NIEMEÜER'S FRIESCHE HEERENBAAI VADERLANDSCHE BANK IT GESCHENK 71sle Jaargang LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 29 November 1930 Derde Blad No. 21689 (H Buitenl. Weekoverzicht. ERNST EN LUIM. PARLEMENTAIR OVERZICHT GEEF NICOLAAS EEN LUXE DOOS PEPERMUNT UIT DE OMSTREKEN. "Wensch-gedachten - Weinig Volkenbonds- resnltaat - Brailing voor nieawe moeilijkheden. Stalin vermoord deze tijding deed in het begin van deze -week een schok door de wereld gaan. Zou er dan mogelijkheid zijn op een spoecfcigen val van het bolsjewisme? Vrij algemeen geeft men er zich toch reken schap van, dat het van 't wereldtooneel ver dwijnen van den Russischen dictator zou be- teekenen een uiteenvallen van de leiding der communistische partij en zoodoende zou kunnen worden het begin van het einde. Stalin. (Het duurde echter niet lang of het bleek, dat men voor de zooveeiste maal voor een oogenbliik als juist had willen beschouwen, 'hetgeen men maar al te gaarne waarheid had gewenscht. Zelfs is ondoenlijk aan te geven, op welke gronden de geruchten over den moord op Stalin en de daarmede in verband gebrachte opstandsberic'hten heb ben berust Natuurlijk tracht men daarvoor aanleiding te vinden en hoort men van nederlagen van den dictator in hel z g. Polit bureau, doch meer dan bot bloote vermoe dens kan men het niet brengen. Hoe het eofiter ook zij, Stalin beheersebt nog immer den toestand, tenminste voor zoover het bolsjewisme nog de besturende macht is in het uitgestrekte Russenland. Er zijn toch onmiskenbare kenteekenen, dat het den bolsjewisten niet naar den vleeze gaat! Het allerduidelijkste daarvan wordt langzamer hand wel het groote industrie-proces, dat juist een aanvang heeft genomen. Met zeld zame plompheid is men druk bezig achter dit proces te verbergen de volslagen mis lukking van het beroemde 5-jaren-plan. Het zijn de door de officieele buitenwereld (met Frankrijk aan het hoofd) uitgebroede en uii ge we rit te complotten, die den vooruitgang in den hemel der sovjets beletten en tegen houden en om dat het domme volk te too- nen, heeft men wederom een groot proces aangespannen met zeer willige beklaagden, die grif bekennen al-les. wat men wil en zelfs meer dan dat Hoe h-eurig het echter gesteld is in het dorado der rooden, blijkt wel daaruit, dat de pas aangezette dumpingsbeweging met graan en hout reeds tot stilstand is gebracht, daar het land zelf gebrek eraan heeft. Doch tevens is daarmede verdwenen de eenige kans om in het buitenland kapitaal te be machtigen, waaraan de sovjets meer dan ooit tevoren bijkans behoefte hebben. In dit verband trekt zeer de aandacht de ontmoe ting tusschen Litwinof. den leider der sov jets ter voorbereidende ontwapeningsconfe rentie, en den Italiaanscheh minister van buitenlandsché zaken Grandi te Milaan. Vaker ziet men de grootste antipoden elkaar zoeken! Gelet op het fascistische streven zich naar het Oosten expansie te verzekeren, waarop wij reeds eerder wezen, is daaraan niets verwonderlijks. Maar zal Italië, dat finanlieel zelf in moeilijkheden verkeert erger dan de officieele cijfers wel willen be kennen, al loochenen deze niet meer, dat er tekorten zijn! de sovjets aan geld kun nen helpen? Dat schijnt bijkans uitgesloten en daaTom mag men o. i. niet teveel waarde toekennen aan de uitkomst der besprekingen tusschen beide stelsels van dictatuur. Litwinof beeft overigens de voorbereiden de ontwapeningsconferentie voor den afloon verlaten, nadat z. i. onomstootelijk was ko men vast te staan, dat er van werkelijk^ ontwapening toch niets terecht zou komen. Helaas kan men hem in die meening geen ongelijk geven, want het rapport, dat men bezig is op te stellen om straks voor te leg gen aan de