70ste Jaarpang VRIJDAG 24 JANUARI 1930 No. 21429 STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van lieden. BINNENLAND. EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. PRIJS DER ADVERTENTIEN 1 30 Cts per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere B; adverlenliën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een I marimum aantal woorden van 30 If Incasso volgens postreebt Voor eventueele opzending van brieven jo Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postchèque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 2.35. per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post f. 2.35 4- portokosten. ƒ0 18 „0 18 0 nummer bestaat uit DRIE Bladen EERSTE BLAD. De vertentie-beoordeelingswedstrijd 170 abonné's hebben aan dezen trijd deelgenomen en wij ont- ;n de meest uiteenloopende rdeelingen. Meer dan 170 diende advertenties werden eknipt. orgen, Zaterdag, zullen wij de en der prijswinnaars in ons blad liceeren en tevens de reproducties der 10 advertenties, welke door referendum als de beste zijn Utenmerkt. DE DIRECTIE. H. W. SPENDEL. t steravond is tijdens de behandeling van jegrooting in den gemeenteraad het raadslid, de "heer H. W. Spendel, mid- in zijn algemeene beschouwingen plot- ig door een hartverlamming getroffen en ligé oogenblikken daarna overleden. ?nricus Willem Spendel werd 22 De- ber 1866 te Delft geboren en had vanaf iplember 1923 zitting in den Leidschen etnleraad. waar de r.k. belangen in hem is een warm en vurig voorstander en ediger vonden. Bij de verdediging daar- is hij al9 het ware „op het veld van gevallen. Als lid van de commissie van ricage en Grondbedrijf heeft hij belang- werk kunnen verrichten. In het maat- ippelijke leven was hij hier ter stede als iteur en later als propagandist der zebank werkzaam. In de laatste jaren hij collecteur van de Staatsloterij. grootste verdiensten van den heer el lagen ongetwijfeld op het terrein het plaatselijk vereenigingsleven. Daar !t hij veel en belangrijk werk tot stand icht. niet het minst in zijn functie van Jzitter der Kiesvereeniging en der Hanze. Je hij in vroeger jaren heeft bekleed. Hij de zich hier een harde, doch beschei- werker die er niet van hield om aan weg te timmeren, doch in stilte met Bte voortvarendheid en energie arbeidde. Hnl de heer Spendel deed nooit iets half. ■preer hji z ch ergens voorspande, gaf hij die taak met heel zijn persoon en ■jesturen van de vereenigingen. waarvan Bjid of bestuurslid is geweest, wetende een enorme werkkracht deze man kon ^pikkelen, zullen zijn nagedachtenis in Bkbaren weemoed gedenken. iWok in de concertzaal was de. heer Spen- Beori geziene persoonlijkheid, niet alleen ^^muziekmedewerker van ..De Leidsehe aT>t maar ook als muziekliefhc-bbeï. 'ad hij vroeger zelf als zanger op. in de laren bewoog hij zich meer op orga- |B*?nsch gebied. Zoo was hij een van de f }e.rs van den Leidschen Kunstkring t Allenen nam hij in de eerste jaren op ireffelijke wijze het secretariaat waar. Inoneel had zijn belangstelling en jaren is hij lid geweest van het ■fuur der afd. Leiden van het Nederl. verbond Aldus heeft hij zich in - geacht en bemind gemaakt; '^dgenonten zullen zijn verscheiden .belteurn, lp *3iste in vrede 1 TERAARDEBESTELLING DR. T. G. DE MAN. Op de algemeene begraafplaats te Middel burg had gisteren de teraardebestelling plaats van wijlen den heer dr J. G. de Man, oud-conservator aan 's Rijksmuseum voor Nat. Historie. Aan de geopende groeve werd het woord gevoerd door den heer mr. G. J. Sprenger, voorzitter van het Zeeuwsch Ge nootschap der Wetenschappen, die er op wees wat de overledene voor de verzame lingen van het genootschap heelt gedaan. Toen hij het werk moest neerleggen, bleef hij steeds gaarne bereid hen, die hem op volgden, met raad en daad ter zijde te staan. Prof. dr. Max Weber sprak als vriend