71sle Jaargane
DONDERDAG 10 APRIL 1930
No. 21494
- STADSNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cta. per regel toot advertentiên uit Leiden en planteen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 85 Cte. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Gts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecbi Voor eventueels opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cte.
Bureau Noordeindiplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35, per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post f. 2.35 portokosten.
yo.i8
n 0.18
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
ZESTIGJARIG TUBILEUM T.-V.
OP G. G. „OBADJA".
In de vrg goed bezette Gerei. KeTk
oac de HeereDgracht heeft gisteravond de
J.V. op G.G. „Obadja" h^r zestigjarig ju
bileum kerkelijk herdacht.
De voorzitter ,de heer J. Hamoen, heette
in zijn openingswoord allen hartelijk wel
kom, speciaal de verschillende'afgevaardig
den van zustervereenigingen en andere cor
poraties, alsmede den spreker voor dezen
avond, den heer J. Schouten van Rotter
dam, lid van de Tweede Kamer der St.
Gen., die daarna onmiddellijk het woord
verkreeg om te spreken over het onder
werp: „'Historie en Heden". Spr. wees er
op dat er een streven is in onzen tijd om
'de historie te verwerpen en zich uitslui
tend tot het heden te beperken in het
leven .De jeugd wil radicaal het verleden
van het tegenwoordige losrukken en toont
allerminst lust zich in de verhouding tus-
schen historie en heden te verdiepen. Ook
in Gereformeerden kring is dit gevaar bin
nengeslopen en er "dient met kracht stel
ling tegen gekozen te worden.
Intusschen bestaat ook het gevaar en
hieraan staan vooral de ouderen bloot
dat men met allebei de handen wil blijven
vasthouden aan het verleden. Dat was nog
eens een tijd. Het heden is niets meer.
Ook dit standpunt is onjuist. Ook in het
heden wordt aangetroffen de voortschrij
ding van Gods genade en waarheid. Er be
staat tusschen geschiedenis en heden een
nauw verband. De jeugd van tegenwoordig
moet in de historie telkens weer de wor
ding van haar geestelijk leven zoeken.
In dit licht beschouwt spr. dan verder
uitvoerig het jubileum van „Obadja", waar
bij hij op verschillende zwakke plekken
wjfst in het vereenïgingsleven en "besimt
met een opwekking om het verleden van
„Obadja'' vast te houden en in het heden
met Gods hulp, gedreven door het geloof,
waarborgen te scheppen, voor een goede
toekomst voor de vereeniging.
Na deze met groote aandacht aangehoorde
redevoering, kregen verschillende afgevaar
digden gelegenheid hun gelukwenschen over
te brengen, terwijl verder nog het woord
werd gevoerd door den heer G. Rietkerk
van Boskoop, oud-voorzitter der vereen.,
die enkele herinneringen uit het leven van
„Obadja" opdiepte.
De avond werd opgeluisterd met zang
«door mej. C. Verkuil en orgelspel van
'den heer W. v. d. Brink.
Ds. H. Thomas ging ten slotte voor in
dankgebed.
CHR. ZANGVEREENIGING
„LEDAGOH".
Voor Wijk ID.
In de Graanbeurs gaf gisteravond de
Chr. Zangvereenïging Ledagoh een uitvoe
ring ten bate van de kerkelijke wijk TIL
Nadat ds A. D. Meeter voor was gegaan
in gebed, sprak hij als eere-voorzitter een
woord van welkom tot de talrijke aanwe
zigen, die door hun aanwezigheid mede-
hielpen om iets te doen voor wijk III, waar
voor hij dank bracht.
Dan kwam de zangvereeniging onder lei
ding van haar directeur, den heer Jac. Smit
aan de beurt en vergastte de aanwezigen
op een reeks aardig gezongen liederen, die
alle met dankbaar applaus werden be
loond. De vereeniging kan tevreden zijn
over het verloop van den avond!
Het zangprogramma. waarop ook een tenor
en een sopraansolo, werd afgewisseld door
een paaT quatre-mains op de piano.
'Op de gebruikelijke wijze werd de avond
gesloten.
