71sle Jaargang MAANDAG 3 NOVEMBER 1930 No. 21666 Onze Rebus-prijsvraag. OFFICIEEL!: KENNISGEVING STADSNIEUWS. LEIDSCHE SCHOUWBURG. Het voornaamste nieuws van heden. BINNENLAND. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cis. per regel toot advertentiên uit LeideD en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor evenlueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post l. 2.35 portokosten. /0.18 „018 Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. DE LEIDSCHE ■RAADHUIS-KWESTIE. Heden plaatsen wij het slot van onze rebus-prijsvraag. Wij herinne ren er aan, dat wij tot Dinsdag 18 dezer 12 uur 's middags de gelegenheid openstellen oplossingen in te jenden. DE DIRECTIE. HINDERWET. Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter algemeene kennis dat door hen vergunning is verleend aan A. van Hul- steijn en rechtverkrijgenden tot het oprich ten van een zetterij, drukkerij en binderij in de perceelen Morschsingel Nis 1415, kadastraal bekend Gemeente Leiden, Sectie L. No. 1220. A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 3 November 1930. 2334 VEERTIG JAAR HUISHOUDSTER. Mej. J. Smit. Hedenmiddag waren ten buize van de familie Pieck, Hooigracht 67, alle familie leden vereenrgd om hun sympathie en waardeering te 'betuigen aan een juJbilaresse, mej. J. Smit die vandaag 40 jaar als huis houdster bij^de familie in dienst was. Ook de naaste familieleden van mej. Smit waren aanwezig. 'De heer J. Pieck sprak namens allen de jubilaresse toe. dank brengend voor wat zij voor de familie, de ouders en de kinderen heeft gedaan, voor haar vele toewijdende ■zorgen. Als blijk van waardeering bood hij een enveloppe met inhoud aan. Mej. Smit dankte getroffen voor deze attentie. In den loop van den dag waren vele bloemstukken toegezonden. Het personeel van de zaak had door zijn chef, den heer Bergsma, ook als blijk van hoogachting een geschenk aangeboden. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen. J. A. Hoogenslraaten, Lange Mare 69, Leiden. Distillateur en Wijnhandel. Over leden Eigenaar: J. A. Hoogenstraaten, Leiden dd. 21 October 1930. Nieuwe Eigenaresse: Wed. C. M. HoogenstraatenRuigrok. Leiden L van Esch Wzn.. Nassaulaan 13. Oegst- geest. Mandel in leder en schoenen Wij ziging zaakadres thans: 's-Gravenhage, Nieuwe Markt 12. Aardewerkfabriek „Katwijk". Remise straat 3. Katwijk aan Zee. Uittredend Eige naar G. Klinkenberg, Katwijk aan Zee. dd. 31 Maart 1930 Onderlinge Brandwaarborg-Maatschappij St. Pancratius. Roelofarendsveen Wijk B 49 Aikemade. Overleden Bestuurslid: D. Dobbe- Roelofarendsveen, dd. 31 Augustus 1930. Een onwelkom geschenk. De „Kroniek" in de November-aflevering van het „Maandblad voor Beeldende Kun sten" is gewijd aan den Leidschen raad- huisbouw. Gornelis Veth is er aan het woord. Hij begint met de verklaring dat hij persoonlijk in de opdracht, aan den archi tect Dudok gedaan, om een raadhuis met behoud van den gevel aan de Breestraat te ontwerpen, geen heil ziet; hij heeft geen vertrouwen in een menschelijke poging om te doen herleven wat verloren is. „Intusschen," gaat hij voort „tee- keningen en verdere gegevens bestaan, dus: het kan. Architect Dudok nam de opdracht aan. Naïeve menschen zouden kunnen mee- nen, dat deze niet anders was te begrijpen dan als de moeilijke en kiesche opgave om een raadhuis te ontwerpen, dat, hoezeer ook aan moderne eischen voldoende, en hoe oorspronkelijk ook van karakter, dit ge restaureerde brok gevel als toonaangevend aanvaardde. Het had zijn rijk gedetailleer- den, sterk-plastischen stijl niet