AGENDA.
MUZIEK.
STAATSLOTERIJ.
BINNENLAND.
BUITENLAND.
HEDEN:
Haven 16b: Openbare Verg. P. A. S. 8
uur nam.
Prediker: Peeetvergadering Lsidsche Chr.
Oranjevereeniging, 8 nur nam.
Nutogebouw: Lezing W, Holwerda over
„Wereldnood en Wereldondergang". 8 uur
namiddag.
Stadsgehoorzaal: 3de Volksbijeetoomst, 8
uur nam.
Katwijk a. Zee (Gemeentezaal): Spr. ds.
Verhagen van Middelburg, 7'/g nam.
Leiderdorp (Ned. Hen'. Kerk), C.J.V.
„Bidt en Werk". Spr. ds. Voorsleegh van
Den Haag. 7 1/2 uur nam.
Donderdag.
Nutsgebouw. Lezing A. B. de Jong over
„Wereldcrisis en wereldrevolutie". 8 u. n.m.
Prinsenstraat 74: Samenkomst te 8 u. n.m.
Stadsgehoorzaal: Filmavond. 8 uur n.m.
Volksgebouw: Spr. P. Alma, 8 uur nam.
Volkshuis: Lezing van dr. Jan Tinbergen,
8'/< uur nam.
Katwijk aan Zee: Zaal van Chr. Prot.
Belangen. Muziekuitvoering 7i/j uur nam.
Vrijdag.
Schouwburg: 4e wedstrijdavond „Lilteris
Sacrum". Opvoering van „Phyllis". 81/4
uur nam.
StadsgehoorzaalDerde Abonnementscon
cert, Albert Spalding, 8 uur nam.
Voorschoten (Wapen v. Voor
schoten): Tweede Nulsavond. Spr.: Raden
Mas Nolo Soeroto, 8 uur nam.
Dage'ijks.
„Casino-bioscoop" Hoogewoerd: Voorstel
lingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
4 uur kinder- en familie-matinee.
„Luzor-theater", Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
's Woendags en 's Zaterdags matinée te
2 uur.
„Trianon-Theater", Breestraat: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
's Woendags en Zaterdags familiematinée.
„City-theater" Haarlemmerstr.Bioscoop
voorstellingen. Dagelijks te 8 nur. 's Woen
dags en 's Zaterdags matinée te 2 uur.
Maandags, Woensdags en Vrijdags. Inst.
v Praeventieve Geneeskunde. Inenting te
gen diphterie. 45 uur nam.
Woensdags Inst. v. Praeventieve Genees
kunde: Consultatiebureau voor moeilijke
kinderen. Halftwee tol 3 uur n.m.
Donderdags: Int v. Praeventieve Ge
neeskunde. Consultatiebureau voor Alcoho
listen. 8—10 n.m.
Pielerskcrkgracht 9: Schilderijententoon
stelling van Johs. Nicolaas Jr. 1012 en
26 uur, 's Zondags 26 uur.
De avond-, nachl- en Zondagdicn9l der
apotheken wordt van Maandag 8 tot en met
Zondag 14 Dec. a.s. waargenomen door
apotheek W. Pelle, Kort Rapenburg, lel. 594
met 75 pnl.; 4e pr. J. H. Choufour, met
73 pnt.; 5e pr. (bij loting) A. v. d. Graaf
mei 72 pnt.
Klas G. Belgische Waterslager. le pr.
A. v. Resteren, mei 75 pnt.
Klas H. Kleurvogels. - le prijs J. Schouten
mei wit-bonte vogel.
De zilveren Bondsmedaille, uitgeloofd
voor den „Meesterzanger 1930" van den ge-
heclen wedstrijd werd bij loling toegekend
aan den heer P. Boom met 84 punten.
Ds. W. C. Laimain, Geref. predikant
alhier, heelt bedankt voor het beroep naar
Ridderkerk.
De alhier tot arts bevorderde semi-
arts S. van Nooten is bestemd tot re9.-off.
van gez. 2de kil. bij het res .-personeel der
Kon. landmacht.
