Uit den Leidschen Raad
„DE KONING"?
71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Dinsdag 2 December 1930
Derde Blad
HET A.S. JUBILEUM VAN „DORCAS" TE SASSENHEIM.
SPREEKCEL.
Waarom Uwe St. Nicolaas-Inkoopen bij
Omdat.onze prijzen opvallend lager zijn!
BEZOEKT ONS MET UWE KINDEREN
FEUILLETON.
De verloren Injectienaald.
De precario-belasting aangenomen
voor de steuntrekkenden.
Kerstgave
Nadat het nieuwe raadslid, de heer
de Waal had zitting genomen, werden de
punten 2 tot en met 12 z. h. st. aangenomen.
De precario-belasting.
13o Verord°ning, regelende de heffing van
eene plaatselijke belasting voor het gebruik
van voor den openbaren dienst bestemde ge
meentewerken en -bezittingen te Leiden en
voor diensten door de gemeente bewezen,
alsmede van gelden, als bedoeld in hel derde
lid van artikel 238 van de Gemeentewet,
(248)
De heer WILBRINK wijst er op, dat vaak
gemeentegronden worden misbruikt. Spr.
releveert in dit verband de steiger aan den
Nieuwe Rijn.
Voorts vraagt hij differentiatie bij de be
lasting voor een riool of loozing en ten
slotte vraagt hij, of B. en W. niet te ver
gaan om overal geld uit te slaan; hij wijst
op reclame op zonneschermen, hetgeen hij
ietwat gezocht oordeelt.
De heer ELKERBOUT wijst op het toe
nemend gebruik van automaten, z. i. tot
ontduiking van de winkelsluitingswet. Het
bedrag van f. 5 als belasting voor deze auto
maten zag hij gaarne hooger, b.v. f. 25
of f.50.
Wethouder GOSLINGA geeft den heer
Wilbrink gelijk wat betreft den steiger aan
den Nieuwe Rijn. Er zal worden ingegre
pen.
Wat de loozingen betreft, de groote fa
brieken hebben meestal meer loozingen en
betalen zoo meer. Differentiatie is overigens
in deze verordening z. i. niet doenlijk. Dat
kleinigheden worden belast, geldt voor de
gansche verordening. Men bedenke, dat vele
kleintjes één groote maken. De opbrengst
is toch pl.m. f. 30.000!
Reclame op zonneschermen gaat boven 't
normale gebruik uit, dus is betaling daar
voor billijk. De automaten ontduiken z. i.
niet de winkelsluitingswet. Moet men het
gebruik onmogelijk maken? f.5 oordeelen
B. en W. voldoende.
De heer v. d. REIJDEN vreest, dat de
groote winkeliers veel van de automaten
gebruik zullen maken, de kleine niet.
De WETHOUDER meent juist het tegen
overgestelde.
De heer WILBRINK hoopt, dat de stad
niet vol met automaten zal komen.
De WETHOUDER: daarvoor deze veror
dening juist.
Wanneer de heer ELKERBOUT zijn mee
ning handhaaft, wijst de WETHOUDER er
hem op, dat bij hoogere belasting juist zou
gebeuren, wat de heer v. d. Heijden
vreesde.
De VOORZITTER zegt, dal bedoeling
blijkbaar is teveel automaten legen te gaan.
A'oor vrees daarvoor is z. i. nog geen reden.
De heer ELKERBOUT stelt voor f. 25 te
nemen voor automaten.
De heer WILBRINK persisteert bij zijn
opmerking over reclame op zonneschermen.
Wethouder GOSLINGA wijst er nog op,
dat bij f.25 voor automaten men deze zal
brengen binnenshuis of in de portieken en
dan krijgt de gemeente nietsl
De heer ELKERBOUT trekt zijn voor
stel in.
Dc heer WILBRINK stelt voor te schrap
pen de belasting voor reclame op zonne
schermen.
De heer BERGERS zegt, dat voor iedere
lichtbak, hoe klein ook. evenals voor iedere
andere reclame betaald moet worden. Dan
is belasting op reclame op zonneschermen
ook billijk.
Het voorstel wordt verworpen met 1813
stemmen.
