71ste Jaargang MAANDAG 15 DECEMBER 1930 No. 21702 STADSNIEUWS. Het Voornaamste Nieuws van heden. BURG. STAND VAN LEIDEN LEIDSCHE SCHOUWBURG. BINNENLAND. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIENr 30 Cta. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voot alle andere advertentiën 35 Cts pei regel. Kteine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Gts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post f. 2.35 '-f- portokosten. 70.18 ..018 Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. OPRICHTING DER ALGEM. NED. ZWEEFVEREENIGING. Naar wij vernemen is Zaterdag j.l. te Haarlem opgericht de Algemeene Neder- landsche Zweefvereeniging. welke zich ten doel stelt de zweefsport in Nederland te beoefenen eri op wetenschappelijke grond slagen te bevorderen. Er zullen o.a. kampe menten ingericht worden, waar de zweef- tuigen door de leden zelf onder deskundige leiding zullen worden gebouwd Voor de leden zullen cursussen en lezin gen over vliegen in het algemeen en zwe ven in het bijzonder gehouden worden. Reeds zeer vele leden zijn tot de vereeni- ging toegetreden, vooral onder de M.T.S.'ers is de animo groot. Ook telt de vereeniging enkele heeren van den Rijks-Studiedienst voor de Luchtvaart en andere vliegtechnici tot zijn leden. In den Raad van Toezicht en Advies heb ben reeds zitting genomen de heeren ir. J. E. de Vries; ir. H. J. Meeuwis, ir. .1. Körber. Onze stadgenooten de heeren L. A. de Lange en J. P. .J. M. Hollants werden resp. tot voorzitter en 2e secretaris van het hoofd bestuur gekozen. (Het adres van laatstge noemde is Vischmarkt 2); de heer J P. Bruynzeel uit Veur tot voorzitter der Pro- paganda-commissie. Tot leider der Technische afdeeling is de heer D. M, de Vries, R S.L. te Amsterdam benoemd. Men hoopt, dat reeds dezen zomer het eerste kampement en enkele zweeftuigen gereed zullen zijn. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd zijn voor het candidaatsexamen Indische recht de heeren M. H. G. Misero (Den Haag) en C. H. Geel (Rotterdam). HET LEIDSCHE VOLKSHUIS. Muziekuitvoering. Gisteravond werd in het Leidsche Volks huis het tweede gegeven van de serie con certen, welke ten doel hebben, enkele hoofd perioden uit de muziekgeschiedenis door een paar representatieve componisten nader te belichten. Voor ditmaal had men daarvoor compo sities van Joseph Haydn en W. A. Mozart genomen. De heer N. J. Swierstra trachtte in een inleiding beider levensloop te schetsen en maakte enkele opmerkingen over hun ar beid. Van Haydn werden vervolgens drie werken gespeeld en daarna even zoovele van Mozart. Uitvoerenden waren mej. An nie de Haan, bekwaam violiste en leerares voor dit instrument hier ter stede, en de aames Jantje van Wehring en Anneke Wesler, leerlingen van de hoogste afdeeling van het Conservatorium te Amsterdam. Mej. van Wehring hoorden we als soliste in het mooie „Andante con variatione" en mej. Wester in een „Fantasie" van Haydn. Mochten we het spel van mej. van Wehring reeds bij een vorige gelegenheid prijzen, ditmaal wist zij de poëtische gedachten van Haydn in een vlot en zeker spel met mooie dynamische schakeeringen te vei tolken. En in de met brio voorgedragen moeilijke „Fan tasie" maakte ook Anneke Wester een zeer sympathieken indruk. Beider vergevorderde techniek en groote muzikaliteit kwam nog beter tot uiting door het „Andante uil het concert in es-dur" en de „Sonate in d-dur" beide composities voor twee klavieren van Mozart In beide magistrale werken een feil loos