Wij zijn altijd Goedkooper
VAN ALPHEN
RA0I0I
CHINA MATTEN I
WINKELJUFFROUW
ELECTR O-MONTEURS
pp- DRUIVEN -3pl
DISTRIBUTIE I
Pianohandel van 1793
N. J. SANDERS Gzn.
Zaterdag ontvangt ieder kooper cadeau
INDIE IN ONS MIDDEN.
Londensch Aanteekfinfenek.
VARIA.
|illllilll!llllilllilllllllllillllllllllEIE!fllllllll!llllllllll!llll|
Pieck geeft in October J
I op één dag alles gratis
^ililll!l!nillil!l!illlllllll!ll!llllili.:ilil!!!!l!llllll!lllllll!l^
NEUTEBOOM - St.-Jorissteeg 16.
Citroen aangeboden
NIET MEER NOODIG
Het jongste geval van Mohammedaansche
geestdrijverij op Java.
Uit Ponorogo ten zuiden van Madioen
werd onlangs geseind over het geval, dat
een Javaan was opgetreden in een desa van
oostelijk Patjitan, als geestelijk leider zich
uitgevend voor ratoe Dorowati. De man was
er in geslaagd 40 mannen, 90 vrouwen en
kinderen in zijn gevolg te krijgen, natuurlijk
na lange voorbereiding van gebed en toe
spraak, en zoo was het troepje uitgeweken
naar een heuvel. De heilige man gaf zich
uit voor onkwetsbare, bleek dat ook zelf
te gelooven en is er, toen het bestuur met
politie het troepje kwam nopen tot terug
keer in het ordelijk desa-verband, slacht
offer van geworden. Een grooten omvang
heeft deze uiting van geestesdwaling ge
lukkig niet bekomende godsdienstige op
winding kan gemakkelijk een ruimer aan
tal menschen aantasten. Maar de bericht
geving is tegenwoordig zeer snel en op het
eerste sein van ongewone verschijnselen op
geestelijk en maatschappelijk gebied is de
overheid spoedig bij de hand. Bijzonder
heden omtrent de kleine beweging werden
er niet bi] vermeld, maar aangezien hier
een geestdrijver de leiding nam en het ge
val zich voordeed in het gebied bezuiden
Madioen. ligt het voor de hand een verkla
ring te zoeken in de gesteldheid van de
bevolking in Patjitan en Ponorogo, die nog
niet geheel ontwassen is aan de kwe'-n
van vroegeren tijd. Heel de gewesten Ma
dioen en Kcdiri hebben tot 1830 behoord
aan het rijk Mataram. welks keizer zijn
gunstelingen placht te bekleeden met amb.
ten en waardigheden ook in die streken.
Vele herinneringen daaraan zijn nog te
vinden. Hun kroost was talrijk, het gewin
nam af toen het Nederlandsch bestuur er
benoemingen deed en de verarming van
den adel was uit geen streek zoo bekend
als uit Ponorogo en Patjitan. Juist als
Europa een verarmden adel heeft gekend
in de middeleeuwen en ook later, zoo kent
Indië, d.w.z. bepaalde streken er van,
heele geslachten met voormalige sroothpid
maar zonder de voormalige weelde. Het
verschijnsel is nooit voor de streek eeD
voordeel en vaak een ellendige last. Want
aan arbeid zullen de loten uit geslachten,
die zich voorheen lieten dienon. niet licht
denken. Het is dan ook voorgekomen, dat
de heeren leefden van buit en afval, van
geweld en bedrog.
Vreemd genoeg is die lastige ellende
bezuiden Madioen niet bepaald sprekend
geworden en over het eeheel zijn de nako
melingen van den ouden vorsten landschep
adel gaan werken voor hun bestaan. Wel
zijn zij in hooger aanzien gebleven, zoodat
ook steeds het besef van de tegenstelling
levendig bleef tusschen vroeger en thans.
