71ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 7 Maart 1930
Vierde Blad
No. 21465
UIT HET PARLEMENT.
BINNENLAND.
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE.
,0NZE DASSENRECLAME"
UW VOORDEEL
„HET BOORDENHU1S"
VISCHMARKT 7 5131
DE OVERSTROOMING IN FRANKRIJK.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Den Haag, 6 Maart 1930.
De winkelsluiting aan de orde Voor en
tegenstanders aan het woord
De besprekingen droegen een wat somber
karakter.,
De Tweede Kamer heeft heden
rtn begin gemaakt met de behandeling
tjd de voorgedragen wet op de Win
kelsluiting. De belangstelling in de
aak was niet groot, noch in de Kamer
noch op de tribunes en het geheele verloop
der besprekingen droeg heden een ietwat
somber karakter.
Mr. A. G. A. ridder van Rappard.
Eerste spreker was de heer Van Rap
pard (Lib.), die betoogde, dat het ontwerp
ran liberaal standpunt onaannemelijk was.
Zonder noodzaak grijpt bet diep in de iry
diridueele vrijheid in ter bevordering niet
ran een algemeen doch van een groepsbe
lang. De wet zal den kleinen winkeliet
ronder personeel dwingen te sluiten ten
bite van den grooten winkelier, die toch
economisch al veel sterker is. Het is recht3
tanking iemand te beletten te weTkea,
Tanneer hij dat noodzakelijk acht, en dat
terwijl menigeen toch al moeite heeft om
kt hoofd boven water te houdenBoven
dien is na het werktijdenbesluit deze wet
Toor het personeel overbodig geworden.
Invoering van Zondagssluiting zal daarbij
m vele winkeliers hun dagelijksch brood
cDtnemen. Wie het niet noodig heeft op
g open te zijn, sluit reeds van zelf.
Een onderzoek van de Haagsche Winke-
tcrsvereeniging heeft doen zien, dat al
eer dan twee derden de winkels op Zon-
ig sluit en slechts een vierde gekant is
gen gedwongen Zondagssluiting. En dan
dwaasheid om op Zondag alles gesloten
houden, zoodat er op Zondag zelfs geen
mar is te koopenOp het platteland zal
sen' daar niet best over te spreken zijn
In de vreemdelingen zullen raar van zoo'n
fcestand opkijken. Voor de liberalen :s
let ontwerp onaannemelijk en elk amen
dment om het te verzachten zal bij hGn
Jteun vinden.
De tweede spreker, de beer Van Hellexi-
brg Hubar (R.-K.) achtte het voorstel van
poot gewicht, dat hij op spoedige in
dring van de regeling aandrong. Naar
öjn overtuiging zullen juist de winkeliers
heb over het tot stand komen van de re
geling verheugen, omdat zij daardoor den
tijd zullen vinden om zich met hun gezin
te bemoeien en zich voor hun vak te be
namen. En ook de verplichte Zondags-
initing zal door vele winkeliers gaarne
ïorden aanvaard
Be heer Smeenk (A.-R.) zette uiteen,
eat volgens hem de overheid evenals 'bij
d Bakkerswet het recht heeft in het be-
drijfsleven in te griioen. Het gaat niet aan,
"1st enkele niet-willenden do bedrijfsge-
penschap tiranniseeren en den winkelier
*iHen beletten zich meer vriiheid te ver
deren en zich te ontwikkelen. Nu niet
aJ-e gemeenten te vinden zijn voor een ver
evening op de winkelsluiting, moet *de
*rigever ingrijpen.
Op het punt van Zondagssluiting geeft
LL het ontwerp nog te veel uitzonderin
gen.
Be beer Snoeck Henkemans (C.-H.)
t00<3 het moeilijk zijn houding te benalen
het is de vraag, of deze overheidsbe-
jooeiing noodig is. nu men reeds gemeente-
J'ta bepalingen heeft op de winkelsluiting,
-har in het ontwerp is aan de avondslui-
ook de Zondaessluiting gekoppeld en
komt tot de slotsom, dat er op stuk
zaken geen principieel bezwaar tegen
voorstel kan worden ingebracht.