De alhier tot semi-arts bevorderde stu
dent A. R. Nieuwenhuis, is bestemd lol res -
off. van gez. bij den geneeskundigen dienst
van het leger hier te lande.
Zondag 14 Dec. a.s. zal in hel Leidschc
Volkshuis een concert worden gegeven, ge
wijd aan de componisten Haydn en Mozart.
Het programma vermeldt als medewerken
den onze sladgenoote mej. De Haas. violiste
en mej. Van Wering en Wester, welke beide
Jaa'tsben werken voor 2 piano's zullen uit
voeren De heer Swierslra geeft een toelich
ting. Het 1ste concert in November is een
wnadboitg, dat een mooie avond te wachten
staal (Voor toegang zie advertentie)
Bij den ontvanger der directe belas
tingen alhier is aan z.g. gewetensgeld ont
vangen van f. 905.03 en f. 500.
Er is proces-verbaal opgemaakt tegen
een zestal personen die zich uilgaven voor
studenten en niet gerechtigd bleken tol het
volgen van colleges.
Op den hoek van Heerenslraat en
3-Oclober-straal was tot voor korten tijd een
plantsoen, in hel midden waarvan een hou
ten bord was geplaatst mei het opschrift:
„School. Langzaam rijden". Hel plantsoen is
verdwenen doch de paal is gebleven en lever',
vooral bij avond gevaar op voor het verkeer.
Hopelijk vindt Gemeentewerken in deze
regelen aanleiding om daarin verbetering le
brengen.
Gistermorgen is een paard gespannen
voor een groentewagen en bestuurd door
A. C H wonende aan de Oranjegracht, op
den Hooge Rijndijk op hoi geslagen. Het dier
rende in de Rijndijkstraat tegen een huis op,
waardoor de bestuurder van den bok werd
geslirgerd Hij kwam er zonder ernstig letsel
af Een hoeveelheid groenien ging verteren.
Gistermiddag is een bakfiets van den
bakker van N. van de Doezastraal op den
Zoeterwoudsehe Singel le water gereden
doordal de remmen onvoldoende waren aan
gezet. Een partij brood ging verloren.
„SURSUM CORDA".
Historisch Concert.
Dank zij de uitmuntende leiding, waar
onder het zich de laatste jaren gesteld had,
kon het gemengd koor „Sursum Corda" tot
een krachtsontplooiing komen, die het in
de rij deed plaatsen van de vereenigingen,
die de muzikale kunst dienen. Daar verstaan
we gezelschappen onder, die niet bp elkaar
komen cm een lied te zingen omdat zingen
een prettig sportieve bezigheid is met annexe
gezelligheid, doch die zich in de eerste
plaats tot taak stellen orgaan te zijn der
algemeene muziekbeoefening, die den koor
zang omvat zoo goed als het instrumentale
spel in al zijn verscheidenheid. Hubert Cny-
pers heeft den dirigeerstok van S. C. neer
gelegd. Een woord van erkentelijkheid vinde
hier zijn olaats voor het vele dat Cuypers
in het belang van het Leidsche muziek
leven heeft verricht. De leiding is nu over
gegaan op Anth. van der Horst, den jongen
Amsterdainschen toonkunstenaar, dien wa
als voortreffelijk organist ook hiar ter stede
meermalen konden waardeeren. Het koor
heeft onder zijn nieuwen leider zjjn eerste
uitvoering gegeven in den vorm van een
-historisch concert", in welks eerste deel
voorloopers en tjjdgenooten van Johann
Sebastian Bach aan het woord waren, ter-
wiil het laatste deel door den grooten Tbo-
inascantor zeiven was ingenomen.
Da 17e eeuw is een belangrijke periode
in do geschiedenis der Duitsche muziek, die
toen nog vrijwel geheel aan den kerkelijken
ritus was verknocht. Onder den invloed der
zuidelijke Nederlanders had zich het Duitsche
koor omstreeks 1600 tot een kunstige meer
stemmigheid ontwikkeld, waarvan klank-
praeht het allervoornaamste kenmerk was.
