Jaargang MAANDAG 19 MEI 1930 No. 21525 Oft rammer bestaat (rit VIER Bladen EERSTE BLAD. STADSNIEUWS. BUITENLAND. Het veoroaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. i PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cis. per regel toot adTertentiïn uit Leiden en plaatsen waar agenfechappeo Tan ons Blad gevestigd rijn. Voor alle andere aavertentién Sö Cts. per regel Kleine Advertentiên uitsluitend bjj vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Ota. bij een maximum aantal woorden Tan 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Gs. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers vóór Directie en Administratie 2900 Redactie 1907. Postcheque- en Girodienst'No. 570S6 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT»!; Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekrf;M8 Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18 Franco per post f. 2.35 -f- portokosten. 15® NIEUWE KERKZAAL ift HET ACADEMISCH ZIEKENHUI.S. Gistermorgen in gebruik genomen. Prof. Plooi} schrijft ons; Het is met groote dankbaarheid en inge nomenheid, dat ik melding maak van een eenvoudige plechtigheid, die gistermorgen plaats had in het Academisch Ziekenhuis. Kinds een jaar of tien, denk ik, wordt ge- ftgeld des Zondagsmorgens een predikdienst gouden in het Ziekenhuis, een maatregel, tfaartoe wij in de eerste plaats dank ver- iïhuldigd zijn aan Z. Exc. dr. de Visser, ffle begreep, dat waar zoovele zieken van 3ie oorden' des lands worden samenge bracht, het Rijk niet alleen de zorg ie dra gen heeft voor de behartiging van de licha melijke verpleging, maar odk, zooveel mo- ériijk, voor de geestelijke verzorging der patiënten. Tot dusver werden deze kerk diensten gehouden, eerst in de collegezaal van interne geneeskunde, later in het nieuwe Ziekenhuis in een zaal der gynaecologische afdeeling. Wij waren de betrokken hoog- Iperaren voor de verleende gastvrijheid zeer flankbaar, doch verheugden ons, dat bij den bouw van het nieuwe Ziekenhuis ook op een eigen kerkzaal, ingericht zoowel voor öen Protestantschen als voor den Roomsch- Katholieken eeredienst, werd gerekend. Maar vrij zijn nu dubbel dankbaar, dat wij thans een eigen kerkzaal hebben. Deze kerkzaal weiti gisteren in gebruik genomen. De plechtigheid droeg een zeer eenvoudig ka rakter. De Directeur van het Ziekenhuis, de heer H. H. Maas, droeg met een vriendelijk woord de kerkzaal over aan de commissie voor de geestelijke verzorging van het Zie kenhuis; daarna had ik het voorrecht na mens genoemde Commissie het gebruik van oe tzaai te aanvaarden en te wijden tot den dienst des Woords en der aanbidding, en daarna hieM ds Thomas. mede-lid der genoemde Commissie, den eersten dienst. Ds. Nauta, wien tezamen met mij, door de Regeering de regelmatige verzor ging van de predikdiensten is opgedragen, was door ambtsbezigheden verhinderd te genwoordig te zijn. Ik geef overigens van het gesprokene geen uitvoerig verslag, maar moge met een enkel woord wijzen op de beteekenis van het werk dat in het Ziekenhuis geschiedt. Zoo ergens dan heeft het Evangelie van Jezus Christus in een Ziekenhuis een roeping: vooreerst voor de patiënten. Ook wie het anders mocht vergeten, 9taat in het Zieken huis voor de werkelijkheid, dat dit leven voorbijgaat en al zijn begeerlijkheid, en dat „beter dan dit tijdelijk leven is Uwe goedertierenheid." En ik aarzel niet te zeg gen dat de eenvoudige diensten in dit Ziekenhuis tot het beste behooren, dat ik in mijn domineesambt heb ervaren. En dan voor de zusters: zoo ergens, dan geldt van haar werk, dat het alleen glans en