71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 25 October 1930
Derde Blad
No. 21659
Buiten!. Weekoverzicht.
BRIEVEN UIT BERLIJN.
H. P. H. KEEREVVEEri
De vredesverdragen en Engelsche
moeilijkheden.
Nu eenmaal het gevaarlijke vraagstuk van
wijziging der vredesverdragen is aangeroerd,
nu eenmaal op dat zoo licht ontvlambare
terrein a is gezegd, wordt het niet meer los
gelaten en op de a is reeds de b gevolgd.
Reeds werden de eerste proefballonnetjes op
gelaten, voor welke concessies een volledig
Fransdh-Duitsche verzoening, beter gezegd
een Fransch-Duitsche toenadering binnen
het bereik der mogelijkheden gaat vallen.
Men is dus op den goeden weg, den weg,
die reeds lange, lange jaren was afgebakend
voor wie niet ziende-blind mocht heeten.
Edoch, de afstand, daarop afgelegd, is nog
slechts zeer minimaal, dat moet men vooral
niet uit het oog verliezen.
Uit de jongste redevoeringen van den
Fransc'hen premier Tardieu is toch voor de
zooveelste maal een klank gehoord, die
moeilijk verkeerd kqn worden uitgelegd.
Daaruit bleek overduidelijk hoe de Fransche
regeering feitelijk nog niet zoover is als
Briand al achter zich heeft, laat staan als
deze zou willen gaan, zoo hij het voor het
zeggen had. Dit afgezien van de krachtige
veroordeeling van Briand's politiek door de
chauvinistische nationalisten, die zich be
ginnen te roeren en op de trom slaan, waar
van de zuivere vaderlandsliefde" het kalfs
vel heet te zijn. En dan moet vooral niet
uit het oog worden verloren ,hoe Duitsch
land, juist getroffen door een mijnramp, die
in lange jaren niet zoo ernstig is geweest,
vooral in het Oosten schadeloos gesteld zal
moeten worden (corridor en Sileziël) zoodat
Polen mede direct in het geding komt! Met
het Polen van maarschalk Pilsudski, die
daar op dit oogenblik weinig minder dan
een dictatuur uitoefent, zal ongetwijfeld in
dit opzicht niet te spreken vallen; zelfs
•niet, al zou Frankrijk zich wagen aan zachte
pressie op zijn vazal en bondgenoot.
De Engelsche steun voor de idee van wij
ziging in Frankrijk (niet geheel ten on
rechte) van weinig waarde geacht, waar
Engeland zelf geen enkel offer zou hebben
te brengen zegt hiertegenover niet veel.
Meer zou helpen, als Amerika krachtdadig
hulp wilde toezeggen.
Doch daarmede is het ook niet rooskleu
rig gesteld. Wel drinkt men aan de overzijde
van den haringvijver met een zeker welge
vallende woorden van Schacht, den oud
president der Duiische Rijksbank in, zooals
blijkt bij zijn diverse redevoeringen aan de
universiteiten etc., hetgeen moreel van in
vloed mag worden geacht, doch op het ge
bied der practische politiek geeft de Yankee
niet thuis: van wijziging der oorlogsschul
den-regeling moet Amerika niemendal heb
ben, terwijl finantieél en economisch deze
kwestie het vraagstuk volkomen heheerscht.
Oud-president Coolidge b.v. heeft zich nog
slechts enkele dagen geleden een volslagen
tegenstander getoond van iedere concessie
aan Europa dat de genomen gelden toch
maar in oorlogstuig zou omzetten. Wee den
wolf, die in een kwaad gerucht staat!'
Hoe noodzakelijk voor de rust in ons we
relddeel wijziging der vredesverdragen moge
zijn, voorloopig blijft de wensch nog de va
der der gedachte. En hetzelfde is het geval
met de economische toenadering van Europa.
In theorie wordt er voor gevoeld de prac-
tijk beweegt zich, helaas, in tegenovergestel
de richting en de taTiefmuur wordt geregeld
hooger en hooger.
