718te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 10 Januari 1931
Derde Blad
No. 21722
PARLEMENTAIR OVERZICHT
BOUWKUNSTIG SCHOON.
P Buitenl. Weekoverzicht.
HET NIEUWE JAAR.
atië'n/e#
EANEL
AMERIKAANSCHE NOTITIES
tweede kamer.
handelsconventie.
De Kamer is gisteren eenige uren bijeen
geweest, ter behandeling van het wets
ontwerp' tot goedkeuring van de Handels
conventie van Genève van 24 Maart 1930.
De eerste spreker, de heer Boon, heeft
hierbij in het licht gesteld, da', er bij deze
conventie weinig practische resultaten zijn
bereikt. Dit is echter niet de schuld van
Nederland.
Echter:
De overeenkomst bevat 111 ieder geval wel
iets cn daarom zouden de liberalen voor-
St Een^soortgelijke verklaring heeft de heer
Vliegen afgelegd voor de sociaal-democraten,
en daarna de heer Van Dijk voor de anti-
revolutionnairen. Laatstgenoemde stelde ook
zijnerzijds in het licht, dat het Verdrag niet
aan gekoesterde verwachtingen beant-
rvooröl" doch in ieder geval kan hel werken
als een stimulans in de goede richting, n.l,
m die van tariefsverlaging
In gelijken geest spraken de heeren
Nclens%n Schokkinfl. Eerstgenoemde echter
i vroeg van den Minister de uitdrukkelijke
verklaring, dat de bekrachtiging door Neder-
I land afhankelijk zal worden gesteld van de
bekrachtiging door Duilschland.
Alle sprekers hebben ernstig geklaagd
over de late indiening van hel wets
ontwerp
Minister Beelaerts van Blokland heeft er
a'lereerst zijn leedwezen over uitgesproken,
dat hij het ontwerp inderdaad zoo laat heelt
moeten indienen. Ook hij gaf toe. dat de
inhoud der Conventie een teleurstelling is,
cn dat er in het economische werk van den
Volkenbond sinds 1927 een anti-climax ligt.
Hij schreef dit niet toe aan onwil cn onop
rechtheid van de mogendheden, maar aan
allerlei groole moeilijkheden, die zich voor
doen. En dan is in ieder geval een conven
tie, waarin een beginsel is uitgedrukt, meer
waard dan één, die toch niet nageleefd zou
worden. He! erkennen van hel juiste be
ginsel is inderdaad van grootc beteekenis
De Minister verklaarde uitdrukkelijk, dat
Nederland alleen zal toetreden wanneer ook
Frankrijk, Engeland, Dnitschland en Bolgil
de Conventie bekrachtigen.
I Het wetsontwerp is mei 67 legen 4 stem-
men aangenomen. Er tegen slemden de
F heide communisten en de katholieken Van
Poll en van Voorst tol Voorsl.
De heer De Visser heeft een inierpellalie
aangevraagd over de werkloosheid en wi'lde
daarvoor zelfs nog exlra bijeenkomen, maar
de Voorzitter wees er terecht op, dat hel
wcrkloozenvraagsluk nog pas breedvoerig
I besproken is.
En ondanks gespuiier van de heeren com
munisten hleef hel hierbij.
De Kamer komt in de eerste helft van
FebTuari terug.
HAGEN.WR.
XIII
HOOGEWOERD 35.
C^oo^t/wo<iS
We zullen nog enkele trapgevels bespre
ken en daarna voor de afwisseling eens
een ander onderwerp aansnijden. Er is te
Leiden zooveel, dat een stelselmatige be
handeling van alle of de voornaamste trap
pels allicht vervelend zou kunnen wor-
i den
i Ik neem nu Hoogewoerd 35. waarvan ik
I tekening de vernieuwde onderpui
neb weggelaten. Ook de bovenste trap is
r vernieuwd.
feitelijk herinnert zijn gevel sterk aan
>e \an Steenschuur 11. Maar er zijn ook
verschillen, die we voor cn na zullen op-
merken.
