Maatschappij der Ned. Letterkunde.
HTB
71ste Jaargang
WOENSDAG 11 JUNI 1930
No. 21543
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
Jaarlijksche ledenvergadering te Leiden.
Het voornaamste nieuws
van heden.
DUIKERS AAN HET WERK IN DE LEIDSCHE GRACHTEN.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel toot adTerientiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad geTesligd zijn. Voor alle andere
advertenrtiên 35 Cts pei regel Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdag? en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Biireau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 portokoeten.
ƒ0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
VERGADERING
van den
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN,
op MAANDAG 16 JUNI 1930,
des namiddags te twee uur,
in het gebouw
„TOT NUT VAN T ALGEMEEN".
(Steenschum 21).
De vergadering zal, zoo noodig, 's avonds
worden voortgezet.
Te behandelen onderwerpen: 2585
lo. Voorstel tot overplaatsing van de on
derwijzeres Mej. M. H. S. van Ewijck, van
de school Haverstraat B, naar de school
Maresingel B. (100)
2o. Idem als voren van Mej. L. G. Tuk.
van de school Zuidsingel B, naar de school
Langebrug B. (100)
3o. Idem als voren van I. van Weerlee,
van de school Zuidsingel B, naar de school
Schuttersveld B, (100)
4o. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school HaveTstraat B. (100)
5o. Benoeming van een onderwijzer aan
de school Zuidsingel B. (100)
6o. Benoeming van een onderwijzer aan
de school Zuidsingel A. (100)
7o Benoeming van eene onderwijzeres
aan de opleidingsschool voor U. L. 0. aan
de Driftstraat. (100)
8o Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school Zuidsingel B. (100)
9o. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school Schuttersveld A. (100)
lOo. Benoeming van een Secretaris van
het College van Curatoren van het Gym
nasium. (97)
llo. Benoeming van een leeraar(es) :n
wiskunde aan de Hoogere Burgerschool voor
Meisjes. (101)
12o Praeadvies op het verzoek van Dr. D.
A. H van Eek, om eervol ontslag als leeraar
in de oude talen en conrector aan het Gym
nasium. (98)
13o. Praeadvies op het verzoek van H. W.
Blöte, om ontslag als iid van de Gemeente
lijke Commissie voor Maatschappelijk Hulp
betoon. (99)
14o. Voorstel tot verhuring van het win
kelhuis en erf aan den Nieuwen Rijn No. 21.
aan J. Worst. (102)
15o. Voorstel tot verhuring van de woning
Aalmarkt No. 6. aan G. Langezaal. (103»
16o. Voorstel tot overneming in eigendom
en onderhoud bij de gemeente van:
a. een strookje grond en water aan den
Lagen Morschweg, Kad. bekend Sectie P.
1585:
b. een strookje grond aan de Lindestraat,
Kad. bekend Sectie M No 4738 ged. (104)
17o. Voorstel om aan de N. V. ..Leidsche
Exploitatie Maatschappij van Onroerende
Goederen", vergunning te verleenen l^t
demping van een gedeelte sloot langs don
Lagen Morschweg. Kad. bekend Sectie P
Ni 896 en 1585 ged. (105)
18o. Voorstel tot toekenning van een sub
sidie ad f. 100 in de kosten van een door de
Zwemvereeniging „de Zijl" te houden Volks
zwemfeest. (106)
19o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van den bouw en de in
richting van een gymnastieklokaal aan de
school Hooglandsche Kerkgracht 20a, de uit
breiding van het schoolgebouw en de aan
schaffing van meubilair, door de Gerefor
meerde Schoolvereeniging. (107)
20o Voorstel tot aankoop van de percee-
len. weiland nabij het Sanatorium ..Rhijn-
geest". Kad. bekend gemeente Oegstgeest,
Sectie B nis 442. 413, 595. 426. 447. 594.
on 593, ten behoeve van de gestichten Ende
geest c. a., en tot beschikbaarstelling van de
voor dien aankoop benoodigde gelden. (108)
21o Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van het uitdiepen van
den Trekvliet tusschen de spoorbrug in de
lijn naar Woerden en de grens van het ha
vengebied. (109)
22o. Voorstel tot beschikbaarstelling van
gelden ten behoeve van de „allrisks" verze
kering van in het museum „de Lakenhai"
aanwezige of nog te plaatsen schilderijen en
andere voorwerpen van waarde. (110)
23o. Voorstel om goed te keuren, dat de
toonwinkel der Stedelijke Lichtfabrieken
wordt geëxploiteerd in den geest van de
conclusies van de Toonwinkel-Commissio.