VER. TOT ONDERSTEUNING
VAN BURG. AMBTENAREN
H. O. R. A.
DIETSCH ACADEMISCHE
LEERGANG.
Het college van prof. mr, D. van Blom
over het bankwezen, hetwelk gistermiddag
gehouden zou worden voor den 2en Dietsch
Academisch'en leergang, is wegens onge
steldheid van den hoogleeraar niet doorge
gaan
In plaats daarvan is een bezoek gebracht
aan het Rijksmuseum van Oudheden en aan
eenige bezienswaardigheden van Leiden.
Hedenmorgen volgden de studenten col
leges van prof. dr. P. Ehrenfest over
„Quanten-theorie" en van dr. W. P. Joris-
sen, waarna zij oer blauwe tram naar Den
Haag vertrokken, waar onder leiding van
ir. J. P van der Ploeg in autobussen ver
schillende bezienswaardigheden, in het bij
zonder de nieuwe wijken worden bezocht.
Na een gemeenschappelijken maaltijd
"werd den deelnemers door het A. N. V. een
kunstavond aangeboden.
Algemeene ledenvergadering der afdeeling
Leiden en Omstreken.
De afdeeling Leiden van bovenvermelde
vereeniging hield hare algemeene ledenver
gadering in de Burchtzaal onder voorzitter
schap van den heer Driessen. Deze heette
allen hartelijk welkom en hoopte dat do
merkbare stijging van de opkomst der leden
nog moge blijven toenemen
Hierna las secr. Hartkamp zijn keurig
verzorgde notulen en jaarverslag. Uit dit
laatste bleek dat het ledental was gestegen
tot 134 en 17 donateurs.'Hierna volgde de
verantwoörding van den penningmeester,
den heer de Goeijer. De heer Oudshoorn deed
rapport namens de kascommissie en ver
klaarde alles in volmaakte orde bevonden te
hebben.
Hierna deed de voorzitter als afgevaar
digde naar de gehouden bestuursraad
onder verwijzing naar het uitvoerig verslag
van mej Scholte in het vereenigingsorgaan
nog nader verslag waaruit bleek dat de
afd. Leiden zich aldaar niet onbetuigd laat.
Breedvoerig werd nog gesproken om de mo
gelijkheid te bevorderen dat men zonder at
test in het sanatorium van Hora te Ede kan-
gaan rusten. In dat ge val, tegen den vollen,
prijs waarbij overlegging der geneeskundige
verklaring, dat het noodzakelijk is.
De afgevaardigde had voorts succes gehad
met zijn pleidooi het salaris van directrice
en hoofdzuster te verhoogen.
Verder wijst hij op het feit dat de uitslag
der stemverhoudingen bij stemmingen over
bepaalde punten niet wordt vermeld in het
orgaan, iets wat voor een juist beeld ge-
wenscht is.
De secretaris leest voorts een schrijven
voor van het hoofdbestuur waarin voor Aug.
het gevoelen der afd. wordt verzocht ten
opzichte van de vraag of de steunverleening
aan vereenigingeh, als Hora e. a. moet blij-
vëh dan wel Rijkszaak móèf worden. Deze
zaak zal bot bestuur nader bekijken en het
krijgt machtiging van de leden dit af te
doen.
Hierna volgt de bestuursverkiezing. De
heeren Hartkamp, de Goeijer en Zunderman
worden alien herkozen en laten zich de be
noeming welgevallen.
Bij punt 9 komt de propaganda ter sprake
en stelt het bestuur voor een autotocht te
organiseeren naar het Herstellingsoord in de
maand Juni. De dames moeten dan ook mee.
Thans reeds werd de gelegenheid open
gesteld zich in beginsel op te geven waar de
deelname de kosten beheerscht. Opgave tot
deelname kan plaats hebben bij den secre
taris Kanaalstraat 18 Leiden, den heer
Brinks te Voorschoten en den heer Donft.
Raadhuis Oegstgeest.
Het denkbeeld vond aller instemming.