Be heer Lingbeek (H.G.) aanvaardt het
totwerp omdat het Zonda^ssluiting brenzt
dan neemt, hij de avondsluiting op den
|°°P toe. Maar enthousiast is hii niet over
ontwerp dat niet alle Zondagswerk
flop zet en den kleinen winkeliers veel last
al bezorgen
Be heer dr Vos (Lib.) wijst er op, dat bij
ontwerp in het geheel niet gedacht
*°rtt aan den consument, die toch ook
wat in de melk te brokken heeft. Wij,
dralen, zijn van oordeel, dat op den
Gerond moet staan het onbelemmerde
j^'rtvaan van het bedrijfsleven en vooral
J middenstand h#»eft dat hard noodig
dit voorstel zal de vrijheid van den
piddenstand in steeds hooier mate be
dotten en de lust tot arbeiden wordt in
kre regeline strafbaar gesteld, zondev dat
aan de nadeelige gevolgen van de wét
^akt Voor de Joodsche winkeliers vraagt
.r dat hun veroorloofd zal worden des
tot 8 uur te verkoopen.
Beheer Drop fS.D.A.PA zegt. dat zon-
op het stuk van winkelsluiting geen
He regeling is te bereiken en wat thans
Ht voorgesteld vindt men reeds in tal
^tanden De Zondacrssluitincr neemt «pr.
koop toe, maar hij weigert ex eeni-
ge godsdienstige overweging aan vast te
knoopen. De kwestie van de voor- of na-
middagsluiting dient in deze regeling op
gelost te worden. Hij gevoelt het meest
voor een vrijen namiddag.
De heer Visscher (A.-R.) keurt het af,
dat op het stuk van winkelsluiting te veel
over één kam wordt geschoren, maar wan
neer er Zondagssluiting zal worden ver
kregen, is dit voor hem een reden om voor
de wet te stemmen. Doch is dit niet het
geval, dan zal hij met de meeste zijner
fractiegenooten zich tegen het voorstel
moeten verklaren Ongeveer van hetzelfde
gevoelen getuigde de heer Bakker (C.-H.),
waarna de heer Braat (Plattelander) voor
heden de rij der sprekers besloot met en-
enkele praktische bezwaren tegen het ont
werp te ontwikkelen.
Mr. Mendels.
De Eerste Kamer heeft de Begroo
ting van Binnenlandsche Zaken, die van
Koloniën en het wetje op de overeenkomst
van de gemeente Den Haag met de Vuil-
Af voer maat schappij^ waarbij ook de staat
der Nederlanden betrokken is, goedgekeurd
en vervolgens de Begrooting van Justitie
in behandeling genomen. De heer Mendels
(S.D.A.P.) heeft daarbij een uitvoerige
rede gehouden.
In de eerste plaats heeft hij zich verzet
tegen 's Ministers aanvankelijk voornemen
de echtscheiding bij veTstek te gaan ver
bieden, zoolang niet de gronden tot echt
scheiding aanmerkelijk zouden zijn ver
ruimd. Daarbij wees hij op de wetgeving in
het buitenland Ten tweede heeft hij, onder
waardeering voor de ministerieele circu
laire in de Giessen-Nieuwkerkzaak zijn
leedwezen er over uitgesproken, vooreerst
dat de Minister niet reeds in de Tweede
Kamer in gelijken geest had gesproken
over deze zaak, ten tweede, dat de Minister
den zakelijken inhoud riïet'mededeelde van
de naar aanleiding van die circulaire door
hem ontvangen rapporten van de procu-
reur-generael omtrent de vraag in hoeverre
in hun ressoTt de hand gehouden wordt
aan de voorschriften van het strafproces,
die pressie en suggestie op getuigen ver
bieden en die eischen, dat de verdediger
van alle stukken uit het dossier moet ken
nis nemen. In de derde plaats heeft hij aan
gedrongen op publicatie van den zakelijken
inhoud van het rapport van den advocaat-
generaal bij het Hof te 's-Hertogenbosch
over het schieten deT politie tijdens de
Maastrichtsche staking. Met name wilde
hij weten op wiens last dit is geschied. Ten
slotte heeft hij een lans gebroken voor
betere opleiding der politie, liefst in Kijks-
opleidingsinrichtingen.
DE ZEEVISSCHERIJ.
Overzicht van Januari.
