UIT RUSLAND.
HISTORISCHE FIGUREN
UIT DE OMSTREKEN.
Het proces tegen de mensjewiki.
(Nadruk verboden.)
Het proces tegen de veertien mensje-
wiki (sociaal-democraten), dat Stalin te
Moskou geënsceneerd heeft, is een der
scnakels van ae pohtiek, die ten doel heeft
den tegenstander van de ontevredenen ee
breken, de mogelijkheid van een opstand
te voorkomen, verdeeldheid te zaaien
onder de eventueele leiders van de op
standige beweging, en aan de massa alle
leiders der vijandige groepen als verra
ders, schurken, betaalde agenten van het
buitenland, de kapitalisten, de oude
dynastie, de vroegere landheeren voor te
stellen. Door telkens weer het spook van
een herstel van de oude toestanden, van
een terugkeer van de vroegere eigenaars
der door de boeren in 19711918 in be
slag genomen landerijen op te roepen,
weten de bolsjewiki reeds 13 jaar lang
zich te handhaven. Dat Is overigens een
herhaling van politiek van de Fran-
sche revolutionairen tijdens de Fran-
sche Revolutie. De bolsjewiki hebben dus
ook hierin niets nieuws bedacht, alleen
oude methoden toegepast en vervolmaakt.
Jarenlang lukte dit den bolsjewiki door
middel van hun pers. In een land, waar
den tegenstander volkomen zwijgen is op
gelegd, waar alleen regeeringsbladen be
staan, waarbij ook deze onder strenge
censuurstaan en slechts die onderwerpen
mogen bespreken, welke de overheid aan
wijst en daarbij in den geest, die van bo
ven voorgeschreven is in zulk een land
is het niet moeilijk, door dag-in dag-uit
dezelfde leugens te verspreiden, de bevol
king een bepaalde gedachte bij te bren
gen, vooral wanneer het een land is met
een uiterst praimitieve bevolking, die pas
begint te leeren denken. Twaalf jaar lang
was deze actie van de bolsjewistische bla
den voldoende om een groot gedeelte van
de bevolking de overtuiging bij te bren
gen, dat een ineenstorting van het sovjet
regime onvermijdelijk tot een herstel van
het oude regime zou leiden, dat de land
heeren en de oude administratie dan zou
den terugkeeren, de boeren voor de woe
lingen van 1917—1918 streng straffen, de
akkers ontnemen en de oude, gehate toe
standen herstellen.
Den laatsten tijd begon de massa te
twijfelen aan de juistheid van deze bewe
ringen, begon zij te morren. Er ontstond
dus het gevaar, dat de massa ten slotte
tot daden zou overgaan Het zou den bols-
jewistischen heerschers natuurlijk niet
moeilijk vallen die opstanden in een zee
van bloed te smoren, zooals zij in de laat
ste twee jaar vaak hebben gedaan, maar
deze onderdrukking van de opstanden is
alleen mogelijk zoolang het leger zich niet
bij de opstandelingen aansluit. Den laat
sten tijd begon echter de geest van onte
vredenheid ook in de kazerne binnen te
dringen Er.moest dus iets bedacht wor
den; dat die beweging zou kunnen ver
lammen. En het beste middel vonden de
bolsjewiki; verdeeldheid te zaaien, arg
waan te wekken. De Russische massa
heeft de beschaafden, de „heeren", nooit
bijzonder vertrouwd. Wanneer de be
schaafden, onder het oude regime, de
massa op de wantoestanden trachtten te
wijzen, zich opofferden, om die onweten
de en ongelukkige massa te helpen, wat
meer licht in de duisternis te brengen,
dan stuiten zij steeds op wantrouwen, op
argwaan. Die „heeren" voeren iets in hun
schild, zij willen ons inpalmen om ons la
ter des te makkelijker uit te buiten; zoo
redeneerden de boeren en leverden de re-
volutlonnairen aan de politie uit, sloegen
de propagandisten dood. De bolsjewiki
wisten tijdens de revolutie en den burger
oorlog op meesterlijke wijze dit wantrou
wen van de massa tegen de beschaafden,
de „heeren" uit te buiten om de macht
te veroveren. Nu trachten zij dezen arg
waan. dit wantrouwen aan te wakkeren
om op deze wijze de massa makkelijker te
kunnen ketenen.
