DE MAREKERK HERLEEFD IN SCHOONHEID!
NIEUWE GLANS DOOR NIEUWE LICHTKRONEN
De Electrische Kronen i„ de NiVl Handelmaatschappij R, S. STOKVIS ZONEN SSS'
71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 27 Maart 1930 Derde Blad No. 21432
GEWIJDE AANDACHT VAN EEN GROOTE SCHARE
Viarekerk 7lin OP PVPrn nftftl* flPPlaatselijk vertegenwoordiger:
De beierende klok van de gerestaureerde
Marekerk wekte gisteren plechtige Oude
jaarsavond gevoelens. Zij noodde een ieder
feestelijk en vriendelijk uit te treden onder
het monumentale koepelgewelf van het
bedehuis uit het jaar 1639, de schepping
van een Aert van 's Gravensande en een Ja
cob van Kampen, dat sedert eeuwen de
glorie van lallooze Leidsche Protestanten is
geweest. Gansche drommen geloovigen trok
ken langs grachten en over bruggen naar
„Xecrland's oudste Koepelkerk", waar dank
zij zeldzame toewijding, volharding en
doorzettingskracht oude schoonheid in
nieuw gewaad herleefd is.
Stralend klonk het orgelspel ons builen
in het donker reeds tegen, stralend glansde
het licht der honderden electrische kaarsen
door de geopende deuren der machtige voor
portalen. Blijde ontroering overmeesterde
een ieder die binnenging: daar lag het re
sultaat van grooten en- langdurigen, geeste
lijken, zoowel als lichamelijken arbeid
voor onsl
Het eerste wat opviel: de rijkdom der
gouden glinstering van de koperen luchters
over de dankbare en vreugdevolle gezich
ten der honderden kerkgangers, die ieder on
eigen wijze hebben meegewerkt, meegeleefd
en meegeschonken om „hun" kerk weer in
grootsche luister te bekleeden. Allen waren
opgekomen: vanaf dengeen, die als in de
gelijkenis van Jezus ..Het penningske der
weduwe" offerde, van twee gulden, na lan
gen tijd opgespaard van een zeven guldens'
weekloontje tot hen, die uit hun rijkdom een
groole som konden aanbieden.
Helder werden de frissche kleuren van
het intérieur beschenen: de geweldige pila
ren, welke gezamenlijk de hoogopreizende
koepel schijnen te torschen, stonden blank
beschenen: de rozetten en velerlei orna
menten kwamen in grootsche pracht uit en
weerkaatsten fel in de gulden flonkering
der gekrulde versieringen en bollen van de
artistiek ontworpen lichtkronen, wol een
der grootste aanwinsten van hel vernieuwde
kerkgebouw
Dank zij hel werken der dames van hel
„Bazar-comité" pronkte een zee van licht,
in scherp contrast met de armzalige schijn
sels der gaslampjes van voorheen. Dit licht,
dal onmiddellijk een verkwikking voor hart
en cccst schenk!, spreidde zich uit over de
Jonkerbruine eikenhouten lam'brizeeringen
lang? de wanden, over de amphitheaters
ongebouwde bruine banken, allen nieuw en
modern opgesldld, nu plaats biedend aan
850 personen, zoodaf elkeen den predi-
knnt op de schoon gebijlste en in de was
gezette kansel zonder eenige hinder vol
gen kan.
Nog zóó veel schoons viel te bewonderen!
De nieuwe betonvloeren beplakt met kurk-
noleum van 7 m.M. dikte waardoor geen
harde voetstappen meer de stilt-e en de rust
verstoren kunnen.
Het orgel van 1629, dal oorspronkelijk nog
uit de Pieterskerk stamt, troonde verbreed
hoog boven de hoofdenzee en zijn klanken
stroomden door. alle hoeken der machtige
gewelven Ook dit instrument werd grondig
nagezien; de heer Leo Mens heeft zich tot
laak gesteld het karakter van de oude orgel-
I loon zooveel mogelijk te bewaren, zoodat al
leen hel mechanische gedeelte herzien werd.
I Wat vroeger dus mechanisch was, is nu
pneumatisch geworden Enkele registers,
wier toestand te betreurenswaardig bleek,
zijn vernieuwd. Sonoor juichte de muziek;
hulde aan hem. onder wiens leiding deze
reparatie plaats vond, alsook aan den orgel
bouwer Bik, die haar uitvoerde.
