DE OMWENTELING IN SPANJE Prijs IN UW PIJP: v. ROSSEM's TROOST LiNOLElM KROMMENIE DE GEZONKEN SCHAT. 72ste Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 17 April 1931 Derde Blad No. 21803 Hartelijke ontvangst der Kon. Familie in Frankrijk. HET REPUBLÏKEÏNSCHE KABINET. RECHTZAKEN. FEUILLETON. Maatregelen der nieuwe regeering. Van links naar rechts: Miguel, Maura, minister, van binnenl. zaken; Fernando de los Rios, minister van justitie; Aivaro de Albornoz, minister, van publieke wer ken; Alcala Zamora, n -nister-president; Largo Caballero, minister van arbeid; Cafanas Quiroga, minister van marine. Koning Alfonso is om 12.20 uit Marseille Vertrokken naar Parijs. Er was een dichte nenigte samengestroomd voor het hotel het station. Toejuichingen weerklon ken. ook eenig gefluit. De Spanjaarden Verdubbelden hun juichkreten om dit te overstemmen. De koning scheen zeer af gemat. Op het station, in afwachting, dat zijn balonrijtuig aangekoppeld werd, onder hield de koning zich met de aanwezige personaliteiten. Tegenover Havas herhaal de hij, wat de hertog van Miranda gezegd heeft. Zijn ballingschap is slechts voor- Boopig en hij heeft er toe besloten om alle bloedvergieten te voorkomen. Na de alge- eene verkiezingen in Juni zal men zien n de koning, niet zonder eenigen wee- oed, voegde er aan toe: „Geloof mij: er meer moed noodig om te handelen zoo- Is ik gedaan heb, dan om een charge te ondernemen aan het hoofd van een es kadron." Daarna besteeg de koning zijn wagon. De menigte juichte. Een ruiker roode ro zen werd aangeboden. Koning Alfonso verscheen nog een oogenblik om te po seeren voor de Spaansche fotografen, die nog .Leve de Koning!" riepen, maar de vorst legde zijn vinger op de lippen om hen tot stilte aan. te manen, blijkbaar zeer ontroerd, de oogen vol tranen. De Span jaarden hielden echter niet op, den ge vallen koning toe te juichen. Om 4.44 kwam de koning te Parijs aan. Er was een omvangrijke bewakingsdienst ingesteld. Autoriteiten waren in het sta tion niet aanwezig. De talrijke journalis ten en reizigers achter het politie-cordon bewaarden het stilzwijgen. Toen de koning zich aan het portier vertoonde en het hoofd boog namen alle aanwezigen hun hoed af maar er werd niets geroepen. De Koning zag er treurig uit en moe. De aankomst der Koningin van Spanje is de aanleiding geworden voor een ont roerende betooging van de zijde der Spaansche kolonie en de vertegenwoordi gers der Fransche monarchistische groe pen De toegang tot het perron van de Gare d'Orsay was streng bewaakt: alleen de officieele persoonlijkheden mochten bij de aankomst van den trein aanwezig zijn. Toen de Koningin uitstapte, scheen zij kalm, haar blik was helder en zij had blo zende wangen. Eenige toejuichingen weer klonken Bloemen werden haar aangebo den. In den overhaast ingerichten salon verdrong men zich. Nieuwe juichkreten begroetten de vorstin en de infante Chris tina, die hevig ontroerd was. Na een oogenblik voor de fotografen ge poseerd te hebben, begaf de koninklijke familie zich naar de rijtuigen. Een vrij drukke menigte omringde de eerste auto, die daardoor opgehouden werd. Mannen wuiven met hoeden. Voor het hotel stond een dichte menig te op de trottoirs; men drong door het politiecordon heen. De Koningin werd toe gejuicht. Haar ontroering niet meer kun nende bedwingen trad de Koningin het hotel binnen met tranen in de oogen. Beide infantes, door de ontroering over mand, volgden snikkende. Gistermiddag bracht de koningin een bezoek op de Noorsche legatie aan haar broer en schoonzuster, terwijl zij gister avond de Belgische koningin ontving. Het was een ontroerende begroeting. De twee