n«te Jaargang
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1930
No. 21599
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
ONZE VACANTIEPHOTO'S.
Het voornaamste Nieuws
van heden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cis. per regel voor advertentiën uit LeideD en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cis. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per poet f. 2.35 -p portokosten.
pt nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
|ET PENSIOENFONDS DER
NOORD-ZUID-HOLL.
TRAM-MIJ.
de directie der Noord-Zuid-Holl. Tram-
I-Mij. heeft een ontwerp van het her-
reglement Pensioenfonds met een
xicht van de belangrijke wijzigingen
lit fonds aan de verschillende vakver-
gingen toegezonden. De directie merkt
er op, dat, indien het rapport van den
wiskundigen raadsman van de Maat-
ppij niet met de verwachtingen over-
lemt en te belangrijke lastenbezwa-
en daaruit zouden voortvloeien, eerst
de vakvereenigingen overleg zal wor-
gepleegd, omtrent andere beperkingen
it fonds.
directie koestert echter de hoop, dat
'et noodzakelijk zal blijken. Zij stelt
voor het ontwerp in een in de maand
l~mb<?r of October a.s. te beleggen
ren tie met de vertegenwoordigers cfer
ganisaties nader te bespreken.
LEIDSCH A.V.R.O.
LUISTERVINKEN-COMITE
Op de Woensdag gehouden vergadering van
bovengenoemd comité is besloten een tocht
per as (rijwielen, auto's etc.) door Leiden te
houden op 30 Augustus a.s.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing.
Fl. Bamhoorn, Ten Britlenslraal 31a, Kat
wijk a. Zee. Broodbakkerij met winkel.
CONTRACT-
DERHANDELINGEN IN DE
BAKKERSBEDRIJVEN
r de hoofd- en afdeelingsbestu/ren van
Jgemeene, de öhr. en de R..-K. bonden
(Arbeiders in bet Bakkersbedrijf, was
avond een vergadering uitgeschreven
het personeel van de Biscuitfabriek
rix".
deze Vergadering werd verslag uitgo
ot van de onderhandelingen met de
,'ie van deze fabriek, over de afslui-
van een arbeidsovereenkomst,
dedeeling werd gedaan dat de directie
de Biscuitfabriek „Nutrix" niet be
was tot het afsluiten van een over-
mst aan haar inrichting over te gaan,
een enkele toezegging kon doen de
n te verhoogen.
1 vergadering droeg de hoofdbesturen
opnieuw tot de directie te wenden,
de de loonen te verhoogen.
NEDERL. GEDELEGEERDEN
CONGRES TE PRAAG.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot ver
tegenwoordigers van de Nederlandsche Re
geering bij het in 1930 te Praag te houden
10e Internationale Pénitentiaire Congres de
heeren: Mr. J. P. de Meyere. directeur-gene
raal van het Gevangenis-, Rijkstucht- en
Opvoedingswezen, Mr. J. H. R. van Schaik,
voorzitter van het Centraal College voor de
Reclasseering, prof. rar. J. Simon van der Aa
vertegenwoordiger der Nederlandsche Regee
ring m de Commission Internationale Penale
et Pénitentiaire en mr. H. J. Spit, Oost-
Indisch hoofdambtenaar met verlof, laatste
lijk directeur van Justitie in Nederl.-Oost-
Indië.
STAKING IN DEN HAAG.
70 chauffeurs leggen den arbeid neer.
Bij de A.T.A.M. te Pen Haag is een sta
king uit gebroken onder de taxi-chauffeurs,
die ongeveer 70 chauffeurs omvat.