De restauratie omvatte nog zóó veel meer:
de 78-jarige Bode werkte nauwgezet hel
beeldhouwwerk bij, de zware deuren werden
afgebijtst. oude boogjes zijn opnieuw gemet
seld, de portalen heeft men verrijkt met
nieuwe matten, de nieuwste kerktelefoon-
installaties zijn op verschillende plaatsen
aangebracht en „last not least".... de
centrale verwarming biedt in den guren
winter een heerlijke temperatuur! Wie zich
nog het kleine consisloriekamertje herinnert,
waarin zooals Dr. Boissevain het zei Je
de dominé nauwelijks plaats genoeg had.
om er zich in te bewegen, staat versteld
over de prachtige ruimte, die nu aanwezig
is Ook hier blijkt het alles eikenhout te
zijn, waaraan het oog zich kan verlusti
gen; de oud-Hollandsche haard doel welda
dig aan, zij is omlijst door blauwe en paarse
tegels, oude Leidsche prenten versie
ren de wanden, in het midden rust zwaar
de stijlvolle tafel, waarrond men zich voor
ernstige besprekingen scharen kan. Niets is
meer van het oude vuurhok overgebleven
deze plaats is den voorgangers der gemeente
nu volkomen waardig geworden.
De heer W. Fontein, voorzitter der Ge
meente-commissie en uiterst kundig archi
tect tegelijkertijd, die de plannen der hier
in hel kort geschetste restauratie ontwierp
en onder wiens voortdurende controle alles
werd uitgevoerd, mag voor zijn geheel bc-
langelooze en vrijwillige medewerking wel
hoven een ieder, genoemd worden. Grooten
dank is de gansche gemeente hem verschul
digd. Over al hetgeen hij deed cn op welke
wijze hij voor alles is gehuldigd, wordt de
lezer onder de toespraken nader ingelicht.
Enorm was de belangstelling op dezen
gedenkwaardigen avond! Wij zagen lallooze
kerkelijke en burgerlijke autoriteiten, burge
meester van de Sande Bakhuyzen en me
vrouw, alsmede de burgemeester van Kat
wijk. mr dr Schokking. Voorts de wethou
ders T. S. Goslinga Aug. L. Reimeringer en
J. Splinter; de leden van den Ac. Senaat,
o. a. prof. dr. J. Ph. Vogel; mr. P. J. Iden-
hurg. serr. van curatoren.
geopend. Hij liet zingen het eerste, derde en
j vierde vers van den lOOsten Psalm. Krach-
lig werd de volle zang door het orgelspel
van den heer Boom begeleid. De gemeente
vereenigde zich vervolgens in gebed: onder
diepe stilte luisterden allen naar de ernstige
woorden, die voor het eerst in de vernieuw-
I de tempel werden gesproken. Ds. Hartwig-
sen sprak nog een enkel woord, niet om de
aanwezigen welkom te heeten of in te lich-
I ten, maar een woord van blijdschap voor de
groole belangstelling van velerlei zijden,
o a. van het Gemeentebestuur en de Leid
sche Universiteit. Naast de eerbiedige gods
dienstige gevoelens voor de traditie van deze
kerk door de eeuwen heen, spruit deze bc
langstelling voort uit het feit, dat de Mare
kerk een kunstwerk is, dat waarde heelt
voor de gansche Leidsche burgerlijke ge
meentc. Hel is een pronkstuk, dat men
dankt aan Jacob van Campen, den bouwer
van het Paleis te Amsterdam, een sieraad
waardoor het aanzien van de stad verhoogd
wordt Belangstelling is er natuurlijk bo
venal van de zijde der Hervormde Gemeente,
die zal binnentreden, wanneer het klok
gelui daartoe noodt. Men zal hier buigen
voor God Almachtig en velen zullen e>r toe
vlucht zoeken, wanneer zii zich bedrukt ge
voelen. De Heere zal aan deze plaats vrede
geven!
Na deze woorden zette de organist zacht
het indrukwekkende Largo van Handel in.
Nu heklom de secretaris der gemeenle-
rommissie, de heer J. P. Mulder de kanse'.
wiens rede wij hier zeer verkort doen
volgen
Rede van den heer Mulder.
Geachte toehoorders.
Nu ds. Hartwigsen, de oudste onzer pre
dikanten dezen avond met gebed heeft ge
opend, is het mi] een aangename taak u
allen namens de gemeente-commissie der
Ned. Herv. Gemeente, welkom teynogen
heeten.