In Italië had eeD nieuwe richting zich baas
gebroken. Cantabiliteit, tot dusver het hoog
ste, moest plaats maken voor expressiviteit,
de muziek zou een verrijking naar den
inhoud ondergaan, zou draagster worden vat»
gc-dachten en gevoelens. Deze revolutionaire
idee baande zicb door veelvuldig verkeer
van Duitsche toondichters met de beroemde
Italiaansehe componisten, gemakkelük een
weg over de Alpen. In 't Noorden sloeg ze
in: men meende dat nu de uiterste muzikale
mogelükheid was bereikt. Voortaan zou de
muziek worden bevrijd van den knellenden
band van mistekst of koraalvers. Heinrieh
Sehütz, die overleed 12 jaar vóór Bach
geboren werd, is de eerste die in de nieuwe
richting kunstwerken van beteekenis schiep.
Bach die. het moge vreemd klinken. Scbiitz'
werk niet gekend heeft, is nochtans de vol
maker ervan. Maar de weg van Sehütz tot
Bach loopt niet ovor bergtoppen, veeleer
over heuvels. En het is dit heuvelgebied
waardoorheen we in het eerste deel van het
programma' aan de hand van van der Horst
een wandeling hebben gemaakt. Als de uit
voering der stukken, die we cantoten in
wording kunnen noemen, van Weckmann,
Rrioger, Zachau en Tunder zou moeten wor
den verdedigd door een beroep op historisch
belang dan wil dit zeggen dat deze niet
gemeten mogen worden met louter muzikale
maat ir. volstrekten zin. De muziek zou dan
uitsluitend relatieve beteekenis hebben. Na
die composities gehoord te hebben, ze waren
ons alle volmaakt onbekend, gelooven we
dat we ze onrecht zouden aandoen door ze
z66 te beschouwen. Daar steekt een schat van
kostelijke muziek in, al is het dan niet die
van Bacli. Een heuvellandschap heeft toch
ook zijn bekoring. Weckmanns „Wie liegt die
Stadt so wiiste voor sopraan- en bassolo,
strijkorkest en orgel, met opvallende in
strumentale behandeling der zingstemmen,
boeit, door dramatische spanning. Kriegeris
„Wo willst du hin" voor sopraansolo, vrou
wenkoor en cembalo is zwakker van in
geving. InZachau's „Herr, wenn ich nur
dicb habe" ontdekken we koorwerkingen, die
Handel (zijn leerling trouwens) later tot
volkomenheid zou brengen. En, ten slotte,
toont Tunder zich een componist van op
merkelijke kracht en vindingrijkdom in de
zeer gevarieerde bewerking van „Ein fes te
Burg 1st unser Gott" voor koor, orkest en
orgel.
Het hoogtepunt van den avond was Bach.
Cantate no. 82 voor bassolo met instru
mentaal koor en hobo solo „Ich habe genug"
die het hemelsche heimwee schildert van
don grijsaard, die met de wereld reeds heeft
afgerekend. Welk een goddelijke vrede ademt
dit werk in zijn aanhef en welk een rust
in het verrukkelijke „"Schlummert ein, ihr
matten Augen", wiegenlied van den ster
vende. Jammer dat het extatische slot gc-
schrapf ik moeten worden ter wille van
den beschikbaren tijd. Cantate no. 140:
„Wachet auf ruft uns die Stimme" voor
sopraan, bas, vocaal en instrumentaal koor.
viool- en hobosolo, cembalo en orgel, vormde
het indrukwekkende slot van den avond. Ze
heeft do gelijkenis van de w'rjze en de
dwaze maagd. ten onderwerp. Dat is vol
maakte muziek in haar hoogste beteekenis,
Hoe is de komst van den bruidegom en het
ontwaken der maagden prachtig geschilderd
met die geprononerrde rhythmen en hoekige
accenten. Een juweel is het tweede vers
„Zïon hört die Wachter singen", dat op
gewekte dansmelodietje met de koraalmelodie
er dissoneerend doorheen door de tenoren.
