juistheid van dien lof reeds thans een oor
deel te vellen, ware onjuist, al is het waar
dat de meeste ministers in de Kamer al hun
programma voor de nieuwe periode hebben
onthuld en dat daarbij meerdere uiterst be
langrijke voorstellen in uitzicht zijn ge-
steldl Natuurlijk heeft het kabinet-De Geer
een erfenis achtergelaten, die thans verder
dient te worden behandeld, doch deze is nog
betrekkelijk klein, doordat de vorige be
windslieden zich in de laatste dagen van
hun regeering hebben beijverd om zooveel
mogelijk van hun plannen afgehandeld te
krijgenten voordeele van het land, ten
voordeele ook van eigen glorie!
Gaan wij in het kort na. wat hel afgeloo-
pen jaar ons in dit opzicht heeft gebracht,
dan dient te worden gewezen (in stelselooze
volgorde) op: de wijziging der telefoon tarie
ven door invoering (met 1 Januari a.s.) van
het gesprekkentarief. Plannen tot automati
seering van de rijkstelefoon en instelling
van 22 interlocal centrales, w. o. ook Lei
den, zijn tenslotte toekomstmuziek, die hier
verder kan worden uitgeschakeld. Aangeno
men of van kracht verklaard werden onder
meer: do wet op de financieele verhouding
tusschen het rijk en de gemeenten, die be
doelt een minder gioo! verschil te brengen
in den belastingdruk der conlribuabelen in
de verschillende gemeenten; de wet lot wijzi
ging van het welhoek van Koophandel, in
zake publicatie van jaarstukken en van do
balans der N V.het werktijdenbesluit voor
Winkels (zonder te wachten op een regeling
voor de winkelsluiting}, do accijnsverlaging
op gedistilleerd; de Ziektewet; een wijziging
van de Leerplichtwet, die verplicht, dat een
kind, hetwelk zeven jaar onderwijs heeft
gehad, maar nog geen dertien jaar is, nog de
klasse doorloopt, waarin hel geplaatst is en
een wijziging van de Invaliditeitswet, die de
'loongrens van f. 1200 op f, 2000 bracht.
Op den zeventienden October verwierp de
Tweede Kamer een amendement Marchant
om militairen onder de Ambtenarenwet te
doen vallen. Beter kwamen de burgerlijke
rijksambtenaren er af, ten gunste van wie
het nieuwe Bezoldigingsbesluit van kracht
werd verklaardt
Een kwestie van voortdurende zorg was
ook nu weer die van de verhouding tu<*-
schen Nederland en België. Op den zestien
den Januari kwam België met een nota,
welke nieuwe voorstellen heette te bevallen,
en sindsdien zijn tallooze stukken over en
weer gewisseld, zonder dat er naar builen
eenige vooruitgang aan den dag kwam. Dat
deze er ook inderdaad in het geheel niet
was, bleek op 17 Juni, toen men na weder-
zijdsch overleg overging lot publicatie der
gevoerde briefwisseling. Partijen handhaaf
den hun standpunt ten volle en van eenige
tegemoetkoming is dan ook tot dusverre
geen sprake geweest. Tenzij: achter de
schermen, hetgeen evenwol niet waarschijn
lijk moet worden geacht. Op Zaterdag 23
februari, scheen de aangelegenheid plotse
ling op de spits te worden gedreven door
een publicatie in het Utrechtsch Dagblad
van een zoogenaamd Fransch-Belgisch mili
tair verdrag!
De voor ons land zeer verontrustende ont
hullingen deden een vloedgolf van veront
waardiging ontsfaan, die allengs echter door
groeienden twijfel werd verzwakt. Dr. Rit-
fer hield in hel „U. D." zonder voorbehoud
de juistheid zijner publicaties staande en
zelfs Parijs, Londen, Berlijn en New-York
kwamen aan de kwestie te pas en gaven er
hun oordeel over, totdat.... de waarheid
aan het licht kwam en het duidelijk werd
dat de man, die zoo buitengewoon hoog van
den toren had geblazen, in casu, dr. Rit ter,
op eigenlijk zeer goedkoope en kinderlijke
wijze in de val was geloopen, die door een
fantast als Ward Herman was opgesteld 1
Meerdere perikelen hebben de betrekke
lijke rust van de regeering verstoord. Cura
cao 1 Deze enkele naam is voldoende om heel
het drama van den overval der Venezuelanen
in de herinnering terug te roepen en weer
de blamage te schilderen van het Neder
landsch gezag, in het verre Westen....