(111)
24o Voorstel in zake de uitvoering van
artikel 21 der Wet tot regeling der Arbei
dersziekteverzekering. (.Ziektewet). (112)
COLLECTE VOOR HET FONDS TOT
AANMOEDIGING EN ONDERSTEUNING
VAN DEN GEWAPENDEN DIENST IN
DE NEDERLANDEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gelet op de circulaire van den Minister
van Staat. Commissaris der Koningin in
deze provincie d d. 24 Januari 1930;
Brengen ter algemeene kennis, dat op
Maandag 16. Dinsdag 17. Woensdag 18 en
Donderdag 19 Juni e.k.. door de Districts
commissie tot aanmoediging en ondersteu
ning van den Gewapenden Dienst in de
Nederlanden, langs de huizen de gewone
jaarlijksche collecte, ingesteld bii Z. M. dis
positie van 16 November 1820, No. 81. zal
worden gehouden.
Bevelen deze collecte, die strekt tot
instandhouding van het fond9 tot ondersteu
ning van personen, die in den strijd voor het
vaderland verminkt of invalide zijn ge
worden, dringend in de liefdadigheid der
ingezetenen aan. 2603
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN Secretaris.
Leiden, 11 Juni 1930.
DANKDAG SLAG BLJ WATERLOO.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien de circulaire van den Staatsraad,
Gouverneur van Zuid-Holland, van den
21en Augustus 1831 (Provinciaal blad No.
110),
Brengen ter algemeene kennis, dat ter
voldoening aan het Koninklijk Besluit van
den lsten dier maand, No. 72, de dankdag
of Godsdienstige viering der overwinning
van Waterloo ditmaal op Zondag den 15en
dezer maand zal worden gehouden.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN. Secretaris.
Leiden. 11 Juni 1930. 2604
.TENTOONSTELLING.
„DE UNIVERSITEIT EN DE
STUDENTEN".
Door de firma Burgersdijk en Niermans
is een interessante tentoonstelling georga
niseerd over de Leidsche universiteit en het
studentenleven. Zij is onderverdeeld in: I.
de Universiteit; II. 'de studenten; ÏÏI De
maskerades
Zij zal niet nalaten in studentenkringen,
doch ook daarbuiten de aandacht te trekken,
terwijl tevens de vele binnenkort te ver
wachten reünisten stellig gaarne een kijkje
zullen nemen, om er vele herinneringen uit
hun studietijd op te halen.
Er zijn diverse staten door curatoren op
gesteld (o.a. die van 1690). voorts wetboek
en statuten der Universiteit (1728), het kort
verhaal van de stichting (1575). Voorts de
bekende geschiedenissen van de Hoogeschool
van dr. Schotel en Mathijs Siegenbeek (de
laatste reeds zeer zeldzaam).
Voorts verschillende interessante studen-
tenprenten uit vroeger jaren; een bijzonder
aardige is die met o.a den bekenden foto
graaf Kiek, 't Koffievrouwtje en andere be
kende typen. Dan diverse geschiedenissen
van het studentencorps en een complete al
manak van het jaar 1815 af De „Series Lec_
tionum" toont het groote verschil in pro
fessorenaantal in de jaren 18191928.
Met het oog op het komende lustrumspel
is het merkwaardig de platenserie te bestu-
deeren der maskerades van 18351880.
Vele bezoekers zal 't genoegen doen de
grappige voorvallen te zien uit den tijd
toen men door de Bree9traat kon schieten,
wanneer de studenten met vacantie waren.
ITel gras groeide dan door de 9teeenen heen!
Nu is dat wel wat anders!
De bekende Belgische schilder Fons v.d.
Velden stelt opmerkelijk goede etsen en
schilderijen ten toon uit Leiden en Omstr.
Ons trof zijn bruggetje te Riinsburg. zijn
Stadhuis, de Vlietbrug en de Nieuwe Rijn.
Een schilder wiens stemmingsvol werk op
een hoog peil staat.
AFSCHEID Ds. v. APELDOORN
TE BENNEKOM.
Op den Tweeden Pinksterdag heeft ds.
J. C. vaji Apeldoorn, pred. bij de Ned.
Herv. Gemeente te Bennekom. beroepen
predikant te Leiden, afscheid genomen van
zijn gemeente. Het kerkgebouw was geheel
gevuld.
Ds. Van Apeldoorn had als tekst van zijn
afscheidsrede gekozen: Fillippensen I 26.
Hierna spraken ds. J. H. van der Wal,
uit Wageninger. namens den Ring en na
mens de gemeente Renkum, van welke ds.
van Apeldoorn consulent was, en ds Klomp
uit Ede, namens de gemeente Bennekom en
a'is consulent.
Zondag a.s. doet ds. Van Apeldoorn zijn
intrede hier ter stede.
o
Antoon Coolen wint den C. W. v. d. Hoogt-aanmoedigingsprijs.
Aan den vooravond van de jaarvergade
ring van de Maatschappij der Nederland
sche Letterkunde pleegt steeds de Com
missie voor de Geschied- en Oudheidkunde
bijeen te komen. Zoo ook gisteravond.
