72ste Jaargangr DINSDAG 31 MAART 1931 No. 21790 OFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. GEMENGD NIEUWS. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. 1 PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT.;] Voor Lelden per 3 maanden f.2.35, per week f.0.18 Bulten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post 1.2.35 portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. DRANKWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis, dat J. G. Grönloh, te Leiden, een verzoek heeft in gediend ter bekoming van verlof voor den verkoop van alcoholvrijen drank, voor ge bruik ter plaatse van verkoop in het per ceel Groenesteeg No. 17, alhier. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 31 Maart 1931. 2751 HET STADHUIS-VRAAGSTUK. Verdediging van het Lammermarkt-plan. Destijds hebben de S.D.A.P.-raadsleden de heeren J. H. Schiiller, T. Groeneveld en D. A. van Eek een voorstel bij den Leid- schen gemeenteraad ingediend om een terrein aan de Lammermarkt voor den bouw van het nieuwe stadhuis aan te wijzen. Hierop hebben èn de directeur van ge meentewerken èn de architect W. M. Dudok een afwijzende nota ingediend. De voorstellers van het plan-Lammer markt hebben thans een uitvoerig ver weerschrift op deze afwijkende nota's ingediend, welk verweerschrift behan deld zal worden in den morgen te hou den vergadering van de Commissie van Fabricage Aan dit verweerschrift is het volgende ontleend: Zoowel de directeur als de architect Dudok stellen zich ten aanzien van de beoordeeling van het tot stadhuisbouw voorgestelde terrein op een onjuist standpunt. De directeur voert in de inleiding van een nota van 3 Februari 1931 aan, dat een vergelijking met de door hem ver vaardigde teekenlng met die van de voorstellers „met een oogopslag" de be langrijke afwijking tusschen deze beide situaties te zien geeft. Dit essentieel verschil, aldus de voor stellers, wordt dezerzijds erkend. Immers beide ontwerpen beheerschen een ver schillende materie. Het komt er op aan, aan welke oplossing men de grootste waarde toekent n.l.a. het traceeren van twee groote verkeerswegen, uitsluitend uit een oogpunt van het verkeer gezien met het handhaven van de omgeving en het behoud van den molen De Valk, b. het scheppen van een monument en ver betering van het stadsbeeld gepaard gaande met de erkenning van de elschen van het stadsverkeer. Het behouden van den molen De Valk Waarop de directeur zeer prijs stelt, moge gelijk het ontwerp-uitbrcidingsplan en nader op de door hem overgelegde sltua- tie-teekening van het tracé van den weg Noord-Zuid aangegeven, van beteekenis zijn, het is, vergeleken bij den bouw van het raadhuis op een plaats, waardoor stedebouwkundig gesproken een belang van den eersten rang wordt gediend, van ondergeschikte beteekenis. Het ontwerp-uitbreidingsplan is angst vallig opgezet met behoud van den mo len benevens de disharmonische bebou wing van de Steenstraat en 1ste Binnen- Vestgracht, los van de gedachte zelfs de Oostelijke wand van het ontworpen plein af te sluiten met een openbaar gebouw van architectonische en cultureele waarde. Een genoemd bezwaar tegen den scher pen hoek (Lammermarkt) van het kruis punt van de beide verkeerswegen is een detailpunt. De voorstellers moeten de meening bestrijden, dat men in het ont werp-uitbreidingsplan de overgang meer vloeiend heeft ontworpen en dat deze oplossing de voorkeur verdient boven de voorgestelde. Blijkens het ontwerp-uitbreidingsplan ligt het in de bedoeling de voortzetting van den hoofdverkeersweg Oost-West (Lammermarkt) te leiden naar den