HET BEWUS!
VehkcudeA QcmwiqckdU&euÖU
Kollandsch
Zwitsersche Reep
GOEDE KWALITEIT
HJN LAATSTE WENSCH
P Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 5 Maart 1930
Derde Blad
No. 21463
25-Jarig bestaan Leidsche Bakkerspatroonsvereeniging.
BINNENLAND.
Dat al 5 jaar lang
dagelijks" circa
200.000 NEDERLANDERS
een
eten, is toch wel het
beste bewijs van de
VRAGENBUBR1EK.
FEUILLETON.
automatisch in werking tredende instantie
een formeel-onaantastbaxen grondslag te ge
ven. Daartoe zal het noodig zijn den minis
ter-president een apparaat in handen te ge
ven dat geen andere taak heeft dan coördi-
neerend op te treden Dit apparaat zou kun
nen bestaan in een permanent bureau, van
waaruit de geheele staatswerkzaamheid
wordt overzien.
Tevens vraagt de commissie zich af. of het
niet tijd wordt, aan de positie van den mi
nister-president een bevredigende basis ie
verschaffen
Tenslotte wijst de commissie in dien brief
op het gemis aan continuïteit, dat met be
trekking tot de leiding van staatswerkzaani-
heden wordt aangetroffen en dat verband
houdt met het feit. dat poliiiek verantwoor
delijke ministers tevens met de hoogste lei
ding van de zuiver administratieve taak
belast zijn
De eisch. in de eerste plaats te stellen,
ware deskundigheid en continuïteit. De con
tinuïteit hangt natuurlijk samen met de al
of niet verantwoordelijkheid ten opzichte
van het parlement. Deze verantwoordelijk
heid wordt door de commissie onmisbaar
geacht. Zij beperkt weliswaar de zekerheid
der continuïteit, maar hierbij dient in het
oog te worden gehouden, dat bijna alle con
flicten tusschen regeering en parlement op
poliiiek-wetgevend terrein liggen, pn dat
het een hooge uitzondering zal wezen, dat
een meeningsverschil van zoo ernstigen
aard op administratief-bebeerend gebied zal
ontstaan tusschen een goed administrateur-
bewindsman en het paTlemenf.
Tn haar antwoord op dien brief zeide ie
regeering dd 5 October, dat de in het werk
plan vervatte denkbeelden een onderwerp
van bespreking hebben uitgemaakt en dat
het door de commissie ontworpen schema
voor de regeering stellig een voorwerp van
onderzoek zou blijven
Hieiboven het bestuur en de feestcommissie der jubileerende Vereeniging. Van links
mr rechts de bestuursleden Hoogeveen, v. Dorsten. J. Raaphorst (voorz.), Kuypers,
t, d. Mey, v. Noort De Rooy (zittend) en de leden der feestcommissie v. Rijnswou.
Nieuwen'hoven (voorz.) en Kallenberg (staande).
VEEVERVOER PER TREIN.
Dt organisatie van den Staatsdienst
NEGENDE VERSLAG VAN DE
BEZUINIGINGSCOMMISSIE.
tontellen tot betere regeling van het werk
der departementen.
het negende verslag van de Staatscom-
3ie-Pop (bezuinigingscommissie) wordt
?gd dat er ernstig naar een betere ver
ing van de regeeringstaak over de de-
tiementen en naar een betere onderlinge
Benwerking gestreefd dient te worden,
verband hiermede wendde de commissie
feit met een brief dd. 28 Juni 1929 tot de
steering, waarin zij verklaarde, dat bij den
joouw van d© gansche administratie le
tónig vastheid van lijn heeft geheerscht
ft dat te veel aan incidenteele overwegin-
ko van bepaalde gezagsdragers overgelaten
3 Rweest.
De regeeringstaak overziende en zich
kfbij rekenschap gevende van de histo-
fane ontwikkeling, zou men tot een zeven
delige groepeering in den volgenden, geest
-*ten komen:
-L Handhaving van de onafhankelijkheid
Ua het rijk
B. Formuleering en handhaving van
fols- en burgerlijk recht, inclusief het ves-
jfyn en handhaven van de orde.
