INAUGUREELE REDE VAN PROF. DR. P. H. G. VAN GILSE 71sle Jaarpan? WOENSDAG 12 NOVEMBER 1930 No. 21674 Officieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cis. per regel toot advertentiên uil Leiden eD plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post f. 2.35 portokosten. yo.18 ..0 18 Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. BENOEMING LID VAN DEN GEMEENTERAAD. De Voorzitter van het centraal stem bureau voor de verkiezing van de leden van den Raad der gemeente Leiden maakt be kend, dat vanaf heden ter secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage is neder- gelegd zijn besluit ter benoeming van een lid van den gemeenteraad, noodzakelijk gewor den door de ontslagname als zoodanig van den 'heer G. de Mey. 3014 De Voorzitter voornoemd, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Leiden, 12 Nov. 1930. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden •brengen ter algemeene kennis, dat door hen de beslissing op het verzoek van A. P. Blok om vergunning tot het oprichten van een smederij, constructiewerkplaats en herstel- plaats in het perceel Maredijk No. 25 a, kadastraal bekend Gemeente Leiden. Sectie L. No. 1422, is verdaagd. 3015 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 12 Nov. 1930. A. L. REIMERINGER 70 JAAR. Heden herdenkt de heer Aug. L. Reime- ringer zijn zeventigsten geboortedag. Bij de vele gelukwenschen, welke den sympa thieken jubiiaTis op dezen dag hebben be reikt, brengen wij gaarne de onze. Onder de talrijke prachtige bloemstukken en vruchtenmanden waarmede diverse offi cieele lichamen blijk van hun belangstelling hadden gegeven, noemen wij die van het College van B. en W., dat Leidsche Vereeni- ging voor den Geld- en Effectenhandel, de Commissarissen der Leidsche Spaarbank, de Commissie van Toezicht op het M. O., waar van de heer Reimeringer lid geweest is, het Hollandsche Landbouwcrediet, de groot© kerkeraad- der Ev, Luthersche Gemeente en Regenten en Regentessen der Ev. Luther sche Gemeente. Voorts bloemen van het personeel van 's heeren Reimeringer's kantoor en van dat der Leidsche Spaarbank. Wij wenschen den heer Reimeringer toe, dat hij nog vele jaren getuige moge zijn van den bloei der gemeente voor welker be langen hij zoovele jaren op de bres heeft gestaan en nog staat. HET BEZOEK DER LEIDSCHE EN UTRECHTSCHE STUDENTEN WEERBAARHEIDS CORPSEN AAN BERGEN OP ZOOM. Historische Herinneringen. Zooals we hebben gemeld brengen heden de Leidsche en Utrechtsche Studentenver- eenigingen tot beoefening van den vrijwil- ligen wapenhandel, meer bekend onder den naam Studenten-Weerbaarheidscorpsen, een officieel bezoek aan Bergen op Zoom ter herinnering aan het historische feit, dat in den loop der maand November van het jaar 1830 de \-rijwillige Jagercompagnieën naar aaniriding van de op 5 Oct. 1830, door Ko ning Willem I uitgevaardigde proclamatie in verband met den Belgischen Opstand, hun eerste kwartieren te Bergen' op Zoom en te Breda en omgeving betrokken. Een Leidsche Jager uit 1830. Wij zijn in de gelegenheid onze lezers ecnige historische herinneringen aan dezen- uittocht der Utrechtsche en Leidsche Jager compagnieën aan te bieden. Gaven in de zorgelijke najaarsdagen van 1830 de Utrechtsche en Leidsche studenten een voorbeeld van vaderlandsliefde en trouw aan 't stamhuis der Oranjes, de Groningsche en Franeker studenten bleven niet achter in het betoonen hunner vaderlandsche ge voelens en zooals Utrecht en Leiden hun compagnieën vrijwillige Jagers vormden, zoo leverde de studeerende jongelingschap der Groningsche Universiteit 'haar compagnie Groningsche Flankeurs, die eveneens in den loop der maand November van 1830 den tocht