71sle Jaargang
VRIJDAG 4 JULI 1930
No. 21563
STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
DAGBLAD
«Sb.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cis. per rejet toot advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd rijn. Voor aile andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woordeD Tan 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.36 portokosten.
ƒ0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
HET PILGRIM-F ATHERS-
GENOOTSCHAP.
De jaarlijLsche vergadering van het Pil-
grimfathers-genootschap, alhier, zal dit jaar
gehouden worden op Zaterdag 12 Juli, des
morgens te 11 uur in de senaatskamer der
Universiteit, onder voorzitterschap van mr.
A. van de Sande Bakhuizen. Na afloop der
huishoudelijke vergadering wordt in Huize
Bruins genoenmaald, waarna Z. E. dr. G.
J. Diekema, gezant van de Vereenigde Sta
ten van Aïnerika, een rede zal uitspreken
over: De geschiedenis van de Pilgrimfathers
in Holland, Engeland en Amerika. Vervol
gens zail het gezelschap zich naar de Pie
terskerk begeven, waar een godsdienst
oefening gehoudenzal wonden en waarbij
de heer Victor J. Blekkink, van New York,
een toespraak zal houden. Behalve de ge
wone agendapunten zal tevens ter sprake
komen de mogelijkheid van uitwisseling
van studenten aan de Amerikaansche en
Nederlandsche universiteiten en verder het
nauwer aanhalen der banden met Engeland.
Dank zij de activiteit van eenige leden, in
het bijzonder van die van den heer dr. E.
F. Romig is in het afgeloopen jaar een
groot aantal nieuwe leden tot het genoot
schap toegetreden.
EINDEXAMENS
GEM. KWEEKSCHOOL.
Voor de derde groep zijn geslaagd de
heesren P. Bedijn te Noordwijk aan Zee;
D. F. Bentschop Knook te Wassenaar en F.
Bloemink, E. J. B. Janzen en N. A. Ver-
berg, allen alhier. Afgewezen één candi-
daat.
EINDEXAMENS
CHR. KWEEKSCHOOL.
Geslaagd de heeren H. Bijlsma te Dén
Haag, M. J. C. Bogaards te Rijswijk, H.
K. W. Frenkel en J. C. Payw te Alphen
aan den Rijn en W. de Nie en CH. J. van
der Pompe, alhier. Alle candidaten zijn
geslaagd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing:
Naamlooze Vennootschap Bloembollen-
ikweekerij en Handel P. van Reisen en
Zonen, Looslerweg 4, Voorhout. Vereffenaar
P. A. van Reisen, Voorhout.
Wijzigingen:
W. J. Oudshoorn, Dorpsstraat 24. Oegst
geest, bakkerij en kruidenier. Overleden
eigenaar W. J. Oudshoorn, Oegstgeest, dd.
21 Mei 1930. Nieuwe eigenaar wed. A.
OudshoornAlblas, Oegstgeest. Wijziging
handelsnaam thans- wed. W. J. Oudshoorn.
„De Sportgarage", Wethouder Spaargaren
straat 3, Oegstgeest, auto stallen en rijwiel-
reparatie en winkel' in rijwielen. Wijziging
uitoefenend bedrijf thans: alleen luxe auto-
verhuurinrichting.
BRIEFWISSELING TUSSCHEN
T ON GE LIED EN VAN
DIETSCHEN STAM.
In December 1929 is hier Ier stede op
gericht 'het Nederlandsche Bureau fer be
middeling van internationale schoolcorres-
'pondentie( hoofdsecretaresse dT. M. Nieu-
wenhuisv. Uexkhull. Jan v. Goyenkade
411 Dat bureau wil ook zijn bemiddeling
verleenen voor de briefwisseling tusschen
ftedcrlandsche schoolkinderen met hun
makkers in de overzeesche gebieden, Vlaan
deren!, Zuid-Afrika en verzoekt daarvoor
medewerking van het Algemeen Neder-
landsch Verbond. Het hoofdbestuur heeft
die medewerking verleend, door aan het
bureau de adressen op te geven van de be
sturen onzer groepen en Zelfstandige Afdee-
lingen en van onze vertegenwoordigers.
