Het Sint Elizabeth-Ziekenhuis
fficieele kennisgeving
stadsnieuws.
70* Jaargang
MAANDAG 17 FEBRUARI 1930
No. 21449
td K;
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEiDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel toot advertentiêD uit Leiden en plaatsen waar
j;entschappeD van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
^jverlentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend
b,] vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts bij een
maximum aantal woordeD van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordemdsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per weekf 0 18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 portokoeten.
t nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgmeester en Wethouders van Leiden
trjen ter algemeene kennis, dat door hen
rjunning is verleend aan A. Dreef en
ikverkrijgenden, tot het uitbreiden van
oadergTondsche bewaarplaats voor ben-
K met bovengrondsche aftapinrichting
ca op de Xieuwslraat vóór het perceel
[«-straat No 33, kadastraal bekend Ge-
snle Leiden Sectie I Nis. 1051 en 2376.
A. VAN DE SANDE BAKHTJYZEN,
Burgemeester.
I VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 17 Februari 1930.
I
ZILVEREN JUBILEUM VAN
DEN HEER P. MAZUREL.
-
m
De heer P. Mazurel.
zijnen huizen heeft gisteren de heer
Mazurel den dag herdacht, waarop hij
ff vijf en twintig jaar bij de Nederland-
e Posterijen in dienst trad. De heer Ma-
fl is bij vele Leidenaars een bekende
mr vooral in handels- en indusrieële
n?en wegens zijn diensten als kwitantie-
teller, maar is voorts ook bij zijn mede-
le'lers en superieuren, zeer gezien van-
e zijn prettig karakter.
e*r vele postambtenaren cn beambten
dan ook dezen dag voor hem tot ecu
Gelijken gemaakt. Reeds VToeg was de
oop ten huize van den jubilaris in het
ihof 10 zeer groot èn werd hem door
jubileumfonds een fauteuil aangeboden.
vele andere geschenken werden den
ilaris aangeboden, waaronder vele
Êffien.
circa kwart over acht bracht het
Gez. ..De Post" aan den jubilaris,
onder-kapelmeester en bibliothecaris van
temde vereeniging is, een senerade.
zijn woning werd hij toegesproken door
Voorzitter Van der Schee waarna de
harmonie weder terug marcheerde naar
repetitielokaal.
is dit jubileum geworden een gulle
r^re3talie van de gevoelens van vriend-
'2" en sympathie welke zijn kameraden
eaieen jegens hem koesteren.
E A.S. BLOEMEN
TENTOONSTELLING.
?roole jaarlijksche bloemententoon-
nS vaiv4c Afdeeling Oegslgeest en Om-
tn van de Algemeene Vereeniging voor
cmbollencultuur zal morgen beginnen.
>e v°°rbercidende werkzaamheden zijn
onmorgen begonnen, en zullen met
,C:U w°rden voortgezet om vóór het ope-
klaar te zijn
,^'i vernemen, zal de beschikbare
L ie tot in alle hoeken bezet zijn.
»D d vor^e tentoonstellingen in den
en laren op steeds hooger peil geko-
eö'jJ a' zai het beste van het beste te
Uit de geheele bollenstreek zullen
ar?n^ \Wee^ers naar hier komen en een
te h* T'^ met alkander aangaan. De
j yciQthen, narcissen en tulpen zu1-
IbebK !n saam2chracht en het oog van
S en. vakman slrcelen. Waar wij
ste ni^» *n cen'rum van bollen -n
ar ^a"lcnk weekers, zal evenals vorig.
5" nip' 0ngewoon schoone „Amaril-
^^^thTeken. Een prachtinzending is
113 Wer^ medegedeeld dat de tentoonstel
ling morgenmiddag te halfdrie officieel zal
worden geopend door den voorzitter van het
Hoofdbestuur, den heer E. H. Krelage. Daar
na zal de tentoonstelling voor het publiek
geopend zijn.
