71ste Jaar?an? VRIJDAG 21 NOVEMBER 1930 No. 21682 STADSNIEUWS. Het Voornaamste Nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENT1EN 30 Cis. per regel vooi advertentiên uit Leidep en plaatsen waai agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiên 35 Cts. per regeL Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending Tan brieven 10 Cis. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cis. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:/ Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per poet f. 2.35 portokosten. ƒ0.18 „0.18 Oit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. Dr. Mr. T. W. VERBURGT. Hedenmiddag heeft in de Leidde he Uni versiteit een promotie plaats gdhad, waarop wij de 'bijzondere aandacht willen vestigen. Onze stadgenoot mr. J. W. Verburgt, waar nemend-archivaris dezer gemeente is n.l. heden bevorderd tot doctor in de rechtsge leerdheid op een proefschrift getiteld: ..Le vering van onroerende zaken te Leiden." Na een toelichting van de bronnen, gebruikt uit bet Oud ^Rechterlijk Arcbief van Leiden, behandelt de promovendus in zijn disseratie achtereenvolgens de voluntaire en contentieuze jurisdictie, de dateering en volgorde der keurboeken, de onroerende zaken, den onderhandschcn en openbaren verkoop, de levering voor 'het gerecht van de plaats, waar het onroerend goed gelegen is, de waar- en penningborgen, de levering bi] willig en onwillig decreet, die van onroe rende zaken te Leiden onder de working van het wetboek Napoleon, ingericht voor het Koninkrijk 'Holland en het jaar- of poort- ding. Zijn stellingen luidden- I. Art. 46, lid 3 der Comptabiliteitswet 1927, 'het ambt van Secretaris der Alge meene Rekenkamer onverecnlgbaar verkla rende met het lidmaatschap van een der Kamers van de Sta ten-Generaal, is in strijd met art. 97 der Grondwet. II. Terecht is in hel door de Tweede Kamer der Staten-Generaal aangenomen ontwerp tot herziening van de Gemeente wet de thans geldende redactie van art. 135 dier wet ongewijzigd gehandhaafd. III. Inbeslagneming van roerend goed, ge borgen in een gehuurde safe, kan rechtens geweigerd worden door den verhuurder. IV. De nieuwe wet op de N.V. is prin cipieel volkomen fout, omdat zij ervan uit gaat, dat de aandeelhouder in staal is het bedrijf te beoordeelen. V. De oligarchische clausule dient defini tief te worden geschrapt. VI. De Krisentbeorie van Karl Marx vindt hare bevestiging in de huidige crisis. Als promotor trad op prof. mr. A. S. de Blécourt. In maatschappelijke kringen is dit proef schrift zeer gunstig ontvangen; eenerzijds omdat de promovendus zijn gegevens hepft moeten putten uit honderden en nog eens honderden geschreven bronnen de dis sertatie zelve is geëxtraheerd uit circa 450 handschriften en men vol lof is overdpn ontzaglijken arbeid, dien de jonge doctor in zijn vrijen tijd heeft moeten verrichten-, anderzijds, omdat het Leidsche Archiet bleek voldoende bronnen te bevatten om elk hoofdstuk, dat het proefschrift bevat, als een afgerond geheel te kunnen behan delen. Dit is behalve een succes voor den naar- 9tigen wetenschappelijken zoeker ook een triumf voor het Leidsche Gemeente-archief. Dr. G. W. LOCHER t In den ouderdom van 59 jaar is te Elber- feld in Duitschland overleden ds. G W. Locher. gedurende vele jaren predikant der Ned Gereformeerde Gemeente aldaar. Ds. Locher. een broeder van den Leidschen predikant, ontving