°h
i
dfficieele kennisgeving
MAANDAG 2 FEBRUARI 1931
No. 21741
STADSNIEUWS.
Plechtige installatie van den heer V. Bloemkopei
Het Voornaamste Nieuws
van heden.
7Jste Jaar^an?
<Vi
w-
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
SO Cts per regel voor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
Idvertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
lij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cis. bij een
baximum aantal woorden van 30.
asso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
porto te betalen. Bewijsnummer 5 Cts.
i Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
i
Voor Leiden per 3 maanden 2.35,1 per week ƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
1 nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
Logen ter algemeene kennis, dat door hen
tajuoning is verleend aan a. A. J. Lange-
Eföi rechtverkrijgenden tot het oprichten
rin een inrichting voor machinale houl.be-
in het penceel Oude Singel No 138,
No. 2714. b. de fjrma A II. .1.
i'urg en rechtverkrijgenden tot het
[en van een tabak- en sigarenfabriek
■tjpeiïeel Nieuwe-Rijn No. 8990. Sec-
Ho 2518, c. de N.V. Maatschappij tot
*rkoop van Petroleum „Pe Automaat"
Iverkrijgenden, tot bet oprichten van
leigrondsche bewaarplaats voor pe-
in het perceel Levend'aal No. 166,
D. No. 1367. 8052
i A VAN DE SANDE BAKFIUYZEN,
Burgemeester.
I VAN STRIJEN, Secretaris.
Lncu, 2 Februari 1931.
LEIDSCHE HOUT.
onderdag 5 Februari, zal de heer TC.
Nes, architect van den Leidsche
voor de afdeeling Leiden der Ned.
S'aluu ing eeri voor-
met lichtbeelden houden in het Bota-
HFch Lahoratorium, in de Nonnensteeg,
lh.er. De lezing vangt aan 's avonds pin
ir.
r dil, voor onze stad, zoo belangrijke
eeis zoover gevorderd is, dat binnen
landen tijd het terrein voor publiek
kan worden opengesteld, .zullen
lladgenooten zeker gaarne van deze
jnheid gebruik maken om door den
■er zelf te worden ingelicht over alle
erheden van voorbereiding en uit-
der plannen voor onzen Hout.
[bijzonderheden zie advertentie in dit
DRESSEERCLUB ..LEIDEN".
Een geanimeerde feesiavond.
Jrdagavond organiseerde bovenge-
vereeniging een feestavond in de
J? zaal van café-restaurant „Zomer-
FiSadat het jazzband-gezelschap „Auf-
i eenige nummers ten gehoore had
I °Pende de voorziter de heer Bar-
r" av°nd met een hartelijk welkom
|le aanwezigen. Het vorige jaar, zoo
__gde spreker, waren wij genoodzaakt
■fdavond in een andere zaal te vieren,
«kor de groole medewerking welke hij
^eigenares, Mevr Leliveld mocht ont-
Bn kon deze prachtige zaal bijtijds in
j- morden genomen, waarvoor spr.
ïprecht dankte Hierna dankte hij ook
forola Albrecht, dip zich belangloos
waar had gesteld de zangeres Jeanne
le begeleiden, om daarna alle schen-
te bedanken voor de giften,
Joor men in staat gesteld werd, een
Jla te houden
B^enschte tenslotte alle aanwezigen
~~»noeg!ijken en gezelligen avond toe,
i een aanvang werd gemaakt met de
'rw ï!ng van het programma.
umorist Jack Funny zong allereerst
■üor 'Je vereeniging toepasselijk liedje.