't Is allemaal bij elkaar weinig bemoedi
gend Het schijnt, dat eerst het water tot de
lippen moet zijn genaderd.Doch is réi-
ding in zulke benarde omstandigheden dan
nog mogelijk, dat is een open vraag.
Zelfs Engeland het bolwerk van den vrij
handel. ziet de proteetie-gedachte gevaarlijk
veld winnen. Baldwin, de leider der conser
vatieven, heeft zich zelfs genoodzaakt ge-
zien om voor lord Beaverbrook te capitu-
leeren. Anders is zijn brief aan den voor
vechter der rijksvoorkeur-rechten moeilijk
te beschouwen. Reeds halverwege, heelt
Baldwin nu in één sprong den ganschen
weg derwaarts afgelegd, ook al toont lord
Beaverbrook zich nog niet tevreden! En
Labour aarzelt. Stond Snowden niet als vrij
handels-kampioen pal, wie weet, hoe snel
ook daaT naar protectie zou worden afge
gleden. Eerst met de noodige uitzonderingen
als eerste levensbehoeften etc., doch een
maal begonnen, gaat het geleidelijk verder.
Die strijdvraag tusschen protectie en vrij
handel zal de imperiale rrjksconf eren tie wij
zeker zonder noemenswaardig succes doen
uiteengaan. Het moederland weerstaat den
aandrang der dominions, speciaal van Canada,
doch de dominions zijn niet van zins te
wijken voor de wenschen van Old-England.
De handen worden al losser en losser.
Twee nieuwe aangelegenheden komen bo
venden de Engelsche moeilijkheden vergroo-
ten. In de eerste plaats is daar Palestina.
Tijdens den oorlog in 1917, heeft Engeland
in de Balfour-nota den Joden een soort
belofte gedaan om Palestina wederom te
maken tot het joodsch Tehuis en in den
beginne heeft Engeland, sinds den vrede
optredend als mandataris voor den Volken
bond van dit historisch land zich inderdaad
moeite gegeven deze belofte te vervullen.
Het bleek evenwel later, dat te weinig
rekening was gehoulen met de huidige be
woners. de Arabieren, die nï?t van zins zijn,
zich te laten verdrijven of terugdring ?n.
Men weet, hoe bloedige botsingen het ge
volg waren van de tegenstrijdigheid van
belangen, die door de extremisten van de
Mohammedanen op de spits werden gedreven.
En waar Engeland, gelet op de Indische
muizenissen, den gang van zaken in Irak
en dc Hedzjas, de Mohammedanen te vriend
wil houden, heeft de huidige regeering in
een witboek de Balfour-nota grootend ?els
ingeslikt. Uit den aard de** zaak heeft dit
o-d~r de 7iónisten en in Joodsche kringen 1
h vice verontwaardiging gewekt, -aar John
Buil wordt beschuldigd van laf har ige trouw- J
breuk, doch de Labour-regeering heeft, zich j
koel houdend aan de realiteit der dingen, I
de meegaandheid van de Mohammedanen in j
de gegeven omstandigheden hooger gesteld
dan den invloed van het Joodsche kapitaal.
Het moge moreel zwak zijn, in de politiek
is het geen uitzonderingsgeval.
In de tweede plaats heeft Koning Foead
van Egypte in den strijd tegen de Wafd
het aangedurfd om een verlicht despotisme
in te voeren. Hoewel dit ook de liberalen
van den vroegeren premier Mahmoed pasja
van hem vervreemdt. Engeland heeft zooge
naamd geen direct belang daarbjj, doch dit
is slechts schijn, als puntje bij paaltje komt.
Wat in Egypte gebeurt, is voor Engeland
van het hoogste belang! Labour staat niet
achter den Koning, al houdt deze het op
de Engelsche politiek. Het maakt de totale
situatie slechts ingewikkelder.
(Van onzen correspondent).
De vooruitgang der techniek.
Berlijn, 18 October.