Tenslotte heeft het bestuur besloten nog
een algemeene vergadering te houden in
Juni alwaar o. m. aan de orde zal worden
gesteld benoeming propaganda-commissie
voor de as. wintercampagne.
Bij de rondvraag brak de heer Brinks
(Voorschoten) nog eens een lans voor het
schoone werk van Hora en hoopt ijverig
propagandist te zijn in zijn gemeente.
PER RADIO UITGEZONDEN.
De kerkdienst, welke a.s. Zondagmorgen
in de Hooigrachtkerk alhier gehouden word!,
zal door de Nederl. Chr. Radio Vereen, over
Huizen op golflengte 1875 M. worden uitge
zonden. In dezen dienst hoopt voor te gaan
ds. H. Thomas Geref. predikant, die zal
preeken over - Mattheus 27 vers 45 en 46
Het orgel wordt besoeeld door den heer D.
Smink. Gezonden zal worden Psalm 108' t;
118- 10; 22. 1. 2 en 3; 94; 8 en 10; en
138: 2.
LEIDSCHE BURGERWACHT,
De wedstrijden in prijsschieten met buks
worden gehouden in de Schietzaal Morsch-
poort-Kazerne op Maandag 21 April 1930
8.00 n.m.
Er zal gescholen worden in 4 afdeelingen:
Afd. A Leden van de Leidsche B.W aan
gewezen door den Commandant.
Afd. B Leden van de Leidsche B.W. die
op 1 Jan 1930 den 55-jarigen of hoogeren
leeftijd bereikt hebben.
Afd. C. Overige leden Leidsche B.W., be
halve onder D.
Afd. D. Zij die in '29 en '30 lid geworden
zijn van de L.B.W.
In alle afdeelingen schieten de schutters
190 patronen (desgewenscht 1 proefschot).
Houding knielend. De 10 patronen moeten
achter elkaar geschoten worden Er wordt
geschoten op Buksschijf (5 visuels) telling
12—20
Vrijdag 25 April 1930 schieten om den
Kampioensprijs Er wordt geschoten op
schijf 1220 .zelfde houding, elle schutter
schiet 15 patronen achter e'kaar (desge
wenscht 1 proefschot).
Dinsdag 22 April a.s Schermwedstrijden
Gymnastiekzaal Pieterskerkgracht 7, aan
vangende 8:30 n.m. en z. n. Dinsdag 29
Maart.
LEERLINGEN-AVOND
„TOONKUNST"
Steeds nieuwe gezidhten zien wij op de
openbare lessen van de muziekschool
„Toonkunst" en steedsj treden er leerlingen
op, die voor hun leeftijö al flink wat in hun
mars hebben, 't Blijft natuurlijk een vraag,
of het voor ieder van hen goed i9, zich mid
den in de studie voor het publiek te laten
hooren. Wij noemden vroeger de voordeelen
daarvan op, maar de opmerking móet ons
toch van het hart, dat hieraan ook een scha
duwzijde verbonden kan zijn. Het moeten
spelen of zingen op een bepaald tijdstip van
een bepaald nummer, kan oorzaak worden
van het forceeren der natuurlijke ontwikke
ling. Vooral bij de zanc kan dit schadelijk
werken; de toon wordt dan naar een zeker
punt gedreven, waar zij voor een oogenblik
wel aardig klinkt. Niettemin dient hiervan
weer te worden afgeweken, wanneer tenmin
ste op 't principe van de vrije ontplooiing
van 't stemgeluid wil voortgebouwd blijven.
Hierop te wijzen, kwam bii ons op tijdens
de zang van mej. Annie Smink, die ontegen
zeggelijk over zeer mooi materiaal beschikt.
Maar zij moet het moeilijke proces van het
losmaken der stem noc doorloopen, wil de
natuurlijke, geheel op de adem steunende
en volkomen losse toongeving doorbreken,
die voor het zangtechni9ch geschoolde oor-
slechts welluidend kan zijn. Nu moest zij
haar stem wel eens geweld aandoen, het
geen zich tenslotte uitte door een zekere
vermoeidheid, hetgeen te betreuren was voor
de uitstekende qualiteiten, die zij ook bezit
in voordracht, begrip en uitspraak. Of du6
een optreden midden in de ontwikkeling wet
steeds het juiste voordeel brengt, is aan
twijfel onderhevig. Het kan daarna véél
moeite veroorzaken .om de fouten, die ge
maakt werden om de stem op een gegeven
moment in alle liggingen behoorlijk te laten
klinken, weer te herstellen.