Steenschuur 11 heeft dit voor, dat hij
eter uitkomt. Vanaf de brug naar de Ga-
renmarkf b.v. heeft men er een prachtig
gezicht op Met de belendende perceelen
j ®n *e hier een mooi Oud-Hollandsch
stadsbeeld.
y ^ai! ,smaHe Hoogewoerd valt het huis
minder op Men moet er meer op-
e ijk op gaan letten. Hel aardigst ziet
men dezen gevel op den hoek van de
a Iers leeg bij de sigarenzaak.
*unt opmerken, hoe de gevel is opge-
irokKen van roode baksteen." Behalve de
puibalk loopen er nog twee zandsteenban-
en halverwege de hoogte der ramen van
ae eerste verdieping door den gevel. Verder
merken we op, dat er langs de zijlijnen
van den gevel, van de trappen en ter weers
zijden van de ramen zandsteenen hoek-
blokken op regelmatige afstanden tusschen
het metselwerk zijn geplaatst. Dit alles
doet heel sterk denken aan Steenschuur 11,
maar terwijl daar de blokken over 't alge
meen forsch naar voren springen in den
trant van Lieven de Key. liggen ze hier
meer vlak in het muurvlak. Overigens kunt
u opmerken, dat de blokken langs de ven
sters verschillen in lengte, wat natuurlijk
meerdere vibratie geeft aan het geheel. Een
eigenaardigheid is, dat de trappen zijn af
gedekt met zware zandsteenen banden.
Bijna overal kunnen we opmerken, dat
deze banden zijn geprofileerd. Hier is dat
niet het geval. De blokken zijn vlak behakt,
maar springen flink naar voren. Ook hier
is de topgevel weer beschreven in een ge-
lijkzijdigen driehoek en ligt er dus aan 't
geheel weer een meetkundig principe ten
grondslag, die de verhoudingen bepaalt.
Als u zich nu over de bovenhoeken der
buitenste ramen lijnen denkt getrokken,
komt u opnieuw lot een geiijkzijdigen drie
hoek.
Zoo kunnen we opmerken, dat de ramen
over het behouden gedeelte van den gevel
hoogst regelmatig zijn verdeeld, terwijl in
geheel het systeem de nawerking is der
Gothische gedachte.
De ramen zijn natuurlijk oorspronkelijk
voorzien geweest van kruiskozijnen. Toen
men ze vernieuwd en gemoderniseerd heeft,
zijn die van eerste en tweede verdieping
meteen verlaagd en overal onder den be-
nedendorpe! werd een gemetselde rollaag
aangebracht Boven dezelfde ramen zijn
aangehitste onllnslingsbogen. ieder voor
zien van vijf sluilsteenen. En evenals bij
Steenschuur 11 zijn de hoogvelden lerug-
gemelseld.
Wij vermoeden, dat ook het bovenste
raam oorspronkelijk op dezelfde wijze werd
ontlast, maar dat men bij het herstel van
den top den ouden vorm heeft weggelaten.
In de plaats daarvan is een gemetselde
rollaag gekomen.
We vermoeden, dal deze gevel, die men
dateert uit hef tweede kwart der 17e eeuw,
wel de oudst overgeblevene van de Hooge
woerd zal zijn.
't Is wel jammer, dat de aangrenzende
tuitgevel No. 33 indertijd niet in ouden
staat is hersteld. Mij vertoonde oorspronke
lijk op den top een gebogen fronton en ter-
zijden een eveneens gebogen, gemetselde
rollaag. De raamverdeeling hoven de pui
maakt hier een goeden indruk
Weer een oorlogsheld verscheiden.
Stakingen bij malaise. Een ster
aan 't Indische firmament.
Wederom is een der groolen uil den
oorlogstijd heengegaan, n.l. de Fransche
maarschalk Joffre, de overwinnaar van de
Marne, waardoor de grondslag werd gelegd
voor de uiteindelijke zege der geallieerden.
Voor hem werden reeds weggerukt aan Fran
sche zijde Clemenceau en maarschalk Foch;
bi) de Engelsehen de generaals French en
Douglas Haig, bij de Italianen de generaals
Cadorna en Diaz, bij de Russen grootvorst
Nikolaas Nikolajewitsj en generaal Brussi-
low, bij de Oostenrijkers generaal von Hoel-
zendorff en nog zoovele anderen. Over
gebleven zijn nog slechts de Duitschers
Hindenburg en Ludendorff en de Amerikaan
Pershing; althans van de opperbevelhebbers.
