"Ikhkadói Ccttfe Tloin
Eerste Hulp.
VERDWEEN DFIORA
71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 14 Mei 1930
Derde Blad
No. 21521
ij, WETENSCHAPPEN.
UIT HET PARLEMENT.
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE.
RADIO-PROGRAMMA.
FEUILLETON.
FRIDTJOF NANSEN f
Gelijk wij gisteren in een deel onzeT
Iplaag nog konden vermelden is Fridtjof
Jansen gisteren te Oslo, 69 jaar oud, over-
eden.
Wijlen Fridtjof Nansen
Fridtjof Nansen werd 10 October 1868 op
het landgoed van zijn ouders Store-Froeën
bij Oslo geboren. Als studie-vak koos hij
de dierkunde; daarin kwam ook zijn liefde
poor de natuur tot uiting.
Nansen zou er waarschijnlijk nooit aan
gedacht hebben den Noordpool te bezoeken
als prof. Collet hem niet gevraagd had of
hij samen met hem aan boord van een rob.
benvanger naar de IJszee wilde varen, ten
einde daar de dierenwereld te onderzoeken.
Den llden Maart 1882 voer de 21-jarige
Nansen aan boord van de „Viking'' de
haven van Arendal uit. Dit was de eerste
reis naar het Noordpoolgebied.
27 jaar oud maakte hij zijn beroemden
tocht dwars door Groenland, van Umiviks-
fjord op Groenlands Oostkust naar Godt-
haub. In 1893—'96 deed hij zijn wereld
vermaarde Poolreis met de Fram, het schip
dat later zijn niet minder beroemden land.
genoot Roald Amundsen op diens reis naar
den Parry-Archipel en later weer op den
geslaagden Zuidpooltocht zoo groote dien
sten bewees. Nadat Nansen in 1897 een
professoraat aan de universiteit van Oslo
aanvaard had, heeft hi] niet meer actief
aan het groote Poolonderzoek deelgenomen
heeft hij verscheiden oceanografische
expedities in de IJszee en den Atlantischen
Oceaan geleid, wier resultaten den Pool
reizigers ten goede zijn gekomen. Zijn ad-
viezen aan andere Poolonderzoekers, niet
het minst aan zijn landgenooten Amundsen
en Sverdrup, werden steeds vanwege de
wetenschappelijke studiën, waarop zij ge
grond waren, door allen op grooten pTfjs
gesteld.
Als Noorsch gezant in Engeland in het
rioeilijke crisisjaar 1905, heeft hij zijn land
door zijn persoonlijken invloed groote
diensten bewezenvoegt men daaraan de
resultaten zijner wetenschappelijke onder
zoekingen toe, die hij in verdienstelijke
werken deed verschijnen, dan voelt men
dat met Nansen een persoonlijkheid van
groote beteekenis is heengegaan.
Nansen had behalve een practisch in
zicht en een overzichtelijken blik boven
dien een groot organiseerend talent, dat
hij meermalen ten bate der menschheid
heeft mogen gebruiken. Wij hebben hem
ta den oorlog aan het werk gezien bij de
Organisatie van het terugbrengen der krijgs
gevangenen uit Rusland en Siberië;
men heeft gezien hoe hij in betTekkeftlfc
korten tijd het zoo ingewikkelde vraags'.-uk
om c.a.. 300.000 gevangenen uit verre Sibe
rische gewesten naar hun vaderiand terug
te voeren heeft weten op te lossen.
Ook is Nansen niet teruggeschrikt voor
Hercules-taak, hulp te organiseeren
voor een bevolking van millioenen men-
when, die met hongerdood bedreigd werden
in een rijk dat in normale tijden de koren
schuur van Europa geweest is.
Aan een hartverlamming is hij thans
heengegaan
De deelneming is m Noorwegen buiten-
gewoon groot. Alle couranten verschenen
met een rouwrand en te Oslo werden
vlaggen op de regeeringsgebouwen halfste*
geheschen. De eerste minister Mowinckel
zeide „Noorwegen heeft zijn besten zoon,
de wereld een goed burger verloren."