(Groot gelach- als de S.D.A.P. bij de
stemming uiteenvalt).
Bij art. 5 heeft de heer DE REEDE eenig
bezwaar legen het viervoud bij navordering
en dringt op soepelheid aan.
De verordening wordt dan z. h. st. goed
gekeurd.
14o Verordening, regelende de invordering
der plaatselijke belasting voor het gebruik
van voor den openbaren dienst bestemde ge
meentewerken en -bezittingen te Leiden en
voor diensten door de gemeente bewezen,
alsmede van gelden, als bedoeld in het derde
lid van artikel 238 van de Gemeentewet.
(248)
Goedgekeurd.
Voorstel tot beschikbaarstelling van gel
den ten behoeve van den straataanleg van
den Lainmenschan9weg met zijstraten tus-
schen de Koninginnelaan en de Kastanje
kade en ten Oosten van de Driftstraat tus-
schen de Javastraat en de Atjehstraat. (249)
De heer KOOISTRA ziet met veel ge
noegen, dat B, en W. den weg van bouw-
rjjp-maken zijn gaan betreden en ziet verdere
stappen gaarne tegemoet. Doch waarom
j trottoir-banden van beton? Heeft dat geen
nadeelige gevolgen?
Wethouder SPLINTER zegt, dat deze
trottoir-banden even goed zijn en zij kos
ten minder. Zij zftn bij' alle uitbreidingen
gebruikt en klachten zijn nooit ingekomen.
De heer KOOISTRA vreest toch voor
meer onderhoudskosten, gezien hoe bij Zui-
derzicht vele stukken uit de banden zijn.
Wethouder SPLINTER deelt die vrees niet.
Echter wil hij de kwestie nog wel eens
onder oogen zien.
De heer van STRALEN vraagt over
weging of uitvoering in eigen beheer moge
lijk is. Met het oog op de werkeloosheid.
De WETHOUDER wijst er op, oe in
alle bestekken de bepaling staat, dat Leid-
sche arbeiders moeten worden gebruikt.
Het voorstel wordt z.h.st. goedgekeurd.
Rekening van de Ontvangsten en Uitga
ven der gemeente over het jaar 1929, met
inbegrip van die der Haarlemmerfrekvaart.
(186 en 250)
Goedgekeurd.
KERSTGAVE VOOR DE WERKELOOZEN.
B. en W. stellen spoeldeischend voor om
in het voelspoor van vorige jaren (vanaf
1925) een Kerstgave te geven aan de onder
steunden en wel 25 pCt. op de uilkeeringen
De kosten worden op f. 2000 geraamd.
De heer v. STRALEN geeft in overweging
de Kersltoeslag iets te verhoogen en uit te
breiden, gelet op de toestanden en op het
feit van drie Zondagen achtereen.
Hij had gedacht aan 40 of 50 pCt. en ook
aan nog niet trekkenden (wel uit de kas)
te doen deelen in deze gave. Zoo B. en W.
nu niet zelf met een voorstel waren geko
men", zou hij bij de rondvraag hiernaar ge
vraagd hebben.
De heer ELKERBOUT voelt voor 't laatste
waar vele kasuitkeeringen lager zijn dan de
gemeen te-u itkeeringen.
Wethouder GOSLTNGA zegt, dat zelfs bij
erger werkeloosheid dan nu (b.v, in 1925)
25 pCt. is gegeven. De' wenschen van den
heer v. Stralen zijn financieel niet direct
te overzien. Hij vraagt daarom aanhouden
of de wenschen van den heer v. Stralen
in praeadvies te nemen.
De heer v. STRALEN vraagt dan aanhou
den.
De VOORZITTER en de WETHOUDER
oordeelen dit bezwaarlijk, waar de volgende
zitting 22 December is en raden aan eerst
de 25 pCt. aan te nemen, dan hebben de
menschen altijd eerst de gebruikelijke gave.
Over de rost is dan nader te oordeelen
De heer WILMER steunt B. en W, Zeker
heid moet er heden komen voor de gebruike.
lijke gave. De wenschen van den heer v.
Stralen zijn dan later nog onder oogen te
zien.