koninginnen omhelsden elkaar minuten lang. De koningin van Spanje kon niets anders zeggen dan: Het is afschuwelijk. Daarna verklaarde zij opnieuw, dat koning Alfons geen afstand van den troon heeft gedaan. Hij heeft alleen de uitoefening van zijn macht opgeschort. Indien hij het niet gedaan had, aldus de koningin, wat zou er dan niet binnen een half uur ge beurd zijn. De koningin vertelde voorts van de treurige uren, die zij met haar gezin had doorgemaakt. Koningin Elisabeth sprak troostende en opbeurende woorden. De te Madrid vertoevende politieke cor respondent van de Matin". Jules Sauer- wein, heeft aan zijn blad een beschrij ving gezonden van de gebeurtenissen, die voor het vertrek des konings plaats had den. Deze beschrijving is afkomstig van professor Maranon. Hieruit blijkt, dat koning Alfonso Maandagmorgen nog in het geheel niet op de hoogte was van den uitslag der gemeenteraadsverkiezingen. daar zijn omgeving dezen voor hem ver zwegen had. Toen Graaf Romanones hem den ver kiezingsuitslag tenslotte mededeelde, toonde de koning zich zeer ontsteld, en hij zeide nog een laatste poging met een kabinet Villanueva te willen doen. Dinsdagmorgen was het Prof. Maranon ter oore gekomen, dat de troepen onder leiding van eenige generaals zich gereed maakten de kazernes te verlaten om op te treden ten gunste van de uitroeping der republiek, terwijl andere troepen afdeelin- gen bereid bleken, de monarchie te ver dedigen. Om een catastrofe te vermijden heeft Maranon zich tot Romanones gewend en hem te kennen gegeven, dat de koning nog dienzelfden dag moest vertrekken om erger te voorkomen. Graaf Romanones verklaarde zich be reid ten huize van Maranon een bespre- king te voeren met Alcala Zamora. Tus- schen deze beide heeren had een beleefd, doch verbitterd woordenduel plaats. Graaf Romanones verdedigde den koning op loyale wijze en verlangde een wapenstilstand van twee maanden. Zamora verwierp dit voorstel met on- verbiddellijke vastberadenheid en wilde zelfs geen dag uitstel toestaan. In het geheele land, zoo verklaarde Zamora. heersehte algemeene vreugde en het volk geloofde, dat de koning het land verlaten had. Als het volk evenwel zou vernemen, dat dit niet het geval was kon hij, Zamora, voor niets meer instaan. Hij zeide echter te wenschen, dat de persoon des konings niet in gevaar zou worden gebracht en daarom kon hij geen uitstel toestaan. Graaf Romanones, zoo eindigt het be richt, zag tenslotte in. dat hij niets kon uitrichten. Aanvankelijk was bepaald, dat de koning naar Lissabon zou gaan en ver volgens dat hij zich naar Gibraltar zou begeven, doch tenslotte besloot men, dat de koning te Cartagena zich op een oor logsschip zou inschepen. Ook de laatste leden van het Koninklijk I Huis zijn thans naar het buitenland ver- trokken; slechts een tante van den I Koning, de infante Isabella is te Madrid I achtergebleven, aangezien zij ongesteld I is. Ook de hooge adel maakt zich gereed 1 het land te verlaten, 't Verlangen om uit Madrid te vertrekken is zóó sterk, dat de slaapwagens reeds voor vele dagen zijn uitverkocht. Een begeleidend verschijn sel is de run op de banken, die van zoo- danigen omvang is geworden, dat deze instellingen besloten hebben voorloopig niet meer dan een kwart gedeelte van de verlangde bedragen uit te betalen De President van de voorloopige Spaan sche regeering, Zamora. heeft aan een vertegenwoordiger van de socialistische Soir medegedeeld, hoe hij over de toe komst van Spanje denkt. Zamora ver klaarde. dat de revolutie van Jaca a priori tot mislukking gedoemd was. Spanje vraagt nu verwezenlijking van zijn denkbeelden en een gezonde democratie. Het