Naar van de zijde der directie wordt
meegedeeld is dit een wilde staking, welke
is uitgebroken tengevolge van het ontslag
van twee chauffeurs, die hun werk niet
zouden verrichten volgens den voorgeschre
ven „rijdienst", waarin o.a. bepaald is, dat
meer „belaste" dan „leege" kilometers ge
reden moet worden. De chauffeurs, die
herhaaldelijk gewaarschuwd werden, zijn
ontslagen, waarop een sympathiestaking
spontaan uitbrak. De directie, die van de
gebeurtenis kennis gegeven heeft aan het
bestuur van den Centralen Transport-arbei
dersbond, waarin de meeste chauffeurs ge
organiseerd zijn, had nog geen bericht van
deze organisatie ontvangen.
(Voor iedere geplaatste photo wordt f. 2.50 vergoed).
DE BOYCOTBEWEGING.
ZE WILLEN NIET BIJTEN
Ingezonden door T. Holtz te Leiden.
Het Duitsche kabinet hef niet eens.
Aan het „Hbld." wordt gemeld:
In de gisteren gehouden zitting van het
Rijkskabinet is nog geen beslissing geval
len over het lot van het Duitsch-Finsch
verdrag. Zal uitstel in dit geval afstel zijn,
of beteekent dit uitstel van de beslissing
slechts uitstel van executie? Afgaande op
wat men in parlementaire kringen zegt, zal
dit laatste inderdaad het waarschijnlijkste
zijn. Men gelooft vrij algemeen, dat Schiele
er in zal slagen, zijn zin door te zetten. Al
zal het wel Maandag worden voor de teer
ling wordt geworpen. Want de tegenstand
in den boezem van het kabinet tegen de
opzegging van het handelsverdrag is vrij
sterk.
In de eerste plaats koestert dr. Curlius, de
rijksminister van Buitenlandsche Zaken,
zeer ernstige bezwaren tegen een derge-
lijken stap. die er zeker niet toe zal bij
dragen om Duitschlands internationale po
sitie te verbeteren. Voorts is dr. Stegerwald
de rijksminister van Arbeid, tegen de op
zegging, daar hij te recht vreest, dat deze
opzegging zal leiden tot een bemoeilijking
van den industrieelen export en daardoor
de arbeidsmarkt nog meer zal ontwrichten
dan thans reeds het geval is. Dr. Steger
wald is echter op het oogenblik niet te Ber
lijn en het is nog met zeker of hij voor de
beslissende kabinetszitling terug zal zijn.
Zijn partijgenoot dr. Wirth, de rijksminister
van Binnenlandsche Zaken, is eveneens te
gen de opzegging gekant en wendt al zijn
invloed aan, dit te verhinderen.
Ook de staatssecretaris, Trendelenburg,
die ad interim het rijksministerie van staat
huishouding leidt, weert zich met hand en
tand tegen de plannen van Schiele. Hij is
van meening, dat door de opzegging van
het Finsche handelsverdrag, de geheele
Duitsche handelspolitiek op losse schroeven
zal komen te staan.
Omtrent de opvatting van de rijkskan
selier dr. Bruenning tast men in het duister
In parlementaire kringen gelooft men, dat
de kanselier met het geval erg verlegen zit
en het liefst de kool en de geit zou sparen.
In de gehouden zitting schijnt men een
compromisvoorstel te hebben gedaan,
waarover nader van gedachten zal worden
gewisseld Maar men vreest, dat het echec
zal leiden. Daar de andere ministers be
reid schijnen te zijn Schiele cn zijn land
jonkers ter wille te zijn, heeft men inder
daad het ergste te vreezen.
Het ..Berliner Tageblatt" en dc „B. B. C."
wijzen nog eens op de gevaren, die de op
zegging meebrengt, terwijl ook de Verein.
Deutscher Maschinen-Anstalten te elfder
ure in een request aan den kanselier zijn
waarschuwende slem doet hooren. Om het
doel, van de belanghebbende agrariërs
n.l. opheffing van alle vaste kaastarieven
te bereiken, aldus heet het ongeveer in dit
request konden ook dc belangrijke handels
verdragen met Nederland. Frankrijk, Dene
marken, Zwitserland en Italië worden op
gezegd, omdat in al deze verdragen dc Duit
sche kaastarieven eveneens zijn gefixeerd.