en vakgenoot en schetste ook hoe de overle dene. voor velen een vraagbaak was. Vele musea in het buitenland en ook in ons land en vele exposities riepen zijn steun in. Vele werken zijn van zijn hand verschenen en alleen door taaie volharding en werklust is het hem gelukt zoo veel degelijk werk te leveren. Namens de familie dankte de heer dr. van de Graag uit den Haag. Ten slotte trad nog naar voren de heer de Koeijer, huisbewaarder van den overle dene te lerseke, die dankte voor alles wat dr. de Man voor hem en de zijnen is ge weest. DE CENTRALE OUDERAVOND. BEGRAFENIS Dr. G. ROMEYN. Op de algemeene begraafplaats te Bloe- mendaal is gistermorgen ter aarde besteld het stoffelijk overschot van dr. G Romeyn, oud-inspecteur van de Volksgezondheid. Onder de velen, die den ontslapene de laat ste eer bewezen, waren de hoofdinspecteur van de Vol'jge-ondheid dr. K. J. B. M. Coe- bergh te l Uccht, dr .Hofman en dr. G. L. de Fouw In de aula heeft dr Coebergh een af scheidswoord gesproken Hij gewaagde van de groote begaafdheid van den ontslapene. In de 25 jaar. die hij met den overledene had samengewerkt, had hij diens groote kennis van zaken, opgewektheid en toewij ding bewonderd. Hij was een geleerde, wiens naam met eer, zelfs over de lands grenzen. genoemd werd Hij heeft met zorg en ijver zijn taak opgevat en vervuld. Zijn buitengewone goedheid heeft spreker altijd zeer getroffen. Voor zijn vrouw en kinderen zal het een troost zijn, dat zijn naam. ook door zijn geschriften, zal blijven voortleven. Aan de groeve heeft de oudste zoon dank gebracht voor de vriendschap zijn vader tijdens zijn leven bewezen en voor de deel neming bij de teraardebestelling ONGEVAL OP ONBEWAAKTEN OVERWEG. Wagen ernstig beschadigd; een paard gedood Gisteravond omstreeks hal'aeht had op den onbewaakten overweg aan den Broek- weg d.i. een landweg aan de Haarlemmer- trekvaart onder de gqmeenle Oegstgeest een ernstige botsing plaats tusschen een goede rentrein. komende uit de richting Amster dam en led'gf verhuiswagen van den heer de K.. expediteur te Rijswijk (Z.H.) Genoemde de K had iemand verhuisd naar dien polder en kwam mri zeer dikken mist over den overweg, om den terugtocht naar Rijswijk te aanvaarden Bij den overweg hebben zij zich eerst op de rails overtuigd of er geen trein aankwam, wat niet het ge val bleek te zijn. Door den mist en den smallen overweg reed de zoon van de K. naast het bestrate gedeelte met het gevolg, dat dc wagen daar niet meer kon uitkomen. De 71-jarige de K. zijn zoon en nog een knecht begrepen, dat elk oogenblik een trein kon komen en hebben met 9poed gewerkt om den wagen weer uit het zand op de be strating te krijgen. Terwij. zij daaraan bt-zig waren zag de zoon van de K op korten afstand een trein aankomen en riep gaat weg", een trein Zij liepen weg en tegelijker tijd liep de trein met groote snelheid op het gespan in De- wagen werd pen eind mede- gesleurd en totaal vernield. Een der paar den werd losgerukt en stond nadat de trein was gepasseerd naast de sp orbaan. 'erwijl het andere paard op slag g«d od en naast de spoorbaan werd geslingerd De drie per sonen kwamen met den schrik vrij De locomotief, waarop machinist Baart uit Leiden dienst deed. bekwam ook geen schade, wel werden drie wagons zwaar be schadigd, die later naar Leiden werden ver voerd. Een en ander gaf ernsüge stagnatie m den treinenloop, zoodat verschillende treinen, ook die nea* T'trecht me' vertraging vertrokken. Laler in den avond waren de verlrag ngen weer opgeheven Dt- politie te Oegstgeest, onder welke ge meente het ongeval geschiedde, leidde het onderzoek. o HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijziging: ..De Dadelpalm" Schelpenkade li. Lei den. Handel in pLnten en bloemen. Ophef fing Filiaal: Noordeindsplein. 