7Iste Jaar?an? VRIJDAG 24 OCTOBER 1930 No. 21658 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. BINNENLAND. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 30 Cts. per regel toot advertentiên uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT:: Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco peT post f. 2.35 portokosten. ƒ0.18 „0.18 Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. GOUDEN DOCTORAAT Prof. NOLEN. Maandag a.s. is Tiet vijftig jaar geleden, dat prof. dr. W. Nol en, oud-lhoogleeraar in de interne geneeskunde aan de Universiteit en oud-directeur van het Roode Kruis Zie kenhuis te 's-Gravenhage, aan de Leidsche Universiteit promoveerde tot doctor in de geneeskunde, op een proefschrift getiteld: „Riheumatismus gonorrhoicus". Naar wij vernemen heeft zich onder voor zitterschap van prof. dr. J. A. J. Barge, voor zitter der faculteit van geneeskunde, een commissie gevormd, ten einde den geleerde op den dag van zijn gouden doctorsjubileura te 'huldigen. LEGATUM VISSERIANUM. Derde en laatste voordracht over de Nederlandsch-Belgische betrekkingen. In de derde en laatste lezing, die de heer Th. van Weideren baron Rengers vanmiddag in het "kléin-auditorium van ihet Academie gebouw gehouden heeft, sprak spr. als zijn meening uit, dat de natuur geen twee landen meer op samenwerkmg, ja samensmelting heeft aangewezen dan België en Nederland. De politiek heeft hen echter eeuwen lang ge- sdheiden en de bijzondere politieke ontwik keling heeft op elk een zoodanigen natio- nalen stempel gedrukt, dat een samensmel ting, niet alleen van Nederland met België, maar ook van Nederland met Vlaanderen niet wel mogelijk schijnt. Ook in België heeft zich een nationaliteit gevormd, wier wezen nu tijdelijk in de schaduw staat tengevolge van den taalstrijd Splitsing van België schijnt niet tot een wenschelijk resultaat te kunnen voeren. Ook de Vlamingen hellen in den grond meer tot den Belgischen staat over dan tot Nederland en Nederland heeft niet getoond een GrootiNederlandschen staat te verlangen. Wel zou een innige samenwerking op economisch gebied in hooge mate gewenscht zijn, maar die coöperatie zal slechts tot op zekere boogie verwezenlijkt kunnen worden nu België zich militair met Frankrijk heeft verbonden (niet alleen op papier, maar in feite); zulk een veihouding moet op gegeven oogenblik'ken de politiek, ook de economi sche beïnvloeden. Nederland, hoe gevaarlijk onze positie ook zij dient zijn politieke bewegingsvrijheid te behouden en er is dientengevolge geen identiteit tusschen de hoogste belangen der beide landen. Dit beletsel voor innige politieke vriend schap vloeit voort uit oorzaken, die niet wortelen in de verhouding der twee landen op zichzelf, maar in het antagonisme der Groote West-Furopeesche mogendheden. Alles moet gedaan worden om te voor komen. dat de stemming tusschen de beide landen wordt vergiftigd. Slechts politiek noodlot scheidt de beide staten, geen intrin sieke tegenstelling. Zoolang de rivaliteit tusschen de West- Europeesdhe groote stalen blijft bestaan, zal er geen spraak kunnen zijn van een volledig heldere verhouding tus-chen Nederland en België; maar wederzijds moet altijd door gestreefd worden naar de bevordering van West-Europeesche toenadering, de eenige atmosfeer, waarin vriendschap tusschen België en Nederland en dientengevolge de Nederlandsclie beschaving blijvend kan ge dijen. RELIGIEUS SOCIALISTISCHE VEREENIGING. Hel bestuur van de Religieus Socialisti sche Vereeniging te Leiden heeft besloten dezen winter geen Zondagavond-bijeen komsten