blijd schap erlangt als het gedaan wordt in den geest en met de liefde van hem. die „ge komen is, niet'om gediend te worden, maar om te dienen en zichzelf te geven." Eh het is een der meest verblijdende verschijnselen, dat dit ook in een neutraal Ziekenhuis wordt beseft. Hier is Christendom, Gode zij dank, nog iets anders dan richtinggekibbel en kerkelijke fcetterjagerij. Ik mag er met groote dankbaarheid op wijzen, dat wij bij dit alles de medewer king ontvingen van den Directeur en van zijn sta/f. Niet dit blijkt uit alle9 om dat deze nu eenmaal ambtshalve daartoe verplicht is, maar omdat hij ook beseft, dat de zieken toch nog iets meer noodig hebben dan goed eten en drinken. En ook de Hoog leeraren met wie ik over dit werk sprak heseffen dit, en toonen dat te beseffen. En gelijk bij de in gebruikneming, wil ik voor deze hartelijke medewerking onzen op rechten dank uitspreken. Ook in een ander opzicht is de regeling van deze aangelegenheid van beteekenis. De commissie aan welke de geestelijke zorg voor het Ziekenhuis door Curatoren der Rijksuniversiteit i9 toevertrouwd bestaat uit vertegenwoordigers van allerlei kerken en richtingen 1 De predikdienst wordt be halve door de beide door de Regeering daar toe aangewezen predikanten, vervuld door Predikanten van diverse pluimage. Nooit is er een wanklank geweest Nu jsxen achter een hebben ds. Nauta en ik samen het Kerstfeest geleid in het Ziekenhuis, en deze Kerstfeestvieringen hebben getoond dat alle bedenkelijke gezichten van .wachters op Sions muren" ten spijt, de samenwerking van vrijzinnig'" en rechtzinnig" zeer wei hogelijk en gezegend kan zijn, zoodra maar ééne noodige op den voo'-g-ond en het Evangelie van Jesus in het middelpunt Ook deze Kerst'cestvieringen hooron tot het beste van mijn leven. Br is nog een wensch ortveyv.utó: In het oude Ziekenhuis was het nog mogelijk de zieken voorzoover ze loopend patiënt öf al thans vervoerbaar waren, in de collegezaal samen te brengen. In het nieuwe Ziekenhuis .is dit door het Paviljoensysteem veel moei lijker. Ook hier heeft de Directeur door het y. aanschaffen van speciale brancards al het mogelijke gedaan om het bezwaar te onder vangen, maar afdoende is dit niet.Natuur- lijk kan hier alleen de microfoon hulp brengen; en om allen die dit wenschen in de 'gelegenheid te stellen den dienst te volgen, moeten bij ieder bed stopcontacten voor telefoon worden aangebracht. Dat dit noodig zou zijn, is reeds jaTen zoowel door mij als door den Directeur betoogd, en daarvan zijn ook curatoren overtuigd. Met den bouw is echter op dit onderdeel niet gerekend, en het is ons nog niet mogen gelukken de Hooge Regeering te overtuigen dat een post om in deze leemte, die inderdaad niet een „parti culiere liefhebberij'' van den Directeur, of van wien ook, is, te voorzien ten spoedigste op de begrooting behoort te worden ge bracht. Wij zijn dankbaar vopr wat werd bereikt, maar wij hopen dat spoedig deze zoo mooie arbeid moge worden afgerond door de venulling van dit desideratum, dat nog openstaat. ARBEIDERS-WONINGBOUW. In het Meinummer van „Volkshuis vesting", orgaan van de „Federatie van te Leiden en Omstreken gevestigde Woning bouwverenigingen" wordt een opsomming gegeven van wat in 1929 elders op het ge bied van woningbouw is tot stand gekomen. In het geheel slaagden 29 aangesloten corporaties bij den „Algemeene Bond van Woningbouwverenigingen" er in een aan tal nieuwe woningen te voltooien. Omtrent 23 der uitgevoerde bouwplannen worden bijzonderheden gegeven, waaruit blijkt van hoe weinig beteekenis de rijksvoorschotver- leening nog voor