72ste Jaargang VRIJDAG 27 MAART 1931 No. 21787 STADSNIEUWS. Het voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per regel voor advertentiën uit Lelden en plaatsen ■waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèqiie- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT;?] Voor Leiden per 3 maanden f.2.35, per week f.O.lt Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f.2.35 4- portokosten. Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. VER. TOT BEV. DER BOUWKUNST. De geschiedenis der brandweer in Nederland. Aan de 235e vergadering, ging vooraf eene kunstbeschouwing van een serie prenten, afgestaan door den secretaris, den heer Fred. A. Wempe, die ons onder staand verslag toezendt. De voorzitter de heer J. A. Verhoog opende de vergadering en sprak allereerst zijn leedwezen uit over het verscheiden van ons vroeger zoo sympathiek en ijverig medelid den heer H. J. Planjer, dien wij helaas dezer dagen grafwaarts hebben zien dragen. De notulen der vorige vergadering wer den goedgekeurd, waarna het woord was aan den heer G. Klomp, waarnemend directeur van het Brandweer-museum te Utrecht, die tot onderwerp had geko zen: „De geschiedenis der brandweer in Nederland". Spreker begon er op te wijzen dat ge schiedenis altijd een min of meer taai on derwerp is en hoopte door het projectee ren van enkele humoristische lantaarn plaatjes toch nog eenige vroolijkheid in zijn dor betoog te brengen. Zoolang er menschen hebben bestaan ls er ook altijd de strijd geweest tegen het vuur en die strijd was voor onze voorgan gers in de oude tijden wel zeer zwaar, we gens gebrek aan goede practische bestrij dingsmiddelen. Zoo behandelde spreker dan eerst die branden, waarvan de geschiedenis ge waagt zooals de brand van Troije; de ver woesting van Catana door de Etna; van de Dianatempel <356 v. C.); de brand van Rome tijdens Nero. Eigenaardig is dat men toen reeds de z.g.n. Stekladders ge bruikte. die thans nog gebruikt worden. Zoo zagen wij geprojecteerd een groote serie verwoestingen door brand uit het grijs verleden en ook hoe de Romeinen reeds hun waterleiding de Aquaduct bouw den, om het onmisbare materiaal aan te voeren. j Vervolgens nam spreker een sprong tot de middeleeuwen en werd duidelijk gede- I monstreerd wat er in die dagen voor j schoons aan de vlammen ten offer viel om ten slotte te komen tot onze tijden. Ook hier weer gaf de projectielamp de schrikbeelden te aanschouwen, van wat er speciaal ook in ons land door groote bran den werd verwoest en dan denken wij aan Flora te Amsterdam: het paleis voor Volksvlijt en ons mooie Raadhuis, waarbij wij ons nog eens konden verplaatsen in die dagen van felle koude, toen onze brandweer, door de vorst zoo zwaar be lemmerd werd in haar optreden. Tusschen al die bedrijven door zagen de aanwezigen ook de alleroudste brand- bluschmiddelen, met emmers op ladders, aangedragen door een groot aantal hei pers en ook de aller primitiefste hand en stoomspuitjes om ten slotte te komen tot de enorme motorspuiten met hun schitterende mechanische ladders van thans. Een serie spotprentjes op de brand weer in Engeland deed menige glimlach verschijnen, terwijl de blussching met het zg.n. schuimapparaat aller aandacht vroeg. Resumeerende heeft de heer Klomp de aanwezigen duidelijk laten zien hoe de ouden zich met hun zeer geringe midde len toch kranig hebben geweerd en ook boe gode onderlegd men thans is om het woedende element te bestrijden. Met een opwekking tot steun aan het utrechtsche Brandweer-Museum besloot de heer Klomp zijn causerie, waarvoor de voorzitter