70ste Jaargang MAANDAG 3 FEBRUARI 1930 No. 21437 fficieele Kennisgevingen. STADSNIEUWS. j. broüaarf Instituut voor Praeventieve Geneeskunde. vereeniging van zeeuwen „luctor et emergo". handelsregister ■amer van koophandel. Ket voornaamste nieuws van heden. binnenland. buitenland. LEIDS DAG DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cis per regel toot adverkntiSn uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere adverlenliën 35 Cts per regel Kleine Advertentiên uitsluitend hi] vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30 Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummer* voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANTs Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post f. 2.35 portokosten. ƒ018 „0.18 Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. BENOEMING UD VAN DEN GEMEENTERAAD. De Voorzitter van het centraal slembureau r de verkiezing van de leden van den ,d der gemeente Leiden maakt bekend, vanaf heden ter secretarie der gemeente een ieder ter inzage is nedergelegd zijn luit ter benoeming van een lid van den leenleraad, noodzakelijk geworden door t overlijden van den heer H. W. Spendei. De Voorzitter voornoemd, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. lïden, 3 Februari 1930. 2750 o HINDERWET. jurgemeesler en Wethouders van Leiden, mgen ter algemeene kennis, dat door hen [gunning is verleend aan: a. T. Smittenaar rechtverkrijgenden tot het oprichten van sigarenfabriek in het perceel 5e Groene- ig No. 85-, b. de N.V. Textielfabrieken :heen Gebrs. van Wijk en Co. en recht- irijgenden tot het oprichten van een wol- igazijn in het perceel Heerengracht Nis. :n 38; c. J. Mechelse en rechlverkrijgen- tot het uitbreiden van de banketbakkerij helperceel Lage Rijndijk No. 74d. Gebrs. inL. Dullaart en rechtverkrijgenden lot oprichten van een glasslijperij en verzil- inrichting in het perceel Narmstraat no. 3 A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN, Burgemeester VAN STRIJEN. Secretaris, i, 3 Februari 1930. 2749 Prof. Mr. H. B. greven. Vijftig jaar geleden benoemd tot hoogleeraai aan de Leidschc Universiteit. n den ouderdom van 69 jaar is alhier Heden de heer Jacob Brokaar, die gedu- 'e Jaar als boekdrukker aan ons Blad medegewerkt en bovendien gedurende jaren in den Leidschen Schouwburg de •lie van suppoost heeft bekleed [?aand October van het vorige jaar hij onder groole belangslelling zijn eiJ bruiloftsfeest herdenken. Onze bij die gelegenheid uitgesproken, bet Brokaar gegeven zou mogen zijn zijn krasse vrouw nog tal van geluk- jaren van zijn rust te genieten, is tas niet in vervulling gegaan. die hem gekend hebben, zullen hern ,fn geienken als een eenvoudig en eer- mensch. Prof. Greven. Morgen zal het 50 jaar geleden zijn,, dat de oud-hoogleeraar prof. mr. H B Greven .werd benoemd tot hoogleeraar in de staat huishoudkunde aan de Universiteit alhier. Hendrik Barend Greven werd 21 September 1850 te Rotterdam geboren, ontving zijn opleiding aan het gymnasium aldaar, stu deerde aan de Leidsche Universiteit in de theologie en in de rechten en promoveerde er den 16den October 1875 op een proef schrift. getiteld: ,,De ontwikkeling der be- voikingsleer". Nadat hij eerst werkzaam was geweest als leeraar in de staatswetenschap pen aan de H. B. S. alhier en vervolgens als lid van het munfcollege ie Utrecht, werd hij in 1879 benoemd tot hoogleeraar aan onze Universiteit en aanvaardde dat ambt den •Men Februari 1880 met een oratie .Oude en nieuwe economie, een poging tot ver zoening". Hij is lid geweest van de Centrale Com missie voor de Statistiek en het „Institut international de Statistique". Zijn voor naamste geschriften zijn o.m.: ..Verplichte verzekering tegen ongelukken" (1887), „De werking der Duitsche wet van 22 Juni 1889 op de inval iditeits- en ouderdomsverzeke- ring" (met -d'Aulais de Bourouill. 