De VOORZITTER zegt, dat als men eerst
het voorstel van B. en W. aanvaardt, het
college reeds de voorbereidende maatrege
len kan treffen, als het verder wil gaan.
De heer v. ECK vreest, dat er weinig kans
meer is voor dc ideeën v. Stralen als B.
en W. lenslotie afwijzend zouden beschik
ken. Is de zaak belangrijk genoeg voor een
spoedeischende vergadering, b.v. over 14
dagen.
De VOORZITTER meent dat er geen
enkele reden is voor de vrees van den heer
v. Eek.
De heer WILBRINK wijst er op, hoe B.
en W. zelf een voorstel doen tot een Kerst-
gave, dus zij behoeven niet te worden opge
zweept. Waarom is de S. D. A. P. dan niet
tevoren met voorstellen gekomen opdat de
raad was ingeliclht? Nu de raad plomp
verloren te willen dwingen een beslissing
te nemen gaat z.i. niet aan.
Als de heer v. Stralen nu doorzet ziet hij
daarin sDrjt, dat B, en W. hem even voor
geweest zijn. (Tal van protesten.
Een spoedvergadering hiervoor acht hij
overbodig. I
De heer v. STRALEN protesteert tegen
hetgeen de heer W. hem in zijn schoenen
wil schuiven. Spr. releveert de gang van
zaken in vroegere jaren. Eerst moe9t de
S. D. A. P. altijd komen met voorstellen
voor een Kerstgave, door het college bestre
den, doch door den raad aanvaard. Toen
eindelijk kwam het college geregeld zelf, en
dat vond zijn fractie voldoende, niet 'han
delend uit politieke propaganda. Spr. had
voor deze zitting een voorstel verwacht,
doch toen dit ontbrak bij de stukken, dacht
hij bij de rondvraag te komen. Hoe had hij
eerder met een voorstel kunnen, komen, nu
B. en W. thans pa9 een spoedvoorstel doen
Het gaat om een Kersttoeslag en dient
als extra-gave voor de feestdagen, niet
daarna. Nogmaals geeft hij in overweging
zijn plan de campagne te aanvaarden,
anders zal zijn fractie zelf een spoed
eischende vergadering aanvragen.
De heer v. ECK zegt ook, dat zijn fractie
wachtte op een voorstel van B. en W.
waarop zij dan een amendement kon indie
nen.
Hij blijft er bij dat bij afwijzing door
B. en W. het voorstel v. Stralen op zoo kor
ten termijn weinig kans heeft, daarom
zegt ook hij, dat zijn fractie een spoed
eischende vergadering zal aanvragen.
Wethouder GOSLINGA zegt, dat als de
heer v. Stralen tijdig was geweest met zijn
voorstel, de zaak onderzocht had kunnen
worden Z.i. kan er volgens het voorstel van
B. en W. geen schade worden geleden.
De heer WILBRINK zegt dat hij den heer
v. Stralen gaarne wil gelooven, wat zijn
gedachtengang betreft en komt terug op zijn
vorige verklaring. Toch dringt hij aan de
zaak niet tot 't uiterste te drijven.
De heer MANDERS acht den weg van
B. en W. den juiste en gelet op de toezeg
ging tusschen de regels door van het col
lege, raadt hij aan hiermee genoegen te
nemen.
Z. li. st. wordt het voorstel van B. en W.
dan aangenomen.
KASGELDLEEN1N GEN.
B. en W. stellen voorts 9poedeischend
voor het college te machtigen tot het opne
men van een kasgeldleening voor December
en het eerste kwartaal van 1931 van ten
hoogste f. 1 millioen.
Z. h. 9t. aangenomen Hierop ging de raad
in geheime zitting.
Na heropening, legen 61/» uur, volgt de:
Rondvraag.
De heer WILMER herinnert aan de koste-
Iooze warm-voedselvoorziening in den vo-
rigen strengen winter. Spr. zou in ieder ge
val óók dezen winter een dergelijke voor
ziening op gezette tijden gewenscht vinden.
Hij vraagt of B. en W. daartoe een organi-
seerend initiatief willen nemen, voor zoo
ver noodig met financieelen steun der ge
meente aan charitatieve vereenigingen.