Morschsingel, door middel van een te dempen of te overkluizen gedeelte van de Rijnsburgergracht. De voorstellers hebben tegen deze verbindingsschakel niet het minste bezwaar; zij hebben echter nog iets verder te gaan door het amovee- ren van de gebouwtjes aan de Steenstraat en de 1ste Binnenvestgracht. De herbouw van het societeitsgebouwtje Amicitia op een andere plaats is, in dit verband be zien. van ondergeschikte beteekenis. Dat de door de voorstellers ontworpen pleinvorming verre achter staat bij die van het ontwerp-uitbreidingsplan is on aannemelijk. Hier wordt, aldus de voor stellers, weder in dezelfde fout vervallen van het vergelijken van twee situaties, welke als uitgangspunt onderling belang rijk verschillen. De vergelijking, uitge drukt in een zekere verhouding van de oppervlakten is daarom ook niet juist. Bovendien wordt het ruimere plein ver- wEfu ^00r het foutieve beginsel van het verschuiven van de verbindings-assen van den verkeersweg; waardoor weliswaar ruimte verkregen wordt, doch die niet in voldoende mate aan de gestelde verwach tingen omtrent de regulariseering aan het verkeer zal voldoen. Een in dit verband door den heer Du dok gemaakte opmerking, als zou het raadhuis niet aan een plein, doch aan een kruispunt van twee hoofdverkeerswegen komen te liggen, behoeft, na hetgeen de zerzijds reeds is naar voren gebracht, geen nadere beschouwing. Dat de aanwezigheid van de Israëlietische begraafplaats aan de noordzijde belet gebruik te maken van de aesthetische voordeelen van een ligging aan het water, gelijk de heer Dudok be weert, wordt door de voorstellers niet ge deeld. Het grondplan behoeft niet persé rechthoekvormig te zijn; zeer zeker kan door het aanbrengen van een N.-O. vleu gel, langs de begraafplaats tot aan het water een fraai geheel worden verkregen. Het vrije uitzicht, dat door het amovee- ren van den molen, uit westelijke richting op het stadhuis verkregen kan worden, wettigt volkomen deze vormgeving. In beide nota's wordt de aandacht ge vestigd op de ongunstige omgeving, waar door het toekomstige Raadhuis op het tweede plan zou blijven. De voorstellers handhaven hetgeen zij hieromtrent in de toelichting van hun voorstel hebben opge merkt; speciaal ten aanzien van de taak, welke de gemeente als overheidslichaam kan vervullen. Opgemerkt zij dat het plaatsen van één of ander openbaar ge bouw van bijzonder karakter in de be bouwde kom van een gemeente, altijd in meerdere- of mindere mate door de om geving zal worden gedrukt; althans in de eerste jaren. Waar vindt men in een centrum van de stad een volmaakte sfeer voor het plaat sen van een gebouw van overheerschende architectonische schoonheid? De buurt ten Noorden en ten Westen van het beoogde terrein leent zich mits de ontsierende opstallen en de molen De Valk worden geamoveerd buitengewoon goed voor één ruimte-ontwikkeling en verhooging van het welstandspeil, evenre dig aan het te stichten openbare gebouw. De driehoek, begrensd door de verlengde Nieuwe Beestenmarkt, 1ste Binnenvest gracht, Steenstraat en de overzijde van de Rijnsburgergracht, biedt een onge zochte gelegenheid tot verfraaiing van het stadsbeeld. De aanwezige waterpartijen met de aan te brengen beplantingen langs de oevers kunnen zeer wel het aspect ver- hoogen. De uit te voeren kunstwerken als de overkluizing en de brug over de Rijns burgergracht kunnen architectonisch in overeenstemming met de architectuur van het raadhuis worden uitgevoerd. De keuze van de materialen van het wegdek kan met zorg worden uitgevoerd, de ver lichting van het plein met de naaste om geving