1897), „Staatszorg betreffende de verzekering van werklieden" (1893\ ..Het vraagstuk der volkshuisvesting" (met Drucker en Kruse- man, 1896). Voorts verschenen vele bijdragen van zijn hand in ..De Economist", waarvan hij redac tielid is geweest. In September 1915 was hij wegens gezondheidsredenen verplicht zijn ambt neer te leggen. Zijn oud-leerlingen en vrienden boden hem bij die gelegenheid een bundel economische studiën aan. Prof. Greven was van 2 December 1S02 11 Juli 1903 rector-magmficus, nadat wijlen prof. mr. W. van der Vlugt op eersfgenoem- den datum deze functte had moeten neer leggen als gevolg van zijn benoeming tot lid van dé Tweede Kamer der Sta ten-Gen- raai. Voortzetting van de eerste Vergadering van den Algemeenen Raad Na de Zaterdag vermelde openingsrede van den voorzitter van den algemeenen raad, mr. van de Sande Bakhuyzen, hield prof. dr. J. van der Hoeve een inleiding, waarin hij de uiteenzetting gaf van het me disch deel der vereeniging. Rede pref. J. d. Hoeve. Zooals U bekend is, aldus spr.. is de bedoe ling van dit Instituut in geheel Nederland te bevorderen en toe te passen de praeven tieve Geneeskunde in haren vollen omvang. Wij kunnen dit doel op verschillende wij zen indeelen. b.v. kunnen wij zeggen, dat hiertoe behooren: 1. Bestudcering van nieuwe vraagstuk ken der praeventieve geneeskunde. 2. Onderwijs aan de geneeskundigen en verpleegsters en het opmaken van propa ganda onder het publiek, zooals U kunt le zen in het boekwerkje, waarvan U 1 exem plaar zal worden verschaft. 3. Toepassing van de wijzen van voor komen van ziekten. De be9tudeering van nieuwp vraagstuk ken der praeventieve geneeskunde kan worden opgevat als een wetenschappelijk onderzoek, al moet hierbij de beoefenaren van deze wetenschap constant voor oogen 9taan, dat het met in de perste plaats zui vere wetenschap is. d.w.z. die wetenschap, die beoefend -wordt ter wille van de weten schap alleen, zonder acht te slaan op mo gelijke uitkomsten, maar dat wij hier te maken hebben met een toegepaste welen- schap. die toegespitst moet zijn op het einddoel, het vinden van nieuwe methoden om ziekten te kunnen voorkomen. Wat betreft het onderwijs aan de ge neeskundigen en verpleegsters, moet rnen bedanken, dat bij hun opleiding over het algemeen weinig nadruk is gelegd op -de praevenliovp geneeskunde en dat het no> dig zal zijn. wil men over het geheele land de praeventieve geneeskunde met vrucht kunnen toepassen, er veel meer rekening mee zal moeien gehouden worden dan tol I nu het geval was, zoodal het nieuwe ge slacht van doctoren en verpleegsters diep doordrongen worde van de groote noodza kelijkheid der praeventieve geneeskunde do van de methoden, die hierbij moeten wor den toegerast Wat de toepassing van de wijzen ter voorkoming van ziekten betreft, kunnen wij dit nog indeelen in een algemeene en in een individueel© praeventieve genees kunde. De algemeene praeventieve geneeskunde zal zich voornamelijk moeten toeleggen op de bestrijding van volksziekten als ge slachtsziekten. t.b.c. infectieziekten, rachi tis en vele anderen ter voorkoming daar van toepassen de reeds bekende methoden en zoeken naar nieuwe methoden. De individueele pra ven lieve genees- I kunde, waarvan de individueele hygiëne een I onderdeel is. is wel een van de allervoor naamste onderwerpen, waarmede ons In stituut zich dient bezig te houden. Zij toch neemt notitie van hel individu vanaf de j geboorte tot aan den dood toe. ja wij mn- gen wel zeggen dat onze zorgen zich reeds i met het nieuwe individu hebben bezig te houden lang voor de geboorte. Het onderzoek voor het huwelijk beoogt Bovengenoemde vereeniging heeft weder om een algemeene vergadering gehouden in een der lokalen van het Café-Restaurant ..De Harmonie" alhier die ook nu weer zeer goed bezocht was en waarbij het bestuur j het^heil van het nog niet geboren individu met veel genoegen mocht constateeren dal Er *zal daarom in den iande zooveel moge- Th' 5rLj C 