ontwapeningsconferentie zelve 'S niet meer dan schoone schijn, waarachter de misluking moet worden gemaskeerd. Het is een allerbedroevendst beeld, dit bewijs van onmacht in een derdewereld beheerschende vraagstukken. En het succes der internatio nale economische conferentie onder auspi ciën van den Volkenbond is al even klein, ook daar is veel gepraat, doch zelfs de voort varende leiding van den heer Colijn ver mocht niet dit gepraat om te zetten in een daad. Het beste, wat men ervan kan zeggen, is wel. dat men de schepen niet achter zich verbrand heeft en er derhalve in de toekomst mogelijkheid is gebleven, elkaar nog te vinden Inlusschen wacht den Volkenbond in de eerste zitting van het komende jaar een. nieuwe zwarigheid van bedenkelijke af metingen- we bedoelen de Duitsche klacht over de terreur, door het officieele Polen uitgeoefend bij de jongste verkiezingen en met name bij die voor den Silezischen Landdag Silezië is op zich zelf al te verge lijken met het Elzas-Lofharingen van 1870. Nooit zal Duitschland zich bii het verlies van dit gebied neerleggen! En dan nog de manier, waarop Polen de Duitschp ..minder heden" heeft behandeld bij de verkiezin genDat heeft de oude tegenstelling in volle kraoht doen herleven en Duitsch land slaat stevig in zijn daarover tot den Volkenbond als schutspatroon der minder heden gerichte klacht. De Duitsche regee ring, die in deze materie het gansche volk achter zich heeft en alle partijen, heeft er een oogenblik aan gedacht een bijzonder*» zitting aan te vragen, doch heeft daarvan afgezien met het oog op de komende Kerst dagen, hetgeen zeer verstandig is. Hoe de Volkenbond in dit geval de kool en geit echter zal weten te sparen, gelijk totdusvei mode was Inlusschen is de inwendige situatie in Duitschland weer eens verslechterd als gevolg van het feit. dat de economische partij voor de tweede maal haar vertegen woordiger in de regeering, minister Bredt. heeft teruggenomen. Men zal zich wellicht herinneren, hoe rijkspresident Hindenburg eenige maanden geleden een dergelijke geste ongedaan wist te maken, doch of hij nu weer daarvoor moeite zal doen, is twij felachtig. Evenzeer of hij succes zou heb ben, zoo hij het nog eens wilde probeeren. De economische partij wil zich blijkbaar los maken van de medeverantwoordelijkheid voor het financieele program van het kabir net Brüning en heeft als aanleiding voor het uittreden uit de regeering gebruikt de dooddoener, dat zij niet accoord kan gaan met eenigen invloed van de socialisten op de regeeringsdaden! Als men een hond wil slaan, is altijd wel een stok te vinden Tengevolge van een en ander groeit de waarschijnlijkheid, dat Brüning nogmaals zijn toevlucht zal moeien zoeken bij hot tot wet verheffen van zijn program door mid del van een noodverordening; hetgeen moei lijk als de meest gewenschtte vorm van regeeren kan worden beschouwd! Maar wat moet men anders? RECLAME. VOOR BELASTE WAARDEN 's-GRAVENHAGE Tecren beurskoers OBLIGATION m. iaarl. uitloting Parijs, 23 Nov. 1930. U weet de gebeurtenissen der laatste dagenDe verwoesting van een gedeelte van een stadswijk van Lyon met al de ver- schrikkelijke gevolgen daarvan. Een groote nog steeds voortdurende on rust tengevolge van eerï buitenlandsche politieke gebeurtenis. Een paar banken van Parijs, waarvan één tot de meest degelijke gerekend werd en tot nu toe van een onberispelijke repu tatie was, sluiten haar loketten voor haar tallooze cliënten, die zich nu zoo maar ineens geruïneerd zien. Het proces van madame Hanau, die zich met hand en tand verdedigt en wier per soonlijkheid de bewondering opwekt zelfs van haar felste tegenstanders; welk proces een warnet van intriges, complotten en machinaties