Wanneer die besturen en vertegenwoor
digers dus binnenkort van genoemd bureau
lijsten zullen ontvangen van Nederlandsche
kinderen, die in briefwisseling willen treden
met makkers in de verte, zullen zij het
streven van ons Verbond kunnen bevorde
ren, door die adressen op te geven op de
Nederlandsche scholen in hun kring.
De zelfstandige oproeping van het A. N.
V. heeft tengevolge gehad, dat honderden
adressen naar Zuid-Afrika zijn gezonden en
ook verbinding met Oost- en West-Indiè
pp verzoek wordt voorbereid.
55-JARIGE ECHTVEREENIGING.
Zondag a.s. hoopt het echtpaar J. Dulle-
mansM. Schakenbos zijn vijf-en-vijftig
jarige echtvereeniging te herdenken. De
beide echtgenooten genieten niettegenstaan
de hun hoogen ouderdom, resp. 79 en 81
jaar, nog een uitstekende gezondheid.
Ongetwijfeld zullen velen dien dag het
echtpaar in hun woning, Voorstraat 34,
gaan feliciteeren.
CHR. H. B. S.
De overgangsexamens.
Bevorderd zijn lot de 2e klasse H P.
van Aggelen, F. Donkers, J. van Doorn, A.
van Duuren, G. J. Gesink, F. Goekoop, E.
van der Heide, J. J. de Jong,A. Kwak, H.
Lamers. J. Laman, R. Middendorp, F. Ouwe
hand, C. de Ru, J. Timmermans, L. Affour-
tit, Joh a W. Dumaer v. Twist, Toos Hen-
rand, Betsy Kooy, H. Maas. E. van Mens,
A. Oudshoorn, J. E. Ouwehand, G. Perk,
■Tac. van Riessen, Jet van Riessen, G. van
Sandick, G. Smink, J. Sobels, Adra' Velt-
kamp, P. Werkman, L. Weeda, J. Zuyder-
duin.
Bevorderd lol de derde klasse. W. Bonte,
J. Corts, Th. van Haaften, .T Henrard. C. de
Jong, A. den Ouden. Tj. Reijenga. G. Zand
bergen, A. Sloeke, W. Betist, A. Bosch. H.
Broekhuizen, K. Eimers, II. Groenendijk, F.
Hesselink. G. W. de Jong, F. W. van Lim-
burg Stirum. L. Parlevliet. J. Rotteveel. J.
.Versluys, P Weeda, J van Zwieten.
Bevorderd tot de 4e klasse: F. J van
Eysinga, P Fontein, D de Graaf. L van der
Harst, A Heijmans, Ph. Koning, C. Kuit
man. A Lekkerkerker, L. Meerburg. .1 Mul
der, F. Munting. D Parlevliet. Fr Rei ion ga.
W. Storm van Leeuwen, J Visser, D. van
Riessen. M. de Graaf, R Heerljes, J van
der Hoek. L. Parlevliet. C de Ron. D Wier?-
ma, B. van Wijhe, H. Zandbergen, P. Wat-
tez. A. Eggink.
Bevorderd tot de vijde klasse: E. Bos-
schieter, H Doedens, A. van Haaften, Jac.a.
de Jong, G. van der Mark. P. Meerburg. Fr.
Neysingh. W. Semelink. W. van der Valk,
J van Arkel, .T. Bakker, J. Hamel., A.
Kromhout. D Neysingh. W. Ouwehand. F.
de Wolff, G. van Zwieten.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RITNLAND.
Openbare vergadering.