Aan den 500sten, lOOOsten. 1230sten,
lóOOsten en vervolgens iedere 200sten b-o-
zoekcr(ster) zal een prachtige bloemenmand
worden aangeboden door verschillende in
zenders daartoe beschikbaar gesteld.
NATIONALE NEDERLANDSCHE
STUDENTEN-FEDERATIE.
Zaterdag is in het gebouw van den Bond
van Leidsche studenten de jaarlijksche alge
meene vergadering van de Nationale Ned.
Studentenfederatie gehouden. De voorzitter,
mr. J. van Baren, deed mededeelingen om
trent de samenwerking met de algemeene
senatenvergadering. speciaal in verband met
het aanstaande congres van de Confédéra-
tion International des Etudiants, dit jaar te
Brussel te houden. Als gevolg daarvan werd
het bestuur gemachtigd, stappen te doen. op
dat de federatie aldaar officieel zal worden
vertegenwoordigd.
Aangedrongen werd op meer publicatie
van doel en streven van de federatie,
Tot leden der reis-commissie werden be
noemd de heeren C. J. Doets, G. C. A.
Schuidt en R. M. de Haan, allen uit Leiden.
Bij de bestuursverkiezing werden herko
zen de heeren rpr. J. v. Baren, voorzitter;
mr. M. C. J. Vrij .secretarisD. Nije, pen
ningmeester en W. J. Bruins. Als nieuw be
stuurslid werd gekozen de heer P. Verder.
LEIDSCHE VER. TOT BEV. VAN
DE KENNIS IN DE GRAFISCHE
VAKKEN.
Filmvoorstelling over de fabricage
van snelpersen.
Zaterdagmiddag vond voor de leden en
donateurs van bovengenoemde vereeniging
in het Casino-theater alhier een filmvertoo-
ning plaats. Allereerst werd de klucht „Het
was een sof aan het hof" vertoond. Deze
film toonde ons op komische wijze het leven
der Romeinscihe slaven aan het Romeinsche
hof in het jaar 13 na Christus Vervolgens
heette de voorzitter der afdeeling, de heer
N. de Bink, de talrijke aanwezigen en in 'het
bijzonder den heer mr. Borst uit Amsterdam
en den heer en mevr. De Munnik uit 's-Gra-
venhage en de vertegenwoordigers van de
Haagsc'he afdeeling hartelijk wolkom. Hier
na werd de film „Per Rheingold van den
Hoek van Holland langs den romantischen
Rijn naar de Alpen" vertoond.
Alvorens de heer De Munnik, die de film
der Snelpersen fabriek Johanne9berg expli
ceerde, hiermede aanving, vertelde spreker
in korte trekken de wordingsgeschiedenis der
fabriek, waarbij een kort resumé gegeven
werd van de werkwijze. Deze fabriek is om
streeks 1846 uit de dorpssmederij te Giesen-
heim ontstaan en biedt nu. dus ongeveer 84
jaar later, een bestaan aan 1000 arbeiders,
vermeerderd met kantoor- en technisch per
soneel. De fabriek, welke een oppervlakte
heeft van 3000 vierk M.. is geheel modern
ingericht, met eetzalen en waschgelegen-
neid voor de arbeiders en is zoo economisch
mogelijk ingericht.
De grondstoffen worden per trein naar de
fabriek vervoerd, waarna de producten, diep
druk-, rotatie- en steendrukpersen enz. de
geheele fabriek op banden doorloopen.