kan in aansluiting met de archi tectuur van het gebouw worden verzorgd. Alle deze factoren zullen niet nalaten stimuleerend op de verdere omgeving in te werken. In antwoord op de aan het slot van de nota van den directeur gemaakte op merking over de financieele gevolgen van het bestemmen van het bouwterrein, waarop de sociëteit Amicitia staat tot openbare straat, zij medegedeeld dat dit aan de voorstellers niet ontgaan is, doch op de totale kosten van de stichting van het raadhuis geen overwegende invloed kan uitoefenen. Op grond van bovenstaande uiteenzet ting, merken de voorstellers op, dat zoowel door den directeur van gemeentewerken als door den architect den heer Dudok tegen hun voorstel geen doeltreffende ar gumenten zijn aangevoerd en blijven zij. daarbij versterkt in hun meening door de overgelegde situatie door den directeur, bij de conclusie, dat het gemeentebelang in hooge mate zal worden gediend door het terrein aan de Lammermarkt voor het toekomstig raadhuis te bestemmen. UITVOERING „DE KLEINE STEM". TETOONSTELLING IN TEMPLUM SALOMONIS. De firma Burgersdijk en Niermans heeft van heden af in „Templum Salomo- nis" een tentoonstelling ingericht op het gebied der Nederlandsche letterkunde. Hoewel deze expositie allerminst aan spraak op volledigheid wil maken de beschikbare ruimte zou dan heel wat grooter moeten zijn geeft zij toch in groote trekken een beeld van de ontwik keling der Nederlandsche litteratuur van de Middeleeuwen af. Wij vinden er fraai uitgevoerde exemplaren van werken van Vondel, Brederode, Cats, Potgieter, Bilder- dijk, Beets, ten Cate, de Genestet, van Lennep, Multatuli, grootendeels aangevuld met portretten. Daarnaast hebben ook de hedendaagsche schrijvers en dichters een plaats gevonden: van Looy, Couperus, Verwey, Roland Holst, Felix Timmermans, Frans Coenen, enz. Een aantal werken, betrekking hebbende op de geschiedenis onzer letterkunde, zoomede critieken ont breken niet. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het doctoraal-examen geneeskunde de heeren J. H. H. Lamers (Rotterdam); J. B. Thate (Vorden); B. Hoogvliet "(Rotterdam) en J. van Ardenne (Dordrecht), Een aardige avond. Drie koortjes van „De Kleine Stem" waren gisteren aan de beurt om te too- nen wat zij in hun mars hebben! Nu, dat is al aardig wat: vooral het jongste koor tje was op dreef, maar ook de ouderen hebben braaf hun best gedaan! Het is een genoeglijke avond geworden, te meer, omdat de heer L. W. Beumer, aan wien men de zorg van dit jeugdige stemmateriaal heeft toevertrouwd, dit maal niet te hoog gegrepen had, waar door geen enkele der drie zanggroepen voor onoverwinlijke moeilijkheden kwam te staan. Op het programma was een zorgvuldige keuze tezamengebracht van bekende na men: H. van Tussenbroek, Bernard Dia mant. Anna LambrechtsVos. Catharina van Rennes en Jacques Dalcroze, het zijn allen goede kindervrienden, die beschaafd en muzikaal weten te componeeren en met hun frisch gestemde liedekens de animo er heel gauw weten in te krijgen. Zoo werd het karakter van dezen avond er dan ook een van opgewektheid en vroo- lijkheid, waartoe niet in 't minst bijdroe gen Dalcroze's fijne speelliedjes en de Jan Klaassenopvoering van Hendrika van Tussenbroek. Wat is er door het publiek gelachen om de gebaartjes waarmede het kleinste grut het zingen illustreerde; zij leeren zich op deze wijze tevens vrij en los be wegen en verliezen alle verlegenheid en angst om op een podium te staan. Op merkelijk was de duidelijke uitspraak, die wij bij de jongsten zoowel als bij de oudsten hoorden: er waren kleuters, die zóó