Gistermiddag kwam de K. v. K. in haar
gebouw aan den Stationsweg in openbare
vergadering bijeen. Na opening door den
voorzitter, den heer D. ten Gate Brouwer uit
Alphen en goedkeuring der notulen kwamen
de ingekomen stukken in behandeling. Bij
het bencht betreffende de aanneming van
hen Amerikaansche tariefontwerp zeide de
heer Zonneveld (Sassenheim) het tijdstip
gekomen te achten om adhaesie te betuigen
aan profesten, welke tot de regeering wel
licht zullen worden gericht. In principe ver
klaarde de Kamer zich daartoe bereid.
Voorts was ingekomen een schrijven van
'het Ministerie van Waterstaat, waarin de
minister mededeelt zijn medewerking niet
te zullen onthouden aan plannen tot verbe
tering van de Bruggestraat te Alphen. doch
dat hij van oordeel is. dat hel initiatief
hiertoe niet van het Rijk behoort uil te
gaan.
Naar aanleiding van het bericht, dal
eenige nachtelijke posttreinen zijn ingelegd,
heeft het Bureau zich tot den directeur van
het postkantoor alhier gewend met het ver
zoek zijn medewerking te willen verleenen
tot een vervroegde eerste-poslbestelling hier
ter stede.
De directeur zeide zijn overweging toe.
Van het Hoofdbestuur der P. T. T. was
bericht ingekomen, dat overeenkomstig het
verzoek van diverse K. v. K.'s de beroepen-
lijst in de interlocale telefoongids is afge
schaft.
Beslotan werd aan de Ver. v. d. Handel-
drijvenden en Induslr. Middenstand en de
R.-K Middenstandsver. „De Hanze" te Al
phen voor de te houden winkelweek een
medaille of f. 25 beschikbaar te stellen. Aan
de Leidsche Kappersclub ..IIulp en Vriend
schap" werd een medaille geschonken ter
gelegenheid van het concours bij haar 50-
jarig bestaan.
Besloten werd als donatrice toe te treden
tot de Nat. Ver. voor Handelsonderwijs te
Amsterdam voor een bedrag van f. 10
's jaars.
Aan de orde was vervolgens het punt:
Borgstel'lingsregister. In antwoord op een
door de K. v K. te Meppel verspreide cir
culaire betreffende deze aangelegenheid,
had de heer De Gooyer op verzoek van het
Bureau der Kamer, een prae-advies opge
steld, waarvan de secretaris, mr. P. G.
Kniibbe voorlezing deed.
De heer De Gooyer kwam hierin tot de
conclusie, dat de instelling van een zoodanig
register groote practische bezwaren èn voor
handel èn nijverheid weinig nut zal ople
veren.
De voorzitter onderschreef deze meening
en merkte op, dat een register van cessies
meer aanbeveling verdient.
De heer Van Appel zeide deze aangele
genheid te belangrijk te vinden dan dat men
er hier onvoorbereid over zou spreken en
stelde daarom voor dit punt op de volgende
vergadering opnieuw aan de orde te stellen.
De heer Zonneveld meende, dat de ban
ken maar zelf een lijst moeten gaan aan
leggen, doch verklaarde zich tegen ver
plichte inschrijving.
De heer Meijers sloot zich hierbij aan en
achtte de geheele kwestie van weinig be
lang voor den middenstand of voor handel
en nijverheid.
Na een uitvoerige discussie, waarbij de
heer Simon-is opmerkte, dat men met even
veel recht een register van speculanten kan
oprichten, werd besloten aan de Kamers van
Meppel en Amersfoort een schrijven Ie
richten, waarin als de meening der Kamer
wordt uilgesproken, dat aan de instelling
van een borglochlenregister in het belang
van handel en nijverheid weinig waarde
wordt gehecht
Het reeds eerder door ons vermelde con
cept-schrijven aan den Minister van Water-
slaat inzake de hoogte van de nieuw ie
bouwen brug over het Oegstgeeslerkanaal
nabij het Groene Kerkje zal in hui«thoude-
lijke vergadering nader worden besproken.