Op een leerlingenavond hebben alle op
tredenden succes: er behoort op zichzolf
reéds een behoorlijke dosis durf toe zich in
het openbaar te laten hooren, die dit succes
rechtvaardigt Wij hoorden nog andere
zangeressen: Mej Koosje Bolkeslein ont
roerde met haar klein, maar zeer fijn stem
metje in eenige schattige liedjes van Dina
Appeldoon: daar lag ziel in! Brahm's won
derbaarlijk schoone irjelodische vondsten
bewonderden wij weer in diens „Sommer-
abend" en „Der Tod, das ist die kühle
Nacht" gezongen door mej M. Zwikker. wier
aangenaam getimbreerde mezzo zich ook
nog midden in de ontwikkeling bevindt en
goed zal doen de toon gelijkmatig te laten
stroomen, zonder telkens op een gedeelte
daarvan den nadruk te leggen. Het kwartet,
bestaande uit de heeren M Büchli Fe9t, A.
Akkerman, Henny Boekwijt en Leo Dee gaf
meermalen schoone samenklank te genieten,
vooral in Glazounow's Interludium. In
Mozart haperde het wel af en toe, het ging
nog wat bedeesd. De cellist gaf een rustig
en zeker fond. De pianiste, Mej. Annie v. d.
Zeeuw sloeg zich met smaak door het be
kende „Moment musical" heen. in Röntgen's
BoerenÜedjes was de aanslag nog wat
zwaar. Mevr. Sirksde Bock bracht Mo
zart's Sonate Bes gr. terts, die voor een
avond als deze te lang is. Tenslotte gaven
4 dames een opgewekte en vaardige vertol
king van de vermaarde Piet Hem Rhapsodie.
Het Avé Maria van Joh Brahms gaf weer
gelegenheid de goede eigenschappen van
het meisjeskoor te beluisteren!
Met veel goeden wil en dikwijls reeds veel
kunnen hebben allen gemusiceerd: er
heerscht^ de prettige stemming, die al deze
avonden kenmerkt. De prestaties leverden
ondanks de voor leerlingen logische zwakke
plekken, als steeds het bewijs, welk een
uitermate leerzame en nuttige instelling het
Toonkunstinstituut voor onze 9tudeerende
muzikale jeugd beteekent! Met een variatie
op Schiller zeggen wij: „Wie een meester
iii zijn spel wil worden, oefent zich vroeg,
en daartoe biedt deze school een prachtige
gelegenheid!"
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijzigingen:
Fotografisch magazijn ,.Lux", Breestraac
141, Leiden. Vestiging filiaal te Oegstgcest,
Geversstraat 5, d.d. 5 Maart 1930.
Visscherijmaatschappij Rijnstroom, v. d.
Vegtstraat 2, Katwijk. Overleden commis
saris: Th Haasnoot, Katwijk aan Zee, (l.d.
29 Maart 1930.
PROF. H. IJ. GR0ENEWEGEN
OVERLEDEN.
TRAGISCH ONGEVAL.
Gistermiddag is de 3-jarige L. A. van B.
in den tuin van zijn ouderlijke woning aan
den Hooge-Morschweg in een onbewaakt
oogenblik iD een ingegraven regenton ge
vallen.
Toen zijn moeder den kleuter ging zoe
ken vond zij hem met het hoofd naar be
neden in de regenton, waariD slechts twaalf
centimeter water stond. Pogingen met
kunstmatige ademhaling en een zuurstof
apparaat om de levensgeesten wederom op
te wekken, mochten helaas niet baten.
Hij was indertijd hoogleeraar
te Leiden.
Wijlen prof. H. IJ. Groenewegen naar het
schilderij van den schilder Hartz uit
Heemstede.
