-m, I
71«le Jaarganp
DINSDAG 29 APRIL 1930
No. 21508
OFFICIEELE KENNISGEVING
STADSNIEUWS.
HET MEISJESHUIS DER MARTHA-STICHTING TE ALPHEN AAN DEN RIJN.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cis pet regel toot advertentiên uil LeideD en plaatsen waar
agentschappen van ons Btad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. pet regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
incasso volgens postrecht Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 portokosten.
ƒ0.18
„0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
aan A. J. Kat en rechtverkrijgenden ver
gunning is verleend tot het uitbreiden van
de vuurwerkfabriek op het perceel, ka
dastraal bekend gemeente Leiden, Sectie K.
No. 3229, gelegen in den Stadspolder.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 29 April 1930. 9400
PRINSESSE-VERTAARDAG.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
H K. H. Prinses Juliana geeft de Post-
harmonie morgenavond te 8 uur in het van
der Werffpark een concert. Het programma
luidt als volgt:
1. Marsch „Stead fast and True", C.
Feike; 2. Poète et paysan, par D. Dias-, 3.
Grand Final d'Arielle de Bach; 4 Rosen
aus dem Süden. Joh Strauss; 5 Cavalleria
Rusticana, M. J. H. Kessels; 6. Nederland
in lied en dans, J. Oomes; 7. Kolonel Vogel,
marsch.
N.V. DE LEIDSCHE
BOUWVEREENIGING.
Jaarverslag over 1929.
Aan het verslag over 1929 van hoven-
genoemde, vennootschap is het volgende ont
leend:
De balans hevat de volgende activa:
Huizen- en Ervenrekening f. 302.000.
Effectenrekening f. 39.572.95; Leidsche
Spaarbank f. 4016.03; Kassa f. 11.729.81;
Prolongalierekening f. 15.000.A. L. Rei-
mermger Zonen f. 435.24.Tot. f. 372.75403
Huizen en grond kostten oorspronkelijk
f. 501.913 43 1/2, waarop f. 190.91346 l,fe
is afgeschreven.
Het effectenbezit bedroeg op 1 Januari
1929 f. 30.213.82; in 1929 werd aange
kocht f. 11.112.58 en uitgeloot of verkocht
f. 1.75345.
De passiva zijn-
Kapitaal rekening f. 80.000, Obligatiën-
rekenmg f. 184000; Reserve Bouwkapitaal
f. 81.21414, Bouw-Reserve f. 4016.03; Ge
reserveerde Rente f 507.50; Dividenden-
rekening f.160. Couponsrekening f.237 50.
Brulo Winst f. 22 618.86 Tot. f. 372.75403.
De winst- en verliesrekening vermeldt aan
de debelzijde:
Inlerestrekening f. 8.041.16; Onkosten-
rekenmg f. 15 652 .55; Winst f. 22.618.86.
Totaal f 46.315 57
Hurenrekening f. 43.71435; Interestre
kening Coupons f. 1.961.26; Rente Leidsche
Spaarbank f. 20458; Rente Prolongatie
f.435 38 Totaal f. 46 315.57.
De finantiëele toestand is gunstig de
woningen zijn alle goed verhuurd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Opheffing;
J. F. van den Berg, Dorpsplein E. 53 a,
Noordwijkeuhout. Rund- en varkensslagerij.
„ARIE" VAN DE SOCIËTEIT
„MINERVA" GAAT JUBILEEREN
Donderdag is hij 40 jaar kellner.
De heer A. Oenstra.
Arie, de overbekende kellner van de
sociëteit „Minérva" gaat jubileeren. Don
derdag 1 Mei zal het veertig jaar geleden
zijn, dat hij als jongste kellner zijn intrede
deed in de 9ludenten-societeit.
Wanneer er iemand is, die op de hoogte
kan zijn van de evoluties, welke zich in den
loop der jaren in het intieme corpsleven
hebben voltrokken, dan is het Arie. Voor de
velen, die dezen getrouwe niet anders als bij
zijn voornaam kennen, zij hier, terloops
medegedeeld, dat hij in de registers van het
bevolkingsbureau staat ingeschreven onder
den naam van Arie Oenstra.