Hel eveneens reeds gepubliceerde con
cept-adres aangaande verbreeding van het
rijvlak van de bestaande brug over hetzelfde
ka naai. werd onveranderd vastgesteld
Eveneens werd besloten tol verzending
van bel schrijven aan de notarissen en bur
gemeesters in hel district der Kamer be
treffende het slandpuni van den minister
van Justitie inzake het houder van publieke
veilingen onder misleidende voorwendsels.
Bij de rondvraag verzocht de heer He
ringa pogingen aan te wenden om verbete
ring te verkrijgen in den druk van de spoor-
wegdienstregeHng.
De voorzitter gaf in overweging de nieuwe
dienstregeling af te wachten, waartoe werd
besloten
Hierop ging de Kamer over in huishou
delijke vergadering.
KON. NED. MIT. VOOR
TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
Gisteravond hield de afd. Leiden, in
samenwerking met de afdeelingen Oegst
geest, Noordwijk, Wassenaar en Den Haag
een excursie naar den Leidschen Hortus,
waaraan door ruim honderd personen werd
deelgenomen.
Dank zij het prachtige zomerweer werd
onder leiding van den Hortulanus en diens
personeel, van de rijke plantenschat, zoo
wel van de tropische afdeelingen als bui
ten in den tuin genoten. Op menige zeld
zame plant werd de aandacht gevestigd,
technische en nuttige gewassen werden
aangeduid, moeilijk te kweeken en te on
derhouden planten passeerden de revue en
dat dit onder de vele vakgenootcn dik
wijls stof tot discussie gaf, laat zich den
ken.
Na een rondwandeling van biina twee
uren werden ck exeursisten bij de groote
Oranjerie door mevr. Witte en eenige jon
gedames onthaald op een heerlijk kopje
thee en voor de heeren een pittige sigaar;
hier vleiden de deelnemers zich neer op
do daar geplaatste banken en gaf de heer
E. Th. Witt* een uiteenzetting over het
ontstaan en de on wikkeling van den Hor
tus. Van deze causerie teekenden we aan.
dat men, na de schenking der Leidsche
Universiteit door Prins Willem van Granje
als geschenk voor de dappere houding tij
dens het beleg van Leiden, in de
meening verkeerde dat deze Universiteit de
oudst* was Echter was voor de stichting
onzer Universiteit op 8 Febr. 1574. reeds
een dergelijke inrichting te Padua. 1533,
te Pisa, 1544. te Koningsbergen 1551, te
Bologna 1568 en te Leipzig in 1580 met een
daaraan verbonden kruidentuin.
Op 13 April 1587 werd onder voorlichting
van den groot-en,plantkundige Clusius, door
Dirk Cluyt de eeTste kruidtuin ingerieh*.
op een stukje grond gelegen achter het
universiteitsgebouw vanaf den tegenwoor.
dieren hoofdingang tot het bruggetje over
de Cellebroersgracht. In 1599 werd de
eerste plantengalerij gebouwd, deze was
118 voet lang en 15 voet breed.
In 1601 dus 14 jaar na de oprichting ver
scheen de eerste catalogus, waaruit blijkt
dat de tuin toen 1600 M2. groot was en 757
plantpn bevatte, waaronder do nog heden
ten dage in den voortuin staande Lirio-
dron tulipifera (tulpenboom) en C3Tfisus La
burnum, (gouden regen.)
In 1614 verscheen een nieuwe catalogus
met 941 namen, dus 180 meer.
In 1680 werd Paulus Herman directeur,
die in 1687 de eerste wetenschappelijke
catalogus uitgaf met 3029 namen.
In 1639 bloeide de eerste Agave ameri-
cana (z.g.n. honderdjarige Aloë) waaruit
bleek dat van hieruit de cultuur dezer
plant begon.
In 1709 werd Herman Boerhaave direc
teur, die in 1727 een catalogus publiceerde,
waarin gemeld staat dat de tuin toen 3000
M2. groot was met een paar kleine planten
kassen en bakken. In 1732 werd Van Royen
directeur en onder diens leiding had de
eerste uitbreiding plaats n.l. van de Celle
broersgracht tot aan de Vestwal; de Hor
tus werd toen plm. 6000 M2. groot. In die'a
tijd werkte ook de Zweedsche plantkundige
Linnaeus in den tuin.