Voordracht van prof. dr.
H. T. Colenbrander.
Prol. dr. H. T. Colenbrander hield in deze
bijeenkomst een voordracht. Hij besprak
naar aanleiding van de verschijning van dr.
Leijds Tweede Verzameling (corresponden
tie 18991900) den Boerenoorlog van 1809
in het ruimer verband der geheel e geschie
denis van Zuid-Afrika, die in Nederland
meer in enkele détails dan in haar geheele
beloop goed gekend en verstaan wordt. Het
Boerenelement, dóór de Engelsche koloniale
politiek van den Cobden-tijd losgelaten, is,
eer het zich in zijn afzonderlijke staatkun
dige organisaties zeer breed of gelukkig ont
wikkeld had, door het jongere Britsche im
perialisme ingehaald en tot een strijd ge
dwongen, waarin het in schijn de neder
laag moest lijden, en toch in wezen een
groote overwinning heeft behaald. Om in
Zuid-Afrika als unie te zegevieren, moest
het eerst als particularisme ondergaan. Geen
andere afloop van den Boerenoorlog van
18991902 Iaat zich denken die voor de
toekomst van het Afrikaanderdom gunstiger
voorwaarden zou hebben geschapen dan de
afloop zooals die geweest is. en aanvanke
lijk door Nederland diep betreurd werd.
Herstel van den status zou het samen
groeien der republikeinsche en koloniale
Afrikaanders tot actieve politieke eenheid
verhinderd hebben en de invloed van een
Botha of Hertzog op Zuid-Afrika als geheel
zou nooit boven dien van een Kruger of
Steijn zijn uitgekomen, immers in het beste
geval tot een deel van het subcontinent be
perkt zijn gebleven. Hebben daarom Kruger
en Steijn voor een verkeerde zaak gestre
den? Neen. Zij hebben in ongelooflijk moei
lijke omstandigheden het geestelijk zelfbe
wustzijn eener wordende natie gered, zij
hebben een natie gevormd die respect af
dwong niet het minst in den zelfstrijd die
aan den vrede van Vereeniging voorafging.
Boeren die eerder uit andere motieven den
strijd zouden hebben opgegeven dan in
1902 geschiedde, zou men nimmer als de
staatkundige leiders der Afrikaansche natie
van 1910 hebben teruggezien. Zuid-Afrika
als geheel zal hem onder zijn stichters blij
ven eeren. en met hem eenige Nederlanders
blijven gedenken die hun met raad en daad
ter zijde hebben gestaan, en aan wier be
drijf de publicatie van Dr. Leijds te rechter
tijd de herinnering heeft opgewekt
Heden is in het Nutsgebouw te Leiden
de jaarlijksche ledenvergadering gehouden.
Openingsrede van den voorzitter.
De voorzitter, prof. dr. J. H. Kern, open
de deze vergadering met een rede, waarin
hij allereerst melding maakte van de na
men der leden, die in het afgeloopen jaar
aan de Maatschappij door den dood zijn
ontvallen, namelijk de gewone leden: prof.
dr. P. J. Blok, dr R. C de Boer, Kolonel
H Dijserinck Hzn., mej. dr. M. E. Lulius
van Goor. prof. dr. H. Y. Groenewegen, dr.
C. Hofstede de Groot, Just Havelaar, prof.
dr. G. A. J. Hazeu, dr. J. Herdersschêe, A.
P. A. Hotz, W. F. Leemans, dr. C. te Lin-
tum, Jacob van Looy, mr. dr. J. C. Over-
voorde, jhr A. W. G. van Riemsdijk. P.
Roorda, dr. J C. van der Slee, luit.-kol. H.
M. Warner en L. C. Westenenk, alsmede
het buitenlandsch lid G. Segers.
Vervolgens hield de voorzitter een rede
over: Onberaden taalijver, die zich uit in
herhaalde aanmerkingen op sommige woor
den en uitdrukkingen en op zoogenaamd
gemis aan grammaticale overeenstemming
in de Nederlandsche taal. Als voorbeeld
van het laatste behandelde hij een bijzon
der geval, waarin enkel en meervoud wis
selen; als voorbeelden van de beide eer
ste: „de eenigste", ..niets geen", „te meer",
en „te minder" enz. Hij noemde enkele oor
zaken waardoor men er toe is gekomen,
zulke eigenaardigheden voor slecht Neder-
landsch te verslijten.
De strijd tegen het vooroordeel, dat bij
velen te hunner opzichte bestaat, acht hij
moeilijk, maar evenmin wanhopig als die
tegen verouderde denkbeelden over zekere
grammaticale fossielen
Vervoigens heeft Mr. Joseph Muls, con
servator bij het Koninklijk Museum voor
Schoone Kunsten te Antwerpen, in de plaats
van den heer Emm. de Bom, uit Antwerpen,
die plotseling verhinderd was, een voor-
dtacht gehouden over de nationale betee-
kenis van Guido Gezellc
Jaarverdag van den secretaris.