'n, sc^rijviDg: tend q katertje D 32. ZoeteV- lèkl/ u ^aren' Lmdbouwartikelen, Riet- persbedrijf. Eigenaar: Th. J. Opdam, ■^rwoude jj/jsio gen-. van Verduurzaamde Le- Sood pe° "^e ^terveerheeD N. Wou kj pJzn- Hoogewoerd 183, Leicien. c. urzarnen van levensmiddelen. De 6ta- K.V Wijz. handelsn. thans: van Verduurzaamde Le- P Jzn "De Ster" vh N- Woutf>r ,SA Vap ^lekerk. Miening E. 65, Zoe - e Graanhandel. Bovengenoemde afc ii, met jnganq van 1 Mei 1929 ln vennootschap onder firma m naam. fBeperkenHe Bepa- OT ,ennnotenW. C. van Niekerk, °u JV. J. 7an ïTiekerk, idem. velen aanwezig waren die bij de eerste j bijeenkomst ontbraken. Na opening door den Voorzitter, lezing der notulen en behandeling van ontwerp statuten en huishoudelijk reglement die na erikc'e kleine wiizigingen werden goedge keurd en vastgesteld kwam de hoofdschotel van de agenda .Bespreking van de eerste feestviering" ter tafel. De Voorzitter deelde mede dat deze zou bestaan uit een tooreelvonrstelling in den foyer van de Stadsgehoorzaal op een nog nader vast Ie stellen dalum Deze toon cel voorstelling, die welwillend is aangeboden en verzorgd zal worden dooi onze Zustervereniging te Haarlem belooft werkelijk zeer interessant te worden en een bezoek daaraan zal ruimschoots worden be loond. Deze tooneclvoorsteljing zal toegankelijk zijn voor de leden en hunne introauceé's Het Bestuur vertrnywt op een groote op komst en spoorl de hier gevestigde Zeeuwen die nog geen lid zijn dit alsnog ten spoedig ste te worden of een introductie aan te vra gen ter kennismaking met de Vereeniging' Aangifte voor hel 'ïdmaatschap en aan vrage om introductie kan geschieden bij de Secretaresse. Mevr van Katwijk de Rijk Trompstraat 18 alhier Hel spreekt van zelf dal de Inoneelvoor stelling zal worden gevolgd door een dansje om de liefhebbers van dansen in de gele genheid te stellen hun hart nog eens op te halen, vóór de regeerine voorzorgsmaat regelen neemt, tegen het dansen. lijk gelegenheid gegeven moeten worden om dit onderzoek te doen plaats vinden. Het is onnoodig te zeggen dat zulks met de meest mogelijke tact en kieschheid be hoort te geschieden en dat voor het wel slagen van deze bureaux veel. zoo niet al les af zal hangen van den medicus die aan hel hoofd ervan staat, worden zij goed ge leid dan kunnen zij van onberekenbaar nut zijn. Dp zorg voor het reeds levende, maar nog niet geboren individu uit zich in den zorg voor de a s moeder. Deze en de zorg voor de pasgeborene behooren in hoofd zaak tot het gebied van den verloskundige en den huisarts Een ieder weet van hoeveel belang dit is en hoe door goede zorgen het aantal doodgeborenen verminderd en tot pen mi nimum tpTiigeebracht kan worden Het werk van den verloskundige en den huisarts kan ondersteund worden door con sultatie bureaux Hierop volgt de zorg voor zuigelingen, ook deze heeft ten doal de sterfte te verminderen, maar vooral m de voornaamste plaats om ziekten te voor komen. Consultatie bureaux kunnen ook hier een bij uitstek nuttig werk verrichten, maar steeds moet er den aandacht op gevestigd worden dat zij de werkzaamheden van den huisarfe kunnen overnemen Hpt groole suc ces van de ronsultabebimaux bewijst, dat de bevolking deze wijze van doen ten hoogste op prijs 9telt en in hef algemeen voor de gezondheidszorg rijp is. De volgende leeftijdsgroep, waarmede de praeventieve geneeskunde zich heeft bezig te houden is de groep van de kleu ters. een groep van personen, die wat veel op den achtergrond is geraakt. Het is toch op den leeftijd der kleuters, dat verscha lende infectieziekten voor het individu het grootste gevaar opleveren. Zij toch wor den ernstig bedreigd door verschillende in fectieziekten als mazelen, kinkhoest, rood vonk. diphteritis en andere met hunne ge volgen. Ook t.b.c. maakt onder die groep van kinderen van 1 tot 6 jaar veel slach'- offers en het zal daarom mede lot de taak van ons Instituut behooren cm