De VOORZITTER antwoordt, dat B. en
W .dit denkbeeld zullen overwegen en in
de volgende vergadering hun meening hier
omtrent zullen zeggen.
De heer KOOLE constateert, dat de
radio-distributie momenteel geen verderen
voortgang kan hebben. De heer Termeer
kan niet verder gaan en de gemeentelijke
radio-distributie laat op zich wachten. Spr.
zou, zoolang, de gemeentelijke radio-distri
butie er nog niet is, den particulier con-
8 December zaïl de Jongedodh-tersvereeniging .Dorcas" te Sassenheim 'haar 40-jarig
jubileum vieren. Hnerboven de juibi'leerende Vereeniging. In het midden de Eere
presidente Mevrouw iH. van Zonneveld.
cessie willen verleenen en vraagt wanneer
de gemeente gereed is.
Wethouder GOSLINGA zegt, dat conces
sie verleenen niet mogelijk is; de minister
zou daaraan geen goedkeuring geven. De
gemeente radio-distributie is er in ieder ge
val vóór April, maar waarschijnlijk vroeger.
Mevr. BRAGGAAR—DE DOES klaagt er
over, dat meerdere aanvragen voor school
kindervoeding en -kleeding veronacht
zaamd worden.
De VOORZITTER raadt aan, deze geval
len mede te deelen, opdat B. en W. zich
daaromtrent in verbinding kunnen stellen
met den gemeentelijken commissaris, den
heer Bergers.
De heer BERGERS zegt, dat hem één ge
val bekend is, waarvan een verkeerd adres
de oorzaak was.
De heer v. STRALEN vraagt B. en W.
voor die werkloozen die maatregelen in te
voeren, welke volgens een mededeeling in
de pers te Amsterdam zijn getroffen.
Wethouder Goslinga verwijst naar het in
deze Raadszitting ingediende adres, waarop
praeadvies komt.
Hierna sluiting.
RADIO KLACHT.
Een bewoner van de Oude-Hoefstraat
omtrek Garenmarkt klaagt er over dat zijn
radio-genot wordt vergald door het onophou
delijk genereeren wanneer de Vara uitzenat.
Hij hoopt dat deze klacht daaraan een einde
zal maken.
DE ZONDAGSRUST.
J. S. schrjjft ons hoe het mogelgk is,
dat waar de Hooge Raad onlangs heeft
uitgemaakt, dat voetbalwedstrijden)waarbijl
publiek wordt toegelaten, openbare verma
kelijkheden zijn, zooals de Zondagswet en
deze laatste hier ter stede op Zondagmiddag
zijn verboden, deze wedstrijden toch mogen
plaats vinden.
Hf, is allerminst tegen voetbal op Zon
dag, maar waarom dan ook geen ontheffing
verleend voor andere passende ontspanning?
RECLAME.
4589
Onze kenze in alle artikelen is enorm. O slaagt gemakkelijk
en zult ALTIJD TEVREDEN zijn over het gekochte. 4589
Koopt in de morgenuren, U koopt dan rustiger.
De Goede Sint met Zwarte Piet houdt iederen
middag vanaf half drie uur groote Kinder-Receptie
en deelt geschenken en groote verrassingen uit.
Morgen Woensdagmidd., als extra verrassingen, o.a.
EEN GROOTE VLIEGENDE HOLLANDER
EEN GROOTE MECCANO-DOOS ter waarde van f. 18.75
POPPEN, B0UWD00ZEN enz.
HAARLEMMERSTRAAT - ROEK DONKEKSTEEG 2-4-8
Van ALICE CAMPBELL.
Geautoriseerde vertaling uit het Engelsch
door J E. DE B. K.
48)
Zonder eenig waarschuwend teeken voel
de ze op eens een venijnige kneep in haar
schouder. Om zekerheid te hebben, of ze al
dan met buiten bewustzijn was, nam de
dokter zijn toevlucht tot dit wreede middel,
dat zeker effect zou hebben gehad, ware de
voorzienigheid niet tusschen beide gekomen.
