S
DE TROONREDE.
l!te Jaargang
DINSDAG 16 SEPTEMBER 1930
No. 21626
FFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
SO Cts. per regel toot advertentièn oil Leidein en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentièn 35 Cts. per regel. Kleine Advertentièn uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden Tan 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen - Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post f. 2.35 portokosten.
I nummer bestaat alt DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
UITING HAARLEMMERTREKVAART
VOOR SCHEEPVAARTVERKEER.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
?engen ter algemeene kennis, dat het
iieepvaartverkeer door de Haarlemmertrék-
urt, nabij' de Trekvaartbrug, in verband
e: het leggen van een gaezinker, op
insdag 23 September a.s., van des voor-
:-ddaigs 6 uur tot des namiddags 6 uur
J zijn gestremd. 8786
AUG. L. REIMERINGER,
Weth. lo. Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 16 September 1930.
DE STADHUISBOUW.
De redactie van het „R. K. Bouwblad" is
et best te spreken over Dudok's plan voor
k nieuwe stadhuis, alhier. „Deze bouw-
inst", schrijft ze, „lijkt ons fnuikend. Het
jrdt een ramp als deze Dudokstijl ons
rder inundeert en onder het gejuich van
slachtoffers tot nationale glorie wordt ver
ren. Hilversum is haast gereed; de Bijen-
rf ontdoet zich van zijn steigers. Leiden
»rt zijn papieren triomftocht. Maar is dit
uwen? Geeft het al niet te denken, dat
een eenheids bouwstijl van den dag voor
adhuizen, crematoria, studentenhotels,
n en modepaleizen blijkt te bestaan?"
TER-AARDE-BESTELLING
IVAN WITLEN DEN HEER
S. LEMAN Mzn.
Hedenmorgen om ongeveer halftwaalf
i werd op de Ned. Israélietisdhe begraaf-
SJiats te Kaïtwijk-Binnen onder groote be
lgstelling ter aarde besteld het stoffelijk
ïrsdhot van den heer S. Leman Mzn.,
i j.l Zondag na een kortstondige onge-
Idheid op 64^ jarigen leeftijd overleed.
Onder de aanwezigen merkten wij o.a.
prof. dr. L. Paiac'he uit Amsterdam,
ger voorz. der Isr. gem. te Leiden, op-
rraibijn Maarssen uit Den Haag en de
rkeraad der Isr. Gemeente uit Leiden.
Nadat de kist in het reinigingshuis was
ilaatet hield de heer Kappelman, tijdelijk
•aar der 1st. Gemeente, een lijkrede.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
13 heer Loeb, voorzitter der Isr. Gemeente
lier.
Na de ter-aarde-bes telli ng dankte een
in van den overledene, de heer Is. Leman,
s aanwezigen voor de laatste eer zijn
der bewezen.
PARKCONCÉRT.
Morgenavond te 8 uur zullen in de
iziektent van het Plantsoen de Chr. Zang-
«enigingen ..Halleluja" (Leiden), „Zang
onze Leus" (Leiden) en „Halleluja"
fgstgeest, Hooge Morsch) het door den
Leiden en Omstreken van Chr. Zang-
'eenigingen aan het Gemeentebestuur
geboden concert geven.
Het programma luidt: Chr. Zangv. Halle-
3 Leiden: 1. .Avondvrede". Olivier Koop;
..Psalm 23". H. D. v. Ling.
Chr. Zangv. Zang zij onze Leus. Leiden:
Wij zingen Uwen Lof". J. A. P. Sehulz;
„De Goede Herder", II. B Klein.
Chr. Zangv Halleluja. Oegstgeest: 5. „Ons
d van de Zee". P. Hartog; 6. „Bede". G.
isma; 7. „Van een Herderin", Martin
I pel aan.
Chr. Zangv. Haleluja, Leiden: 8. „Lof der
Iheid". Jac Bonset; 9. „Daar is een lied"
1~~Bonset,
hr. Zangv. „Halleluja; Leiden: 8. „Lof der
„Gij Herder Israels", Bordinantski; 11.
•oome kind", J. P. J. Wierts.
I
Hel Muziekgezelschap „P. C. L.", direc-
fde heer M. Bolderdijk, zal op Vrijdag
September het vijfde van de door den
id van Leidsche Harmonie- en Fanfare
welschappen aan de Gemeente Leiden
geboden concerten geven in het van der
Ipark, waar het volgende programma
worden uitgevoerd
Amazone, Marsch, G. Lobman; 2.
ie Heiuiëtte, Ouverture, L. Montagne;
Am Meeresstrande. Wals, Max Fischer;
Us Lilas Blancs. Fantaisie, O. Filsfils;
.Dilbeck. Marsch. Leon Marchand. Pauze,
jlroot Rotterdam, Marsch. Willv Schote-
r; 7. Fraternilé, Ouverture. E. Derème,
Karavaan, Karakterstuk, A. Zwart; 9.