Gisteren is te Amsterdam overleden prof.
dr. H. IJ. Groenewegen, hoogleeraax in de
wijsbegeerte van den godsdienst en de zede-
kuilde aan de universiteit van Amsterdam.
Hermanus IJsbrand Groenewegen werd
den len Januari 1862 te Amsterdam gebo
ren. In de hoofdstad ontving hij girooten-
deels zijn opleiding. Na het gymnasium
aldaar bezocht te hebben, studeerde hij aan
de universiteit, die hij later als hoogleeraar
zou dienen en daarna nog aan de rijksuni
versiteit te Leiden.
Zijn arbeid als predikant ving hij aan
in de Remonstrantsohe Gemeente te Dok-
kum en zette hij later voort in de gemeen
ten te Doesburg, Utrecht en Rotterdam,
waarna hij als hoogleeraar verbonden werd
aan het Seminarium der Remonstranten te
Leiden. Dit ambt bleef hij bekleeden totdat
Amsterdam hem aan zijn hoogeschoól be
noemde.
Prof. Groenewegen hoeft zich op verschil
lend gebied bewogen. Hij heeft zitting gehad
in het hoofdbestuur der RémonStrantsöhe
Broederschap, in het hoofdbestuur van de
Maatschappij tot Nut van het Algemeen en
In het bestuur van de Maatschappij voor
Toonkunst te Leiden: Zijn lezingen op re
ligieus gebied en zijn voordrachten over
„Godsdienst en Materialisme", „De gods
dienst in het geestelijk leven van onzen
tijd" en over verschillende wijsgeerige on
derwerpen, gaven het duidelijke blijk, dat
hij er weinig voor voelde om zijn kennis
alleen in de collegezalen mee te deelen.
Neen, hij was een figuur; die zich deed
gelden ook buiten het universitaire leven,
ja, buitén de grenzen van ons land De in
ternationale congressen te Boston, Genève.
Berlijn en Parijs, waarop hij verschillende
referaten hield, kunnen daarvan getuigen.
Zoo krachtig als zijn woord was, zoo vaar
dig en vlot was zijn pen. Verschillende we
tenschappelijke artikelen van zijn hand ver
schenen in het „Theologisch Tijdschrift",
het „Nieuw Theologisch Tijdschrift" en an
dere periodieken. Voorts schreef hij o a. een
tweetal bundels Leerredenen. De Theologie
en hare wijsbegeerte. Het Remonstrantisme
te Rotterdam, de Student en de Godsdienst,
Jacob Arminius, De Remonstrantie in haren
oorspronkelijken vorm uitgegeven en "toege
licht en De Theologie en hare wijsgeerige
vakken, aldus de „Tel."
Uit deze opsomming moge iets blijken van
zijn groote werkkracht en zijn toegewijd-zijn
aan de zaak, die hem het hoogste gold.
Met hem is een waarlijk algemeen geziene
figuur heengegaan, al zullen degenen, die er
wel het eerst aanspraak op mogen maken,
zich de zijnen te noemen, hem het meest
missen. Ook als kanselredenaar! Want als
hoogleeraar betrad hij nog menigmaal het
spreekgestoelte, dat hem van de jeugd af
lief was geweest.
Zijn verscheiden, na een betrekkelijk kort
stondige ziekte, beteekent een groot verlies
voor de vrijzinnig godsdienstige beweging in
ons land.
„LITTERIS SACRUM"
Voor een bijna geheel gevulde Schouw
burg vond gisteravond de tweede opvoering
door „Littens Sacrum" van het blijspel
„Daar liegen we ons uit'.', plaats. Wederom
is zeer genoten van stuk en vertolking.
BINNENLAND.
De verscheping van kaliprodncten als
internationaal vraagstuk. (Binnenl. 2e BI.)
Legsrpro moties op groote schaal. (3e BI.)
Op 1 October hervatting der postvlnchten
naar Indifi. (Binnenland, 2e'Blad.)
Te Amsterdam is overleden prof. H. IJ.