te houden. In de plaats daarvan zal getracht worden een aantal vergaderin gen te beleggen waar gelegenheid 731 zijn over het gesprokene van gedachten te wis selen Tot dit laatste beskot hel bestuur i«nr tegemoet te komen aan daartoe m crmn'.en geuite w nschen. De eerste dezer vergaderingen zal op Vrijdag 14 November a.s. gehouden worden. De heer B. de Ligt hoopt dan te spreken over; „De beteekenis van Gandhi's strijd wijze voor het moderne Socialisme Ook mevrouw H. RolandHolst heeft zich bereid verklaard op een nader te be palen dag te spreken over een onderwprp verband houdende met de socialistische broedergedachte en den strijd der onder drukte rassen. Met enkele andere sprekers is het be stuur nog in correspondentie. VEREENIGING VAN SLECHTHO ORENDEN. Afdeeling Leiden. Gisteravond werd de eerste bijeenkomst van de Vereeniging ter bevordering der Be langen van Slecht-hoorenden gehouden in het Leidsche Volkshuis Even 8 uur opende de presidente, mevr. Kranenburg de bijeenkomst met een harte lijk welkom aan de vele aanwezigen, waar onder wij verscheidene nieuwe gezichten mochten opmerken. Tevens een woord van harlelijken dank aan de dames Heeringa, Van Hoek en Makkink voor hune welwil lendheid om dezen avond eenige liederen te willen zingen en spelen. Het bestuur is daarvoor zeer erkentelijk. De groote opkomst van dezen avond be wijst wel, hoezeer de S.H. een samenzijn van gelijkgezinden op prijs weten te stellen. Gedurende de drie jaren dat de afdeeling bestaat is zij geworden tot een jonge krach tige afdeeling der geheele organisatie. Na de aanschaffing van de groepslelefoon mag een steeds nauwer contact verwacht wor den, niet alleen in de afdeeling, maar ook met alles wat de buitenwereld biedt. De presidente drong er toch vooral op aan dat, wanneer de leden bezwaren of wenschen hebben in het belang der afdeeling zij deze ook kenbaar zullen maken op de bijeenkom sten door de groepstelefoon. want dit zoo practisch instrumeit is niet alleen voor het bestuur, maar ook voor alle leden. Mevr Kranenburg drong er voorts op aan bij de leden, waarvan de meeste een gehoorinstru- ment gebruiken, zich toch ook te oefenen in het liplezen. Zij sprak uit eigen ondervin ding en zeide in gezelschappen een groote steun daaraan te hebben. Dit jaar zal ook weer een Nationale wed strijd plaats hebben; Leiden heeft goede krachten en het bestuur kan er niet ge noeg op aandringen dat allen zich zullen oefenen op de bijeekomsten. Het stelt voor een lipleescursus op te richten, waarvan mej. Driessen de leiding op zich zal nemer, tegen eenige vergoeding. Ten slotte kwamen de excursies ter sprake Met leedwezen heeft 'het bestuur gezien, dat er in de afdeeling Leiden zoo weinig animo voor uitstapjes of bezoeken aan fabrieken enz. bestaat; het heeft zich afgevraagd, wat daarvan de reden kan zijn. waar men toch van andere afdeelingen leest, dat op de ex cursies zooveel genoten wordt Het bestuur moet echter erkennen de oorzaak niet te kunnen vinden en vroeg den leden hunne bezwaren kenbaar te vullen maken in een volgende bijeenkomst. Door de groepstelefoon konden allen ge nieten van de liederen, welke door de da mes Heeringa en Van Hoek, die beiden over een zeer mooie stem beschiken. werden gezongen, terwijl mevrouw Mnkkink hen op voortreffelijke wijze begeleidde op de piano. Zoowel voor als na de pauze hebben deze dames allen eenige genotvolle oogen- blikken bezorgd, wat het applaus hun ook wel zal bewezen hebben. Het woord van hartelijken dank door mevrouw Kranenburg gesproken was dan ook zeer zeker op zijn plaats, terwijl de