Het Storting zal heden voor een buiten
gewone zitting bijeenkomen, waarin de
voorzitter hulde aan de nagedachtenis van
Nansen zal brengen.
Ook de Folkenbondsra-ad, waar hij in de
eerste periode een geziene plaats vervulde,
zal heden een rouwzitting houden.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
DEN HAAG, 13 Mei 1930.
De heer Mendels contra den heer Fock
Wijlen mr. Troelctra in de Tweede
Kamer herdacht.
In hare middagvergadering van heden
heeft de Eerste Kamer de behandeling der
Indische Begrooting ten einde gebracht,
maar het heeft toch nog, alhoewel er slechts
sprake was van het houden van replieken,
een paar uur geduurd eer de zaak haar
beslag had gekregen. We hebben dan ook
meer dan anderhalf uur mogen luisteren
naar de repliek van den sociaal -democra-
tischen senator Mr. Mendels, die het niet
onder zich wilde laten, dat de heer Fock
hem had beschuldigd op onjuiste gegevens
te zijn afgegaan, toen hij een strafgericht
hield over het zoogenaamde régime De
GraaffFock. De heer Mendels moest er
kennen, dat hij zich onder anderen vergist
had omtrent de beteekenis van de onder
Fock tot stand gekomen afschaffing van
het Hoofdgeld, maar zoowel de heer Fock
als later de minister van Koloniën hebben
gewezen op nog meer vergissingen: de ver
hooging van invoerrechten is niet tijdens
dat régime geschied maar er vóór. de heer
Fock heeft niet op het lager onderwijs be
zuinigd maar het integendeel aangewakkerd
enz. Beide tegensprekers van den heer
Mendels hebben evenwel o.i. een zeer be-
hartigingswaard woord gesproken, toen zi)
waarschuwden legen de stelselmatige haat-
zaaierij, waaraan de sociaal-democraten en
anderen zich schuldig maken bij hun kri
tiek op hel koloniaal beleid onzer regeering.
Dat is spelen met vuur.
Behalve genoemde heeren hebben de
hoogleeraren Lohman en Kranenburg nog
gedebatteerd over den oorsprong en het
doel van ons koloniaal bezit, maar die
academische kwestie zullen we maar laten
rusten Liever deelen we nog even rnede,
dat de minister van Koloniën aan de Kamer
heeft verklaard, dat de kwestie der reorga
nisatie van het bestuur van SumatTa bij
wijze van suppletoire begrooting aan het
oordeel der Volksvertegenwoordiging zal
worden onderworpen. Hoe hij hetzelfde zal
kunnen doen met de zaak der afschaffing
of wijziging van de Poenale Sanctie, wist
hij nog niet, maar de heer Mendels wees
hem terecht op. dat dit een zaak is. die in
Indië bij ordonnantie moet worden geregeld
en dal het een verkeerd beleid zou zijn
haar toch aan de beslissing van den Neder-
landschen wetgever te onderwerpen.
Morgen komt de begrooting van Suriname
aan de orde en na afhandeling daarvan
gaat de Kamer weer voor vermoedelijk niet
al te korten tijd naar huis.
Bij opening van de vergadering der
Tweede Kamer heeft de Voorzitter een kort
maar goedgevoeld woord van hulde gewijd
aan de nagedachtenis van het oud-lid der
Kamer. Mr P. J Troelstra. een politieke
persoonlijkheid van nationale beteekenis,
gelijk hij den overledene kenschetste Na
mens de Regeering sloot Minister Ruys de
Eperenbrouck zich daarbij aan. noemde hem
een sieraad van het Parlement en besloot
met de verzekering, dat de regeering een
dankbare herinnering zou bewaren aan zijn
uitnemende eigenschappen van geest en
hart.
375. Maar zij hadden, dat viel hun tegen, niet gerekend
op den cipier, die aan de bcenen van Duim trekkend,
schreeuwde: „Jij deugniet jij blijft hier." Dat was 'n trek
ken aan beide kanten, een trekken van heen en weer, de
Lange vond dat lang niet prettig, roepend: jullie doen
me zeer".
