"A
AGENDA.
STAATSLOTERIJ.
MUZIEK.
KERK- F* mms.
BUITENLAND.
SCHEEPSVERBINDINGEN
HEDEN:
Breestraat 81: Leidsche Kunstvereeni-
ging. 8 uur 15 nam.
Nutszaal: Ver. tot Bev. der Bouwkunst
Spr. de heer G. Klomp, 8 uur nam.
Oud-Hortuszicht: Jaarverg. Ned. Chr.
Relsvereeniging.
Prinsenstr. 74: Samenkomst te 8 u. nam.
Stadszaal: Uitvoering „Zang zij onze
leus". 7'/t uur nam.
Volkshuis: Vereen, tot Bev. der Belan
gen van Slechthoorenden. 8 uur nam.
Vrijdag.
Concordia: Pantomimeclub V.O D O.
8'/» uur nam.
N.V. Leidsche Broodfabriek: Jaarl. verg.
v. aandeelhouders. 4 uur nam.
Nutsgebouw: Bond van Ned. Onder
wijzers. 8 uur nam.
Stadszaal: Cabaretavond H. B S. Ver.
„De Trekvogels". 8 uur nam
Zaterdag.
Zomerlust: Selskip „Fryslan, 8 uur,
namiddag.
MUSEA.
Stedelijk Museum do Lakenhal, Lange
Scheistraat 2. Geopend in November, De
cember, Januari en Februari van 103 u.
in Maart, April en Mei van 104 uur, in
Juni. Juli Augustus en September van
10—5 uur, in October van 104 uur. Zon
dags vanaf halféén. Entrée Zondags kos
teloos. Maandags f0 25, overige dagen
f. 0.10.
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg
28. 1 Dec.1 Febr. van 103 uur. 1 Febr.
lot 1 April van 104 uur. 1 April1 Oct.
van 105 uur. 1 Oct.1 Dec. van 104
uur. Zondags van 14 uur. Entrée Maan
dags f. 0.25 overige dagen f. 0.10.
Geologisch Mincralogiscli Museum,
Garenmarkt. lederen dag van 912 en
van 1.30—4 uur. Zondagen gesloten. Kos
teloos.
Ethnographisch Museum, Rapenburg 67
—69 en Breestraat 18. Op werkdagen van
104 uur. Entrée Maandags f. 0.25, overige
dagen f. 0.10.
Rijksmuseum v. Nat. Hist, v. d. Werff-
park Werkdagen 8.30—12, 1.30—5, Zater
dags 8.30—12. Kosteloos.
Prentenkabinet, Kloksteeg 25. Op werk
dagen van 1.304.30. Kosteloos.
Herbarium. Nonnensteeg. Dagelijks van
9—12.30 en 26 uur. Kosteloos.
Hortus Botanicus, Rapenburg 73. Alle
werkdagen van 1 April30 Sept. 9—6 uur.
1 October—31 Maart 94 uur. Op Zon
dagen alleen van 1 April30 Sept. 104
uur. Kosteloos.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van Maandag 23 tot en
met Zondag 29 Maart a.s. waargenomen
door apotheek W. Pelle, Kort Rapenburg
12, Telef. 594.
OPENBARE LES „TOONKUNST".
Vele goede vertolkingen.
Een uitvoering van leerlingen der mu
ziekschool „Toonkunst" behoort voor
dezen, alsmede voor de daarbij behooren-
de aanwezige familie en vrienden steeds
tot de evenementen! Vol toewijding wordt
er door hen gespeeld en al kan nog niet
immer aan verwachtingen en te stellen
eischen volkomen beantwoord worden,
toch stemt dit optreden tot verheugenis.
Niet slechts vormt dit een geweldige prik
kel om op een gegeven oogenblik het
beste te geven, waartoe men in staat is,
maar daarnaast is het voor den regelma
tig weerkeerenden luisteraar een toets
steen: hij constateert vooruitgang of stil
stand. Gelukkig overheerscht het eerste
grootendeels en wanneer het tweede op
valt, dan dient men daarover niet zwaar
te vallen: de studie geschiedt in vrije uren
tusschen arbeid, sport en andere aflei
ding door er zijn zooveel factoren, die
belemmerend op een regelmatige ontwik
keling kunnen inwerken De eischen, die
men aan de opleiding van vakmusici kan
stellen, gelden hier over het algemeen
niet.