concerfeeren, een prachtig attaqueeren op elkanders spel. En dat zegt wat bij Mo zart. die met al zijn ragfijne figuurtjes, en gondelende strengen van klankguirlandes zoo moeilijk is te spelen. De rhylhmiek, de dynamiek, het was alles keurig in orde en het boeide van de eerste tot de laatste noot. Beide dames moeten terugkomen. Eindelijk droeg mej. Annie de Haan het „concert in c-majeur" van Haydn en een „sonate in g-majeur" van Mozart voor. Dat zij de violistische moeilijkheden kent en weet te overwinnen bleek uit beide so nates; we denken in 't bijzonder aan de cadenzen in 't eerste werk. Dat zij de viool weet te doen zingen zal iedereen duidelijk geworden zijn uit het Adagio uil Haydns sonate, dat van een indrukwekkende breed heid is, en niet minder uit de gave voor dracht van Mozart's edel werk. In beide werken werd zij voortreffelijk met begrip begeleid door mej. van Wehring. De groote zaal van hef Volkshuis was nog beter bezet met een dankbaar publiek dan bij het eerste van deze serie concerten. Het volgende is op 18 Januari en zal ge wijd zijn aan Beethoven en Schubert. ADRES AAN DEN RAAD. Over Zondagsonfopanning. Aan den Raad is onderstaand adres ver zonden: Geeft eerbiedig te kennen de N.V. Neder- landsche Theater Exploitatie Mij., gevestigd te Leiden, Stationsweg 19, exploiteerende het Luxor Theater; dat zij in herinnering brengt reeds her haalde!ijk en met klem van redenen bij B. en W. van Leiden te hebben aangedrongen op een soepeler toepassing van art. 4 der Zondagswet; dat zij het overbodig acht thans in een herhaling te treden van al de gebezigde ar gumenten, die eer aan kracht gewonnen hebben dan verloren; dat de lasten, welke op haar bedrijf druk ken zeer hoog zijn en een der voornaamste is te vinden in het feit, dat zij des Zondags haar inrieh'fcmg niet eerder mag openen dan des avonds 7 uur; dat reeds bijzondere maatregelen noodiig waren om in verband met de Iheerschende malaise haar bedrijf, dat toch een belangrijk deel van het openbare leven vertegenwoor digt, staande te houden; dal door de zeer goede communicatiemid delen des Zondags reeds een groot deel van het Leidsche pulbliek zijn ontspanning zoekt in andere plaatsen dan Leiden, ook omdat het des Zondagsmiddags zijn onspanning niet kan vinden te Leiden, zulks tot groot nadeel van de in Leiden gevestigde ontspannings- en kunstin rich tingen; redenen, waarom zij Uwen raad verzoekt het daarheen te willen leiden, dat zoo spoe dig mogelijk een soepeler toepassing van de Zondagswet in Leiden mogelijk is. 't Welk doende, Voor de N. V. Nederlandsche Theater Exploitatie Mij (w. g.) R. UGES, Directeur. TAARFEEST KOETSIERSVER. „VERBETERING ZIJ ONS STREVEN." Zaterdagavond gaf bovengenoemde ver eeniging in de concertzaal van „Concordia" haar 28ste jaarfeest met medewerking van het „Eerste Leidsche Klucht- en Revue-Ge zelschap", dat op dezen avond opvoerde de revue „Kom je ook eens kijken". Nadat „The Havana Band" onder leiding van den heer J. A. Maast zich enkele maten had doen hooren en door goede muziek de stemming onder de aanwezigen er had in gebracht, opende de heer Van Leeuwen, voorzitter der Leidsche Koetsiersvereeni- ing. met een welkomstwoord aan allen, en deed vervolgens mededeeling van de verbe teringen, welke door bemiddeling dezer ver eeniging waren verkregen. Na ieder, die nog geen lid is van de vereeniging te heibben opgewekt zich aan te sluiten, besloot spreker met den wensch, dat hetgeen dezen avond geboden zou woiden in den smaak zou itlen, waaraan