376. Toen bedacht Jokko weer wart anders, fluisterde
Duim iets in 't oor: Doe Duim, wat ik je nu zai zeggen,
dan ben jij er heel gauw door. Trek je lang lijfje eens flink
te zamen en dan op een „ja" van mij gewacht en trap als
ik „ja" heb geroepen, achteruit met vol'le kracht.
Hierop heeft de Kamer de behandeling
I van de wijziging van de Gemeentewet
voortgezet. Na korte gedachtenwisseling
heeft de Kamer hare goedkeuring gehecht
j aan een amendement van den heer Kete
laar (V.-D.) tot aanwijzing van de punten
waarover een gemeenteraad niet in besloten
vergadering mag beraadslagen of besluiten
en die waarover alleen een besluit kan
worden genomen.
Een amendement van den heer Van Dijk
(A.-R.) om het mogelijk te maken, dat een
burgemeester benoemd wordt als reserve
officier werd na eenige bespreking ver
worpen met 46 tegen 30 stemmen.
Na een protest van den heer Wijnkoop
(Comm.) heef de Kamer zich vereenigd
met de nieuwe bepaling, dat de Burgemees.
ter bevoegd zal zijn aan den Raad voor te
stellen een lid wegens zijn houding ter ver
gadering den toegang tot de vergadering te
ontzeggen.
De Kamer heeft vervolgens zeer lang
durig stilgestaan bij een paar voorstellen
van den heer March an t ten einde vast te
stellen, dat oe Burgemeester belast zal zijn
met de uitvoering van de bsluiten van B.
en W.f en B. en W. met die van den Raad.
Het resultaat is evenwel negatief geweest:
een zijner voorstellen heeft hij ingetrokken,
het tweede werd verworpen.
Nadat een door den heer Van den Bergh
(S.D.A.P) ontworpen regeling van de bui
tengerechtelijke vertegenwoordiging der ge
meente door den Burgemeester was goed
gekeurd, heeft de Kamer met 59 tegen 9
stemmen verworpen een amendement van
mej. Westerman (Lib.) om een burgemeester,
die niet in zijn gemeente woont te ver
plichten eenmaal per week daar zitting te
houden de regeering had voorgesteld twee
zildagen voor te schrijven en dat is aan
genomen. Ten slotte heeft de Kamer zich
vereenigd met een gewijzigde redactie van
j de omschrijving van de laak van het col
lege van B. en W., door den heer Van den
I Bergh aan de hand gedaan Morgen gaat
de Kamer met haar herzieningswerk verder
en zal dan vermoedelijk wel in behandeling
nemen het voornaamste deel er van de
nieuwe regeling van de onderlinge samen
werking van gemeenten.
VOOR DONDERDAG 15 MEI.
Hilversum, Na 6 uur: 1071 Na 10.00
10.15: Morgenwijding 12.002.00:
Concert. AVRO-Kuintet 2.003.00:C.a-
mofuonplaten 3.003.30: Lezing 3.3J
4.O0: Gramofoonplaien 4.00—5.00:
Ziekenuurtje 5.306.00: Concert door
de Hong. Kapel ESek Vörös 6.00: Tijd
sein. Daarna: Vervolg concert 6.30:
Koersen 6.457.15: La:.doouwhaliuurtja
J. Kok: „De Aardappel meel industrie"
7.157.45: Frausch. Gevorderden en con
versatie 7.458.00: GramoJooip'.aten
8.01: Concert. Omroeporkest 8.30: Con
cert. Mary Kühner (harp), Jacques Kühner
(cello) 8.50: Vervolg orkestconcert
9.15: Vervolg Solisten-concert 9.35:
Vervolg Orkestconcert 10.00: Parabat.
11.00: Aansl. van het Carlton Hotel to
Amsterdam 12.00: Slniting.