C .Beheer van de staatsfinanciën.
tul ^evor<^e"ng van ma^erjee^e wel-
Bevordering van de geestelijke wel-
en de zedelijke belangen.
Beheer van hej vermogen, van de be-
tojven en diensten van den staat,
jj. Beheer van de sociale staatstaak,
"ft voornaamste middel dat de ge-
ifcnschte uitkomst kan brengen, ligt naar
meening der commissie besloten in het
«stand brengen van een meer verzekerde
Menwerking Samenwerking tusschen de
departementen en tusschen de verschillende
diensten, die om organisatorische redenen
gescheiden zijn. doch zich veelal in geheel
evenwijdige banen bewegen. De groote
moeilijkheid, waarop men tot dusverre
steeds is gestuit, is de eisch van absolute
zelfstandigheid van elk departement.
In gevallen van direct staatsbelang toch
moet een verschil tusschen twee departe
menten geen oponthoud kunnen veroorza
ken. Snelle beslissingen zijn dan noodjg
Men behelpt zich in zulke gevallen thans
met uitsprakenyan den ministerraad. Af
gescheiden van de vraag naar de verbin
dendheid van cn de verantwoordelijkheid
voor dergelijke uitspraken, mag dit middel
niet voldoende worden geacht. De samen
werking moet logisch geconstrueerd zijn.
Wie naar een groot ere mate van ..effi
ciency" in den staatsdienst strpeft en wié
wenscht dat de overheidsbemoeiing in toe
nemende male een „doeltreffende overheids
bemoeiing" zij, zal ertoe moeten medewer
ken dat er een instantie in het leven wordt
geroepen die met de organisatie van de be
doelde samenwerking zal worden belast.
Overwogen zou kunnen worden de in
stelling van:
a. interdepartementale commissies zoowel
voor een beperkte taak als voor regelmatige
werkzaamheid die aan den voorzitter van
den ministerraad rapport uitbrengen;
b. bijzondere beheersinstituten onder toe
zicht en verantwoordelijkheid van den voor
zitter van den ministerraad, doch met mede
werking van alle betrokken departementen;
c. bijzondere commissies van beheer, toe
zicht of advies waarin departementale
medewerking ineenvloeit met de medewer
king van niet-ambtelijke deskundigen en
belanghebbenden.
Het optreden van den minister-president
wordt tot nu toe niet door een vast richt
snoer beheerschl. doch draagt bijna steeds
een incidenteel karakter. De commissie s
van meening. dat hier de schoen wringt,
zeri de .N. R Crt."
Vóór alles zal het noodig zijn. de samen
werking van de departementen te consoli-
deeren, om dus aan de bestaande doch niet
DE „WITTE DE WITH".
Binnen enkele weken naar de West.
Hr. Ms. torpedobootjager Witte de With
zal uiterlijk 1 ApriJ naar West-Indië ver
trekken ter aflossing aldaar van Hr. Ms.
pantserschip Hertog Hendrik.
Na aankomst van de torpedobootjager te
Curasao zal het pantserschip naar Neder
land terugkeeren.
RECLAME.
4890
i»
Uitzonderingspositie voor den Ned. Bond
van Veehandelaren?
Gisterenmiddag vergaderde in Den Hnag
de Commissie van Overleg uit de beide
landelijke Slagershonden. op welke verga-
dering ook de Nederland che Grossiers-
bond voor den Vleeschhar.dej v er tegen wdot- j
j digd was.
Ter sprake kwam o.a. de houding van
den Ned. Bond van Veeehandelaren en de
Ned. Spoorwegen, welke door tiiascherikömst
van de Ned. Vereeniging tot Bescherming
van Dieren een reductie-overeenkomst zou
hebben aangegaan voor het vee-vervoer of
zal aangaan, door welke overeenkomst alie
andere organisatie* van heit genieten van
deze reductie zouden zijn uitgesloten. De
drie genoemde organisaties besloten in be
ginsel zich tegen dezen; -gang van zaken te
verzetten.
Besloten werd een. adres naar den Min.
van Waterstaat te zenden, waarin den Mi
nister vearocht wordt te bevorderen, dat
door de Ned. Spoorwegen alle betrokken
organisaties als gelrjk-berechtigd zullen
worden beschouwd.