Het zij mij vergund in 't bijzonder welkom
te heeten het Dagelijksch Bestuur der Ge
meente Leiden, de Senaat der Rijksuniver
siteit, het Classicaal Bestuur van Leiden, de
Kcrkeraad, het College Notabelen, alle an
dere kerkelijke colleges en commissies, oud-
gemeenle-commissieleden en mede een zoo
groot mogelijk aantal gemeenteleden en be
langstellenden.
Wij stellen het lep zeerste op prijs dal
gij allen gehoor hebt willen geven aan onze
uitnoodiging om deze plechtigheid inet uw
tegenwoordigheid te vereeren.
U allen zult kunnen begrijpen dai de Ge
meente-Commissie verlangend naar drt
oogenblik heeft uitgezien.
Ds. C. Hartwigsen.
Rede Dr. Hartwigsen.
Door ds. Hartwigsen. nestor der Leidsche
predikanten werd deze overdrachlsavonö
Extérieur der Marekerk, waarop gisteren de belangstelling -van P role sla nlsc-h Leiden
was geconcentreerd.
hlerieur-opnamc van de schitterend gerestaureerde Marekerk, zooals zij zich nu aaji
de blikken der gemeenteleden vertoont.
Zoo werden dus de gelden belegd en op
interest uitgezet. Onderdehand werkte hel
Marekerk-Comité al maar door, zoo zelfs
dat het in November '28, al reeds een som
van ongeveer f. 6000 aan de Gemeente-
Commissie had afgedragen.
Hiermede was dus het fundament voor
deze restauratie gelegd. De Gemeente-Com
missie, die unaniem de meening was toege
daan dat de Marekerk dringend restauratie
noodig had, bouwde op dit fundament ver
der. Zij overlegde met haren voorzitter den
heer W. Fontein, en deze verklaarde zich
bereid, plannen voor de algeheele inwen
dige restauratie te ontwerpen. Toen de plan
nen gereed waren, droegen deze de volle
instemming van de geheele Gemeente-Com
missie. Zij passeerden alle daarvoor in aan
merking komende kerkelijke colleges en
werden zonder eenig voorbehoud goedge
keurd.
Nu was het zaak voor de Gemeente-Com
missie, om als wijze bouwmeesters neer te
gaan zitten en te zien of zij ook hadden het
geen lot volmaking noodig was.
Want de kosten waren geraamd op ruim
f. 50.000. Het resultaat van dat „neerzitten"
was, dat men besloot, de eene helft van dit
bedrag te vinden uit vrijwillige bijdragen en
de andere helft door het uitgeven van
schuldbekentenissen.
Allereerst ging nu de Gemeente-Commis
sie over tot het benoemen van een Restau
ratie-Commissie die bestond uit do Ge
meente-Commissie die do leiding daarin had,
uit vertegenwoordigers van alle kerkelijke
colleges, die zich op hun beurt, weer perso
nen assumeerden, die geheel vrijwillig hun
De 'heer J. P. Mulder.
Dankbaar zijn wij gestemd omdat we het
bouwwerk dat we eens wilden gaan bou
wen, thans voltooid zien.
Zooveel in mijn vermogen is, wil ik trach
ten, aan die dankbaarheid der Gemeente-
Commissie uiting te geven.
Het zal u allen bekend zijn, dat eenige
jaren geleden de gedachte in de Leidsche
Gemeente post vatte, om dit kerkgebouw
inwendig te restaureeren.
Nieuw was die gedachte niet, want jaren
daarvoor had de toenmalige Gemeente-Com
missie die gedachte alreeds gelanceerd.
Hoe het zij, spontaan werd in de Ge
meente opgericht het Mare-kerk Comité.
Vanaf 1923 is dit Comité tot op den hul
digen dag toe. werkzaam geweest, om giften
te verzamelen voor deze restauratie.
Dit Marekerk-Comité had zich onder lei
ding gesteld van de Gemeente-Commissie,
doch werkte niettemin geheel' zelfstandig.
Wanneer dit Comité, na korter of langer
lijd een belangrijk bedrag bijeen had, droeg
het dit af aan dc Gemeente-Commissie, die
dit bedrag op haar beurt, weer belegde in I Geekaht op de schitterende nieuwe lichtkronen, die liet gebouw met helder schijnsel
een, voor dit doel, gemaakt fonds. 1 belichten.
vf- -- fj -•
RECLAME.«720
"laiCKCIA £1JU gClCVClU UUur lie P. A. KNAAP, LIJSTKRSTR. 3, LEIDEN