Soirée d'Automne aux Ardennes Fan-
I ie, A. Govaert; 10. Defile des Nations,
fsch Louis Fremaux.
H. M. de Koningin heeft hedenmiddag bij
de opening der Staten-Generaal volgende
Troonrede uitgesproken:
Te midden van U, leden der Staten-Gene
raal, kan Ik den toestand des Lands, al
stemt veel tot erkentelijkheid, niet onver
deeld gunstig heeten.
De economische crisis, die zich over de
geheele wereld doet gevoelen, heeft ook zoo
wél in het Rijk in Europa als in de over-
zeesche gewesten tot ernstige gevolgen voor
het bedrijfsleven geleid. Hier te lande maken
in het bijzonder verschillende takken van
onzen land- en tuinbouw moeilijke lijden
door. Groote krachtsinspanning en wijs be
leid zullen met Gods hulp moeten voeren
naar betere tijden.
Onder de voorzieningen, welke zullen moe
ten worden getroffen om de moeilijkheden te
overwinnen, treedt de hervorming van de
economische voorlichting op den voorgrond.
Daar echter de crisis de geheele menschheid
drukt, is zelfs van de best voorbereide en ten
uitvoer gelegde maatregelen weinig vrucht le
verwachten, indien zij niet door oprechte
internationale samenwerking in hun kracht
worden versterkt. Ook met het oog hierop
blijft Mijn voortdurende aandacht gericht op
het bevorderen van betere internationale ver
houdingen. De zeer vriendschappelijke aard
van de betrekkingen, die wij met de andere
mogendheden onderhouden, vormt voor dit
streven den onmisbaren- grondslag.
Een donkere schaduw wordt door de inge
treden crisis geworpen over den toestand
van 's Rijks financiën. Niet alleen zal het
gunstig verloop van de opbrengst der mid
delen, zooals dit in de. laatste jaren werd
gezien, een einde nemen, maar ook van een
normale stijging der middelen zal eerlang
geen sprake meer kunnen zijn. Anderzijds
zullen de natuurlijke oorzaken, welke tot
een normale stijging der uitgaven leiden,
haar werking onverzwakt blijven behouden.
Naast voortgezette versobering van 's Rijks
dienst door reorganisatie, zal daarom buiten
gewone beperking in het nemen van maat
regelen, welke offers van 's Rijks schatkist
vergen, in de naaste toekomst plicht zijn.
In Nederlandsch-Indië openbaren de gevol
gen van de crisis zich reeds in een sterke
daling van de opbrengst der landsmiddelen.
De uiterste zorg zal vereischt zijn om het
evenwicht in de Indische begrooting te bel
waren zonder de grondslagen van ^welvaart
en volksontwikkeling aan te tasten.
Verschillende ontwerpen van wet zullen
bij U aanhangig worden gemaakt.
Naast andere ontwerpen van justitieelen
aaTd zal U een voorstel van wet betreffende
de rechtsverhoudingen ten aanzien van han
delsagenten en handelsreizigers worden aan
geboden.
Een voorstel tot wijziging van het reeds
eerder ingediend ontwerp van een cursuswet
zal U spoedig bereiken.
Een ontwerp van wet tot herziening van
de Lager Onderwijswet 1920 zal, naar Ik
vertrouw, nog in dit zittingsjaar bij U
worden ingediend.
Een wetsontwerp betreffende de rechts
positie der nqilitairen kan spoedig worden
tegemoet gezien.
Blijvende aandacht wordt geslonken aan
de spoedige totstandkoming van verbete
ringen in de wegen te land en te water en
thans in het bijzonder aan den bouw-van
vaste bruggen over onze groote rivieren.
Een wetsontwerp inzake de bedrijfsraden
nadert zijn voltooiing. Tegelijk daarmede zal
worden ingediend een in ontwerp gereed
zijnd voorstel betreffende de publiekrechte
lijk! regeling van de collectieve arbeidsover
eenkomsten. Voorts zijn ontwerpen voor een
nieuwe Veiligheidswet en voor een wijziging
van de Stuwadoorswet voorbereid.
De ontwikkeling van de staatkundige ver
houdingen in Nederlandsch-Indië vordert bij
voortduring aandacht.
De invoering van de bestuurshervorming
heeft over geheel Java en Madoera haar be
slag gekregen. De geleidelijke doorvoering
van die hervorming in de buitengewesten is
in voorbereiding.