De arbeiders hebben kleine electrische
kranen, om een snelle monteering te bevor
deren. Voor de diverse bewerkingen als
gieten, smeden, schaven, draaien en mon-
teeren, welke de werkstukken ondergaan,
wekt de fabriek haar eigen electriciteit op,
waarvoor twee stoommachines met 'n totaal
350 P.K. dienen
Bij den afvoer der machines is de gunstige
ligging der fabriek irt de nabijheid van den
Rijn en groote steden als Mainz Frankfort
en Koblenz van groot belang. Een bewijs
voor de belangrijkheid der fabriek zijn de
talrijke Amerikaansche bestellingen, welke
in den loop der jaren zijn uitgevoerd. Na be
ëindiging dezer film betuigde de voorzitter
namens allen hartelijk dank voor de wijze,
waarop de heer De M. deze film had uitge
legd. Tevens dankte spr. de directie der <=nel-
persenfabrick Johannesburg en de Deutsche
Verkehrszentrale te Rotterdam, welk** de
films hebben afgestaan Hierna werd nog
vertoond de film „Een gezellig tochtje langs
den Rijn van Mainz naar Keulen", welke
evenals de Rheingold-fi'lm eigendom is van
het genoemde Duitsche reisbureau, waarna
om zes uur de voorstelling geëindigd was.
Naar het bestuur ons mededeelde, ligt het
in de broeiing om gezien het succes, voor
taan ieder jaar pon filmvertooning te geven,
terwijl een 25-tal aanwezigen zich in de
pauze als lid opgaf.
Officieele opening van het nieuwe gedeelte.
Hedenmorgen le 9 uur is in tegenwoordig-
heid van een aantal genoodigden, w.o. de
burgemeester en de wethouders Splinter, Tepe
en Goslinga en voorts vele geestelijken en
doctoren, de kapel van het Sint Elizabeth-
ziekenhuis door den Bisschop van Haarlem,
Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent met de ge
bruikelijke ceremoniën plechtig ingewijd en
zijn de altaren geconsacreerd.
Nadat Monseigneur Aengenent een II. Mis
had opgedragen, waarbij Z. D. H werd geas
sisteerd door deken Homulle en pastoor Beu
kers. hield hij een predicatie, waarin hij er
op wees, dat deze dag er een is van groote
blijdschap voor de zusters, omdat zij daar
door het arbeidsterrein voor hun opofferende
li-efde uitgebreid zien. Spr. wekte tenslotte
op om deze kapel dikwijls te bezoeken om er
nieuwe krachten te zoeken, om hun plichten
met te meer nauwgezetheid te kunnen ver
vullen Vervolgens begaf het gezelschap zich
naar een der recreatiezalen van het Zuster
huis, waar zich reeds vele genoodigden had
den verzameld. Onder hen merkten wij op
oud-burgemeester de Gijselaar, den directeur
van het Academisch Ziekenhuis, dr. H H.
Maas. de directrice van het Diaconessenhuis,
zuster van der Brink met eénige andere zus
ters. het bestuur van die inrichting, verte
genwoordigd door den heer Couvée, nagenoeg
de geheele geestelijkheid uit Leiden en om
geving, den leger-aalmoezenier, majoor Huy ts
het bestuur der Stud. Ver. „Sanctus Augusti-
nus". dr. Hulshof Poll, inspecteur der Volks
gezondheid, zeer vele doctoren en verder tal
van medewerkers aan den bouw, zusters van
diverse congregaties, enz,
Te ruim elf uur betrad Mgr. Aengenent de
zaal, voorafgegaan door den zeereerwaarrlen
heer A. H. M J. Homulle, deken van Leiden
cn vergezeld door den president van het
Groot-Seminarium le Warmond. Mgr Task in,
prof Groenen en zijn secretaris van der Tuyn
Nadat allen hadden plaats genomen, voerde
allereerst deken Homulle het woord, die uit
nam van de algemeene- en locnle-ov'erste
de talrijke aanwezigen hartelijk verwel
komde. In het bijzonder begroette spr. den
Bisschop, dien hij dankte voor het verrichten
der plechtige handelingen in de kapel, waar
door deze is goworden een Huis van God
Spr. hoopte, dat in deze kapel de kranken-
cn zusters nieuwen offermoed, de doctoren
kracht tot 't schenken van nieuwe levens
vreugde zullen vinden. Ook het gemeente
bestuur. Mgr. Taskin, den achitect en het
bestuur van ..Sanctus Augustinus" bracht
spr. hartelijk dank voor hun tegenwoordig
heid (applaus).