Daarvoor begonnen zij processen tegen
de intellectueelen te ensceneeren. In het
begin werd dit op een zeer primitieve
wijze gedaan. De G.P.Oe. arresteerde en
vermoordde eenige bekende intellectuee
len, personen die jarenlang het sovjet
regime eeriyk hadden gediend en ge
holpen zich te handhaven, en daarna
publiceerde de GPOe. de bekentenissen,
welke de omgebrachten zouden hebben
afgelegd. Op den duur wekte dit echter
argwaan De massa zag in, dat je een
doode alles in de schoenen kunt schui
ven. Het was dus noodig processen te
ensceneeren, waarbij de daarover uitge
zochte aangeklaagden openlijk alles zou
den bekennen, wat de overheid wensche-
lljk acht. Om de uitwerking van deze
zelfbeschuldigingen te versterken, wor
den de aangeklaagden en de door de
GP.Oe aangewezen getuigen gedwongen
al hun verklaringn voor de microphoon
af te leggen, zoodat geheel Rusland en
ook het buitenland het proces kan vol
gen. Telkens wanneer de procureur (want
het verhoor wordt niet door den presi
dent, slechts een decor-figuur, maar door
Krylenko. den procureur-generaal der re
publiek, den schepper van het proces en
hoofdregisseur, geleid) een vraag stelt,
snelt de aangesprokene naar de micro
phoon om te antwoorden. Iedereen voelt
dus, acteur te zijn, deel te nemen aan een
goed geregisseerd stuk.
Zoo was het proces tegen de z.g. „In-
dustrieele Partij", dat eenige maanden ge
leden opgevoerd werd. zoo is het proces
tegen de mensjewiki (sociaal-democraten)
dat te Moskou opgevoerd werd. Het eer
ste proces moest de massa de overtuiging
bijbrengen, dat de ..kadetten" (vrijzinni
gen) agenten van het vijandige kapitalis
tische buitenland en de oude heerschers
waren. Het proces tegen de mensjewiki
moest de massa er van overtuigen, dat
ook de leiders van de sociaal-democratie
en van de Tweede Internationale slechts
„verralers" zijn. die de imperialisten van
de geheele wereld tegen de Sovjet-Unie
ophitsten, een oorlog van de geheele we
reld tegen Rusland voorbereiden om het
Russische volk te knechten, de oude toe
standen te herstellen. Wel hebben de
mensjewiki zich steeds verzet tegen elke
revolutionnaire actie tegen de bolsjewiki,
wel hebben hun leiders steeds geéischt,
dat de tegenstanders van het sovjet-re
gime de bolsjewiki niet ten val brachten,
bevreesd als zü waren, dat er dan in Rus
land een militaire dictatuur (..bonanar-
tisme") zou ingesteld worden, zoodat de
actie van de mensiewiki het bolsjewisti
sche reeime indirect steunde, maar dank
baarheid is een gevoel, dat de bolsiewiki
niet kennen.
In het proces tegen de „Industrieele
Partij" (de groep Ramzin) beweerden de
aangeklaagden, onderhandelingen te heb
ben gevoerd met menschen, die al lang
dood waren; de akte van beschuldiging
bevatte toen talrijke ongerymdheden, die
onder min of meer normale toestanden
het regime, dat zulk een proces ensce
neerde, onmogeiyk zou hebben gemaakt.
In Sovjet-Rusland, waar geen vrye pers
bestaat slikte het publiek onbewust de
zotste dingen. In het buitenland wekten
echter deze ongerijmdheden en al te evi
dente leugens ontevredenheid. Krylenko
(de procureur-generaal en hoofdregisseur
van dergeiyke processen) kreeg van Sta
lin bevel, wat voorzichtiger te zyn en geen
al te erge bokken te schieten, te meer daar
het proces tegen de 14 mensjewiki eigen-
hjk een proces tegen de Tweede Interna
tionale moest worden, op de beklaagden
bank zater niet alleen de 14 ongelukkige
mannen welke de sovjet-overheid in haar
macht had, maar de leiders van de Russi
sche sociaal-democratische party en de
leiders van de Tweede Internationale, die
er van beschuldigd werden de militaire
interventie te hebben voorbereid, met de
imperialisten te hebben gekonkeld om
Rusland te verpletteren. De akte van be
schuldiging tegen de mensjewiki bevat
daarom minder blunders, maar die zyn er
toch. Zoo wordt daarin beweerd, als zou
de bekende mensjewistische leider Abra-
mowitsj, in het geheim naar Rusland zyn
gekomen om er sabotage en militaire in
terventie te propageeren. En dit zou plaats
hebben gevonden precies op een tijdstip,
toen de Tweede Internationale vergader
de, waarby Abramowitsj aanwezig was,
zoodat tientallen menschen het leugen
achtige van deze bewering kunnen aan-
toonen Even. belacheiyk is de bewering,
als zou de leiding van de mensjewiki, die
met moeite de middelen verzamelt, noodig
om haar blad uit te geven en de duizen
den sociaal-democraten, die in de bolsje
wistische kerkers zuchten, in de bolsje
wistische concentratiekampen opgesloten
zitten, van honger omkomen om deze par-
tygenooten van het allernoodzakeiykste
te voorzien, dat deze leiding ruim een
half mililoen naar Rusland kon overma
ken om de interventie voor te bereiden.