Dit alles in aanmerking genomen, valt
er immer heel veel te waardeeren, zoowel
in technisch opzicht als in muzikale op
vatting. Mag men persoonlijk hier en
daar een bedenking koesteren tegen de
geboden keuze: men legt er zich gaarne
bij neer overtuigd als wij zijn. dat de be
treffende paedagogen zelf het beste we
ten, welke nummers voor hun leerlingen
op een gegeven tijdstip het meest geschikt
zijn. Onvoorwaardelijk dient geprezen de
groote aandacht, die besteed wordt aan
den Franschen meester Claude Debussy,
zij het dan ook, dat wij over 't algemeen
nog niet de werken te hooren krijgen,
waarin hij zich de geweldige vernieuwer
toont v.n na den Pelleas en waarin
de grootste vindingen te beluisteren zijn.
Evenwel- zijn ..Children's Corner" met
„The little Shepherd" en „The snow is
dancingwel als hoogtepunten, werd door
mej. Jeanne Snoep reeds verrassend goed
gespeeld. Groote technische moeilijkheden
biedt het niet: in al deze werkjes yan De
bussy komt het aan op muzikaliteit en
aanslag: In dat opzicht kan een pianiste
toonen wat. zij waard is. Het zelfde geldt
voor composities als ..Clair de lune" of
„Jardins sous la pluie": voor ons gevoel
benaderde mej. Nelly Keesom het meest
de droomerige. subtiele Debussy-sfeer: de
aanslag dient zoo teeder mogelijk gehou
den te worden om de heerlijke klankef
fecten en het directe suggereeren van in
druk volkomen te verwezenlijken. Ook de
vele rhythmische moeilijkheden zijn niet
te onderschatten: aan dat alles kan niet
genoeg gewerkt worden! Ook het spel van
mej Annie Dormaar en de dames Sirks
en v d Heyden sprak van nauwgezette
studie en van het streven om in de be
doelingen van den componist zuiver door
te dringen, hoewel wij allen vertolksters
op het hart zouden willen drukken, hun
toucher in dit genre werk zooveel moge
lijk te verfijnen: een eerste eisch om deze
zoo ragfijn en vederlicht meer door in
tuïtie dan door verstand neergeschreven
composities, waarin droomerige, onwezen
lijke, geheimzinnige werelden van onge
kende schoonheid overheerschen en ge
openbaard worden, in idealen zin te be
naderen. Het is verblijdend, dat de leer
lingen der muziekschool Debussy gedeel
telijk goed leeren kennen en we zijn daar
dankbaar voor
Mej. Schijfsma hoorden wij ook in twee
liederen van den jongen Debussy: zang en
begeleiding dienen daarin één geheel te
vormen Hier licht eveneens in de eerste
plaats het zwaartepunt op een volmaakt
aanvoelen der Debussy-sfeer. Deze liede
ren vereischen een groote muzikaliteit,
een volmaakt begrip der wonderschoone
teksten een ver doorgevoerd concentra
tievermogen, een nergens zich forceeren,
een afkeer van alle uiterlijk vertoon. Hier
aan heeft mej. Schijfsma reeds goed vol
daan: de eenvoud, waarmee bijv. de nog
eenvoudige „Romance" welk een ver
schil met wat de latere Debussy ons
schonk werd gezongen, deed weldadig
aan. Nog overheerschte o.i. te veel de be
geleiding. overigens gaf deze een voor
treffelijke muzikale steun, met voorbeel
dige intenties, onontbeerlijk voor iedere
zangeres, die nog niet geheel op eigen
voeten staat.
Mej. Koosje Bolkenstein aan wien bij
monde van notaris Vijgh het diploma kon
uitgereikt worden, een succes waarmee wij
haar van harte gelukwenschen! zong
met haar teeder en lieflijk getimbreerd or
gaan drie verrukkelijke Wolfjes, waar
van het „Auch kleine Dinge können uns
entzücken" en „Nun lass uns Frieden
schliessen" o.i. geheel in de lijn van haar
kunnen, denken en voelen liggen. Dit
stemmetje ontroert vanaf den eersten
teederen inzet! Een voorbeeld van een
zangeres die met niet groot geluid, toch
diepen indruk weet te maken. Nog hoor
den wij mej. Eggink in liederen van Bach
en de pianisten Welboorn en v. d. Bil, die
resp. in Schubert, Reger en Brahms proe
ven van bekwaamheid aflegden. Van deze
laatste twee lijkt ons de heer Welboorn wel
het verst gevorderd. Geopend werd met
een Sonate in E van den „grooten" en bij
zonder productieven G. Ph, Telemann,
waaraan K. Muller, M, Stol en A. de
Graai hun beste krachten wijdden.