Als gold het een genoeglijk uitstapje, zoo
kwam op 8 Juni een groep opstandige Vene
zuelanen onder leiding van generaal Urbino
Willemstad binnenrijden. Dopleton-wacht
was tijdelijk afwezig en voordat de man
schappen in hot wachtlokaal er op verdacht
waren, werden zij door de indringers over
vallen. Drie Nederlandsch militairen ver
loren er het leven bijl Ileel de kazerne werd
bezet, alle wapens in beslag genomen....
en toen dit alles zich had voltrokken zon
der noemenswaardigen tegenstand., kwam
de commandant der troepen, die inmiddels
telefonisch van den toestand op de hoogte
was gebracht, van uit de stad het kazerne
terrein oprijden met een moed, Don Qui-
cholte waardig! Hij werd overmeesterd en
onderging aldus hetzelfde lot als de op 11
Januari derwaarts vertrokken gouverneur
Fruylier, die aangeboden hulp afwees, geen
enkele poging deed het verzet te organisee-
ren, doch op bevel des heeren Urbino zelfs
zoo welwillend was te gelasten geen tegen
stand te bieden en den bandieten daarne
vens met hoofensch gebaar de gelegenheid
bood met hun buit aan boord van een schip
te ontvluchten. Ongetwijfeld is het heel
moeilijk van zoo verren afstand precies de
omstandigheden te beoordeelen, maar de
feiten, die sindsdien in krantenverslagen cn
rapporten zijn gepubliceerd, hebben toch
wel bewezen, dat de houding van den gou
verneur en commandant niet juist is ge
weest, althans niet beantwoordend aan de
plicht, welke aan het bezetten van een zoo
hooge en verantwoordelijke functie nauw
verbonden mocht heeten. Dat de regeering,
die over deze kwestie vele scherpe en rake
dingen heeft moeten hooren, ten slotte deze
overtuiging deelde, bewijst liet ontslag aan
den naar Nederland ontboden gouverneur,
ook al werd hem het preadicaat ..eervol" niet
onthouden. Tegen den commandant zal ver
moedelijk krijgstuchtig worden opgetreden.
De benoeming van een militair tot-gouver
neur (majoor Slobbe) alsmede het zenden
van een oorlogsschip naar Curacao, toonen
aan dat er thans een andere geest over de
regeering is vaardig geworden ten opzichte
van dit. eigenlijk vergeten, gebied. Uit het
kwaad kan zoo ten laatste misschien nog
iels goeds groeien l
Moeilijkheden voor de regeering waren er
ook heel dit jaar in den aether, doch het
pleit niet voor de bewindslieden, zoomin
als voor den op 22 Januari benoemden
Radio-raad, die van advies moet dienen, dat
zij er na zoo langen tijd nog niet in zijn
geslaagd een aanvaardbare oplossing te
vinden in een puzzle, die driekwart van
ons volk op buitengewoon sterke wijze in
teresseert. Vinnig, onaangenaam en unfair
is op den duur de strijd geworden tusschen
de diverse omroepverenigingen, en de re
geering werd er zelfs door aangezet tot een
daad, waarvoor zij op dit oogenblik dat
is 21/» maand later! nog geen afdoende
verontschuldiging heeft kunnen vinden. Wij
bedoelen: het afbreken van een radio-rede
van den heer Vogt. Maanden, vele maan
den geleden, toen men wist welke golfleng
ten aan ons land waren toegekend, had de
minister van Waterstaat dienen in te grij
pen en zijn beslissing moeten nemen zij
liet al dan niet gesanctioneerd door het
gansche kabinet. Heel die radio-misère van
thans, die scheldpartijen voor de microfoon
en die dikwijls weerzinwekkende methoden
der propagandisten om hei ledental der om-
roepvereenigingen op te voeren, al is het
dan met menschen, die nog nooit een radio
hebben beluisterd (methoden, die inderdaad
worden toegepast!) had op die manier voor
komen kunnen worden. En moéten worden.