Zijn algeméene bekendheid niet alleen in
de Leidsche studentenwereld, maar bij hon
derdtallen in den lande, is ons gereede aan
leiding geweest om op den vooravond van
zijn 40-jarig jubileum eens met Arie te gaan
praten.
En Arie was daartoe onmiddellijk bere:d
„M'n levensloop? Ja. wat zal ik daar
van zeggen? Ik ben in 1863 in Bolsward
geboren en was al op heel jeugdigen leeftijd
in het vak werkzaam in de sociëteit van
wijlen den heer Bijlsma, den bekenden
biljarter. Nadat ik in '83 onder dienat
moest, heb ik achtereenvolgens als kellner
gewerkt in Amersfoort en Rotterdam, totdat
ik in 1890 op de sociëteit kwam. Eerst, zoo
als iedere nieuwe kellner, in de biljartzaal;
later ook voor het gewone werk. En nu
heb ik een aparte dienstregeling voor me-
zelf Komen de andere kellners 's middags j
eerst halfvier. ik ben 's morgens tegen
j tienen al present en ben dan gewoonlijk
j tot 's avonds halfnegen in touw .Een enkele J
j keer wordt het wel eens wat later. bijv. 4 of j
1 5 uur den volgenden moreen, maar dat zijn
hooge uitzonderingen VrAeger niet; dan
was het heu»"h geen zeldzaamheid, wan- j
neer je van 's morgens 8 tot den anderen
dag in de weer was
Tjaen Arie's pientere oogen glunter-
den heelemaal op. Vroeger was het
socieleitsbezcek niet zoo druk als nu, maar
dal had het groote voerdeel, dat je de heerer.
veel beter leerde kennen, 'k Herinner me
nog bést die overdrachten van de Commis
sie, want ik was tusschen haakjes gezegd,
met 1 Februari 1890 benoemd tot commis
sieknecht.
Dat waren altijd twee feestdagen achtor
elkaar en ik was de hoofdpersoon. En niks
geen mijnheer-gespeel Ik moest ze allemaal
bij d'r voor- en nog liever bij d'r scheld
naam noemen. Eén heette er ..Ratje"; hij
bekleedt nu een leidende positie in de maat
schappij en toen ik hem een paar jaar gele
den nog eens ontmoette, moest ik hem weer
met dién naam aanspreken.
Namen uit dien tijd? Och, er waren zoo
veel: van Limburg Stirum, Beelaertse, jhr.
de Graeff (de oud-G.G.), Mackay, Harinxma
thoe Slooten, nu Commissaris van de Ko
ningin in Friesland, Cort v. d. Linden, wijlen
prof. van der Valk, Hooykaas, Hoogkamer,
A. W. F. van Panhuvs, Rutgers van der
Loeff en zoo zou ik door kunnen gaan.
Eigenaardig, hè, dat ik nu de zoons van <il
die heeren bedien. Toen ik in '90 kwam,
waren de buffetten nog gepacht. Eerst door
de gebroeders van der Eerde, later door
Agema. Vanaf '99 is alles in eigen beheer
en van dien tijd af dateert ook de 6 week-
sche sluiting in Juli en Augustus.
Natuurlijk had Arie het ook over het ont
groenen. wat volgens hem. niks meer is ver
geleken bij vroeger. Toen kon het er wel
eens ruw aan loegaan
Of ik het bijltje of liever het presen
teerblaadje er al spoedig bij neer denk te
leggen? Kijkt u eens hier; ik ben nog goed
gezond en m'n dienst is niet overdreven
zwaar, zoodat ;k nog best een paar jaartjes
mee kan. Maar dit zal toch denkelijk wel
m'n laatste jubileum zijn", besloot Arie met
een zucht.
We twijfelen er geen oogenblik aan af
alle tegenwoordige en honderden oud-corps
leden zullen den dag van Arie's 40-jarig
jubileum op ..de kroeg", maken let een
feest, dat klinkt als een klok.
