71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 27 Maart 1930 Tweede Blad No. 21482
BINNENLAND.
KUNST EN LETTEREN.
EEN GASHOUDER VAN 185 VOET LENGTE EN 25 VOET MIDDELLIJN is onlangs
in Waukesha (Wisconsin) in gebruik genomen. Deze gashouder kan 354.000 kubieke
voet gas bevatten en levert dit product tot op een afstand van 110 K.M.
OP HET SPARTA VELD TE ROTTERDAM beeft het Nederlandsch elftal gisteren een
oefenwedstrijd tegen het Westelijk elftal gespeeld. Het Nederlandsch elftal zal. zooals
bekend, op 6 April a.s. tegen Italië uitkomen. Hierboven een hachelijk moment voor
het Westelijk doel.
UIT HET KRAAIENNEST VAN EEN DER GROOTSTE KRUISERS DER A MER IK A AN-
SCHE VLOOT heeft de wacht een typisch overzicht van zijn schip. De matrozen, die
geen dienst hebben, nemen het er even gemakkelijk van.
Het is opmerkelijk, dat de eieren op heit
oogenblik beduidend minder „doen" dan in
dezeifdo periode van het vorig jaar. Dat er
dan ook meer vraag naar is van de zijde der
huismoeders, Iaat zich gemakkelijk denken.
EEN SURPRISE-SPRONG tijdens de oefeningen op het
Alexanderveld te Den Haag gehouden, bij gelegenheid van
het vertrek van ritmeester Feenstra en tevens bij gelegen
heid van het afzwaaien van de lichting bij het reg. Huzaren.
vrijwillige ouderdoms-
verzekering en invalidi
teitswet.
Wetsontwerp ten bate van 65-jan{jen.
Ingediend is een wetsontwerp betreffende
„samenloop vrijwillige oudeidomsverzeke-
ring en verplichte verzekering krachtens de
Invaliditeitswet"
Het is in de practijk gebleken, dat een
aantal personen die een vrijwillige verze
kering krachtens art. 2-4 der Ouderdomswet
1919 hebben gesloten, en daarnevens verze-
keringsplichtig zijn krachtens de Invalidi
teitswet wel regelmatig hebben voldaan en
voldoen aan hun verplichting tot betaling
der voor de vrijwillige verzekering verschuL
digde premie, maar nagelaten hebben en
nalaten voor de verplichte verzekering
lentezegels te plakken.
Dit heeft reeds tot gevolg geleid o.m.
dat personen die bij het bereiken van den
65-jarigen leeftijd zich aanmelden voor een
ouderdomsrente van f. 3.per week, niet
tegenstaande zij trouw elke week een ver
zekeringspremie hadden betaald, tot hun
teleurstelling moesten ontwaren, dat zij, om
dat geen of althans niet voldoende premie
*as betaald voor de verplichte inval iditeits-
en ouderdomsverzekering, geen aanspraak
hadden op een rente van f. 3.per week,
toaar alleen op een gewoonlijk gering bedrag
evenredig aan de waarde der door hen inge
volge art. 24 der Ouderdomswet betaalde
premiën. Tot diezelfde teleurstelling zullen,
indien geen wettelijke voorziening zal wor
den getroffen, anderen komen, die binnen
korteren of langeren tijd den 65-jarigen leef
tijd hopen te bereiken. Het komt den minister
Toor, dat er genoegzaam gronden bestaan
voor wettelijke tusschenkomst ten bate van
de hiervoren bedoelde personen. Daartoe
strekt het wetsontwerp.
o
de tolheffing op de
wegen.
Geen einde aan den chaos.
Het gemeentebestuur van Schiedam heeft
zich naar aanleiding van de door de Tweede
Kamer pas aangenomen Wegenwet gericht
tot de Eerste Kamer, speciaal met het oog
°P de bepalingen betreffende de tolheffing
°P wegen.
Het wijst er op, dat men in den loop van
"feu tijd den toestand geheel heeft laten ver
dorden. Een oud tolrecht scheen voldoende
k zijn om den tolheffers vrij spel te geven.
De allergrootste fout is, dat men heeft
'^gestaan of het lijdelijk aangezien, dat
"«uto's in de tolheffing werden betrokken,
zonder te zorgen, dat de tolrechten werden
verminderd of wel dat moderne auto-wegen
werden aangelegd; waardoor zelfs gemeen
ten van de tolheffing winstgevende bedrij
ven hebben kunnen maken, zulks geheel in
strijd met de oorspronkelijke bedoeling.
Het adres noemt als voorbeeld, tot bewijs
van het laatste, een haar betreffend geval,
waarbij in de in 1809 verleende concessie
werd bepaald, dat de tolheffing slechts zou
geschieden tot goedmaking van de kosten
van onderhoud en rente en amortisatie.
Hij wijst er op, dat zelfs in zulke geval
len aan gemeenten evenwel is toegelaten
van het groote autoverkeer gebruik te ma
ken om grove winsten te maken, waardoor
de tollen een geweldig obstakel zijn gewor
den voor de hoogst noodzakelijke wegverbe-
tering ook op het gebied der andere ge
meenten over wier wegen zich de tollen uit
strekken.