Wijziging in de omstandigheden, die uitstel
wenschelijk mocht maken, was daarenbo
ven redelijkerwijs niet te verwachtenl
Slechts één voordeel was er aan het talmen
verbonden, en wel dit, dat alle partijen zich
uitsloofden hun uitzendingen te verbeteren.
De eigen studio van de Vara (op 2 Maart
geopend) en de nieuwe gebouwen van de
K.R.O. (een maand geleden door mgr. Aen-
genent plechtig ingewijd) staan hiermede in
nauw verband.
Aan de radio-amateurs werd de gelegen
heid geboden zich een zendvergunning te
verwerven. Dc voorwaarden daartoe werden
op den 7den Juni van dit jaar bekend ge
maakt. Inzake de radio op de scholen werd
nog geen beslissing verkregen, hoewel de
onderwijsraad bereids verklaard heeft geen
bezwaren te hebben. Het radio-telefonisch
verkeer tusschen Nederland en het buiten
land onderging een enorme uitbreiding door
de opening van de verbinding met Indië.
Ter inwijding hield de toenmalige minister
van Waterstaat, ir. van der Vegle, op den
7den Januari een kruisgesprek met den
Landvoogd, jhr. de Graaft. In den loop van
het jaar heeft deze dienst zich verder steeds
waardevoller getoond en het aantal ge
sprekken neemt bijgevolg dan ook als het
ware met den dag toe.
Na de politiek en haar omvangrijken na
sleep komen wij tot de economische ge
steldheid. Ook hier licht- en schaduwzij
den, vooral tengevolge van de tallooze be
lemmeringen, die onze zakenmenschen in
het buitenland ondervinden. Globaal be
schouwd kan er desondanks geen reden zijn
tot ontevredenheid. De tijden zijn normaler
dan in veie jaren het geval is geweest en
dat het bedrijls- en handelsleveu zijn acti
viteit niet verloren heeft in de periode van
decadentie wordt bewezen door de buiten
gewoon groote belangstelling voor de Ne-
derlandsche Jaarbeurs, te Utrecht, die na
elke uitbreiding der gebouwen direct weer te
klein blijkt om alle wenschen te kunnen
bevredigen! Dat tegelijkertijd de werkne
mers van den opbloei profiteeren, spréékt
vanzelf. Een uitvoerig rapport over loonen
en loonsverhoudingen in ons land komt dan
ook tot de conclusie dat de loonen tegen
woordig het dubbele zijn van vóór den oor
log en dat de arbeider (de stijging der
kosten voor levensonderhoud in aanmer
king genomen) daarvoor ongeveer 25 pet.
meer kan koopen dan in de jaren vóór den
wereldknjg. Het aantal stakingen van groo-
ten omvang is vermoedelijk daardoor
in het af geloopen jaar heel klein geweest.
De belangrijkste waren die in de Zaansche
houtindustrie, die der Groningsclie landar
beiders, de Scheveningsche visschers-sta-
king en de conflicten te Maastricht en Sluis
kil, terwijl in dit verband tevens melding
moet worden gemaakt van het bioseoopcon-
flict, al was dit dan van geheel anderen
aard. Welhaast zonder uitzondering hebben
de rijksbemiddelaars bij de onderhandelin
gen uitstekend werk gedaan. Inmiddels zijn
in het komende jaar meerdere conflicten
tusschen werkgevers en werknemers te
wachten. Immers op de vergadering van het
N.V.V., op den achtsten September gehou
den, heeft de voorzitter, de heer Kupers, ge
zegd, dat de economische toestand nu zoo
verre hersteld is, dat de vakbeweging meer
en meer uit de verdedigende houding tot
den aanval kan overgaan! De kwestie der
werkloosheid bleef de aandacht vragen ge
durende 1929, maar geleidelijk valt toch
verbetering waar te nemen.