Zulke omstandigheden werken op sommice
personen ontaardend, verwarrend van zin
nenhet langzaam werkend vergif der on
tevredenheid tast de rede aan en verbijs
tert. De menschen gaan in die gesteldheid
hopen op een nieuwe inrichting en orde
in de maatschappij en, zoodra er een voor
ganger is met gladde tong en met geest
drift, zijn zij tot velgen bereid. De voorbe
reiding tot handeling gebeurt altijd in de
vormen van godsdienstige wijding.
Den verarmden adellaat ik nu even
rusten om te wijzen op een instelling bi]
Ponorogo, die het godsdienstig leven in
hooge mate dient en voedt In den aanvang
der 18e eeuw verkeerde de soenan van Soe-
rakarta. Pakoe Boewono II, in moeilijk
heden en uitgeweken naar het oosten,
zocht hij raad en troost bij den vromen
kiahi (godgeleerde) Agoeng Kasan Besari,
die als kluizenaar zich placht op te houden
in de bosschen op de hellingen der Wliis,
maar toen verblijf had in de desa Tegalsari
in de nabijheid van Ponorogo. De Solosche
keizer deed een gelofte, dat hij, als hij zijn
grootheid mocht herstellen, Tegalsari zou
verheffen tot een centrum van Islam-lee-
ring. Met hulp van de Kompanie herstelde
zich de keizer en de belofte ging in ver
vulling. Op die wijze ontstond de pesan
tren, de inrichting waar de 6antri's wer
den gevormd.
Er werd een Moskee gebouwd alsmede
verblijven voor de leerlingen van de priester,
school. Er zijn meer pesantrens op Java: de
ecne bloeit, de andere kwijnt; dat alles hangt
vooral af van den roep waar in de school is
door de eerwaardigheid van den meester
Ook de pesantren van Tegalsari heeft tijden
van tegenspoed gekend tegenover tijden van
bloei. Als een kiahi wat al te veel gebruikt
genoot van den diensten der leerlingen die
zij uit dankbaren eerbied op den akker van
den meester bewijzen, begon de pesantren
zijn naam te verliezen en verloor vervol
gens in aantal leerlingen Zeer in bloei was
de pesantren van Tegelsari tijdens kiahi
Kasan Besari II in de 19e eeuw, een mees
ter die zelfs een nicht van den 9oenan tot
vrouw kreeg. De man had tien kinderen en
44 kleinkinderen. Het vorstelijk nichje wa9
al gehuwd geweest met een regent en bracht
een zoon uit dat eerste huwelijk mee Men
begrijpt hoe al die kinderen van hooge ge
boorte zekere rechten begeerden en ten slotte
hef getal van den verarmden adel versterk
ten. Ook begrijpt men dat er betrekkingen
bleven tusschen de pesantren en de regen
ten en wedono's in de omgeving.
Nog ligt de pesantren in de rust van
desa Tegalsari en bergt tientallen leerlingen
meerendeels van 12 tot 16 jaar oud en som
ster die zelfs een nicht van den soenan tot
migen ouder. De pondoks zijn van hout en
bamboe omgetrokken en in kleine vertrekken
verdeeld, waarin de jongens in groepjes van
8 lot 10 verblijven, 't Onderwijs is kosteloos.,
maar de leerlingen zorgen zelf voor hun
onderhoud en bewaren daartoe hun eigen
rijst in de daarvoor aangewezen kleine voor
raadschuren Het internaat zooals men
geneigd is de logeergelegenheid te noemen,
wordt in het duister gehouden en de versehe
lucht heeft er maar matig toegang Het ge
zonde leven moet men er niet zoeken. De
jongens lezen en schrijven de boeken die zij
moeten kennen; het lezen doen zij liggend
op de baleh .de bamboe-rustbank) voorover,
het schrijven gebeurt aan een bamboe tafel
tje De lessen worden gegeven in de missigit
De leerlingen slapen óf in de pondoks óf in
het voorportaal van de missigit. Er zijn er
die 5, er zijn er ook die wel 8 jaar leerling-
blijven en het toonloos bestaan volhouden.
Toonloos, want afwisseling is er nagenoeg
niet. Wie zijn eigen eten gereed maakt, wat
haa9t allen doen, onderbreekt daartoe voor
een wijle de studie. Dat gebeurt ook. wan
neer enkele op d© velden van den meester
werken of bezig zijn met de papiermakerij.