voor niets, want de breedte van de Breestraat is maar heel betrekkelijk en de Vischmarkt is niet groot, en men kon het gebouw niet anders dan van nabij bekijken. Misschien is het te veel gevergd, van een modern architect piëteit te verlangen, maar de naïevelingen bovengenoemd kunnen een oogenblik heb ben gedacht dat het aanvaarden van de opdracht den plicht meebracht een eenheid tot stand te brengen, zij hel ten koste van eenig zelfbedwang. De architectuur, meenden deze achterlijken, is een dienende kunst; hier had zij te dienen het karakter en de sfeer der provinciale academiestad, en ook te dienen den eerbied voor de traditie, die tot deze opdracht had geleid. „Een bouwstijl, die waarlijk de toekomst in zich heeft, behoeft zich niet te ver loochenen, ook waar hij iets heeft in te schikken. En een kunstenaar is er niet min der groot om, als hem, naast het talent, ook de genade van den ootmoed is geschon ken. „Neen. De architect Dudok heeft dien gevel van De Key aanvaard als een onwel kom geschenk, hem ergens neergezet, en er zich verder niets aan gelegen laten liggen. Zijn gebouw is verder, van den eersten lot den laatsten steen een raadhuis, zooals hij het in welke andere omgeving ook zou neer zetten, het steekt achter boven den ouden gevel uit, heeft den bekenden hoogen recht- hoekigen toren die heden aan geen „waren huis" mag ontbreken, en spreidt die agres sieve monumentaliteit ten toon, die van den ouden voorgevel een antiquarisch stuk speelgoed, een achtergebleven coulisse. en van de gansche goede stad Leiden een popperig anachronisme maakt. Want niet alleen den gereconstrueerden gevel, ook de levende kleine stad heeft de moderne bouw meester wrevelig op den koop toe genomen. Hij spreekt onverholen den wensch uit dat de omgeving aan de zijde van de Visch markt allengs wel gemoderniseerd zal wor den en zich aan zijn thans nog daarmede vloekenden achtergevel aan zal passen. Niet alleen de oude gevel, maar de gehecle bin nenstad van Leiden is voor hem dat onwel kome geschenk van patroon of erftante.dat voor zijn part mag stukvallen Hoe heeft men hem dan ook gedupeerd met al die fossiliteiten.inplaats van hem zich eens ferm te laten uitleven.... „Onze voorouders schroomden, zooals men weet, niet, in den stijl van hun eigen tijd naast het oude voort te bouwen. Als de stijl, waarin Dudok thans bouwt, echter die van onzen tijd moet zijn, dan is onze tijd niet in staat te geven wat op deze plaats en in deze omgeving vereischt is en blijft: een Roeiende gedetailleerdheid, en veel "re- lief. Dan moet onze tijd, met zijn lange vlakke gevels en zijn platte, hooge torens, Leiden maar voorbijgaan. „Dudok had, zijnde die hij is, de op dracht niet moeten aannemen." VEREENIGING VAN MATHESIANEN. Lezing van den heer van der Starre. Zaterdagavond opende de heer H. v. d. Starre, in de goed bezette Burc'htzaal van hotel .,Den Burcht' voor bovengenoemde Vereeniging het lezing-seizoen met een voordracht over: „Een reis door de Alpen naar Spanje en Noord-Afrika De Voorzitter, de heer G Groenewegen opende de bijeenkomst te ruim 8 uur met een hartelijk woord van welkom tot de aan wezigen, in 't bijzonder tot den heer v d. Starre, die zich wederom bereid had verklaard een lezing voor deze Vereeniging te houden. Reizen, is leven in een versneld tempo, aldus ving spreker aan, omdat men in den korten tijd dat men op dit onder- maansche vertoeft, zooveel mogelijk wil ervaren en zien van het schoone op deze wereld. Om het zonnige Zuiden te bereiken, kan men vele wegen kiezen. Wel één van de mooiste routes