naar het Zuiden des lands aanvaar den, op 3 Dec. te Utrecht arriveerden, op 5 Dec. te Geertruidenberg aankwam en op dienzelfden dag te Oo'sterhout door de vrij willige Jagers van de Leidsche compagnie werd begroet, welke reeds op 23 Nov. hunne kwartieren te Princenhage en Ginneken had den betrokken, nadat zij zich ernstig hadden beklaagd over hun minder aangename ver blijf' in de kwartieren te Breda. De Utrechtenaars intusschen. hadden op 15 Nov, hun eerste plaats van bestemming, Bergen op Zoom, bereikt, alwaar zij door den Gouverneur der vesting, Baron P. van der Gapellen met onderscheiding werden ont vangen. Te Bergen op Zoom wais in de kazernes, die behalve *raet afdeelingen van het leger waren gevuld met manschappen van de onder de wapenen geroepen schutterijen geen voldoende ruimte beschikbaar, wes halve een groot deel der jagers werd inge kwartierd in een oud kloostergebouw in de Rozemarijnstraat. Erg naar hun zin blijken de studenten daar echter niet geweest te zijn, want reeds na enkele dagen werd hun, op hun verzoek, vergunning verleend om op eigen kosten kamers te betrekken bij parti culieren, zooals zij dat in hun woonplaat* Utrecht gewoon waren. De compagnie Utrecht had een sterkte van 5 officieren, n.l. de kapitein D. E. Willemie, de eerste luitenants H. J. van der Mey, en G. J. Jutta, de tweede luitenants H. F. N. de Ronde en H. J. Nouhuys, allen van het leger; 10 onderofficieren, 16 korporaals, 4 hoornblazers en 231 Jagers, totaal 266 man, waarvan 253 studenten. De compagnie Leiden was samengesteld als volgt: 6 officieren uit het leger n.l. de kapitein L. J F. W. Baron van Boecop. de eerste luitenants D. .T. den Beer Portugael en F. W. C. Dyserinck Dekker, de tweede luite nants H. T. de Moulin en P. J. van Zutphen en de officier van gezondheid 2de klasse C. W. van I ede. 8 onderofficieren uit het leger, 6 hoornblazers met een kapelmeester, even eens uit het leger en verder studenten: 6 onderofficieren. 18 korporaals en 224 Jager*. De Groningsche Flankeurs waren, voor zoover uit de te onzer beschikking staande bescheiden kan worden nagegaan ter sterkte van 150 man. De Leidsche Jagercompagnie vertrok op 13 Nov.. op geestdrift]'?© wijze door de Leidsch-3 'bevolking uitgeleide gedaan, met trek schuiten over Leid schend am en Delft naar Rotterdam, waar zij 15 November "s nachts om 3 uur werd ingescheept op ^cn stoom boot. welke om 9 uur voormiddags aankwam te Moerdijk, waar ook ongeveer 200 Belgen ontscheeot werden, uitgezocht uit de ver schillende troepen en nu over 'de grens go- leid. Van Moerdijk marcheerden de Leidsch<=> Jagers, als gemeld, naar Breda, waar zij hun eerste kwartier betrokken, om vandaar ou 2.3 Nov naar Ginneken cn rrin<-enhnge te venhuizen. Evenals voor de Utrechtsche Jagers te Bergen op Zoom ,zou het ook voor de Lei- denaars een vrij geruimen tijd duren, alvo rens zij aan het veldleger werden toege- Ontleedkundige variaties en hun ziektekundige beteekenis op het gebied der keel-, neus- en oorheelkunde. Prof. dr. P. H. G. van Gilse, nieuwbe noemd hoogleeraar aan de Leidsche Uni versiteit als opvolger van prof. Kan, om onderwijs te geven in de keel-, neus- en oorheelkunde, heeft hedenmiddag in het groot-auditorium der Universiteit zijn ambt aanvaard met het houden van een rede over: Ontleedkundige variaties en hunne ziektekundige beteekenis op het gebied der keel-, neus- en oorheelkunde. De spreker begint met uiteen te zetten, dat de norm van biologische eigenschappen niet in „maat en getal" uitgedrukt kan worden. Tot toelichting wordt iets nader ingegaan op de poging van Rautmann, om dit toch te doen voor enkele eigenschappen als lengte, gewicht, borstomvang, bloeddruk, hartgrootte