na te gaan of de tuberculosebestrijding niet reeds be hoort te beginnen bij de pasgeborenen en wij zullen mede de waarde moéten schat! m van immunisatie tegen tuberculose, die Cat- melte heeft aangegeven. Het consultatiebureau voor de tubercu lose bestrijding zal hierin in een nuttige werkkring kunnen vinden, terwijl ons Insti tuut ook zal moeten zorgen te voorzien in het gemis van inrichtingen, die de met tu berculose bedreigde kinderen opnemen en verplegen. Is de mensch de kleuterleeftijd ontwas sen dan begint de zorg voor het school kind. Deze is in vele, zoo niet in de meeste plaatsen van het land. reeds georgani seerd door het Instituut der schoolartsen. Een samenwerking van ons Instituut met deze Inrichting zal buitengewoon nuttig kunnen zijn, terwijl wij ook onzen aan dacht moeten wijden aan de mogelijkheid om toekomstige schoolartsen, meer nog dan tot nu toe het geval is, voor te bereiden voor het speciale werk dat hun later zal worden opgedragen. Dp volgende leeftijd, die onze aandacht vraagt is die van 12 jaar totdat de mensch volwassen is. Naast de gewone belangstel ling, die ons Instituut voor elk individu op geneeskundig gebied zal moeten toonen, komt nog de groote moeilijkheid dat op deze leeftijd een beroep zal rr.oeteD wor den gekozen. Ook hier zal ons Instituut uitstekend werk kunnen leveren, door on derzoek naar geschiktheid voor verschil lende beroepen, zoowel wat de psysieke gesteldheid als de psychologische eigen schappen aangaat. Ten slotte zullen wij ons hebben bezig te houden met en voorzeker is dit een van onze voornaamste taken de praeven tieve geneeskunde voor volwassenen. Een van de beste toepassingen hiervan zal zijn het perjodieke onderzoek van gezonde per sonen om uit te maken of beginnend lijden hen bedreigd en hun raad te geven hoe dit te bestrijden Hr.p goed zulk een Instituut kan werken blijkt uit het feit. dat in Amerika door le- vensverzekeringsmaa tschappijen premiever- laging wordt toegestaan aan hen die zich herhaaldelijk laten onderzoeken, terwijl door vele maatschappijen de kosten voor het onderzoek voor hun rekening wordt genomen Noemen wij hiernaast nog de oprichting van consultatiebureaux voor verschillende afwijkingen als voor alcoholis me. enz. en de mogelijkheid van sportkeu ring dan geloof ik wel. dat ik al is het ook heel globaal hiermede ten duidelijkste heb aangeduid welk een ruim arbeidsveld voor ons Instituut openstaat. Spreker besloot met den wensch d3t wij er in mogen slagen een groot deel van de idealen, die in dit programma besloten zijn. geheel of gedeel telijk ff verwezenlijken Hierna werden de verschillende weten schappelijke mededeelingen gedaan: Prof. dr. H. Al dershof f uit Utrecht «prak over ini- munisaties tegen koepokken, diphteria- roodvonk. Rede pioi. Aldershoif. Om in 5 minuten een voordracht te hou den over actieve onvatbaarmaking tegen pokken, diphtherie en roodvonk is een iet wat zonderlinge opdracht, waarmede ik even verlegen zat Ik zie geen anderen uitweg dari enkele algemeene opmerkingen te maken Besmetting met ziektekiemen beteekent gelukkig niet steeds ziek worden Integen deel. herhaaldelijk loopen we kans met ziektekiemen te worden besmet en hebben dit ons geheele leven gedaan en toch door staat de meerderheid der menschen die be smettingen zonder ziek te worden Het effect der besmetting hangt af van de ver houding tusschen den aard der besmetting (aantal en virulentie der besmettende kie men) en de weerstand van ons lichaam. Worden we ziek en genezen we. dan heb ben we naast de lasten (het ziek zijn'» de lusten in den vorm van de na hot herstel overblijvende onvatbaarheid Deze lusten worden heel wat gemakkelijker verkregen door hen die wel besmet, maar niet ziek worden, dus door de natuur worden geënt en door hen. die kunstmatig worden geënt met een dusdanig veranderde smetstof, dat deze nog wel de lusten maar niet de lasten i De vergadering van het Instituut van Praeventieve Geneeskunde (le Blad). Benoemd is een commissie van voorlicb- ting aan de regeering over het koopen op afbetaling. (Binnenland, 3e Blad). Ce resultaten van het Ministerieel onder zoek naar de ongeregeldheden te Maastricht. (Binnenland. 