is, vanuit Bazel met den trein naar Sicikon, waar we vele hooge bergen, waarvan het water ziclh met donderend ge raas naar beneden stort, donkere tunnels, enz. passeeren. Bij Göschingen gaat de trein door de be roemde Gotthard-lunnel van 15 K.M. lengte, waar we in 18 min. doorsporen, zonder het zonlicht te.aanschouwen, om ten slotte in Lugano aan te komen. Na nog vele plaatsen gepasseerd te zijn en een bezoek te hebben gebracht aan de heerlijke Boromeesche eilanden, naderen we Mi la no. Hier brengen we een bezoek aan de vele bezienswaardigheden, waaronder den dom en het kerkhof, om na eenige dagen de reis voort te zetten naar Marseille, ten einde ons vervolgens in te schepen om een kijkje te gaan nemen in Barcelona, waar we ach tereenvolgens: de wereldtentoonstelling en de arena, waarbinnen liet wreede volksver maak, het stierengevecht, geleverd wordt, bezoeken. Na de pauze werd de reis voortgezet naar i Italië en Noord-Afrika, waar we te Algiers aan land gaan. Hier kunnen we slechts even vertoeven en we komen dan ook tijd te kort om alles in ons op te nemen. Van hieruit wordt de terugreis naar het Moederland begonnen, en wanneer we de sluizen te IJmuiden binnenvaren is spreker aan het einde van zijn interessante, met vele lantaarnplaatjes verduidelijkte, lezing gekomen. Een hartelijk applaus toonde aan hoe alle aanwezigen van deze aangename, met veel enthousiasme voorgedragen lezing hadden genoten. Hierna dankte de voorzitter namens alle aanwezigen den heer v. d. Starre voor zijn prettige en onderhoudende lezing. TOONEEL-WEDSTRITD „LITTERIS SACRUM." In de jury, van den door „Litteris Sacrum" georganiseerden Tooneelwedstrijd hebben zitting genomen: mej. W. Wessels, oud-leerares van de School voor Dramatische Kunst, den Haag en dc heeren: Adr. van der Horst, directeur van Het Scbouwtooneel, Amsterdam; B. W. Menkhorst, redacteur van het „Leidsch Dagblad"; J. B. Schuil, letterkundige, Haarlem. B. Hageman, regisseur van „Litteris Sacrum". De Tooneelver. A.D.O.—D OS. opent 7 en 8 Nov. den wedstrijd met „Eenzaam" van Jan Fabricius. De décors van dil stuk zijn vervaardigd op de ateliers van het theater „De Sein post", den Haag. „DE ROZENKRANS". De tooneelbewerking van Florence Bar clay's roman ,,De rozenkrans" heeft al zóóvele voorstellingen, ook in de Sleutel stad beleefd, dat we ons met een ernstig hart hebben afgevraagd of „De Vereenigde schouwspelers" onder directie van Pierre Mols er wel in zouden slagen de groote Stadszaal te vullen. Onze vrees is gelukkig eenigszins overdreven geweest, want de zaa1 was tol over de helft gevuld, terwijl op de balcons nagenoeg geen plaatsje onbezet bleef Men verge van ons niet. dat we op nieuw een beschrijving van dit overbe kende stuk geven. We volstaan met te zeg gen, dat de hoofdpersonen mevr. Enny Molsde Leeuwe, mevr. Caroline van Dom melen en de heeren Pierre Mols en John Timrott het stuk ook nu weer tot een succes wisten te maken en dat de zaal zich blij kens het hartelijk en aanhoudend applaus terdege heeft geamuseerd. INSTITUUT VOOR ARBEIDERS ONTWIKKELING. Morgen zal door de Leidsche afdeeling van het Instituut voor Arbeidersontwikke ling in samenwerking met de afdeeling van de V A.R A. voor hel eerst een schouw burgavond worden gegeven. Door het groot volkstooneel van Instituut en V.A R A. zal het blijspel- van Aaron Hoffman „Na than heeft Mazzel" worden opgevoerd. Ge zien den voorverkoop van kaarten beslaat er in breede kringen veel belangstelling voor deze opvoering. Nog in een ander op zicht kant het bestuur over zijn werkzaam heden tevreden zijn. De opgerichte cursus in Esperanto telt meer dan dertig deelne mers, die voor Duitsch een twintigtal en er wordt met animo gewerkt. Het aantal lezingen of z.g. luisterencsus sen is beperkt geworden. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd voor het candidaats-examen rechtsgeleerdheid de heeren J. F. H. Bosch (Den Haag) en W. M. van Haa-ften (Oegst- geest). De alhier tot arts bevorderde semi-arls F. H. van Dorssen is bestemd tot reserve officier van gezondheid 2e kl. bij den genees kundigen dienst van het leger hier te lande. Hedenavond wordt in den foyer van de Stadsgehoorzaal de slotvergadering gehou den van de Leidsche Winkelweek. Het be looft een belangrijke avond te worden; o.a. zal een tweetal lezingen worden gehouden. Een vertegenwoordiger der Philipsfabrieken te Eindhoven over „Het lichteffect in de etalage" en een vertegenwoordiger der Sted. Lichtfabrieken alhier over „Het goedkoope tarief". De Léidsche politie heeft in Den Haag de 17-jarige Duitsche dienstbode E. W. aangehouden, die ten nadeele van de fa milie D., waar zij in dienstbetrekking was, eenige goederen had gestolen In de Stedelijke Werkinrichting wa ren opgenomen: Volw. Kinde pers. ren Totaal Maandag 27 October 35 35 Dinsdag 28 October 40 1 41 Woensdag 29 October 36 36 Donderdag 30 October 40 1 41 Vrijdag 31 October 35 1 36 Zaterdag 1 November 34 1 35 N.V. VER. ROTTERDAMSCH- HOFSTAD-TOONEEL. „De Wonderdofetoor", Vlaamsch blijspel in 3 bedrijven van Jos Janssen. Ten platlelande is de winderdoktopr nog altijd ten zeerste in eere en op dit feit heeft- Jos Janssen een alleraardigst, echt- Vlaamsch-leutig blijspel gemaakt, dat door zachte ironie, hier en daar zelfs satire, sappig en raak is gekruid. Hoe wel de handeling eigenlijk beperkt blijft, weet deze Vlaming in allen eenvoud, zon der eenige dik-oplegging of wat ook, zuiver tooneel te geven, dat kostelijk amuseert van 't begin tot 't einde. Een pas gepromoveerde dokter komt bij zijn cousyn Manten, een eenvoudig ..koe boertje" op bezoek, om dezen te raadple gen over een vestiging in diens dorpje Dat moet je doen, zegt deze, doch zeg vooral niet, dat je „doktoor" bent, doe alsof je een kwakzalver bent, anders krijg je geen klant. En de omstandigheden komen den koeboer bij zijn gehaaide over reding te hulp. Gevolg doktoor Steven, ge- manergerd door zijn cousijn, heeft in een oogenblik een practijk om van te water tanden En dat helpt Steven telkens weer heen over zijn verzet. t De practijk gaat zelfs zoo goed, dat de burgemeester hem zijn eenige dochter wil opdringen. Doch doktoor Steven heeft lie ver zijn nichtje en weet haar te veroveren. Samen zullen zij zich dan vestigen in Brus sel het verdiende geld opent daartoe de mogelijkheid wanneer zijn kwakzal verij tenslotte een einde neemt, doordat hij, beschuldigd van onwettig uitoefenen der geneeskunst, zijn doktershui laat zien en zijn klanten, die hem eerst tegen de gewapende macht wilden verdedigen, hem uitfluiten De doktoren hebben reeds menigmaal stof geleverd voor goede blijspelen. Jans sen heeft aan de lange reeks een zeer geslaagd experiment toegevoegd. Onder regie van Hermann Schwab wordt het heerlijk-amusante Vlaamsche tooneel- werk allergrappigst vertolkt Cousijn Man ten draagt het volkomen ter overwinning. Joh Elsensohn speelt hem prachtig sug gestief, ten voeten uit. AUes leeft er in deze creatie zoodat het gehoor eenvoudig wordt meegesleept Nemen we b-v. dat lachen in het 2e bedrijf! Cor v. d. Lugt heeft een praehtgreep gedaan door Elsensohn weg te rukken uit het Bouber-gezelschap en aan