en polsslag door ingewikkelde wiskundige beschouwingen op grond van een groot aantal waarnemingen. Hij komt tot grenswaarden, die ten slotte toch slechts een relatieve beteekenis kunnen hebben en moet erkennen, dat wij „bei Anwendung der Mathematik auf Gegenstande der Wirk- lichkeit so gut wie stets in gewisser Hin- sicht schematisieren mussen, da die Natur für uns viel zu grosz und zu reich ist." De geneeskundige moet echter toch een voor stelling hebben van wat „normaal" is en wat niet. Hij moet hier echter toe geraken niet alleen door toepassing van zijn kunde, maar ook door toepassing van zijn kunst om juist te onderscheiden. Spreker wil zich daarom onthouden van een definitie van „variatie". Tot zijn eigenlijke onderwerp komende, wordt aan de hand van een reeks van voorbeelden, op het gebied der keel, neus- en oorheelkunde, toegelicht, hoe een ont leedkundige variatie ertoe bij kan dragen, dat een organisme onder bepaalde omstan digheden eerder ziek wordt dan een ander, dat- niet met die ontleedkundige variatie behept is. Zoo beantwoordt baast geen ncustus- schenschot aan het schema der ontleed kunde, dat zou kunnen doen denken, dat een rechtstaand lusschenschot den neus in twee gelijke deelen verdeelt. Lichte oneffen heden zijn er steeds, doch er kunnen zelfs vrij belangrijke afwijkingen bestaan zon der dat de drager er bij normale functie en in gezonde tijden eenige hinder van onder vindt. Indien echter aan de functie hoo- gere eischen worden gesteld b.v. bij hard- loopen, doch evenzoo bij eenigerlei ziekte, die, óf de behoefte aan zuurstof doet toe nemen, óf door zwelling van het slijmvlies de ruimte nog weer geringer maakt, kun nen er belangrijke stoornissen optreden, die ook in andere deelen dan in de hoofdruimte van den neus zelf tot uiting kunnen ko men. Dergelijke variaties geven aanleiding tot nader onderzoek in verschillende rich tingen als b.v. naar de oorzaken van hun ontstaan, naar de mogelijkheden om deze te beïnvloeden, naar de wijze waarop men de nadeelen van een eenmaal bestaande variatie kan beperken, ten slotte naar de praktische mogelijkheid van hulp, als de nadeelige gevolgen zich reeds hebben doen gelden. In zuiver beschrijvend ontleedkundig, in vergelijkend ontleedkundig, in ziektekundig ontleedkundig, in therapeutisch opzicht ligt hierin een ruim arbeidsveld, dat nog slechts ten deele ontgonnen is en waarbij het expe riment niet gemist zal kunnen worden. Als verdere voorbeelden van variaties worden genoemd, die van de zijwanden van den neus, en van de bijholten, die wel zeer opvallend zijn en bizonder .groote klinische beteekenis hebben. Verder worden genoemd variaties aan de amandelen, aan de ge hoorgang, aan de cellen van het mastoied, aan de bloedleiders van den schedel. Voorts berusten waarschijnlijk sommige vormen van den stridor congenitns op niet anders dan een ontleedkundige variatie, die evenals andere variaties bij kinderen, een slechts tijdelijk karakter kan dragen. Uit een bepaalde ontleedkundige variatie, na melijk een te langen processus styloides komen bepaalde slikklachten voort. Andere belangrijke slikstoornissen, die als cardio spasms bekend zijn, berusten misschien ten deele ih het eerste begin op ontleedkun dige variaties, die den slokdarm minder geschikt maken om te voldoen aan tijdelijk hoogere eischen aan de functie gesteld. Resumeer^nde meent spreker, dat een onderzoek, dat rekening houdt met anato mische variaties belangrijke gegevens kan verschaffen, waar het geldt uit te maken, waarom de eene mensch onder gelijke in vloeden ziek wordt en de ander niet. Zoo dient men met de mogelijkheid van het bestaan van ontleedkundige variaties reke ning te