Al te zamen bewees dit veelzijdige op
treden weer het bijzondere nut van onze
Muziekschool, waar Vrouwe Musica zoo
ijverig en enthousiast gehuldigd wordt!
Een samenkomst als deze, vormt altijd
weer een oase in de woestijn van „nuch
tere zakelijkheid", waarin de tegenwoor
dige jeugd zich heet te bevinden. Dank
aan de paedagogen. die de jongeren met
onverflauwde ijver daaruit trachten op te
heffen en dit dikwijls met verrassende re
sultaten! Hulde ook aan de leerlingen: zü
zorgen er voor dat het „zelf musiceeren"
niet uit den tijd raakt en toonen ijver,
dikwijls zelfs talent te bezitten!
VEREENIGING „OUD-LEIDEN".
Oude kaarten van Rijnland.
Op uitnoodlging van bovengenoemde
vereeniging heeft gisteravond mr. S. J.
Fockema Andreae in het museum „De
Lakenhal" een lezing gehouden over „Oude
kaarten van Rijnland".
Spr. wees allereerst op het belang van
kaarten als verzamelobjecten, als bronnen
van kennis ten aanzien van de daarop
voorgestelde zaken voor ieder, die belang
stelt in plaatselijke oudheden. Om ze tot
dat tweede doel goed te*kunnen gebruiken,
moet men iets afweten van de kaart-
historie. Het gebied „Rijnland" heeft veler
lei beteekenis, doch spr. wil alleen spreken
over het hoogheemraadschap van dien
naam, dat als een kartografische eenheid
kan worden beschouwd. Het is vrij z-ker
dat van voor 1500 geen oude kaarten be
waard zijn, al wordt tegenwoordig aao"e
nomen, dat ze in de middeleeuwen wel
werden vervaardigd. Met de omwenteling
wordt de karleerlng en opmeting rijks
zaak; na de totstandkoming van het
kadaster en de stafkaarten verliezen de
bijzondere kaarten veel van hun algemeene
beteekenis.
De schrijvers over kartografie in 't alge
meen wijden aan deze groep weinig aan
dacht. Eenigszins ten onrechte, maar wel
te verklaren. Voor hen is 'tvoornaamste:
le. de projectie, en 2e. de methode van
voorstelling van hoogten en laagten op het
platte vlak. Uit beide gezichtspunten zijn
de hier te behandelen kaarten weinig be
langrijk.
Nlermeyer verdeelt de kaarten in geo
grafische en chorografische; de laatste zijn
de detailkaarten, die ons hier zullen bezig
houden. HIJ zegt „Mit Krayenhoff fangt
die Chorographie an eine wissenschaft-
liche Topographle zu werden": stelt dat
dus in begin 19de eeuw. Maar dat oordeel
is eenzijdig. Die oudere kaarten zijn mis
schien onwetenschappelijk t. a v. de
geodesie, en kunnen dus slechts als grond
slag voor geografische kaarten dienen;
maar uit andere gezichtspunten zijn ze
volstrekt niet onwetenschappelijk. Hun
waarde als bewijsstukken is veel grooter
dan die der geografische kaarten. Ze zijn.
voor de aangegeven periode, een eerste
rangs bron van kennis over deze streek,
zoowel kwantitatief als kwalitatief (aantal
detailkaarten laag geschat op 12001. Hun
waarde in dat opzicht is hier grooter dan
in eenig ander land.