hij overigens niet twijfelde. Toen hierna het scherm was opgegaan, verscheen voor het voetlicht de humorist J. van Heusden, die eenige nummertjes ten beste gaf, waarmede hij, gehoord het ap plaus. een groot succes oogstte, evenals de heer J Raven'bergen, die later in den avond optrad. Vervolgens werd een begin gemaakt met de opvoering van de Yevue „Kom je ook eens kijken", waarvan wij den korten inhoud reeds meermalen hebben weerge geven. We meenen dan ook te kunnen volstaan met de vermelding. Jat de opvoering, dank zij het goede sspel van alle medewerkenden, goed tot haar recht is gekomen, waarvoor hun alle lof toekomt. Het langdurig applaus aan het einde was zeer zeker verdiend. Nada.t de voorzitter der Leidsche Koetsiersvereeniging namens allen dank had gebracht aan het „Eerste Leidsche Klucht- en Revue-Gezelschap" werd een aanvang gemaakt met het bal. dat hel einde beteekende van dit 28ste jaarfeest, dal in alle opzichten geslaagd mag heeten. o- AANVARING. Hedenmorgen te ongeveer 8 uur heeft in de Oude Vest nabij de Pauwbrurg een aan varing plaats gehad tusscben een zandsleep en een motorboot. Vermoedelijk tengevolge van de mist zag de kapitein van laatstge noemd vaartuig niet. dat de brug niet werd geopend om hem te laten passeeren, doch voor de zandsleep, welke uit de tegenover gestelde richting kwam aanvaren De brug wachter trachlte nog door seinen te geven een aanvaring fe voorkomen, evenwel tever geefs. De kapitein van de motorboot be merkte het gevaar eerst op het laatste oogen- blik; hij zetle de motor onmiddellijk op „volle kracht achteruit", maar het was ai te laat. Onder hevig gekraak werd de voorsteven van de motorboot geheel in elkaar gedrukt, terwijl een zware ijzeren stellage, waaraan dc sleeptrossen worden bevestigd, werd af gekraakt. De kapitein W. F. B. alhier kreeg het ge vaarte tegen zijn been, zoo dat medische hulp moest worden ingeroepen. De dokter kon evenwel geen letsel constateeren, waar na de man ter verder onderzoek naar 't Aca demisch Ziekenhuis werd overgebracht AFSCHEID VAN DEN HEER VEREEN. VAN MATHESIANEN, W. P. VAN RHITN Tr. Wie wel eens het Gemeente-Archief aan de Boisotkade betreedt, kent den heer W. P. van Rhijn Jr., den chef van de leeskamer. Drie-en-dertig jaar is de heer van Rhijn er werkzaam geweest, nadat hij jerst 7 jaren ter gemunte-secretarie van Leiderdorp had gewerkt. Hoeveel bezoekers zou hij in die langdurige periode met zijn voorlichting van dienst zijn geweest en weinigen zullen er onder hen zijn, die hem niet in stilte hebben gewaardeerd om zijn vriendelijk, innemend optreden, zijn groote bereidwilligheid en het schier onuitputtelijk geduld, waarmede hij een enkelen lastigen bezoeker trachtte weg wijs te maken in de doolhof van oude boek werken, kaarten, teekeningen, handschrif ten en wat al. Ten tijde van zijn in-dienst-treding was de heer Dozv archivaris onzer gemeente. Deze werd in 1901 opgevolgd door nu wijlen mr. dr. J. G. Overvoorde, met wien hij meer dan 25 jaar heeft mogen samenwerken. Al die jaren heeft de heer van Rhijn zich een uiterst nauwgezet en plichtsgetrouw ambtenaar getoond, wiens vertrek voor het archief een verlies beteekent. De waarnemende archivaris, dr. Verburgt verliest in hem een trouw helper, de bezoe kers een vertrouwd raadsman. Alvorens de heer van Rhijn van zijn welverdiend pen sioen gaat genieten, zal hij officieel af scheid nemen van het verdere personeel van het archiefgebouw. Dit zal plaats vinden a.s. Woensdagmorgen te half twaalf aan de