aan het licht doet komen, die allemaal ten doel hadden een lastige con currente onschadelijk te maken. Het voor nationale eigenliefde pijnlijke geval van een bestuurbare luchtballon, die tragisch en zielig in het water valt, terwijl die van een ander, nog kort geleden vijan delijk land fier de werejd door paradeert. Al die gebeurtenissen hebben niet ver hinderd, dat er op den vastgestelden dag een zeer fantastisch pompeus en tegelijker tijd vroolijk. rookers-congres gehouden is, gewijd aan het vierde eeuwfeest van den man, die de tabak aan Frankrijk leerde kennen Jean Nicot. In een zaal, die den symbolischen naam van „Salie de la Gaité" draagt., hebben ernstige meneeren lang en zwaar gerede neerd over verschillende tabaks-problemen, over de verschillende maniearen om tabak te rooken, over de Staats-monopolie, en over de werkelijk kolossale sommen, die daardoor de S taats-kas invloeien. In een ander établissement van Mont- martre wordt eenige uren daarna een roc kers-wedstrijd georganiseerd, een wedstrijd in het pijpen-, sigaren- en sigaretten roo ken, om het vlugst en om het langzaamst. De vlugste rooker slaagt erin in twee minu ten en twintig seconden een sigaar tot asch te trekkende langzaamste rooker lukt het veertig minuten over zijn pijp te doen. Ter eere van de plechtigheid gratis rookr-n voor iedereen. Ts het noodig te zeg gen. dat het publiek daarvan profiteert? Onderwijl wisselen zangers en voordragen elkaar op de estrade af en zingen en zeg gen te midden van een dichten blauwen damp humoristische of grappig-ernstige coupletten, gewijd aan al de heerlijkheden die het „Nicotn kruid" verschaffen kan. Dan wordt de ..Tabaks-koningin" voor 1931 gekozen. En daarna wordt er een wed- striid gehouden voor dames in het gracieus- rooken De titel van het meest gracieuse rookstertje van Frankrijk" valt toe aan een zeer bekende en populaire tooneelspeelstfr, die op een goeden dag beroemd is gewor den door een „historisch" grof woord, dat ze een verkeersagent toevoegde, die haar dwong met haar auto te stoppen. De groote opschudding, die de zaak Oustric verwekt heeft, verdient, dat we daar wat langer bij blijven stilstaan. Oustric was in zijn jonge jaren eigenaar van een klein kroegje Op een goeden dag kreeg hij ei- genoeg van books. café's-crêrae en borreltjes te schenken Hij zag af van de voordeelen. die zijn toonbank ep het dobbelspel van zijn gasten hem oplev den en werd vertegenwoordiger van vage han delszaakjes in Toulouse. Maar in die stad onderscheidde hij zich ""voornamelijk in ver schillende speelholen bij poker- en baccara- spel. Tocd de oorlog uitbrak, voelde hij er niets voor om naar het front te gaan, en wist daaraan te ontkomen door voor de verdediging van zijn laDd te gaan werken in een amraunitie-fabriek. En die vrees voor de vijandelijke kogels, bommen en granaten heeft hem zoowaar geluk aangebracht. De eigenaar van de fabriek zag al gauw, dat hij met een handige, slimme vent te doen had, en vertrouwde hem een opdracht toe voor Parijs, om daar met den Minister van Oorlog een leverings-kwestie te gaan regelen. Hij slaagde in die opdracht volkomen naar den zin van zijn baas. En die zag zoo'n „toekomst" in dien jongen man, dat hij hem groote kapitalen toevertrouwde, waar mee Oustric naar Parijs trok. En daar opende hij op zekeren dag de „Bank Oustric". Tn die bank begon hii een reeks van' financieele ondernemingen en operaties on der ronkende, exotisch 'klinkende namrn, die daardoor alleen reeds indruk maakten op de verbeelding van het goede publiek, dat zich gemakkelijk lokken liet door de voorspiegeling van wonderbaarlijke winsten. De krach van de bank Oustric loopt uit op een deficit zoo fantastisch groot, als er nog nooit eerder in Frankrijk bereikt is, naar men zegt anderhalf milliard. De gevolgen van die krach beginnen nu zoo langzamerhand bekend te worden. Duizenden slachtoffers van Oustric zijn to taal geruïneerd, hebben er al hun spaar penningen bij verloren. 