Kaarten lijden onder ongemotiveerd
vertrouwen en onder ongemotiveerd wan
trouwen. Hel eerste: men neemt alles wat
op „een kaart staat" grif aan. zonder
kritiek. Maar er zijn natuurlijk veel onbe
trouwbare kaarten, en onbetrouwbare
elementen in bijna alle kaarten. Men
heeft bijv. de fantastische reconstructies
van 's-Gravenhage in de dertiende eeuw,
van Zeeland ten tijde van Guy van Dam-
pierre. van den Zuid-Hollandschen Waard
enz. zelfs de grove fantasieën van Alting
als juist beschouwd. Dit leidt tot over
drijving aan den anderen kant.
De bewijswaarde van een detailkaart is
in 't algemeen grooter dan die van een
algemeene kaart. De laatste was maar al
te vaak een voorwerp van uitgeversspecu
latie. Van de wijze waarop de gegevens
zijn verkregen, blijkt meestal niet veel. De
detailkaart daarentegen is bijna altijd voor
een bepaald doel en onder opzicht van de
belanghebbenden gemaakt. Men had er
belang bij, dat de voorstelling juist was.
Bovendien was landmeter toen ter tijd
geen vrij beroep. Men moest toegelaten en
beëedlgd zijn. Dit geschiedde oudtijds door
Deken en Hoogheemraden van Rijnland.
De oudste geregistreerde beëediging van
een landmeter dateert van 1453, meester
Claes van Vlierhoven.
In 't midden van de 16de eeuw komt
hiernaast de beëediging bij 't Hof van Hol
land; overgenomen uit de Fransche prak
tijk. Er was geen uitdrukkelijk voorschrift
daartoe: men vatte het op als voort
vloeiend uit de beëediging der notarissen.
De eed bij 'tHof won natuurlijk, die gaf
bevoegdheid in heel Holland. Na 1600
worden bij Rijnland alleen nog maar be-
eedigd de landmeters, die ten behoeve van
't hoogheemraadschap willen werken. De
eed bij 't Hof ls tot aan de invoering van
de Fransche rechterlijke organisatie in
gebruik gebleven.
Hierna ging spr. over tot de vertooning
van een aantal kaarten, vooral van die,
welke de onderscheidene periodes reprc-
senteeren. waarbij spr. nog vele bijzonder
heden omtrent het ontstaan en de ver
vaardigers mededeelde.
De enorme hoeveelheid detailkaarten
van het besproken gebied uil de aange
duide periode is vrij slecht toegankelijk.
Zij is verspreid over vele collecties, waar
door de catalogiseering zeer ongelijk en
daardoor slecht te overzien is. Men '.s het
niet geheel erover eens, wat de boste
methode is. Spr. geeft de voorkeur aan
een cartobibliografie, een systematische
beschrijving van alle oude kaarten van dit
gebied, waar ook bewaard; met toelichting
en index, in hoofdzaak zooals in Enge
land en Amerika wel gemaakt, en bepleit
door sir H. G. Fordham. 'tZou echter een
groot en kostbaar werk zijn, en spr. be
twijfelt of de belangstelling daartoe hier
wel groot genoeg is.
LOONCONFLICT.
Naar wij vernemen is er tusschen de
directie van de Brockway Bus-Maat
schappij en de chauffeurs van die onder
neming een conflict gerezen naar aanlei
ding van het feit, dat de directie van 1
Februari j.l. af voor de lijn LeidenHaar
lem dezelfde loonregeling heeft ingesteld
als voor de stadslijnen. Voor alle chauf
feurs van eerstgenoemde groep beteekent
dit een aanzienlijke verlaging. In een gis
ternacht gehouden personeelsvergadering
werd met algemeene stemmen besloten
aan den Centralen en R.K. Bond van
Transportarbeiders opdracht te geven zich
oogenblikkelijk met de Directie in verbin
ding te stellen en er op te wijzen dat de
loonsverlaging van 1 Februari af in strijd
is met de Wet op het Arbeidscontract en
verder dat over eventueele voorstellen tot
wijziging van de loonen eerst onderhan
delingen moeten worden gevoerd met de
vertegenwoordigers van het personeel, n.l.
de besturen der organisaties.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van de afdeeling Leiden van de Ned.
Ver. tot het oprichten en instandhouden
van Herstellingsoorden voor Handels- en
Kantoorbedienden, Handelsreizigers en
Handelsagenten, werd 't bestuur als volgt
samengesteld: Joh. Brouwer, voorzitter; C.