Veel verguisd is de eerste, maarschalk
sinds het herstel doT republiek in 1871, doch
nimmer heeft hij daarop gereageerd. Joffre
heeft stilzwijgend gedaan, wat hij zijn plicht
oordeelde in het belang van zijn vaderland
en dat heeft misschien juist wel het meeste
bijgedragen tot de waardeering, die hem
tenslotte na zijn dood is ten deel gevallen.
Uit alle kringen van zijn geliefd Frankrijk,
dat hij door zijn onverzettelijken wil en
nimmer falend vertrouwen redde van den
ondergang, doch ook uit alle landen, die.
aan de zijde der Franschen hebben mee
gevochten in den wereldkrijg en zelfs uit
Dnitschland. waar men erkende, dat een
eerlijk tegenstander was overleden, die nooit
een oneerbiedig woord aan het adres van
zijn rivalen had geuit. Roerend was de uit
vaart van den maarschalk, die echter een
bijzetting op zijn eigen landgoed, in de
ruimte van de natuur, verkoos boven een
rusten in het Hotel des Invalides naast
Napoleon en Foch, Turenne en andere mili
taire grootheden uit de Fransche historie,
hoewel ook zijn naam onafscheidbaar door
de historie zal worden opgeëischt
De malaise blijft zich geducht doen voe
len en momenteel zijn het vooral Duitsch-
land en Engeland, die daarvan de gevolgen
ondervinden tengevolge van stakingen en
dreiging daarmede, hoewel staking slechts
geeigend is om de ellende nog te vergroo-
ten. in het Roergebied ontketenden de
communisten, die „raven van de duisternis"
een wilde staking, die gevolgd werd door
een dito poging in Silezie, maar de Duitsche
mijnwerkers hadden over het algemeen nog
te veel gezond verstand om zich door deze
vernielers op sleeptouw te doen nemen en
deze stakingen z\jn vrij snel verloopen, ai
is het niet heelemaal zonder slachtoffers.
Een beide partijen bevredigende oplossing
te verkrijgen was evenwel zeer moeilijk en
dientengevolge heeft de regeering Briining
opniew gegrepen naar een bijzonderen maat
regel de langzamerhand voor Duitschland
bekende noodverordening volgens art. 48 der
grondwet, waardoor het mogelijk wordt ge
maakt een arbitrale uitspraak bindend te
verklaren, ook al is deze niet met alge
meen© steramen uitgesproken, wanneer het
gevallen betreft van openbaar belang. Na
tuurlijk behooren daartoe arbeidsmoeilijk-
heden als nu in het Roergebied op te
lossen waren. Een loonsverlaging is zeker,
het percentage zal alleen nader moeten wor
den vastgesteld.
Engeland zag in Zuid-Wales de gevreesde
mijnstaking uitbreken, alle pogingen om
deze al te wenden ten spijt, maar de voor
uitzichten zjjn zoo verbeterd, dat met grond
mag worden verwacht, dat a.s. Maandag
deze staking weer tot het verleden zal be
hooren. Beide partijen zjjn overtuigd van
het nadeel, dat zij ieder voor zich lijden
en tevens het gansche land als terugslag
daarvan ondervindt. Minder gunstig is daar
entegen het verloop van zaken in de textiel
industrie, waar een uitsluiting waarschijnlijk
gevolgd door stakingen elders in aanver
wante vakken, bijkans niet meer afwendbaar
lijkt. Eo bet aantal werkloozen bedraagt
in Engeland reeds ruim 2.6 millioen, onge
veer het dubbele van een jaar terug.
Loopt trouwens het totaal cijfer der werk
loozen officieel al niet over de 12 millioen,
over de geheele beschaafde wereld verdeeld?
•Aan den polnticken. horizon doemt voor
Engeland een flonkerende ster op en het
moet vreemd loopen, zoo dit een vallende
ster zal blijken te zijn. We bedoelen de z,g.