In plaats van aan den chaos een einde te
maken, zou nu de Wet de maat vol maken
door ten slotte nog aan zulke tolheffende
gemeenten een bij den rechter geldend te
maken recht op schadevergoeding bij af
schaffing te verleenen!
Het adres wijst er op, dat de Staatscom
missie als beginsel vooropstelde, dat tolhef
fingen nimmer een bron van inkomsten mo
gen zijn; doch dat de Commissie dit niet
doorvoerde.
Toch wijst het adres er op, dat deze regel
juist is en moet worden toegepast en dat
alles wat men te doen heeft, is, te bepalen,
dat Rijk, Provincie of Gemeente de wegen
zullen overnemen met bijdragen van Rijk
en Provincie. De tolheffers mogen dan be
denken, dat de gouden tijd, dien zij hebben
gehad tegen de oorspronkelijke bedoeling,
enkel een buitenkansje is geweest, als gevolg
van het gemis van een behoorlijke regeling
cn toezicht.
Iets anders is, volgens het adres, een te
gemoetkoming aan hen, die in groote finan-
cieele moeilijkheden zouden komen.
de militairen en het
meifeest.
Zullen zij verlof krijgen?
De heer Van Zadelhof f, lid van de Tweede
Kamer, heeft de volgende vragen gesteld
aan den minister van landsverdediging;
1. Is het mogelijk, dat aan hen. die onder
de wapenen zijn en die daartoe het verzoek
doen, de gelegenheid worde gegeven, den
lsten Meidag als feestdag te vieren?
2. Zoo ja, is de minister dan bereid de
noodige maatregelen te nemen, waardoor
het mogelijk wordt, dat militairen, die dit
verzoeken, den dag van 1 Mei verlof krij
gen, om het 1 Mei-feest der arbeiders te
kunnen meevieren?
de niet-toelating van de
sovtet-vertegenwoor-
digster.
Plicht van zelfrespect.
Naar aanleiding van de vragen, die de
heer Albarda aan de ministers van Justitie
en Buitenlandsche Zaken heeft gesteld be
treffende het weigeren van een pasvisum
voor mevrouw Kollontay, hebben de be
trokken ministers het volgende geantwoord;
Door de secretaresse van het Nederlandsch
Comité voor de nationaliteit van de gehuwde
vrouw werd begin Maart aan de regeering
medegedeeld, dat door haar was ontvangen
een telegram van mevrouw Kollontay. ge
zant van de Unie der Sovjet-Republieken
te Oslo. houdende bericht, dat zij door haar
regeering was aangewezen om de Sovjet-
Unie op de Internationaal Women Council
Conference in Den Haag te vertegenwoor
digen, met verzoek haar en haar particuliere
secretaresse een visum te bezorgen. Het
Nederlandsch comité vroeg in verband
daarmede of het mogelijk was aan beide
Russische dames het verlangde visum te
verschaffen.
Aan de secretaresse voornoemd is daarop
bericht, dat de regeering geen voldoende
termen aanwezig achtte om aan de dames
een visum voor de toelating in Nederland
te verschaffen.
De gebezigde foTmuleering is in over
eenstemming met het feit .dat in de uitzon
deringsgevallen, waarin van onzentwege
alsnog een visum voor toelating wordt ver-
eischt. de verleening van dat visum tegen
over de betrokkenen nog is een positieve
daad, ook al blijft deze dan naar de door
de regeering voor haar zelf aangenomen ge
dragslijn slechts achterwege, indien bepaal
de bezwaren van algemeen en of bijzonde
ren aard. aanwezig moeten worden geacht.
Het betrof de zending naar hier van een
officieele vertegenwoordigster van een door
ons niet erkende regeering, en dat van een
land, van waaruit met stelselmatigheid het
streven op omkeering, ook elders, van de
rechts- en zedelijke ordeningen, door propa
ganda van denkbeelden als andeT9zins, is
gericht. Openbaar getuigen voor die denk
beelden was, gelijk nog nader is bevestigd,
het doel van het bezoek: Weigering van
toelating was onder die omstandigheden
naar het oordeel der regeering wel is waar
niet plicht van zelfbehoud. maaT toch wel
van zelfrespect.
meileu£en der s.d.a.p.
Het dagelijksch bestuur van den Algemee-
nen Raad van de S.D.A.P stelde volgens
„Het Volk" de volgende leuzen voor het
Mei-feest 1930 vast: Vdór ontwapening;
vóór algemeene' doorvoering van den acht-
urendag en wettelijke vacantie-regeling;
vóór sociale verzekering en Staatspension-
neering; vóór bedrijfsorganisatie en mede
zeggenschap; vóór opheffing van den grond-
woeker.
scheidsgerecht
spoorwegpersoneel.
In een bespreking lusschen de directie
van de Nederl. Spoorwegen en den perso-
neelraad is in de plaats van den heer G. P.