P. Vlieland, vice-voorzltter; F. W. Kooning,
secretaris. Prins Hendrikstraat 10; D. C.
Noll, penningmeester; J. Fabel, algemeen
secundus.
Op 25 Maart 1931 stonden 1291 werk
zoekenden bij de Arbeidsbeurs ingeschre
ven tegen 603 op 25 Maart 1930.
De R.K. Tooneelver. „Adolf Kolping"
alhier zal deelnemen in de afdeeling blij
spelen van een nationalen tooneelwed-
strijd, welke door de R.K. Ver. „Amicitia"
te Den Haag ter gelegenheid van haar 10-
jarig bestaan wordt georganiseerd.
Bij de politie zijn inlichtingen te
bevragen omtrent een opgevangen geit en
twee onbeheerd gevondgn rijwielen. Boven
dien werd aangifte gedaan, dat twee fiet
sen, welke op de Middelstegracht stonden,
vermoedelijk van eigenaar zijn verwisseld.
NIET OpriCIEEL.
456c STAATSLOTERIJ
Trekking van Dondcrdas 26 Maart 1031
Ic Klasse. 4e Lijst
H.ojrc Prijzen:
413' 0840 200. -.
Prijzen van ƒ20.
353 429 449 934 1126 1566 1686 1702
2306 2366 2413 2506 2533 2722 2892 2991
3147 3364 3532 3S39 3956 4136 4283 4328
4738 5755 5812 5986 603S 6203 6443 6470
6625 6921 6963 7691 8293 8445 8851 9513
9542 9571 9725 10066 10280 10322 10400 10470
10992 11151 11310 11405 11512 11587 11822 11849
11940 12675 13365 13617 13725 14261 14410 14'2t
14452 11602 147S0 14816 15233 15349 15455 15462
15745 I57SO 15821 15850 15927 17173 17274 1772'
18052 18257 185S0 186S1 10160 19497 19818 I9S3I
19987 2001 20086 20381 20416 204S9 20500 20514
20606 20909
RECLAME.
MAGERHEID EEN BEENIGE HALS.
Dit is zeker niet mooi en het wijst ook
niet op een goede gezondheid. Slank zijn
beteekent elegante lichaamsvormen heb
ben, doch geen hoekige, beenige lijnen. In
korten tijd een paar maanden slechts
kunt U die leelijke ongezonde magerheid
laten verdwijnen. Gebruik slechts regel
matig lederen dag Mac Coy's Levertraan
Extract Tabletten en houd dit eenigen tijd
vol. U zult werkelijk over het resultaat
verbaasd en verheugd zijn. Dit schrijft ons
Mej. A. H. te H.:
„Mac Coy's tabletten hebben mij zeer
veel goed gedaan. Voordat ik ze innam had
ik last van zenuwen en hoofdpijn. Dank
zij U, voel ik mij nu weer uitstekend en
kwam 10 pond aan. Ik zou voor niets ter
wereld zonder een doos willen zijn."
U weet immers, dat levertraan het be
langrijkste middel is om Uw gewicht en
gezondheid te verbeteren. Neem daarom
Mac Coy's Levertraan Extract Tabletten,
die absoluut geen smaak of reuk hebben.
Het zijn kleine tabletten, bedekt met een
laagje suiker, die even gemakkelijk worden
ingenomen als een bonbon. Koop vandaag
nog een doos. Mac Coy's Levertraan
Extract Tabletten zijn verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten k f. 0.95 en f, 1 95
per doos. Eischt Mac Coy's tabletten - de
orlgineele en eenige echte. Weigert na
maak. Indien niet direct verkrijgbaar
wendt U dan tot N V. Rowntree Handels
Mij.. Keizersgracht 124. Amsterdam-C.
2312
REMONSTRANTSCHE KERK.
Familie Löffler.