Het overleg omtrent wetgevende maatre
gelen om principieele beperking te brengen
in het stelsel van arbeidsovereenkomsten
onder strafbedreiging i9 zoover gevorderd,
dat een desbetreffende ontwerp-ordonnantie
eerlang in Indië in openbare behandeling zal
kunnen komen.
De economische toestand van Suriname,
welke ook den terugslag ondervindt van de
daling der marktprijzen van de voornaamste
lanabouwvoortbrengselen van het gewest,
blijft gedrukt. Die van Curacao geeft reden
tot voldoening.
Met den wensch, dat God zijn zegen aan
Uwen arbeid moge schenken, verklaar Ik de
gewone zitting der Staten-Generaal geopend.
Toen de huidige regeering vorig jaar
voor het eerst voor het parlement trad,
kon van de Troonrede weinig worden ver
wacht. In het eerste levensjaar van 'n kabi
net in het algemeen, van zoodanig inner
lijk zwak kabinet als het toen geborene in
het bijzonder, mocht direct geen vastom
lijnd program worden tegemoet gezien.
Nu het kabinet-Ruys de Beerenbrouck
echter een jaar heeft volgemaakt en op
nieuw in een Troonrede den Volke kond
doet van haar voornemens, mocht meer lijn
en meer inhoud worden verwacht. Deze
verwachting gaat echter niet in vervulling,
Zelfs niet, al wil men constateeren dat de
regeering blijkbaar open oog heeft voor de
zware tijden, die ons land voor den boeg
heeft. Van de komende moeilijkheden is de
regeering blijkbaar zelf zoo overtuigd, dat
de Troonrede er geheel door wordt be-
heerscht en volledig in mineur is gesteld.
Het pessimisme heeft zoo de overhand, dat
geen enkel bemoedigend woord ter opbeu
ring kon worden gevonden en juist dit lijkt
ons een omissie. Ongetwijfeld gaan we een
periode van malaise tegemoet, van alge-
meene malaise over de gansche wereld, die
helaas slechts bevorderd wordt door de
tolbarrières, die overal worden opgericht,
doch daarom hadden wij behalve het con
stateeren daarvan in de Troonrede, gaarne
duidelijke aanwijzing gezien, hoe de re
geering denkt daaraan het hoofd te bieden.
Dit juist wordt echter bijzonder vaag aan
geduid door aankondiging van versobering
van 's Rijksdienst en buitengewone beper
king van geld-kostende maatregelen, zonder
meer, beide voor de hand liggend als wapen
tegen de Tisisperiode.
Doch verder Geen enkele verdere aan
duiding, geen enkel woord van hoop
van opwekking!
In tegenstelling b.v. met de rede van den
heer Graadt van Roggen bij de opening der
Jaarbeurs, waaruit wij citeeren-
„Spr. toont dan aan, hoe overdreven pes
simisme juist die krachten ondermijnt, die
noodig ziin voor het herstel.
Niet uit hel oog verloren mag worden,
het medewerken aan het aankweeken van
een overdreven pessimisme voor een deel
bewust in de hand gewerkt wordt door hen,
die meenen uit de ruïne van anderen voor-
deelen voor zichzelf te kunnen halen: ook
het sloopersvak kan gewin brengen. Het
klakkeloos of moedwillig aankweeken van
pessimisme is óók een vorm van economi
sche depressie, waartegen vooral de pu
blieke opinie in slaat is krachtig stelling lo
nemen
Zie, zoo'n woord missen wij maar al te
zeer.
Wat de aankondiging van nieuwe wets
ontwerpen betreft, ook deze is zeer sober
en bevat weinig nieuws. Het betreft in
hoofdzaak allemaal punten, die reeds eer
der waren genoemd. Verheugen kan men
zich over de toezegging van verdere wegen
verbetering en bruggenbouw, bij het huidig
verkeer een eerste vereischte. Wat be-
drijfsraden-ontwerp etc. betreft, is uit den
aard der zaak een oordeel nog niet te
geven, zoolang men de uitwerking daar
van niet kent, docih, waar de regeering
zelf de malaise-toestand'en zoo naar voren
schuift, is er o.i. alle reden aan te nemen,
dat zij Tekening zal moeten houden met
de industrie-belangen.
Overigens biedt deze Troonrede geen
reden om er meer van te zegigem Zij bevat,
zooals steeds, de gebruikelijke algemeen
heden.
LEIDSCHE WINKELWEEK.
Een flink opgezette actie.
Gisteravond werd in-de receptiekamer van
de Stadsgehoorzaal weer een bijeenkomst ge
houden in verband met de van 24 Sept.