Boisotkade. SOCIETAS PHILOLOGICA LUGDUNO-TRAJECTINA. De Societas philologica Lugduno-Trajec- tina heeft Zaterdag j.l. alhier hare 77ste bijeenkomst gehouden onder voorzitterschap van Prof. Dr. C. W. Vollgraff. Prof. Vollgraff gaf eene verhandeling wer den Latijnschen kalender, dien men naar Philocalus noemt en meestal stelt in het jaar 354 na Chr., dus tijdens de regee ring van Constantius II. Het is de vraag of deze dateermg juist is. Immers deze kalender bevat niets christelijks, is veeleer uilgesproken heidensch, terwijl Constantius juist den. ouden godsdienst op alle manieren heeft trachten uit te roeien. Deze moelijkheid bestaat niet. als men het jaar 361 beschouwt als dat, waarin de kalender samengesteld ia; dan toch is Julianus, de hartstochtelijke verdediger van het heidendom, reeda tegen Constantius op gestaan en heeft allerwegen het herstel van den ouden cultus bevolen. De Caesar, die op een der afbeeldingen voorkomt, is dan niet Constantius Gallus, maar Julianus. Spreker wijst tenslotte op de merkwaardige overeen komst tusschen eene afbeelding in den kalender en een dezen zomer in Argos door hemzelven opgegraven mozaïek. Dr. A. Rutgers van der Loeff leest eene vertaling in dichtvorm voor van Horatius' Carmen Saeculare en nog drie kleinere oden waarvan de eerste inspiratie hem klaar blijkelijk is gegeven door een kort lied van Catullus, dat ook in Nederlandsche ver taling werd voorgedragen. Dr J. W. Ph Borleffs geeft inlichtingen over een nieuwgevonden handschrift van een zestal geschriften van Tertullianus, n 1. een codex die zich in Troyes bevindt en afkomstig is uit het beroemde klooster van Clairvaux Hij toont aan, door de bespre king van eenige passages uit Tertullianus' geschriftje over den doop, hoe ongemeen be langrijk deze vondst is voor het herstel van den oorspronkelijken tekst. Door gebrek aan tijd moest eene laatste bijdrage uitgesteld worden tot de volgende bijeenkomst. TUBERCULOSEBESTRIJDING. Binnenkort zal worden geopend het tuber- culose-district Leiden. In verfband hiermede zijn door het be stuur der Provinciale Zuid-Hol landsche Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose benoemd behoudens ministerieel e goedkeu ring: tot districts-arts dr. G. Brouwer, thans assise n t-ge neesthee r aan het sanatorium Zonnegloren tot districLshuisbezoekster mej. J. Nijland, thans Provinciaal huisbezoeksier in Zuid- Hol'land. TREINDIENST LEIDENALPHEN. De voorzitter van de Kamer van Koop handel en Fabrieken voor Rijnland heeft in de openbare zitting van Woensdag 10 De- sember medegedeeld, dat overwogen werd één enkelen trein tusschen Leiden en Alphen in den a.s. Zomerdienst in te lasschen. Van wel ingelichte zijde vernemen wij echter, dat met de a.s. Zomerdienst 4 trei nen op den dienst LeidenAlphen inge- lascht zullen worden. Lezing van den heer G. F. E, Kiers. Zaterdagavond hield de heer G. F. E. Kiers, directeur Gem. Bouw- en Woning toezicht, in de slechts matig bezelte college zaal van het Natuurkundig Laboratorium aan de Nieuwsteeg, voor bovengenoemde Vereeniging een lezing met lichtbeelden over: „De open ruimte in het stadsplan, in bijzonder bij gebouwen." In het openingswoord van den voorzitter, den heer G. H. Groenewegen, waarin hij alle aanwezigen hartelijk welkom heette, sprak hij zijn vreugde uit over het feit, dat de heer Kiers zich bereid had verklaard, dezen avond een lezing voor de Vereeniging van Mathesianen te willen houden, terwijl hij daarnevens zijn leedwezen betuigde over de matige opkomst der