Gisteravond hebben we een „muzikaal
wijdingsuur" bijgewoond in de Remon-
strantsche kerk, dat „gehouden" werd
door „Max Löffler en zijn dochters: Jo
hanna, Susanna en Maria". De dochters
speelden viool en violoncel en deden zich
ook als zangeressen hooren, de vader
speelde achtereenvolgens orgel, luit, alt
viool en gaf blijken van een goed stemge
luid te bezitten. Door deze meervoudige
kwaliteiten kon inderdaad afwisseling in
het programma worden gebracht, die dan
ook door het musiceerende viertal naar-
stiglijk is betracht. Men oordeele: een
Psalm voor orgel van Samuel Scheidt, een
lijdenscantate voor vier zangstemmen,
strijkinstrumenten en luit van Max Löff
ler (de vijfde kwaliteit dus van den heer
Löffler), eenige vierstemmige gezangen
van Schütz, Kühnau, Hassler en Bach,
strijkkwartetsatz in gebonden stijl zonder
compontstopgave, een aria voor twee
vrouwestemmen, viool en orgel en een
sonate a tre voor strijkers, beide van
Bach.
Van een „muzikaal wijdingsuur" in de
lijdensweek moet natuurlijk stichting uit
gaan In de „Boeken der Spreuken" van
Bolland waarin veel merkwaardige din
gen des levens zuiver zijn gesteld, staat
dit te lezen: „De werkelijke stichting
•komt niet van de kunst, ofschoon of om-
„dat de kunst werkdadige geestelijkheid
„kan heeten, waarin als het voelbaar be
vredigende een ideaal van natuurlijk
heid wordt beoogd. Stichtelijk is de taal
„der dierbaarheid, waarin de waarheid
„wordt gevoeld." Dat is even schoon als
juist gezegd. Muziek is nu eenmaal kunst
en als zoodanig is, in den strengen zin
des woords. het stichtende haar vreemd.
Zoo zou dus. het eerste deel van den term
in denzelfden zin genomen, in „muzikaal
wijdingsuur" een contradictio in termi
nis schuilen. Hoe het ook zij, veilig mo
gen we aannemen dat alle partijen (de
uitvoerenden, de hoorders en de schrijver
van dit opstel) het hierover eens zullen
zijn dat in een muzikaal wijdingsuur de
wijding prevaleert. En zeide ds. Tjalsma
in zijn openingswoord niet hetzelfde toen
hij sprak van „eine Predigt in Tonen"?
Muziek recenseeren is een kwaad ding.
In een kritiek steekt subjectiviteit in be
denkelijke mate. Vincent d'Indy heeft er
zich dan ook nooit wat van aangetrokken
van zoo'n „opinion d'un monsieur quelcon-
que". Komt er dan nog een ander punt in
het geding dan wordt het nog ingewik
kelder Toch durven we verzekeren dat
niemand vap het zeer talrijk opgekomen
publiek zich zal hebben kunnen onttrek
ken aan een gevoel van sympathie, van
bewondering voor dien muzlkalen vader
met zijn drie jeugdige dochters, die zoo
knap hun instrumenten bespeelden en
zoo mooi zongen: het was een trotsch ge
zicht. Daar is door het viertal veelszins
goed gemusiceerd en aan Schwung en
overtuiging ontbrak het hun waarlijk niet
Er zou aanleiding zijn om enkele opmer
kingen te plaatsen ware het niet dat we
daarmee in strijd zouden komen met wat
we daareven hebben betoogd. We bepalen
ons dus tot de vermelding dat over 't
algemeen alles goed slaagde. En uit de
aandacht waarmee men zat te luisteren
mag de gevolgtrekking worden gemaakt
dat de voordrachten volkomen aan haar
doel hebben beantwoord.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te Daarle ds. K. v. As te Rou-
veen; te Oosterhout (G.) ds. J. van Veen
te Muiden; te Wierden: J. E Klomp te
Ede.
Bedankt voor Zunderdorp (toez.) M.
de Zwaan te Wamel en Dreumel; voor
Rijssen: E. V. J. Japchen te Maartens
dijk (U.).
Aangenomen naar Ouwerkerk (Z.) ds.
P. van Dam, em. pred. te 's Gravenhage.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: te Amerongen: R. de Jager te
Nunspeet en J. Hoekstra te Schoonhoven.
Beroepen te Opperdoes: J. Vrolijk Czn„
i cand. te Schevenlngen; te Diever: P. M.
Veldhuizen te Paesens.
DIETSCH STUDENTEN-CONGRES.
