71ste Jaargang DINSDAG 13 JANUARI 1931 No. 21724 Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. STADSNIEUWS. BINNENLAND. Het Voornaamste Nieuws van heden. zooi aavj LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiën 35 Cts. peT regel. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een 'maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen. Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT? Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week [T0.18 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week 0.18 Franco per post 2.35 '-+• portokosten. HET AVRO- BELOONINGSCONCERT. Dajos Beta verovert Leiden! Is laat in den avond, nu wij ons neerzetten om van de massa impressie s van den] Dajos Bela-avond der AVRO in de izaal het een en ander op te schro ei) ven. De roem van den vioolvirtuoos en zijn is! mannen is nu wel in het gansche land be- kend: zij zijn even populair als omroeper n'j „Guus", wiens optimistisch stemgeluid men eigenlijk niet meer missen kan.' De Luister- ten vinken kenden Beia's orkest reeds lang van 1 uit den aether: geen wonder, dat niemand Tte tbuis bleef, nu er eindelijk de gelegenheid i was, .zijn muziek „in natnra" te hooren. Het surrogaat is, dank zij de geperfectio neerde radiotechniek van dezen tijd lang ni et Kwaad, maar de echte klank gaat toch maar hoven alles! Het Bela-eorps betrad het podium onder een storm van toejuichin gen en die storm verflauwde niet tot elf uur, of het moest dan zijn tijdens de nummers zelf of gedurende de gehouden PK S I J "HUJllliJt i O "V'z v* O toespraken. Het werd een muziekroes zonder weerga, die aaDgroeide tot een extatische vervoering. We hebben onze stadgenooten nog nimmer zóó uitbundig enthousiast ge zien: als het er op aankomt, blijkt de Hol- landsehe gereserveerdheid maar een dun 'v vernHel T,et wel: die opgetogenheid, zij kwam j' ook voort uit onwrikbare gevoelens van ba: trouw aan de Avro. De Luistervinken be- .hoetven maar de bekende vlaggetjes te zien of 1de vrooljjke stem van Guus te hooren en [ze zijn al buiten zich zelf van vreugde. Maar daarbij kwam ditmaal het feest van geraffineerde klanken en van meesleepende rythnien en nu waren de Avro-aanhangers beelemaal niet meer te houden, i Hoe kon 't ook anders? Zeker, wjj moeten op een concert als dit alle hallast van muzi'ekaesthetiek kordaat s overhoord gooienals u blieft geen zwaar- aè wiql.tige beschouwingen over de muzikale Ne Kunst, zooals men dat anders gelieft te Wj doen. Daar komen we bij een uitvoering als deze niet ver mee. Maar er wordt wel kunst geboden in anderen zin, of is vir tuositeit dat soms niet? Op dat gebied schgnen tegenwoordig geen moeilijkheden meer to bestaan. Er wordt dikwijls smade lijk nver de z.g. „amusementsmuziek" ge sproken, maar gisteren kwam er zoo en dan toch ook wel wat om den hoek kjiken, el; datj daar ver bovenuit ging! U behoeft zich slechts de fantasie over de tango „Schoner Gigolo" te herinneren, om te weten wat ik [bedoel Wat deze musici uit hun instrumenten weten te halen is phenomenaal en de samen klank is dikwjils zóó wonderbaarlijk, dat men niet anders doen kan, dan een eer biedig saluut brengen aan de mogelijkheden dei moderne instrumentatie! Hoort die feil loos rythmisch tinkelende vleugels in nim mer falend samenspel begeleid door de pistons, c'.arinetten, trombone's en saxophons daarbovenuit de streelende klank van Dajos Bala s onvolprezen Amativiooi. ondersteund door den violist in het orkest, die waarlijk in- geen enkel opzicht voor den leider be hoeft onder te doen, daartusschen door nog de klokkentonen der vibraphone of de mas- h e s?'jet'er'nK der reusachtige susaphone, het tokkelen op de banjo en de zangerige muzii. s der bandonions. 