Ronde-Taf el -Conferentie. Het laat zidh ern
stig aanziendat daar succes zal worden
verkregen! De Engelsche partijen hebben nu
ook haar meening vertolkt inzake het toe
kennen va.n Dominion-status aan Britsoh-
Indië en we kunnen dus eenigszins oordee-
len over de kansen. Natuurlijk was Labour
voor een toekenning van een eigen bestuur,
zij het onder zekere reserves en bij monde
van lord Reading, zelf vroeger onderkoning
van de parel uit Engeland's koloniën, ver
klaarden ook de liberalen zich voorstander,
wanneer de buitenl. politiek en de verdedi
ging voorloopig aan het moederland bleven,
zonder eenige restrictie. Met groole instem
ming is de gedachlengang van dezen libe
ralen voorman ontvangen in Indische krin
gen en de voorspelling lijkt mei gewaagd,
dait van regeeringswege een poging zal wor
den gedaan om in li'beralen geest een voor
stel samen te stellen, dal dan van een
meerdenheid in Engeland verzekerd is. Bo
vendien zijn de conservatieven op den terug
tocht. Van hel „onmogelijk" js bij hen reeds
geen sprake meer, zooals nog kort voor de
bijeenkomst der conferentie, zij maken
weliswaar nog meer voorbehouden, doch
uilen z-ieh thans zeer gematigd en toege-
vendsgezmd
In deze omstandigheden zal veel afhangen
van de vraag of Muzelmannen en Hindoes
het met elkaar eens kunnen worden over
den vorm van een bestuur in Indiië. Tot dus
ver slaagden de pogingen in deze richting
mi-el, doch redelijkerwijs is te verwachten,
dat, nu Engeland den Do-mi noon-status wil
toeslaan, beide volksdeclen zullen begrijpen,
dat een mislukking tengevolge van onder
linge verdeeldheid een zeer slechten mdTuk
zou maken in ïndic zelf!
Hoe de Indische extremisten, die van te
voren dc conferentie een dood-geboren
kindje noemden, nu zullen oordeelem en
welke houding zij zullen aannemen, wan
neer Indië groolendeels kan krijgen, wat
gevraagd werd
RECLAME.
DRAISMAvanVALKEMBURQ'S-
e A mLEVERTR;
v-LEEUWARDEN'
770-i
Dit jaar werd in Parijs de stemming van
de oudejaars-Viering wel zeer versomberd
door de angstige spanning, waarmee men
den fatalen afloop verwachtte van het lang
zame en pijnlijke wegsterven van een van
Frankrijks grootste soldaten, die een be
slissende rol in zijn moderne geschiedenis
gespeeld heeft.
Joffre dat was de, levende illustratie
van wat er te bereiken is door een kalmen,
sterken wfl, bijgestaan door een bewonde
renswaardige tegenwoordigheid van geest,
steeds uitspiedend naar het gunstige oogen-
blik. Heel de geschiedenis van „het wonder
van de Marne" is een uitvloeisel van dien
vasten wil en die tegenwoordigheid van geest
en het inzicht van het juiste moment, toen
Von Kliick. op zijn overwinnende tocht naar
Parijs toe. gedwongen was een oogenblik
zijn aanvallen te staken, om zijn Ieger-lcrach-
ten opnieuw te groepeeren.
.Maarschalk Joffre, zoon van een een
voudig kuiper, heeft alleen door zjjn hard
en moedig werken het tot zulk een hoogte
gebracht en tot zulk een onuitwischbare
roem als slechts weinig figuren in de wereld
geschiedenis ten deel is gevallen.
En juist toen de tijd aanbrak, dat anders
Parijs zfcn vroolijkste feest van het jaat
viert, leefde het van uur tot uur in angstige
spanning naar verder nieuws over den toe
stand van den man, dien het het meest van
al zjjn andere nog levende helden van den
iaatsten oorlog vereert van „Vader
Joffre".
Evenals bjj de ziekte en het sterven van
Olemenceau, stond er nu in de kleine, anders
zoo kalme en bjjna verlaten rue Oudinot,
dagen en nachten lang, onder een bjjna
aanhoudenden régen, een talrijke menigte
ernstig en stil te wachten op nieuwe be
richten over den toestand van den nationalen
held, „die het vaderland en de wereld gered
heeft".
En het was volstrekt geen menigte van
nieuwsgierigen, zooals men die overal in
Parjjs ziet, waar iets „te doen" is, maar van
menschen, die echt, oprecht bedroefd en
angstig waren, ouden en jongen, mannen
en vrouwen.