de heer J. A. Verhoog hem vriendelijk dank bracht. Besloten werd de zomer-excursie te ma ken naar de drooggelegde Wieringermeer, waarna de voorzitter met een tot ziens in de nat aarsvergadering deze laatste verga dering van het seizoen sloot. UITVOERING „ZANG ZIJ ONZE LEUS" WONINGEN OP HUURKOOP. Adres aan den gemeenteraad. Op initiatief van een daartoe opgericht voorloopig comité, heeft gisteravond in «o? ddr zalen van het Nutsgebouw een ergadering plaats gehad, waarin is be- n de wenschelijkheid tot. het stich- w w.on'nSdh op huurkoop en onder •polhecair verband door de gemeente. rir„ leidraad werd genomen het plan. dal hn v, gemeenteraad van 's-Hertogen- ooscn is aangenomen. Deze vergadering j d ee" zeer geanimeerd verloop en werd uoor pl.m. so personen bezocht. Besloten te i-t„i,e.en adres tot den Gemeenteraad dien h, waarin daza wordt uitgenoo- adres wel te wilIen besluiten. Het dres werd door 43 personen onderteekend. zich" «L1'dhaes.ie willen betuigen kunnen Comité detnu ?en Secretaris van het weg 180, atoier.er A V Zanten' Morsch" Gcmengd- en Kinderkoor. Onze stad is gezegend met een schier onafzienbare rij van zangkoren, die allen het een succesvoller <lan het anxVre met de beste bedoelingen streven naar het goede! Er schijnen steeds meer bij te komen en wat speciaal treft: men zorgt voor een ruime aanwas uit de Jeugd en richt allerwegen als onderafdeeling kin derkoren op. Den eenen dirigent gelukt het directer en beter de jeugd te pakken, dan den ander. Men ziet er onder hen. die de jon gens en meisjes onmiddellijk met pit en geestdrift weten te bezielen, wien het ge lukt in zeer korten tijd een prettig klin kend klankgehalte te ontwikkelen, met één woord, zij laten zoodanig zingen, dat de kinderen er een geweldig plezier in krijgen en op een wijze die voor den toe hoorder een verkwikking is Niet alle diri genten bereiken dat zoo maar even ge makkelijk Gisteren hoorden wij dan voor 't eerst het kinderkoor van de Chr. Vereeniging „Zang zij onze leus". Dit zij hier 't eerst genoemd, omdat het de meeste nummers van het programma voor zijn rekening' genomen had. De heer Teljeur heeft zich sedert April van het vorige jaar blijkbaar met groote toewijding op de muzikale ontwikkeling van zijn groepje nieuwe en jeugdige leden toegelegd: aardige num- merstjes hoorden wij hen zingen, zuiver en dikwijls ook wel vriendelijk klonk het. Maar over het geheel was het toch te monotoon, te vlak, te weinig genuan ceerd. Het was ons, alsof er nog een lesie opgezegd werd. daarbij deden ook de vroolijk gestemde koortjes wat liizi" aan, terwijl een zekere gelijke dreun te wei nig pit! onmiskenbaar dit zingen be- heerschte. Wij zijn er zeker van. dat op den duur hierin verandering komen kan, mits de dirigent zich ook toelegt op het acheveeren van de klank, die nu nog te open is en daardoor niet zóó beschaafd en welluidend, als wij het bij andere kinderkoren hier ter stede wel gehoord hebben. Onze opmerking zij slechts bedoeld als een aansporing, om op den degelijk ge- vormden basis voort te gaan' de muzi kale technische afwerking, waardoor het geheel zeker aan levendigheid, bewogen heid, vooral aan frischheid en aan warmte winnen zal, kan nu beginnen' Toch heeft de kinderzang van „Zang zij onze leus" een groot applaus aan de talrijke aanwezigen in de mooi gevulde Stadsgehoorzaal ontlokt en ook wii voegen, ondanks de opmerking in den aanvang, gaarne onze hulde daarbij, vooral omdat de heer Teljeur blijk geeft, de composities uiterst consciëntieus in te studeeren. Een volgend maal zal ongetwijfeld alles uit de