REDE VAN PROF. BöHL.
Op de Ned. Herv. Predikanten
ver eeniging
Op de lieden te Utrecht gehouden Ned.
Herv. Predikantenvergadering hield na de
pauze prof. dr. F. M. Th. Böhl alhier een
rede over
Hoofdvragen aangaande Het Oude
Testament.
De spreker herinnert aan de behandelin
gen van dit onderwerp door Prof. König in
1884 en wijlen prof. Wildeboer in 1907.
Veel wat toen vast scheen te staan is nu
weer onzeker, zelfs de beteekenis van het
Oude Testament voor de christelijke Theo
logie. Op den voorgrond der belangstelling
staat de verhouding van het Israëlietisch
Godsbegrip tot den Griekschen geest. Is ook
hier synthese mogelijk? In vele kringen
vindt men voorts een afkeer van het histo
ricisme. De spreker herinnert aan Barth,
Brunner en de Zwitsers. Kan men de „pneu
matische" exegese ook op het Oude Testa
ment toepassen? Het is een kwestie van
historischen takt. Te veel werd en wordt
op dit gebied gezondigd.
Daarna schetst de spreker den stand van
het Oud-Tes(amentische vraagstuk om
streeks 1900 de evolutionistische con
structies der school van Kuenen en Well-
hausen en daartegenover de „Pan-babylo-
nistische" reactie van Delitzsch en
Winckler. Men mag den godsdienst van
Israël noch isoleeren noch nivelleeren. In
het vóór-Israëlietische Kanaan heerschte de
grootste verscheidenheid van rassen en in
vloeden en een hoog peil van uiterlijke be
schaving. Naar aanleiding van het werk
van Yahuda handelt de spreker vooral over
den Egyptischen invloed.
In dit bergland van Palestina zijn profe
tische mannen opgetreden, die de wereld
beschouwing der machtige cultuurvolken
durfden tegenspreken en tegen den stroom
durfden oproeien, in tegenspraak zelfs met
de meerderheid van eigen volksgenooten.
Tegenover de magisch-sacramenteele dron
gen Israëls profeten aan op den dienst van
-V
(Hiernaast een foto van
het extérieur van het
geheel en al vernieuwde
Meisjeshuis der Martha-
slichting te Alphen aan
den Rijn. dat hedenmid
dag onder groote be
langstelling en in aan
wezigheid van H. M. de
Koningin-Moeder offi -
^eel geopend werd.
den éénen transcendentalen en verheven,
den „heiligen" God, tot wien zijn vereerders
toch onmiddellijk kunnen naderen, zonder
bemiddeling van lagere goden, machten of
priesters. De idealen van den profetischen
godsdienst zijn het best vertegenwoordigd
in de patriarchen-verhalen van Genesis. Is
dat slechts constructie? De spreker handelt
in dit verband over Abraham en zijn tijd,
als den stichter van deze groote godsdien
stige beweging. De tweede groote hervor
mingsbeweging vinden wij eeuwen later in
de Grieksche wijsbegeerte: abstractie zonder
het persoonlijke, de godheid opgevat als de
hoogste kracht en als idee. Hier gaan de
wegen uiteen. Het Oude Testament is de
oorkonde van den strijd tusschen de ver
schillende richtingen, maar bewerkt in den
geest der profeten.
Daarna handelt de spreker over de zoogen.
„bronnensplitsing" en de bedenkingen, die
tegen deze methode geopperd zijn. Bij vele
verhalen in het Oude Testament kan men
nog duidelijk drie stadia van bewerking
onderscheiden Uitvoerig handelt de spreker
in dit verband over enkele van de wonder
verhalen en vooral over het Paradijsver-
haal.
Verdere aclueele vragen zijn die over den
Uittocht en Intocht, over deb Decaloog, het
Deuteronomium. het cultische karakter der
Psalmen. De vereenzelviging van het Deu
teronomium met het onder Jozia gevonden
wetboek was de steunpilaar der evolutionis
tische constructie. Maar zelfs deze wan
kelt. sedert de stelling werd verdedigd, dat
in Deuteron. 12 geen concentratie van den
eeeredienst wordt voorgeschreven en dat
ook koning Jozia met zijn hervormingen dit
niet bedoelde.