Maar de Russische bevolking, die alleen
bolsjewistische bladen te lezen krijgt, zal
ook dit slikken.
Het meest merkwaardige in deze pro
cessen is het feit, dat de beklaagden niet
alleen, alles bekennen, wat de GP.Oe. van
hen verlangt, maar daarbij den aanklager
van de noodzakeiykheid bevryden iets te
bewyzen. zy vertellen dingen, die de akte
van beschuldiging niet bevat en die dus
niemand wist, zy overladen zich met
schuldbekentenissen, zy trachten zooveel
mogeiyk schuld op zich te laden, hoe
meer hoe liever, treden daarby in onmo
gelijke details en beweren dingen, die to
taal zinloos zyn. Zoo byv. verklaarden de
aangeklaagden van het laatste proces, dat
zy Abramowitsj in Rusland niet alleen ge
zien hadden, maar hem ook bezocht, hem
onderdak verschaft hadden. Zy geven
daarby byzonderheden op, deelen adressen
mede, De beklaagden verklaren deel te
hebben uitgemaakt van het „Bureau" van
de mensjewistische party, alhoewel zy
reeds lang hebben opgehouden lid van de
mensjewistische party te zyn.
Wat brengt die menschen er toe, deze
kennen die zy nooit bedreven hadden, die
leugens te debiteeren, misdaden te be-
zij niet bedrijven konden? Er zyn natuur -
ïyk onder hen agents-provocateurs. Zoo
byv. staat het nu vrijwel vast, dat prof.
Ramzin, de hoofdbeschuldigde van het
proces tegen de „Industrieele Party", een
agent van de G.P.Oe. was, die de bevelen
van zyn chefs uitvoerde en de overige
slachtoffers in het verderf meesleepte.
Maar de bewering, als zouden alle aange
klaagden eenvoudig agenten van de
G.P.Oe. zyn, is niet steekhoudend. Er
moet dus naar een andere oplossing ge
zocht worden. Het meest waarschynhjke
is, dat wy met een psychose te doen heb
ben. Om dat te begrijpen, moeten wy ons
in de middeleeuwsche toestanden inden
ken, ons de processen van de inquisitie
voor den geest roepen. Toen werden dui
zenden z.g. heksen gevonnist, waarby de
ongelukkigen bekenden betrekkingen met
duivels te hebben onderhouden, op een
bezem naar een heksensabat te hebben
gevlogen, daar Satan in hoogsteigen per
soon te hebben aanschouwd, aan vele dui-
velsche plechtigheden te hebben deelge
nomen, waarby de ongelukkige vrouwen
in uitvoerige details traden; zij bekenden
met behulp van toovery menschen te heb
ben omgebracht, ziekten te hebben ver
spreid enz En het merkwaardigste van 't
geval was, dat de „heksen" volhielden, dat
haar verklaringen met de feiten overeen
kwamen, ofschoon zy natuuriyk wisten,
dat dit haar op den brandstapel zou bren
gen. In de bolsjewistische processen aan
schouwen wy iets dergeiyks, al zyn er na
tuuriyk ook verschillen. De beschuldigden
hopen nu n.l. door alles te bekennen, wat
de overheid van hen verlangt, hun leven
te redden. En hoe meer iemand bekent,
hoe phantastischer die bekentenissen zyn,
hoe meer kans hy heeft zyn leven te red
den. Dat is ook het eenige essentleele ver
schil tusschen de processen te Moskou en
die van de inquisitie tegen de heksen.