Welk een divine vreugde klinkt uit het
Gloria, het slotkoraal.
Jo Vincent en Max KI003 hebben de beide
zangsolo's vervuld, beiden met groote kracht
van uitdrukking, verheven, bezield en met
voorbeeldig zangkunslig meesterschap. De
concertmeester Hartveld en de hoboïst Vink
hebben hnn importante solopartijen in Bach
zeer mooi voorgedragen. De cembalo- en
orgelpartiien waren in de vertrouwde handen
van mej. C. de Haas en den heer Joh. de
Jong. Het Utrechtsch orkest heeft de in
strumentale koren alle recht doen weder
varen.
De nieuwe dirigent en het koor verstaan
elkaar reeds wonderwel. Een enkel wrij-
vingtjo daargelaten, daar waren onder die
védr-Bachsche koren sommige met groote
figuratie-mncilükheden, een enkel* moment
waarin de klank gesnigneerder kor zjjn (de
Wachterruf der tenoren in Bach) niet mee
gerekend, valt van het evenwichtig samen
gesteld koor niet dan goeds te vermelden.
Uitmuntend was alles voorbereid. Er werd
met groote preciesheid gezongen, in scherp
rhythme, goed reageerend op de intenties
van den directeur. En deze leidde het geheel
met vaste hand, wel overwogen maar steeds
door een innerlijke kracht gedreven die het
kunstwerk onder zjjn handen tot een brok
levende muziek maakte. Van der Horst 'wist
de spanning te onderhonden en op te voe
ren ten einde toe, zonder nochtans ook
maar iet3 op de details schuldig te blijven:
een volkomen geslaagd dirigentendebnnt,
E. was veel belangstelling voor dezen
belangrijken muziekavond. Het publiek heeft
alluitvoerenden luide toegejuicht. De direc
teur krseg een mooien krans en de soliste
fraaie bloemen.
Zij ten slodte nog meegedeeld dat het
cembalo van Duwaer en Naessens (Amster
dam) was en het orgel van de firma Mens
alhier.
(Niet Officieel).
456e STAATSLOTERIJ
Trckkine van Woensdag 10 Dec. 1930.
2c Klasse. 3e Liist
HOOGE PRIJZEN.
5185 ƒ1500
16027. 1976c elk 1000.
13895. 18707 elk ƒ400
1449. 10643. 16695 elk ƒ200.
5593. 8245. 8594. 9973 elk 100.
Prijzen van f 30.
8
39
183
213
413
473
532
630
665
686
718
821
842
849
902
914
944
949
953
1057
1079
1101
1105
1221
1234
1258
1309
1322
1325
1363
1443
1446
1507
1636
1652
1670
1684
1695
1767
1807
1835
1838
18*3
1925
2004
2034
2042
2134
2157
2164
2243
2362
2379
2491
2545
2583
2622
2636
264?
2657
2667
2728
2769
2791
2795
2800
2843
2867
3015
3111
3182
3218
3223
3225
3226
3237
3239
3276
3329
3401
3450
3454
3462
3460
3502
3538
3560
3617
3643
3659
3668
3706
3832
3S36
3893
3963
3973
3990
4093
4167
4176
4178
4202
4248
4312
4342
4344
4385
4392
4419
4492
4498
4520
4679
4728
4752
4784
4S04
4805
4820
4835
4849
4900
5015
5073
5142
5174
5182
5192
5198
5229
5252
5282
5320
5331
5352
5355
5420
5460
5472
5494
5516
5539
5540
5582
5600
5651
5737
5820
5865
5894
5905
5933
5934
6014
6047
6065
6097
6205
6283
6327
6311
6345
6362
65S3
6598
6617
6625
6637
6641
6647
6699
6715
6752
6754
6759
6810
6838
6903
693G
6949
6962
6978
7040
7074
7087
714/
7241
7294
7319
7322
7352
7355
7431
7433
7452
7458
7484
7496
7603
7600
7640
7684
776?