^Brvo.gens eenige vroolijke en ernstige
I te laten hooren.
ffna verscheen de zangeres Jeanne
op het podium, dip mei begeleiding
-stadgenoot mej, Karola Albrecht
'o eren ten gehoore bracht o a. Tra-
I n ose-Marie, welke zoo zuiver ge-
L, vv®r^en< dat zij onder ademlooze
P?r en EevoIgcl en het welgempend
Pn aan applaus bewees wel, dal haar
fn bijzonder gewaardeerd werd.
na 'wam de humorist goochelaar
tonini aan de beurt en zijn goo-
n en handigheidjes met speelkaar-
gen aller bewondering af Het gul
was ook hier zeer zeker verdiend
Iniei hlf*6 Programma ver
ft rjio t ,r. 0,dredun van Jeanne
Lh vlai-p8,0 sch cosluum eerst het
eeKe lipripr.ied,voordroeK en vervolgens
"Worcn bracht Va" 'laar V°'k
^fceldhv"e' We'ke haar ^ei
jln stormachtig applaus
M AibJSdS°S,ïler Eev,*'ens-0ok
^Hiii untvjn M5'11 prachtige bloemcn-
Tot oM I nemen coorhaar be
humgt,s.__ ra,'en de humorist en
ln V bijzonder IlaUD eenm^al op.waarbij
Pop A u^t „iripn K lg,enoemde me' zijn
■;,V blJval oogstte.
bal dL leidinc bes'olerl met een gezellig
kan de he8r A N' v' W,jk
Mil bijzonde. ,dresseerclub „Leiden"
zien. 1 plaagden avond terug-
De Ijesr V. Bloemkoper.
Een gedenkwaardig gebeuren voor de le
den der Israëljetische gemeente te dezer
plaatse vond gisteren plaats: de installatie
van den jeugdigen en begaafden heer
V. Bloemkoper "als voorganger. Talrijke be
kende persoonlijkheden uit Joodsche krin
gen, ook uit Den Haag, woonden deze plech
tigheid bij. Daar waren de leden van het
Kerkbestuur, dfn Kerkeraad en het School
bestuur, afgevaardigden van diverse veree-
nigingen, voorts de heeren A. Ed'ersheim,
lid van de Centrale Commissie van het
'Kerkgenootschap,^ Mr. van TJaTen, namens
de Ressortalc Commissie en de heer S.
Levisson namens het Kerkbestuur, alle drie
uit Den Haag. Voor alles Opper-Rabbijn I.
Maarsen, eveneens uit Den Haag, die de in-
statlalie-rede in de Synagoge hield. Daarne
vens zagen wij Wethouder Goslinga, na
mens het Gemeentebestuur, den Commis
saris van Politie den heer R* Meyer en den
gemeente-archivaris dr. mr. W. J. Verbuigt.
In de vergaderkamer voerde een rij van
sprekers het woord. Allereerst heette de heer
E. Loeb, Voorzitter van het Kerkbestuur de
vele aanwezigen hartelijk welkom, in liet
bijzonder den Öpper-Rabbijn, weth. Goslinga
en den Commissaris van Politie; spr. achtte
het een verblijdend leeken,(dat de burger
lijke autoriteiten zulke tastbare bewijzen
van medeleven met het gebeuren der Jood
sche gemeente gaven. Vervolgens richtte hij
zich tot den beer Bloemkoper. De roep. die
van dezen is uitgegaan, is een waarborg,
dat men in hem een waardig opvolger beeft
gevonden van den helaas te vroeg heenge-
ganen Hartog Cohen. Uw ijver, Uw jeugdig
idealisme, aldus spr., zullèn U doen worden
een goed onderwijzer, een vriend der jeugd;
Uw opleiding zal U in slaat stellen, den
volwassenen een leeraar te zijn en door Uw
stemmiddelen bezit gij de gave, de gebeden
in de Synagoge tot eer van den Al'lerhoog-
sten voor te dragen Spr. wees vervolgens
op de andere plichten, welker vervulling
men van hem verwacht en hoopte dat hij
in zijn belangrijk werk steeds de handen
opgericht zou houden tot God, evenals Mo-
zes dit gedaan heeft. Do bestuurderen der
gemeente zullen zijne handen steunen, zoo
als Ahron en Uur dit biiMJozes deden. Zij
zullen hem de plichten, die dit gewichtige
ambt met zich brengt, verlichten en op deze
wijze zal in den mogelijken strijd tegen on
geloof en onverschilligheid de zege aan den
lieer Bloemkoper en nan Israël zijn. Met de
wensch, dat Gods zegen op zijn werk zou
mogen rusten, verklaarde hij hem geïnstal
leerd als Hoofdambtenaar der Isr Gein.