In 1786 werd Sebald Brugman? directeu*.
Met diens medewerking breidde de tuin
zich eerst uit tot aan de Wittesingel en in
1790 door bijvoeging van de Joodsche be
graafplaats en een algemeen bolwerk, te
zamen U4 H.A. De Hortus was toen 2V&
H.A. groot.
In 1823 werden de relaties in en met Indië
door den toenmaligen directeur Reinwardt
uitgebreid en verscheen een catalogus met
570Q namen.
In 1845 werd de Vriese directeur, die in
1854 in samenwerking met den Hortulanus
H. Witte planten van Cinchona 'Kina)
naar Tava zond, zoodat van hieruit de
Kinacultuur in Indië aanving. In 1857 ging
De Vriese naar Indië en werd tijdelijk op
gevolgd door Ruringar In dit jaar werd
den Hortus weder een gedeelte ontnomcD
voor de stichting van de Sterrewacht.
Kort daarop werd Suringar definitief di
recteur en wist een geheele modernise-r-
ring van den tuin, het bouwen en vernieu-
j wen der kassen te bewerken. In 1898 werd
hij opgevolgd door den tegenwoordigen di-
rectenr prof. Jansp. Deze en de tegenwoor
dige Hortnlnnus. hebben moeilijke jaren
meegemaakt Donr don oorlog zijn verschil
lende plantenfamilie's zeer achteruitgegaan
en door de bezuinigingseampagne der Re
geering was het niet mogelijk deze weder
aan te vullen Toch is hot den Hortulanus
gelukt de verzameling van andere familie's
uit te breiden, zoodat de tegenwoordige
catalogus plm. 10.000 soorten aangeeft.
Beide verlaten dit jaar de inrichting, wie
zullen hun opvolgers worden
Aan het einde dezer causerie werd spre
ker dank gebracht door den voorzitter der
afd. den heer J. G. Ballego, voor de pret
tige ontvangst en de leerrijke wandeling
door den tuin, terwijl de heer H. de Boer,
voorzitter van de afd. Noordwijk zeide dat
de heer Witte in zijn rede één persoon ver
geten had, n.l. hemzelf. In 't kort stelde
hij daarom de verdienste van den heer
Witte èn voor den Hortus èn voor den
tuinbouw in 't algemeen in het licht, waar
na een hartelijk applaus van de talrijke
aanwezigen hiermede instemden. De voot-
zitter van de afd. Wassenaar, deelde nog
mede, dat 30 Juli een excursie zal worden
gehouden naar de buitens ..Vrijen Blik"
en ..Duinrell" en sprak den wensch uit.
dat de belangstelling alsdan even groot
zal zijn.
Onze stadgenoot©, mej. C. M. Schreven,
is geslaagd voor het examen L.O.
Aan de Geref. U.L.O.-kopschool
(hoofd de heer W. G. Aldershof Jr.) is
wegens de groote toename van het aantal
leerlingen tegen 1 Sept. als 5e leerkracht
benoemd de heer J. Smid, alhier.
Wegens te weinig betaald invoerrecht
en stalistiekrecht, is bij den ontvanger der
invoerrechten en accijnzen alhier, 2e kan
toor, f. 36.50 ontvangen.
Gistermiddag ongeveer 6 uur viel een
6-jarig knaapje, dat aan de Spoorweghaven
aan den Haagweg naar het visschen stond
te kijken, te water. Een voorbijganger
wist den jongen te redden.
Gistermiddag is de 9-jarige J. M., wo
nende in de Sophiastraat, op de Lange-
giacht aangereden door een onbekend ge
bleven wielrijder. De jongen brak vermoe
delijk het reebter-onderbeen en werd door
den Eerst-Hulpdienst naar het Academisch
Ziekenhuis overgebracht.