einde van de dictatuur heeft niet den terugkeer van een nieuw regiem ge bracht. Ook na het aftreden van Primo de Rivera werd het dictatoriale regiem voortgezet. Primo was geen echte dicta tor, doch slechts een strooman van den koning, die zich steeds door financieele belangen liet leiden De eigenlijke ver antwoordelijke persoon is Don Alfonso XITI geweest, die ondanks zijn vriende- liiken aard, steeds een autocraat is ge weest. De nieuwe regeering geeft het volk de garantie, dat de tweede Spaansche Re publiek niet in een bloedbad zal ontaar den en dat zij voor hun taak berekende mannen aan de spits heeft. De nieuwe Spaansche minister van Oorlog heeft orders gegeven aan alle ka piteins-generaal, om de koningskroon van de. uniformen te laten verwijderen. De infant Don Carlos is afgetreden als kapitein-generaal van het leger en in specteur-generaal. Zijn zoon Don Alfonso is afgetreden als kapitein der cavalerie. De minister van Onderwijs kondigt de hervatting der colleges aan de Universi teiten tegen Maandag aan. De minister van Oorlog maakt de be- RECLAME. 3924 Dat cr goedkooper manieren zijn om uw vloeren te bedekken dan met Inlaid-Lino- leum is een feit. Dat er een vloerbedekking is, die U meer gemak, meer hygiëne, meer verscheiden heid van dessin, meer duurzaamheid en meer voldoening schenkt voor het bestede bedrag, is uitgesloten. Vraagt eens het stalenboek aan uw leverancier. noeming van majoor Franco tot chef van het militaire Vliegwezen in het ministerie van Oorlog bekend. Tevens worden de ge- ëxterneerde voormalige officieren uitgb noodigd terug te keeren Blijkens de berichten uit Spanje, zijn de communisten er tot nu toe niet in ge slaagd, de overhand te krijgen, hoewel zij wel krachtige pogingen daartoe heb ben gedaan, zooals uit de berichten over de onlusten en botsingen in de verschil lende steden blijkt. De 24-urige proteststaking te Barcelona is door het optreden der arbeidersleideru mislukt en, naar het heet. is thans alles in de stad rustig Ook te Se villa, waar na de onlusten van Woensdagnacht de staat van beleg was afgekondigd, is de orde hersteld. Bij de botsingen tussehen de commu nisten en de politie zijn te Sevilla een persoon gedood en zeven gewond De rector van de universiteit te Bar celona heeft gemeld, dat de colleges zul len worden hervat en den professoren op dracht gegeven rekening te houden met den nieuwen toestand. Een grooter gevaar schijnt de onaf hankelijkheidsbeweging van de verschil lende Spaansche provincies op te leveren. Op voorbeeld van Catalonië hebben zich ook de Baskische provincies tot autonime republiek verklaard met een eigen grond wet, die op de historische privilegies van deze provincies berust. Te Madrid worden de onderhandelin gen, welke kolonel Macia reeds telefo nisch was begonnen, met Zamora voort gezet door een vertegenwoordiger van Macia. Hoewel de regeering te Madrid aan vankelijk zich verzette tegen de eischen der Cataloniërs. meent men toch, dat deze eischen ingewilligd zullen worden. In Barcelona heeft de groote meerder heid der bevolking zich voor de autonomie verklaard. Inmiddels eindigt echter, gelijk werd op gemerkt, op 1 Mei a s. de loopende pacht en dient dus, in atwachting van de verdere behandeling van de verbouwingsplannen, voorloopig nog in de verhuring te worden voorzien. Hierbij dient echter ernstig reke ning te worden gehouden met de mogelijk heid, dat de verbouwing nog in den loop van het nieuwe pachtjaar zal aanvangen, en dat, waar de verbouwing van ingrij penden aard zal zijn, de gemeepte lusschen- tijds over het geheele complex de vrije beschikking behoeft. B en W. traden daarom met den pachter in