den gemeenschapsbouw is. Slechts in vier van de 23 gevallen werd met rijksvoorschot gewerkt. In de overige geval len werd het geld verkregen in den vorm van een voorschot uit de gemeentekas of van particulieren onder gemeente-garantie. Uit alle plaatsen wordt gemeld, dat de exploitatie zelfdekkend is en dat alle wo ningen zonder uitzondering onmiddellijk be trokken werden; zelfs blijkt in vele gevallen de vraag belangrijk grooter dan het aanbod. De redactie van „Volkshuisvesting" wijst er op, dat de gemeente Leiden in het lijstje van plaatsen ontbreekt en spreekt daarover haar teleurstelling uit. Volgens haar wordt de indruk steeds meer en meer gevestigd dat de gemeente Leiden den arbeiderswoning bouw tegenhoudt, met het gevolg dat huis eigenaren, die arbeiderswoningen exploitee- ren, gelegenheid krijgen de huren zooveel mogelijk op te voeren. EERSTE OPTREDEN VAN HET TRIO „NAAR IEDERS GENOEGEN". Zaterdagavond gaf onder groote belang stelling in de zaal van „Concordia" het on langs hier ter stede opgerichte trio „Naar ieders Genoegen", bestaande uit de heeren Rosier, Groenendijk en J. v. Rossen, zijn eerste uitvoering met bal. Nadat het Jazz- Band Orkest onder leiding van den heer Hofenk zich eenige malen op verdienstelijke wijze had doen hooren, betrad te ongeveer half negen het trio het podium. De heer v. Rossen heette allen hartelijk welkom, in het bijzonder de besturen van verschillende vereenigingen, die zoo welwil lend waren geweest om aan de uitnoodiging voor dezen avond gehoor te willen geven. Allen, die hadden medegewerkt tot het doen slagen van dit eerste optreden, werden door hem bedankt. Met den wensch, dat deze avond in den smaak van het publiek zou mogen vallen, eindigde de heer van Rossen zijn inleiding. Het eerst verscheen hierna voor het voet licht de heer J. van Rossen (humorist), die voor het publiek geen onbekende meer is, en op keurige wijze eenige nummers ten beste gaf, waarmede hij, evenals bij het optreden later in den avond, veel succes oogstte. Door hem werd o.a. gegeven een parodie op „Sonny Boy", hetgeen een uitbundig en gul gegeven applaus uitlokte. Hierna volgde de klucht „Wag zeg je?" waarin wij gelegenheid kregen het geheele trio aan het werk te zijn, evenals in de klucht met zang „Wie is de Baas". Beide tooneelstukjes werden zeer geapprecieerd en bezorgden de heeren een welverdiend lang durig applaus. De opvoering na de pauze van de dolle klucht „De Vergissing" werd het hoogte punt van den avond en deed de vroolijkheid hoog oplaaien. De heeren Groenendijk en Rosier hebben de zaal als duettisten uitstekend vermaakt. Dit eerste optreden van het trio heeft zijn naam alle eer aangedaan. ZILVEREN TUBILEUM VAN DE COÖPERATIE „ONS DOEL" Drukbezochte receptie en een mooie feestavond. Met een dmk bezochte receptie in den foyer der Stadsgehoorzaal werd Zaterdag middag de viering ran het feest voor de leden en genoodigden ingezet. Zeer rele leveranciers, genoodigden en vrienden maakten van deze gelegenheid ge bruik om het bestuur geluk te wenschen. De meeste hunner lieten hun gelukwensch vergezeld gaan met het schenken van een bloemstuk, die aan d'e receptiezaal een meer feestelijk karakter gaven. Het strijkje van den heer v. Well, verhoogde de gezellig heid tijdens de aanbieding van de eerewijn door de feestcommissie. Na afloop van de receptie, bleef het be stuur met de feestcommissie nog een oogen- blik bijeen om eenfge maatregelen te be spreken voor het avondfeest, dat om 8 uur zou plaats vinden. Des avonds om half 8 werden de deuren der Stadsgehoorzaal geopend en onder een ordelijk verloop, gingen