Terecht werd in de troonrede geconsta
teerd dat de toestand van handel en nij
verheid stof geeft tot dankbaarheid. Een
enquöte, nog dezer dagen gehouden door
één onzer groote dagbladen, heeft de juist
heid daarvan nog eens duidelijk in het licht
gesteld. Zelfs ondanks de beursdébacle te
New-York, die overal haar gevolgen deed
gevoelen, was er vrij belangrijke vooruit
gang. De vorming van enorme internatio
nale concerns (Philips, Margarine Unie e.a.)
heeft daartoe overigens in geen enkel op
zicht medegewerkt. Veeleer vragen vele
deskundigen zich zelfs af, wat de redenen
zijn geweest, die gedreven hebben tot het
vormen van combinaties, die bijkans over
de geheele linie nadeel hebben opgeleverd
voor de betrokkenen! Behalve in het bui
tenland heeft onze nijverheid ook in het
eigen land vele nieuwe relatiö9 tot stand
kunnen brengen, al kan hier ongetwijfeld
nog zeer veel gedaan worden in het belang
van het Nederlandsch fabrikaat, dat mee-
rcndeels den toets der critiek met de bui-
tenlandsche producten volkomen kan door
staan. Onze uitvoer naar Indië ging echter
opniew achteruit. Een dienst voor economi
sche voorlichting, gelijk in de troonrede in
uitzicht is gesteld, zou ten aanzien hiervan
hoogst waarschijnlijk veel nuttig werkkun-
nen doen.
Bezien wij de algemeene cijfers, die dezer
dagen werden gepubliceerd, over onzen in-
en uitvoer gedurende de eerste negen maan
den van dit jaar. dan blijkt dat de invoer
tegenover den uitvoer staat als 57,74 tot
42,26, terwijl deze cijfers verleden jaar
respectievelijk 57,82 en 42,18 bedroegen.
De export is dus in feite nog iets grooter
geworden en dientengevolge nam ook het
goederenverkeer te water met ïiet buiten
land toe. In die genoemde negen maanden
besomde het 76 millioen ton, tegen 78 mil-
lioen in 1928. De waarde van den uitvoer
van radio-toestellen sprong van 46 tot 59
millioen gulden omhoog!
Intusschen is er bij al deze gegevens om
trent stijgende bloei een „maar". Want de
kwestie is dat de gemiddelde prijs van den
invoer zich ongeveer bewoog op het peil
van verleden jaar (91 gulden per ton), ter
wijl de gemiddelde uitvoerprijs een tuime
ling maakte van 130 op 124 gulden per ton.
Bij meerdere drukte was er dus minder ver
dienste, en het zijn voornamelijk de land
en tuinbouw, die daarvan de pijnlijke ge
volgen ondervinden. Herhaaldelijk heeft
men den laatsten tijd in het Parlement de
klacht kunnen vernemen dal land- en tuin
bouw noodlijdend zijn en de regeering den
plicht heeft hiertegen maatregelen te bera
men. Het Suikerwetje, bedoeld om steun te
verleenen aan de bietsuikerindustrie, be
rustte op hetzelfde idee, doch de Eerste
Kamer deed het door de Tweede Kamer
goedgekeurde wetje, sneuvelen op den 31en
October j.l. In een rapport van de land-
bouwcommissie der C.H.U., dat begin
Maart verscheen, is er op gewezen dat het
land- en tuinbouwbedrijf in hooge mate af
hankelijk is van dc buitenlandsche markt
en dat het evenwicht tusschen kost- en we-
reldprijs momenteel verbroken is. Vele tak
ken van dit bedrijf zijn dientengevolge in
minder gunstigen toestand, naar aanleiding
waarvan met klem werd aangedrongen ora
in te sluiten verdragen deze producten een
gunstige positie te geven voor den uitvoer.