Zelden heeft in Berlijn een bericht een
zoo diepen indruk gemaakt als onlangs de
Jobstijding, dat de ,.R 101" in Noord-Frank
rijk in brand geraakt was en vijftig dappere
luchlvaarders in de vlammen omgekomen
waren. Ik zat juist aan mijn radioltoestel
en hoopte in zorgelooze stemming te mogen
luisteren naar de danswijsjes van Berlijn
en Boedapest, Weenen en Hilversum, Lon
den en Leningrad, toen onverwachts de aan.
gekondigde vroolijke melodiën verstomden
en het sombere bericht de ronde romdom
de aarde deed.
Op zichzelf al een schokkend feit! Een
stille triomf van de techniek, die in staat
is in één seconde alle werelddeelen een
zelfde mededéeling te doen geworden; die
in alle hoeken der aarde op hetzelfde
oogenblik de men.schen luidruchtig-ver-
heugd of stil van smart en teleurstelling
vermag te maken. Dien Zondag intusschen
het was al weer uren na de catastrofe
heeft 9tellig niemand gedacht aan het won
der van de radio en eerder een zucht ge
slaakt over de slachtoffers, welke diezelfde
techniek nog bijna dagelijks ter wille van
een nimmer stilstaande zucht naar snel
heid en verkeersmogelijkheden meent te
mogen opeischen. In Duitschland in het
bijzonder, dat met zijn Zeppelins van de
laatste jaren de menschen bijna reeds van
hel ongevaarlijke van verkeer per lucht
schip overfiiigd had, maakte de ramp van
de ,,R 101" een indruk, die zich den vol
genden dag in de kranten en in alle ge
sprekken weerspiegelde Er waren ook hier
tallooze menschen, die hun „Graf Zeppelin"
vele malen geestdriftig toegejuicht hadden,
of de menschheid goed er aan doet, in dit
stadium reeds tientallen millioenen voor
zulke luchtmonsters uit te geven en er de
levens van vele vooraanstaande mannen
en vrouwen aan te wagen.
Maar die angst schijnt thans, eenige
weken na het ongeluk, alweer vergeten te
zijn.Zelfs in den laatsten tijd opvallend tal
rijke doodelijke ongevallen met bestuur
ders en passagiers van vliegtuigen schijnen
niet in staat te zijn, der moderne mensch
heid meer dan oogenblikkelijken schrik aan
te jagen. Men is over de periode der voor
zichtigheid blijkbaar in breede kringen reeds
heen en gelooft de verzekeringen der lucht
vaartspecialisten, dat vliegtuig en lucht
schip volgens statistische gegevens meer
veiligheid bieden dan tr^in en automobiel.
Tragische ongevallen kunnen eenige
dagen, zelfs weken de geestdrift alkoelen-,
al te spoedig gelooft de moderne mensch
weer in dat luchtverkeer en beschouwt het
dagelijksch gebrom van motoren hoog boven
huizen en steden en landen als een ver
schijnsel dat even weinig aandacht ver
dient als het voorbijsnorren van reis-auto's
en het dreunen van D.-treinen met 90 tot
100 K.M snelheid in het holst van den
nacht.
Duitschland dat in verkeerstechniek een
zoo opvallende plaats inneemt, dat ons de
eerste proeven met rakettenauto's en raket
ten-vliegtuigen gebracht heeft, schijnt nu
weer een nieuwe stap voorvvaafts gedaan
te hebben door een proeftocht met een pro
peller-trein", die juist heden op het doode
spoor tusschen Hannover en Zelle, waarop
ook Fritz von Opel zijn raketlen-proeven
gedaan heeft, plaats had en blijkbaar met
volledig succes. Ik wil hier slechts samen
vattend vertellen dat de vooihereidingen
als gewoonlijk in het geheim plaat9 gehad
hadden en dat slechts weinige belangstellen,
den en journalisten de kans kregen, den
nieuwen „trein" te zien en een eerste proef
rit mee te maken.
Het beginsel kan niet nieuw genoemd
worden. We hebben reeds alle mogelijke
proeven, gezien van voortstuwing door mid
del van de motoren en propellers, die we
anders voor vliegtuigen plegen toe te pas
sen. Auto's zoowel als motorbooten heeft
men van zulke propellers voorzien en het
resultaat was steeds, dat men inderdaad
zeer behoorlijke snelheden bereiken kon,
zonder dat nu juist gezegd kon worden dat
de luchtschroef voor zulk een voortbewe
ging als bijzonder geschikt beschouwd
moest worden.