leden en genoodigden van zusterverenigingen. Na nog dank te hebben gebracht aan de heeren prof. Keesom, prof. de Haas en dr. Crommelin* voor het wederom bereidwillig afstaan der college-zaal, gaf hij het woord aan spreker, welke zijn gehoor spoedig aan de hand van lantaarnplaatjes medenam naar eenige oude steden, en op de eigenaar dige vormen hiervan wees. Bij de bebouwing van een stad heeft men met vele omstandigheden rekening te hou den. De voornaamste hiervan zijn: lo. De verschillende hoogten van den bodem; 2o. de nijverheid3o de veiligheid. Deze veiligheid was in vroeger dagen van zeer groot belang, omdat men zich moest beschermen tegen de aanvallen der rond trekkende rooverbenden. Elke stad was dan ook voorzien van sterke vestingwerken, zoodat men slechts door poorten toegang tot de stad kon ver krijgen. Met het oog op de verdediging werd de stad doorsneden met rechte wegen, z.g. radiaalwegen, welke uitkwamen op de gor delwegen, dit zijn wegen welke evenwijdig loopen met den buitenomtrek der stad. Na de verschillende ontwikkelingsvormen van eenige steden nagegaan te hebben, werd overgegaan tot een nadere beschouwing van de open ruimte bij gebouwen. Dat dit een punt van groot belang is, be wijst wel het feit dat in zeer dicht be bouwde gemeenten de verschillende ziekten veel spoediger den vorm van een epidemie aannemen dan bijvoorbeeld in de dorpen, daar in 't laatste geval het gevaar voor be smetting veel geringer is dan in 't eerste geval. Door eenige zeer juist gekozen voorbeelden werd aangetoond dat bij een juiste indeeling van het te bebouwen terrein, het aantal woningen minstens evengroot kan zijn, de toevoer van licht en lucht met pl.m 200 pCt. kan worden vermeerderd, terwijl de kosten van het bouwplan toch slechts pl.m. 3 pCt. hooger behoeft te zijn. Na nog vele lichtbeelden te hebben laten zien van hoe wèl en hoe niet gebouwd moet worden, eindigde spreker te pl.m. 11 uur zijn interessante lezing, welke door de aan wezigen met een hartelijk applaus werd beloond. Eenige welgekozen woorden van den voorzitter onderstreepten dit applaus, waar bij hij tevens den wensch uitsprak, dat het niet de laatste maal zou zijn dat wij den heer Kiers over een of ander onderwerp zouden hooren spreken. o De eerste-lui'tenant P. J. M. Sohoonen- berg van het 1ste regiment onbereden artil lerie is overgeplaatst naar het 6de regiment veldartillerie. Zondag a.s. 's middags te halfvier zal de opperrabbijn van het synagogaal ressort 's-Gravenhage. de heer I. Maarsen. in de synagoge aan het Levendaal alhier een pre dikatie houden Dinsdag 23 dezer geven de leerlingen van de Burgerzangschool, directeur de heer P. de Rook in den Schouwburg een opvoe ring van de bekende kinderoperette „Een dag kalif". Het batig saldo is bestemd voor de Ver. Schoolkindervoeding en -kleeding. Bij de gisleren gehouden verkiezingen van ambtsdragers in de Geref. Kerk alhier zijn tot ouderling gekozen de heeren II. Al berts. G. Bakema, .1. Boelee, W. v. d. Brink, M. Heemskerk, A. van Kapel, L. Meyer, C. Mulder, J. W. Reyneveld, H J. de Ru, M. Vallentgoed, J. H. Waltez en J. W. van Wij nen, terwijl tot diaken werden gekozen de heeren P. Boogaards, W. den Heeten Jr., J. Roorda. H. Schutte en G. van Zwieten. Zaterdagmiddag ongeveer half vijf is de 5-jarige M. L. in de Heerensingelgracht gevallen. Twee politieagenten trachtten te vergeefs den knaap door handreiking op het droge te trekken; een hunner begaf zich tot zijn middel in het water, maar kon nochtans den drenkeling