10de Jaarlijksche Algemeene Vergadering. Gisteren kwam de Centrale Ouderraad in 10e jaarvergadering bijeen in het school gebouw Oude Ve9t 35. De voorzitter de heer Ch. L. Waldkötter, houdt bij de opening de volgende rede: Geachte Mede-Ouders. De zaak der Ouderbeweging, plaatselijk bekeken we ervaren 't dagelijks geeft geen aanieiding tot groot optimisme of tol verheugenis. Landelijk beschouwd vaart ze ook niet bijzonder wel. Veel grootere ge meenten geven in plaats van een goed. een teleurstellend en ontmoedigend voorbeeld. De plaatsen, die ons beschamen, zijn schaars gezaaid. Een slechten indruk ma ken in het algemeen de rapporten van de ambtsdragers der Openbare School: de ge meentelijke wethouders van onderwijs of besluurders en de rijksinspecteurs of opzie ners. Deze overheden weten niet hoe voor zichtig ze zich zullen uitdrukken om toch maar niet te veel te zeggen. Het liefst zou den zij niets zeggen, omdat ze niets op het hart hebben Geen van hen echter laat jr zich over uit. wat hij qualilate qua gedaan heeft om de wet te houden of erop toe te zien. De zaak van ons overheidsonderwijs. d'e wij gaarne dienen ja dienen moeten lijdt ontegenzeggelijk onder den tijdgeest, die versplintering en afsplilsing meebrengt, 't Is of de mens?hen angstig opzien tegen het steeds drukker en moeizamer leven en veiligheid en rust zoeken in enge krin getjes van gelijkwaardigen of gelijkgezin den. De confessioneelen onderverdeel en zich hoe langer hoe meer. zoo ook die aan poli tiek doen. maar ook de Nederlanders in het algemeen ze schijnen voor niets zo3 bang te zijn als voor eenheid en saamho}- righeid die toch onze volkskracht zouden moeien waarborgen immers Friezen, Gro ningers. Drentenaren. Overijselaren. Gelder- schen en Zeeuwen streven allen er naar hun eigen hokje te hebben, waarin ze zich kun nen lerugtrekken Doch desespereeren wij niet! En spiegelen wij ons aan blijder verschijnselen Voorbeel den van vereeniging op breeder federa tieven grondslag zijn er niet veel te ge ven. Doch vestigen wij slechts het oog op de groeilijn. die zich door alle dingen heen- kronkelt Deze groeilijn vertoont bij alle werkelijk goede dingen veelal in het prille begin sterk teruggaande bochten En toch geeft het groeipunt. na jaren van kronkeling, meestal nog verrassingen Denken we slech's aan het Spelling-vraagstuk, aan dat van de Hulptaal en aan het Socialisme om slechts drie dingen Ie noemen uit de bonte rij. Naar voren gebracht, al jaren geleden door pio niers der beschaving hebben zij alle drie lang gesouffreerd onder miskenning en ne gatie En thans op eens treden zij in het licht en verklaren menschen, van wie het niet verwacht werd dat deze dingen in de eerste plaats de cultuur vooruit kunnen brengen 't Beginsel, waarop ze 9teunen, is te gezond, te logisch dan dat de zaak ver loren zou kunnen gaan Aan ons Ouders de taak de eervolle taak art 20 der Lager-Onderwijswet, waarbij wij zijn geïnstalleerd tot Oudercom missie-leden. zoo goed mogelijk uit te beel den We moeten ons daarbij niet laten ont moedigen en on«* 9terk maken met de ge dachte dat ons wettelijk mandaat ons niet meer kan afgenomen worden en onze wei nige rechten met hand en tand verdedigen Laten we werkend afwachten. Opmerkelijk, tevens voorspellend is het. dat het begrip „Ouderavond" builen de openbare lagere school meer indruk heeft gemaakt dan bin nen haar grenzen. Tmmers kweekscholen, bewaarscholen padvinders bijzondere scha- len. hoe ook genaamd ieugdvereenigingen, die alle zijn onverplicht ouderavonden gaan houden. Een klaar bewijs dat de levenskiem zeer gezond is. Alleen de openbare school laat zich min of meer kennen aan onver schilligheid. Moge zij spoedig leeren begrij pen dat zij in haar eigen belang moet mee gaan met den tijd en de ouders als mede werkers binnen de schoolmuren moet noo- dicen Ten slotie reken ik op uw medewerking om het instituut oudercommissie of ouderavonden