zijn opleiding aan de Universiteit alhier. Na beëndiging van zijn studie werd hij beroepen naar Datuma- woude (Fr.), waar hii eenige jaren stond. Het verdere' gedeelte van zijn ambtstijd was hij te Elberfeld werkzaam. GOED AFGELOOPEN. Gistermiddag even voor zessen, toen ae Ïïaag9che tram het eindpunt op het Haven plein naderde, is de beugel in aanraking gekomen met een hulpspandraad van het bovennet, welke door tot dusver onopge helderde oorzaak was losgeraakt. De draad wikkelde zich om den beugel met het ge volg, dat een andere spandraad, welke was bevestigd aan het perceel Haarlemmer straat 270, bewoond door den kruidenier T. eveneens werd losgerukt. Door den schok werd ook de eerste beugel van de tram getrokken. Gelukkig bevonden zich geen voorbij gangers op straat, zoodat de bestuurder, de 33-jange J. V. uit Wassenaar gelegenheid had den stroom op het gedeelte Haven pleinHartebrug uit te schakelen De po litie zette veiligheidshalve het terrein af. In den muur van het bovengenoemde per ceel ontstond een groot gat Nadat de de fecte motorwagen door personeel van de H.T.M. was verwijderd, kon het verkeer te ongeveer half negen weer op de normale wijze worden hervat. „TURF IN TE RANSEL". Louis Bouwmeesters Revue. Turf in je ransel hoe men feitelijk komt aan dezen naam voor de revue 1930 van Louis Bouwmeester? Reden daarvoor is er niet, doch wat doet het er ook toe? Een revue moet een naam hebben et voila! Getracht is om door deze revue weer een draad te doen loopen en eensdeels is dit bereikt. Maar waar een revue tevens tal van scènes bevatten moet, die zuiver en alleen voor rekening komen der ..komieken", is het nagestreefd, doch toch niet geheel bereikt kunnen worden. Doch wederom- walt doet het er toe? Hoofdzaak is, dat men zicfli amuseert De .draad" is van den volgenden inhoud: De Ohineesch mandarijn King-Fo is blazé. Zijn rijkdom is hem tot last, liefde is hem onlbekend. Hij dwingt daarom voor prik kel en sensatie den door hem geredden Ghang om de belofte te aanvaarden, hem 'binnen 6 maanden te dooden, onverwacht en zonder dat hij het vermoedt, hij geeft hem bij voorbaat een protocol van zelfmoord. Juist, wanneer Chang deze belofte wondt afgeperst, brengt deze den levensmoeden mandarijn echter een meisje, dat King-Fo vurig bemint en wederliefde vindt. King-Fo wil dan ook Chang van zijn belofte ontslaan en zoekt den verduvenene overal. Wanneer hij dezen terug vindt, heeft Chang hem echter in zijn macht! Even dreigt deze te zullen volvoeren, waarloe King-Fo hem ver plichtte, doch heeft Chang ook niet alleen diens geluk op 'toog? Eind: een gelukkig paar. Zonder finale! Daaromheen geweven zijn allerlei scènes, die geheel los staan van de draad", we zei den het al. De kwestie is alleen maar, of zij voldoen Over 't geheel genomen, al valt er veel te waardeeren! lijkt deze revue ons een achteruitgang. Waartegen als excuus is aan te voeren, dat de revues den laatsten tijd zoo hoog waren opgevoerd, dat een over treffen bijkans niet meer mogelijk was Er is nog maar één finale, doch deze is dan ook van de bekende schittering, een lust voor 't oog in haar mooi gecombineerde kleurenpracht. Overigens is er niet die uiterlijke verzorging, al valt in de levende beeldengroep en winter en zomer daarvan nog wel te bespeuren De hoofdpersonen van ,,de draad" zijn niet al te krachtig geleekpnd. En de scènes van den gullen en alles overheerschenden