't Is dus wel werkelijk een heel erg geval, en de naam van Oustric is het onder werp van alle gesprekken. Van alle ge sprekken en natuurlijk ook van talrijke anecdotes. Op den hoek van een straat wordt een taxi-chauffeur aangereden door een parti culiere wagen bestuurd door den eigenaar zelf. Ruzie, geschreeuw, gescheld. De par ticulier heeft de brutaliteit tegen den ver- baliseerenden agent te beweren, dat dé taxi-chauffeur schuld heeft. Die is een oogenblik stom van verontwaardiging, en stoot dan ineens woedend het. ergste scheld woord uit dat hij bedenken kan Jou gemeene Oustric Een groentevrouw rijdt door de straat met haar karretje vol fruit. Maar ze heeft haar vruchten zóó daarop geschikt, dat de mooie vooraan liggen, en bijna heelemaaJ daarachter verborgen de rest, die zoowat half-verrot. is. Een straatjongen, die langs komt.en zin in een peertje heeft-, maar niet te duur betalen wil natuurlijk, heeft de truc echter in de gaten, en vraagt- Wat kosten je Oustricjes, madame En de groenten-madame antwoordt ern stig, zonder ook zelfs maar te glimlachen: 't Zijn hcelemaal geen Oustricjes, m'n beste jongen, maar echte goeie, lekkere peertjes maar je 'begrijpt, met dat slechte weero i In een zijstraatje is een volks-oploopje. Een straatzanger, begeleid doof twee mak kers met een viool en een harmonica, staat er luid en levendig een liedje te zingen, dat hem door midinettes, straatjongens en flanecrders gretig afgekocht wordt, en dat tot refrein heeft: „O, als Oustric dat wist, of als ik Oustric maar kende." Een andere persoonlijkheid, die den laat- sten tijd zeer de aandacht der Parijzenaars in beslag neemt, is de Zouaaf van de Alma- brug. Die Zouaaf, een standbeeld, dat in normale tijden boven het niveau van de Seine staat, dient don Parijzenaars als maatstaf voor de hoogte van het water. Er staan daar met hem nog een paar andere militaire beelden ook, maar daar neemt niemand ooit eenicre notitie van. Er woTdt alleen maar naar den Zouaaf gekeken, over den Zouaaf gepraat en geschreven. Hoe ver der de Zouaaf onder water komt, hoe meer het gevaar voor overstroomingen dreigt. Hoe is het met den Zouaaf Het water staat hem al tot aan zijn knieën. O, dat is nog niet zoo erg. Ja, maar met die aanhoudende regels. En inderdaad, de Seine begint onrust barend te stijgen. En zoo is 't na iederen eenigszrns belang rijken regenval weer de angstige vraag: Hoe is 't met den Zouaaf? M. DE ROYANNO. RECLAME. ST. NICOLAAS COSTUUMS Pruiken en Baarden in alle prijzen te huur bij ERATO. Oude Singel 14, Tel. 889. Fop-, Scherts- en Cotillon-Art. 4-333 TWEEDE KAMER. ZOMERTIJD. De Kamer moest allereerst stemmen over de motie van den heer Braat tot afschaffing van den Zomertijd. Nu: zij werd met 52 tegen 6 stemmen verwor pen. (Geüjk gemeld - Red.). Er voor stemden de heeren Braat, Severijn, Duymaer van Twist, Kersten, aZndt en Van Dis. ONDERWIJS. Bij de afdeeling „Hooger Onderwijs" der begrooting van Binnenlandsche Zaken heeft Minister Terpstra de sprekers beantwoord Hij deelde daarbij mede, dat de benoemin' van buitenlanders tot hoogleeraar slecht? v> hooge uilzondering geschiedt. Echter ka zulk een benoeming wenschelijk zijn, b- in het algemeen geeft hij de voorkeur aan Nederlandsche hoogleeraren. De Minister verzekerde, dat hij vTouwen niet wil uitslui RECLAME. 