tot verdere ontwikkeling te brengen. Uw Bestuur wil graag werken, doch zonder sympathie doe! het niet veel. Op dus. Ouders, waakt voor de u toever trouwde belangen en voor onze goede open bare school, de school voor gansch het volk. die in het teeken staat van den eerbied. Dit zij zoo! De notulen van de vorige vergadering, zoo mede He' jaarverslag van den secretaris., door dezen den heer Joh W Harting. uit gebracht worden zonder wijziging onder dank goedgekeurd. De verkiezing van den Bestuursraad le verde op. dat de heeren H. van Slnoten Jr en Joh W Harting. resp. vice-voorzitter en secretaris, worden herkozen Het beleid Redaciie-Orgaan het ..Leidsch Onderblad' wordt goedgekeurd --n de beide leden van de Redactie wnren herkozen Dr voorgestelde Reglem°nts wijziging word' aangenomen. De voornaamste ver andering brengt mee, dat voortaan de aftre dende Bestuursraadsleden terstond herkies baar zijn ook ai zijn ze geen lid meer van een Oudercommissie. De rondvraag brengt naar voren verschil lende punten, o. a. Vereenvoudigde Spelling, Schoolfondsen, politie toezicht bij het aan- en uitgaan van scholen op gevaarlijke plaat sen de school Heerenstraat is misschien voor de veiligheid wel hel ongunstigst gele gen waarover de Bestuursraad zich zal beraden. De voorzitter sluit onder dank en aan beveling de vergadering. ALLIANCE FRANCAISE. Voor de afd. Leiden sprak gisteravond I prof. Edmond Faral uit Parijs over „Les i Chansons fran^aises du 12e et du 13e siècle". Hij gaf een beeld van dien tijd, die zoo veel van den onzen verschilt; een tijd, waarin het leven minder gejaagd was dan tegenwoordig en waarin men in de kastee- len op lange eenzame avonden, gaaVne luisterde naar de liederen van de „trouvè- res" en de „troubadours". Die liederen zijn niet in de eerste plaats volksliederen. Zij zijn de vrucht van een geleerde kunst, ge maakt door mannen van het vak en richten zich tot een beschaafd publiek. Eenige van die liederen werden gezongen door Made moiselle Lumière van de Opera. Het eenvoudige, naieve van die middel- eeuwsche liederen werd goed weergegeven en paste bij den tijd, waarin ze ontstonden De voorzitter, de heer M. Bresson, dankte met een kort woord. INSPECTIE-VERGADERING. Op Donderdag 6 Februari a.s. hoopt de „Vereeniging van Onderwijzers en Onder wijzeressen in de inspectie Leiden" een algemeene vergadering te houden te Leiden. De vergadering zal gehouden worden in het bioscoop-theater „Trianon" en vangt 's mor gens te 10 uur aan. Na de openingsrede van den voorzitter zullen de huishoudelijke zaken worden be handeld, waaronder verkiezing van twee bestuursleden wegens aftreding van de heeren: C. v. d. Zwet en N. W. Laman. Voorgedragen worden door het bestuur- le vacature: 1. B J. v. d Meene; 2. G J. Wansink: 2e vacature: 1. C. H. v. Ulden, 2 C de Ruiter. Na een kleine pauze zal dan de heer R. Schuiling een lezing met lichtbeelden hou den over: „Roemenië, vroeger en nu." Na de middagpauze zal de heer dr. P. H. Ritter spreken over: „De persoonlijkheid van den onderwijzer". Door de firma B S. v. Kloeten alhier zal in een der foyers van het gebouw een de monstratie worden gehouden betreffende het werken met wasehechte kleurstoffen, reliefverven en stofverven. BINNENLAND. Te Leiden is overleden de heer H. W. Spendel, lid van den gemeenteraad. fStads- nieuws. le Blad). Voortzetting van de behandeling der Leid&che Gcmeentebegrootinfl voor 1930. (3e en le Blad\ De Eerste Kamer heeft de afschaffing van de Verdedigingsbelasting II en van de opcenten op de Suiliersccijns goedgekeurd. (Uit het Parlement. 2e Blad). De regeering heeft het voorstel tot invoe ring van plaatselijke keuze teruggenomen. (Binnenland, le Blad). Te Schiedam is een knrkenfabriek afge- brand. (Gemengd. 