lach? Zeker. Buziau is nog altijd Buziau, een klas op zichzelf, die zelfs bij oude bekende aardigheden dwingt om te lachen, door zijn partner Nieuwen- huizen, keurig terzijde gestaan, doch schit terende vondsten ontbraken ditmaal. Zijn drie-rol-, evenals dienstboden-scène, zij slaan in, maar 't is loch niet dat alles over donderende, dat de zaal in katzwijm placht te brengen Zelfs de politieke en plaatselijke aardig heden, d'ie natuurlijk niet ontbraken, waren daartoe niet in staat Keurig verzorgd is de dans van de Bracks- girls evenals 't nummer voor den aap-afgod ook dc zang van Ph. Terke al streeft deze soms naar een te groot volume, hetgeen zijn zang en stem niet ten goede komt dient geprezen. En dan is er nog Henriëlte Davids, die wij echter maar matig konden appre- cieeren. Haar scènes zijn wat aan den flauwen kant en niet fijn afgestemd. Alles "bij i'lkaar derhalve kan o.i deze revue zich niet meten met veel van haar voorgangsters. Doch, trots dit. zal men ook van deze revue nog voldoende kunnenr ge nieten, om een 'gang naar de Stadszaai te kunnen aanbevelen Het applaus van gister avond heeft dit wel aangetoond. Het is en blijft toch in ieder geval een avond van amusement. VER. TOT BEV. DER BEL. VAN SLECHTHOORENDEN. Een geslaagde avond. In een, tot de uiterste hoeken gevulde zaal van het Leidsche Volkshuis vond giste ren de gewone maandelijksche bijeenkomst plaats. De presidente, mevr. T. Kranenburg Siemens zag in deze drukke opkomst het bewijs, dat de band tusscben de S. H. steeds sterker wordt en met genoegen kan het Be stuur melden dat steeds nieuwe gezichten zich doen zien en, zooals gisteravond ook weer het geval was, nieuwe S. H. belang stellenden zich naar aanleiding van de ad vertentie aanmelden. Mevr. Kr riep alle aanwezigen een hartelijk welkom toe en deed dit in het hijzonder tot de leerares in liplezen, mej. Mien Driessen, tot wie spr. nog eenige speciale woorden, van dank richtte voor den buitengewoon genotvollen avond, den S. H. daags te voren bereid. Den jongeren krachten onder de S. H. wordt door spr. een riem onder 't hart gestoken, om toch vooral juffr. Dr. niet in den steek te laten, doch met vereende krachten mede te werken om de Pantomime-club V. O. D. O. te doen groeien en bloeien tot in lengte \tm dagen. Er zijn aldus spr., in de afd. zooveel jonge, levenslustige krachten, die toch dit werk niet aan ouderen Allien overlaten, niettegenstaande er zich reeds een paar als werkend lid daarvoor hebben aangemeld, omdat V. O. D O. niet van het tooneel mag verdwijnen. Medegedeeld werd verder dat het Bestuur, in overleg met het Schouwburgbestuur zal trachten de groepstelefoon in den schouw burg een plaats te geven, zoodat de leden dan tegen den kostenden of zoo mogelijk ge- reduceerden prijs van een mooi tooneclstuk zullen kunnen genieten. Het bestuur hoopt en vertrouwt op de medewerking der leden en het maken van een veelvuldig gebruik daarvan Na deze inleiding en het gebruik van het tradioneele kopje the»3, hield mej. Driessen haar lipïeeskwartiert4e. waarbij zichtbaar viel op te merken dat vooral de jongere leden zich krachtig inspannen om het kun nen aflezen van de lippen machtig te wor den en vooral ook met het oog op den het volgend jaar te houden nationale liplees- wedstrijd. Het verdere gedeelte van voor en na de pauze, heeft de amateur-goochelaar, de heer Verwey uit Haarlem, de aanwezigen laten genieten