't Is een weelde van melodie, die menig maal tot den hoorder komt, maar bovenal een weelde van rythmische verscheidenheden. Harmonischwe weten het wel, is dit alles taj eenvormig en in dit opzicht lijkt ons ff''nr'3 °°k niet voor ontwikkeling vatbaar. pf j'' Sebied bleef men sinds lang op jiS2'"''''' Punt staan en we kunnen dan ook geenszins over een diepe rijke kunst, van een hoogere cultuur spreken. Maar dat be- /*- niet' de massa gaat tegenwoor- I UIP,om te amuseeren, om geboeid e women En in dit opzicht voldoet deze muziek aan de hoogste verwachtingen- ook n spannende detectiveroman, mits goed geschreven bezit haar kwaliteiten en ver- ment geschreven, al is 't naluurl.k onzin aar Ie vergelijken met een doorwTrocht werk van een classicus. •MZ?° *s ^et °°k roet dit genre: bij langer aannooren moge deze muziek voor den ern- sigen muziekliefhebber eentonig, banaal en c ïcht zelfs vervelend worden, het neemt ie weg, dat zij voor enkele uren weet te pakken op een zeldzame wijze. ajos Bela grijpt in ieder geval hooger n een z.g .ordinair" Jazz-orkest en al is ro deze nummers een muzikale bntleding •fv'er het algemeen niet wel mogelijk, men oe och eerbied hebben voor de wijze 'm' wr°? de aandacM gevangen houdt wat hier echter muzikaal technisch ge- yjpcuen wordt, is ongelooflijk knap: we kun- nen ons niet voorstellen, dat het nóg beter kanl Elk instrument bezit 'n bespeler, wiens kunnen tot het uiterste geperfectioneerd 19: zulk 9pelen kan slechts verwondering, ten slotte verbazing afdwingen Wie den avond van gisteren heeft meegemaakt, weet heel goed dat dit niet louter gebaseerd is op goedkoop succes uitsluitend: er zijn natuur lijk lallooze trucjes, die door hun absur diteit verbluffen, maar hel komt heusch niet alleen neer op snerpen, gillen, het kwaken van gestopte trompetten of een clownesk, in razend tempo betokkelen van den xvlo- phoon Meermalen treffen trekjes die een volwaardig, eerbiedwaardig. hoog9t serieus groot symphonieorkest niet zou kunnen verbeteren Dit spelen gaat met een verwonderlijke handigheid gepaard en men zou een onge breidelde dosis superlatieven moeten neer schrijven, om een juist denkbeeld te geven, van de wi jze waarop de speel techniek door dil unieke groepje buitenlanders gehuldigd wordt. Serieuse muzikale kunst openbaart ontegenzeggelijk op den langen duur steeds nieuwe schoonheden en zulks is bij dit mu- sieeeren per sé niet 't geval. Men pretendeert ook uiets anders, dan een volle zaal aller aangenaamst bezig te houden en 9laagt daarin volkomen Het heeft geen zin het programma op te sommen: tango, fox-trott, czardaz, rag-time. wals, hartstochtelijke zigeunerwijzen en een of andere ouverture uit een lichte operette zonder muzikale pretentie in volkomen nieuwe instrumentatie en interpretatie wisselen elkaar in bonte afwi99eling af e het klappen na elk nummer zwelt aan tot iets ongehoords: iedere applausgolf wordt daarenboven nog eens gebisseerd, wanneer de geliefde omroeper op het podium verschijnt en een nieuwe titel aankondigt. Het volgend oogenblik han teert het esemble alweer als een groep duivels de instrumenten en het blijkt dat vele\ van hen acrobaten zijn op meer dere ervan. Dan komt daarenboven de zanger van deze groep: de Italiaan Moretti voert, hoe wel technisch weinig geschoold, 't laaiende enthousiasme zoo mogelijk nog meer om hoog! WaTineer