Feitelijk weten wij over den cultus in Oud-
Israël zoo goed als niels. Hel ritueel van de
tempeldiensten is in het Oude Testament
niet bewaard gebleven. Slechts op grond van
de Psalmen kan men enkele bijzonderheden
recohstrueeren .Aan de hand van de theorie
van Mo witte kei zet de spreker uiteen, hoe in
Israël de Historie en de Eschatologie in de
plaats zijn getreden van de Mythologie. Ook
de Messiaansche gedachte werd losgemaakt
van den Mythus en van den cultus en ver
plaatst naar de toekomst. Wellicht zijn de
profeten bij hun onderdrukking van het
Mythologische zelfs wat ver gegaan. Deze
stelling wordt toegelicht aan de hand van de
denkbeelden omtrent den toestand na den
dood en van den lijdenden Verlosser. In
beide gevallen had de volksgodsdienst zijn
hoop vastgeknoopt aan goden buiten Jahwe.
En bij de profetische bewerkers, die hier in
het belang van het zuivere Monotheisme
hebben ingegrepen, bleef duidelijker formu
leering van eigen standpunt achterwege.
Hier heeft eerst hel Christendom de nood
zakelijke correctie gebracht. Wat in hel
Oude Testament opzettelijk verborgen werd
gehouden om het te beschermen voor hei
dendom en bijgeloof, dat schittert in het
Nieuwe in onvergankelijke heerlijkheid.
Wie heden over Oudtestamentische hoofd
vragen handelt, moet het Israëlietische Pro-
fetisme en de profetische bewerking van de
litteraire bronnen in het middelpunt plaat
sen van zijn betoog.
LOULOU ALBERT-LASARD.
Bockhandel Kort Rapenburg 17.
Deze dame, geboortig uit Lotuarmgen,
is een scniiueres, die in haar tailoos vele
werken een internationale adure ten toon
spreidt. Zrj is op weg naai- Zuid-Alrika,
waarheen zij, naar men ons mededeelde,
vertrekt, om er de illustraties voor een
groot werk te verzorgen. Onderweg huudt
zq bij vrienden uit haai- interiiatioua.é ken
nismaking korte exposities, vv ij kunnen om
trent haar arbeid door omstandigheden
slechts een vagen totaal indruk geven.
Zooveel hebben we wel opgemerkt, dat
haar geteekende portretten, waarvan men
eenige voor de étalageramen van den heer
Gimsberg ziet, raak en vlot gedaan zijn. Uit
ervaring weten we, dat dat van prol. Ein
stein heel juist is getroffen.
Een bovenvertrek van den heer Gims-
berg is plotseling tot tentoonstellingsruim
te geïmproviseerd, waardoor uit denaard
der zaak alles niet op zijn voordeeligst
uitkomt. Er hangen hier een groot aantal
aquarellen, alle met vlothejd en Drió ge
daan. Er zjjn er onder die ons als 'kieuren-
geheel bekoorden. In pcrieieuilles vindi
nier. nog een aantal. Uit dit a.les kan men
zich een oordeel vormen omtrent de razen
de snelheid waarmede Madame Albert-La-
sara werKt en hoe zjj meermalen rake im
pressies weet te geven.
Ook in haar olieverf schilderden, modern
Fransch van factuur, vertoont zij hetzelfde
trio. We zagen o.a. een vlot zelf-portrct,
terwijl ons een studie van een gezin van
drie personen werd getoond, waarover niet
meer dan ruim een uur werd gewerkt.
Deze korte beschouwing volsta als aan
beveling om zelf te gaan kijken en zich
een oordeel te vormen.
BINNENLAND.
Officieele opening door H M. de Koningin
van de Noorderschntslnis te IJmniden. (3e
Blad en Laatste Berichten, 1ste Blad).
De officieele opening van het Koningin-
Emma Meisjeshuis der Martha-stichting te
Alphen aan den Rijn (1ste Blad).