Huizen, 1876 M Uitsl. NORV.-Uitzen-
ding 8.15—9.30: Concert 10.00—
10.30: Zang door Dameskoortje 10.30
11..00: Ziekendienst 11.0011.30: Lezen
van Chr. Lectuur 11.30—12.30: Uurtje
voer de Landbouwers 12.0012.15:
Politieberichten 12.302.00: Concert. P.
de Vries (fluit), J. Richters (viool), Ellen
Sandow (piano en orgel) 2.002.45:
Gramofoonplaten 2.453.45: Cursus
Fraaie Handwerken 4.005.00: Zieken
uurtje 5.006.00: Gramofoonplaten
6.00—7.50: Concert. Kinderkoor „Het Zang
vogeltje" te Velp; Hans Germans (piano);
mevr. G. Sybrantde Bruin (sopraan); W.
J. Sleddering (orgel) 7.50—8 09: Politie
berichten 8.008.10: Gramotoonpl.
8.10—8.30: dr. H. Schokking: „Verademing
of vernieuwing" 8,30—8.40: Gramot
platen 8.40—9.00: Vervolg rede van dr.
H. Schokking 9.0010.00: Carillonbe-
sfeling op het Kon. Paleis te Amsterdam
door J. Vincent 10.0010.10: Parabar.
10.1011.00: Gramofoonplaten.
Paventry. 1554.4 M 10.35: Morgen
wijding 11.05: Lezing 12 20: Concert.
M. Evans (sopraan), D. Scott (fluit), C. J.
Turner (piano) 1,20: Orgelspel door R.
Foort 2.20: Gramofoonplaten 2.50:
Uitzending voor scholen 3.20: Vesper
RECLAME.
Moeders en Vaders, om in Uw gezin aan
groot en klein, altijd dadelijk hulp te kunnen
verleenen bij brand-, val-, stoot -of snijwon-
den, is het zoo veilig en gewensoht thuis
altijd een doos of tube Purol te hebben 507
nit do Westminster Abbey 4.05: Concert.
K. Alba (sopraan), H. de Leon (bariton), Da
mesorkest 5.35: Kinderuurtje 6.20:
Lezing 6.35: Nieuwsberichten 6.55:
Marktbeichten 7.00: Viool-recital door
E. Kersey 7.207.40: Lering 7.45:
Lering 8.05Piano-recital door C. Dixon
8.20: „The Man of Destiny" van Bernard
Shaw 9.20: Nieuwsberichten 9.45:
Lering 10.00: „Diversions"-X-Cabaret-
programma 11.0012.20: Dansmuziek
12.2012.25: Televisie.
Parijs „Radio Paris", 1725 M. 12.50
2.20: Gramofoonplaten 4.05: Concert
8.20: Opvoering van „Politian Comte da
Leicester" van Edgar Poe. Muziek van Zeu-
baloff, met medewerking van o.a. van Lug-
né-Poe 9.50: Concert 10.20: Concert.
Langenberg, 473 M. 7.25—7.50: Gra
mofoonplaten 7.508.50: Orkestconcert
10.3511.35: Gramofoonplaten 12.30:
Gramofoonplaten 1.252.50: Orkettcon-
cert 5.506.50: Concert door Sohranune
Trio 8,35i0.20: Feestconcert ter ge
legenheid van het 5-jarig bestaan der Rund
funk Gesellschaft. Orkest, Edin Fischer (pia
no). Daarna tot 12.20: Dansmuriek.
Brussel, 608,5 M. 5.20: Trio-concert
6.50: Gramofoonplaten 8.35: Orkest-
concert 8.50: Lezing 9.00: Vervolg
concert m.m.v. vocale soliste.
Kalundborg, 1153 M. 12.202.20: Or-
keistconcert 3.505.50: Orkestconcert
m.m.v. zangeres 8.209.20: Orkestcon
cert en viool-soli 9.2010.20: Voor
drachten 10.4011.25: Orkestooncert.
Zeesen, 1635 M. 6.5012.20: Lezingen
12.20—1.15: Gramofoonplaten 1.50—
2.20: Leringen 2.20250: Gramofoon
platen 2.504.50: Leringen 4.50—
5.50: Concert 5.508.35: Leringen
3.35: Ork.concert. Daarna tot 12.50Dansm.
RECLAME.
5501
Door E PHILIPS OPPENHEIM.
Geautoriseerde vertaling van Mr. G. KELLER
(Nadruk verboden.)