Daarnevens moet zoo werd er gezegd
de stijging van den cultuurgrond- en pacht
prijs worden tegengegaan door vergrooling
van de oppervlakte cultuurland. In deze
richting is sindsdien bij voortduring actie
gevoerd door allen, die in eenigerlei ver
band slaan met den land- en tuinbouw,
maar men heeft er tot op heden nog heel
weinig resultaten van gezien. Het op 2 Juli
ingediende wetsontwerp tot regeling van de
pacht moge goed bedoeld zijn, veel nut ziet
men er in de betrekkelijke kringen niet van
in. Weinig anders dan critiek hoort men
daar trouwens ook over de te venvachten
Algemeene Maatregel van Bestuur, waarbij
zekere eigchen zullen worden gesteld aan
verschillende land- en zuivelproducten;
zulks om knoeien te voorkomen.
De bloembollenhandel boekte meerendeels
gunstige resultaten. Hierover uit te wijden
ware overdreven, gezien de vrij uitvoerige
mededeelingen, die daaromtrent op den zes
tienden van deze maand door den heer
Krelage zijn gedaan in de rede, die door hem
werd gehouden ter opening van de 162ste
algemeene vergadering van „Bloembollen
cultuur".
Ook de visscherij gai reden tot voldoe
ning. Nog in September maakten wij mel
ding van de groote uitbreiding der vis-
schersvloot te IJmuiden, die er toe leidde
dat men ruimte tekort kwam. Slechte re
sultaten van het bedrijf hebben gewoon
lijk geen geweldige uitbreiding ten ge
volge...! Over de veehouderij, tenslotte,
werden meerdere weinig prettige berichten
gepubliceerd, doch men schijnt hier toch
een uitzondering to moeten maken voor de
varkensfokkerij en -houderii, die in eenige
streken zelfs groote winst 'heeft opgeleverd.
Het luchtverkeer heeft ook in het jaar,
dat thans achter ons ligt-, weer in niet
geringe mate bijgedragen tot de verbrei
ding van Neerland's faam en glorie in den
vreemde, en het ziin voornamelijk de post-
vluchten naar Indië geweest, die wijd en
zijd de aandacht op ons land hebben ge
vestigd. Jalouzie van Engeland was oor
zaak dat i-n het begin van dit jaar geen
gebruik modht worden gemaakt van de
Britsoh-Indische vliegvelden, die alleen
voor militaiT verkeer boetten bestemd te
zijn en de vluchten moesten toen noodge
dwongen worden stopgezet. De voortduren
de drang, van Hollandsehe zijde uitge
oefend, en vermoedelijk ook wel een beetje
de vrees om zich in het oog der gansche
wereld te blameeren, heeft de Britten
later weer iets toeschietelijker gemaakt,
waardoor Diet- mogelijk werd vanaf 12 Sep
tember acht retourvluchten te organisee-
ren die reeds voor het meerendeel zijn ge
slaagd! De successen onzer kranige vlie
gers ook in vorige jaren reeds behaald
moeten noodwendig afstralen op de be
treffende Nederlandsche industrie en het
behoeft derhalve geen verwondering te
wekken, dat bij dc Nederlandsche Ylieg-
tuigenfabriek vele en gTOot-e bestellingen
uit hot buitenland binnenkwamen. Nadat
Frankrijk opdracht- had gegeven voor dc
levering van tien Fokker-verkeersvliegtui
gen, kwam ook België op 23 Januari met
een 'bestelling, en het resultaat is thans
dat dit roemruchte Nederlandsche product
nu al bij 30 luchtvaart-maatschappijen in
32 verschillende landen in gebruik is ge-
Feiten en gebeurtenissen van dikwijls
uitzonderlijk belang, die nochtans in wei
nig of geenerlei verband met elkaar staan,
dienen hier verder aan de vergetelheid to
worden ontrukt. Allereerst zij dan gewe
zen op de wegenverbetering, die met
kracht werd voortgezet en over het alge
meen tot groote tevredenheid stemt, hoe
zeer e«r vooral in het parlement dan ook
door meerdere leden critiek op het tempo
is uitgeoefend. Heel jammer is het slechts
dat de snelheid van het verdwijnen der
tallen hierbij heel ver ten achter staat.