onderhandeling over de verlenging van de pacht andermaal voor den tijd van één jaar, doch met het recht van de ge meente, om de huur tusschentijds met een termijn van drie maanden op te zeggen. De hear Backer was wel tot continuatie op dezen voet bereid, mits de huurprijs werd verlaagd mat f.1600. In aanmerking nemende, dat de verpachting slechts ge schiedt voor den tijd van één jaar en dan nog onder het beding van tusschentijdsche beëindiging op korten termijn, kan een zoo danige verlaging van den huurprijs niet ongemotiveerd worden geacht. DE PACHT VAN DEN BURCHT. Op 1 Mei a.s. eindigt de pacht van den Burcht, de Graanbeurs en het voormalige Notarishuis, welke pacht laatstelijk inge volge raadsbesluit van 14 April 1930 voor bet tijdvak van 1 Mei 1930—1 Mei 1931 werd opgedragen aan den beer A. Backer tegen een gezamenlijken huurprijs van f. 4463.70. De verpachting geschiedde slechts voor den tijd van één jaar, met het oog op de in overweging zijnde plannen, om ter voorziening in de behoefte aan meerdere hotelgelegenheid te dezer stede, het ge bouwencomplex volledig geschikt te doen maken voor een exploitatie ais hotel-café restaurant in modernen zin. Tot hun leedwezen verkeeren die plan nen nog niet in een dusdanig stadium, dat B. en W. thans een beslissing ter zake kunnen uitlokken. MOORDAANSLAG. Gistermiddag heeft voor de Haarlem- sche rechtbank terecht gestaan de 24- jarige A. v. d. S., te Haarlem, wien ten laste werd gelegd dat hij aldaar op 22 Januari j.l, een moordaanslag heeft ge pleegd op G. B. De dagvaarding luidde dat hij op bovengenoemden datum, met het oogmerk de 31-jarige mej. G. B. zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, haar met opzet en geweld met een mes een steek in den rug heeft toegebracht, welke levensgevaar opleverde. Verdachte bekende. Hij had het niet bepaald tegen de dochter, maar wilde over het algemeen wraaknemen omdat men hem in het gezin B. niet langer wenschte op te nemen. Later heeft hij beseft dat dit alles verkeerd voor hem is geweest, maar hij verklaarde toch nooit het plan te hebben gehad mej. G. B, ts dooden. Dr. Mees, waarnemend directeur van het strafziekenhuis te Santpcort, ver klaarde dat verdachte een psychopaat is. Z.i. dient verd. in een gezinsverpleging te» worden opgenomen. De officier van justitie concludeerde eveneens dat verdachte niet normaal is en eischte een gevangenisstraf van vier maanden met aftrek van de voorloopige hechtenis en onvoorwaardelijke beschik kingstelling van de regeering. Mr. L. G. van Dam merkte op dat een verblijf in het psychopathen-asyl te Leiden verd. geen goed zou doen en pleitte op neming in een gezin volgens de verkla ringen van dr. Mees. Bovendien bepleitte hij terugwijzing van de zaak naar den rechter-commissaris. Uitspraak over 14 dagen. RECLAME. 9320 Naar het Engelsch van LEO WALMSLEY. 37) ..Nee", zei ik. „Maar hij wil het graag zijn, dat is de chose Endit tegen Timms, „gesteld dat je eischen wor den ingewilligd, hoe vaak zijn jullie dan van plan te duiken. ..Zoo, nou kommen we waar we wezen inotten", zie Timms tevreden. „Dat is 't 'em juist, waar me vrind Henry en ik het over gehad hebben. Want het is niet ons doel om niks te doen. Zoo gek benne we niet. Maar rust motten we hebben. Met werk als dit is rust even noodig as een be hoorlijke hoeveelheid te drinken. Daarom hebben we zoo gezegd: om den anderen dag. En die mot werken, krijgt over dag niet meer dan tweemaal 'n oorlam, fcn zoo gauw het wrak gevonden is, laat de een die werkt 'et den ander die rust we ten we benne dus om zoo te zeggen een Kombmasie en wanneer dan de kist oeenen naar boven gebracht is motten de Sfi^hebbende partijen erom loten, wie •7M -T »en mag. Kijkt u nou maar niet pp« vüïr v. dlt tegen de dokter - ,,'t is nt of fl°^ JKe r.e£eling, eentje waar niks TT^irpHo^f1 ugln 1S en as u der rustig over non lal u me geven. En schen kpnifen eet^e kuieren, ondertus- *21 li same" overleggen." schln ril? fla^den ]s z'n zakken en tus- hij weg ancien óoor fluitend slenterde .EïnkM^i'»?6 man?" vroeg de dokter, dat hij niet dronten is?