Overigens wordt het nemen van andere
maatregelen nog overwogen.
WIJZIGING INZAKE REIS- EN
VERBLIJFKOSTEN VAN
EERSTE KAMERLEDEN.
Volgens het voorioopig verslag der 2de
Kamer, waren vele leden van oordeel, dat
dit ontwerp, zooal met «net de letter, dan
toch met den geest van art. 92 der Grond
wet in strijd is. Hetgeen thans wordt voor
gesteld, is een verkapt presentiegeld, net-
geen thans niet door de Grondwet wordt
toegelaten. Deze leden drongen dan ook aan
op intrekking van het ontwerp.
Andere leden waren het nret deze mee
ning niet epns en achtten geen ètrjjd met
de Grondwet aanwezig. Den bestaanden
toestand achtten deze leden voorts onbe
vredigend, terwijl zjj bovendien van mee
ning waren, dat de vergoeding voor ver
blijfkosten aan alle Eerste Kamerleden aan
merkelijk moet worden verhoogd. Hetgeen
thans wordt voorgeseteld. is van zoo ge
ringe beeteekenis, dat het beter achter
wege kan blijven.
Dr. SLOTEMAKER DE BRUINE.
Het lid der Tweede Kamer, de hee,r Slo-
temaker de Bruine, is sinds verleden week
verhinderd wegens on gesteldheid, de zit
tingen der Kamer bjj te wonen.
EEN GUNSTIG TAAR
VOOR DE SPOORWEGEN?
Ook 1930 belooft weer een gunstig jaar
voor de Ned. Spoorwegen te worden, daar
de ontvangsten over Januari 1930 weer hoo-
ger waren als over Januari 1929. Dit jaar
werd f 312.090 over Januari ontvangen,
hetgeen weer f.5610 meer bedraagt dan
over Januari 1929 In aanmerking nemende
dat Januari in het algemeen -een stille
maand voor de Ned. Spoorwegen i9. belooft
1930 weer een gunstig jaar te worden, waar
ook hot goederenvervoer mei 50pCt. geste
gen is.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Het Chr. Nat. Vakverbond houdt op
Donderdag 18 dezer een buitengewone al-
gemeene vergadering.
Het aantal leden van dit vakverbond is
in het 4de kwartaal 1929 gestegen met 3369
en bedroeg op 1 Januari j.l. 72.964, tegen
58.564 op 1 Januari 1929.
Bij Kon. besl. is met ingaDg van 1
April aan den heer Th. H. L. Leelercq,
gepensionneerd kolonel-titulair, op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als directeur
van het Informatiebureau van de Vereeni
ging Het Nederlandsche Roode Kruis, on
der dankbetuiging voor de door hem in die
functie gedurende vele jaren aan den lande
bewezen dieneten.
Bij Kon. besl. is met ingang van 9
Maart opnieuw benoemd tot lid van het
college van curatoren der Landbouwhooge-
school t-e Wageningen jhr. S. van Citters,
te Brummen, oud-commissaris der Koningin
in Gelderland en lid van de Eerste Kamef
der Staten-Generaal;
is aan mejuffrouw J. K Nanninga, op
haar verzoek met ingang van 1 September
1930, eervol ontslag verleend als leerares
aan de Rijkshoogereburgerschool te Sap-
pemeer
is tijdelijk benoemd tot leeraar aan de
Rijkshoogereburgerecholen te Hoorn en
Enkhuizen J. van Dijk, te Haarlem.
UIT NED. OOST-INDIE.
RIVIER BUITEN HAAR OEVERS
TJIKARANG, 4 Maart. (Aneta). De Tji
Taroem is nabij Tjikarang op drie plaatsen
buiten haar oevers getreden.
S. J., te L. Zoo'n cursus is ons niet
bekend.
S. B., te L Voor beide zijn trekking •-
plannen in uitwerking.
RECLAME.
4903
(nlleber den Tod hinaus").
Roman van ANNY VON PANHUYS
WhetDuitsch door W. H. C. BOULLAARD.
(Nadruk verboden.)
if
Uier dan gewoonlijk ging men dien avond
Maar eerst zou Else op haar kaïm-r
c? "alter schrijven, om hem de vreugde-
over te brengen. Maurer zou dan
l r,'en heel vToeg haar brief naar het posi-
^•oor brengen en die per expresse laten
*anden.