Ze heeft nooit begrepen dat ze niet gegild
heeft, maar ze bleef volkomen passief Een
seconde later werd ze beloond. Ze hoorde
den zwaren man de alkoof uitgaan en de
vloer kraken Ze herademde en luisterde.
Een paar minuien stilte, toen barslte
Hotliday los op uitdagenden loon. waarin
ook vrees school.
„Hoor eens Sartorius, ik ga weg, ik heb er
genoeg van. Ik wist niet waar ik me m«3e
inliet kort geleden, of ik zou je niet geholpen
hebben."
„Je blijfl hier."
Dit korte gezegde, met bijzonderen nadruk
uitgesproken deed Esther rillen Er was j
iets onheilspellends vernietigends in Dit ge-
voelde de jonge man zeker ook. te oordeelen
naar zijn zenuwachtig, onzeker, weerbarstig
antwoord. „Wel voor den duivel, wie zal
me houden, als ik gaan wil?"
Geen antwoord en na een korte pauze
kwam Holliday met argumenten aan: „Je
weel, dat ik met deze zaak niel9 uitslaande
heb. Het is waar, dat ik een tijdje geleden
Thérèse vertelde, wat ze van jou in Algiers
zeiden. Ik heb nooit geweten of die praatjes
al of niet waar waren, het kon me niet
schelen, 't Kon me niet schelen hoe je aan
geld kwaamt om van te leven Je had mij
het leven gered, dat was genoeg. Goede
hemel, de laatste dagen hebben getoond, dat
ik niet ondankbaar ben. Maar alles heeft
zijn grens en dit is te riskant, ik wil er niet
mee te maken hebben."
„Luister naar mij."
De dokter sprak op kalmen loon en zijn
woorden vielen zwaar neer na het zenuw
achtige protest van Holliday.
„Ik luister."
„Je schijnt te denken dat je je voor mij
opoffert. Dat is niet waar. Door hier te blij
ven en te doen wat ik je zeg. red je je zelf."
„Waar haal je dat vandaan?"
,,'t fs heel eenvoudig. Je begrijpt heel goed,
dat dit meisje de eenige is, die genoeg weet
om mij aan te klagen Niemand anders heeft
eenig vermoeden Daarom is het de moeite
waa^d nadruk te leggen op de redenen, die
mij nopen haar nauwlettend te bewaken,
tot ik haar gevoegelijk kwijt kan raken. Deze
dingen eischen tijd en nadenken en je loopt
altijd risico."
Een ongewone rilling liep langs Esther's
rug Ze wist nu, waaraan ze nooit had ge
twijfeld. wat haar tp wachten stond. Deze
ijskoude verklaring miste ook op Holliday
haar uitwerking niet. want zijn 9tem klonk
ongemeen hoog en ruw toen hij antwoordde:
„Dat wil ik allemaal toegeven. Maar
waarom moet ik cipier zijn?"
„Omdat ik die risico niet op mij wil ne
men. Je weet nooit wat gebeuren kan. Van
niets kan men zeker zijn<"
Er werd een lucifer aangestoken, het rook
naar sigaretten. Daarna, als kon hij de ge
dachten van zijn vriend lezen, ging Sarto
rius voort: „En mocht je ooit in het geheim
van plan zijn om mij den bons te geven,
denk dan hieraan: als de ontvoering van dit
meisje ooit uitkomt, is het vet in het vuur
gevallen, net zoo goed voor jou als voor mij.
Dood of levend dat doet er niet toe, jij bent
medeplichtig. Hoe zou je je onschuld be
wijzen? Je zoudt beschouwd worden als
medeplichtige vóór de daad en er na. als je
zoo gelukkig waart dat geen erger beschul
diging je trof. Je bent er nu eenmaal bij be
trokken en het is in je eigen belang om te
blijven."
„Goede hemel", kreunde Holliday, die
begreep dat hij in een valstrik was geraakt.
„Je ziet het zwakke punt en je kent me,
je weet dat ik nooit overdrijf."
„Maar moet het meisje er bepaald aan
gelooven; kunnen we niet op een of andere
wijze haar doen zwijgen."