Met bjjna fluisterende stem wisselt men
zjjn indrukken.
Geheel onbekenden spreken elkaar aan.
Wat is bet laatste bericht, meneer?
gaat het iets beter?
Helaas, heelemaal niets heter, mevrouw.
Er schijnt niet de minste hoop meer te zjjn.
Maar kunnen al die doktoren daar nu
niets aan doen.
IJ kunt ervan op-aan, dat ze zeker
alles doen. wat er maar mogeijjk is; maar,
wat wilt u
Een gebaar van wanhoop.
't Ts wèl droevig, nietwaar?
Zeex. zéér droevig.
Bijna onafgebroken rijden er auto's van
ministers, gezanten, kamerleden, militairen
aan.
F.en groot aanla! agenten waakt over orde
en veiligheid.
Een groep journalisten staat steeds rond
de deur van het ziekenhuis met zjjn een
voudige en gewone architectuur een
opschrijfboekje in de hand, en van tijd
tot tjjd omringen ze een belangrijke per
soonlijkheid, die het ziekenhuis uitkomt, en
vragen dien eerbiedig naar het laatste
nieuws
En zelfs den dag toen de dood van den
grootea man reeds bekend was. stond er
nóg steeds een menigte te wachten op het
trottoir aan de overzijde, alsof men niet kon
gelooven, dat het wiir was. alsof men
ondanks alles toch nog eenige hoop bleef
koesteren
En nu is Parjjs in rouw, en de gesprek1
ken gaan over de bijzonderheden van de
nationale begrafenis plechtigheid en over den
uitersten wil van den gestorvene, die ats
laatste rustplaats zijn buitengoed in Souve-
cienpes verkozen heett boven de pompeuse
eer van een graf in de „Invalides".
ltruk wordt er op het oogenblik ook
gesproken over den „Père la Victoire",
naar aanleiding van zijn monument.
Zonals u weten zult. heeft de gemeente
raad van Parjjs besloten den naam van
Georges Clemenceau te geven aan een ge
deelte van de Champs Elysées, dat een
soort plein vormt, maar waar geen woon
huizen staan, en daar een monument voor
hem op te richten.
Zonder de familie van Clemenceau te
raadplegen, heeft de gemeenteraad de uit
voering van dat monument opgedragen aan
een door hen gekozen bekend beeldhouwer.
Cogné. En de familie van Clemenceau. die
al gebelgd was over het feit, dat de naam
van Clemenceau aan een plein zonder hui-
!>n gegeven was een eer. die werkelijk
nok heel schraaltjes is, daar de naam van
dat plein nooit zal worden uitgesproken, en
alleen maar op een bordje zal figureeren
en op den plattegrond van de stad
heeft, van de gelegenheid gebruik gemaakt
om nu meteen ook te protesteeren tegen de
bestelling aan een beeldhouwer, dien de
„Père Ia Victoire" niet persoonlijk kende,
terwijl er een andere beeldhouwer is, Sicard,
eveneens ec-n kunstenaar van groot talent,
die een intiem vriend was van Clemenceau,
en van wien Clemenceau zélf beweerd heeft:
„Als er één artiest in staat is om mijn
„kop" goed weer te geven, dan is dat
Sicard!"
En over die kwestie wordt nu danig ge
redetwist, meeningen en stellingen worden
tegenover elkaar gezet, en zoo bljjft de
heilige en onverbiddelijke staatsman ook na
zijn dood nog de geesten in beroering bren
gen al is dat nu wel op een heel
andere manier dan tijdens zijn leven, -r-
Yerder is men tot de ontdekking gekomen,
dat de avenue des Champs Elysées, dat
juweeltje van Parjjs, een van zjjn mooiste
straten, 's avonds eigenlijk zeer slecht ver
licht is van gemeentewege, want als de
winkel-verlichting er niet was, zou de avenue
zoowat in 't half-duister liggen. En verder
kijkend ontdekte men, dat ongeveer de heele
stad aan slechte verlichting lijdt, wanneer
men ze vergeljjkt bij andere groote hoofd
steden. En dat is nu toch rarjjs, dat zich
sinds lang zoo gaarne betitelt met den naam
van „Lichtstad!"