-°1UUt zeker van' Nee. dronken is hij niet", zei ik wat twijfelend, omdat ik toen ik me omkeerde om vriend Timms na te kijken, opeens een donkeren flesschehals onder het kus sen op 's kapiteins veldbed had zien uit steken. „Maar hij heeft al wel wat op, daar kunt u van op aan." ..En nu het doel van dezen coup", ging ik voort, ja daar ligt volgens mij voor de hand Zoo gauw het om whisky gaat is Timms niet meer normaal. Dat heeft u in 't begin in Durban geloof ik. zelf ook ge zegd, dokter. En wij hebben op het oogen blik nog drie en een halve kist, dat weet hij en dat maakt hem rusteloos, zoolang zijn rantsoen tot niet meer dan een half dozijn „oorlams" beperkt blijft. Hij is er verslaafd aan.... dat moeten we niet vergetenen al is het op ander gebied nu nog zoo'n goeie kerel, wat dit betreft is hij abnormaal en daarom moeten we dit voorstel van hem ernstig opnemen". ,,'t Is gewoonweg iemand het mes op de keel zetten", protesteerde de dokter, danig uit zijn humeur. „Ja, dat is waar. Maar hij redeneert na tuurlijk zoo: Dit duiken naar het wrak heeft een geheim tintje en daarom heb ik ze in mijn macht. En nu wil ik in het mid den laten of hij daarmee gelijk heeft of niet. maar een feit is het, dat we hier op een plek zitten, waar vandaan geen com municatie met de buitenwereld mogelijk is, dat geheimhouding in ons voordeel is en dat we. wat het vinden van het wrak be treft, absoluut van zijn hulp afhankelijk zijn. Nu zou ik zoo noodig wel zelf naar beneden kunnen gaan, maar omdat ik geen routine heb, zou dat de kans op vin den verminderen." „Ja, natuurlijk1 Nee. dat gaat niet", stemde dr. Flint nadenkend toe .terwijl hij vlijtig het eind van zijn uitgedoofde sigaar tot moes kauwde. ,Ja, dan zullen we tot een vergelijk moeten zien te komen. Bui tengewoon onaangenaam, 't Zijn geen menschen om mee te onderhandelen. Bui tengewoon onaangenaam." I „Laat ik het maar eens probeeren, dok- I ter", stelde ik hem voor. Geeft u me carte blanche wat de voorwaarden, waaronder j de vrede geteekend wordt, betreft?" „Ja, natuurlijk. Je mag doen wat je wil. beloven, wat je goed dunkt. Zeg, dat hij honderd pond krijgt zoo gauw hij het wrak vindt. Geef hem den heelen voorraad whisky Maar neen dat zou ons van den wal in de sloot helpen. Enfm, praat jij maar eens met hem, Cleveland, allicht krijg je wat gedaan." Ondanks mijn grootspraak, dat ik weer zoo gezond als een visch was, voelde ik me toch wat zwak op mijn beenen, toen ik me bij die laatste woorden van den dokter, zonder aan mijn ziek-zijn van den vori- gen avond te denken, uit bed liet glijden. Maar ik liet niets merken Ik kleedde me aan. zette mijn helmhoed op en wandel de weg. Op een meter of twintig afstand was Timms bezig met het aanmaken van het kampvuur. „Zoo, jongmensch", begroette hij me fa miliaar. „hoe komen we? As afgezant met I de olijftak?" „Als je dat boven een krans van win gerdbladeren verkiest, ja", gaf ik ten ant woord. .Maar alle gekheid op een stokje, Timms. We moeten eens een verstandig woordje met elkaar praten." Ik trok mijn jas uit in de zon was het warm en ging op een van de pakkisten zitten. „Met alle soorten van genoegen" zei Lij kalmpjes. „Voor praten bin ik altijd te vinden. En zoolang jullie