nadrukkelijk en duidelijk articuleer den en daarbij zulke ernstige gezichtjes zetten, dat wij dachten: de dirigent heeft met hen over dit belangrijke punt wel heel veel gesproken! En dat is goed: op die manier gaat ook de toon mooi naar voren en komen we zelfs zóóver, dat hei. programma bijna niet meer noodig is. Dat was tenminste gisteren bij ons meer dere malen het geval! Er blijven echter wenschen: over het algemeen moet men de tempi sneller nemen, om geheel vrij te blijven van trekken en galmen, waar aan vooral de oudere meisjes zich nog dikwijls schuldig maken. Het bekende maar altijd succesvolle „Zonnelied" van Catharina van Rennes voelen wij toch enthousiaster, vlugger en met meer cli max aan. Zoo was er meer: in het „Avond rust" kwam het er heusch niet zoo erg opaan, dat halverwege opnieuw begonnen moest worden het geschiedde handig en haast onmerkbaar maar ook hier trachtte men de rust te veel te vinden in een ver doorgevoerd adagio, dat met het oog op de niet ontwikkelde adembe- heersching der jonge zangeressen ook al niet gunstig is. Een enkele maal treft de klank der sopranen in het helaas te kleine koortje der oudsten nog als te scherp, maar dat zal geleidelijker aan wel verbeteren. Zeer zeker is er bij allen hard gewerkt en wanneer nog wat opgewekter wordt gezongen: nu. dan gaat „De Kleine Stem" een uitstekende toekomst tegemoet: we stonden er nu al over verwonderd, hoe be schaafd er meerendeels gezongen werd door deze jeugd, die uit eenvoudige krin gen is gerecruteerd. Als we daarbij den tijd vergelijken, waarin de meest afschu welijke deunen door de straat klonken, dan zijn we nu toch al een prachig eind op den goeden weg! Jongens en meisjes die lid zijn van „De Kleine Sem" zullen zich daaraan zeker niet meer bezondigen: zij krijgen daarvoor een te goede muzikale opleiding! De verzorgde keuze der liedjes draagt daartoe zeker bij: deze kinderen weten nu, wat zingen zijn en worden kan en zullen ongetwijfeld naar nog hooger willen streven! Woorden van waardeering kunnen wij tenslotte neerschrijven aan het adres van den heer v. d. Woerd voor zijn alleraar digste regie van Jan Klaassen, waarin weer verschillende nieuwe vondsten wa ren, voorts aan mevrouw I. Dorrepaal v. d. Woerd voor haar zang. aan het so- iistje „Peerette en de Melkkan" zij vertolkte haar partijtje zuiver en met durf! tenslotte aan mejuffrouw Mien Verwer, wier routine aan de vleugel niet te onderschatten valt. Het talrijke publiek heeft van de aar dige, melodieuse en dikwijls geestige lied jes naar hartelust gesmuld; het is daarbij een genot, zijn kinderen, neefi"~ nichtjes, vriendjes of vriendinnetjes op het podium te zien. Den heer Beumer werden mooie bloemen aangeboden: met wat meer élan zal hij stellig veel kunnen bereiken! VEERTIGJARIG AMBTSJUBILEUM. Van den heer W. A. Kriest. Een der meest bekende personen uit de lager-onderwijswereld te dezer stede, de heer W. A. Kriest, sinds 1924 hoofd der Opleidingsschool voor Gymnasium en H. B. S. aan de Aalmarkt, herdenkt morgen zijn veertigjarig ambtsjubileum. Gedurende deze 40 jaren heeft de heer Kriest het Openbaar Onderwijs in deze gemeente ononderbroken gediend. Was hij als jonge leerkracht werkzaam aan de z.g. Plantsoenschool, na ongeveer vijf jaar volgde zijn benoeming aan de school aan de Aalmarkt, toenmaals de Jongensschool, welke opleidde voor H. B. S. en Gym nasium. 