Dr. BORIS RAPTSCHINSKY.
FREDERIK DE GROOTE.
VI.
Hoe Frederrik na de executie van zijn
vriend luitenant von Katte murw gemaakt
is, door welke dreigementen van den vader,
door welke eindelooze gesprekken, die de
predikant Muller in opdracht had met hem
ie houden, zou te veel ruimte vragen, zoo
ik het, zij het ook kort, mededeelde. Zoo
de prins schuldig was geweest aan de aller
grootste misdaad, had de vader niet stren
ger over hem kunnen oordeelen. „Zeg hem",
schrijft de koning aan Müller, „dat wie
God verlaat, door God verlaten wordt en
diens zegen verliest". Het aanschouwen van
de doodstraf van von Katte moet zijn
eerste straf zijn; dan moet hij eenige uren
lang het lijk van zijn vriend zien liggen
op een hoop zand voor het venster van
zijn kamer. Als ds. Müller voor de eerste
maal bij den prins komt, is deze zoo ont
daan en zoo zwak, dat de bezoeker het
niet wna-t zijn bekeeringswerk te beginnen.
Later c> den dag vangt dit aan in een
onderhoud dat drie uren duurt.
De brave predikant, die het ernstig met
zijn opdracht meende, had succes. De prins,
gebroken eerst, bedroefd daarna, eindelijk
berouwvol smeekt den vader om genade.
De vader, die de zoon beter kent dan
de geestelijke, twijfelt aan de eerlijkheid
van het berouw. Een lange brief aan ds.
Müller drukt zijn twijfel uit en voorziet
wat er gedaan moet worden in beide ge
vallen. Is Frederik overtuigd, tegen God en
de menschen gezondigd te hebben en door
zijn misdadige handeling den dood te heb
ben veroorzaakt van luitenant von Katte,
welnu, dan zal slechts een scherpe bewaking
een onafgebroken arbeid zijn straf zijn.
Maaris dit niet het geval, verandert
hij weer en verzet hij zich opnieuw, dan
zal hij „het recht op de kroon en op het
keurvorstschap verliezen en, zoo er termen
voor zijn, het leven„Ik druk u op het
hart te zeggen, dat ik hem ken. Denkt hij
soms, dat ik hem niet ken? Hij moest
toch weten, dunkt me, dat ik zijn slecht
Kart door en door ken".
Tusschen de regels lezen we de hard
vochtigheid van aen vader, die eigenlijk
teleurgesteld is, dat zijn- prooi hem ontsnapt.
Het is erbarmelijk en met ergenis leest men
de vrome tirade, waarmede hij zijn konink
lijke genade aan den verloren zoon toe
zegt:
„Dat God, de Zeer Hooge, zijn zege
geve! En daar hij dikwijls langs wonderlijke
wegen en pijnlijke gangen de menschen
rot Christus koninkrijk voert, moge hij tot
zijn gemeenschap dezen verdwaalden zoon
terugbrengen. Hij moge dit goddeloozen
hart tot zich trekken ,het verteederen en
omkeeren, het aan de klauwen van Satan
ontrukken. Zoo moge de wil zijn van den
almachtigen God en Vader om den wille
van onzen Heer Jezus Christus, diens lijden
en diens doodAmen!"
De koning had in zijn bijbel een ander
voorbeeld kunnen vinden van een vader,
die zijn schuldig kind vergeeft.
De prins was dus begenadigd, binnen de
perken van het vaderlijk despotisme. Hij
had het hoofd gebogen, al zou ik er niet
op durven zweren, dat hij geen spel speelde
met zijn vader, met ds. Müller en met wie
ook. Tegenover den gevaarlijken waan
zinnige op den troon stond de geslepen,
berekende, scherpzinnige prins. Hij is niet
sympathiek, ver van dat! Maar hij Is ver
knoeid in zijn opvoeding, getergd en mis-
nandeld. En hij is jong; hij verdedigt
zijn intellect, zijn aangeboren kunstzinnig
heid, de vrijheid van zijn denken en.
zijn leven tegen het geweld van een bruut.