de leden met familie de feestzalen binnen, waar den dames br. de ingang een zakje met bruidsuikers en den heeren een zakje met sigaren wer'd aangeboden. Ongeveer half negen opende de voorz. de beer Tobé, met een woord van welkom deze feestvergadering en deelde de namen van de leden der vele gelukstelegrammen mede, evenals van 'de felicitaties die waren tinnen gekomen. B. en W. en oud-burge meester Jhr. de Gijselaar hadden brieven van verhindering gezonden. De voorzitter wenschte den aanwezigen vervolgens eenge- noegelijken avond toe. Dat deze avond waarlijk een feestavond werd, daarvoor had de feestcommissie wel gezxrgd. Hij bracht een woord van hulde aan liet dubbel kwartet „Inter Nos", dat onder lei ding van den bekwamen directeur, den hee-r Mi zee eenige scboone liederen ten gehoore bracht. Tevens traden op de duettisten Klaare en Flora, die op pakkende wij te zongen van leven in de natuur tijdens de Mei maand. Ook zongen zij nog „Zoo leven wij", waarvan het refrein door de fees trier end en wc-rd medegezongen. Ook het humoristische duo Capro, heeft het publiek doen schateren. Allen medewerkenden werd hartelijk dank ge bracht. Nadat de avond nog door meerders zang- en muzieknummers was afgewisseld, herinnerde de voorzitter er aan, dat er een ti;d van komen en gaan is. Hij meende ds tolk van de vergadering te zrin. wanneer hij uitsprak dat deze feestavond hoven ver wachting had voldaan en hoopte bij het uit betalen van het dividend weer allen temo gen ontmoeten. Dan zal tevens nog aan geboden worden een blijvend historisch ge denkstuk en wel een wandbord, voorstel lende or- vroegere stadhuis. Vervolgens sloof 'hrj Hezen schitterend geslaagden feest avond! HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Nieuwe inschrijving: Naamlooze Vennootschap Veekoekenfa- briek „de Leerhoeve", Hooftstraat 114, Ai- phen a. d. Rijn. Voorzitter: D. de Boer Dzn., Oterleek. Secretaris: K. Kistenmaker, Haar lem. Ondervoorzitter en Ged. Commissaris: G. Verburg Czn Leimuiden. Gedelegeerd Commissaris: R. Dorrepaal. Koudekerk. Commissaris: J. H. de Wit, Alphen a. d. Rijn. Maatschappelijk kapitaal: f. 150.000, waarvan geplaatst en gestort f. 138.250. Procuratiehouder: J. Wernink, Alphen a. d. Rijn. (Beperkende Bepalingen). Opheffing: Veekoekenfabriek de Leerhoeve, in liqui datie, Hooftstraat 114, Alphen a. d. Rijn; G. Verburg Czn., Leimuiden, en R. Dorre- paal, Koudekerk. De alhier tot arts bevorderde semi-arts J J. Krijnen is bestemd tot officier van gezondheid 2e klasse bij het Nederlandsch- Indische leger. Donderdag a.s. hoopt onze stadgenoot G. Verwer, kettingsmid aan de Kon. Ned. Grofsmederij alhier, den dag te herdenken dat hij voor 25 jaar aldaar in dienst trad. Tot directeuren van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschap werden o.m. benoemd de heeren prof. dr. E Gorter, en prof. mr. E. M. Mever9. Voor het voorloopig machinisten diploma is te 's-Gravenhage geslaagd onze stadgenoot de heer W. van Es. Naar wij vernemen zal aan de jaarlijk- sche algemeene vergadering van aandeel houders der Leidsche Exploitatie Maat schappij van Onroerende Goederen, geves tigd alhier, een onveranderd divident van 81/» pet, worden voorgesteld. De Amerikaansche gezant, de heer Drèikema heeft hedenmiddag met zijn echt- genoote een bezoek gebracht aan onze Uni versiteit. Het bezoek droeg een officieus karakter. Met ingang van morgen wordt de ma chinist der Nederlandsche Spoorwegen A. Tekamp overgeplaatst van Roosendaal naar het station alhier. In de omgeving van de Mare is een rij wiel onbeheerd gevonden. De politie ver schaft