genoemde dames toezeg den nog eens hij hen te mogen aankloppen. In de pauze had een der damesleden ge zorgd voor een heerlijke cake bij het gebrui kelijke kopje thee. wat dankbaar werd aan vaard. Na de pauze, behalve de zang. nog een kwartiertje liplezen. eenige voorstellen tot het vormen van clubjes om met elkander te bridgen, schaken, dammen enz en de bekendmaking dat de volgende biieenkom^t een goochelaar zal komen, die dien avond cok weer op aangename wijze zal helpen passeeren Te ruim 10 uur sloot de presidente dezen welgeslaagden avond. OCTOBER-VIERING IN IN DIE. Dat de vele in Indië vertoevende Leide- naars het 3-Octoberfeest nog steeds in hooge eere houden, blijkt uit een ons door mevr. R. MeijeringBreebaart uit Medan toege zonden programma der koraalmuziek. welke in dc Proleslantsche Kerk aldaar op 3 October is ten gehoore gebracht met orgel begeleiding van den heer R. de Vries. Hel programma was samengesteld uit lie deren uit het ook hier gebruikte liederen- boekje en werd door de N. I. C R. O. op een golflengte van 41 Meter uitgezonden. Dat deze koraalmuziek niet het eenige num mer van de feestviering was, blijkt uit den oproep van het bestuur tot alle zangers, zangeressen en zangvereenigingen „om aan dit gedeelte van het programma werkdadig deel te nemen." Op welke wijze het wortelen- en uien- feest in Medan verder is gevierd, meldt deze circulaire niet. OUDERAVOND. Meisjesschool voor U.L.O. Breestraat. Woensdagavond werd in het gymnastiek lokaal van genoemde school de tweede ouderavond van dit jaar gehouden, welke, het slechte weer in aanmerking genomen, vrij goed bezocht was. Mej. Wissel, hoofd der school, opende de vergadering met een woord van welkom, in het bijzonder aan den heer W. Koops die zich bereid verklaard had een causerie te houden over het onderwerp- „Moeilijke jaren". Spreker verdeelde den leeftijd van 11 tot 20 jaar in drie perioden, welke respectieve lijk genoemd worden de pre-puberteits, pu berteit* en na-puberteitsjaren. De eerste periode, die voor meisjes van 11*13 en van jungens van 1315 jaar, vormt den lijd van dc overgangsjaren, waarin vaak een hoogst belangrijk proces valt waar te nemen, meer nog op lichamelijk dan op geestelijk gebied Deze jaren zijn inderdaad zeer moeilijk, speciaal voorde ouders die in hun kinderen een zekere onverschilligheid meenen waar te nemen, zich uitende bij jongens in bal dadigheden en zucht naar plagen, bij meis jes in snibberigheid, zekere „downheid", gemis aan werklust enz. De tweede periode geeft meer vorderingen in de geestelijke ontwikkeling te zien en kenmerkt zich door meerdere belangstelling in de buitenwereld: de jongeling(e) "aai zich zelf ontdekken, zich een persoonlijk heid voelen met als gevolg de drang naar zelfstandigheid, de wil om zijn of haar eigen leven te willen leven. En toch, hoe doet de behoefte aan hulp. aan leiding zich r.og voelen' en met welk een tact moeten deze hulp en leiding door ouderen gegeven worden, opdat niet het gevoel van zelfstan digheid en eigenwaarde er onder zal lijden! De derde periode is vrijwel de belangrijk ste: daarin toch wordt aan alle dingen de volle aandacht gewijd, dringen de groote problemen zich op: godsdienst, één- of al zijdige ontwapening, geheel-onthouding en nieuwe theoriën passeeren de revue, om eindelijk de levensbeschouwing te vormen. Het besef van roeping dringt door, moge 't zijn een nieuwe roeping om te komen tot een contact niet langs, doch met elkaar, om hierdoor elkaar te leeren begrijpen en liefde tot elkaar op te wekken: 't geeft zulk een belangrijke steun! Met zeer veel aandacht werd deze interes sante rede gevolgd en terecht werd den heer Koops door mej Wissel namens allen har telijk dank gebracht. In de pauze werd druk gebruik gemaakt van de gelegenheid om met de onderwijze ressen te spreken, terwijl nadien bij de rondvraag nog eenige besprekingen werden gevoerd. 