De geschiedenis van zijn vlucht, van de
doodstraf, op von Katte toegepast, van
zijn martelende gevangenschap heeft de
hoven In Europa verontrust en aan den
vader een uitspraak ontlokt, die voor de
toekomst niets goeds belooft: „Al waren
er honderduizend Kattes, ik zou hun allen
het hoofd afhouwen. Zoolang God mij laat
leven, zaï ik mij „als Herr despotique
souteniren", als een despotisch meester
handhaven". Tegenover zulk een vader is
de rol van een plooibaren en listigen zoon
zoo ai niet onvermijdelijk, dan toch be
grijpelijk, al blijft zij zèer onsympathiek.
Nu begint voor Frederik eene niet zeer
amusante, geenszins onbelemmerde inwij
ding in enkele onderdeden van het regee-
ringsambt. Te Küstrin bij de kamer van
domeinen krijgt hij een ondergeschikt
plaatsje, aan een tafeltje aan het beneden
einde van de zaal. Wanneer hij zijn hand
tekening moet zetten, mag dat niet ge
schieden ter zelfde hoogte als die van de
hooge ambtenaren, maar „heelemaal onder
aan Dat zijn kleingeestigheden, die de
vader uitdrukkelijk voorschrijft. Doch ze
schaden niet. De hooge ambtenaren ver
geten geen oogenblik, dat dit in den hoek
geduwde kereltje hun toekomstige koning
is. En al het gebaas van den vader, gebaas
over alles en altijd weer over het voor
den koning on verd ra gelijke vraagstuk der
predestinatie! doet eerder den koning
clan den kroonprins schade. Maar het
leven is vervelend te Küstrin; er is veel
copieerwerk te doen en weinig boeken zijn
voorradig. Wanneer von Wolden, Freder k's
hofmaarschalk, voor hem verlof vraagt om
althans eenige werken over financieel be
heer en administratie te bestudeeren, barst
de koning uit:
„Wel zeker! Waarom ook niet maar
dadelijk hem zijn fluit en zijn viool terug
te geven: Neen, neen, geen boeken, tenzij
dan de Bijbel, het Psalmboek en Arnd's
Wahre Christenthum. Boeken, die leeren
niets! Wat noodig is, dat is de praktijk.
Juin de lectuur van een hoop nuttelooze
boeken heeft den prins ten kwage geleid.
Laat hij maar in de registers van de Kamer
de oude stukken lezen uit den tijd van
keurvorst Frederik Wilhelm en de akten
van markgraaf Johan van Küstrin", En dan
moet hij met „de drie heeren" praten over
Gods woord, over de wetten des lands,
over economie. Over niets anders. Wil hij
dat toch, „dan moeten ze hem den mond
snoeren'En geen muziek, niet dansen.
Hij is niet te Kürstin „urn sich zu diver-
tiren", niet om plezier te maken. En nooit
alleen eten; altijd met „de drie heeren"
(von Wolden, von Natzmer en von Roh-
wedell).
Het leven is vervelend. Frederik vindt
dit en „de drie heeren" vinden dit. De
koning houdt ook de beurs zoo dicht mo
gelijk en de prins moet zich bij den vader
dien hij rekening en verantwoording van
zijn uitgaven heeft te doen, verontschul
digen, dat de boter zoo duur is. Er is
ziekte onder den veestapel en „daher
entslandene Raritet der Buter" de boter
is daardoor moeilijk te verkrijgen. Zomer-
kleeren mag de prins niet koopen: „dat
is maar een Fransche mode" zegt de vader,
die het verblijf te Küstrin, niettegenstaande
do genade, toch als een arrest beschouwt
Op een verzoek van Wolden om den prins
te veroorloven het huwelijk van zijn zuster
bij te wonen, krabbelt de koning ter zijde
van he. verzoekschrift: „Geweigerd. Iemand,
die in arrest is, behoorde opgesloten te
zijn'*.
Eindelijk komt er eenige verandering ten
goede De koning is te Küstrin geweest. Hij
heeft er tot zijn zoon een toespraak ge
houden, die in alle mogelijke toonaarden
gesteld was en een verbijsterenden indruk
maakte op wie haar moesten aanhooren.
Frederik speelt zijn rol van boetedoenden
zoon en van zeer liefhebbend kind vol
komen. Voetvallen en kussen van den zoom
van des vaders jas wisselen elkaar af.
Tranen worden gestort en tegenover het
groote publiek omhelst de vader den zoon,
nadat deze zijn lippen gedrukt had op
de vaderlijke schoenen. Het is een vol
maakte comedie.