Want omdat er veel geschreven wordt is er
veel papier noodig en dal bereidt de pesan
tren hier zelf uit een vezelaanplant Het
is een uiterst sober en toch aardig bedrijfje.
Het zou gewoon zijn. indien de pesantren
op de omgeving eenigen invloed had Dat
daar de Islam in zijn ware wezen wordt ge
leerd. spreekt van zelf. Hier geen lauwheid
gelijk zij op Java en elders zoo veelvuldig
onder Mohammedanen wordt aangetroffen.
De aanwezigheid van den' pesantrin en ze
kere ontaarding bij een deel van de bevol
king maakt het verklaarbaar, dat een geest
drijver. eenmaal in zijn verdwazing zich
aangordend om een nieuwen tijd en een
nieuwen 9taat in te luiden, ook volgelingen
vindt Het zijn geen boondoeners, doch in
tuin opwinding offeren zij zich zelf indien
zii niet in staat blijken anderen te over
winnen.
DENGAN HORMAT.
Van onzen Londenschen Correspondent.
October 1930.
Naai goedkooper verkeer.
Men mag veilig aannemen, dat het mec-
rendeel van het publiek weinig geestdrift
heeft voor het streven naar verhooging van
de snelheid van verkeersmiddelen. Even
veilig mag men aannemen, dat dit publiek
niets dan sympathie zal hebben voor het
streven het verkeer goedkooper Ie maken,
te meer indien hiermede noodzakelijk een
matiger snelheid gepaard moet gaan. Want
snelheid is altijd duur.
Daarom verdienen de proeven belangstel
ling. welke thans in Engeland op vrij ruime
schaal worden genomen om de kosten, aan
vervoer in het algemeen en aan passagiers
vervoer in het bijzonder verbonden, te redu-
ceeren. De proeven hebben plaats met z.g.
Diesel-omnibussen, anders gezegd omnibus
sen, die zijn voorzien van olie-motoren ten
behoeve van de voortbeweging, heen en
weer tusschen Manchester en Leeds b.v.
loopen zulke bussen. Zij bieden plaats aan
46 reizigers. De werking van den Diesel
motor is zoodanig, dat de electrische ontste
king. voor den benzinemotor uiteraard nood
zakelijk. kan worden gemist. Dit komt aan
den eenvoud van de functie ten goede. Een
andere goede --igenschap van den motor is,
dat hij niet. als dc benzine-motor, brand
gevaar wekt Het belangrijkste' is echter dat
de brandstof zoo veel goe<Jkcpper is dan ben
zine, n.l. 70 percent. Toch is het arbeidsver
mogen, dat een hoeveelheid ruwe olie in don
Diesel-motor kan ontwikkelen tweemaal zoo
groot als eenzelfde hoeveelheid benzine kan
ontwikkelen in den benzine-motor. Uit deze
eigenschappen vloeit voort, dat de genoemde
omnibus voor 48 personen over een afstand
van 100 K M. slechts voor 95 cent aan brand
stof opstookt. Een benzine-motor gebruikt
\foor denzelfden afstand ongeveer f. 6.25 aan
benzine Dit is een indrukwekkend verschil.
De Diesel-omnibus kan, als gevolg van de
zwaarte der motoren, niet zoo gezwind langs
de wegen ijlen als een benzine-omnibus;
maar de vaart is toch ruim voldoende. Do
groote Londensche omnibus-maatschappij
met haar 5000 voertuigen in geregelden
dienst, gebruikt per jaar niet minder dan 150
millicen liter benzine. Men kan dus uitre
kenen. hoe enorm veel zij zou kunnen
sparen, indien die bussen op Diesel-motoren
liepen Dat dit tot heden niet is geschied
moet worden verklaard uit het feit. dat de
Diesel-motoren ongemeen zwaar van bouw
moeten zijn om aan den bijzonderen hoogen
druk in de cylinders weerstand te kunnen
bieden. Het zware gewicht was nimmer een
bezwaar voor stationaire of voor scheeps
motoren. maar belemmerde zeer het gebruik
van dit type in transport te land. De laatste
jaren is de Diesel-motor echter zoodanig ver
volmaakt en daarbij lichter van bouw ge
worden, dat hij thans zelfs reeds dienst doet
in eenige particuliere auto's in Engeland.