Mr. Bolsius. zich richtende tot de eer
waarde zusters, zeide, dat de dag van heden
voor hen een dag van voldoening moet zijn,
Gedurende vele jaren, aldus spr.. hebt gij
hier de liefdadigheid behartigd en u daar
mede een monument van dankbaarheid ge
sticht in de harten van de oud-patiënten, die
hier genezing gezocht en gevonden hebben.
Er vormde zich een comité en een eere
comité om aan die dankbaarheid uiting te
kunnen geven; de giffen vloeiden milder
binnen dan men had durven hopen en zoo
wa9 het spr. thans een groot voorrecht aan
de zusters te mogen aanbieden drie gebrand
schilderde ramen, welke zijn aangebracht
in de hal van het nieuwe verpleeggebouw.
Deze ramen, vervaardigd door Joan Collette
uit Nijmegen, stellen voor het tekstwoord:
„Ik was ziek en Gij hebt mij bezocht", ge
flankeerd door het wonder der rozen van de
H Elizabeth en den apostel der liefdadig
heid. Sint Franciscus.
Voorts kon spr nog aanbieden een zitje
ter plaatse van de ramen in de hall en een
Christusbeeld.
Na nog verder te hebben uitgewijd over
de moeilijke taak van een ziekenverpleeg
ster .besloot hij met den wenseh, dat het
aangeboden geschenk als uiting van men-
schelijke waardeering op de eerwaarde zus
ters bemoedigend moge werken.
Na deze luide toegejuichte rede sprak de
burgemeester onzer gemeente, mr. A. van de
Sande Bakhuyzen, woorden van hartelijken
gelukwensch tot allen, die met de wordings
geschiedenis van deze uitbreiding iets uit
slaande hebben gehad. Ondanks het feit,
dat spr. gedurende zijn driejarig burgemees
terschap reeds viermaal een officieele ope
ning van een ziekenhuis bijwoonde, was
het hem een nog grooter genoegen aan de
hand van statistieken te kunnen constatee-
ren, dat de gezondheidstoestand hier ter
slede vooruitgaande is (gelach en applaus).
Vervolgens sprak de rector van het Moe
derhuis te Breda, de zeereerw. heer Leyten,
die dank bracht aan allen, aan wie de zus
ters wegens het tot stand komen dezer uit
breiding groote erkentelijkheid verschuldigd
zijn, in het bijzonder mr. Bolsius, als ver
tegenwoordiger van alle oud-patiënten. Te
meer stelde spr. dit geschenk op prij9, om
dat de benoodigde gelden spontaan werden
bijeengebracht door mensohen van allerlei
rang en stand, politieke of godsdienstige
richting.
Spr. besloot met de verzekering te geven,
dat de eerwaarde zusters hun best zullen
doen met een tegenprestatie te antwoorden,
door hun taak met nóg meer liefde, toewij
ding cn opofferingsgezindheid te verrichten.
Dr de Bruine Groeneveldt, als tolk van
alle in dit Ziekenhuis werkende doctoren,
herinnerde aan den tijd circa 30 jaar ge
leden dat een operatie plaats vond in
een gewone achterkamer van een heerenhuis
met een gewone gaslamp en kachel en des
alniettemin waren de resultaten gunstig. Dat
is voor spr. de aardigste periode uit zijn chi-
rurgischen loopbaan geweest Hij herinnerde
voorts, hoe op zijn advies in samenwerking
met den bouwmeester de nieuwe operatiezaal
werd ingericht; toen alles veel mooier en
beter werd en toch de moeilijke jaren eerst
aanbraken als gevolg van den grooten toe
loop van patiënten Het is spr. volkomen be
kend. welke moeilijkheden in dien tijr te
overwinnen zijn geweest en hij heeft de
grootste bewondering voor de wijze, waarop
zulks is geschied. Hij zeide zich van gan-
scher harte over deze uitbreiding te verheu
gen en eindigde met den wensch, dat het
de algemeen-overste gegeven moge zijn de
voltooiing te aanschouwen van het gebouw,
waarvan zij de uitbreiding als levensdoel ge
steld heeft.