..O ja, maar daar kunnen we niet op
vertrouwen. Ik kan natuurlijk eenige centra
in de hersenen verwijderen, waardoor ze
geheugen en spraak zou verliezen, maar
deze centra herstellen zich wel eens weer of
geven hun functies over aan een ander cen
tra. Neen, er is maar één veilige weg. er
mag geen spoor van overblijven."
„God", riep Holliday zacht, met iets van
walging in zijn toon. „Waarom ga ik niet
naar de politie om de heele zaak te vertel
len. Ik heb er lust in."
„O neen, dat doe je niet. Er is een heel
grondige reden om de zaak niet te ver
tellen."
„Welke reden bedoel je?"
„Als je naar de politie gaat, beroof je je
zelf van een heel groot fortuin. Door vol te
houden en te zwijgen kun je spoedig lady
Clifford trouwen. In de gegeven omstandig
heden zul je niet zoo veel waarde hechten
aan twee onbeduidende levens."
„Twee?" zeide de jonge man fluisterend,
„dus ga je door met Clifford?"
„Ik heb geen keus, hij moet uit den weg
geruimd. Nu zijn vader hem heeft benoemd
tot beheerscher van het fortuin., kan lady
Clifford nergens aankomen zonder zijn
voorkennis. En ze zou mij niet kunnen be
talen voor mijn diensten aan haar man be
wezen.
„Je bedoeld dat het achterdocht zou op
wekken als zij doorging je te salarieeren?"
„Precies. Ik was niet van plan een tweede
geval te behandelen, maar het werd mij
opgedrongen. Lady Clifford begon er mee,
zonder er mij in te kennen. Zij had iets van
de typhus cultures achtergehouden, maar
aan mij stellig verzekerd dat ze liet weg
had gegooid.
Ze begon met het in zijn flesch mineraal
water te doen, die ze een paar dagen in
haar kamer hield en dan omruilde met de
flesch die bij hem stond. Een gewaagd spel
letje, ze had elk oogenblik gesnapt kunnen
worden. Maar er was niets aan te verande
ren, zij had de risico op zich genomen en
vertelde me toen dat ze het gedaan had en
de reden waarom".
uO ja. dus je behoeft je met Clifford niet
te bemoeien, maar laat de ziekte voortwoe
keren".
„Heelemaal. Typhus, die kunstmatig
wordt opgewekt is nooit hevig genoeg om
den patiënt te doen bezwijken, vooral niet
wanneer deze jong en krachtig is. We moe
ten dua een reden hebben om de zuivere
toxine in te spuiten. Dit zou dadelijk helpen
en vrees voor ontdekking is er niet. Maar de
moeilijkheid zit hem daarin, dat de man
alle mogelijke inspuitingen weigert. Een
idioot vooroordeel".
Esther luisterde opgetogen. Roger was nog
veilig, hij had niet toegegeven. Ze was zoo
opgetogen, dat ze bijna haar eigen toestand
vergat. De dokter vervolgde nadenkend:
„Hij is niet ziek genoeg om hem iet9 te
kunnen geven zonder zijn toestemming en
ik durf niet aandringen, dat zou hij vreemd
vinden. Neen, we moeten iets heel anders
met hem doen en heel gauw ook, want uit
stel is een waagstuk nu. Het zou heel na
tuurlijk zijn, dat twee leden van één gezin
aan dezelfde ziekte sterven, maar dat kan
nu niet. Maar ik heb hier iets dat dezelfde
diensten zal doen en daarom kwam ik hier
vanmiddag om geen tijd te verliezen.
't Was gedaan met Esther's blijdschap.
Een nieuwe gruweldaad zou gebeuren. Wat
had die man nu weer in 't zin? Met inge
houden adem luisterde ze. Ze hoorde de
scharnieren van de eikenhouten kastdeuren
kraken en geklik van glas Met iets nieuws
gierigs in zijn 9tem vroeg Holliday: „wat
voor preparaat bedoel je; toch niet iets van
vergif?"
„Goede hemel neen. dat zou maar last
geven. Het moet een natuurlijke dood zijn.
Iets anders is buiten kwestie. Hier i9 het".
„Wat i9 dat? Het ziet er zoo onschuldig
uil".
„Dood eenvoudig. Tetanus".
(Wordt vervolgd).