grondverf zijn zullen meerdere be zieling. geestdrift en een vrijer zich geven de voordracht ten goede komen, zal meer van binnen-uit gezongen worden en zoodoende tot het hart spreken Een goed begin is het halve werk: stevige funda menten zijn gelegd, nu maar met ver trouwen de toekomst afgewacht! Hoewel ook het volwassen koor ten deele aan de hierboven genoemde euvelen nog mank gaat, hebben wij toch menigmaal naar de prestaties met genoegen geluis terd. Het timbre van het stemma teriaal moet evenwel ook hier veredeld, terwijl de sopranen soms wat schert» zijn en de mannenstemmen te zwak. Meer ronding en diepte zal het klankgehalte zeker ten goede komen Opeens komen er momen ten van groote schoonheid, vooral biiv. in het ..Niet klagen" van Kools en Wierts' „Droome-kind" Dat klonk mooi. was zorg vuldig afgewerkt en vooral biizonder zuiver Maar over 't algemeen: meer gloed, meer temperament, meer innerliik door voelen! Nu is het alles nog te stijf en te ingetogen, daar waar het niet past. De toehoorders juichten ook .Zang zij onze leus" na ieder nummer harteliik toe. den dirigent werd door een der melstes uit het kinderkoor een mooi bouquet bloemen aangeboden. Vriendelijke medewerking verleenden ds. Punselie (piano' en de heer J Th. L. B. Rameau fviool). die een welverdiend succes behaalden! De violist doet reeds vele goede dingen helaas leek ons ziin instrument, vooral in het begin niet zuiver gestemd. Het ontreden dezerheeren deed overigens bescheiden en sympathiek aan. Mej. Mien Verwer heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt, met haar muzi kale begeleiding op de mooie vleugel Ds. Punselie heette tevens het talrijke gehoor op vriendelijke wijze welkom, vroeg 's Heeren zegeij voor het welslagen der uitvoering en bracht aan de vereeni- gingen zijn dank. voor het feit dat het saldo zou worden afgedragen aan de ohr. Wiikver. Levendaal, ter dekking van het tekort. Met belangstelling zien wij de toekomst der vereeniging tegemoet: er zijn ver schillende factoren, die ons het beste doen verwachten LEIDSCHE KUNSTVEREENIGING. „Brugge die scone". Op uitnoodiging van de Leidsche Kunst- vereeniging hield de heer Achille Daled van het Gemeente-Museum te Brugge gisteravond een lezing over het schoon van de rijkste der „drie zustersteden" (Brugge). Hij deed dit op de bekende, den Vlamingen eigen wijze, in zijn sappige moedertaal aan de hand van een groot aantal lichtbeelden van zijn vaderstad. Dateerende uit den glorietijd onder het bewind der Bourgondiërs en speciaal on der dat van Philips den Goede geven de verschillende oude gebouwen, kathedra len, gildehuizen en grachten Brugge een bijzonder aanzien. Inplaats van een han delscentrum te blijven gelijk Brugge in de middeleeuwen was, is zij allengs ge worden een middelpunt van kunst, de verzamelplaats van kunstschatten van ongekende waarde, zoowel op het gebied van architectuur, beeldhouw- en schilder kunst als litteratuur. Veel is er in den loop der tijden door den beeldenstorm, door de „sans culottes" en misplaatste restauraties vernield, ver wijderd en mismaakt; doch door het ern stige streven van het gemeentebestuur in de laatste decennia wordt alles zooveel mogelijk in den ouden vorm gelaten en indien noodig in den oorspronkelijken toestand teruggebracht. Schatten en schatten heeft dit gekost en zal dit nog kosten; doch het algemeene aspect der stad is er mee gebaat en blijft onveran derd. Dagelijksche controle, verdeeling der stad in onder leiding van commissies staande wijken en het vereischen van de toestemming van het gemeentebestuur