houden bij ieder onderzoek naar de „constitutie", die tegenwoordig in de litera tuur zoo groote rol speelt en in velerlei op zicht niet anders is dan hetgeen de leek met „gestel" bedoelt. Uit „de gebruikelijke toespraken" die op deze rede volgden, wil len wij aanstippen, dat spreker Curatoren dankbaar is voor de geprotraheerde moeite, waardoor enkele van zijn wenschen (hoe wel niet alle, o.a. niet die betreffende het aantal bedden) in vervulling zijn gebracht. Hierdoor is immers de, wat inwendige af werking betreft zoo fraaie kliniek, doordat de poliklinieklokalen met de wachtkamer bijeen zijn gebracht tot een complex met eigen ingang, doordat de ruimten voor zie ken bestemd nu allen op één verdieping komen te liggen, doordat de collegekamer geschikter is geworden voor demonstratie van klinische patiënten en er een groote laboratoriumruimte is ontstaan, nog bruik baarder geworden voor de huisvesting van een onderwijskliniek, die immers de drie voudige taak heeft te dienen voor hulp aan lijdende menschen, vooi*onderwijs aan aan staande artsen en aanstaande specialisten en voor wetenschappelijk onderzoek. Spr. besloot met de gebruikelijke toe spraken. voegd, dat in het Oostelijk deel van Noord- Brabant werd geconcentreerd van waaruit op den 2den Aug. 1831 de tiendaagsche veld tocht begonnen werd. Evenals de Nederlandsche studeerende jongelingschap in 1830 door haar spontane opkomst onder dewapenen uiting gaf aan haar vaderlandsliefde en saamhoorigheids- gevoel met Oranje en Nederland, hebben, zich ook in 191,4 deze vaderlandslievende ge voelens onzer studeerende jongelingschap gedemonstreerd, toen in 1914 bij het uitbre ken van den Wereldoorlog, Bergen op Zoom het eerste kwartieT werd van het korps Vrij willige Landstorm-wielrijders gevormd uit de studenten der Technische Hoogeschoo) van Delft, welke met hun snel verplaatsbaar radio-station een kamp, op terrein Kijk in de Pot betrokken, terwijl de Leidsche, Utrechtsche en Groningsche studenten zich in grooten getale aanmeldden bij de wiel rijders- en voetvolk-afdeelingen van den Vrijwilligen Landstorm, die hij Koninklijk Besluit van den 4den Aug. 1914 in het leven geroepen was. TOONEELWEDSTRITD. Do Leidsche tooneelvereeniging „Deelt onze strijd" behaalde op den te Delft ge houden nationalen tooneelwedstrijd in de af- öeeling tooneel den tweeden prijs zoomede een tweeden prijs voor het samenspel. De Leidsche Dilettantenclub behaalde in de afdeeling blijspelen den vierden prijs. AANBESTEDING. Door den architect A. van der Heyden werd hedenmorgen in „Patrimonium" na mens het bestuur der woningbouwvereni ging „Eensgezindheid" aanbesteed het bou wen van 27 woningen met grond- en riolee- ringswerken aan de Munniken- en Ooster straat alhier. Er was als volgt ingeschreven: fa. C. Vlaming, Anna Paulowna, A f. 96400; B f. 97550; Zwanenburg en v. d. Bent, Kat- wijk-aan-Zee, A f. 92000*. B f.92950; M. Kool. Warmond, A f. 92000: B f. 95000; Tor- mans, Tilburg, A f.89950; B f.91250; Leeksma, Den Haag, A f.86990; B f.88200; Klaarijs, Den Haag, A f.86650; B f.87850; Zwanenburg, Rijswijk. A f.85200; B f.86310; van Velzen, Den Haag, A f.83900; B f.85680 Kranenburg, Delft, A f. 83400; B f.84200- de Jager, Schrans bij Leeuwarden. A f.83200: B f 84300 Kort en v. d. Wie', Rijnsburg en Noord wijk, A f.82861; B f.85561: v. d. Bos en v. d. Spek, Den Haag, A f.83740; B f.83950; Wouda, Kromme nie. A f.80900. B f.83200- NV. Mabuwat, Willemstad. A f 77999; B f.78800; fa. v. d. Velde en de Jong, Oegstgeest, A f. 79889; B f.81189; fa. de Later en Meyers, Leiden en Oegstgeest, A f. 78100; B f. 79100; fa. Mar- celus en Heemskerk. Leiden. A f. 77989; N.V. Ropex, Rotterdam, A f. 77600; B