En eenige dagen geleden heeft de ge
meenteraad dan ook op voorstel van een
zijner leden, besloten, dat er gezorgd zal
worden voor betere verlichting van de stad,
zoodat voor haar inwoners zoowel als voor
de vreemdelingen de onvergelijkelijke schoon
heid van haar monumenten, pleinen en
avenues beter tot haar recht zal komen.
En zoo zullen voortaan de Are de Tri--
omphe, de Madeleine, het Palais Bourbon,
en ook de place de la Concorde niet meer
alleen bjj groote feestelijke gelegenheden,
zooals tot nu toe het geval was, maar iederen
avond geïllumineerd worden door de krach
tige schijnwerpers, welke die pleinen en
monumenten een waarlijk sprookjesachtig
aanrien geven. (Evenwel met dien verstande,
dat de verlichtingsuren niet het aantal van
duizend per jaar zullen mogen te boven
gaan).
Anderzjjds is een crediet van 3 millioen
toegestaan voor de waardige verlichting van
andere pleinen, straten en monumenten.
Verschillende fonteinen ook zullen een
speciale verlichting krijgen zóó. dat ze
werkelijke lichtfonteinen zullen worden. En
Parijs zal zijn bjjnaam van „Ville Lumière".
„Lichtstad", die vooral tegenover de vreem
delingen eenigszins pretentieus en naïef be
gon te worden, weer volkomen waardig zijn!
M. DE ROVANNO,
Parjjs, 4 Jan. 1931.
RECLAME.
FLACON FI.130
H een voorbehoedmiddel te
I een voorbehoedmiddel tegen
I LONG-COMPLICATIES
I Vraag het oordeel van Uw dokter!
I Agenten FtB.Mekdenma-DenHaag
7132
HET AFBETALINGSSYSTEEM.
Om zijn artikelen aan den man te bren
gen gaat de Amerikaan ver, héél ver en
in deze tijden van depressie deinst hij niet
terug voor het schijnbaar onmogelijke en
onzakelijke. Ik ken een jonge dame een
business girl die pas op eigen zaken-
wieken is gaan drijven als agentesse voor
schoonheidsmiddelen, electrische kammen,
cold creams en zulke ingewikkkelde zaken.-
Nu kost het oprichten van een eigen kan
toortje altijd meer dan iemand lief is, een
bureau met toebchooren, gedrukt papier
en enveloppen, het loopt alles geweldig op
en. waar iets bezuinigd kan worden, grijpt
de Yankee met beide handen de gelegen-»
heid aan. Natuurlijk behoort een schrijf
machine onder de noodzakelijke attributen
en een prima machine kost toch nog altijd
een vijftig, zestig dollar, ook al kan ieder
mensch met goede bank- en andere refe
rentiën dat instrument thuis krijgen voor
een deposito van 10 dollar en vijf maan-
delijiksche afbetalingen van 'n zelfde bedrag
dezer dagen wordt van alles op jDroef aan
geboden; onze business girl deelde nie
dan ook heel leuk mee, dat zij nu een
gloednieuwe Jones-machine voor 60 dagen
op proef had en naar wat ik meemaakt©
werd het arme ding duchtig beproefd. Na
GO dagen zou zij de Jones-firma vertellen,
dat de machine haar toch niet erg beviel
en een Williams probeeren ga-an door de
Williamsfirma aan te schrijven, die graag
hun machine voor 60 dagen zouden iateu
„beproeven''. Deze manier van doen is wei
zeer onfatsoenlijk. Ze is een uitwas van de
gvoote Amerikaansche instelling: koopen
op afbetaling.
Het ministerie van Handel te Washing
ton heeft meegedeeld, hoe er over het jaar
1927 gekocht en verkocht werd door Ame
rikanen aan Amerikanen. Daaruit blijkt,
dat de Amerikaan voor elke 100 dollar, die
hij besteed om iets aan te schaffen, er 58.60
wekelijks neertelt in dollars, kwartjes en
dubbeltjes. 32.20 dollar krijgt hij op cre
diet en 9.20 dollar waarde koopt hij op af
betaling. Duidelijkheidshalve dien ik er bij
te voegen, dat dit crediet bestaan uit z.g.
open crediet en afbetaling beiden.