voor gevelveranderingen, maken zulks mogelijk. Beginnend bij de „statie", welke, in dien „het zaad in het bakske is", ver plaatst zal worden, toonde de heer Daled zijn aandachtig luisterend gehoor een serie schitterende lantaarnplaatjes van zijn geliefde woonplaats, van alles histo rische of anecdotische bijzonderheden vertellend. Zoo zagen wij, om een greep te doen uit het vele. het Gothische sta tion, de St. Salvador Kathedraal, het St. Jan's Hospitaal, het Bagijnhof, de Lieve Vrouwe Kerk, met de praalgraven van Karei den Stoute en Maria van Bour- gondië, de Heilige Bloedkapel met den bekenden Schrijn, het Paleis van Justitie het Sashuis van het Minnewater be kend uit Maurits Sabbe's ,.De Philosoof van het Sashuis", het geboortehuis van Guido Gezelle, het voor dezen dichter opgerichte standbeeld en die van Hans Memmelinck, Breydel en de Coninck. 1 Met den wensch allen in Brugge te mo gen weerzien, besloot de heer Daled zijn aandachtig beluisterde lezing. Mr. J. Slagter. die den spreker ingeleid had, dankte hem ten slotte namens allen voor de interessante causerie en hoopte een volgend jaar den heer Daled bereid te vinden iets over de kunstschatten van Brugge te komen vertellen; een wensch, waarmede zeer zeker alle aanwezigen I instemden. VEREEN VAN SLECHTHOORENDEN. Lezing van den heer Christiaanse. De gisteravond gehouden bijeenkomst in het Leidsche Volkshuis was zeer druk bezocht. Te ruim acht uur sprak de vice- voorzitter een woord van welkom tot de talrijke aanwezigen en In het bijzonder tot den spreker van dezen avond, den heer J. Christiaanse. Het huishoudelijk program was zeer kort Door gebrek aan belangstelling en deelneming werd besloten dit jaar geen excursies te houden De penningmeeste- resse bracht verslag uit omtrent den toe stand der financiën en werd weder voor een jaar gedechargeerd. Bij loting werden tot deelname aan de nationale lip-lees- wedstrijd aangewezen Mien Ort. Annie Bavelaar en Piet van Ommen. Vervolgens gaf de vice-voorzitter het woord aan den heer Christiaanse. die aan de hand van een serie schitterende licht beelden ons liet medereizen naar Genève; vandaar werd de reis voortgezet naar Chamonix met de Mer de Glace, die ook H. M. onze Koningin en H. K. H. Prinses Juliana overtrokken, zooals de foto's ons deden zien. Schitterend waren de licht beelden van de Mont Blanc, met de over weldigende sneeuwmassa's. Na de pauze die benut werd voor een kopje thee en een gezellig onderling praatje werd een voettocht gemaakt van Spaldez uit door het mooie Saasdal naar Saas Fee. om van daaruit met den sym pathieken gids Meinrad Bumann. via de Brittaniahütte en de Allalingpass naar Zermatt te gaan Wat werd er langs deze mooie gletsehertocht genoten van de prachtige natuur De heer Christiaanse weet op zeer dui delijke wijze te vertellen hetgeen hij zelf heeft gezien en medegemaakt, hij heeft er slag van zijn gehoor van begin tot eind te boeien. Als G. H. lid der Ver. heeft hij weder getoond, met de S. H. mede te leven. De woorden van dank, aan het ein de zijner lezing, tot hem door den vice- voczitter gericht, werden met een krach tig '!