Tengevolge van de hitte is een rail
onklaar ger-iaakt van de spoorlijn naar
Haarlem tusschen het station alhier en den
overweg Broekweg bij Warmond. Het man
kement, dat om 20 minuten overwelf gister
morgen werd ontdekt, wa? om 2 uur weer
hersteld Gedurende dat tijdvak reden de
treinen deze plaats langzaam voorbij.
Op Zondag 13 Juli zal een goedkoope
trein 2e en 3e klasse loopen van Leiden
naar Apeldoorn, Zutphen, Laren, Almen en
Lochem. v.v.
BINNENLAND.
De autotocht dei Leidsche oudjes vau
dagen (3e Blad).
Het Voorloopig Verslag der Tweede Ka
mer over de Vlootversterking (ie Blad).
De tooneelspeler Nap de la Mar is over
leden (3e Blad).
Het Oosten des lands door noodweer ge
teisterd (Gemengd Nieuws, 2e Blad).
Te Wimbledon is de dnbbel TildenTim*
mer door de Franschen verslagen (Sport,
3e Blad).
BUITENLAND.
Spoedige ontruiming van het Saargebied?
(Buitenland, le Blad).
In Prnisen geen nationaal-socialisten oi
communisten in staatsdienst. (Buitenl.,
le Blad).
De Dnitsche Rijksraad aanvaardt de
dekkingsvoorstellen (Buitenl., le Blad).
Scheuring bij de Dnitsche nationaal.
socialisten (Buitenl., le Blad).
Herdenking van het 50-jarig jnbileum
der invoering van het leekenonderwijs in
Frankrijk (Tel., le Blad).
EERSTE KAMER.
Blijkens een aangevulde agenda van de
Eerste Kamer van Woensdagavond 9 Juli is
de voorzitter voornemens aan de Centrale
Afdeeling voor te stellen Donderdag d.a.v.
in de afdeelingen ook te doen onderzoeken
een groot aantal wetsontwerpen welke dezer
dagen door de Tweede Kamer zijn afgehan
deld. Hieronder is ook het z.g. Suikerwetje.
NEDERLAND EN ROEMENIë.
De voorloopige regeling der handelsbetrek
kingen tusschen Nederland en Roemenië
van 1819 December 1922 is andermaal
voor den tijd van twee maanden verlengd, te
weten tot 1 September 1930.
T. T. G. BARON VAN VOORST
TOT VOORST.
De toestand van baron J. J. G. v. Voorst
tot Voorst, den oud-voorzitter der Eerste
Kamer, die sedert eenigen tijd te Gorsel
vertoefde, is thans, naar de N. R Crt. meldt
in zooverre verbeterd, dat hij in den loop
van de volgende week naar zijn woonplaats
Arnhem zal kunnen terugkeeren.
PARLEMENTAIRE INT. HAN
DELSCONFERENTIE.
Een Nederlandsche afdeeling opgericht.
Hier le iande is opgericht een Nederland
sche afdeeling van de Parlementaire intern,
handelsconferontie. Deze vereeniging dateert
sinds 1914 en streeft naar interparlemen
taire samenwerking op het gebied der econo
mische politiek.
Het voorloopig bestuur der Nederlandsche
afdepling bestaat uit de heeren mr. J. N. J.
E. Heerkens Thijssen. voorzitter, mr. E. L
Beu mer, mr. A. van Rijckevorsel. dr. S. II.
J Vos, dr. F. M. Wibaut, leden, mr. A. L. de
Block, commies-griflier van de Eerste Ka
mer, secretaris-penningmeester.
UIT DE TEXTIELNIJVERHEID.
Wegens slapte in de textielindustrie wor
den de fabrieken van de firma Van Heek en
Co., te Enschedé, op Vrijdagmiddagen en op
Zaterdagochtenden stop gezet Bij de N.V. E.
ter Kuile en Zonen zijn de gehuwde vrou
wen en losse arbeiders ontslagen en bij de
firma Gerhard Jannink en Zonen is een
veertigtal arbeiders ontslag gegeven. (Vad.)