7834
7864
7883
7889
79S3
8010
8045
8068
8139
8153
8274
8331
8361
8392
84lft
8423
8457
8511
8535
8541
8542
8567
867/
8708
8788
8925
8941
9137
9142
9162
016b
9237
9343
9346
9459
9492
9575
0601
9644
0600
9699
9735
9736
9755
9758
0811
0855
9859
9873
10102
10117
10137
10314
10374
10392
10461
10482
10575
10736
10751
10762
10774
10804
10943
11028
11058
1107!
11118
11187
11208
11249
11320
11330
11421
11449
11473
11510
11524
11526
11554
11635
11770
11797
11815
11836
11901
11902
12001
12145
12157
12196
12229
12317
12327
12389
12450
12456
12466
12522
12569
12612
12644
12649
12657
12810
12824
12844
12857
12861
12887
12949
12987
13020
13065
13081
13098
13103
13126
13242
13283
13316
13322
13341
13357
13628
13653
12725
13730
13739
13741
I37S5
13868
13900
13902
13976
13986
14012
14171
14176
14238
14299
14315
14363
14399
14453
14476
14567
14608
14616
14621
14625
14691
14760
14832
14837
14842
14899
14912
14979
15071
15108
15128
15233
15246
15366
15420
15472
15475
15494
15517
15546
15575
15648
15678
15711
15723
15775
15845
15888
15911
15924
16010
16015
16021
16033
16045
16174
16266
16267
16277
16354
16431
16503
16590
16596
16598
16603
16747
16755
16811
16824
16832
16837
16882
16901
1712?
17142
17173
17294
17400
17416
17440
17460
174^7
17694
17717
17781
17795
17828
17943
17950
18032
18053
18068
18086
18101
18174
18216
18253
18353
18385
18415
18453
18496
18507
18533
18554
1R581
1859?
18630
18718
18790
18795
18914
18920
19018
19055
19056
19081
19183
19349
19419
19697
19758
19828
19844
19849
10884
19013
19921
19983
20035
2010?
20123
20140
20159
20178
20192
20298
20383
20427
20428
20430
20526
20765
20808
20915
20922
2093?
20946
20959
20962
20976
20083
Verbeterinsren: 2e Klasse 2e
Lijst:
17609
xn./z.
17690;
17819' m./Z.
17813:
13357
m./z.
13375.
DE VERBETERING
DER LEGERUITRUST1NG.
Uiteenzetting van den minister
van defensie.
De beveiliging van West-Indië.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over zijn begrooting voor
1931 geeft de minister van Defensie, naar
aanleiding van een desbetreffende vraag in
het Voorloopig Verslag, een overzicht van
hetgeen in de komende jaren zal moeten
worden gedaan met betrekking lot de ver
betering van de uitrusting van het leger.
Eén der belangrijkste punten van het werk
plan in dezen vormt sedert den oorlog het
vraagstuk van de moderniseering der lucht-
doelarlillerie. Verder vinden in het werkplan
plaats: voltooiing van de munitie-uitrusting
der moderne zware veldkanonnen van 10.5,
moderniseering van nog bruikbaar ouder ge
schut. aanmaak van patronen en patroon-
banden voor mitrailleurs, verdere beproeving
en invoering van infanterie-vlakbaangeschut
ter bestrijding van vechlwagens en laagvlie-
gende vliegtuigen, voltooiing van de munitie-
uitrusting der onlangs ingevoerde infanterie-
mortieren. voorzieningen in de raaterieel-
behoeften der luchtstrijdkrachten, voortgang
met den aanmaak van gasmaskers, verder
moderniseering van uitrusting der pioniers
compagnieën enz.
In antwoord op een vraag met betrekking
lot particuliere wapen- en munitiefabrieken
in ons land deelt de minister mede, dat de
hier te lande aanwezige particuliere wapen
en munitiefabrieken, voor zoover hem be
kend. zijn: de Hollandsche Industrie- en
Handelsmaatschappij te Rotterdam, welke
geschut en de N.V. Nederlandsche Patroon-,
Slaghoedjes- en Metaalwarenfabriek te
Dordrecht, welke geweer- en mitrailleurs
patronen vervaardigt. Verschillende andere
fabrieken aanvaarden eveneens opdrachten
op het gebied van de wapen- en raunitie-
fabricage. Hoeveel en voor wie die fabrieken
produceeren is den minister niet bekend.