Dr. J. P. Niemer sprak namens de Leid
sche katholieke artsen woorden van dank en
gelukwensch en wees erop. hoe liefderijke
verpleging vaak een wonderbaarlijk groote
aanvulling is van medischen bijstand en
9meekte ten slotte Gods Zegen af voor dit
gebouw en zijn bewoners.
De architect, de heer ir. Jan A. v. d. Laan
bracht mede namens zijn vader dank aan
allen die bij den bouw betrokken zijn ge
weest voor hun uitstekend werk en de pret
tige samenwerking.
Daarna 9prak mgr. Aengenent nog een
slotwoord waarin hij uiting gaf aan zijn
dankbaarheid jegens de zusters voor het
grootsche werk. dat zij in het Bisdom ver
richten. Uw liefdevolle verpleging en toe
wijding. aldus de gewijde spreker, zijn be
kend door het geheele diocees en daarom
aarzel ik dan ook niet deze uitbreiding een
feit van gebeurtenis te noemen voor het
gansche Bisdom
Z. D. H. eindigde met de zusters te dan
ken voor de betoonde toewijding en de zeg
besteed aan de lichamelijke en geestelijke
belangen der patiënten.
Nadat vcrverschingen waren genuttigd,
werd onder leiding van leden der S. V.
Sanctus Augustinus het gebouw bezichtigd.
Als No. 1 op de voordracht voor on
derwijzer bij het openbaar uitgebreid lager
onderwijs te Velsen is geplaatst de heer
L. Schilder, onderwijzer bij het o. 1- o. en
leeraar in Ned. taal en de wiskundevak
ken aan de Avondteekenschool van den
Ned. R.-K. Volksbond, afd. Leiden, alhier.
De interlocale telefoonleiding Leiden-
Noordwijk-Binnen i9 in dienst gesteld.
Zaterdagmorgen vond een botsing tus-
schen twee auto's plaats hoek Scheistraat—
Lammermarkt. Een der wagens werd ern
stig beschadigd.
In den afgeloopen nacht werden door
wakers van de N.V. Leidsche Nachtveilig
heidsdienst en Controle, twee rijwielen on
beheerd gevonden, resp. een dames en een
heerenrijwiel, welke door hen ten kantore
van genoemden dienst Heerengracht 18
zijD gedeponeerd, waar ze ter beschikking
van de rechthebbenden blijven.
Thans is de derde laatste betonnen
brug in bet weggedeelte Haagsche Schouw
De Vink voor het rij verkeer opengesteld.
Aan de andere werkzaamheden in verband
met de verbreeding van dezen weg wordt
met kracht gewerkt.
BINNENLAND.
De officieele opening en inwijding van
den nienwbonw van het SL Elizabethge-
siicht te Leiden. (Stadsnieuws, le Blad.)
Proefnemingen met een nieuw militair
hoofddeksel (Binnenland. 2e Blad.)
De toestand van de lijders aan de papa-
gaaienziekte ia bevredigend. (Gemengd. 2e
Blad.)
Noodlottig kinderspel te Rotterdam. (Ge
mengd. 2e Blad.)
Ernstig auto-ongeluk bij Arnhem; een
dame zwaar gewond. (Gemengd, 2e Blad.)
BUITENLAND.
Tardien door een griepaanval overvallen.
(Buitenland, le Blad.>
Het verzet der Britsch-Indiörs in wording.
Buitenland, en Tel.. le Blad.)
Communistisch complot ontdekt in Grie
kenland. (Buitenland, le Blad.)