Dc af deeling visscherijen van het depar
tement van binnenlandsche zaken en land
bouw deelt het volgende mede omtrent de
zcevisscherij in Januari waarbij de tusschen
haakjes geplaatste cijfers betrekking heb
ben op Januari 1929.
Aan de zeevisscherij namen deel 526
(391) vaartuigen. Nederlandsche cn vreem
de vaartuigen hebben volgens voorloopige
opgaven hier te lande aangevoerd 3,471,600
K.G. (3,760.300 K G visch met een waarde
van f. 1,558,200 (f. 1,454,750).
In de eerste helft van de maand werd de
visscherij meermalen ernstig belemmerd
door stormachtig weder, dat bovendien
schade aan schepen en vischtuig veroor
zaakte
In bedrijf waren 186 (169) stoom treil ers,
waarvan er geen (1) uitsluitend 2 (10)
gedeeltelijk in Engeland markten.
Onze stoomlreilers voerden in 454 (415)
reizen 2,258,500 K.G. (2,599,375 K.G.) visch
aan, opbrengende f. 1,214,975 (f. 1,126,179).
Voor zoover onze hier te lande aanvoe
rende stoomtreilers de Noordzee bevischten,
vingen en besomden zij gemiddeld per reis
dag resp 562 K.G. (671 K.G.) en f.302
(f. 291)
De vangsten waren bijzonder schraal,
doch de vischprijzen stegen tot een buiten
gewoon hoog peil, zoodat de stoomtreilers
over het algemeen nog bevredigende be
sommingen maakten.
In Januari marktten te IJmuiden nog 5
Duitsche stoomtreilers, die tezamen in 6
reizen 183,675 K.G. visch aanbrachten en
f 35.000 besomden.
Van Zoutkamp en IJmuiden uit vischten
drie sleepboottreilers. die in 6 reizen 16,325
K.G. visch aanvoerden.
Aan de treilvisscherij namen voorts 124
(104) motorloggers en motorkoters en 1 (8)
zeilloggers dcc'. De motorloggers en motor-
kotters vingen en besomden gemiddeld per
reisdag resp. 154 K.G. (193 K.G.) en f.90
263. Jokko, die de mast hield omklemd, was vlugger dan
ze dachten. „Voor jij mij te pakken hebt," zei de aap, .moe
ten jullie nog wat wachten. „Ik ben niet bang," riep Jokko
kwaad, „ben anders heel gedwee." En toen nam hij de
muts van een der lui, wierp haar pardoes in zee.
264. Toen de zeelui weer stonden op het dek, meldde
zich Jan Klaasen aan. Hij zeide: „Ik speel het met hem wel
klaar, laat mij maar eens begaan." Hij klom toen op zijn
beurt in 't want en Jokko gaf hem een handje. Jan zeide:
„je valt me tegen hoor, je bent een lastig klantje."
(f. 80). In totaal brachten zij in 163 (220)
reizen 224,700 K.G. visch aan, ter waarde
van f. 130,925 (f. 158,500).
De treilvisscherij met kleinere vaartuigen
langs de Noordzeekust werd drukker uitge
oefend dan in Januari van het vorige jaar.
toen de Urkervloot voor het grootste deel
aldaar ingevroren lag.
In tegenstelling met het vorige jaar werd
langs de kust zeer weinig schardijn en ha
ring gevangen en ook de andere vangsten
met deze vaartuigjes bleven beneden het
middelmatige zoodat de financieele uit
komsten voor de motor-zeilkustvisschers
over het geheel onbevredigend waren.
In bedrijf waren 159 (64) motor- en 25
(24) halfgedekte en open zeilvaartuigen. De
motorkustvisschers maakten 703 (278) rei
zen en vingen gemiddeld per reis 211 K.G.
(1405 K.G.).
Eerst in de tweede helft van de maand
vertrokken de eerste schepen ter beugvis-
scherij en in Januari kwamen nog slechts 4
stoombeugers met hun vangsten aan de
TnaTkt (In Januari 1929 waien 19 stoom
beugers gedurende de geheele maand in be
drijf).
In 4 (29) reizen werd in totaal 10,800 K.G.