Aan de aanwezigheid van dergelijke fabrie
ken wondt uit een oogpunt van landsverde
diging waarde gehecht. De minister is dan
ook niet bereid om de totstandkoming te be
vorderen van een wettelijke regeling welke
aan het voortbestaan dier fabrieken een
einde maken.
Met betrekking tot de beveiliging van
West-Indië deelt de minister mede, dat in
1931 aanwezig zullen zijn. H.M.'s .Arend"
gedurende ongeveer acht maanden en een
torpedojager gedurende bet geheele jaar.
Het tijdstip van indiening van het wets
ontwerp betreffende de rechtspositie der mi
litairen zoo verklaart de minister verder
kan nog niet worden vastgesteld. Het over
leg met den minister van Justitie is nog niet
geëindigd. Intusschen heeft de regeering, in
afwachting hiervan ,met de bewerking van
het materieel reeds een aanvang gemaakL
Het ligt in het voornemen het voorontwerp
in de commissie voor georganiseerd overleg,
te doen behandelen. Naar de minister ver
klaart zal het haar binnen zeer korten tijd
worden toegezonden.
De vraag naar de betrouwbaarheid van
het personeel der artillerie-inrichtingen ea
soortgelijke instellingen kan de minister zon
der voorbehoud bevestigend beantwoorden.
Voorzoover zulks doenlijk is wordt er met
alle ten dienste staande middelen tegen ge
waakt, dat revolutionnaire elementen in de
hier bedoelde instellingen binnendringen.
De minister is niet voornemens de z.g.
splitsing der marine te bevorderen.
Hij verklaart voorts, dal de nieuwe regle
menten op den inwendigen dienst der cava
lerie, der artillerie en der genie in den loop
van het jaar 1931 het licht zullen zien.
Opheffing van het garnizoen te Middel
burg ligt niet in het voornemen.
De plannen omtrent de rijkswerf te Helle-
voeisluis kunnen eerst worden vastgesteld,
wanneer de commissie die over die werf ea
over de reorganisatie der Rijkswerf le Wil
lemsoord haar oordeel za! hebben uit la
sprekon, met haar arbeid gereed is-, de mi
nister hoopt dat dit binnen niet al te lan
gen tijd het geval zal zijn. Ook omtrent de
wen^chelijkheid van de opheffing van het
marine-etablissement te Amsterdam is het
onderzoek nog loopende.
Betreffende de bescherming van de bevol
king legen luchtbombardementen zet de mi
nister nogmaals het standpunt der regeering
uiteen, dat beschermende maatregelen van
algemeenen aard (rechlstreeksche bestrijding
van vijandelijke luchtaanvallen, luchtwacht
diensten enz.), een onderwerp van regee-
ringszorg dienen te zijn, doch dat die alge
meene maatregelen dienen aangevuld te wor
den door een localen luchtbeschermings
dienst.
Van hel eenige jaren geleden aan de ge
meentebesturen toegezonden schrijven „aan
wijzingen luchtbeschermingsdienst" zal bin
nenkort een nieuwe, meer uitgebreide uit
gave verschijnen.
Tegenover 'de verklaring van den burge
meester van Amsterdam dat de grootte der
hoofdstad zich zou verzetten legen een af
doende bescherming van de inwoners tegen
de gevolgen van luchtaanvallen, geeft de
minister als zijn meening te kennen, dat de
relatieve bescherming welke voor een klei
nere stad wordt verkregen zeer zeker ook
voor een stad als Amsterdam, voorzien van
alle moderne hulpmiddelen, moét worden
mogelijk geacht.