>u"durig apolatis der leden onder steund. Hierna sluiting dezer prachtig geslaag de, voorlaatste bijeenkomst. De nieuwe Gemeente-Secretaris van Ter-Aar. De heer B. J. Hogenboom. Zooals reeds gemeld is in de gisteren gehouden vergadering van den gemeente raad te Ter Aar tot secretaris der ge meente benoemd de heer B. J. Hogen boom alhier, zoon van den vorigen secre taris. Na eerst eenige jaren volontair ter secretarie te zijn geweest, werd de heer Hogenboom met ingang van 1 Jan. 192S benoemd tot ambtenaar ter secretarie alhier. In het daarop volgende jaar be haalde hij het diploma gemeente administratie, waarop thans, ingaande 1 April a.s. zijn benoeming tot gemeente secretaris is gevolgd. Deze benoeming, welke met algemeene stemmen plaats vond. zal in de ge meente in breede kringen worden toege juicht. In zijn betrekkelijk korten diensttijd als ambtenaar mocht de nieuwe titularis zich door zijn strikte onpartijdigheid en bescheiden optreden, gepaard met groote welwillendheid tegenover het publiek veler sympathie verwerven Bij de vele gelukwenschen die den heer Hogenboom zeer zeker zullen bereiken voegen wij gaarne de onze! NOTA INZAKE DE BEWAARSCHOOL- VOORSTELLEN. Nadere becijfering van Wethouder Goslinga. De wetnouder van financiën, de heer T. S. Goslinga, heeft volgende nota tot den Raad gericht: Bij de besprekingen over de aanhangige bewaarschoolvoorstellen in de Raadszit ting van Maandag 16 Maart j.l. is bij de vergelijking der kosten van minderheids- en meerderheidsvoorstellen voortdurend over het hoofd gezien, dat de meerder heidsvoorstellen zijn gebaseerd op het Raadsbesluit van 20 Juni 1927 dat de leef tijd van toelating tot het openbaar en gesubsidieerd bewaarschoolonderwijs stelde op 3 jaar. Het aantal kinderen, dat op dezen grondslag geacht wordt voor bewaar schoolonderwijs in aanmerking te komen wordt in de voorstellen geschat op 3200. De minderheidsvoorstellen die 3 1/2 jaar tot basis nemen, doen op dezen grond slechts 2700 kinderen in aanmerking komen hetgeen uit fmantieel oogpunt een groot verschil maakt. Hoeveel goedkooper de meerderheidsvoorstellen zouden wor den indien ook daarbij den leeftijd van 3 1/2 jaar en 2700 kinderen als grond slagen waren genomen moge blijken uit de volgende berekeningen: de kosten sub b (bestaande openbare bewaarscholen) zouden dalen met: sala ris 3 onderwijzeressen a f. 1700 f. 5100; Pensioenkosten 12% f.612; toelage 3 kweekelingen a f. 150 f. 450, tot. 1. 6162, en stijgen met een vermoedelijk bedrag aan minder schoolgeld van f 450; totale daling- f.5712. Het eindbedrag sub b zou dus worden f. 33.574 f.5712 f. 27.862. De kosten sub c. (subsidieering be staande bizondere scholen) zouden even eens dalen. Voor het nieuwe aantal leer lingen aannemende het cijfer 1300 uit de minderheidsvoorstellen kunnen de kos ten sub c geraamd worden op 1300 x f. 45 is 58.500. De kosten sub d. (nieuwe bijzondere bewaarscholen). Er blijven dan nog 1000 kinderen over. Waar er op de bestaande scholen 300 kinderen tusschen 3 en 3 1/2 jaar verdwijnen komt er voor een deel dier 1000 kinderen daar plaats en behoe ven er vermoedelijk niet meer dan 5 hoog stens 6 scholen te worden bijgebouwd. Voor 6 scholen zou dit worden: 6 x f.7487 50 is f. 44.925. Totaal sub b, c, d f. 131.287 of rond f. 131.300 dat is f. 32.300 per jaar minder dan oorspronkelijk is geraamd bij een leeftijd van 3 jaar. Dit zeer belangrijke verschil in de voor stellen van meerderheid en minderheid meende ik schriftelijk onder de aandacht van den Raad te mor I n brengen alvorens de discussies verder worden gevoerd, daar het uiteraard bezwaarlijk is in een mon deling debat nieuw naar voren gebrachte cijfers onmiddellijk juist te waardeeren. BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft de steunvèr* leening aan de bietencultuur goedgekeurd. (Parlementair Overzicht, 3e Blad.) Oud-minister Aalberse is heden zestig jaar. (Binnenland, 3e Blad.) De algemeene vergadering van de Staatkundig Gereformeerde Partij (Bin nenland, 3e Blad.) Het officieel rapport over het onderwijs aan schipperskinderen .