0 HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Hotel Noordzee, Nieuwe Beestenmarkt 23, Leiden. Eigenaar: J. C. G. Verhoeven, Lei den. Wijzigingen: Hotel „Het Centrum", Nieuwe Beesten markt 23, Leiden. Uittredende Eigenaar: Wed. J. van BentenOveres. Leiden. Wijzi ging handelsnaam thans: Hotel Noordzee. Hotel Café-Restaurant „Het Witte Huis", Wilhelminapark 18. Oegstgeest. De statuten zijn gewijzigd. Wijziging handelsnaam thans: Naamlooze Vennootschap Hotel Café Restaurant „Het Witte Huis". D. en J. Dobbe, Roelofarendsveen B. 372, Alkemade Timmerbedrijf. Overleden Eige naar: D. Dobbe, Alkemade, dd. 31 Aug. 1930 RESIDENTIE-ORKEST. ACADEMISCHE EXAMENS. Geslaagd is voor het economisch doctoraal examen indologie de heer C. M. Dieudonné (Den Haag); voor het le gedeelte arts examen zijn geslaagd de heeren A. J. Rettler (Den Haag), J. M. Heuff (Den Haag), I. M. van Waasbergen (Den Haag). Bevorderd zijn lot arts de heeren A. Rijperda Wierdsma (Den Haag). J J. Voskuil (Leiden). Voor het candidaatsexamen rechtsgeleerdheid zijn ge slaagd de dames: jvr. E. M. F. Roëll (Leiden) en J. I. C. Vooren (Den Haag). Voor het doctoraal examen wis- en natuurkunde (hoofdvak Sterrenkunde) de heer A. de Sit ter (Leiden). —0 Op uitnoodiging van de pihilosophische faculteit der Leidsche studenten, spreekt prof. dr. W. Schlenk uit Berlijn op Woens dag 29 October a.s. in de collegezaal van het organisch-chemisdh laboratorium over: freie organisöhe Radikale. De 1ste ploeg dienstplichtigen der ligh ting 1931, bestemd voor het onbereden ge deelte van het 6de reg. veld-art. alhier, wordt 19 Januari voor eerste oefening inge lijfd. Bij de politie is een pauw te bevragen, welke op den Hooge-Rijndijk is opgevangen. De eerstvolgende algemeene vergade ring van de Vereeniging voor Armenzorg en .Weldadigheid woidt hier ter stede gehouden. Hel prachtige orkest, waarmee we de laatste jaren zoo vertrouwd zijn geraakt, heeft het eerste van de serie van zes con certen voor dit seizoen aan de derde sym- phonie van Mahler gewijd. Hiermee is geen simpele mededeeling bedoeld noch de aan loop voor een verslag. We stellen het feit om der wille van zijn beteekenis voor de samenleving in onze woonplaats. Wie in de sleutelstad nog iets anders ziet dan een provinciestadje dat min of meer toevallig aan een hoogeschool is gekomen, wie haar graag wil doen doorgaan voor wat zij wer kelijk is: een stad van 70.000 inwoners, die een wijdvermaarde universiteit bezit, die daarbij belangrijk centrum is van handel en industrie, hij zal met ons van oordeel zijn dat geestesuitingen als de Mahler III e. t. q. niet alleen volkomen op hun plaats zijn in onze concertzaal maar dat ze er niet gemist "kunnen worden. En wordt hem gevraagd hoe het met de muziek staat in het sociale verkeer, dan zal hij met gerechtvaar digden trots wijzen op onze zes orkestcon certen van het gehalte der Europeesche mu ziekcentra. Wij moeten dan ook deze con certen behouden. Daar is een belang mee gemoeid dat niet hoog genoeg kan worden aangeslagen. Waarom deze tendentieuse in troductie? Om tijdig te waarschuwen. Er zijn nog een paar honderd stoelen onbezet. Blijft dal zoo, dan loopt het verkeerd. Den beschaafden, den naar ontwikkeling streven- den stadgenoot, wien zulks aangaat, zij