De ..Gesellschaft fÜT Verkehrstechnik",
die zich ten doel stelt, voor het vervoer van
passagiers en post proeven le nemen met
bijzonder snelle verkeersmiddelen, heeft
intusschen hard gewerkt aan den „propel
ler-trein", zij was gisteren in staat met
groot succes te demonstreeren met een
eigenaardigen spoorwagen, dip er uitziet
als een model van een zilverkleurig schip,
dat met de kiel naar boven op wielén ge
plaatst en aan de achterzijde van een
vlipgluig-nropeller voorzien is. De wagen
heeft de bekende „Stromliniën". die ook
reeds bij auto's en snellp motorbooten, bij
kleine bestuurbare ballons en andere ver
keersmiddelen toegeph9t i9 om den weer
stand van de lucht tot een minimum te be
perken. En wordt voortgestuwd door een
motor van 500 P.K,, die per 100 K.M. 60
Liter benzine verbruikt en aan de waggon
een snelheid van 150 K.M. per uur kan ge
ven. Wat volgens spoorwegdeskundigen de
snelheidsgrens is om zulke treinen nog in
het gebruikelijk stelsel van treinverkeer
zonder storingen te kunnen invoegen,
v Een mijner Duitsche collega's die de
proeftocht meegemaakt heeft, weet er van
te vertellen, dat de nieuwe trein, waarin
40 passagiers kunnen plaats nemen, zoo
zacht voortglijdt, dat noch de meerijdenden,
noch degenen, die zich langs den rails op
stellen. den indruk krijgen, dat hier een
snelheid bereikt wordt, welke bijna het
dubbele bedraagt van die, waarmede onze
D-treinen dagelijks rammelend en dave
rend over de ijzeren staven plegen voort
te snellen.
^n de vroege ochtenduren van heden had
zich het kléine gezelschap opgesteld op het
station Burgwedel, dat aan de lijn Hanno
verCelle gelegen is, een traject van 18
K M. .zonder bochten, dat deel uit moet ma
ken van een snellere verbinding, die echter
cm financieele redenen nog niet tot stand
gekomen is. De Rijksspoorwegmaatschappij
beschikt daardoor over een doodloopende
lijn, die reed9 voor allerlei proeven haar
nut bewezen heeft. Ook ditmaal was het
lijntje het aangewezen traject om den „pro
peller-trein" in beweging te zetten.
En nu zagen de toeschouwers plotseling
een wonderlijk wit gevaarte op zich toe-
snorren, dat met 150 K.M. snelheid voorbij-
snorde en den indruk maakte, nauwelijks
aan wrijving onderworpen te zijn! Even
later mocht men zelf plaats nemen en toen
kon men waarnemen, dat de wagon iets
van een potvisoh heeft, met dikken ron
den kop en spits uitloopenden staart,
waaraan de groote schroef bevestigd is.
De bestuurder zit in het kopgedeelte up
een verhoogden zetel met allerlei hefboo-
men voor zich en pedalen als bij een auto.
Men neemt plaats op lichte metalen stoe
len. De bestuurder zet den motor aan en
als die op hoogste toeren is, worden lang
zaam de remmen losgedraaid, met het ge
volg dat na een halve minuut 50, na een
minuut 90, na D/> minuut 120 en na 2 minu
ten reeds 150 K.M. snelheid bereikt is met
een geleidelijken overgang, die door alle
deelnemers bewonderenswaardig genoemd
wordt.
Men vraagt zich nu al af, of hier de
toekomst van het spoorwegverkeer gelegen
is; en allerlei problemen doen zich voor!