(Kerk- en School, 3e Blad.) Te Oudewuude (Fr.) is een woning in gestort; een zesjarig knaapje is gedood. (Gemengd, 2e Blad.) BUITENLAND. Rondom het Duitsch-Oostenrijksche tol verdrag. (Buitenl. en Tel., Ie Blad.) Overleden is prins von Thun und Hohen- stein, grootmeester der Malthezer Orde. (Buitenland. Ie Blad.) Nieuw Zuid-lVales weigert staatsschuld te betalen. (Buitenland, le Blad.) Uitvaart van den vroegcrcn Duitschen Rijkskanselier Miiller. (Buitenl., le Bi.) NED CHR. REISVEREENIGING. Jaarvergadering der Afd. Leiden. 1 In „Oud-Hortuszicht" werd gisteravond de jaarvergadering gehouden van de af- deeling Leiden van de Ned. Chr. Reis- vereeniging. De vergadering stond onder leiding van den heer Joh. Vooys, uit Rijns- burg, die na de opening op de gebruike-» lijke wijze een kort welkomstwoord sprak en een terugblik wierp op het afgeloo- pen jaar. De notulen werden goedgekeurd. Daarna bracht de secretaresse, mej. N. de Lange haar jaarverslag uit. Hieruit bleek dat het ledental is gestegen van 425 tot 458, terwijl voorts een opsomming werd gegeven van de werkzaamheden, de ex cursies en de vergaderingen der vereeni ging in 1930. Uit het verslag van den penningmees ter bleek dat de rekening sloot met een totaal van f. 123.91. Er is een batig saldo. De penningmeester werd voor zijn gehou-. den beheer gedechargeerd. Bij enkele candidaatstelling werd dé heer A. Korenhoff als bestuurslid her-j kozen. Hiermede was het huishoudelijk gedeelte van den avond afgeloopen. De heer G. J. Visser hield daarna een lezing met lichtbeelden over een reis naar Mühlehorn en Wallensee. In een vlotte causerie vertelde spr. van de maje- stueuse schoonheid van het Zwitsersche berglandschap, zooals dat in Mühlehorn wordt aangetroffen, van de onbeschrijfe lijke pracht van de Wallensee, van de eigenaardige bekoring van de dorpjes met hun eenvoudige hartelijke bevolking in de omgeving van het meer en van witte wa tervallen die bruischend en schuimend van de bergen neerstorten. Spr. deed dit aan de hand van een aantal zeer mooie lantaarnplaatjes, die een uitnemenden in druk gaven van de nog veel mooiere wer kelijkheid en de lust deden opkomen dit alles ook eens met eigen oogen te aan schouwer.. De avond werd verder gevuld met een tooneelstukje „Arme Rijken", opgevoerd door eenige Amsterdamsche dames en heeren, die zich, dank zij de tusschen- komst van den heer De Die, den vice-voor zitter. bereid hadden verklaard hun mede werking te verleenen en zich prachtig van hun vrijwillige taak hebben gekweten, zoo dat hun een daverend applaus, dat onge twijfeld verdiend was, ten deel viel. Er was voorts muziek en er was boven al.... gezelligheid, een prettige sfeer in de stampvolle zaal, zoodat al met al de avond prachtig is geslaagd. DE TREINENLOOP MET DE A.S. PAASCHDAGEN. Door de Ned. Spoorwegen zullen Zater dag 4 April a.s. en Maandag (Tweeden Paaschdag) twee en twintig extra vóór en volgtreinen tusschen Amsterdam—Leiden —Rotterdam worden ingelegd, terwijl de treinen in de richting België en Frankrijk extra versterkt zullen worden. Op de voornaamste stations zullen óók nog extra treinstellen gereed gehouden worden, om bij buitengewone drukte dienst te kunnen doen. Op de lijn Leiden—Utrecht zal alleen van trein 3395 Leiden—Alphen a. d. Rijn (vertrek 20.21) één voortrein loopen en van trein 3396 Alphen a d. Rijn—Leiden vertrek 2123 van Alphen a d Rijn De andere treinen in de richting Utrecht zullen met drie en vier extra rijtuigen versterkt worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 1