van zijn handige goocheltoeren, die eep voortdurend gelach en handgeklap bij de leden uitlokten. Het was reeds laat, toen de presidente een welverdiend woord van dank tot den heer Verwey sprak. Na alle aanwezigen nog- maalsmaals bedankt te hebben voor de veel- vuldigen opkomst, werd deze prachtig ge slaagde avond gesloten. DE INDISCHE WEEK. Heden gesloten. Als vervolg van de reeds gehouden voor drachten ter gelegenheid van de Indische Week. werd gistermiddag in het Trianon- theatcr aan de Breestraat een filmvertooning gegeven over bovengenoemd onderwerp. Filmvertooning over tropisch toerisme De Kon. Paketvaart Mij. had hiervoor welwillend haar films afgestaan van de reis met de Nieuw Holland naar Nederlandsch- Indië met een bezoek aan het K. P. M.- bedrijf We kregen in deze films Java en Bali te zien, in al hun schoonheid en grillig heid, met hun cultures, hun tropischen plantengroei, hun volksgewoonten, als dan sen, lijkverbranding, enz. Reeds eerder gaven we van deze films een beschrijving. Alleen merken we hierbij nog op, dat tevens in beeld werd gebracht het bezoek van den Kroonprins van België en zijn ge malin. prinses Astrid van Zweden, aan Indië, speciaal aan Bali. Voor deze filmvertooning, die precies een uur duurde, bestond zeer veel belangstelling van de zijde van professoren, lectoren, pri vaat-docenten en studenten. Tot besluit van de Indische Week 1930 hield prof. dr B. G. Escher in het Botanisch Laboratorium hedenmiddag een voordracht over Ned. Indische valkanen en de bestrijding van vulkaanrampen. Een Javaansche vulkaan van middel matige grootte, zooals de Tjerimai bij Che- ribon, zou precies de provincie Utrecht vul len, een der grooten, zooals de La woe. past net in de provincie Friesland. In Ned. Indië zijn minstens 300 vulkanen, waarvan er 109 actief zijn en hiervan liggen er 35 op Java. Van deze 35 hebben er 19 in historischen tijd, d.w.z. na 1600, één of meer uitbarstin gen gehad en verkeeren er 16 in het soifa taren-stadium, waarin slechts vulkanische gassen worden uitgewazemd. Of de andere vulkanen werkelijk uitge storven zijn of slechts in een lang ruststa- dium verkeeren is met geen mogelijkheid uit te maken. Krakatau gold voor 1883 als uitgestorven: toen kwam de geweldige uit barsting en na 44 jaren rust begon de Kra- katau-vulkaan weer in December 1927 te werken. Vulkanische kataslrophes, tengevolge van uitbarstingen, kunnen direct of indirect op treden. Tot de directe behooren vernielingen door lavastroomen (Batoer 1926), door lawi nes van gloeiende lavabrokken (Merapi 1920), door primair vertikale gloedwolken (Kloet Mei 1919), door asch- en lapilli-regen (Öromo. Pompei 79, Ottajano 1906), door primair horizontale gloedwolken (Mt. Peléo 1902, verwoesting van St. Pierre). De in directe vulkanische verwoestingen zijn veelal niet minder verschrikkelijk: het uit werpen van een kralermcer door een vul kanische uitbarsting heeft z.g. eruptie-lahars tengevolge (Kloet 1811, '26, '35, '48, '64, 1901 en 1919); uitbarstingen in zee kunnen zooals die van Krakatau in 1883, soms ge weldige golfvorming veroorzaken, waardoor overstroomingen ontstaan. Ook in het sol- fataren-stadium kunnen vulkanen gevaar lijk zijn, vooral door het uitwazemen van z.g. stikgassen, waarvan koolzuur en zwa velwaterstof de belangrijkste zijn. Na de laatste uitbarsting van den Kloet in 1919, waarbij ruim 5500 menschen om kwamen, is ails afdeeling