Wjjl Ze schreef, verheugde zij zich bij
jjöaat er in. hoe gelukkig Walter het !i-
Tan de goede tijding zou stemmen, want
j*1* hoe onaangenaam hij het gevondm
oat haar moeder die twee maand ?n
5e»? had bedongen. Hij was een van die
btTj. wanneer zij eenmaal liefheb-
met geheel hun hart en ziel doen;
«bij hem zelfs geen schijn van lichte
JJ'weid of oppervlakkigheid te vinden.
sprookjesachtige stilte in de gezellige,
a meisjeskamer werd slechts verbroken
tikken van een klokje op haar
If tafel Sneller en sneller vloog haar
1; 0Ter het Dapier. blijdzijde na bladzijde
6 zich gansch haar gelukzaligheid legde
UJ den brief aan den man dien ze zoo
«ruimen tijd na middernacht ein-
i Else haar brief, dien ze in een enve-
ïbpf waar°P ze Walter's adres
Plotseling schrikte zij in den gang
kraakten de planken als door het haastig en
voorzichtig loopen van iemand en het was
nel alsof ze daarna het piepende geluid
hoorde van de salondeur, als die geopend of
gesloten werd.
Een oogenblik bleef ze in licht voorover
gebogen luisterende houding, toen sloot ze
het couvert. Een glimlach kwam om haar
mondhel zou wel verbeelding geweest -zijn,
dat ze iets meende te hebben gehoord, want
wie zou er nu op zoo'n laat uur in hel salon
sluipen en waarom?
Helder en in gouden licht brak de vol
gende morgen aan Het allergewichtigste
voor vandaag scheen Else toe hel naar de
posi brengen van den in den afgeloopen
nacht geschreven brief. Maurer haastte zhh
aan haar verzoek te voldoen, nooit zou wat
ook. voor haar hem te veel zijn Toen hij
naar het postkantoor was geweest, zond de
professoT hem naar het schilderij-museum
om aan een paar bedienden te zeggen h^t
portret le komen halen Tegen den middag
werd de anders zoo vredige stilte der villa
voor korten tijd verstoord, toen drie mannen
kwamen om aan de opdracht te voldoen en
door Maurer den weg gewezen met hun
zware schoenen door het huis liepen Dp
knecht opende de porte brisée en stond een
paar seconden heel verbaasd te kijken. toeD
hij een lampje zag branden Waarvoor was
dat noodig? 'I Was builen klaarlichte dag. en
men had de blinden toch kunnen openen 1
Wie had dat licht ontstoken? Maurer zal
er altijd nauwkeurig achter heen. dal er geen
stroom onnoodig werd verbruikt Zeker was
of het kamermeisje of de keukenprinses in
het salon gpweest en had vergeten het licht
uit te draaien Maar was het misschien de
professor zelf geweest, die nog even naar
zijn portret was gaan kijken en bij hel weg
gaan bij vergissing het lampje had laten
branden?
Maurer stond nog steeds op den drempel
en achter hem de drie andere mannen.
Daar kwam juist de professor aan om den
drie mannen nog iets te zeggen betreffende
't transport. Maurer wendde zich dadelijk tot
hem en vroeg haastig of de professor mis
schien in het salon was geweest en vergeten
had het licht uit te draaien.
„Ik ben niet in het salon geweest". Ber-
ner keek. toen hij dit schouderophalend ant
woordde. Maurer nauwelijks aan. maar als
een plotseling oplaaiende, donkere vlam
steeg het bloed hem naar zijn gezucht. Ver
baasd zag Maurer zijn meester aan, die daar
als een schooljongen bloosde, alsof hij op
een stoutigheid werd betrapt Daar bestond
toch geen reden voor. dacht Maurer. want
het zou toch zoo'n wonder niet zijn geweest,
indien de professor zijn portret, voordat het
werd weggehaald, nog eens had willen zien.