Groenewegen, vroeger hoogleeraar te Leiden,
(lste Blad.).
BUITENLAND.
Is de mislukking van een vijf-mogendhe-
denaccoord te Londen thans zeker? (Buiten
land, 1ste Blad.).
Nieuwe overeenstemming tusschen de
Duitsche regeeringspartijen inzake de finan-
tieele kwesties. (Buitenland, le Blad.).
Weer een zoon van Gandhi gearresteerd.
(Buitenland, le Blad.).
Het Rijks verbond der Duitsche indnstri?
tegen Schiele's landbonw-program. (Buiten'
land, le Blad.).
DE ZAAKWAARNEMERIJ.
Lezing van mr. H. P. A. Dondert.
Op uitnoodiging van de propaganda-com
missie der Haagsche afdeeling van den Bond
van procureurs- en deurwaardersklerken en
candidaat-deurwaarders heeft gisteravond in
een der zalen van hotel „Den Burcht" onze
stadgenoot, mr. H. F. A. Donders een lezing
gehouden over „De zaakwaarnemerij".
Na een kort welkomstwoord van» den voor
zitter der commissie tot de weinige belang
stellenden, vrijwel allen Hagenaars
begon de heer Donders met op te merken,
dat hij alvorens deze uitnoodiging te aan
vaarden een lange aarzeling heeft moeten
overwinnen, omdat al bij voorbaat vast-
strnd, dat het eindoordeel van een lid der
advocatuur over deze materie ongunstig
moet luiden. De overweging, dat ieder
mensch, die zich door zuiver rechtsgevoel
laat leiden om zich op het pad der rechts
praktijk te begeven, daartoe het recht heeft,
heeft spr. deze weifeling doen overwinnen.
De zaakwaarnemerij in het algemeen is h^t
uitoefenen van rechtspraktijk door personen,
die niet toegelaten zijn tot de orde van advo
caten.
De monopolistische bevoegdheid der advo
caten is slechls ten deele door de wet gere
geld. zoodat op het groote terrein der rechts
praktijk betrekkelijk een ruim arbeidsveld
voor niet-rechtskundigen braak ligt.
Uitvoerig stond spr. stil bij de bevoegd
heden van de zaakwaarnemers en fel kantle
hij zich tegen hen. waaT zij zich gaan be
wegen op het gebied van het formeele pro
cesrecht. waarbij in niet weinige gevallen
den cliënten groot nadeel wordt berokkend,
daar hun vertrouwensmannen te eenen-
male onvoldoende zijn toegerust met kennis
evenals ten aanzien van het materiëele pro
cesrecht.
Wal de rechtsstrijd evenwel bovenal zoo
moeilijk maakt is het feit. dat de wet de
rechtspraak slechts principieel en funda
menteel regel t. Naast de wet hebben we de
gewoonte als bron van recht te erkennen,
zoodat kennis van de geschreven wet alleen
niet voldoende is voor de richtige toepassing
van het recht. Bovendien blijft het recht zich
gedurig ontwikkelen wat ook de rechtstoe-
pessing in voortdurende beweging houdt
Wie zich niet van meet af aan bekwaamd
heeft in de uitoefening van de rechtsstof,
kan volgens spr. ncoit de eerstgeroepene
zijn om oplossing te brengen bij een botsing
van tegenstrijdige belangen. Waar het
rechtsleven blijkens de historie zulk een
voorname rol speelt in het maatschappelijk
en volksleven, is het de plicht van ieder
weldenkend mensch het recht zoo zuiver en
ongerept mogelijk te bewaren En voor dat
doel is liefhebberij-advocatuur. of dilettan
tisme door onbevoegden allerminst bevor
derlijk.
Na een dankwoord van den voorzitter,
maakte een der aanwezigen de weinig-
vriendelijke opmerking aan het adres van
den spreker, dat deze het mogelijk wel goed
bedoelde, doch dat het overigens 9chande
was wat deze gesproken had.
Juist al die doctors en meestsrs-in-dc-
rechten aldus de geachte debater kun
nen van de zaakwaarnemers nog heel wat
leeren. 1