2e- Blad). Het hooger beroep van Salomon Lieber- mann. (3e Blad). De antomebieltentoonstelling te Amster dam: een rondwandeling voor de Pers. (2e Blad). Zijn overheidsmaatregelen tegen het dan sen te wachten? (Laatste Berichten, 1ste Blad). BUITENLAND. Rondom de Londensche Vlootconferentie. (Buitenl. le Blad). Weer eens een grensincident op den Bal kan. (Buitenl. Ie1 Blad). Mexico verbreekt de betrekkingen met sovjet-Rusland. (Buitenl. le Blad). LEIDSCHE STRAATNAMEN. Een historische toelichting van ir. G. L. Driessen. In navolging van hetgeen in andere steden werd gedaan, heeft thans ir. G. L. Driessen, oud-directeur van Gemeentewer ken, voor onze gemeente een boek samen gesteld over hetgeen bekend is omtrent den oorsprong en de beteekenis der tegenwoor dige straatnamen en daaraan eenige histo risch^ bijzonderheden toegevoegd ter juis tere belichting van de door deze namen in herinnering gebrachte personen en feiten. Aan dit werk, dat bij de N V. Boek- en Steendrukkerij Eduard IJdo in druk is ver schenen. is togeevoegd ee nopgave van „verdwenen" straatnamen, d.z. de voor malige aanduidingen van straten en grach ten, die thans nic-t meer bestaan of welker namen door andere zijn vervangen. Bij de politie alhier zijn inlichtingen te bekomen betreffende een vaarboom (18 voet lang), een kaas. een rijwiel en een autoband, welke voorwerpen als gevonden zijn aangegeven. Gistermiddag is de 6-jarige II. F. op den Nieuwe-Rijn van een auto gevallen, waarop hij was geklauterd. Hij bekwam ernstige verwondingen aan de linkerknie en werd door den E. H. D. naar de ouderlijke woning vervoerd. DE DROOGMAKING VAN DEN N.-W. ZUIDERZEEPOLDER. Oificieele opening der twee gemalen op 10 Febrnari. Naar wij vernemen, aJdus het ,.Hbld.", zullen de twee watergemalen van den N -W. Zuiderzeepolder den Oever en Medemblik in de eerste week van Februari worden opgeleverd, waarna op Maandag 10 Februari met zekere plechf'gheid de officieele opening zal plaats hebben. Op het oogenblik malen de beide instal laties nog steeds op proef. De opvolger van wijlen den heer H. W. Spendel als lid van den gemeenteraad is het oud-raadslid, de heer E. J Coster Gisteren is geslaagd voor het examen van accountant bij den dienst der directe belastingen onze stadgenoot de heer R. Yntema adjunct-accountant bij dien dienst Geslaagd zijn voor net -xamen Mr. Rijwielhersteller, dat gehouden is 21 en 22 Jan. 1.1. in de ambachtsschool te Tilburg, onder toezicht van den heer J. H Merx. Rijks nijverhcidsconsulent en den Directeur van voornoemde school en de commissie uit gaande van den R K. Bond van Rijwiel handelaren en Herstellers de heeren: J Regeer °n Joh v Zijr, alhier D v. Nicuwkerk Hazerswoude J de Lange. Nnordwijk aan Zee lac. de Linge. Noord- I wijk Binnen en J. Versteeg, Hillegom. Opgekomen waren 23 candidaten waarvan i er 2 werden afgewezen. DE ZUIDERZEE-WERKEN. Naar aanleiding van het berioht in het Dagblad van Noord-Brabant (gisteren door ons overgenomen) als zou de heer ir. A. Roebroek, rentmeester van het Rentambt Xiervaarl te Klundert als zoodanig aftreden en zijn functie verwisselen met die van landbouwkundig ing nienr bij den Nieuwe Zuiderzeepolders ferwiil aan ir. Mesu te Zwolle en ir. Smeding te Deventer, resr het afwatering»- en landbouwkundig werk zou i worden opgedragen verneemt het blad nader, dat de drie genoemde heeren voor alsnog alleen zijn benoemd in een dooi den Minister van Waterstaat ^amengect^'dc kleine commissie Jan welk-" is opgedragen de sociale, afwaterings- en 'andbouwkun- diee vraagstukken der Zuiderzeepolders te bestu^eeren en daarover den minister te zijnertijd van advies te dienen Uiteraard is nog niet uit te maken tot welk resultaat genoemde commissie zal ge raken. Het commissie-werk zai genoemde hee ren uit hun tetrenwoordiee functies niet ont- heffen Wat de toekomst brengen zal dient derhalve nog te worden afgewacht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1930 | | pagina 1