Namens het Schoolbestuur sprak de heer
I Leman, die zijn verheugenis uitsprak over
het feit. flat deze benoeming geschiedde met
de volle instemming van de twee Colleges,
die ten deze een beslissende slem hadden
uit te brengen, n I den Kerkeraad en het
Schoolbestuur Verreweg hel belangrijkste
van de werkkring zal zijn het ambt van
leeraar der „Joodsche school"* daarvoor is
noodig, naast kennis en ijver, ook een warm
voelend Joodséh hart Hij moet de kinderen
opvoeden tot goede Joden en Jodinnen, het
geen levens wil zeggen lot goede burgers en
tot nuttige menschen in de maatschappij
Spr zeide het volle vertrouwen te hebben,
dat de nipuwe voorganger de opengelaten
plaats zal bezetten met dezelfde .ijver, de
zelfde liefde en hetzelfde enthousiasme als
wijlen de heer Cohen, zij hel dan ook op
eigen wijze Spr. eindigde met den wensch
uit te spreken, dat de aanvaarde taak een
levenstaak zal worden en dat men na een
lange reeks van jaren zeggen zal: „Leiden
heeft in den heer Bloemkoper den oudsten
Als voorganger bij de Ned. Isr. Gemeente.
gazzen van ons land", evenals men nu zegt
„Leiden heeft in den heer Bloemkoper den
jongste van alle gazoniem in ons land".
Mevrouw ItallieSchaap bracht hierop
de gelukwenschen over van de Damesveree-
niging „Esraz Mosjim", terwijl de heer D.
Klein zulks, gedeeltelijk in het Hebreeuwsch
deed namens de Jeugdvereeniging „Misjmar
Hajardyn", waarna de heer S. Edersheim
zijn jeugdigen vriend op „vaderlijke" wijze
toesprak, de hoop.uitsprekend dat door den
heer Bloemkoper de jeugd tot bewuste Joden
zou opgevoed worden. Ook de heer S.
W. Marsman bracht een woord van geluk-
wensch namens de Begrafenisvereenigmg.
Wethouder Goslinga wees "er op, hoe men
in het College van B en W. eenparig ge
zegd had: „Daar moet iemand naar toe".
Immers, de Joden worden opgevoed in eerr
bied voor het burgerlijk gezag en daarvoor
past dankbaarheid Hij hoopte, dat het den
jongen leeraar zou mogen gelukken de mu
ren van Jeruzalem op te bouwen lol eer
van God. Tenslotte voerden nog het woord
de heeren van Dien, namens het Kerkbe
stuur van Alj?hen aan den Rijn en Dr. Ver-
burgt, die de steun vroeg der Joodsche ge
meente voor het archief.
De heer Bloemkoper dankte de verschil
lende sprekers, wijdde woorden ter nage
dachtenis aan den heer Cohen, hoopte met
opgewektheid zijn laak te zullen verrichten.
Hij memoreerde de mooie, heerlijke Jood
sche opvoeding zijner ouders evenals die
van wijlen rector Wagenaar en de leeraren
aan het Amslerdamsche Seminarium. Hij
hoopte, dat Gorl hem zou mogen steunen en
I zijn werk stevig en krachtig zou maken.
Met de Bestuurderen zal hij samenwerken
tot heil van liet Jodendom.