Het gemeentebestuur van Groningen
heeft gisteren de deelnemers van het zes
tiende Dietsch Studenten-Congres offi
cieel ten stadhuize ontvangen. De samen
komst was in de raadszaal, waar de
burgemeester, H. P. J. Bloemers, een
welkomstwoord sprak. Dit werd beant
woord door den voorzitter van het con
gres, mr. J. Klassesz. Daarna werden
ververschingen aangeboden.
Vervolgens had een ontvangst plaatsin
i de zalen van de studenten-vereeniging
„Vindicat Atque Polit" en van de vrou
welijke Studenten-Vereeniging „Magna
Pete".
In de sectie-vergaderingen gistermid
dag spraken prof. dr. C. Gerretsen over:
„Hollandsche geschiedschrijving" en pa
ter Van Santen over: „De geschiedenis
van het hertogdom Brabant".
Des avonds woonden de deelnemers het
concert bij van de Groningsche Orkest-
vereenlging. onder directie van Kor Kui
ler. Daarna was er een samenkomst op
„Mutua Fldes" en bij „Magna Pete".
De volgende passagiersschepen zijn Vrij
dag 27 Maart in radio-telegrafische ver
binding met de daarnaast vermelde kust-
stations en via die stations rechtstreeks
te bereiken. Medegedeeld door de N. T. M.
Radio-Holland.
Aigorab, Rugby Radio Baloeran. Sche
venlngen Radio Colombia, idem
Commewijne, Rugby Radio Dempo,
Schevenlngen Radio Edam, Rugby Ra
dio Flandria, Scheveningen Radio
Gelria, idem tnsulinde, idem J. P.
Coen, idem Joh. v. Oldenb., idem Joh.
de Witt, idem M. v. St. Aldegidem
Nieuwkerk Monsanto Radio Poulau
Bras. Kosseir Radio Pr. d. Ned., Scheve
ningen Radio - V. Renselaer. Cabo Fi-
nisterre Radio - Rotterdam. Schevenln-
gen Radio S. Bolivar, idem Slamat, 1
ide m Statendam, idem - Springfontein,
Rugby Radio Zeelandia. Scheveningen
Radio. J
DE ALGEMEENE TOESTAND
Dc Europceschc Unie Engelschc stapp,.n
te Berlijn en Wcenen.
Be ondérzoekingscommissic voor s»
Europeesche Unie heeft gisteren haar ver
gadering ten einde gebracht. Een ernnï
deel van het debat ging over organisator
sche quasties De harmonie is blijkbaar
geen oogenblik verstoord.
Gesproken is o.a. over het nut van epn
geregelde aanraking tusschen de direc
teuren van de persbureaux in de verschil"
lende landen van Europa. De Deensche re"
geering heeft daaromtrent een voorstel
toegezegd. Verder is de voorlooplge agenda
van de volgende zitting opgesteld. Zij be
treft de economische crisis, het aan de
markt brengen van de tegenwoordige en
toekomstige graanvoorwaarden, het land-
bouwcrediet, uitbreiding tot nieuwe ge
bieden van het beginsel volgens hetwelk
een staat, die zijn invoerrecht verhoogt
of nieuwe stelt, de andere contracteerende
staten daarvan op de hoogte moet bren
gen, de behandeling van vreemdelingen en
tenslotte vervoer van electrische kracht
De Fransche minister van buitenland,
sche zaken heeft in overweging gegeven de
bijeenkomst van de Europeesche Studie
commissie van 6 tot 15 Mei op te schuiven
in verband met de Fransche presidents-
verkiezing.
Briand heeft Henderson toch weten te
overreden om inzake het Duitsch-Oosten-
rijksche tolverdrag iets te doen, zij het no°
zoo bescheiden. De Engelsche gezanten te
Berlijn en Weenen hebben een zelfde stap
gedaan. Zij deelden Bruning en Schober
mede, dat Henderson het voor wensc'ne-
lijk houdt, dat de zaak in verband met het
Geneefsche protocol van 4 October 1922
gemeenschappelijk zou besproken worden
en dat Duitschland en Oostenrijk in af
wachting van de eerste zitting van den
Volkenbondsraad daartoe, geen defenitie-
ve besluiten zouden nemen.
De rijkskanselier heeft den gezant er op
gewezen dat het unie-verdrag volkomen
binnen het raam van het protocol van 1922
blijft en dat er naar de meening van de
Duitsche en de Opstenrijksche regeeringen
voor den Volkenbondsraad geen aanleiding
is om zich met de zaak bezig te houden.