Floris Vos heeft ongetwijfeld niet vruch
teloos zijn actie tegen den Muider-tol ge
voerd (hij dankt er in ieder geval zijn
Kamerlidmaatschap aan!), maar veel ver
der dan dat de aandacht op deze middel-
eeuwsche instellingen is gevestigd, zijn wij
eigenlijk nog niet, al heeft de minister van
Waterstaat reeds in Januari van dit jaar
per circulaire de medewerking van Ged.
Staten der provincies ingeroepen om zoo
veel mogelijk tot opheffing van tollen te
geraken. Een andere verkeersmoeilijkheid
vormt de onbewaakte overweg, die in 1929
weer een vijftiental slachtoffers heeft ge-
eischt. Terecht bestond de hoop dat een
officieele commissie van onderzoek zou bij
dragen tot de redding uit den noodtoe
stand, doch de publicatie van het rapport
(op 2 Mei) bracht de ontnuchtering: „on
bewaakte overwegen zijn toelaatbaar en
nuttig", ziedaar de conclusie van de hee
ren op wie de hoop van het. land was ge
vestigd. Voorloopig kan men daarmede de
gedachte aan het weer onder bewaking
stollen der overwegen wel aan den kauw
zetten. Waartoe men bereid is, dat is het
nemen vam proeven met flikkerlichten,
maar daarmede moet men momenteel dan
ook al heel tevreden zijn!
Het werk tot demping der Zuiderzee
vlotte naar wensch. De drooglegging van
den Wieringermeer-polder kwam gereed,
terwijl juist dezer dagen igemeld kon
den dat de groote afsluitdijk vermoedelijk
al in 1932 (dit is 2 jaar vroeger dan men
verwacht had) klaar zal komen. De kos
ten zullen ongeveer acht millioen mee
vallen.
Op kericelijk gehied hccrschte vrij alge
meen rust. „Rust" in dien zin, dat or
zich geen kwesties voor deden als bijvoor
beeld die van ds. Geelkerken. Een aan
gelegenheid als die van ds. Duyl moge be
langwekkend zijn geweest, een „groote"
zaak was het toch allerminst. In de Ned.-
Herv. Kerk werd lang en breed gesproken
over plannen tot reorganisatie, doch be
sluiten zullen voorloopig hieromtrent nog
wel niet te verwachten zijn. Een zaak van
veel meer publieke interesse was die be
treffende hot leiderschap in het Leger des
Heils. Wel is waar is dit in feite een bui
tenlandsche aangelegenheid, doch zij heeft
ook hier te lande algemeen de aandacht-
gehad Op 16 Januari werd generaal Booth
ongeschikt verklaard om nog langer als
leider op te treden en kort daarna werd
generaal Higgings als zijn opvolger aan
gewezen! Generaal Booth heeft het niet
lang overleefd. Betrekkelijk spoedig na
ziin afzetting werd hij grafwaarts ge
dragen.
In de oud-Katholieke kerk werd op den
derden September mgr. Behrends be
noemd tot bisschop van Deventer als op
volger van wijlen mgr. Spit. Tenslotte
dient hier cvein gewezen te worden op het
bezoek van kardinaal van Rossum aan ons
land.
Jaar-in, jaar-uit teisteren rampen van
velerlei aard het land en zijn bevolking
en vrij zijn daaraan ook in 1929 niet ont
komen. Zeer opvallend was daarbij het bui
tengewoon groot aantal branden, dat voor
tientallen milioenen heeft verwoest en hier
en daar zelfs menschenlevens heeft geeischt.