daarbij dan tevens grapjes komen, als het aanbieden van haring en wittebrood en Moretti met zijn vriend Hex Allan (pianist-harmonicavirtuoos en zelfs componist) op het podium krijgertje gaan spelen, terwijl de muziek zóó oor- verdoovend dreunt, dat de stevige Slads- zaal er bijna van in elkaar zakl: ja, dan hebben we wel het gevoel, alsof we mid den op de grootste kermis van de wereld zit ten,, 't Was grappig in hooge mate: en niet waar? de toehoorders zijn voor hun pleizier uit! Daarom nemen we liever niemand dit spotten met Vrouwe Musica kwalijk. De muzikanten hebben er zelf zulk een gewel dige pret in en de zaal gnuift al bij voor baat, wanneer het trio naar voren komt, dat het juichende „Happy days are here again" gaat zingen: woorden en wijs mi99en we niet graag meer in de huiskamerl Dat lied was 't knaleffect van den avond: de toejuichingen barstten los, de Bela-zege en tevens die van Avro was volkomen. Wij stelden hetgeen vóór de pauze geboden werd ongetwijfeld hooger: het publiek scheen ^r anders over te denken, te oordeelen naar de bijval! Solistische acrobatiek, een tempo dat verbijsterend is, een lawaai dat zóó enorm dendert, dat zelfs de beminnelijke Bela zijn ooren ervan toeboudt: zulke dingen slaan toch maar het meeste in! Begrijpelijk: al zou men wenschen, dat ook de hoogere kunst beter werd begrepen 1 Met dat al: een succes, zooals we 't in Leiden nog niet hebben meegemaakt en dat in de toekomst onmogelijk te verbeteren zal zijn. Een wereldrecord- in dezen tijd van recordroes zeker van beteekenis. Nog een enkel woord over de toespraken. Voorzitter Schreuder opende en wees er op, dat het Leidsche Avro-actie-comité in dezen moeilijken tijd van strubbelingen steeds contact heeft gezocht met het Hoofdbestuur en achter dp schermen altoos diligent ge weest is. De heer Beversluis behandelde het verzoek der V ARA. om een voor de heden avond te houden vergadering een debater te zenden: onder applaus verklaarde spr. dat het Actie Comité door afwezigheid zal schit teren. De leden zijn niet competent om het zendervraagstuk met een deskundige als de heer Zwertbroek Ie behandelen. Men had zich hiervoor tol het Hoofdbestuur moeten wenden. Men staat tegen de andere omroepver- eenigingen "niet onverzoenlijk, maar eerst moet het onrecht van verleden jaar hersteld worden, d&n eerst kan men medewerken tot opbouw van het zender-vraagstuk. De heer Corver. lid van het Hoofdbestuur behandelde in een korte rede de heer- schende moeilijkheden in de Avro en hoe men den directeur op de meest ontstellende wijze aanvalt, om daarmee het vertrouwen der Luistervinken te ondermijnen. Hij weer legde meerdere insinuaties vooral van de zijde der Vara en hoopte, dat de ingestelde Commissie van Onderzoek, bestaande uit hoogstaande fatsoenlijke menschen in goed Holllandsch haar oordeel zou uitbrengen. Wij zijn geen menschen. aldus 9pr.t die iet9 te verberge.n hebben. Nog wenschte de heer Schreuder Dajos Bela en Guus Weitzel met hun succes geluk en bood hen, alsmede de musici, een Leid sche specialiteit, ieder een doos Pel's borst plaat aan. waarmede zij zich buitengewoon ingenomen betoonden Opgetogen verlieten de honderden Avro- aanhangers tenslotte zaal. Het orkest werd vannacht in dp speciale reisauto nog naar den Helder vervoerd 15 menschen. van top tot teen muziek verlieten ons helaas weer. Ook Guus Weitzel. als hij tenminste met het zetten van zijn serie handteekeningen is klaargekomen! ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd is voor het doctoraal-examen in de geneeskunde de heer L. A. Hoefnagels (Rotterdam); taalkundig candidaats-examen Indologie de hoer J. Fh. Gonggrijp (Den Haag). STAPPER-REVUE. Donderdag komt n de Stadeszaal de Stapper-Revue met I-ouis Davids in de hoofdrol. De naam luidt- ,,'t Is voor den bakker 1" RIJKSPOSTSPAARBANK. Aan het postkantoor Leiden en zijn bij kantoren werd in den loop der maand Dec. op spaarbankboekjes ingelegd 1.124.950,01, en terugbetaald f. 77.153,81; derhalve meer ingelegd dan terugbetaald f 17.796,17 Het aantal nieuw uitgegeven spaarbankboekjes bedroeg 112. Door lussohenRflfcttst dezer kantoren werd ter Directie op slaalaschuldboekjes inge schreven nominaal f. 1700, en afgeschreven f. 1400. derhalve meer in- dan afgeschreven f. 3600 Het aantal nieuw uitgegeven staats- schuldbodkjes bedroeg 3. LEIDSCHE PLUIM VEEVEREENIGING. In afwijking met andere jaren heeft het bestuur der L. P. V thans het plan opgevat een tentoonstelling le houden van pluimvee, hoenders groot en klein, duiven, konijnen en watervogels, uitsluitend het eigendom van de leden. De tentoonstelling zal plaats hebben begin Februari a.®. in de zalen van het café-restau rant „Zomerzorg". De L. P. V-ten toon stel ling is de hekkensluiter van het seizoen. Exemplaren, die op deze tentoonstelling te bezichtigen zijn, hebben meestal gedurende ■het seitzoen reeds verscheidene prijzen ge wonnen, zoodait wij gerust kunnen zeggen, dat de strijd om de hoogste bekroning in Leiden zwaar is. Deze tentoonstelling zal in alle opzichten de moerte waard zijn om te gaan bezich tigen, temeer waar „Zomerzorg" ook uit de omgeving zoo gemakkelijk is te bereiken. AANBESTEDING. De directeur van Gemeentewerken heeft hedenmorgen namens B. en W. aanbesteed het maken van 36 M. walmuur aan het Ulredhtsche Veer en 50 M. walmuur aan de Oude Vest. Er waren 18 biljetten ingeleverd, waarop als volgt was ingeschreven: J A. Hilversum en E A H. Holferhout, Voorburg f. 11.106; J. Hoogebrug. R'dam f 11.052; C. J. v. Dordt f.12 700; Van der Velde en De Jong, Oegstgeest f. 12.100; J. H. Sanders, Delft f. 12.555; G. H Koning, Voorschoten f. 11.800, fa. Sijmen. R'da.m f 11.770: gebrs. v d Haven. R'da.m f. 11.700; Houtgraaf en Bolsenbroek. BI oom endaal f. 11.111; War- naar en Hoogstraten f 10.989 C T. fciebert. Sassenhewn f. 10.890; Bax en Steenkist, Haarlem f 10.777; Marcelis en Heemskerk f .10.73-9; fa. Sanders en Co. Gouda f 10 377; M. S. v. d. Voort, Aarlanderveen f. 9990; Th. L. J. Zitman f.9660; wed. H van Driel, Koudekerk f.9550; De Later en Meyers f. 9200. Waar geen woonplaats is vermeld, is deze Leiden. De gunning is aangehouden. Vandaag is het juist dertig jaar geleden dat ds. Joh. W. Groot Enzerink, Ned. Herv. predikant alhier, te Wapenveld e (G.) zijn intrede deed. Onze sladgenoot. de heer W Snoeker is geslaagd voor het examen Spaanschp han delscorrespondentie vaarweg^ de Ver. Liteh. Het Uitvoerend Comité van hel Nat. Ohr Zangconcours te Bennebroek, uitgaande van den ring Leiden en Omstreken, heeft reeds heden de inschrijving moeten slui'ten met een deelname van 32 koren. HET ACCIJNS OP GEDISTILLEERD. Stabilisatie van het tarief op een iets hoogei bedrag. Verschenen is de Memorie van Antwoord op hel voorloopig verslag over het wetsont werp lot verhooging van den accijns op ge distilleerd De Minister zegt o.a. dat. nu het doei der herziening van 1 Maart 1929 niet bereikt is ten aanzien van de opbrengst, het in de lijn dier herziening ligt, hei tarief te stabili- seeren op sen iels hooger bedrag De vrees van enkele leden, dat de voor gestelde