(72,350 K.G.) beugvisch aangevoerd, ter
waarde van f. 9.225 (f. 56,300)
Gemiddeld per reisdag vingen en besom
den de stoombeugers 348 K.G. (254 K.G.) en
f. 298 (f. 198)
De resultaten van dc eerste vier beugrei-
zen in dit jaar waren, bij vergelijking met
de resultaten der beugers in Januari 1929
niet onbevredigend.
De. drijfnetvisscherij op haring werd in de
eerste helft van de maand beëindigd.
De 24 stoomloggers. -die nog in het Enge'l-
sche Kanaal de visscherij hadden voortgezet,
kwamen voor het grootste deel met middel
matige vangsten binnen. De haringprijzen
waren echter goed loonend.
De gemiddelde vangst per reisdag van
deze stoomloggers bedroeg 705 K G. en de
gemiddelde waarde hiervan was f. 143.
De totale hoeveelheid en waarde der door
Nederlandsche vaartuigen aangevoerde drijf-
netvisch bedroeg 616.450 K.G.. waarvan
6175 kantjes pekel- en stern-haring, en
f. 125,400 in 24 reizen der stoomloggers en 1
reis van een molorlogger, die alleen een
kleine hoeveelheid versche haring aanvoer,
de. (In Januari 1929 werd geen haringvis-
scherij uitgeoefend).
Te IJmuiden kwam nog één Engelsehe
stoomharingdrifter binnen die 4900 K.G
versche haring aanvoerde, ter waarde van
f. 615.
DE VERGOEDINGEN VOOR
EERSTE KAMERLEDEN.
De minister zal intrekking van het
wetsontwerp bevorderen.
In de Memorie van Antwoord inzake het
wetsontwerp betreffende reis- en verblijf
kosten der Eerste Kamerleden deelt minister
de Geer mee, dat waar gebleken is. dat vele
leden der Tweede Kamer uit grondwettelijk
oogpunt tegen het ontwerp ernstig bezwaar
hebben, hij daarin aanleiding vindt op ver
dere behandeling ervan geen prijs te stellen.
De minister is dan ook voornemens het door
vele leden gegeven advies te volgen en
intrekking van het wetsontwerp te bevor
deren.
INTREKKING STOPWETJE.
Belemmering voor het Nijverheidsonderwijs
spoedig opgeheven.
In de Memorie van Antwoord op hel voor-
loopig verslag der Eerste Kamer betreffende
de onderwijs-begrooting voor 1930, deelt de
Minister van Onderwijs, K. en W. mede, dat
hij spoedig een ontwerp hoopt in te dienen
strekkende tot intrekking van het z.g. Stop-
artikel inzake het Nijverheidsonderwijs.
AFVLOEIING VAN
ONDEROFFICIEREN?
Het Tweede Kamerlid Tilanus heeft den
minister van defensie gevraagd:
I. Heeft de minister kennis genomen van
gerucjitefi in de vak- en dagbladen over ge
dwongen afvloeiing door vervroegde pen-
sionneering van onderofficieren der land
macht. waardoor bij deze onderofficieren on
rust is gewekt?
II. Is de minister bereid, mede te deeleu,
of, in hoeverre deze geruchten gegrond zijn
op plannen of maatregelen der regeering?
DE KWESTIE
,>NEDERLAND-„PAYS BAS".
Het Tweede Kamerlid, mej. Westerman
heeft den minister van arbeid, handel en
nijverheid gevraagd:
19 het den minister bekend, dat een der
hoofdgevels van het Nederlandsche pavil
joen op de aanstaande wereldtentoonstelling
te Antwerpen het opschrift „Pays-Bas"
draagt?
Acht de minister het niet noodzakelijk,
het opschrift dusdanig te doen wijzigen, dat
boven het woord „Pays-Bas" het woord
„Nederland" komt te staan?
DUBBELRANGEN.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer op de begrooting van defensie
zegt de minister dat er geen verdere benoe
mingen in dubbel ran gen zullen geschieden;
een desbetreffende herziening der vredesor-
ganisaliën is in bewerking.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Aan den disch van H.M. de Koningin
en Z. K. H den Prins der Nederlanden zaten
gisterenavond aan Z.Exc. generaal Snijders,
oud-opperbevelhebber van Land- en Zee
macht, en de actief dienende vlag- en opper-
officieren van zee- en landmacht, belast met
een commando, of chefs van een onderdeel
der organisatie van leger en vloot.