Te Breda is een bedrag van rnim f. 53.000
aan gewetensgeld ontvangen. (Binnenland,
3e Blad.)
De Willemsbrug te Breda ingestort; geen
persoonlijke ongelukken. (Gemengd, 2e BI.)
BUITENLAND.
De Oostelijke Herstelregeling is geteekend
(Buitenland, le Blad.)
De strijd onder de Dnitsch-nationalen.
(Tel., le Blad.)
Bezoek van Schober aan Parijs, van het
Belgische Koningspaar aan Luxemburg.
(Buitenland, le Blad.)
Een nota der sovjets aan Polen. (Buitens
land en Tel., le Blad.)
VEREENIGING VAN VRIJZ.
HERVORMDEN.
In de tot de faatste plaats bezette groote
Nutszaal hield bovengenoemde vereeniging
gisteravond, een buitengewone ledenverga
dering.
Na uitvoerige bespreking werd in be
ginsel besloten om wanneer de Vrjjz. Chr.
Federatie overgaat tot den bouw van een
kerkzaal bij het Federatiehuis en de plan
nen de goedkeuring van het bestuur kunnen
wegdragen, de godsdienstoefeningen voort
aan in die zaal, inplaats van in het Volks
huis, te houden.
DE i MEI-OPTOCHT DER
S. D. A. P.
Hebben wij eenigen tijd geleden het pro
gramma van de 1 Mei-viering der S.D.A.P.
medegedeeld, hieronder volgt de route, welke
de optocht des avonds te half negen ver
moedelijk zal nemen:
Kaasmarkt, Koppenhinksteeg, Hooigracht,
Groenesteeg, Oranjegracht, Nieuwe Rijn,
Heerengracht W.Z., Haarlemmerstraat,
Prinsessekade, Rapenburg W.Z., Doeza-
slraat, Jan van Houtkade, Zoeterwoudsche
Singel, Kraaierstraat, Levendaal, Kore-
vaarstraat, Breestraat, Koornbrugsteeg,
Burgsteeg, Nieuwstraat, Middelweg, Kaas-
marktterrein, waar de stoet wordt ont
bonden
Des avonds le halfacht zullen uit drie
verschillende stadskwartieren: Kooipark,
Haagweg en Tuinstadswijk stoeten met mu
ziek naar het opstellingsterrein (de Kaas
markt) vertrekken.
Gisteravond is de 68-jarige weduwe
J. van U. op den Rijnsburgerweg bij het
oversteken der straat aangereden door een
motorrijwiel, bestuurd door S. J. K. uit Berg-
schenhcvet. Zij werd bloedejid aan het hoofd
verwond, doch kon na in het Academisch
Ziekenhuis te zijn verbonden, wederom
huiswaarts keeren.
Aan het politiebureau is wederom een
rijwiel gedeponeerd, dat onbeheerd in de
Leeuwerikstraat werd gevonden.
Gistermiddag is de 2-jarige L. K.,
wonende in de Haverstraat bij het spelen
op straat door een steen aan het hoofd ge
troffen, tengevolge waarvan de kleine het
bewustzijn verloor. Nadat de dokter van den
E. H. D. het kind weer had bijgebracht,
werd het ter verdere behandeling naar het
Academisch Ziekenhuis overgebracht.
De Commissaris van Politie herinnert
houders van radio-ontvangtoestellen aan de
Verordening óp het maken van Mechani
sche Muziek en Geluid.
Artikel 1 dezer verordening luidt:
„Onverminderd het bepaalde bij de wet
„en in bijzondere verordeningen is het
„verboden, langs mechani9chen weg muziek
„of geluid, welke hinderlijk zijn voor de
„omgeving, buitenshuis of binnenshuis, doch
..aldus, dat de muziek of het eeluid door
openstaande deuren openstaande vensters
..of openslaande andere afsluitingen de bui
tenlucht kan bereiken, ten gehoore te bren-
„gen, of toe te laten, dat zoodanige muziek
„of zoodanig geluid aldus ten gehoor© ge
bracht worden."