Na hef" ronddienen van ververschingen
vond vervolgens in de zeer volle Synagoge
een plechtige dienst plaats, met medewer
king van een koor onder leiding van den
heer S. H Englander, dirigent van het Groot
Synagogenkoor te Amsterdam. Dit koor
zon.g op zeer muzikale wijze een begroe-
I #tjngszang (Boroech Ilabor), waarna Opper-
j Rabbijn Maarsen een bezielende installatie-
rede hield.
j Deze sprak naar aanleiding van het woord
I „Mijn hart gaat uil naar hen, die de leiders
zijn van Israël! Looft den Eeuwige daar
voor!" Hij wees op den eenen. waren God
en het eeuwige, onvergankelijke gods-dien
stige ideaal. De mensch van tegenwoordig is
met zijn gevoel nog steeds dezelfda als de-
get n die eens aap den voet van den berg
Sinaï stond. Tot de leiders, die zich vrijwillig
aanbieden behoorde hij, die wel vroeg was
'heengegaan en die in zijn velerlei functies
getoond 'heeft het gloeiende, bezielende Jood
sche vuur (e bezitten Zijn geest werd ge
dragen door de schoone, onvergankelijke,
oude melodieën: zijn gebeden tot den Aller
hoogste werden met veel gevoel voorgedragen
en de Joden zouden deze nief gaarne veran
derd willen zien Zijn leven was één groot
i offer, was dienende liefde, zijn voorbeeld is
spreekwoordelijk geworden. Spr. wees er op,
hoe de godsdienst in hel algemeen een moei
lijke lijd doormaakt en hoe deze tijd vol
van vage godsdienstige ideeën is Hij wilde
J den nieuwen leeraar het volgende woord
meegeven. „Wat schreit gij tot mij? Spreekt
lol de kinderen Israël, dat zij verder zullen
optrekken'" Zóó heeft God tot Mozes ge
sproken aan de Schelfzee, in een tijd, die
ook zijn moeilijkheden en belemmeringen
had. De nieuwe begrippen hebben het gods
dienstig ideaal geen voordeelen gebracht en
de taak van den tegenwoordigen leider moet
met dien van Mozes vergeleken worden. Ook
hij moge den staf van Mozes ter hand nemen
en verder dragen, de staf waardoor men in
staat is wonderen te verrichten. Wij moeten
niet slechts naar het verleden zien want
iedere herinnering is een geflatteerd beeld
maar voort gaan en niet moedeloos zijn.
Ook de nieuwe voorganger dient mef de
menschen te gaan spreken, want niet elke
afkeerigheid van het oude Jodendom berust
op een gevestigde overtuiging. Spr. behan
delde het individualisme van dezen 'tijd.
maar de Wet kan daar geen rekening mee
hmjden. Toont de staf van Mozes en voed
de Joden op in de echte, innige Joodsche
sfeer en schenk hun hel Joodsche gevoel dat
tot den daad zet, zooals ook Uw ouders dat
deden. Toont deze staf onversaagd volgens
I de beginselen^en idealen van het oude Jo
dendom! Niet het drijfzand en de dwaal
sporen van het heden, maar volg den weg,
zooals die gewezen is in hel Seminarium.
Wanneer dit met geestdrift en Joodsche be
zieling geschieden zal. dan beteekent deze
dag voor de gemeente een dag van geluk en
behoeft men niel bevreesd te zijn Zoo
zij het!
ger in middag- en avondgebed voorging. Zijn
sonoor, warmgetimbreerd en technisch reeds
zeer beheersc'ht stemgeluid maakte diepen
indruk, met veel gevoel werden de oude en
vertrouwde gebeden voorgedragen. De Israë
litische gemeente kan zich met dezen zan
ger zeker gelukkig prijzen!
Na slotzang (J'jgdal) van het koor be
hoorde deze voor de Israëlitische gemeente
zoo gedenkwaardige dag tot het verleden.
De-ze eerste dienst van den heer Bloemkoper
wekte voor de toekomst de allerbeste ver
wachtingen. Nog zij gemeld, dat de school
kinderen een schponen bloemenmand ter
verwelkoming hadden gezonden.