De secretaris van de Maatschappij, de
heer H. F. Damsté, heeft na deze voor
dracht het verslag uitgebracht van den
staat der Maatschappij en haar belangrijk
ste lotgevallen en handelingen in het afge
loopen jaar. Aan dit verslag is het vol
gende ontleend:
In den bundel „Handelingen en Levens
berichten 19281929" verschenen naast
ledenlijst en gewone verslagen, de voor
dracht van Dr. H. E. van Gelder ter vorige
jaarvergadering: „Beoefening van de Plaat
selijke Historie" en dertien levensberich
ten. Onzen dank aan schrijfster en schrij
vers mogen wij hier herhalen 1
In de serie Herdrukken van onze Maat
schappij verschenen zoo juist bij Oosthoek's
Uitgeversmaatschappij te Utrecht twee
boekjes: „Journael ofte Gedenckwaerdige
Beschrijvinghe van de Oost-Indische Reyse
van Willem Ysbrantsz. Bontekoe", opnieuw
uitgegeven en van aanleekeningen voorzien
door Dr. G. J. Hoogewerff; en „Walvisch-
vaarten, overwinteringen en jachtbedrijven
in het hooge Noorden 16331635", zes
teksten, verzameld en van aanteekeningen
voorzien door S. P. l'Honoré Naber.
Onze pogingen om met de Koninklijke
Vlaamsche Academie te Gent tot samen
werking te geraken inzake de voltooiing
van K. Stalïaert's „Glossarium van ver
ouderde rechtstermen, kunstwoorden en an
dere uitdrukkingen uit Vlaamsche, Bra-
bantsche en Limburgsche oorkonden" en
hun aanvankelijk succes slaan in het vo
rige jaarverslag vermeld. Op onze vragen
naar het verdere verloop kwam npg ge*n
antwoord
Teleurstellend is wat valt te melden, in
aansluiting op het ten vorigen jare mee
gedeelde nopens de voorstellen van Dr.
J W. Muller, om tezamen met het Fre-
derik-Mul Ier-Fonds een Bibliografie te
scheppen van Nederlandsche taal-, letter-,
geschied- en oudheidkunde. Bij het tracee-
ren van den weg. waarlangs het plan zou
zijn te verwezenlijken, werden bezwaren
en hindernissen ontmoet van zoodanigen
BINNENLAND.
De jaarvergadering van de Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde te Leiden.
(Stadsnieuws, le Blad.)
Baron van Voorst tot Voorst is plotseling
ongesteld geworden. (Binnenland, 3e Blad.)
De algemeene vergadering van de Maat*
schappij tot Nnt van 't Algemeen. (Binnen
land, 3e Blad.)
De kinderverlamming te Gonda is tot
staan gekomen. (Gemengd, 2e Blad.)
Eindelijk is een proefneming van den
heer Veraart ,tot het knnstmatig verwekken
van regen geslaagd. (Laatste Berichten,
le Blad.)
BUITENLAND.
Na den staatsgreep in Roemenië (Buiten
land, 2e Blad en Tel., le Blad.)
Overeenstemming tnsschen de bankiers
voor de Yonngleening. (Tel., le Blad.)
Het Internationale Arbeidsbnrean te
Genève bijeen. (Buitenland, 2e Blad.)
aard en omvang, dat de heer Muller zijn
voorstellen en namens Frederik-Mul Ier-
Fonds en anderen gedane toezeggingen van
steun, terugnam.
Gewaagde het vorig verslag van een
plan om een folkloristisch archief te stich
ten, ter verzameling van gegevens nopens
Nederlandsche Volkskunde, de maande-
lijksche vergadering van 1 November 1929
ging over tot de benoeming eener Commis
sie voor het beheer van het in dat archief
te verzamelen maatschappelijk materiaal*
Daarin kregen zitting: de geestelijke vader
van het denkbeeld Dr. J. de Vries, onza
bibliothecaris Dr. A. A. van Rijnbach, en
mr. D. van Blom.
Al dadelijk werd een belangrijke schen-i
king ontvangen: de rijke collectie folkloris-
In verband met de schade, tengevolge van een aanvaring aan de Marebrug aange
richt, werd gisteren door den duiker A. Engelhart uit IJmuiden de toestand van de
fundamenten onderzocht alsmede de ligg ing van den zwaxen hoeksteen, welke in
het grachtwater is gestort. Onze foto toont den duiker op het punt in het groezelige
water te verdwijnen. Zijn assistent is de nestor van het Nederlandsche Duikersgilde.