De verdragen waarop de gunstige ontwikke
ling van Duitschland's uitvoer in het bij
zonder van den machine-export berust, zal
men terwille van een verhooeing der kaas
tarieven geheel willen prijsgeven.
DE LOONEN der MIJNWERKERS
De Ned. R. K. Mijnwerkersbond heeft een
schrijven aan de Contract-commissie gezon
den. waarin bevreemding wordt uitgespro
ken, dat in de jongste vergadering inzake de
loonen der mijnwerkers door den directeur
een mededeeling is gedaan. De grootst mo
gelijke willekeur kan door toepassing van
deze mededeeling op de verschillende mij
nen voorkomen, zonder dat de organisaties
contractueel daartegen iets kunnen inbren
gen. Ging het hoofdbestuur daarmede ac-
coörd, dan zouden de directies zelfs volko
men de vrije hand hebben om met een „ge
leidelijke" toepassing de loonen der laagst
betaalden in het mijnbedrijf te gaan verla
gen en daarentegen weer die van de ver
boven het contract uitgaande te verhoogen
Het hoofdbestuur stelt daarom voor, zoo
spoedig als maar ecnigszins mogelijk is de
normale onderhandelingen in de vergade
ring der Contact-commissie te herstellen en
den toeslag van pl m. 5 pCt. gedurende Sep
tember. October, November en December
van dit jaar te handhaven. De Contact-com-
missic kan dan begin December de situatie
van het bedrijf goed onder de oogen zien.
Mochten de winterbeslellingen dan nog geen
oplossing hebben gebracht en de door de
directie zoo gevreesde crisis zich op ern
stige wijze in ons Nederlandsche mijnbedrijf
doen gelden, dan zal het ook in het belang
der mijnwerkers kunnen zijn, wanneer
daarvoor een uniform loonreglement wordt
getroffen.
De andere bonden schreven in gelijken
geest.
DE ONGEREGELDHEDEN
TE MAASTRICHT.
Het officieele rapport.
In zijn antwoord op de vragen, welke de
heer Vliegen had gestéld naar aanleiding
van de ongeregeldheden te Maastricht, heeft
de minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw op 24 October 1929 toegezegd, dat
een rapport omtrent het onderzoek naar het
gebeurde ter inzage van de leden der
Tweede Kamer ter griffie van de Kamer
zou worden neergelegd. Aan die belofte is,
naar men weet, voldaan. De heer W. Drop,
lid van de Tweede Kamer, publiceert thans
m „Het Volk" dat rtpport.
Hij motiveert deze publicatie als volgt:
„De redactie van onze arbeiderspers
heeft aanstonds blijk gegeven van de op
vatting. dat deze handelwijze der regeering
het rechtsgevoel niet bevredigen kan. Zij
heeft mij gevraagd, de stukken te lezen, ook
met het oog op de vraag, of niet in breeder
kring dan. die der Kamerleden van de zaak
kennis moei worden genomen.
„Een moeilijk geval. Het Reglement van
Orde geeft mij geen antwoord op de vraag,
of van ter inzage gelegde rapporten publieke
lijk gebruik mag worden gemaakt. Maar
ook al mochten er bezwaren zijn, dan
zoo wil ik wel zeggen heeft de lezing der
rapporten en bijlagen mij de overtuiging ge
schonken, dat ver boven de bezwaren uit
gaat het algemeen belang, dat door een
nadere bespreking in de pers wordt gediend.
En bovendien, nu de regeering maanden
lang angstvallig niet meer los laat dan ze
kwijt wil zijn, is spreken ook plicht, om het
geen uit de rapporten nu blijkt. Al is aan
den anderen kant bij bespreking van de
zaak, zooals ze than9 staat, in de pers, het
gevaar van onvolledigheid natuurlijk vrij
groot. Maar ook dat en wat daaruit kan
voortkomen, heeft de regeering, waar zij
niet zelve de rapporten publiek gaf, aan
zichzelf te wijten".