maar deze scheen daarover anders te den
ken en een onschuldige vraag als een onge
pastheid te beschouwen Maurer hinderde
alleen maar het onnoodig laten branden
van het licht, maar als de professor dat niet
zoo erg vond wat ging het hen. dan verder
aan? Vlug draaide hij het licht uit en stootte
de blinden open. zoodat de kamer in een zee
van licht werd gpzet, dat uit alle hoeken de
duisternis verdreef Zoo kwam het. dat Ber-
ner naast een fauteuil half daarachter ver
borgen een klein bruinachtig papier zag
liggen. Hij schrok als had hij iets kwaads
bedreven Wat een onvoorzichtigheid! Een
wolk trok over zijn voorhoofd en heimelijk
hing zijn blik aan dat bruine papier, dat
hem vannacht uit de hand moes! zijn geval
len. Ongemerkt ging hij er heen en stiet het
met de punt van zijn voet wat verder onder
den fauteuil.
Maurer, die juist met het openen der laat
ste blinden gereed was en zich toen om
wendde, ontging die beweging niet en ter
wijl de professor den drie mannen instruc
ties gaf, hoe zij het met een grooten, linnen
doek omhulde schilderij moesten dragen,
bukte Maurer zich wat en wierp een snel
len blik onder den fauteuil en bijna had hij
hoorbaar aan zijn verbazing uiting gegeven
want daar lag waarachtig een biljet van
duizend mark! Hoe kwam dat hier? Je
strooit toch zoo maar geen bankbiljetten
rond! Op zijn minst was het zonderling en
ook was het zonderling, dat de professor het
biljet met voordacht onder den fauteuil had
geschoven alsof niemand het mocht zien.
Maurers gedachtengang werd onderbroken,
toen zijn meester hem zeide de drie man
nen. die het schilderij droegen, tot de voor
deur te begeleiden
Toen de knecht in het salon terugkeerde,
was de professor daar niet meer en hij con
stateerde dat ook hel bankbiljet was ver
dwenen.
Zoo, zoo peinzend verwijderde hij zich.
Er scheen dus verband te bestaan, combi
neerde hij tusschen het lampje, dat nog
brandde, en het bankbiljet van duizend mark
en dat verband was den professor bekend,
vandaar diens verwarring wegen9 de on
schuldige vraag betreffende het op klaar
lichten dag nog brandende lampje
„Merkwaardig heel merkwaardig", mom
pelde de man tamelijk luid voor zich heen.
waarbij hii zoo in gedachten was. dat hij
niet eens bemerkte, dat Else uit een der
kamers kwam
„Wat is er dan zoo merkwaardig, Mau
rer?" vroeg ze glimlachend.
Verlegen staarde hij het blonde meisje
aan. „Niets is merlnjaardig, heelemaal
niets", stotterde hij, „wat zou er merkwaar
dig zijn?"
Else lachte hardop. „Jij bent me ook een
grappenmaker. Maurer; eeret vertel je jezeif
in een alleenspraak dat je iets merkwaar
digs vindt en nu ik er naar informeer, vraag
je mij wat er wel merkwaardig zou zijn.
Maurer was al bij de Berner's in betrek
king. toen Else geboren werd en die twee
waren altijd beste vrienden geweest.
„Maar eT valt mij iets in" vervolgde hel
meisje, terwijl haar gezicht ernstiger werd.
..Was jij vannacht in het salon?"
„Of ik in Tiet salon was?" herhaalde de
man verwonderd. „Hoe komt u daar zoo op,
juffrouw?"
„Je antwoordt me vandaag altijd met een
wedervraag."
.Laat ik u dan zeggen, juffrouw, dat ik
vannacht niet in het salon ben geweest,
maar mag ik u nu vragen hoe u daarop
kwam?"
„Natuurlijk mag je dat. De zaak is heel
eenvoudig. Ik was vannacht nog tamelijk
laat op. om een gewichtigen brief te schrij
ven." Een glimlach van geluk kwam om
haar mond. omdat ze dacht aan de aanlei
ding tot dien brief „Hef was doodstil in
huis. toe ik opeens op den gang voor mijn
kamer de planken zachtjes hoorde kraken,
alsof iemand zonder schoenen aan snel en
voorzichtig voorbij lien Een oogenblik later
meende ik hel piepen te hoeren dat ontstaat
als de salondeur geopend of gesloten wordt."
(Wordt vervolgd.5