f.77900* A. Voordouw. Zwammerdam, A f.77000: P f 77800; fa Warnaar en Hoog straten, Leiden. A f.76890; fa. v. d. Wal en Kloppenburg, Amsterdam, A f. 75144; B f. 76344; fa. Lemmers, Voorhout, A f. 73300; B f. 74900. BINNENLAND. Be tep-aarde-besielling van het stoffelijk overschot der beide slachtoffers aan de Leidsche Electriciteitsfabriek. (Laatste Be richten, le Blad). Inaugureele rede van prof. dr. P. H. G. van Gilse als hoogleeraar te Leiden (Stads nieuws, le Blad). De voorloopige overeenkomst in de typo grafie door werkgevers en werknemers, met uitzondering van de R.K. Patroons, goed gekeurd (Binnenland, 3e Blad). Ingediend is een wetsontwerp tot invoe ring van een meng- en maalgebod (Bin nenland, 3e Blad). Op 26 November komt het ontwerp Win kelsluitingswet in de Eerste Kamer in be handeling (Binnenland, 3e Blad). Ons parlementair overzicht; algemeene beschouwingen over de rijksbegrooting (3e Blad). BUITENLAND. De crisis in Eelgië (Buitenland, le Blad). De besprekingen ter voorbereidende ont wapeningsconferentie (Buitenl., le Blad). Een beroep van den Hoemeenschen koning op de oppositie (Buitenlle Blad)'. Wetten tegen het communisme in Fin land (Buitenl., le Blad). HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. W ij z i g i n g e nLeidsche Goud- en Zil- verhandel v.h. W. van Rossum du Chattel, Breestraat 95, Leiden. Uittredend commis saris D. van Geuns, 's-Gravenhagë, dd. Februari 1926. Uittredend commissaris: E. F. v. Kossum du Chattel, 's-Gravemhage, dd. Mei 1929. Uittredend commissaris: W. M. van Rossum du Chattel, Schiedam, dd. Mei 1929. Nieuwe Commissarissen: F. J. J. Trapman, Leiden en dr. H. A. E. van Dishoeck, Woerden. H. van Tongeren, Hoogewoerd 4547, Leiden. Brood- koek- en beschuitbakkerij. Opheffing filiaal te Leiden, Haven 38b, dd. 1 Nov. 1930. Loonzagerjj Chr. v. d. Ende, Uiterste gracht 107, Leiden. Zagerg en schaverij). Uittredend eigenaar: Chr. v. d. EnC*», Leiden, dd. 3 Nov. 1930. Wijziging handelsnaam thans: „de Twee Sleutels". CHR. RECITEERCLUB „U. V. K." De twintigste uitvoering. In de goed bezette zaal van „Concordia" heeft de Chr. Reciteerclub „Uit Vriend schap Kunst" gisteravond haar 20sten too- neelavond gehouden. Na de gebruikelijke opening wees de voorzitter, de heer G. Zitman, er in zijn welkomstrede op, dat indien de huidige toename van het aantal donateurs en begunstigers aanhoudt, eer lang de tooneelavonden in besloten kring zullen moeten worden gegeven. Allereerst werd opgevoerd het tooneelspel in drie bedrijven „De strijk! met het ver leden". Het moeilijke stuk werd door deze dilettanten op verdienstelijke wijze vertolkt en menige traan werd op ontroerende mo menten weggepinkt; maar evenzoo schalde bij de komische scènes het gelach hoog op. Bijzonder goed waren M. de Nie en J. J. Zitman op dreef, de anderen deden voor elkaar niet onder. Vreemd evenwel deed de aanwezigheid van de dienstbode aan bij den heildronk op het verloofde paar en bij het intieme gesprek tusschen oom en nicht. In het blijspel „Een goedgeslaagde vrou wenlist" dat na de pauze werd opgevoerd toonden de verschillende dames en heeren ook dit genre te beheerschen; het gelach was dan ook niet van de lucht,' Tijdens de pauze huldigde de heer Zitman mej. Tilly Leening onder aanbieding van een bloemstuk met het feit, dat zij de twintig uitvoeringen met piano-muziek had opge luisterd: terwijl de eere-voorzitter der ver- eeniging, ;de heer J. A. van der Reyden op zijn beurt den voorzitter bloemen aanbood. Ook de dames werden met bloemen begif- tigd. Zoowel het programma als de vertolking der verschillende rollen waren dezen jubileum-avond waardig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1