het bovenstaande ter overdenking aangeboden. De 3e van Mahler Buiten den knng, waarin sprake mag zijn van een zekeren Mahler-cultus, een weinig bekend werk van den meester. In Leiden nog nooit uit gevoerd. Onze erkentelijkheid jegens Dr. van Anroov om met dit werk in. Leiden te komen waardoor voor verreweg de meesten een zekeren achterstand zal zijn ingehaald, is meer dan een zinledige term. Mahler is een der belangrijkste figuren uit de nieuwere geschiedenis, veel geloofd en veel bestreden. Wie zou zich dan niet oprecht verheugen als hem de gelegenheid wordt geboden om aan het aantal der bekende, althans gehoorde, symphonieën één te kunnen toevoegen? De detde is een muzikale constructie van geweldige afmeting, geweldige kleuren en geweldige tegenstellingn, die hun rechtvaar diging vinden in de idee, die aan de even geweldige conceptie ten grondslag ligt; het bruisende en schuimende leven in zijn hoogste vervoering van den lust, in zijn diepsten jammer om zijn smart en ellend?. Das Lied vom grossen Pan, zooals Mahhr zelf het eens noemde. Men ziet het: daar moesten enorme dingen worden gezegd. Mahler had daar enorme middelen voor noo- dig. Men zou daar vrede mee kunnen heb ben als in den hoorder de idee levendig werd. Dat schijnt voor velen of voor som migen inderdaad het geval te zijn. Het wil ons daarentegen voorkomen dat de gedachte niet door den klank wordt gedragen. De mu ziek blijft voor ons gevoel te veel aan den buitenkant van de dingen hangen om den kern te kunnen raken. Ze komt daardoor niet tot de voor elk kunstwerk noodzake lijke concentratie, tot éénheid van gedachte, die leidt tot éénheid in de voorstelling bij I den hoorder. Wat weer tot gevolg heeft ver splintering, uiteenrafeling van het werk om tot waardeering te komen van die gedeelten, die hem muzikaal boeien en om het andere aan zich te laten voorbijgaan omdat het hem niet zegt wat hij vermoedt dat het zou willen zeggen Om ten slotte de verzuchting te slaken: words, words! En dan is. wat muzikaal in t oor valt, ook nog niet all°s van goeden huize Ook dringen zich nog a! eens anologieërr op met Brahms. Hoofd thema in I met Brahm's finale C moll symphonie, ook met diens le pianotrio. En dan valt de vergelijking niet altijd ten gunste uit van den meester der excessieve effecten. Den meester der virtuose instrumentatie kent men van begin tot einde en het -s vooral op het terrein waar men zijn grootste voldoening zal vinden. Dat kon ook dank zij de boven allen lof verheven uitvoering. Daar was geen orkestgroep, die niet volle bewondering afdwong. Afzonderlijk dienen genoemd te worden de heeren Zonneveld en de Beer die als trombonist en als trompet tist overtuigende bewijzen van hun meester schap leverden. Mevrouw Meta Reidel zong de altsolo in IV met fraai geluid en kracht van over tuiging. Dr. van Anrooy heeft de ontzaglijke moei lijke partituur gerealiseerd dat alles straalde van glans en schittering. En als na zóó consciëntieusen arbeid aan de instudeering besteed en met zóó vaste maar ook bewo gen directie niet de indruk van een volko men gaaf kunstwerk kon worden gevestigd, dan lag dit niet aan den dirigent, noch aan hel orkest. BINNENLAND. Op 49-jarigen leeftijd is te Amsterdam overleden de heer P. L. Lncassen, voorzitter van de Kon. Ned. Zeil- en Roeivereeniging. (Sport, le Blad). Binnenkort zal men aan vergaderingen kunnen deelnemen, zonder daarbij tegen woordig te zijn; speciale maatregelen der rijkstelefoon zullen worden genomen. (Bin nenland, le Blad). De heeren mr. Van der Flier en Bakker gaan een nieuwe Reisvereeniging