De conclusies.
De conclusies van het rapport formu
leerde de advocaat-generaal, blijkens de
publicatie van den heer Drop, als volgt:
1. De werkwilligen en hun gezinnen heb
ben bloot gestaan aan ernstige molestaties,
waarbij niet alleen de stakers de schuldigen
waren, doch ook hun aanhang, bestaande
in hoofdzaak uit het kwaadwillend deel der
Maastrichtsche bevolking. Op haar rust in
hoofdzaak de verantwoordelijkheid voor
alles wat gedurende de maanden Juli,
Augustus, September en October 1929 in
Maastricht is voorgevallen.
2. Dat 't politiecorps, waarmede ik 't oog
heb op het lager politie-personeel en hun
leiders, de adjunct-inspecteurs Seelen en
Boersma, geen blaam treft, behalve voor
wat hun optreden betreft nadat hun in den
avond van 16 October 1929 de verwonding
van hun collega Houben was bekend gewor
den, waaronder mee te rekenen is het ge
val van mishandeling van J. Keulen, waarin
de korporaal der militaire politie.... een
groot aandeel had.
3. Dat hetgeen de redactie van „Het
Haagsche Volk" ab alarmeerende berich
ten de wereld inzond, aan haar blijkt te
zijn verstrekt door verschillende personen,
die deze berichten wederom van derden
hadden.
4. Dat op den avond van 16 October 1929
het eerste schot niet is gelost door een bur
ger, noch dat eenige ernstige aanwijzing be
staat. dat dien avond door een burger is ge
scholen. En dat de fatale schoten zijn gelost
door de politie zelve en wel door de.der
militaire politie...., terwijl hij tevens drie
andere personen (Daer, II. Beckers en Seher-
ders) heeft verwond en dat zeer waarschijn
lijk de agent.. ..twee personen (Poolmans
en Buncke) heeft verwond, alsmede dat
een persoon (Willems) of door agent
of den agent is verwond, alles door te
schieten, (namen zijn weggelaten).
5. Dat, behalve aan het optreden van
/bovengenoemd kwaadwillend deel der
Maastrichtsche bevolking, aan het slechte
beleid van den burgemeester en den com
missaris van politie te Maastricht, te weten:
het zich niet op de hoogte stellen en houden
omtrent den toestand zooals deze zich in
het verloop van 21 Juli tot 16 October 1929
heeft ontwikkeld en verergerd, en. voor zoo
ver zij dit wel zouden hebben gedaan, het
verzuimen van bel nemen van maatregelen,
welke door genoemden toestand geboden
waren, te wijten is geweest, dat de gebeur
tenissen in Maastricht zich aldus hebben
ontwikkeld en verergerd, dat hetgeen in den
avond van 16 October 1929 is gebeurd, kon
plaats hebben en zelfs moest plaats vinden,
terwijl den commissaris van politie boven
dien het verwijt treft, dat hij gedurende
deze voor zijn politie-agenten zoo moeilijke
tijden, deze zonder behoorlijke leiding heeft
laten optreden en handelen, waarbij men
de leiding van een zoo jeugdigen adjunct
inspecteur van politie (Seelen, later
Boersma) moeilijk al9 deugdelijke leiding
kan beschouwen, met gevolg dat deze poli
tie-agenten te recht de overtuiging kregen,
aan hun lot te zijn overgelaten en op eigen
verantwoording te moeten optreden, waarbij
Jen. ©lotte deze agenten door den overmatig
BINNENLAND.
Het officieele rapport over de ongeregeld
heden te Maastricht. (Binnenland le Blad)'
De jaarvergadering van den Nederl.
Bond. van Veehandelaren. (Land- en Tuin
bouw, 2e Blad.)
Onthnlling van het Jan de Bakker-raam
in de Haagsche Groote Kerk. (3e Blad en
Laatsche Berichten, le Blad.)