De eerste stappen naar ruime toepassing
van den Diesel-motor in het openbaar per
sonenverkeer schijnen in Engeland te wor
den ondernomen, waar een paar vooruit
strevende fabrieken met de Duitsche patent-
bezitters hebben overeengekomen voertuigen
van het geschetste type te vervaardigen. In
dien de motor blijft bevredigen, dan komt
een ware ommekeer in weg-transport, hoe
wel deze zich slechts langzaam zal kunnen
voltrekken, daar met de vervanging van
benzine door olie en van den eenen moto;
door den anderen veel kapitaal gemoeid moet
zijn Bovendien zijn er in de wereld eeu
aantal financieel zeer krachtige onderne
mingen, wier belangen geschaad worden
door zulk een omwenteling in het transport
wezen.
Downing Street 10.
Downing Street is een korte zijstraat van
Whitehall, de avenue van Westminster,
waar de monumentale regeeringsgebouwen
zich verheffen. Downing Street wordt aan
een zijde geheel begrensd door zijgevels van
zulke regeeringsgebouwen; aan de andere
zijde voor de helft. De tweede helft heeft
twee ambtswoningen, No. 10 en No. 11.
Downing Street No. 10 i9 het meest ver
maarde adres van Londen, maar klaarblij
kelijk ook het meest gehate door hen, die er
moeten wonen. Dat is altijd de premier met
zijn gezin, indien hij er een heeft. Het huis
is het schrikbeeld voor het premierschap.
Baldwin heeft er van gezegd (het blijkt uit
een rapport van een commissie, die de ,,loo-
nen en arbeidsvoorwaarden" van ministers
heeft onderzocht), dat het oud en donker is,
dat het spoedig vuil wordt en dat het in alle
opzichten ongeriefelijk is Macdonald en
Lloyd George onderschrijven dit oordeeL
Drie partijleiders, die overigens in nagenoeg
allo zaken van politiek en levensbeschou
wing met elkaar van meening verschillen,
zijn het gloeiend met elkaar eens over de
leelijkheid en de verschrikking van deze
officieele woning. Een in het geheim ge
dragen leed van Engelsche premiers, het le^
van het huis, is nu onthuld. En gelukwen-
schen aan toekomstige premiers zullen ver
gezeld moeten gaan van uitdrukkingen van
mededoogen over het domestical© lot dat hun
wacht. Het rapport onthult verder, dat het
departement voor Openbare Werken niets
voor niets doet in dit huis. Wel eischt het
een groot deel van de kelders op voor ber
ging van regeeringssteenkool. De premier
kan een deel van de kelderruimte gebruiken
voor zijn „privé"steenkool, die hij per zak
moet betalen Er zijn twee kamers, een
staatseetzaal en een staatsontvangsalon, dio
niet voor het gebruik van den premier en
zijn familie of eigen gasten zijn bedoeld en
die voor staatsontvangsten of andere z.g.
gezelligheidsfuncties door den staat worden
opgeëischt. Die kamers worden verwarmd op
kosten van het land. Er tusschenin ligt een
klein vertrek, waar de premiers gewoonlijk
hun ontbijt gebruiken. Dat vertrek wordt
niet door den staat warm gehouden. Elk ge
zinshoofd zal met Baldwin 9ympathiseeren
wanneer hij wanhopig uitroept dat de gas-
en electriciteitsrekeningen van het huis ko
lossaal zijn. Macdonald heeft voor die com
missie niet minder zijn nood geklaa'gd. Hij
woont in Downing Street tegen zijn zin en
tegen den zin van de leden van zijn gezin.