Nu mag Frederik naast den President
zitten in de Kamer van Domeinen; hij mag,
mits hij den gouverneur van de stad er
van verwittigde, nu en dan ook buiten de
stad wandelen. Nu moet hij in de praktijk
de economische verhoudingen leeren ken
nen. Maar bij zijn bezoeken aan de ambte-
narer buiten de stad geen luxe, begrepen?
Acht „groschen" de maaltijd per persoon,
niet meer. En de prins doet alsof alles
op zijn best is in zijne wereld en ver-
klaart zich overtuigd, dat de vader hem
toch liefheeft.... Hij zegt dit tot generaal
von Grumbkow; dan komt het wel den
koning ter oore. Deze is niet ontevreden,
maar hij twijfelt of zijn zoon ooit een
goed soldaat zal zijn. Maar de zoon her
haalt nu in den treure zijn wensch om
zijn koning, zijn vader, zijn land te dienen.
Hij snuift nu met genoegen de stallucht
op, die hij vroeger niet kon verdragen.
Hij gebruikt woorden, die naar de kazerne
rieken, hij spreekt over onderwerpen, die
niets te maken hebben met pruikjes of
snui'doozer of Fransche maniertjes. De
koning, hoewel steeds sc p i ch is geroerd.
Zijn zoon schijnt werkelijk te aanbidden,
wal hij vroeger verbrandde, en te ver
branden, wat hij eertijds aanbad. De gre
nadiers zijn niet langer canaille in zijn
oogen; al het laffe gedoe van weleer niet
meer het meest waardige. De belooning
volgt- de verkapte geva- gjnschap te K s-
tnn wordt even ontlerbrokende prins
krijgt verlof in November 1731 het huwelijk
van zijn zuster bij te wonen en dus naar
Berlijn te gaan: de diplomaat Frederik
had een overwinning behaald op zijn
vader, den koning
Terug te Küstrin nieuwe vaderlijke en
koninklijke gunst. De prins mag een parade
bijwonen. Het publiek is enthousiast. On
der aanvoering van den vorst van Anhalt
vragen drie generaals den koning dringend
om de bede van zijn zoon te verhooren
en hem weer in het leger terug te plaatsen.
Dat wordt toegestaan: de prins wordt com
mandant van een regiment, dat te Ruppin
in garnizoen ligt. Inmiddels verrast hij
zijn vader door de scherpzinnigheid waar-:
mede hij de economische toestanden door
ziet en met eenvoudige practische maat
regelen meer geld in de Koninklijke schat
kist brengt. Dan bestudeert hij ijverig het
nieuwe reglement voor de infanterie, dat
hij in een zeer vleienden brief zijn vader
gevraagd heeft hem toe te zenden. Voorts
drinkt hij bier: champagne lust hij niet
meer. Alleen als de dokter hem die voor
schrijft gebruikt hij die. De koning is
„sehr content", zeer tevreden; wanneer zijn
zoon hom een extra fijn stuk rundvleesch
toezendt, „loopen hem de oogen over".
Wel komt steeds de twijfel boven of al
het moois, wat hij van zijn zoon hoort,
al het merkwaardige, wat die zoon doet,
wel werkelijk door dien zoon zelf is gedaan,
maar het lijkt toch wel alles in den haak
te zijn. En Frederik Wilhelm wordt „bon
papa een hartelijke vader. Hij schrijft
„je" en „jou", niet njeer ,,u' of, hoog-
hartig-minachtend, in den derden persoon.
Hij belooft zijn zoon een paard, een goed,
heelemaal goed paard bijna had hij
gezegd een echt paard later drie paar
den, weer later een zilveren servies. Hij is
een en al goedheid. Het schijnt, dat de
alstand tusschen vader en zoon wordt ver
bonden, de klove overbrugd.
De werkelijkheid was anders dan de
schijn. Het tiidperk, dat „de jengd van
Frederik den Groote" heet, zal weldra wor
den afgesloten. Maar de afsluiting door
zijn huwelijk brengt plotseling opnieuw
naar voren de ongelijkheid der twee fi
guren, de onvereenigbaarheid der twee
karakters, zoo fel met elkaar in strijd,
als die we tot dusver bezagen: Frederik
den Groote en zijn vader.
A. J. BOTHFNIUS BROUWER.
RECLAME.