van den Dienst van den Mijnbouw de Vulkaanbewakings dienst opgericht, nadat in 1915 de Oud- Hoofd Ingenieur van het Mijnwezen N. Wing Easton een betere bestudeering der Indische Vulkanen had aanbevolen en in 1918 door de Kon. Natuurkundige Vereeni- ging te Weltevreden een commissie hiertoe in het leven was geroepen. Uit den aard der zaak kunnen vulka nische uitbarstingen niet worden tegenge houden. Om vulkaanrampen te voorkomen zal in de meeste gevallen niets anders ge daan kunnen worden dan de bevolking tijdig en toöh niet te vroeg te waarschuwen, aan te wijzen welke vulkanen gevaarlijk zijn en welke sectoren in het bijzonder be dreigd zijn. In hoofdzaak is de Vulkaan bewakingsdienst daarom 'n waarschuwings dienst. Maar om op het juiste oogenblik te kunnen waarschuwen is een groote ervaring noodig, moeten veel waarnemingen worden gedaan. Onder voortdurende bewaking staan tegenwoordig zeven vulkanen op Java, en als achtstfl kan Krakatau worden ge noemd sedert het begin der nieuwe uit barstingsperiode in December 1927. Voorts worden ook de andere vulkanen bezocht zoodra teekenen van. verhoogde activiteit be kend worden. Tot nu toe heeft men in één geval actief een zeker terugkeerende vulkaanramp be streden Het kratermeer van den Kloet, dat 40 millioen M3. water bevatte, is door tun nels afgetapt, zoodat er nu slechts 2 mil lioen M3. water in is overgebleven. Bij een volgende uitbarsting kunnen nu niet meer de zoo gevaarlijke modderstroomen (la'hars) optreden, of zullen zij althans tot zeer ge ringe en vermoedelijk ongevaarlijke afme tingen beperkt worden. Dit belangrijke werk werd, na een aanvankelijke tegenslag, ten slotte tot een goed einde gevoerd door het v. g hpvelnlan van den mijningenieur Van Hettinga Tromp, en heeft c.a. f. 1.300.000 gekost. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nienwe inschrijvingen: Th P. Beulink. Hooge Morschweg 58, Leiden. Banketbakkerij. Eigenaar Th P. Beulink. Leiden N.V. Leidsche Drukkerij, in oprichting, Mor9ch9ingel 14-15, Leiden. Vcnnooten: G. C. van Rijnswou, Leiden en A. van Hul- sieijn. Voorburg. Naamlooze Vennootschap Maatschappij van Onroerend Goed Bevea, Hoofdstraat 44, Noordwijk. Directeur: C. Verloop Jzn., Noordwijk aan Zee. Commissarissen: C. Th. van den Berg, Noordwijk Binnen; A. C W. Alkemade Noordwijk Binnen, Th. C. Alke made. Noordwijk Binnen, G. L. van den Berg, Noordwijk aan Zee, en J. Verloop Jzn., Noordwijk aan Zee. Maatschappelijk kapitaal f. 75.000, waarvan geplaatst en gestort f 15 000. IJmuider Vi9chhandel, Noordeinde 51, Leiden Eigenaar: C. J. F. Rijperman, Leiden Wijzigingen: Leidsche Coöp. Drukkers Associatie „Luctor el Emergo", Nieuwsteeg 9, Leiden. Uittredende penningmeester Administrateur A Langezaal, Leiden. Uittredende voor zitter: S Rozier, Leiden. Uittr. Commis saris- J. M. Jansen, Leiden. Nieuwe Voor zitter Admin C. S. Rozier. Leiden. Nieuwe penningmeester: J. M. Jansen Leiden. Distilleerderij ..De Fransche Kroon" v h. Harteve) t en Zoon, Langegracht 55-67, Leiden. Uittredend Gevolmachtigde: W. J. van der Heyden Leiden. Melksalon ..De Krans", Heerenstraat 3. Leiden. Uittredende Eigenaar: Wed P. M. van Leeuwenvan der Salm, Leiden. BINNENLAND. Met de „Adelaar" naar Indië. (3e Bïad.) Ons parlementair overzicht. (3e Blad.) BUITENLAND. Rede van Gnrtins in den Dnitschen Rijksraad (Buitenland, le Blad.) De Britsche en Dnitsche mijnwerkers in vergadering