Het officieel rapport over Nobile's Italia-
expeditie. (2e BJad.)
Heden is de conferentie der douane
tarieven te Geneve geopend. (Tel. le Blad).
TAARFEESTVIERING
„WERKMANS WILSKRACHT."
In de Stadsgehoorzaal heeft Zaterdags
avond de Harmonie-kapel „Werkmans Wils
kracht" haar 28ste jaarfeest gevierd. De
goed bezette zaal was gezellig ingericht met
tafeltjes tusschen de stoelen, waardoor reeds
dadelijk van den aanvang at een knusse
stemming ontstond zooals dat op een jaar
feest gebruikelijk en betamelijk is.
Nadat de k^pel, hartelijk door de aan
wezigen begroet toen het scherm rees, de
Rotterdamsche Diergaarde marsch had ge
speeld, werd de bijeenkomst door den Voor
zitter, den heer Simons met een vlotte
speech geopend. Spr. wees er op, dat het
onjuist is wat onlangs op een vergadering is
gezegd, dat de Leidsche muziekverenigin
gen geen medewerking willen verleenen als
dat gevraagd wordt. Integendeel staat
„W.W." altijd gereed. Men moet echter goed
in het oog houden, dat het niet altijd gratis
gaat. Meestal gaat het bij organiseren van
feestelijkheden zoo. dat men pas op het
laatste moment om de muziek denkt, als
men reeds de kosten verdeeld heeft die men
dacht te besteden Het bedrag dat door
W.VV. in het bewuste geval is gevraagd was
niet te hoog. De vereeniging moet zelf ook
alles wat ze wil genieten betalen Zoodra ze
alles voor niemendal krijgt wil ze ook gratis
optreden.
Spr. steekt dan een pluim op den hoed
van de donateurs en donatrices, zonder
welke de vereeniging moeilijk iets kan be
ginnen Misschien zijn ze een beetje boos
dat ze het vorig jaar een conceit te weinig
hebben ge'had een gevolg van ongesteld
heid van den Directeur maar dit jaar zal
de schade worden ingehaald. Elke twee
maanden zal een concert gegeven worden.
Het ligt voorts in de bedoeling nauwer con
tact te zoeken tusschen de donateurs en de
vereeniging. Over enkele weken zal een ver
gadering daartoe worden belegd, die spr.
hoopt dat goed bezocht zal zijn. Spr dankt
tenslotte de afgevaardigden van zuster
verenigingen voor hun tegenwoordigheid,
teiwijl hij besluit met allen een genoeglijken
avond toe' te wenschen.
Deze wensch is volkomen in vervulling ge
gaan. Voor de pauze was men in de gele
genheid de prestaties van het gezelschap te
bewonderen en we kunnen niet anders zeg
gen. dan dat telkens bij hernieuwde kennis
making duidelijker wordt dat Leiden in
Werkmans Wilskracht een muziekvereni
ging bezit, die er in alle opzichten wez^n
mag. De Directeur, de heer Gerardus Dik
heeft zijn corps tot een hoogte opgevoerd,
waardoor het gerekend kan worden tot de
beste in onze stad. we kunnen wel zeggen,
tot een der beste van het land. Dit bleek ook
ditmaal weer. Als we een der nummers wil
len noemen dan moet het zijn De lust'ge
Dorpssmid dat gespeeld werd op verzoek
van enkele donateurs, die het zich nog her
innerden van zeventien jaar geledeD toen
het ook op het programma had gestaan Het
iff dan ook inderdaad een aardige marsch
die ook ditmaal zeer werd geapprecieerd.
Na de pauze werden de instrumenten op
geborgen Het woord was toen aan de veT-
eeniging van R.K Dilettanten, die op vlotte
en keurige wijze een vroolijk spel opvoerden
„De Zenuwpatiënten, waarom braaf is ge
lachen.
De avond werd besloten met een vroolijk
dansje onder leiding van den heer W. F.
?an Wijk, j