BUITENLAND.
Een Italiaansch memorandum over het
secretariaat-generaal van den Volkenbond.
(Buitenland, le Blad.)
Ook de Perzen gaan tegen de Koerden
optrekken. Tel., le Blad.)
Een ernstig spoorwegongeval in Roemenië
(Buitenl. Gem., 2e Blad.)
zwaren dienst, hoewel meestal vrijwillig op
zich genomen, om hun collega's bij te staan,
zoo overspannen raakten, dat ernstige ge
volgen niet konden uitblijven, des te eerder,
waar de commissaris van politie had nage
laten, zijn agenten voldoende bekend te
maken met gebruik der vuurwapens, waar-<
mede hij ze had uitgerust.
6. Dat ten aanzien van de arrestatie van
den heer Pieters het volgende valt op te
merken
Dat de betrokken substituut-officier van
Justitie mr. Kneepkens, door den commis
saris van politie in den avond van 16 Octo
ber 1929 een ontwerp proces-verbaal werd
overgelegd, hetwelk hem recht gaf aan te
nemen, dat bewezen zou kunnen worden,
ook ondanks de ontkentenis van Pieters,
dat deze zich had schuldig gemaakt aan
opruiing, strafbaar gesteld bij art. 131 Wet
boek van Strafrecht, in welk geval voorloo-
pjge hechtenis kan worden toegepast.
Dat, gezien den toestand in Maastricht,
de ernst der opruiing en de vrees, dat Pie
ters, van wien men wist, dat hij steeds te
voren de bevolking had opgehitst, niet na
laten zou daarmee voort te gaan, de aan
houding van den heer Pieters niet alleen
gerechtvaardigd, doch tevens noodzakelijk
was.
Dat weliswaar thans, na het gerechtelijk
vooronderzoek gebleken is, dat bij vervol
ging door gebrek aan bewijs geen veroordee
ling zal kunnen volden, doch dat dit geen
invloed heeft op de juistheid en wettigheid
van de door den substituut-officier van jus
titie op 16 October 1929 genomen beslissing,
tot aanhouding van den heer Pieters.
Dat ter zake hiervan derhalve geen nadere
opmerking zou noodig zijn, ware het niet,
dat het mij voorkomt, dat het van weinig
tact en smaak van den commissaris van
politie getuigt, dat hij den heer Pieters op
den morgen van 17 October 1929, ongeveer
negen uur, geboeid en omringd door een
groote politiemacht van het hoofdbureau
naar het palei9 van Justitie heeft doen ge
leiden, terwijl de door hem aangevoerde
gronden, welke hem daartoe brachten, niet
steekhoudend zijn. daar hij immers hetgeen
hij zegt te hebben villen voorkomen, juist
daardoor heeft uitgelokt.
DANSLEERAREN.
Congres te Utrecht.
Het Nederlandsche college van dansleera-
ren hield op 12, 13 en 14 Augustus zjjn
jaarlijkscb congres te Utrecht, in het in
stituut van den heer A. W. van Eek.
Bij het examen, dat aan het congres
vooraf ging. slaagde de heer Mul uit Gouda.
De examencommissie bestond uit de heeren
Th. W. Bus. Groningen; A. W. van Eek,
Utrecht en F. Lune, Den Haag.
Als commissie van uitwerking van de
fusieplannen werden benoemd de heeren A.
W. van Eek en Th. W. Bus.
Als afgevaardigde om de Staatscommissie
in zake het dansvrajgstuk van voorlichting
te dienen, werd a-ngewezen de heer Van
Eek.
Het bestuur is thans samengesteld uit de
heeren A. W. van Eek, Utrecht, voorzitter;
J. F. Lune. Den Haag, secretaris-penning
meester en Th. W. Bus, Groningen, com
missaris.
Daarna werden door de buitenlandsche
afgevaardigden gedurende drie dagen de
nieuwe dansen gedemonstreerd en onder
wezen.