De gewone audiëntie van den Minister
van Onderwijs. K. en W. zal Maandag 10
Maart niet plaats hebben.
Naar medegedeeld wordt, heeft mr. dr.
H. F. A. Vóllmar te '9-Gravenhage bij den
officier van justitie te Rotterdam namens de
redacteuren van „De Litteraire Gids" een
aanklacht ingediend tegen den redacteur
van het maandblad „Ik zal handhaven," ter
zake van het doen opnemen in dat orgaan
van een artikel, waarin verband wordt ge
legd tusschen de behandeling van moderne
Russische litteratuur in „De Litteraire Gids"
en de centrale van Sovjet-propaganda te
Moskou.
De staking der transportarbeiders in de
haven van Lemmer is geëindigd. De stakers
hebben toegestaan dat de werkwilligen bij
de staking van de vorige week (waarover
de kwestie liep) voorloopig weer mee aan
het werk gaat om den in de Lemmerhaven
liggenden Rijnaak met basalt voor den
basalthandelaar Schotanus te Harlingen te
lossen.
Bii beschikking van den directeur*
generaal der posterijen, telegrafie en te'lci
fonie is. met ingang van 1 Mei 1930, aange
wezen als directeur van het post-, telegraaf-
en telefoonkantoor te Bus sum de referen
daris der posterijen, telegrafie en telefonie
O- A. Otten, thans directeur van het post-,
telegraaf- en telefoonkantoor te1 Gorinchem;'
als directeur van het post-, telegraaf- en
telefoonkantoor te Amstelveen de adjunct-
referendaris der posterijen, telegrafie en
telefonie A. J. C. Bogaerts, te Rotterdam
(Tel egra afkan loor).
UIT NEP. OOST-INDIE,
ERNSTIGE AUTOBOTSING. 1
Gezagvoerder van de Kon. Paketvaart-Mij.
zwaar gewond.
BATAVIA, 5 Maart (AnetaJ. De auto,
waarin de gezagvoerder van het stoomschip
der Koninklijke Paketvaart-Maatschappij
„Van der Wijck", B. W. Lodewijks zich met
zijne echtgenoote van Tandjong-Priok naar
Batavia begaf. kwam nabij Antjol in bot
sing met een taxi, tengevolge waarvan het
echtpaar uit den auto werd geslingerd. Mel-
vrouw Lodewijks bleef ongedeerd, doch de
heer Lodewijks moest met een zware hoofde
wonde naar het hospitaal worden vervoerd.
Do schuld ligt vermoedelijk bij den chauN
feur van de taxi.
DE DAAD VAN EEN
KRANKZINNIGE.
MEDAN, 6 Maart (Anela). Een ontslagene
uit het krankzinnigengesticht te Sabang
heeft in een vlaag van waanzin op den
spoorweg te Tana Terban een vrouwelijke
Javaansche arbeider gedood. De krankzin
nige vertelaarde geen mensch, maar een
kwade geest te hebben neergeslagen.
RECLAME.
lp aniQn
Naarmate het water daait, neemt de ramp
grooter afmetingen aan. In het gebied van
Moissac is de verslagenheid algemeen. Men
telt meer dan 400 dooden. Dit cijfer zal toe
nemen naarmate de puinhoopen opgeruimd
worden.
Agen werd tot nog toe geïsoleerd. Ofschoon
de overstrooming hier niet denzelfden om
vang had als te Montauban en Moissac, is
zij nochtans ernstig geweest. Tot nog toe
telt men twee dooden slechts, doch de
schade is aanzienlijk.
De Garonne was nog steed9. Het water
I van de rivier voert deuren, kozijnen, boom
stammen en lijken van vee mee. Op ien
bovenloop der rivier is de toestand onrust
barend op het eiland St. Georges, waar de
I inwonera een toevlucht hebben gezocht op
de daken van de huizen, in afwachting van
hun redders.
De regeering heeft 50 millioen frs. be
schikbaar gesteld.
Heden bezoeken president Doumergue en
I Tardieu de geteisterde streek, waarvan wij
J hierboven een kaartje geven.