1 Hier werkte hij onder leiding van den bekenden paedagoog Japikse, die deze school had gemaakt tot een model inrichting. Wanneer we de beteekenis van den jubi laris met enkele woorden willen schetsen, kunnen we dit niet beter doen dan door te zeggen, dat hij gevormd en tot rijpheid gekomen is in de school van Japikse. De beginselen, waardoor deze geleid werd. maakte hij tot de zijne, terwijl diens persoonlijk voorbeeld hem steeds voor oogen bleef. Zoo was zijn voornaamste streven er op gericht, zijn leerlingen te brengen tot zelf standigheid in denken en doen. Dat hierbij als eerste eisch gold, hun de noodige elementaire kennis bij te brengen en deze paraat te maken, is duidelijk. In den tijd van verslapping, welke het onderwijs in het algemeen gedurende de na-oorlogsche jaren kenmerkte, stond de heer Kriest pal voor het handhaven van het oude peil en wilde hij niet weten van vermindering der eischen. Als ervaren on derwijsman wist hij te goed, dat zonder dé noodige fundamenteele kennis geen aan sluiting met Middelbaar en voorbereidend Hooger Onderwijs mogelijk was. Kunnen we dus den heer Kriest ken schetsen als behoudend in den goeden zin des woords, aan den anderen kant wist hij met zijn tijd mee te gaan en ontsnapte geen nieuwe methode of uitgave op onder wijsgebied aan zijn aandacht. Veeleischend voor zijn leerlingen, was hij het in de eerste plaats vóór zichzelf en hield hij ook in dit opzicht de tradities van zijn voorganger hoog. Zijn werken en streven in de school werd gedragen door liefde voor zijn leerlingen, een liefde, die verder reikte dan de school deuren, en met warme belangstelling sloeg hij steeds hun verdere ontwikkeling gade. Velen zullen zeker het van hem ontvan gen onderwijs dankbaar gedenken, en on getwijfeld zal het hem morgen niet aan blijken van belangstelling ontbreken. Naar wij uit goede bron vernemen, be staat morgenochtend van 1112 uur ge legenheid, hem in het schoolgebouw aan de Aalmarkt te complimenteercn. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen: Drukkerij Holland, v. Boetselaerstr. 3, Alphen aan den Rijn. Uittredend eigenaar D. Bauer, Alphen aan den Rijn, dd. 2 Mrt. 1931. Wijziging handelsnaam thans: Druk kerij Holland F. Crammé. Nieuwe eigenaar F. J. H. Crammé, Alphen aan den Rijn. Naamlooze Vennootschap Margarinefa- briek en Vetsmelterij v.h. Gebr. van Dam, in liquidatie, Lindenhovestraat 1, Alphen aan den Rijn. Uittredend liquidateur: J G. Huurnink, Haarlem, dd. 16 Maart 1931. Nieuwe liquidateur: H. Sabelson, Amster dam, MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER TOONKUNST, AFDEELING LEIDEN. De beroemde Parijsche bas. de heer Charles Panzera zal op 14 April de Me- phisto partij zingen bij de uitvoering van de „Damnation de Faust" van Hector Ber lioz, in de Stadsgehoorzaal. De heer Panzera weet in deze partij door zeldzaam prachtige weergave en voorname distinctie te boeien van het begin tot het eind. en vormt met Louis van 'iulder en mevr. Jo Vincent een buitengewone bezet ting der solistenpartijen. Zoo belooft deze uitvoering van de afd. Leiden van de Mij. tot Bevordering der Toonkunst onder Anton Tierie wederom iets bijzonders te zijn. Gistermiddag omstreeks 4 uur is ten gevolge van kortsluiting brand ontstaan in een transformatorhuisje van de H.T.M., staande aan de Turfmarkt, waardoor ook een gedeelte van de bovenleiding op de Haarlemmerstraat in brand vloog. Het personeel schakelde den stroom uit, zoodat de brandweer geen dienst behoefde te doen. Het tramverkeer ondervond eenige vertraging. Onze oud-stadgenoot, ds. Joh. Kloots, thans te Heukelum heeft een beroep aan genomen naar de Ned. Herv. gemeente van Heusden. Ds. W. C. Lamain, alhier heeft een beroep ontvangen naar de Geref. Ge meente van Grand-Rapids (Noord-Ame- rika). Maandag 6 April a.s. zal het 25 jaar