Om nog met eenige sprekende cijfers aan
te komenzaken in kachels, lampen, bad
kamer-installaties e.d. hebben het hoogste
percentage voor verkoopen op afbetalen en
wel 73.2 pCt. van al hun bediening. Meu
belzaken lieten 57.7 pCt. afbetalen en mu
ziekinstrumenten 54.7, waarvoor dc koo-
pers soms een termijn van drie volle jaren
werd toegestaan. De National Automobile
Chamber of Commerce gaf voor 1927 de-
volgende cijfers uit: 60.8 pCt. van alle pas
sagiers-auto's en 53.4 pCt. van vracht- en
besteldauto's werden op afbetaling aange
schaft. Vergeleken bij de rapporten over
1926 en 1925 is dit alles een groote toene
ming in crediefcverkoop, die alles bij elkaar
genomen nog geen tiende bedraagt van
den totalen omzet.
Het deposito varieert van een tiende tot
een derde van het geheele bedrag en dc
toegestane tijd voor de afbetaling loopt van
zes maanden tot drie jaar. De twee vra
gen, die zich het eerst voordoen, zijn:
worden er geen grootc verliezen geleden
door de handelaren, die hun goederen voor
een nominaal bedrag aan een vreemde af
staan in de hoop over drie jaar hun gcH
eindelijk binnen te hebben? En: wat is de
uitwerking van het verleidelijke systeem op
het publiek zelf
Alweer volgens de statistieken bedraagt
het verlies voor de handelaren 1.2 procent.
Dc artikelen of koopwraar, die niet vervoer
baar zijn, leveren minder verlies op;
dames- en heerenkleeding heeft wel 7.9
procent verlies, juweliers gaven 4.4 op,
maar handelaren in brandstoffen en bouw
materialen niet. meer dan 0.2.
Het overgroote publiek, dat een auto, een
radio, waschmachine of ameublement aan
schafte is te goeder trouw en kan zich van
alles aanschaffen met 'n geringe som baar
geld, mits de komende afbetalingen teza
men passen in de inkomsten. Hier ontstaat
natuurlijk het kritieke punt, waar verlan
gen en nuchter redeneeren met elkaar in
botsing komen; een jong span. dat de hu-
wclijksboot instapt-, kan zich dus leeüjfc
vergissen of een verstandigen stap doen.
Er zijn onverantwoordelijke, bijna mis
dadige kooplieden, die het publiek dwin
gen om maar raak aan te schaffen, omdat'
zij zelf do commissie over het heele bedrag
in hun zak steken, wanneer de trans actie
tot stand komt. Daarbij volgen dc meesten
de misleidende politiek om het afbetalings
bedrag zoo klein mogelijk te maken door
te zeggen: ..kom, het is maar anderhalve
dollar per dag I" in plaats van vijf en veer
tig i>er maand. Sommigen rekenen het per
uur uit!
Voorstanders van het afb etal in gs sv s t e e m
wijzen er op, dat het laatste bolwerk aan
het verdwijnen is in den vorm van de rij>-
ken, die altijd gewoon waren of k contant,
te betalen of na een. twee jaar. Ronduit
gezegd, zou het publiek niet meer zond©"*
het systeem kunnen bestaan en de inrlmk
van uiterlijken voorspoed is voor een he-
langrijk deel gebaseerd op het feit, dat
veel nog maar half of voor een derde eigen
dom is. Tegenstanders zien er een der
groote oorzaken van overproductie, een der
vermocdeliike oorzaken van de huidice ma
laise in. Zij vergeten echter rekening té
houden met twee groote Amerikaansche
karaktertrekken verspilzucht, en verlangen
naar iets nieuws. Daarbij kent men hier
zoo goed als niet de eerwaardige gedachte
iets aan te schaffen „voor zijn heele'
leven."
Er moet om daarmede te eindigen veel
meer gekocht worden, omdat de koopwn-nr
aan mode onderhevig is niet zoo solide
is als vroeger en waar moet al het g«1d van
daan komen Aferaande op do bnvonver
melde cijfers en de algemeene populariteit
is het afbetalingssysteem hier een onbe
twistbaar succes.