accijnsverhooging een verhooging van den prijs van het gedistilleerd in volks zaken zal kunnen ten gevolge hebben, acht de minister, gezien de aard van dit con sumptiemiddel, een zwak argument tegen het ontwerp. Dat de houding, in de Tav e ede Kamer door den Minister aangenomen, constitutioneel onjuist zou zijn, moet hij met den meest mogelijiken nadruk ontkennen. Volgens de constitutie is hij verantwoor delijk tegenover d-e Staten-Generaal o.a. voor den toestand van 's Rijks financiën. Indien hij niet voldoende medewerking kan vinden voor een maatregel, die z.i. door den toestand volstrekt geboden wordt, dan is hij verplicht, de consequenties daaruit te trek- kpn. Hel parlementair gebruik brengt mede, dat hij dan de Kamer hiervan te voren in kennis stelt Hij is verplicht, naar eigen overtuiging en naar het licht, waarin hij zelf de zaken ziet, te handelen. Zulk een handelen inconstitutioneel te noemen, ware in hooge mate ongerijmd. Waarschijnlijk is met de grief bedoeld, dat niet voldoende vrijheid aan de Kamer bleef in haar beslissing. De minister betwij felt echter of zulks hem ten kwade geduid kan worden. Het oefenen van pressie lag niet in zijn opzet. Hij wist echter, dat hij een ongunstig votum over het voorstel poli tiek niet zou overleven, terwijl, nu de moge lijkheid van zulk 'n votum bestond, hij niet gerechtigd was de Kamer hieromtrent in het duister te laten. Er is een antecedent uit vroeger tijd. dat voldoende leert, hoezeer dit laabste aan een Minister als een ernstig vergrijp wordt aangerekend. Voor het speciale gevaar voor fraude, in de omgeving van Baarle-Nassau zijn reeds bijzondere maatregelen in werking. Intusschen is de Minister, indien nood'ig, gaarne bereid het denkbeeld in overweging te nemen, den uitvoer van gedistilleerd uit Nederland langs genoemd grenskantoor onmogelijk te maken. HERHALINGSOEFENINGEN INFANTERIE. De opkomst van personeel van het wapen der infanterie, bestemd om dit jaar voor herhalingsoefeningen onder de wapenen te komen, is vastgesteld als volgt: De korporaals en soldaten van de lichtin gen 1926 en 1928 van het le, 2e, 3e, 4e, 6e. 8e. 9e. 10e, 11e, 12e, 13e. 14e, 15e, 17e, 19e en 22ste infanterie, benevens de regimenten grenadiers en jagers, van 10 tot en met 26 September en van het 5e, 7e, 16e, 18e, 20ste en 21ste regiment in fanterie van 13 lot en met 29 Augustus. De onderofficieren komen een week eer der onder de wapens. DE POSTVLUCHTEN. Het 9e postvliegtuig is gisteren te Djask, het 7e retourvliegtuig te Calcutta geland. UIT HET BOEKBINDERSBEDRIJF. De vertegenwoordigers van den Bond van Boekbinderspatroons hebben in den laatsten tijd besprekingen gehouden ter overweging van de mogelijkheid, om de huidige collec tieve arbeidsovereenkomst, welke op 29 Maart 1930 voor den tijd van één jaar werd afgesloten, te verlengen. Naar het „HM." verneemt .werd voorge steld, om de groepsindeeling der gemeente klassen weer te wijzigen, zooals in de vo rige C. A. O. is aangegeven. Ten aanzien van de loonbepaling was men van oordeel dat deze op dezelfde basis moest worden vastgesteld, als die in het boekdrukkersbe- drijf, gelijk onlangs bij het compromis met den Rijksbemiddelaar is overeengekomen. Over dit voorstel werd volledige overeen stemming bereikt en de wederzijdsche be sturen en leden hebben hieraan hun goed keuring gehecht De nieuwe C.A.O. zal wor den aangegaan voor den tijd van ongeveer drie jaar; de eerste loonsverhooging zal geschieden over de week van 2 tot 7 Febr. e.k., de tweede op 17 Nov. 1932. BINNENLAND. Verschenen zijn de memories van ant- woord inzake de accijns op gedistilleerd en de wijziging van de wet op de inkomsten belasting. (Binnenland, le Blad). Frande te Beverwijk. (Gemengd, 2e Blad). Wijziging van de Technische Commissie van den Kon. Ned. Voetbalbond. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. De Poolsche antwoord-nota aan den Vol kenbond inzake de Dnitsche beschuldigingen (Tel.. le Blad). Het plan voor een zelfstandig Britsch- Indië. (Buitenl., le Blad). De arbitrale uitspraak in het Roerconflict is bindend verklaard. (Buitenl., le Blad). Nieuwe gezichtspanten in de Onstric- affaire. (Tel., le Blad). Politieke arrestaties in Lithauen. (Bui tenl., le Blad). DE INKOMSTENBELASTING- De Memorie van Antwoord verschenen. In zijn Memorie van Antwoord op het Voorloopig verslag der Commissie van Rap porteurs, over het ontwerp van wet tot wij ziging van art. 6 der wet op de Inkomsten belasting 1914, en van artikelen 5 en 6 der wet op de Dividend- en Tantièmebelasting 1917 zegt de Minister van Financiën, dat hij met genoegen vernomen heeft, dat in het algemeen geen overwegende bezwaren te gen het wetsontwerp bestaan. De tegen het voorschrift van artikel 5b van de wet op de Dividend- en Tantièmebelasting geopperde bedenking komt den minister niet van ern- stigen aard voor. Of in het in het Voorloo pig Verslag gestelde geval goed koopmans- gebruik zou vorderen, dat de winst in de vennootschap blijft, mag ernstig worden betwijfeld. Ook het denkbeeld om in het nieuw voor gestelde derde lid van art. 6 der Wet op de Inkomstenbelasting rekening te houden met het antwoord op de vraag, of goed koop- mansgebruik de uitkeering van dividend zou toelaten, schijnt weinig aannemelijk. In de zeldzame gevallen, waarin een der gelijk voorschrift zou kunnen worden toe gepast, zou het de aandeelhouders voor groote moeilijkheden plaatsen bij het doen van hun aangiften. Voor de inkomstenbelasting erkent de minister tot op zekere hoogte het bezwaar, in het voorloopig verslag genoemd. De vraag is echter in welken vorm daaraan zou kun nen worden tegemoet gekomen. Tegen den in het Verslag van de vaste Commissie voor Belasting uit de Tweede Kamer aan de hand gedanen vorm bestaan bezwaren Wel is waar ontkent de minister niet. dat de toekomstige belastingreductie in meerdere of mindere mate in den koers zou worden verdisconteerd, doch hij is van mee ning. dat hierin onzekere elementen zouden blijven schuilen, welke in aanzienlijke male zouden worden beperkt, indien de af stempeling zou worden beschouwd als ver lies over het jaar waarin de afstempeling geschiedt Het staat voor den minister intusschen nog niet vast. dat het belasten van bij schuiven op aandeden reed« in beginsel medebrengt, dat ook. en dan in omgekeer den zin. rekening gehouden moet worden met afschrijving op aandeelen. De minister is met sommige leden van oordeel, dat. indien men met afschrijving op aandeelenkapitaal, rekening zou gaan houden, het onder art. 6 der Wet op de Inkomstenbelasting vallende commanditair kapilna! een overeenkomstige behandeling te beurl zou moeten vallen. SNELLERE GOEDERENTREINEN BIJ DE NED. SPOORWEGEN. De snelheid van de ijl- en snelgoederon- 'reinen bij de Nc^ Spoorwegen zal vanaf 15 Januari a s fol 80 K M per uur verhoord worden Bovendien zal het oponthoud op de stations belangrijk verkort worden, waar door de ijl- en bestel goederen vlugger op de plaats van bestemming zijn en daardoor de aflevering belangrijk bespoedigd wordt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1931 | | pagina 1