bijeen. (Buitenland, le Blad.) Gaat Spanje weer naar een dictatnnr? (Buitenland, le Blad.) DE MENTAWEI-FILM. Woensdagavond wordt in de Stadsgehoor zaal de zend'irogsfilm Mentawei vertoond. Deze film speelt zich aif op de Mentawei- eilanden, (en Westen van Sumatra, welke in het eind der vorige eeuw nog zeer weinig bekend waren. In 1902 is de Rijnsche Zen ding .van Barmen hier begonnen. Deze eerste arbeid» werd ails in bloed gedoopt, wamt de. eerste zendeling Letit viel in 1909 onder moordenaarshanden. Welke resultaten zijn opvolgers Lot stand hebben mogen brengen, leert ons deze rol prent, welke een uitstekend beeld geeft van het leven der Menlawei-ers en van de vele moeilijkheden, welke de zendelingen hebben moeten overwinnen om hen uit de duisternis van het heidendom te brengen tot 'het licht van het Evangelie. Geen zendingsvriend ont- broke Woensdagavond in de Stadszaai 1 HONDENTROUW. Hedenmorgen bleek weer hoe trouw som mige viervoeters hun meester zijn. Een reiziger, die zich hedenmorgen naar het station begaf, werd gevolgd door zijn hond. Toen de reiziger in den trein naar Am sterdam stapte, sprong ook de hond in de coupé. Daar zijn meester echter voor hem geen plaatsbewijs had werd de hond uit den trein verwijderd. Toen de trein vertrok wist het dier opnieuw in den trein te springen. Aan den overweg werd de hond voor de tweede maal uit den trein verwijderd. Ten einde raad liep toen de hond den trein maar achterna; hoever het trouwe dier dat heeft volgehouden kunnen we niet vertellen. N.V. MEELFABRIEK „DE RIÏN" In de gisteren gehouden algemeene verga dering van aandeelhouders der N.V. Meel fabriek „de Rijn" voorheen T. J. Bots alhier werden de balans en winst- en verliesreke ning over het boekjaar 1929 1930 onveranderd goedgekeurd. Aan de heeren J. Bots 'en H. Bots werd op hun ver zoek eervol ontslag verleend als directeur der N.V terwijl in hun plaats als zoodanig werd benoemd de heer F. Thie te Rotter dam. Voorts werden de aftredende commis sarissen, de heeren dr. L. G. Kortenhorst eu mr. E. J. M. H. Bolsius herkozen. De groote oriëntalische geleerde, prof. Dr. A. S. Yahuda, vroeger Hoogleeraar le Madrid thans tc Londen, wiens jongste werk „Die Sprache des Pentateuch in ihren Be- ziehungen zum Aegyptischen" zooveel De- langstelling heeft gewekt in wetenschap pelijke kringen, vooral bij Assyriologen, Egyptologen en Theologen, zal de volgende week een serie voordrachten in ons land houden over: „Der Einfluss der Aegypti- sche Sprache und des Aegyptische Stils auf die Bucher Mosis" en spreekt op Woensdag 26 November in het klein audi torium der Universiteit alhier. Dr M. H. A. van der Valk te Hillegersberg, die in zijn dezer dagen verschenen werk: Mozes boe ken in Egyptisch licht, hetzelfde onderwerp als Prof. Yehuda behandelt, zal den ge leerde bij deze voordracht inleiden. In ons verslag van de Middenstands- vereeniging is een zinstorende zetfout ge slopen. Er 9taat nl., dat de oorzaak van de malaise in de middenstandsbedrijven is ge legen in het feit. dat er een verhouding i3 ontstaan in de soorten van goederen, welke worden voortgebracht. Er had moeten staan een wan verhouding. In de Dahliastraat is een rijwiel on beheerd gevonden. De politie verstrekt in lichtingen. De politie heeft aangehouden J. B K. alhier, die ten nadeele van den heer B. eenige ponsmachines had ontvreemd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1