4343 OVERAL VERKRIJGBAAR ten van een benoeming tot curator, doch hij moet rekening houden met de voordrachten van curatoren. De vestiging van leerstoelen in cle moderne talen in Leiden en Utrecht is een bescheiden stap in de richting der nitvoering van een plan van den Onderwijsraad. Over de instel ling van een leerstoel voor de sociale genees kunde zullen inlichtingen worden gevraagd aan het curatorium te Leiden. De bezwaren tegen de vestiging van een leerstoel in de homoepathie zijn nog niet tot een oplossing gebracht. Bij art. 10 heeft de heer Severijn gepleit voor verband tusschen de medische zorg in de Anna-kliniek te Leiden en de medische faculteit aan de Leidsche Hoogeschool, spe ciaal in verband met de orthopaedische pa tiënten. Een wensch, die door den heer Van Wijnbergen werd ondersteund. De Minister beloofde deze zaak in overweging te zullen nemen. Andere opmerkingen werden in verband met de Leidsche Universiteit niet gemaakt. Wat de Utrechtsche Universiteit betreft werden enkele opmerkingen gemaakt, o.a. door mevr. de VriesBruins, die aandrong op radicale verbetering van de toestanden aan het Tandheelkundig Instituut te Utrecht; door den heer Möller, die ook aan het Neder landsche Gasthuis voor Ooglijders te Utrecht de toestanden verbetering wenscht. De Minister meende dat de gevonden op lossing voor het Tandheelkundig Instituut voldoende is, want een grooter gebouw is in Utrceht niet noodig. Inzake ihet Gasthuis is de Minister diligent. Wat de Hoogeschool van Groningen be treft klaagde de heer Möller over het niet benoemen van een hoogleeraar in het Friesch (een lector is eigenlijk onvoldoende) en bepleitten mevr. de VriesBruins en mevr. BakkerNort verbetering van het Ziekenhuis te Groningen. De Minister deelde mede dat er een commissie is benoemd om plannen tot uitbreiding van het Ziekenhuis te Groningen voor te bereiden. De gekozen oplossing voor onderwijs in het Friesch achtte hij de beste. Bij een volgend artikel heeft de heer Van Wijnbergen opnieuw gepleit voor ifinan- cieelen steun aan het bijzonder hooger han^ delsonderwijs, met name dus aan de Hoo geschool te Tilburg. Hij achtte dit alleszins billijk, nu ook de Handelshoogeschool te Rotterdam wordt gesteund. Er mag geen onderscheid worden gemaakt. De heer Knottenbelt merkt hiertegenover op, dat subsidieering van Tilburg zou zijn een principieele beslissing, nJ. ten gunste van subsidde van het bijzonder hooger on derwijs. Zulk een principieele beslissing mag echter niet bij een begrootmgsdebat worden genomen. Dan zou de Kamer eerst hebben moeten beslist over steun aan het technisch bijzonder hooger onderwijs in het algemeen. Ook de heer Tilanus bestreed het denkbeeld van den heer Van Wijnbergen. De Kamer heeft nog nooit een beslissing genomen ten gunste van subsidieering van het bijzonder hooger onderwijs. Daarom mag ook thans het artikel niet worden gewijzigd. Er is groot verschil tusschen Rotterdam en Tilburg. De Ohristelijk-historischen zoo vertelaarde deze spr. wenschen niet verder mede te werken tot splitsing en verbijzondering van ons wik. Hij doet het denkbeeld aan de hand, dat het subsidie van f. 60.000, dat het Rijk aan Rotterdam geeft, langs anderen weg zal worden bijeengebracht, dan was de moeilijkheid uit de wereld. De Minister verklaart den post niet te kunnen wijzigen, ook niet redactioneel want dan zou hij feitelijk een principieele beslis sing hebben genomen, en dat mag hij na de beslissing in 1928 niet doen. Hiermede eindigde dit punt. Bij de afdeeling Middelbaar en Voorbe reidend Onderwijs hebben tal van sprekers over allerlei punten het woord gevoerd, maar het is overbodig daarop hier afzonderlijk de aandacht te vestigen. Trouwens de Minister zelf ging er ook niet op in en verklaarde, dat de meeste van die punten behandeld kunnen worden bij het aanhan gige