Wanneer andere regeeringen wenschen de
quaestie der rechtmatigheid te onderzoe
ken, dan zullen Duitschland en Oostenrijk
voor zulk onderzoek niet bevreesd zijn. Een
politieke bespreking van de quaestie door
den Volkenbondsraad houdt de njksregee-
ring echter niet voor toelaatbaar, daar het
accoord een zuiver economisch verdrag ls.
De rijkskanselier zette uiteen wat het
doel is. van de onderhandelingen met
Oostenrijk; deze onderhandelingen zullen
natuurlijk voortgezet worden maar, zooals
reeds onmiddellijk bij de publicatie der
eerste berichten gezegd is, denkt men, In
verband met de technische moeilijkheden,
welke nog moeten overwonnen worden,
eerst over twee of drie maanden klaar
te zijn.
Bruning heeft dit op den 51en Duitscta
Industrie- en Handelsdag nog verder uit
gewerkt Hij zei o.a.:
De zware lasten, die Duitschland voor
de herstelbetalingen heeft te dragen rectil-
va ardigen een speciale positie van Duitsc'n
land ook op het gebied van de handels
politiek. Zonder stijging van den uitvoer
en vermindering van den invoer kan geen
uitvoeroverschot worden verkregen. Of en
hoe lang aan de nieuwe regeling voor de
herstelbetalingen de hand kan worden
gehouden, hangt voor een groot deel van
het buitenland zelf af. Daar het inzicht hl
het verband van de wereldoeconomie
slechts langzaam vooruitgaat, moet de
rijksregeering trachten op eigen initiatief
die ontwikkeling voor te bereiden, welke
in het bereik van het mogelijke ligt. In
dezen zin moet men ook de onderhande
lingen tusschen Duitschland en Oosten
rijk opvatten.
Duitschland en Oostenrijk konden des
te gemakkelijker besluiten deze gedachte
te verwezenlijken, daar hun geenerlei te
genstellingen in den weg stonden De
voordeelen, welke beide landen elkaar wil
len verzekeren, behoeven niet in strijd te
zijn met de belangen van andere landen.
Deze overeenkomsten kunnen het begin
van een ontwikkeling zijn, welke zich over
geheel Europa heilzaam kan uitstrekken.
Duitschland en Oostenrijk zijn vastbeslo
ten hun weg standvastig tot aan het eind
te bewandelen.
In Weenen heeft Engeland hetzelfde
antwoord gekregen:
Schober gaf den Engelschen gezant n
uiteenzetting van den juridlschen en zake-
liiken kant der zaak en verzocht hem
Henderson het volgende mede te deelen:
De Oostenrijksche Bondsregeering is van
meening. dat de overeenkomst volkomen
binnen het. kadpr bliift van het pro
tocol van 1922. Zij heeft er derhalve geen
bezwaar tegen, dat de juridische zijde
door de regeeringen, die het nrotocol heb-
ben onderteekend. wordt onderzocht.
Aan een onderzoek van het verdrag uit
politiek ooeDunt kan, gezien het econo
misch karakter ervan, naar de meening
der Oostenrijksche Regeering niet worden
gedacht.
De Oostenriiksehp Reeeerinv is
niet
voornemens een fait accompli te schep'
pen.
ENGELAND.
Uit de arbciderswereld Australisch
papiergeld.
De conferentie van gedeleBee.r<?e?„/tp
mijnwerkers heeft besloten niet toe
stemmen in een verlenging van.f t-f
spread-over na 31 Maart en dit besluit
kennis van den minister-president
brengen met verzoek, van regeenngsw
té willen ingrijpen. ,n,.„rs
De vakbond van machinisten en s1
heeft besloten de door den loonraaa
gestelde loonsverlaging van 21/; tot v
te aanvaarden, alsmede een gedeeit f
spread-over van de werkweek, n
dan 12 uur achtereen zullen seinw:ac -•
blokhuispersoneel e.a. echter niet
werken.
Het federaal parlement te
heeft gisteren met een meerei erne
slecht' vijf stemmen het voorstel -
nister Theodore tot uitgifte y®n hu]p
lioen D.st. Daniereeld voor direcmen,
aan landbouw en industrie aa g