J. Caspersz, die voor zijn benoeming be
dankt heeft, benoemd tot voorzitter van het
scheidsgerecht voor spoorwegpersoneel de
heer A. W. E. Weyerman, oud-<3irecteur van
de Haagsche Tramweg-Maatschappij, wo
nende te Epe.
de bemanning van de
„hertog hendrik"
Het verlof na den terugkeer nit West-Indië.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Brautigam:
I. Is het den minister bekend:
a. dat ten vorige n ja re het vertrek van
het pantserschip „Hertog Hendrik" naar
West-Indië dermate overhaast geschiedde,
dat door de bemanning het gebruikelijke
voorafgaande verlof bij een reis naar de
tropen of het buitenland niet kon worden
genoten en voor vele opvarenden zelfs geen
gelegenheid bestond afscheid van hun be
trekkingen te nemen;
b. dat krachtens beschikking van den
vlootvoogd, op een daartoe strekkend ver
zoek der bonden van marinepersoneel aan
deze bemanning bij terugkeer van het schip
geen verruiming van verlof zal worden ver
leend, doch slechts het gebruikelijke verlof
van 1-4 dagen zal worden toegekend'?
II. Is de minister bereid, gelet op de in
vraag I, onder a. genoemde feiten, te bevor
deren, dat alsnog de leden der genoemde
bemanning in het genot van een ruimer ver
lof, b.v. van een maand worden gesteld?
heeft de minister van defensie geant
woord;
Vraag I, su!b a en b, wordt bevestigend
beantwoord.
Vraag H De ondergeleekende kan er niet
toe overgaan de leden der genoemde be
manning in het genot te stellen van een
ruimer verlof, b.v. van een maand.
Volgens de verordeningen der Koninklijke
marine wordt aan militairen der zeemacht
tenzij de belangen van den dienst .zich
daartegen verzetten na terugkeer in Ne
derland uit het buitenland een verlof ver
leend van 14 dagen voor elk jaar, dat door
hen onafgebroken buiten Nederland is door
gebracht. Hoewel Hr. Ms. „Hertog Hendrik"
nog geen jaar afwezig was. zou ondergetee-
kende in het onderhavige geval wel teTmen
aanwezig achten thans wat meer dan het
reglementair voorgeschreven verlof te ver
leenen doch de belangen van den dienst
laten zulks niet toe. Bovendien moet niet uit
het oog worden verloren, dat aan de opva
renden van Hr. Ms „Hertog Hendrik", nadat
zij van pl.m. 20 Mei tot pl.m. 5 Juni verlof
hebben genoten, gedurende de maand Aug.
a.s. wederom het gebruikelijke zomerverlof
van 1-4 dagen zal wonden toegekend.
gaan r.-k. volkspartij en
r.-k. staatspartij niet
samen?
Den 13 April zal de R.K, Volkspartij te
Utrecht haar congres houden. Deze bijeen
komst houdt verband met de plannen tot
combinatie met de R.K. Staatspartij. Naar
verluidt zal er waarschijnlijk ten opzichte
van het democratisch principe, lusschen
beide partijen geen overeenstemming wor
den bereikt.
het rokin wordt niet
gedempt.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
het voorstel-Ter Haar tot demping van het
Rokin verwoipen met 2221 stemmen.
De motie-Boekman die daarna in stem
ming kwam waarbij wordt uitgesproken dat
de oplossing van het Rokin-vraagstuk be
hoort te geschieden met behoud van het
water en B. en W. worden uitgenoodigd op
dezen grondslag voorstellen in te dienen,
werd aangenomen met 22 tegen 21 stem
men.
verspreide berichten.
H. M. de Koningin heeft den heeren
Schönhuth te Haarlem, Haren dank betuigd
voor de aanbieding van de eerste tak van
de in dit jaar in hunne kweekerü te Halfweg
gekweekte lelies.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
in zijn gisteren gehouden vergadering aan
dr. J. Ed. Stumpff eervol ontslag verleend
als geneesheer Alirecteur van het Binnen
gasthuis, aldaar.
Bij Kon. besl, is benoemd tot burge
meester van Breukelen-St. Pieters en Breu-
kelen-Nijenrode jhr. mr. H. H. Röell.
Bij Kon. besluit (Stbl. 64) is thans be
paald, dat het tarief voor de filmkeuring
wordt verlaagd van 4 tot 3 cent per meter.
Dit besluit heeft terugwerkende kracht tot
1 Januari 1930.
jose iturbi.
De Spaansche ^pianist José Iturbi, die voor
het seizoen 1930' 1931 voor een toumée door
Amerika van 60 concerten is geëngageerd,
zal onder de auspiciën van de Hollandsche
concertdirectie dr. G. de Koos een tweede
tevens laatste tournée door Holland maken.
Hij zal o.a. optreden te Leiden en wel op
het laatste abonnementsconcert van de Hol
landsche Concertdirectie dr. G. de Koos op
Donderdag 3 April a.s in de Stadsgehoor
zaal. Dien avond zal de kunstenaar werken
van Bach, Schumann, Liszt, Poulenc. Ravel,
Strawinsky ten gehoore brengen.