inlichtingen. In de Stedelijke Werkinrichting waren opgenomen Datum. Volw. pers. Kinderen Totaal Maandag 12 Mei 27 1 28 Dinsdag 13 Mei 33 1 34 Woensdag 14 Mei 34 1 35 Donderdag 15 Mei 33 1 34 Vrijdag 16 Mei 31 1 32 Zaterdag 17 Mei 31 1 32 DE ALGEMEENE TOESTAND. Vredesactie. Briand heeft zijn voorstellen inzake een „Vereenigde Staten van Europa", inge diend, meD zie daarvoor elders in dit blad. Het zijn natuurlijk nog slechts preliminai- ren, maar dat er alle eer van onderzoek aan zal worden gegeven, staat o.i. gelukkig vast en zij verdienen dit ook ten volle Op de Zaterdag gehouden slotzitting van de Commissie van Herstel, heeft de Fran- sche gedelegeerde, senator Chapsa, een rede gehouden, waarin hij een historisch overzicht gaf van den tienjarigen arbem van de Herstelcommissie. In totaal heeft de Commissie van Her stel 18 milliard gondmark van Duitschland ontvangen en dit onder de schuldeischers verdeeld. Senator Chapsa gaf voorts uiting aan do hoop dat het Young-plan een even gunstig verloop mag hebben als het plan Dawes gehad heeft. Tenslotte zeide spreker dat de pacificatie en verzoening van Europa slechts tot stand kan komen door weder- keerige concessies De Commissie van Herstel heeft gecon stateerd, dat alle voorwaarden, noodzake lijk voot de inwerkingtreding van het Young-plan, vervuld zijn en dat Duitsch- land de schuldcertificaten aan de Bank voor Internationale betaling, overeenkom stig het Haagsch accoord, heeft overge dragen. De minister-president Tardieu heeft in overeenstemming met de verklaring der regeering aan de Kamer bevel gegeven tot ontruiming van de derde Rijnland-zone. Als datum voor inwerkingtreden van het Youngplan is 17 Mei aangenomen. Dc Argentijnsehe Vereeniging voor den Vrede, die jaarlijks drie medailles toekent voor hen, die zich in het afgeloopen jaar bijzonder verdienstelijk voor de zaak de« vredes hebben gemaakt, heeft deze dit jaar toegekend aen Kellogg voor zijn initiatief bij de totstandkoming van het verdrag van Parijs; MacDonald vooV de bijeenroepin* van de Vlootconferentie, en den president van Paraguay voor zijn onmiddellijk be roep op den Volkenbond en bereidwillig heid tot arbitreeren van het geschil met Bolivia, dat gemakkelijk tot een Zuid-Ame rikaan schen oorlog had kunnen leiden. Te Berlijn is een conferentie bijeen van de voorstanders der Pan-Europa-be weging. Zij is geopend met een begroetingsrede van den Duitschen Rijksminister van Binnen- landsche Zaken, dr. Wirth. Een groote krans is neergelegd op het graf van dr. Stresemann. De plechtigheid op het kerkhof werd o.a. bijgewoond door Amery, den gewezen Engelschen minister van Koloniën; Nintsjits, gewezen Zuid-Sla visch minister van Biritenlandsche Zaken: den gewezen Poolschen minister Lednicki, prof. Barthélemy uit Parijs en anderen. In de openbare vergadering van gister avond voerden na dr. Wirth, als verdere sprekers het woord graaf Coudenhove Ka- lergi, minister Amery, minister Nintsjits. prof. Barthélemy en Thomas Mann. Heden avond zullen Loucheur en Serruys spreken over de economische beteekenis van Pan- Europa. FRANKRIJK. Gestrafte postambtenaren. Wegens de stakingsbeweging heelt da minister van P.T.T. een controleur, een vrou welijke opzichter, een commies en ze6 ou welijke beambten ontslagen; twee hoofd commiezen, 15 commiezen en sorteerders, 7 vrouwelijke beambten op non-actief gesteld en eer. jongen brievensorteerder voor altijd nit het dienstkader uitgesloten. Een aantal beambten, die de rol van raddraaier gespeeld hebben, doch die niet direct door Jen min. kunnen worden gestraft, zullen binnenkort voor den raad van discipline verschijnen. BINNENLAND. H. M. de Koningin-Moeder te Ozsterwljk. (Laatste Berichten, lste Blad). De actie der A.VJt-O. Vragen van het Kamerlid Vos (Binnenland, 4de Bladj). 