H. P. H. KEEREWEER
BEGRAFENISSEN T*i aei
AUTO-TRANSPORT
Aalmarkt 16- CREMATIE
4762
gronden voor uitbreiding. Dit werkt d«
speculatie ln de hand.
Minister Verschuren heelt ook zijner,
zyds de uitnemende werking der Wonlnel
wet erkend. Maar ook het wijzigings-ont-
werp achtte hy niet zonder belang, im.
mers, voortaan zullen niet alleen de wo
ningen, maar alle gebouwen principieel
onder de Woningwet vallen, waaronder
aan veel verwarring op het stuk van de
rooilynen een eind zal worden gemaakt
Ook voor de streekplannen Is het ont
werp van gewicht. De ontwikkeling van
den stedenbouw zal er door in goede
banen worden geleid en door de nieuwe
bepalingen zullen de gemeente voortaan
beter werkzaam kunnen zyn op het ge-
bied van de volkshuisvesting en de stads
ontwikkeling.
By de eerste artikelen heeft de Minister
een amendement der Commissie van Voor
bereiding door den heer Van der Heyde
toegelicht overgenomen, waardoor meer
positief wordt voorgeschreven dat de Ge
meenteraad voorschriften vaststelt tot
het bouwen, het geheel of gedeelte ver
nieuwen of veranderen of uitbreiden van
andere gebouwen dan woningen.
Voorts nam de Minister nog over een
amendement-vr.n der Bergh. waardoor
de voorwaavd-Hilte bouwvergunning wordt
gehandhaafd. De heer van der Bergh had
er op gewezen, dat bii schrapping hier
van vertraging in de uitvoering van bouw
werken kan ontstaan.
Dinsdag voortzetting. HAGENAAR.
RECLAME.
1970
Korenbond „St. Willihrordns".
De jaarvergadering van den Korenbond
„St. Willibrordus" gevestigd te Wassenaar,
zal dit jaar gehouden worden op Donder
dag 16 April in het Patronaatsgebouw „St.
Willibrord" te Oegstgeest. Na de behande
ling van de gewone agenda zal de heer
Hattink te Den Haag een demonstratie
houden met gramofoonplaten waarop Gre-
goriaansche gezangen, gezongen door de
paters Benedictynen van Solemm en
Franciscanen uit Venray.
AALSMEER.
TWEEDE KAMER.
NOTARISAMBT.
Vrijdag was eerst aan de orde het wets
ontwerp tot wyziging der wet op het no
tarisambt (artikelen.)
En:
door een samenloop van omstandig
heden liep de eigenlyke behandeling
spoedig af.
Mevr. BakkerNort had namelyk een
amendement ingediend, om duidelijk in
de wet te zetten, dat vrouwelijke candi-
daat-notarissen benoembaar zyn tot no
taris. Tal van vrouwen zyn als candidaat-
notaris werkzaam en het is niet meer
dan billyk, dat ze notaris kunnen worden.
DeVoorzittcr kwam echter met het voor
stel, om dit amendement niet toelaatbaar
te verklaren. Het wetsontwerp bedoelt
alleen meerdere waarborg te scheppen
voor hen. die hun belangen aan notaris
sen toevertrouwen. De kwestie, die het
amendement aanvoert, geeft een heel an
dere strekking aan het wetsontwerp en
fcaarom ls het niet toelaatbaar.
Dit punt bracht heel wat sprekers en
spreeksters in het veld, doch het eind van
het liedje was, dat 's voorzitters voorstel
met 49 tegen 20 stemmen werd aange
nomen. Het amendement werd dus niet
toegelaten
Mevr. BakkerNort trok daarop ook
haar andere amendementen in en deelde
mede met een initiatief-ontwerp te zullen
komen.
Het wetsontwerp werd aangenomen.
WONINGWET.
De Kamer ging daama over tot de be
handeling van het wetsontwerp inzake
wiiziging der Woningwet.
Hierby heeft de heer van der Heyde
geconstateerd, dat de Woningwet een ge
weldige werking ten gunste van de volks
huisvesting heeft geoefend, zoowel wat de
bouwverordeningen betreft als ten aanzien
van de drang tot woning woning-verbe
tering. de onbewoonbaar-verklaring van
krotten en de onteieenings-plannen. Aan
voorschotten is reeds 630 mililoen voor
woningbouw besteed De wet is een van
onze belangrijkste sociale wetten. Doch
het wtlzigines-ontwerD achtte hii niet van
veel beteekenis' alleen ten aanzien van de j
z.g streekplannen heeft het eenige waarde.