wetsontwerp. Het was echter al lang noodig de inspectie uit te breiden. Aan her ziening der leeraars-salarissen kan thans niet gedacht worden, want dat zon verschil lende consequenties meebrengen. Bij een der artikelen heeft de Minister, in antwoord op wagen van de heeren Gerhard, Möller en mevr. BakkerNort medegedeeld, dat aan subsidie voor het Theosofisch Ly ceum te Naarden niet gedacht kan worden Het Lyceum is niet erkend. De Kamer heef' trouwens verleden jaar subsidie afgewezen Ook bij de afdeeling „Nijverheids-onder wijs" werden eenige redevoeringen gehou den. Er moet meer worden gedaan voor de opleiding van jonge aiibeiders; vooral de metaal-industrie heeft d/ie opleiding noodig (Van der Honven), de huishoudschool te Gro ningen moet worden uitgebreid (mevronw BakkerNort); salaris-verhooging voor de oude leeraren bij het Nijverheids-onderwijs (Gerhard, Ketelaar, mej. Westerman); betere opleiding voor scheepsmachtndsben (Knot tenbelt). Op all deze wenschen heeft die Minister nog niet kunnen antwoorden. Dit gebeurt Dinsdag. Over het algemeen was het een onbelang rijke dag. De haast, dtie de Kamer moet maken, veroorzaakt dat geen enkele zaak eigenlijk grondig behandeld kan worden. HAGEINiAlAiR. RECLAME. het b.este dogehjksche middej ter opwekkingen verfrissctung. ■4342 AALSMEER. Alg. ledenveig, „De Eendracht". De Coöperatieve Broodbakkërij e>n Ver* bruiksvereeniging „De Eendracht" hield een algemeene ledenvergadering in de vei ling „Bloemenlust" te Oosteinde, onder voorzitterschap van den heer P. v. d. Meer Pzn. Na opening der vergadering las ad secretaris, de heer G. Buis Pzn., de notu len, welke onveranderd werden goedge keurd. Tot bestuursleden werden herkozen de heeren P. v. d. Meulen, R. Boomhou wer, J. Geleijn Azn. en. K. Buis Pzn. Tot commissarissen de heeren J. Brands en Joh. Joore Gzn. Besloten werd om voortaan twee vergaderingen in „Bloemenlust" tè' honden, tegen een in Irene" op het dorp* Het was een zeer geanimeerde vergaden ring, welke door ongeveer 200 leden be zocht is. Jaarverg. „Eltheto". De Chr. Jongèlingsvereen. „ElthetV' alhier hield haar jaarvergadering in Irené. De voorzitter, de heer O. Offman, opende den avond, waarna de secretaris en pen» ningraeester hun verslagen uitbrachten. D$ avond werd verder afgewisseld door mu ziek, voordrachten, samenspraken enz., ter wijl ds. Van Elden na afloop een slotwoord sprak. HILLEGOM. Oud-leerlingen-avond. In do Julianaschool is evenals verleden jaar, een oud-leerlingen avond gehouden, die weder heel goed bezocht was door jon gelieden, wier leeftijd varieerde van 1418 jaar. Op aangename wijze is de avond door gebracht. De band met de school, met de onderwijzers en het bestuur werd versterkt* Er werd geluisterd, gezongen, en met be langstelling gezien naar lichtbeelden, die plaatsen en merkwaardigheden vertoonden uit ons land en het buitenland. Ter afwis seling werd consumptie aangeboden. Do avond mag in alle opzichten, goed geslaagd heeten. Voor het examen machineschrijven systeem „Mercurius" slaagden mej. G. Jonk heer en de heeren W. de Jong en Jan Rusman. KATWITK AAN DEN RITN. Hei tramverkeer. Het komt de laatste dagen nogal eens voor dat twee trams, komende van ver schillende richting, midden in het dorp, waar enkel spoor ligt, elkaar naderen Zoo ook gisterenavond weer in de Voorstraat. Dil trekt nogal de aandacht' Of de sein lichten niet werken en defect zijn of dat de oorzaak in iets anders te zoeken is. kon den we niet te weten komen. Botsingen bleven tot dusverre gelukkig nog uit In zulke gevallen moet een der trams een eindweegs terugrijden naar het wissel bij het Station, waar dan de trams elkaar weer passeeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 9