Prof. THORBECKE
(1831—1849).
Gedachtenisboekje van prof. v. Vollenhoven
*i 1 -
BINNENLAND.
Plechtige installatie van den heer V. Bloem
koper als voorganger der Israëlietische Ge
meente te Leiden (Stadsnieuws, 1ste Blad),
Iets nieuws bij den Rijkstelegraafdienst;
telegrammen, waarbij op antwoord gewacht
wordt (Binnenland, 2de Blad).
De moord te Bilthoven; de bediende heeft
bekend (Gemengd, 2de Blad).
Bij Borne is een auto door een trein ge
grepen; twee personen zijn gedood (Ge-
.mengd, 2de Blad).
BUITENLAND.
De Balkanconferentie is te Saloniki bijeen
geweest (Buitenland en Tel., lste Blad).
Kans op overeenstemming in Britsch-Indië
(Buitenland en Tel., 1ste Blad).
De Duitsche vliegster Beinborn ter be
stemder plaatse (Buitenl. Gemengd, 2e Blad)
De Bulgaarsche minister van oorlog van
zijn functie ontheven (Buitenland, le Blad).
Na deze onder groote aandacht beluis
terde rede zong het koor Psalm 100: Mis-
mour Lesoudo en het Gebed voor het Ko
ninklijk Huis, waarna de nieuwe voorgan
Prof. Thorbecke.
Ter gelegenheid van het feit, dat hel in
Maart a s. honderd jaar geleden zal zijn,
dat dr. J. R. Thorbecke tijdelijk als hoog-'
leeraar werd gevoegd bij de kleine rechts
geleerde faculteit onzer Universiteit om
onderwijs te geven in diplomatie en staat
kundige 'geschiedenis, heeft prof. mr.. C.
van Vollenhoven bij de uitgeversfirma' S.
G van Doesburgh een boekje over dezen
giooten geleerde en staatsman het licht
doen zien.
,.Tot 'boekstaving. van zijn leven, niet
tot loftuiting, welke de gedachtenis van
zulk een man niet van noode heeft", zooals
de schrijver zijn illusteren voorganger ci- i
teert
Uitvoerig verhaalt de auteur van de
eerste Leidsche jaren van Thorbecke. wien»
invloed reeds direct in de opleving der
staats- en rechtshistorische 9tudie tot uit
drukking kwam Op aandrang van zijn
studenten vangt hij in 1836 zijn colleges
over de. historische verklaring der grond
wet van 1815 in vergelijking met andere
grondwetten aan, gevolgd door de verschij
ning van zijn werken „De Aanteekening"
(1839) en ..De proeve van herziening der
Grondwet" (1840) Dit laatste bezorgt hem
groote politieke vermaardheid. Na zijn
mislukt grondwetsvoorstel van 1845 be
noemt koning Willem III hem in 1849
eindelijk tol minister van Binnenlandsche
Zaken.
Zijn Leidseh professoraal is afgeloopen
en daarmee tevens zijn auteurschap.
Dan begint de nieuwe tijd. welke oude
denkbeelden afwerpt, hem vreemd te wor
den; hij verslaat niet langer de grondge
dachte van zijn tijd Na zijn dood" in 1872
droeg een groot en eensgezind aantal Leid
sche studenten hun geliefden leermeester
grafwaarts.