5 Oct. le houden Leidsche Winkelweek. De
opkomst was groot, daar de kamers beide
geheel gevuld waren.
In zijn openingswoord herinnerde de voor
zitter, de heer J. P. Meyers, aan de motieven
die tot de organisatie van deze Winkelweek
hebben geleid. Spr. deelde voorts mede, dat
de deelneming zeer bevredigend is en dat het
aantal deelnemers grooler is dan ooit het
geval is geweest. Vooral in het centrum van
de stad doet men bijna huis aan huis mee.
Het bezwaar dat door de winkeliers ge
opperd werd, toen zij aangezocht, werden
om mee te doen, was vooral dat zij er in
vorige jaren zoo weinig succes mee hadden
bereikt. Zij bedoelen daarmede dan, dat zij
geen direct succes hebben, maar dit is toch
niet verstandig geredeneerd. Het succes kan
best eerst later komerr. Het publiek heeft
dikwijls de aanlokkelijke artikelen, die het
ziet, niet direct noodig. Maar wie zal zeg
gen hoeveel menschen later gaan koopen
wat ze in de winkelweek hebben gezien. Ook
nog verschillende andere bezwaren die ge
opperd zijn, ontzenuwde spr. Uit al deze
dingen is echter wel gebleken, dat de zaak
nog veel te eenzijdig wordt gezien. Het
spreekt vanzelf dat men in de eerste plaats
het voordeel voor zijn eigen zaak op het
oog heeft, maar men zal toch zeker het nut
en de noodzakelijkheid van een collectieve
reclame wel inzien. Leiden moet zich bij de
huidige -concurrentie van den Haag en
Haarlem, als koopstad danig laten gelden.
Ook bij deze winkelweek moet getracht wor
den de belangstelling van het publiek te
trekken en daardoor het prestige van Leiden
als koopstad te verhoogen.
Spr. gaf voorts enkele adviezen inzake de
inrichting van de etalages en staat daarna
eenige oogenblikken stil bij de attracties die
aan de winkelweek verbonden zullen zijn:
de reclame-optochten, voor de deelneming
waaraan men zich alsnog kan opgeven,
muziekoptochlen des avonds enz. Ook op
andere wijze zal reclame gemaakt worden,
doof middel van sprekende affiches, reclame
op de tram en anderszins. Een" van de groot
ste attracties is de beschikbaarstelling van
prijzen door alle deelnemende winkeliers.
Duizend geschenken, zoo heet het op de
affiches, ter waarde van f. 10.000 zijn be
schikbaar. Dezelfde reclame is ook toegepast,
zooals spr. is gebleken, in het Westfeinde in
Den Haag en daar is het een groot succes
geworden. Spr. licht deze geschenken-attrac
tie nog nader toe. Ze heeft ook dit voordeel,
dat men nog een week lang na afloop van
de winkelweek de menschen naar zijn
etalage trekt omdat daar de uitslag van
prijzen-loting wordt bekend gemaakt en het
geschenk eerst een week later afgehaald kan
worden. Spr gaf voorts nog een aantal in
lichtingen, de inwendige organisatie van de
winkelweek betreffende.
Er volgde na deze uitvoerige toelichting
een langdurige discussie.
De voorzitter sloot daarna de vergadering
met een opwekking tot allen om met kracht
tot het welslagen van de winkelweek mede
te werken.
Ter verduidelijking van de. groote winkel
week-reclame diene nog het volgende: Elke
deelnemende firma stelt één, twee, doch niet
meer dan drie geschenken beschikbaar,
welke in de etalages worden tentoongesteld.
Elke cliënt, die gedurende de Winkelweek
bij een der deelnemende firma's koopt voor
minstens 50 cents, ontvangt een genummer-
den Winkelweekbon. Door een neutrale com
missie wordt vastgesteld aan welke nummers
de Winkelweek-geschenken moeten worden
uitgereikt. Deze nummers worden na ^floop
van de winkelweek aan de winkeliers op
een kaart, die zij in hun etalage kunnen
plaatsen, bekend gemaakt. Het publiek kan
zich dan overtuigen of het eventueel een
prijs gewonnen heeft, waarna des Zaterdags,
een week na de sluiting van de winkelweek,
de geschenken kunnen worden afgehaald.
De bons, welke aan het publiek worden
uitgereikt, zijn vanaf 20 Sept. voor de win
keliers verkrijgbaar bij de Centrale Midden-
standsbank aan de Turfmarkt in elke ge-
wenschte hoeveelheid
Er wordt nauwkeurig aanteekening gehou
den van de nummers der bons, welke elke
winkelier afneemt alsook van het aantal en
den aard der geschenken die hij beschikbaar
stelt, zoodat de commissie aan de hand van
deze gegevens de nummers, waarop de ge
schenken vallen zullen, kan vast stellen.