niet bereiken. Een tweetal burgers, de 38-jarige Th. Mooten en een zekere Stokkel, begaf zich daarop geheel gekleed te water en slaagde er in zwemmende den jongen te bereiken en behouden aan den wal te brengen. De politie heeft aangehouden den 53- jarigen N. H. G. uit Den Haag, die onder den invloed van sterken drank, een winkel ruit van perceel Diefsteeg 3 had ingeslagen. BINNENLAND. De 165ste algemeene vergadering van „Bloembollencultuur'*. (3e en le Blad). Mr. Tan Doorae geroyeerd ale bestuurslid van de Avro. (Binnenland, le Blad). De bnrgemeester van Rheden, de heer B. P. J. Bloemers, wordt bnrgemeester van Groningen. (Binnenland, le Blad) Overleden is de architect J. Mutters te Wassenaar. (Laatste Berichten, le Blad)'. BUITENLAND. Rondom het nienwe Fransche kabinet. (Buitenl. le Blad). Wat gebenrl er in Spanje? (Buitenl. en Tel. le Blad). Nienwe aardverschuivingen in Frankrijk. (Buitenl. Gem. 2e Blad en Tel. le Blad). Daar de tooneelvereeniging „P. C. en L." volgens het hoofdbestuur geen bestaans recht meer mocht hebben, is besloten om de bovengenoemde vereeniging te herdoopen tot den naam „Tot Ieders Genoegen". Het bestuur is als volgt samengesteld: X, Arentsen, voorzitter; J. Bodenstaff, secr.- regisseur( Heerenstraat 127); H. v. d. Zeeuw, penningmeester. In de Stedelijke Werkinricbting waren opgenomen Volwassen (Datam personen. Kind. Totaal Maandag 8 Dec. 38 39 I Dinsdag 9 Dec 44 44 Woensdag 10 Dec. 47 1 48 1 Donderdag 11 iDec. 47 1 48 1 Vrijdag 12 Dec. 45 1 46 Zaterdag 13 Dec. 44 1 46 ONDERTROUWD. J. D. v. Roijen, 25 j., jm. en M. J. Ouds- hoorn jd. 23 j. H. Slijkhuis, 22 j., jm. en L. Doove, jd. 19 j. J. Mulder, 33 j., jm. en E. Middelham, jd. 21 j. C. Nieuwen- huijs, 36 j., gesch. en P. v. d. Meer, jd. 28 j, J. J. Stafleu, 34 j., jm. en en G. Kalkhoven jd. 33 j. J. J. Vermond, 26 j.( jm. en G. Sierat, jd. 21 j. TOONEELWEDSTRITD LITTERIS SACRUM Voor den 4en wedsirijdavond was het de Vereeniging Haarlem'9 Tooneel, die voor het voetlicht trad. Opgevoerd werd het geestige blijspel van mr. G. P. van Rossem „Phyllis" waarin destijds Else Mauhs groote successen behaalde. De Haarlemmers hebben in een keurig verzorgd decor in snel tempo van het blij spel doen genieten. Speciaal de Phyllis en de Belgische dienen geprezen te worden. GRONINGEN's BURGEMEESTER De benoeming van den heer H. P. J. Bloemers verwacht. Naar met zekerheid kan worden gemeld: is zeer binnenkort te verwachten de benoe ming tot burgemeester van Groningen met ingang van 1 Febr. a.s. van dert heer H. P. J Bloemers. met gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester der Geldersche gemeente Rli eden. De heer Bloemers is in 1880 geboren. Aanvankelijk studeerde hij le Utrecht in de natuurwetenschappen. Op het gebied dier wetenschappen heeft hij een onderzoekings- reis naar West-Indië ondernomen. Later heeft hij zich echter meer toegelegd op de kennis der gemeentelijke administratie. De heer Bloemers is reeds meermalen burge meester geweest. Zoo werd hij in 1905 be noemd tol burgemeester van Willemstad en in 1908 aan het hoofd der gemeente Borculo gesteld. Als burgemeester vau Rheden fungeerl hij reeds sedert 1 Juni 1917 Van 1919 tol 1923 was de heer Bloe mers lid van de Prov. Stalen van Gelder land. waar hij als Unie-Liberaal zitting had, en is voorzitter van het dagelijksoh besluur van het Ned Instituut voor volkshuisves ting en stedenbouw. De heer Bloemers is officier in de Orde van Oranje Nassau.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1