het zijne te vprbinden. Hij kan nog plezier van dezen ras speler beleven! Eduard Palmers vervulde de rol van dok ter Steven naar behooren en Willy Dun selman het lieftallige nichtje, terwijl de lange reeks patiënten etc zich keurig aan- paste kleurig en fleurig. Speciaal de coJ lega-wondm-dokter van .Tan Gecfe zi; nog genoemd evenals het burgemeestersdoch- terkijn van Joeki Broedelef. Jammer dat schouwburg niet heter bezet was. de afwezigen hadden engelijk! Maar de aanwezigen hebben in applaus ge wedijverd Komt ër nog een reprise 1 BINNENLAND. De eerste steenlegging voor de nieuwe Vara-sbidic te Hilversnm. (Binnenl., Ie BI.). Nabij Woerden is een wielrijder door een ante doodgereden; de automobilist werd te Utrecht aangehouden. (Gemengd, 2e Blad). Misdrijf te Amsterdam. (Gemengd, 2e BI.). Het Nederlandsch voetbal-elftal te Zurich met 63 geslagen. (Sport, 3e Blad). BUITENLAND. Het Volkenbondswerk in November. (Tel., lc Blad). Conservatieve overwinning bij de Engelsche gemeenteraadsverkiezing. (Buitenl., Ie BI.). Ras Tafari gekroond tot keizer van Abes- sinië. (Buitenl., Ie Blad). Turkije in financieele moeilijkheden. (Tel., Ie Blad). I Rustig verloop der demonstratie der Oos- tenrijksche Heimwehren. (Tel., Ie Blad). PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND. Begrooting voor 1931. Gedep. Staten van Zuid-Holland hebben bij de Provinc. Staten ingediend de pro vinciale begrooting voor 1931. Deze vermeldt een totaal aan inkomsten en uitgavengewoon f. 7.310.075, buitenge woon f. 20.000.000 totaal f. 27.310.075; saldo nihil. Nu krachtens de wet van 15 Juli 19-9 voor het dienstjaar 1931 geen opcenten op de hoofdsom voor de Personeele belasting meer geheven kunnen worden, moet dat verlies worden goedgemaakt door heffing van meer opcenten op de inkomstenbelas ting en de vermogensbelasting, welke inge volge art 126 quinquies, eerste en tweede lid, der Provinciale wet worden geheven tot een gelijk getal, terwijl zij in geen ge val meer dan veertig mogen bedragen. Gedep. Staten stellen nu voor, naast de heffing van twintig opcenten op de hoofd som der Grondbelasting zoowel voot ge bouwd" als voor „ongebouwd" te hef fen tien opcenten op de Inkomstenbelas ting en tien opcenten op do Vermogensbe lasting. SALARIS-CONGRES RIJKSPERSONEEL- Zaterdag is te 's Gravenhage een salaris congres gehouden van de centrale van ver- eenigingen van personeel in 's Rijksdienst. Na een openingswoord van den heer A- M. Spruyt hield de heer F. Perdok Hzn., voorzitter der centrale, een rede over: „Is ons salaris op peil?" Nadat meerdere sprekers het woord had den gevoerd werd met algemeene stemmen een motie aangenomen, waarin de vergade ring er bij de Volksvertegenwoordiging op aandringt, voor het Rijkspersoneel een duurzame verbetering in de salarieering aan te brengen door het met ingang van 1 Jan. a s. vrij te stellen van de bijdrage voor de premie voor eigen pensioen, als mede gelden te voteeren op de Rijksbe- grooting dienstjaar 1931 waaruit de kosten van een salaris- en loonsherziening be streden kunnen worden, teneinde de inko mens van het Rijkspersoneel zoodanig te regelen, dat een levensbestaan overeenkom stig het algemeen welvaartspeil van het Nederlandsche volk voor het Rijkspersoneel is verzekerd. DEMOCRATISCHE PARTIT. Zaterdag hield de Democratische Partij te 's-Gravenhage een huishoudelijke alg. vergadering onder leiding van den vice- voorzitter, den heer G. van Dijk. Besloten werd tot deelneming aan de Staten- en Raadsverkiezingen in 1931.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1