De afgevaardigde hooote dat ziin amen
dementen het ontwem zonden verbeteren.
Onk de heer dr. Vnc heeft de grnnte so
ciale waarde van de Woningwet tn het 1
NrVit gesteld Hii zon locale wnslsfrnHpn
willen instellen. Vele gemeentebesturen
wachten te lang met den aankoop van I
Binnenbrand.
Gisteren ontstond brand in den keufca
van den sigarenwinkelier Venema ua
den Stationsweg. De brand liet zich ua-
vankelyk vry ernstig aanzien, doch tó
mocht ten slotte gelukken het vuur met
zand te dooven.
De motorbrandspuit was spoedig ter
plaatse, doch behoefde geen assistentie te
verleenen.
o
KATWITK AAN DEN RI1N.
lS'/j-jarig jubileum aan de Bewaarschool
Maandag a.s. zal het \2l[z 3aar geleden
zijn, dat mej. S. C. E. van Mourik als
hoofd van de Bewaarschool alhier werd
geïnstalleerd. Voordien was zij reeds als
zoodanig werkzaam te Zoetermeer-Zeg-
waart. In de 12V2 3aar- die mej. Van MounK
in deze gemeente heeft gewerkt, beeft zijj
de toegenegenheid en liefde van vele ouders
en kinderen verdorven. De door den raad
benoemde commissie op het Bewaarschool-
onderwijs is steeds vol lof over haar werk.
Wij gelooven dan ook, dat het de jubila-
resse op dien dag niet aan belangstelling:
zaï ontbreken.
Sluiting Tuinbouwcursus.
In de R.K. school is de laatste les van
dezen winter gehouden tuinbouwcur u; en;
de sluiting van dezen cursus plaats.
De heer Nic. Bos, voorzitter van „Bloem-,
bollencultuur" opende de bijeenkomst me
een woord van welkom tot de vertegen
woordigers van „Bloembollencultuur, Tui
bouwver. K. en O. en Bloembollenteelt
waarvan deze cursus uitgaat en den neeff
Grimmen als vertegenwoordiger van o
Rijkstuinbouwschool. Berichten van verni
dering waren ingekomen van den g^j*,.
secretaris en pastoor Schiphorst. Ojk heeti
de voorzitter welkom de leeraren, de beerc
Allers (scheikunde), de Roov groenteteelt,
en van Klaveren (Bloembollenteelt). Spr. 2^
dan het woord aan de leeraren voor ne
geven der eindles waarmede allereerst
heer Allers aanving. Na deze lessen, waar
de leerlingen flinke staaltjes van bun o
gedane kennis aflegden, felicite?rde de tie.ii
heer Allers de leerlingen met het benaai 1
succes Met uitzondering van een der tee?
lingen, hadden n.l. allen een diploma yen
worven, waarvan een drietal met aant®rj
kening, dat ze het diploma met zeer.v j
vrucht verworven hadden, terwijl nog tyi ji
de aanteekening verkregen „met veel vruciii
Spr. hoopte dat allen van hun opgea
kennis zouden kunnen gebruik 1
hetgeen ze geleerd hadden, zouden ooa
houden door het lezen van vakbladen, c.
f eren ties met andere oud-leer d3
houden van excursies, enz. Spr. bracnt j
dank aan de vereenigingen, die dezen
sus hadden bevorderd en mede aanR. 0
heer Grimmen, verbonden aan den n J
tuinbouwschool. 1VJ
De heer Grimmen, hierna het vv00rIi J
krijgend, feliciteerde evenzoo de lee» j i
en zeide te hopen, dat het geleerd
leerlingen in het verdere leven tot
moge zijn. .iie
Nadat een der leer'ingen namens lpn
leeraren had bedankt voor het geno-
zeide de heer Bos zich gaarne te -7
aansluiten bij de woorden van «ie j
Allers. Spr. bracht nog dank aan
aren voor hetgeen door hen is g-P' V£
aan het R.K. schoolbestuur ',e
medewerking door het beschikbaar J
van het schoollokaal, aan de ge -
vereenigingen voor den finandeeien -
en ook aan het gemeentebestuur
steun en medewerking.