geleden zijn dat de heer P. Hemerik in dienst der gemeente trad afd. plantsoenen Men verzoekt ons mede te deelen, dat het geval van dierenmishandeling, waar van wij gisteren melding maakten, niet werd gesignaleerd te Leiden doch te Voor schoten. Geslaagd te Amsterdam voor het diploma Nederl. stenographie, systeem „Groote", mej. Maartje Verwey, leerlinge yan mej. Gré Petit, alhier. BINNENLAND. Een anti-dumpingswet in voorbereiding? (Binnenland, 2e Blad.). Overeenstemming tusschen de vier groote steden over de steunregeling aan werkloozen. (Binnenland, 2e Blad.). Hoofdbestuursvergadering der Hoiland- sche Maatschappij van Landbouw. (Land en Tuinbouw, 2e Blad.). Te Amsterdam is een vrouw in een kel der gevallen en gedood. (Gemengd, le Blad.). De afgifte van gouden tientjes voor het binnenlandsch verkeer is door de Neder landsche Bank beëindigd. (Laatste Be richten, le Blad.). BUITENLAND. Henderson en Schober over het Duitsch- Oostenrijksche tolverdrag. (Buitenland, en Tel., le Blad.). Curtius beantwoordt de rede van Briand (Tel., le Blad.). Gandhi blijft op het Al-Indisch congres overwinnaar. (Buitenland en IJsl. le Bi.). Australië betaalt voor Nieuw-Zuid-Wa- les. (Buitenland, le Blad.). TRAGISCH ONGEVAL TE AMSTERDAM. Vrouw doodgevonden in een kelder. Een tragisch ongeval, waarvan een 65- jarige gehuwde vrouw het slachtoffer is geworden, heeft Zaterdag plaats gehad in perceel Eerste Oosterparkstraat 48 te Am sterdam. In dit perceel, waar een kantoor voor het verhuren van woningen is ge vestigd, vervoegde deze vrouw zich in den loop van den morgen om naar een wo ning te lnformeeren. Nadat men haar had te woord gestaan, wilde zij het kan toor weer verlaten, waarbij zij in een donkere gang een verkeerde deur heeft geopend, welke, inplaats van, zooals zij vermoed moet hebben, toegang tot de straat te geven, naar den kelder van het huis leidde. De vrouw viel de trappen af en is op den betonnen vloer van den kel der terecht gekomen, zonder dat dit door iemand is gehoord. Het staat niet vast of zij dadelijk dood is geweest, in elk geval, toen gisteren een bij genoemd kantoor in dienst zijnde jon gen naar den kelder afdaalde om kolen te halen, trof hij daar het ontzielde lichaam van de vrouw aan. De politie, die reeds door den echtge noot van de vrouw er van in kennis was gesteld, dat zij niet was thuisgekomen en derhalve een verzoek tot opsporing had bekend gemaakt, heeft het lijk naar het Binnengasthuis doen overbrengen. HET AUTO-ONGELUK BIJ BLERICK. De overwegwachteres ontslagen. Men ingang van 27 Maart is de over wegwachteres, bekend door het vreeselijk autoongeluk bij haar wachtpost te Blerik, ontslagen uit den dienst der Ned. Spoor wegen. Zij heeft verzet aangeteekend bij het scheidsgerecht. (Hbld.) BEEN AFGEKNELD. Gistermiddag is de 45-jarige schipper van het mosselvaartuig „Philippine 24" te Goes met een zijner beenen tusschen de koppeling van den motor geraakt. Het been werd gedeeltelijk afgerukt. De schip per is in zorgwekkenden toestand naar het R.-K. Gasthuis te Goes vervoerd. POSTCONDUCTEUR GEARRESTEERD. Verdacht van verduistering. Gisteravond is door rechercheurs van het bureau Warmoesstraat aan het Cen traal Station een 45-jarige postconduc- teur gearresteerd. Hij wordt er van ver dacht op de lijn AmsterdamDen Helder pakketten te hebben verduisterd, die aan de Posterijen waren toevertrouwd. Bij huiszoeking heeft men een sigaren kistje gevonden van een soort, dat alleen in het Noorden van Noord-Holland voor komt. De herkomst van dit kistje kon de man niet opgeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 1