Na zijn aflreden als Leióscli hoogleeraar
in 1849 is hel met het staatsrecht als lich
tend. vlammend vak aan 's lands leerscho
len gedaan, totdat bijna een halve eeuw
later prof Thorbecke in den kring der Uni
versiteit terugkeert en de studenten op
nieuw .luisteren naar hel spannend relaas,
dal het land aan zichzelf ontdekken en de
aankomende juristen elecfriseeren zou.
dat relaas, dat men zich uit ons publieke
leven der afgeloopen eeuw onmogelijk meer
kan wegdenken
Prof. Van Vollenhovcn deed goed werk
door deze prominente figuur in de rij van
groote Leidsche geleerden in onze herinne
ring te verlevendigen. De prijs van het
boekske bedraagt f. 0.90,
o
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank R in de vorige
maand (Januari 1931) ingelegd f 581 195,99
en terugbetaald f. 463 698.05 237 nieuwe
inleggers zijn ingeschreven f-n 113 boekjes
werden geheel uitbetaald
Het tegoed der 19.015 inleggers, inclusief
1453 deelnemers aan den Afhaaldienst, be
droeg einde Januari f. 9.155.591,76.
In 5.955 posten is in deze maand door den
Afhaaldienst f. 14.204,50 ontvangen.
BOND v. NED. ONDERWIJZERS.
Zaterdagavond hield de Leidsche afdee-
ling van den „Bond van Ned. Onderwijzers"
haar jaarvergadering in huize Feenstra aan
het Rapenburg. Uit het jaarverslag van den
secretaris bleek, dat ihet ledental een weinig
is toegenomen en nu bij het begin van het
nieuwe vereenigir^sjaar 76 bedraagt n.1. 35
vrouwelijke en 41 mannelijke leden. In zijn
vrslag memoreerde de secretaris met vol
doening de herdenking van het 40-jarig be
staan der afdeeling en de ontvangst der
Algemeene Vergadering. Een en ander heeft
bet bestuur veel werk, maar ock veel vol
doening gegeven De afdeeling kwam 6
maal In vergadering bijeen, het bestuur
14 maai
Financieel staat de afdeeling er goed voor.
Er is een flink batig saldo. De begrooting
voor 1931 werd goedgekeurd en sluit met
een letaal aan inkomsten en uitgaven van
f 2161.62. De voorstellen van het dage-
lijksch bestuur onzer gemeente betreffende
het voorbereidend onderwijs werden be
sproken. Een door het bestuur ontworpen
adres werd met algemeene stemmen goed
gekeurd en zal tot den gemeenteraad wor
den gericht Het bestuur trad in zijn geheel
af Tel voorzitter werd gekozen de heer J. C.
van Schaik en tot bestuursleden mej. M.
van Zeist en de heeren G. L van Doorn,
J. B. de Geus en G. W. L. Monné.
Tot de heeren D. Bosma, G. Afarijt
en Jac. Tjalsma, die zich niet her
kiesbaar hadden gesteld, werden bij de
rondvraag woorden van dank gericht voor
het vele, dat zij in het belang van de afdee
ling hadden gedaan.
UNITAS STUDIOSORUM
LUGDUNO-BATAVA.
Men verzoekt ons mede te deelen dat in
de eerste week van Februari de U.S L B
haar eerste Dies op de volgende wijze zal
vieren
3 Februari 16 4518 uur: Samenkomst
in de Burehlzaal waar de U.S.L.B. werd
opgericht 19 30—23 Diner op de Sociëteit.
7 Februari Bal in het Kasteel „Oud
Wassenaar", aanvang 9.30 uur.
Speciale autobussen zullen naar en van
het bal uit Leiden en Den Haag rijden.
AL WEER EEN POGING TOT
TREINONTSPORING.
Toen Zaterdagmorgen le ongeveer half-
zes een graanhandelaar uit Woerden aldaar
den onbewaakten overweg passeerde, zag
hij op eenigen afstand een groote dwarslig
ger op de rails liggen.
Daar de eerste trein uit LMden nog moest
passeeren. verwijderde hij met de hulp van
den chauffeur den dwarsligger van de r.Tils
en gaf onmiddellijk de politie kennis Dit is
nu de tweede maal in een paar dagen tijds,
dal men gelrachl heeft den trein te doen
ontsporen.
De rijks- en gemeentepolitie stellen een
uitgebreid onderzoek in, terwij] ook aan de
justitie, is kennis gegeven.