oprichten. (Binnenland, le Blad). Het faillissement is aangevraagd van de ziekteverzekering-maatschappij „De Nieuwe Boerhaave". (Gemengd, 2e Blad). België verbiedt den invoer van herkan- wende dieren, in verband met het mond en klauwzeer in ons land. (Land- en Tuin bouw, 3e Blad). Ons parlementair overzicht; min. Deckers over het vlootplan; de interpellatie over de radio-censnur. (3e Blad). Algemeene vergadering te Noordwijk van dc Maatschappij voor Tninbonw en Plant kunde. (Land- en Tuinbouw, le Blad). BUITENLAND. Nog altijd aandrang tot wijziging der vre desverdragen. (Buitenland, le Blad). Zuid-Afrika zal spoedig de Britsch-impe- riale conferentie verlaten. (Buitenl,. le BI.) Het aantal slachtoffers der mijnramp in Dnitschland nog altijd stijgende. (Buiten- landsch Gemengd. 2e BI. en Telegrle Bh). Tsang-Kai-Sjek de Nanking-leider is tot Christen gedoopt. (Buitenland, le Blad). VERGADEREN ZONDER BIJEEN TE KOMEN. Telefonisch overleg tusschen meer dan 2 personen in Nederland. Tegemoetkomende aan een toenemende behoefte in kringen van Handel, Industrie en Bankwezen in Nederland, heeft de technische dienst van de Rijkstelefoon het vraagstuk van het zoogenaamd „tele fonisch vergaderen" onderzocht en tot ver wezenlijking gebracht. Men zal dus bin nenkort per draad kunnen deelnemen aan een bepaalde vergadering, óf, zelfs zonder te vergaderen, tóch gezamenlijk en gelijk tijdig overleg kunnen plegen. Een aantal proefgesprekken, deels amb telijke, deels gemengde, heeft een zeer be vredigend verloop gehad. Met ingang van 1 November a.s. zal deze dienst thans voor het publiek verkeer wor den opengesteld. Voor de vaststelling van een voorloopig tarief voor deze gesprekken, hetwelk nog nader aan de praktijk zal worden getoetst, moest vooral rekening gehouden worden met het voorbereidend overleg: het tot stand brengen van de meervoudige inter- locale verbinding; de controle op de ge- luidsoverkomst, welke reeds vrij veel tijd vereischen, terwijl intusschen de gebruikte lijnen al dien tijd geblokkeerd blijven. Voor de voorbercidingskosten onafhan kelijk van den duur van het gesprek, wordt berekend 2 gesprekeenheden van 3 minuten voor eiken deelnemer. Ter vergoeding voor de gesprekken zoo veel maal 50 cent als het aantal eenheden van 3 minuten', vermenigvuldigd met het aantal deelnemers bedraagt. Waar de dienst op het oogenblik is inge richt op 36 personen, moet volgens het geldend voorloopig tarief, worden betaald: duur 3 personen 4 pers. 5 pers. 6 pers. 3 min. f. 4.50 f. 6.— f. 7.50 f. 9.— 6 f. 6.— f. 8.— f. 10.— f. 12.— 9 f. 7.50 f. 10.— f. 12.50 f. 15.— 12 f. 9.— f. 12.— f. 15.— f. 18.— enz. enz. enz. enz. enz. 30 min. f. 18.— f. 24.— f. 30.— f. 36.— Deze kosten worden ingevorderd bij den aanvrager van het telefonisch overleg. Als centraal verbindingspunt treedt het telefoonkantoor te Utrecht op: de Utorecht- sche telefoniste zorgt, dat de opgeroepè- nen gewaarschuwd worden zich op een be paalden tijd aan het toestel te bevinden, daarna waarschuwt zij den aanvrager, waarna de gesprekken knnnen beginnen. Telefonisch vergaderen geeft een belang rijke besparing aan tijd en kosten voor de gebruikers, door de mogelijkheid a. van eenvoudig en snel gemeenschap pelijk overleg of vooroverleg met belang hebbenden in andere plaatsen b. om op geregelde tijden gezamenlijke besprekingen te houden met filialen in an dere plaatsen c. gelijktijdig een aantal personen in verschillende plaatsen eenzelfde mededee ling of instructie te geven en zoo noodig toe te lichten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1