BINNENLAND.
H.M. de Koningin heeft heden het nieuwe
zittingsjaar der Staten-Generaal geopend
met het uitspreken van de Troonrede. (1ste
en 3de Blad).
18.000 kinderen hebben in Den Haag een
zanghnlde gebracht aan H.M. de Koningin
(Binnenland, 3de Blad).
Wijziging der Visscherijwet; de memorie
van antwoord aan de Tweede Kamer (Bin
nenland, 3de Blad).
Inbrekersbenden aangehouden te Rotter
dam, Zwolle en Maastricht. (Gemengd, 2de
Blad).
BUITENLAND.
Nieuwe redevoeringen ter Volkenbonds
vergadering (Buitenland en Tel., 1ste Blad).
Na den uitslag der Duitsche verkiezingen
(Buitenland, l©te Blad).
Nieuwe arrestaties in Pern. (Buitenland,
lste Blad).
VER. VOOR FACULTATIEVE
LIJKVERBRANDING.
AFD. LEIDEN.
De gisteravond in Hotel „Den Burcht ge
houden vergadering van bovengenoemde
afdeeling werd door den voorzitter dr. Rent
meester geopend met eenige woorden -ter
herdenking van wijlen den heer J. W. Blauw,
in leven bestuurslid der afdeeling, en een
harer meest belangstellende leden. In zijn
plaats werd gekozen de heer K. Simon
Thomas te Oegstgeest.
Nadat de notulen der vorige vergadering
waren goedgekeurd en enkele ingekomen
stukken behandeld, werd de beschrijvings
brief voor de Algemeene Vergadering te
Bussum gelezen en besproken. De afdeeling
zal vertegenwoordigd worden door haar
voorzitter.
Voorts werd in overweging genomen om
dezen winter een propaganda-avond met
filmvoorstelling te houden.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Naamlooze Vennootschap Warnaar's
Bloembollenkweekerij en Handel, Hoofd
straat 87, Sassenheim. Overleden directeur
W. Warnaar Jr., Sassenheim, dd. 30 Juli
1930.
E. J. Remmelzwaal, Annastraat 19. Kat
wijk aan Zee, handel in kruidenierswaren,
enz. Uittredende eigenaar E. J. Remmel
zwaal, Katwijk a. Zee. dd. 23 Juni 1930.
Wijziging handelsnaam thans H. Guyt.
HET BLOEMENFEEST DER
3-OCTOBER-VEREENIGING.
De deelneming aan den 3 October-Optocht
overtreft de stoutste verwachtingen van het
bestuur en waar het der Commissie bekend
is. dat velen, vooral ook verschillende
firma's voor de afdeeling reclame, het plan
tot inschrijving koesteren, wil de Commis
sie er hierdoor op wijzen, dat de inschrij
ving (zie ook de desbetreffende advertentie
elders in dit blad) onherroepelijk aanstaan
den Donderdag sluit. Dit ter voorkoming van
teleurstelling.
De firma Sala en Zonen was zoo wel
willend een harer etalages ter beschikking
te stellen, alwaar een groot aantal der uit
geloofde prijzen vanaf heden is geëtaleerd.
VER. VAN HUISVROUWEN.
Een langgekoesterde wensch van de afdee
ling Leiden der Ned. Ver. van Huisvrouwen
is hedenmiddag in vervulling gegaan, n.l.
de opening van een eigen verenigingslokaal
in de achterzaal van perceel Breestraat 81.
De presidente heeft hierbij een toespraak
gehouden, waarop wij morgen nader hopen
terug te komen.
Wij verwijzen naar een advertentie in
dit—Blad betreffende de inschrijving van.
nieuwe leerlingen voor het christelijk onder-'
wijs.
Van de dienstplichtigen der lichting
1931 uit het indeelingsdistrict 's-Gravenhage
zijn 569 bestemd voor het 4de regiment
infanterie alhier.
Wij verwijzen belanghebbenden naar
een advertentie in dit Blad, waarin mede-
deelingen worden gedaan over een verga
dering der Christelijk Historische Unie,
afdeeling Leiden.
Ter zake van mishandeling van een
politie-agent is gisteravond aan het bureau
gebracht zekere A. K., die op het Levendaal
met eenige burgers aan het vechten was en
zich er heftig tegen verzette, toen bovenbe-<
doelde agent de vechtenden wilde scheiden.