mijn netjes be handelen, behandel ik jullie netjes." „Natuurlijk! Ik had niet anders ver wacht". zei ik op den lichtelijk-verwonder- den toon van iemand die een kleinen te- genvalier in zijn mensch-waardeering te boeken heeft „De dokter wil trouwens niets anders dan je behoorlijk behande len... door je te geven wat je toe komt.. Wat dunkt je van een whisky- soda om onze keel te smeren?" Timms keek me achterdochtig aan. .Nee, dank je wel", zei hij met een I martelaarsgezicht, „zoolang de zaak nog i niet geregeld is, drink ik met geen van i jullie En daarbij. ging hij na-even aarzelen voort; terwijl hij het half dozijn plakjes spek een voor een met een mes om-wipte „ben ik zooals je ziet an me ontbijt klaarmaken En voor' je ontbijt drinken is voor geen mensch goed Wat voor boodschap heb de ouwe je meegege ven'' Gaat-ie accoord, ja of nee?" „Hij laat de regeling aan mij over", ver klaarde ik hooghartig. „Je hebt du? uit sluitend met mij te maken." Hij stond op het punt me een passend antwoord te geven, toen een zwakke wind stoot uit het Noorden hem een sliert i»ok, bezwangerd met spekgeuren in het gezicht dreef Vriend Timms begon te kuchen en raakte zijn stuur over de pan kwijt De vlam sloeg er in „Verdomme, wat een léve", sputterde hij, toen zijn hoestbui wat bedaard en het vuur door een handvol zand ge- bluscht was „Ja. 't valt niet mee", viel ik hem. een en al sympathie bij. Meteen stond ik op en haalde twee glazen en een van de be roemde zwart-groene flesschen Met mijn voorraad ging ik voor hem zitten en trok de kurk met, een plof uit den flesschen- hais Hij beschreef een halven cirkel óm het vuur en ging voort met de pan uit vegen „Ik houd ervan om den boel kalm en op me gemak te bepraten", ging ik voort, terwijl ik de tumblers voor een derde vol schonk. „Met ruzie-maken kom je geen steek verder. En daarom om ie te be- I wijzen, dat ik het goed met je meen" terwijl ik sprak, hief ik mijn glas op en bekeek het gele vocht liefkoozend, „begia ik met op je gezondheid te drinken. Een whisky-soda effent den weg. Dus, Timms, daar ga jel.op je gezondheid!" „Dankie", zei hij landerigdan, bij een nieuwen windstoot,dat vervloekte spek1" „Wat doe je ermee!" zei ik luchtig. „Je kunt wat anders krijgen." „Dat weet ik wel", gaf hij nu nijdig ten antwoord. „Verduiveld lekker goedje is het toch", ging ik in extase voort. „De dokter heeft verstand van whisky, dat moet ik hem te zijner eere nageven." „Ja. dat heb ik ook al gedacht", iets toeschietelijker. „En in een klimaat als dit kan je niet te voorzichtig zijn „Ik ben voorzichtig Even bleef het stil En alsof de goden me in mijn boos opzet behulpzaam wilden zijn, sloeg de vlam, juist toen ik mijn laat- sten troef wilde uitspelen, weer in de pan. Met het gevolg dat de tweede portie soek eveneens in rook of liever in stank opging. De kapitein zette de pan met het treu rig overschot naast zich neer en keerde zich naar mij toe. „Hoor eens, jongmensch, je mot niet denken dat ik je niet dóór heb. Je bent bezig mij te bewerken Als je niet fat soenlijker praten ken, zonder met dia whisky-flesch te zwaaien, ga dan weg en laat mijn in vrede me spek bakken. Zoo is het niet uit te houën voor een mensch. je maakt mp gewoonweg zenuwachtig „Kom, kom" zei ik „nu overdrijf ie toch! Drink eens uit. kerel dat zal je oo- knappen. 't Is gewone whisky, geen ver gif. Om .ie de waarheid te zeggen heb ik het over die whiskv-quaestie met den dokter aan den stok gehad Als hii ziin zin kreeg zouden we onze keel wel aan den kapstok kunnen hangen Geheelonthou ders wil hij van ons maken, gewoonweg. Wordt vervolgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 9