24)'
Zij slaakte even een zucht en zeide half
tot zich zelve:
-.Ik weet nog niet rechtik zou zoo
nieenen maar neen, laten wij samen
*ton, mijnheer! Neem mij ergens mee naar
toe waar het erg rustig is en waar niemand
ons ziet!"
-Dus niet beneden in het café?" vroeg ik
glimlachend.
Met een gebaar van afschuw strekte zij
aar handfen uit, terwijl zij uitriep:
-Wel neen! Als het maar eenigszins mo-
gel|jk is. laten wij dan ergens heengaan zon-
Ger dat Louis er iets van afweet I"
-Het komt in orde!" beloofde ik. „Mag ik
j^aks nog even bij u komen om te hooren
aar ik u kan ontmoeten?"
Ai] dacht even na en zeide toen: „Om ze-
en uur. Maar ga nu weg. Ik wacht mijn
naaister."
jk ging heen. doch ik had nog maar
i sc^r^den in de richting van de deur
d aailp "ep m*i terug met de woor-
_fn, -Kapitein Rotherby. ik moet u nog wat
aededeelen!"
wachtte mei eenige spanning af, wal zij
op het hart had en terwijl zij een ande-
n *an* uitkeek, zeide zij ten slotte:
,,U behoeft u niet verder ongerust te ma
ken over mijn oom. Hij is teruggekeerd."
„Teruggekeerd?" riep ik met verbazing
uit. „En wanneer dan?"
„Daar net", antwoordde zg. »>Hg i* ea[p-
ctig ongesteld en gedurende eenigen tijd
zal er niemand bij hem kunnen worden toe
gelaten. Maar hg is in ieder geval terug
gekeerd".
„Dat doet mg werkelgk genoegen", ver
klaarde ik.
Op haar gelaat was niet merkbaar, dat zg
zelve daar bijzonder verheru^d over was,
of dat zg er zi^h door verlicht gevoelde,
en ik was eerigk gezegd, een weinig ver
wonderd over haar houding. Maar zg gaf
geen naderen uitleg.
Er werd nu aan de deur geklopt en zig
dwong mg tot vertrekken onder den uit
roep ,.De naaister I"
Ik ging naar boven om op Louis te
wachten-
HOOFDSTUK XV.
Louis verscheen als altijd prompt op lijd.
Hij had een menu in de hand, alsof hij
bij mij kwam om mijn bevelen te vernemen
voor een of ander feestje. Ik sloot zoowel
de deur van de hall als die van mijn ka
mer en begon:
„Welnu, Louis, we zijn nu alleen en
veilig voor ongewenscht bezoek. Deel mij
nu eens precies mee wat je op het hart
hebt."
Louis bedankte voor den stoel, dien ik
hem aan wees en bleef, geleund legen den
kant van de tafel, tegenover mij staan.
„Kapitein Rotherby". begon hij. „ik heb
wel eens gedacht, dat mannen van geest
als u, die iels van de wereld hebben gezien, 4
het toch wel een droevig vooruitzicht moe
ten vinden eenmaal het leven van een
landedelman te moeten leiden."
„Maar dat ben Ik volstrekt niet van plan!"
Louis knikte en vervolgde
„Voor u zou dat misschien een onmoge
lijkheid zijn, Maar wat zult u dan beginnen?
Ik zal het u zeggen. U zult de helft van uw
leven aan de sport wijden. Voor het overige
zult u eten en drinken en dik worden. U zult
naar Mariënbad en Karlsbad gaan en zich
over uw spijsvertering ongerust gaan maken,
u zult bemerken dat u kaal wordt, en u zult
tot de erkenning komen, dat niets een
mensch zoo gauw oud doet worden als ge
brek aan prikkels
„Ik geef je alles toe, Louis", verklaarde
fk „maar welken prikkel heb je mij dan toe
gedacht?"
Drie avonden geleden", ging Louis voort,
„zag ik hoe u een man te lijf ging met het
plan hem te vermoorden. U beging een strai-
bare daad!"
„Ongetwijfeld, maar ik zou het nogmaals
kunnen doen."
„Zoudt u dan bereid zijn om ook op andere
wijze in conflict met de strafwet te komen?"