Moet men nog voortgaan met het electri-
ficeeren der spoorwegen 1 Heeft de pro
peller-trein. die geen extra-kosten voor de
rails en voor de uiterst-kostbare aanbren
ging van geleidingsdraden eischt, niet veel
meer toekomst? En zal de reiziger niet
veel meer neiging vertoonen. per propel
ler-trein 150 dan per electrische of door
stoom gedreven trein 75 tot 100 K.M. per
uur af te 1 eg-gén
Terwijl spoorweg- en luchtverkeer hun
uiterste best doen om ons steeds sneller
naar ons doel te brengen, heeft de hoofd
commissaris van politie te Berlijn terecht
ingezien, dat aan het waanzinnige razen
der auto's en motorrijwielen in het druk
ste gewoel van de straten dezer wereld
stad, waardoor vrijwel dagelijks ongeluk
ken met doodeliiken afloop te betreuren
zijn, paal en perk gesteld behoort te wor
den en hij heeft voor de „bebouwde kom"
de maximumsnelheid op 40 K.M. vastge
steld.
Dat is voor de overvolle stralen van de
:y, de arbeiderswijken en het „Westen"
nog altijd een snelheid, die den leek zeèr
behoorlijk zal voorkomen, die echter door
de sterke remmen, waarover de auto thans
beschikt, geen direct gevaar meer beteekent
behalve natuurlijk, wanneer de straten
vochtig zijn en het- gladde asphalt dat
hier langzaam maar zeker rauw gemaakt
wordt tot een ijsvlakte geworden is.
De praktijk heeft intusschen reeds ge
leerd, dat vele autobestuurders en vooral de
jonge blagen, die met hun brommende,
knallende en knetterende motorfietsen de
moderne stad tot een hel weten te maken,
zich aan deze nieuwe voorschriften bitter
weinig te storen plegen. Overmatige snel
heid en onzinnig lawaai van motoren, knal-
potten en claxons maken het leven in Ber
lijn en andere Dditsche steden nog altijd
ongenietbaar. De qvergroote meerderheid der
automobilisten beschouwt zich nog steeds
als meesters van den openbaren weg en van
de zoo hooggeroemde Duitsche discipline is
tegenwoordig een bitter beetje meer over
gebleven.
Het is al teekenend genoeg, dat een der
boulevardbladen, het „8 Uhr Abendblatt",
onlangs op het denkbeeld gekomen is, een
extra-plaquette uit te loven voor wat het
blad „Ritter vom Steuer". ridder van het
stuurrad noemt, en die het ten geschenke
geeft (de namen en tie motiveering worden
eiken dag publiek gemaakt) aan dames en
heeren of beroepschauffeurs, die blijk gege
ven hebben elkaar en den voetghnger met
bijzondere beleefdheid te behandelen.
Dat herinnert aan eenige jaren her, toen
men in Berlijn in openbare verkeersmidde
len bordjes kon aantreffen met de goedbe
doelde maar voor de bevolking allesbehalve
vleiende aanmaning: „Nimmt Rücksicht auf
Kriegsheschadigte" (geeft invalieden een zit
plaats!) pen wenk, die-nog heden niet altijd
overbodig is! ROLAND.
RECLAME.
BEGRAFENISSEN v Tol. aei
AUTO-TRANSPÖRT
Aalmarkt 16. CREMATIE
Cit
4762
HET GEVAAR VAN DUMPING.
(Nadruk verboden.)
Eenige maanden geleden wezen wij, in
een brief over de nieuwste phase in de
ontwikkeling van de Russische huishouding,
op het groote gevaar van dumping van den
kant van Sovjet-Rusland als gevolg van de
pjatiletika. De toestand was toen van dien
aard, dat vrijwel niemand in het Westen
aan de mogelijkheid van zulk een gevaar
'heeft gedacht en de dumping zélf slechts
als een mogelijkheid in de toekomst bekeken
kon worden. Intusschen hebben de dingen
zich ontwikkeld in de door ons gewezen rich
ting en 'het vraagstuk van de sovjet-dumping
heeft opgehouden een zuiver theoretisch
karakter te dragen, het is een vraagstuk
van den dag geworden.
Zooals steeds teekenen zich daarbij
twee stroomingen af. Een gedeelte van de
Westersche pers, hoofdzakelijk de z.g.