Jammer dat Macdonald's Nederlandsche
huishoudster geen gelegenheid heeft gehad
haar nocd te klagen over dit vermaledijde
huis. Ik weet, hoe zij er over denkt. Dit
alles is publiek geworden uit de door de com
missie besproken vraag of het salari9 van
den premier van Groot-Brittannië toereikend
is voor zijn behoeften. Zij heeft ontkennend
geantwoord en voorgesteld, dat het zal wor
den verhoogd van 5000 pd. st. tot 7000 pd.
st Men zou het ook billijk vindon, indien
het departement van Openbare Werken voor
het onderhoud van deze antidiluviale ambts
woning zou zorgen. Het is wel een merk
waardige toestand, dat de hoogste dienaar
van den staat, wat 2ijn bewoning betreft,
waarschijnlijk slechter af is, althans minder
tevreden kan zijn, dan een nederig schrijver
aan een der departementen.
BEN GUTENBERGBITBEL NAAR
AMERIKA VERKOCHT.
De Gutenberg-bijbel, die zich sind9 1400
in het bezit bevond van het Sinl-Bernhard-
gesticht te Lobau, werd aan een Ameri-
kaansch consortium verkocht voor den prijs
van 12 miHioen zloty. Hiertegen heeft de
Poolsche Bibliophilen-vereeniging bij den
bisschop van Pelphin protest aangeteekend.
Deze Gutenberg-bijbel is een der nog be
staande luxe-exemplaren, waarvan er voor
500 jaar in het geheel 100 werden gemaakt.
Het exemplaar was een van de tien daarvan
overgeblevene.
Bewaar Uw bons van contanten aankoop
EE zorgvuldig. De datum wordt op 1 November
bekend gemaakt.
Als nieuw artikel verkoopen wij thans
s: Wij komen hierin uit met een buitengewoon
5 groote sorteering en extra voordeelige prijzen
Prijzen van 9 ets. tot f. 7.75.
Verder bieden wij U een mooie keuze in:
PULLOVERS EN VESTEN
WOLLEN EN GEWATTEERDE DEKENS
ZIJDEN EN WOLLEN SJAALS
ALPINS EN GEBREIDE BARETTEN
DAMES- EN HEERENHANDSCHOENEN
WOLLEN EN ZIJDEN KOUSEN.
Vergeet niet dat U deze artikelen geheel
gratis kunt krijgen. 1114
Gevraagd voor den St. Nicolaas-tijd, EENIGE DAMES voor
den verkoop en cassa Zij die op de hoogte zijn met den verkoop
genieten de voorkeur - Voor onze aid. lederwaren: 2 verkoop
sters, 1 rassa: voor onze afd. huish. artikelen 3 Verkoopsters,
1 cassa. voor onze afd byouterieën en luxe artikelen: 2 Ver
koopsters. 1 cassa. 1127
Adres: H. M. PIERROT, Maarsmanssteeg No. 14.
Rum Toffees 2 ons voor 25 ct.
Bumboonen No. I 2 ons voor 25 ct
Room Caramels 2 ons voor 25 ct.
Extra Bonbons 2 ons voor 25 ct.
Cocos Rotsjes 2 ons voor 25 ct.
Gevulde IJsbonbons 2 ons voor 25 ct.
Vruchten Bonbons l/i pond voor 25 ct.
Vruchten Borstplaat 2 ons voor 25 ct.
Bruidsuikers No. I Va pond voor 25 ct.
IJsbonbons Va pond voor 25 ct.
Vanille Toffee's 3 ons voor 25 ct.
Noot Bonbons Va pond voor 35 ct.
Groote Vruchtenrollen 4 voor 25 ct.
IJschocolade extra fijn per ons 22 ct.
j. S 10 stuks 38 ct.
Kwattas met soldaatjes J^qq ct
q J 10 stuks 38 ct.
Zwitsersche Reepen j ^qq g^Q
Verkade's Speculaas p Va pond 25 ct.
Luxe Doozen Bonbons inh. 2 ons 24 ct.
Ananas extra (de Leeuw) l1/» P- bi. 30 ct.
Ananas extra (de Leeuw) 1 Kg. bl. 35 ct.
van 100 ct I doos Bonbons
Perziken per K G. blik 60 ct.
Abrikozen per K.G. blik 55 ct.
Reine Claudes per K.G. blik 55 ct.
Meikersen per K.G. blik 70 ct.
Appel en citroenjam p. pondspot 32 ct.