3e Blad). Generaal Higgins te Rotterdam. (Kerk en School. 3e Blad). Ante-ongelnkken te Rotterdam, Delft en Deventer. (Gemengd. 2e Blad). Het proces tegen Salomon Liebermans. (Rechtzaken, lste Blad.) Stilstand ter Vlootconferentie. (Buiten!., 2e Blad en Tel le Blad). De ontwikkeling van Zaken in Spanje. (Buiten!., 2e Blad en Tel., le Blad). De communistische hongeroptochten in Duitschland mislukt (Buitenl., 2e Blad). geelt. De smetstof moet in een entstof ver anderd zijn; zij mag niet in staat zijn de ziekte, waartegen geënt wordt te verwek ken. maar evenmin aanleiding geven tot ziekelijke afwijkingen van èenige betceke- nis. Eenige reactie na de enting wijst op een waarschijnlijk noodige actie. Maar aller eerste eièch van iedere voorbehoedende be handeling moet zijn „niet schaden". Voldoen de hier te behandelen entmetho den daaraan? Het prototype van alle entingen 1*9 de op empirische wijze gevonden en voortgezette enting tegen de pokken. Nog altijd gebrui ken we hiervoor dc op een dier (kalf) ge kweekte levende koepokstof, die allesbe halve voldoet aan de wetenschappelijke eischen aan een entstof le stellen, en staat in dat opzicht scherp tegenover de naar moderne wetenschappelijke inzichten be reide entstoffen tegen, febris typhoidea, cho lera, diphtherie, roodvonk e a. Daar de prak tijk der koeookenting goed ging. was de wetenschappelijke belangstelling gering; de encephalitis post-vaceinationcm heeft die wakker geschud en men zoekt naar metho den de koepokstofbereiding op de hoogte van den tijd te brengen Een zeer lofwaardig streven; maar of daardoor hel raadsel der encephalitis wordt opgelost? Ik meen van niet: ze is niet de directe schuldige, maar heeft met andere invloeden gemeen, dat ze de weg voor de ware schuldige baant En dat is al erg genoeg Als we die ware schul- j dige kenden en konden verdrijven, dan zal het naar mijne meening blijken, dat de koe pokstof op zich zelf nog even onschuldig is als vroeger We zullen dan geen kwaad meer van haar hooren of zeggen, en dat heeft ze na meer can honderd jaar trouwen dienst zeker verdiend. De entingen tegen diphferie en roodvonk zijn zeer modern, hier geen levend virus gekweekt op een levend dier en vermengd met andere kiemen zooals de pokstof, maar in het laboratorium op kunstmatige voedings bodems bereide, goed doseerbare afschei- dingsproducten van bacteriën, een entstof dus die in vaste dosis gegeven, zich in het lichaam niet kan vermeerderen Tegen deze afscheidingsproducten, loxinen, vormt het lichaam antiloxinen, blijvend en in over maat. zoodat bij een volgende besmetting met toxine-vormende diphferie- of roodvonk- kiemen de ziekmakende werking dier toxi- nen door de neulraliseerende anlitoxinen wordt opgeheven; de geënte f>ersoon blijkt onvatbaar. Aangezien diphtherietoxine zeer giftig is kan het niet als zoodanig als entstof worden gebruikt: hot moet worden onlgift (anatox'ne) of door binding aan antitoxine voor bet groot ste deel worden geneutraliseerd Deze laat ste verbinding TA. is lot dusver hier te lande bij omstreeks 100.990 kinderen toegepast Ze is onschadelijk- alle ongelukken in het bui tenland voorgekomen berusten op banale fouten bij bereiding en toepassing Het geheel ongiftige en goed onvatbaarmakende ana- loxine i? tot dusver weinig gebruikt, daar hel een weliswaar onschuldige, maar toch hinderlijke reactie geeft, die de invoering zou kunnen belemmeren Van adiveeren van een latent virus, zooals dat bij de encepha litis post vaccinafionem 't geval zal kunnen zijn. is tot dusver niets gebleken Toch moe ten we op dat punt voorzichtig zijn en is

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1