„gele" bladen" of de „boulevard-pers", die
belust is op sensatie en zich zelden door
een crrtischen geest onderscheidt, ziet al
de geheele wereld overstroomd van Rus
sische goederen, die het economische leven
van de kapitalistische wereld ten gronde
zullen richten. Een andere categorie jour
nalisten, de openlijke en geheime vrienden
van de bolsjewiki (de laatste groep is
wellicht veel erger dan de eerste, omdat
zij het publiek op een handige wijze om
den tuin weet te leiden), ontkent de dum
ping geheel of stelt de zaak als tamelijk
onschuldig voor.
Zooals steeds, ligt de zaak tusschen deze
twee uilersten in. De veronderstelling, als
zou Rusland de geheele wereld met goed-
koope goederen kunnen overstroomen en
daardoor het economische leven van alle
landen in de war sturen, is natuurlijk te
naïef om er ernstig over te spreken. Maar
de beweringen van de tegenpartij zijn niet
alleen dwaas, maar zelfs gevaarlijk. Wij
willen nu den toestand beschrijven, zooals
hij in de werkelijkheid is en ons daarbij niet
op declamatie steunen (de vrienden van de
bolsjewiki geven steeds de voorkeur aan
deze manier van „bewijzen"), maar op de
feiten en statistieken.
Bij de beoordeeling van de dumping-
mogelijkheden moeten wij scherp onder
scheid maken tusschen de volgende groe
pen van waren: 1. hout, 2. graan en andere
levensmiddelen, 3. steenkolen, olie e.d., 4.
fabrikaten en halffabrikaten.
Het makkelijkst is de dumping met hout.
Rusland heeft uitgestrekte bosschen' en bij
oordeelkundige exploitatie van die bosch- I
rijkdqjnmen zou het land altijd een der
belangrijkste leveranciers van hout kunnen
zijn. Het zou echter daarbij niet de eerste
plaats kunnen innemen, omdat de Russische
bossdhen zich hoofdzakelijk in streken be
vinden, die moeilijk te bereiken zijn, die
zoo ver van spoorwegen, havens enz. liggen,
dat alleen reeds het vervoer van het hout
naar de havens het grootste gedeelte van
het geld zou opeischen, dat het hout in het
buitenland zou kunnen opleveren. Daarbij
komt nog, dat in die afgelegen streken geen
arbeiders te vinden zijn.
De sovjet-regeering heeft dit vraagstuk
heel eenvoudig „opgelost". Zij laat alle
bosschen vellen, die niet al te ver van
rivieren verwijderd liggen, en bekommert
zic'h in het geheel niet om de funeste ge
volgen van de ontbossching. Aan nieuwe
aanplantingen, om de aangerichte verwoes
tingen eenigszins aan te vullen, denken de
bolsjewiki natuurlijk in het geheel ndet.
Arbeidskrachten verschaffen zij zich een
voudig door tienduizenden menschen naar
de bosschen te verbannen en er als slaven
te laten werken. Die slaven krijgen gee;»
vergoeding, alleen wat brood. Het sterfte
cijfer is onder die ongelukkigen natuurlijk
ontzettend hoog, maar daar bekommert zich
niemand te Moskou om. Er zijn in Rusland
immers „millioenen overbodige menschen".
Op deze wijze kost het hout den bolsjewiki
letterlijk niets (het brood voor de houthak
kers, havenarbeiders enz. wordt eenvoudig
den boeren afgeperst). Alles, wat de bolsje
wiki boven de vrachtkosten krijgen, is dus
volgens hun opvatting „zuivege winst". Dat
stelt hen in staat, geweldige hoeveelheden
'hout op de wereldmarkt te werpen en tegen
belachelijke prijzen te verkoopen. Wie, als
schrijver dezer regelen, met verschillende
deskundigen op houtgebied heeft gesproken,
weet, hoe zeer deze dumping-poliliek van de
bolsjewiki de houtmarkt gedesorganiseerd
heeft en tot welke onhoudbare toestanden
zij heeft geleid.