„Onder gelijke omstandigheden ongetwij
feld."
„Luister dan, mijnheer. We vonden het
wel aardig u te vriiwaren voor de onaange
name gevolgen, welke u ongetwijfeld elder9
dan in het Café des Deux Epingles zouden
zijn ten deel gevallen na uw. zeggen wij,
meeningsverschil met James Tapilow."
„Ik ben daarvoor ten zeerste dank ver
schuldigd
„Is u bereid lot iets om van uw dankbaar-
heid blijk te geven?" vroeg Louis, mij aan
ziende.
„Dan dien ik eerst te hooren wat dit is."
„Het betreft de verdwijning van den heer
Delóra."
„Maar Delora is terug", riep ik uit .Zijn
nicht heeft het mij zelve verzekerd. Hij is
teruggekeerd, maar ernstig ongesteld Hij
moet, als ik het wei heb, zijn kamer hou
den".
„Ja, dat is het afgesproken verhaaltje",
antwoordde Louis. „Wij waren gedwongen
ons de politie en de lui van de krant van
het lijf te houden, maar intusschen is het
niet waar. Delora is niet terug!"
„En weet zijn nicht dat?' vroeg ik dade
lijk.
„Neen, men heeft haar verteld wat zij
u heeft medegedeeld, dat haar oom is te
ruggekeerd, maar dat hij ongesteld is en
korten tijd rust moet houden Het was noo-
dig, dat zij geloofde, dat zijn kamer bezet
wa9, om redenen welke u later zult hooren
en begrijpen. Zij zal intusschen zeer spoe
dig de waarheid vernemen."
Ik gevoelde duidelijk zekere verademing.
De eerste indruk, dat zij mij wat op de
mouw had gespeld, had mij onaangenaam
getroffen
„Waar is Delora dan nu?"
.Dat kunnen wij wel gi«sen en wij zouden
willen, dat u naar hem toeging."
„Best, Louis, ik ben daartoe volkomen be
reid. maar je moet mij eerst nog een9 ver-
tellen, wie die mijnheer Delora is, waarom
hij zich verstopt en wie je bedoelt al9 je
van „wij" spreekt."
.Als het enkel van mij afhing, mijnheer,
zou ik u alle9 mededeelen Ik zou u volko
men in vertrouwen nemen: wij zijn maar
een klein kringetje, en als wij meeenen op
iemand te kunnen rekenen, dan vertrouwen
wij hem volkomen. Maar de anderen ken
nen u niet zoo goed als ik en ik mag u
slechts enkele bijzonderheden verklappen.
De heer Delora is naar Engeland gekomen
met een bijzonder gevaarlijke opdracht. Hij
bezit een geheim dat van onberekenbare
waarde is en anderen, die niet tot onze
vrienden behooren, zijn daarachter geko
men. Aan Delora was op het Charing Cross
Station een signaal gegeven, dat het gevaar,
lijk was om hier zijn intrek te nemen Daar
om is hij kalmweg ergen9 andere heenge
gaan en heeft zich thans verstopt Als u
werkelijk er op gesteld is wat te beleven,
dan kan ik u een avontuurlijke onderneming
aan deh and doen."
„Ga door, Louis."
„Laat men blijven denken, dat Delora is
terugkeerd. Zooals ik u reeds heb gezegd, is
dit niet het geval De deur van zijn kamer
i9 op slot en aan niemand i9 het veroorloofd
naar binnen te gaan Het vermoeden be
staat. dat vannacht een poging zal worden
gedaan om in de kamer binnen te dringen
en den tijdelijken bewoner er van te ont
voeren."
„De kamer is ledig, nietwaar? Er is nie
mand in?"
„Juist mijnheer, maar als er nu eens een
sterk en dapper man zijn intrek nam. dan
zouden zij. die valsch spel me! ons spelen
en booze plannen in den zin hebben een
flink lesje kunnen krijgen Als u die man
wilde wezen kapitein Rotherby. dan zou
den wij. de heer Decresson en de anderen,
van oordeel zijn. dat u uw schuld jegens hen
had ingelost."
(Wordt vervolgd).