10-jarig bestaan van Schiphol (©mneill., 4de Blad.). Ernstige vnlcaan-ernptie in Midden-Java. ■.-(Laatste Berichten, lste Blad). BUITENLAND. Briand's voorstellen inzake de „Ver- eenigde Staten van Europa". (2de Blad). Het Yonngplan in werking. De ontruiming van het bezette gebied bevolen. (Buitenland, lsite Blad). Toenemende dreiging in Britsch-Indië. (Buitenland en Tel., lste Blad). De uitvaart van Fridtjof Nansen (Buiten land, lste Blad)*. De „Grai Zeppelin" naar Zuid-Amerika vertrokken ('Buiten-l. Gemengd, 2de Blad). ENGELAND. Dreiging in Indië. De reeds lang dreigende aanval op het zout-depot van Wadala in Indië, heeft gis teren plaats gehad. Er vond een gevecht met de politie plaats, dat tot hedenmiddag duurde en eindigde met de arrestatie van 400 vrijwilligers. Uit Bombay wordt nade<c hieromtrent gëmeld, dat zich 's nachts nabij het zoutdepot een soort schuilspel tusschen politie en vrijwilligers werd gespeeld, waar bij het af en toe tot vechtpartijen kwam. Aangezien de zontdepots gelegen zijn over een afstand van zes vierkante mijlen, waren de omstandigheden den opstandelingen! zeer gunstig. Groepen van ongeveer 20 vrij willigers trachtten steeds weer op onbe waakte punten door het politie-coTdon te dringen, doch meestal werden zij door pa trouilles terug gewezen. De tactiek der po litie was er op gericht, zoo weinig moge lijk tot arrestaties over te gaan. De op standelingen trachtten echter, zooveel ar restaties te provoceeren, dat alle arrestan ten in de gevangenissen uit den omtrek geen plaats meer zouden kunnen vinden. Zij zijn hierin ook, toen do politie geen anderen uitweg meer zag dan tot arrestatie over te gaan, geslaagd, en de Raad van hes Nationaal Congres te Bombay beschouwt dit resultaat dan ook als een overwinning voor de geweldloosheidspolitiek der aan hangers van Ghandi. Nader wordt uit Bombay gemeld, dat hef dc aanhangers van Gandhi bij hun aanvat op het zoutdepot van Wadala gelukt is, groote hoeveelheden zout in handen te krij gen. De Raad van het Al-Indisch Natio naal Congres heeft in een gehouden ge heime zitting besloten, nog meer vrijwil ligers naar Wadala te zenden. Vijfhonderd man vrijwilligers staan gereed om naar Wadala te vertrekken. Ook in Dharasana en Shiroda hebben nieuwe aanvallen op de zoutdepots plaats gehad. Bij de botsingen met de politie zijn zeven personen gewond. In Shiroa zijn 200 vrijwilligers gearresteerd. Mohammed Ali, de liberale leideT van het Indische congres, heeft de regeering verzocht hem te willen toestaan een onderhoud te heb ben met Ghandi, ten einde met deze de kwestie vaü een herstel van den vrede te kunnen behandelen. Mohammed Ali heeft eveneens een onderhoud gehad met den onderkoning. Mevrouw Naidu gaat een tournee door het land maken. Het eerst gaat zij naar Sholapur. De Muzelmannen te Bombay hebben heden een „dag voor Palestina" georgani seerd. Zij hielden een grooten optocht waarin opschriften als „Weg met de verklaring van Balfour" werden rondgedragen. Honderd duizend hunner woonden een reusachtige bijeenkomst in de open lucht bij, waarin, besluiten werden aangenomen, waarin drei gend werd aangedrongen op voldoening aan de Muzelmansche eischen in Palestina. De leider, Mohammed Ali, zeide dat de Muzelmannen met ernstige bezorgdheid „de onderdrukking der Pathans (een Mu- zelmans ras) te Peshawar" gadesloegen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1