Met graan en andere levensmiddelen (ook
producten van de zuivelindustrie en vee
teelt) staan de zaken iets anders. De sovjet-
regeering dwingt de boeren een aanzienlijk
gedeelte van den oogst aan de overheid af
te staan. De boeren mogen alleen een mini
male hoeveelheid graan behouden. Voor het
den boeren gewapenderhand ontnomen
graan betaalt de sovjet-regeering belache
lijke prijzen en daarbij in de volkomen ge-
deprecieerde tsjerwonets-valuta. De bolsje
wiki betalen den boeren met bankbiljetten,
die hun niets kosten (alleen den prijs van
papier en verf). Practisch krijgen zij dus het
graan vrijwel voor niets. Ook hier is dus
elk bedrag, gekregen boven de vervoerkos
ten, als een „zuivere winst" te beschouwen.
De eigen bevolking is in Rusland op zeer
minimale rantsoenen gezet, waarbij niet
alle inwoners een distributiekaart krijgen,
maar Slechts die groepen, welke de bolsje
wiki noodig achten te vriend te houden.
De overigen moeten maar zelf zien, hoe zij
aan voedsel komen. Dat stelt de sovjet-
Tegeering in staat, betrekkelijk groote hoe
veelheden graan uit te voeren.
De sovjet-uitvoer van graan zou dus wel
tot een zekere daling van de graanprijzen
op de wereldmarkt kunnen leiden, maar de
tegenwoordige catastrophe op de graan
markt kon die uitvoer niet bewerkstelligen.
De eigenlijke oorzaken van den tegenwoor-
digen toestand kent iedereen. Er is een
voudig een overvloed, aan tarwe. Vergelijken
wij de cijfers van 1913 (dus van vóór den
oorlog) met die van 1928-'29 (de cijfers over
het loopende jaar zijn nog niet volledig) dan
zien wij, dat de productie van tarwe met
11 pGt. is gestegen. De hoeveelheden nict-
gerealiseerde tarwe nemen steeds toe (in
de laatste vier jaar waren die hoeveelheden
als vblgt: 3,8 mililioen ton, 3,7 mil. ton, 6,2
mil. ton, 104 mil. ton). Daartegenover staat
dat het gébruik van brood steeds daalt. Dat
leidde tot de crisis, die wij nu aanschouwen.
De geforceerde bolsjewistische uitvoer heeft
den toestand nog verwarder gemaakt, het
geen de bolsjewiki overigens opzettelijk
doen.
Ook de suikermarkt heeft te lijden on
der een overproductie. Ook hier speelt de
sovjet-uitvoer een ondergeschikte rol; die
uitvoer verergert den toestand, die al erg
genoeg is, schept wantrouwen. Om die re
sultaten te bereiken, moet de sovjet-over-
heid haar eigen bevolking vrijwel geheel
zonder suiker laten, omdat de productie
van Rusland ver beneden het minimale
gebruik in dat land blijft. Om de eigen
bevolking 'bekommeren de bolsjewiki zich
echter niet. De hoofdzaak is; valuta te
bemachtigen
De bolsjewiki willen nu ook steenkolen
tot een massaal exportartikel maken. Zoo
als de lezer weet, bestaat er ook op dit
gebied in de wereld overproductie. Rus
land zelf produceert te weinig kolen en is
nooit in staat geweest de eigen behoeften
te dekken Den laatsten tijd is daarin
zelfs een aanzienlijke achteruitgang ge
komen, omdat de productie in het Don-
bekken, het belangrijkste kolengebied van
Europeesch Rusland, onrustbarend daalt,
en zelfs de talrijke terechtstellingen niet
in staat zijn den'toestand te redden. Dat
zal echter den bolsjewiki niet beletten,
kolen .uit te voeren om waardevolle valuta
te bemachtigen. Die uitvoer zal1 betrekke
lijk gering zijn, maar door te manöeuvree-
ren, de kolen nu hier, dan daar op de
markt te brengen, kunnen <fe bolsjewiki
met hun betrekkelijk geringe hoèveelhedeü
kolen veel verwarring scheppen.