De minister overweegt het denkbeeld ora
naast een wettelijk voorschrift ten aan
zien van de door de gemeentebesturen in
zake den luchtbeschermingsdienst te nemen
maatregelen door de vorming van een
vrijwillig landstormkorps „luchtbescher
mingsdienst" tegemoet le komen, hetzij in de
leiding van den plaatselijken luchtbescher
mingsdienst, hetzij in de plaatselijke be
hoefte aan geschikt personeel ter uitoefening
van den dienst. Een en ander uitsluitend ten
behoeve van de kleine gemeenten, welke
daarvoor door hun ligging nabij strategisch
belangrijke objecten in aanmerking komen.
De aanmaak van moderne gasmaskers
voor hei legpr gaat geregeld voort. Uit geno
men proeven is gebleken, dat deze gasmas
kers een volledige bescherming geven tegen
alle gebruikelijke strijdgassen. Voor de bur
gerbevolking zijn modellen van gasmaskers
van een eenvoudiger type in beproeving. De
minister voorziet niet, dat aanmaak in vol
doende hoeveelheid van die gasmaskers op
technische bezwaren zal stuiten.
De regeering meent in den geest van het
protocol nopens den chemischen en bacte-
riologischen oorlog van 17 Juni 1925 te han
delen door de voorbereiding voor het gebruik
van offensieve middelen van chemischen
aard tot een minimum te beperken. Die voor
bereidingen bepalen zich tot een door de
directie der artillerie-inrichtingen ingesteld
onderzoek naar de productie van de in ons
land aanwezige chemische industrie en naar
de mogelijkheid die industrie eventueel voor
den aanmaak van strijdgassen te gebruiken.
De tot dusver opgedane ervaring betref
fende de werking der dienstweigeringswet
geeft, naar de meening van den minister,
geen aanleiding om stappen te doen tot ver
ruiming van de grondslagen dier wet.
o
DE BRUG BIT NITMEGEN.
De vaste brug zal eerst in 1937
gereed zijn.
Naar het ..H'bld." verneemt, zal met de
voorbereidende werkzaamheden tot over
brugging van dc Waal bij Nijmegen in den
loop van 1931 een aanvang worden ge
maakt. Deze voorbereidende werkzaamhe
den zullen ongeveer lVs jaar in beslag
nemen en eerst daarna kan met den eigen
lijken bouw van de peilers en het boven
dek begonnen worden. De voorbereidende
werkzaamheden vorderen zoo gemimen
lijd. omdat o.a. bij Lent de Waalbandijk
achterwaarts verlegd moet worden in ver
band met het feit, dat door den bouw van
de peilers van de brug het stroomgebied
van de Waal vernauwd wordt. Met dit
werk zal men naar alle waarschijnlijkheid
einde 1931 beginnen. Men verwacht, dat de
vaste oeververbinding eerst in 1937 zal zijn
tot stand gekomen.
0
DE ZUIDERZEE-WERKEN.
Uit Wieringen wordt gemeld, dat in ver
band met de winterperiode de Zuiderzee
werken 20 Dec. voorloopig worden stopgezet
LUCHTVERKEER OP DE
VLIEGVELDEN IN NOVEMBER.
Schiphol, de luchthaven van Amsterdam,
is in November aangedaan door 25-1 ver
keersvliegtuigen van de geregelde luchtlij
nen, 302 vliegtuigen van leger en marine
en 7 extra vliegtuigen. Voorts zijn 16 proef
vluchten met vliegtuigen van de K. L. M. en
andere luchtvaartmaatschappijen uitgevoerd.
Tevens hadden er 18 vluchten plaats met
vliegtuigen van de N.V. Ned. Vliegtuigen-
fabriek Fokker en 23 vluchten met Pandera-
viiegtuigen van óe nationale Luchtvaart-
school.
Het aantai pleziervliegers bedroeg 39 en
het aantal bezoekers 1229.
Waailhaven, de luchthaven van Rotter
dam, is in November aangedaan door 188
verkeersvliegtuigen. 136 vliegtuigen van
leger en marine, 20 vliegtuigen van de Na
tionale Luchtvaart School, de Koolhoven-fa
briek en eenige particulieren.