Appelmoes (v. goudrenetten) p. K.G 45 ct.
Doperwten per L. blik 40 ct
per L. blik 25 ct.
Snij'boonen per L. blik 32'A ct,
per */a L. blik 20 ct.
Spersieboonen per L. blik 32'h ct.
per l/i L. blik 20 ct.
Tomatenpurée 3 blikjes voor 25 ct.
•Coeosnoten per stuk 16 et-
Bananen per K.G45 ct.
Honingzoete Druiven per pond 40 ct.
Honingzoete Sinaasappelen p. stuk 7 ct.
IEDER KOOPER VAN 50 CENT 1117
1 REEP CHOCOLADE CADEAU.
IEDER KOOPER VAN 100 CENT
1 DOOS BONBONS CADEAU.
Dit koopt U alleen bij ons - Haarlemmerstraat 75
Telef. 2801 J. W. DIRKSE Dzn. Teief. 2801
Eenige bekwame
voor directe indiensttreding gevraagd door Tech
nisch Bureau W. DEN HERTOG, Alphen a. d. Rijn.
Hoofdstraat 204—206—245. "04
Honingzoete druiven 35 cent per pond
Roodkokende Stoofperen 15 cent per kilo
Fijffes Bananen (de beste) 45 cent per kilo
Mooie Sterappeien 55 cent per kilo
Rijpe tomaten 20 cent per pond
3 Citroenen 10 cent - Cocosnooten 2 voor 35 cent.
Snij- en Spercieboonen32V9 ct. per literblik
Zachte nieuwe vijgen 20 cent per pond
Goudrenetten, Guldelingen, Wijnsap schijvers. 1883a
FIJNE HANDAPPELEN - FIJNE HANDPEREN.
Annana? 11 schijven 30 cent - 10 Kwatta 38 cent
fmfT BESTELLINGEN WORDEN GAARNE THUISBEZORGD
I Citroentorp. B. 14 v. part.
wegen9 overcompl., uitst. on-
derh. met tusschenr. richtingw.
kofferr., nat .bew. enz. Zuinige
wagen. Bill, pri
Brieven Bur. van dit Blad
onder No. 1091.
Banketbakkerij
Nieuwe Rijn 62 - Tel. 78
Banketstaven
Marsepein
De Bekende
Chocoladeletters
Slagroomnafels met Advooaat
10 cent per stuk. 1054
Ons R.O.F. toestel voorzien van
Philips wonder-serie lampen, is een
opzienbarend succes geworden.
Alle korte en lange golven ter be
schikking. - Van niemand afhan
kelijk, voor slechts f. 125.
Geen vijf jaar lang f. 5.per maand,
doch slechts 15 maanden f. 2.— p week.
De fabriek kan nu weer afleveren.
Koml eens hooren; vraagt op zicht.
ALLES VRIJBLIJVEND,
GARANTIE VAN DEN
1116
Firma PELTENBURG.
Hofleverancier - Breestraat 109.
Beschikt U niet over voldoende smaak, 1912a
rook dan in vredesnaam maar raak.
Doch kunt U het verschil van goed en minder goed constateeren,
dan moet U vooral de KOUPRIE's eens probeeren.
De beste 6 cents sigaar
Alleen verkrijgbaar: Breestraat 43.
HAARLEMMERSTRAAT 131.
Wij ontvingen de nienwste soorten KINDERJURKJES,
MANTELTJES, HOEDJES, KAPJES en BARETS
Onze sorteering HANDSCHOENEN, KOUSEN,
SLOBKOUSEN, DIRECTOIRES, ONDERJURKEN
is zeer groot en prijswaardig.
In Chales, zoowel in wol, crêpe de chine
en zijde ontvingen wij een prachtkeuze.
raagt onze zijden waschbare Chale in de
nieuwste kleuren en dessinsa f. 1.75
Onze sorteering Damast en Knnstzijde Ontbijt-
lakens is eenig. - Groote kenze Dames- en
Kinderschorten in de nienwste modellen. 1099
RACHT DAMESSCHORTEN. vanaif. 1.25
Nienwste kenze Zakdoeken in doosjes in wit en geklenrd
3—2