Bij den uitvoer van suiker, kolen e.d.
komt een nieuw element voor de bolsje
wiki de loonen. Hout wordt door slaven
geveld, wier arbeid vtrijwel niets kost:
graan wordt den boeren ontnomen en be
taald met waardelooze papiertjes en daar
bij tegen een belachelijke berekening. In
de suikerfabrieken en in de kolenmijnen
werken echter arbeiders en hun arbeid
moet betaald worden. Indien de betaling
alleen in papieren geld geschiedde, dan
zou dat voor de regeerders weinig moei
lijkheden opleveren; zij kunnen immer®
zooveel papieren roebels drukken als zij
maar willen. De arbeiders eischen echter
behalve die papiertjes ook goederen:
levensmiddelen, kleeren, schoeisel enz.
Daar de prijzen van dergelijke goederen
in Rusland zeer hoog zijn, zou het loon
van den arbeider niet toereikend zijn voor
het aanschaffen van het allernoodzakelijk
ste. Daarom hebben de bolsjewiki zich*
gedwongen gezien aan de arbeiders en
eenige andere groenen van de bevolking
goederen te distribueer en tegen betrekke
lijk lage prijzen, zoodat de overheid aan
die goederen verlies lijdt. Bovendien krijgt
do arbeider zijn woning tegen zeer lage
huur en worden hem gas, électriciteit e.d.
tegen zeer lage prijzen geleverd, opnieuw
met verlies voor de gemeenschap. Het loon
van den Russischen arbeider bestaat dus
niet alleen uit geld, imaar uit verschillen
de andere dingen, waarmede men rekening
moet houden bij het vaststellen van het
reëele loon. Dat reëele loon is in Rusland
veel lager dan in de kapitalistische lan
den (nemen wij het reëele loon te Londen
voor 100 aan, dan is het loon te Berlijn
71 en te Moskou 50), maar het blijft op de
productie van Sovjet-Rusland drukken en
en laat op dit gebied minder vrijheid van
beweging toe dan op het gebied van den
houtuitvoer e.d.
Stalin en zijn naaste helpers willen ëoh-
ter de pjatiletka (het industrialisatieplan,
waardoor Rusland biftnen een paar jaar
niet alleen Duitschland en Engeland, maar
zelfs Amerika ver achter zich zou laten en
het machtigste industrieele land der we
reld worden) niet opgeven. De geweldige
uitgaven voor den aankoop in het buiten
land van machines e.d. moet dus doorgaan
Daarnaast gaat de groot uitgaven voor de
duizenden betaalde agenten van Moskou
in het buitenland, wier salarissen niet in
waardelooze roebels maar in volwaarde
dollars, ponden en guldens uitbetaald moe
ten worden.
De kans op het verkrijgen van een groote
leening in t buitenland is nihil. Er blijft
dus slechts één middel over: den uitvoer
tegen zeer lage prijzen steeds meer en meer
op te voeren. Daarbij redeneeren de bolsje
wiki als volgt: alle grondstoffen kosten ons
niet9. Er blijven dus alleen nog de loonen
over en die moeien gedrukt worden. Den
laatsten tijd wordt dan ook al het mogelijke
gedaan om de loonen te drukken. De arbei
ders worden tot zoo iets als lijfeigenen ge
maakt en gedwongen zich te verplichten
den tijd, dat de pjatilétfka duurt, op dezelfde
fabriek te blijven en tegen een zeer laag
loon te werken. Het is natuurlijk een vraag
in hoeverre het den bolsjewiki zal lukken
de arbeiders in dezen toestand van lijfeigen
schap te houden, maar dat daardoor de
kostprijs in Rusland sterk daalt en dat het'
gevaar van dumping steeds grooter wordt,
is aan geen twijfel onderhevig. Dat gevaar
bestaat in werkelijkheid, al is het niet te
zeggen, welke afmetingen de dumping zal
aannemen.
Dr. BORIS RAPTSOHINSKY.
RECLAME.
HARDNEKKIGE VERSTOPPING, dikkedarm-
catarrh, opgeblazenheid, maagstoringen,
bloedstuwingen, traagheid van den lever,
gele aders, pijn in den heup worden door het
gebruik van natuurlijk „Franz-Josef"-bitter-
water 's morgens en 's avond9 telkens
een glaasje weggenomen. 1673