Bovendien zijn op Waalhaven 15 proef -
rond en oefenvluchten uitgevoerd door ver
keersvliegtuigen van de K. L. M., 117 door
vliegtuigen der Nationale Luchtvaart School
en de Koolhoven Fabriek en 12 door op
Waalhaven gestationeerde militaire vlieg
tuigen.
Het aantal bezoekers bedroeg 1138.
o
GEEN TOLLEN MEER OP DEN
WEG UTRECHT—HILVERSUM.
In de zitting van de Provinciale Sfeten
van Utrecht is z.h.s. het voorstel van Ged.
Staten aanvaard tot overneming in beheer
en onderhoud van den weg van Utrecht
over Maartensdijk naar de provincie Noord-
Holland en om in beginsel te besluiten tot
een wijziging van het provinciaal wegen
plan. In de aanvaarde regeling is o.a. be
paald, dat de gemeente Maariensdijk haar
verordening op het heffen van tolgeld op
den onderhavigen weg intrekt en er zorg
voor draagt, dat daar op of na 1 Januari a.s.
geen tolheffing plaats vindt.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Prinses Juliana heeft gistermiddag de
wekelijksche zitting van den Raad van State
bijgewoond. De vergadering was voltallig.
Naar „De Nederlander" verneemt, ver
trekt de heer J. ter ITaar, lid der Eerste
Kamer, morgen voor een reis van vier maan
den naar Ned.'-Indië.
Bij Kon. besl. is benoemd tot ridder in
de Orde van den Nederlandschen Leeuw R.
N. Roland Holst, hoogleeraar-directeur der
Rijksacademie van Beeldende Kunsten te
Amsterdam.
Bij Kod. besluit is benoemd tot notaris
te Nieuw-Amsterdam, gemeente Emmen, G.
J. Middendorp, candidaat-notaris te Apel
doorn.
Naar het „Hbld." verneemt beslaan er
plannen het po9t- en telegraafkantoor te
Alkmaar af te breken en te vervangen door
een gebouw, dat uitsluitend telegraafkan
toor zal zijn. Het ligt in het voornemen een
deel van het voormalige rijksopvoedingsge
sticht ter plaatse af te bresen en daar een
nieuw postkantoor (e bouwen. In een deel
van het R.O.G. wordt een versterkingsinstal
latie voor den interlocalen telefoondienst
gebouwd, bestemd voor de lijnen naar Gro
ningen en Friesland, wanneer de kabels
daarvoor gelegd zullen zijn.
De veelbesproken weg door het Fort
aan den Biltschen Straatweg bjj Utrecht is
geheel voor het verkeer opengesteld.
Aan de Arnhemsche stoomsleephelling
Mij. zullen ongeveer veertig werklieden wor
den ontslagen in verband met de slapte in
het bedrijf. Bovendien wordt de werktijd
ingekrompen met twee uur, en van acht en
een half op zes en een half uur gebracht.
Komen er geen gunstige veranderingen, dan
zullen meer ontslagen moeten volgen. Voor
loopig zjjn alleen ontslagen, jonge lieden, die
geen kostwinner zjjn.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Senator Laval aanvaardt de opdracht tot
vorming van een Fransch kabinet.
Nieuwe plannen tot protectie in
Dnitschland.
Senator Laval.
Senator Laval schijnt te zullen slagen
in zijn pogingen tot vorming van een
Fransch kabinet 1 Herriot deelde hem giste
ren mede dat de radicalen zullen vasthou
den aan hun tot nu toe aangenomen hou
ding om niet aan een kabinet deel te ne
men, waarin leden van de groep-Marin zit
ting hebben, doch hij toonde zich overigens
allerminst afwijzend inzake eventueelen
steun. En waar bedoelde groep, gelijk giste
ren al is gemeld, buiten het ministerie zal
worden gehouden, is de medewerking der
radicalen nog zeer goed mogelijk. Laval
was gistermiddag in ieder geval optimis
tisch gestemd. In een onderhoud met den
2—1