De verwoesting van het Leidsche stadhuis
op den twaalfden Februari kan worden
beschouwd als de inzet van de haast ein-
delooze reeks, die iedere week weer een
nieuw vervolg heeft gekregen. Bijkans te
gelijkertijd met Leiden woedde te Amster
dam de brand in het Flora-lhealer, bene
vens die te Gouda in de brandweerkazerne.
Op dien oenen ongeluksdag maakte ons blad
melding van niet minder dan veertien bran
den! Ook daarna heeft de roode haan op
schrikkelijke wijze zijn stem doen hooren.
Verwoest werden o.m.: 11 April de .Gen
nepermolen", te Gennep; 15 April: een.
rijstpellerij te Rotterdam; 18 April: het Pa
leis voor Volksvlijt, te Amsterdam28 April
van Reeuwijk's meubelmagazijnen te Rot
terdam; J Mei: Vercenigde Touwfabrieken
te Maassluis; 7 Mei; 24 huisjes bij Zalt-
Bommel; 24 Mei: stroocartonfabriek te
Veendani; 27 Mei- Arendonk's Schoenfa
briek te Tilburg. 28 Mei: tabaksfabriek „De
rookende Moor", te Amsterdam; 30 Juni:
olieslagerij "De Pijl", te Wormer; 1 Aug..
hotel „De Plasmolen" te Gennep en Mook;
23 Aug.: het Casino te Nijmegen; 4 Sept.:
over het geheele land meer dan 20 huizen,
die door den bliksem werden getroffen; 17
Oct.: Koekfabriek „De Damiaatjes" te Haar
lem; 9 Dec.: acht groote gebouwen te Mid
delburg. In Rotterdam bleken meerdere
branden moedwillig te zijn aangestoken en
na lang zoeken slaagde de politie er op
19 Juli in den dader aan te houden. In
chronologische volgorde mogen hier verder
eenige der meest schokkende feiten worden
medegedeeld: 16 Januari: de reddingboot
Prins der Nederlanden bij Hoek van Holland
vergaan, alle acht opvarenden verdronken;
18 januari: te Grootegast vier veldwachters
vermoord; 11 Maart: te Varik vier men
schen onder kruiend ijs geraakt en ver
dronken; 2 April: Vaardingsche botter met
vier opvarenden, die al lang werd vermist,
opgegeven; 4 April: te Den Haag 2 men
schen ogekomen in een riool; 17 April:
vliegongeluk bij Venlo, een doode en een
ernstig gewonde; 1 Mei: vliegtuig bij Den
Helder neergestort, de officiervlieger ge
dood; 2 Mei: vliegboot bij Bagdad veron
gelukt, officier-vlieger Evers gedood; 12
Mei: kelelontploffing op de „Barendrecht",
vier leden der bemanning omgekomen; 13
Juli: auto-ongeluk hij Dubbeldam, drie
dooden. waaronder een Leidsch student;
24 Juli: ontploffing in de Aardappelmeelfa
briek te Veendam, acht dooden en vele
gewonden: 9 Sept.: ramp op het stoomschip
Vimeira in de Rotterdamsche haven, tien
menschen om het leven gekomen-. 28 Sept.:
spoorwegongeluk bij Westwoud, de hoofdlei
der gedood-, 20 Dec.; stoomketel van een
sleepboot ontploft te Groningen; 5 dooden
en vele gewonden.
Alastrim. Encephalitis en kinderverlam
ming brachten verder groote onrust, ter
wijl de moorden in den polder Blijdorp te
Rotterdam, aan het Bezuidenhout te Den
Haag en te Amstelveen, evenals rechtza
ken betreffende Giessen-Nieuwkerk, Culem-
borg en Lieberman in staat waren om avond
aan avond het publiek vele kolommen
nieuws te doen verslinden.
De troonrede, door H. M. de Koningin e
September gehouden in de vereenigde ver
gadering v. d. beide Kamers der Staten-Gene- i
raai, heeft met slechts enkele woorden mel
ding gemaakt van den toestand in Indië
en inderdaad is er weinig roden om breede
beschouwingen te houden over een situatie
die officieel bevredigend mag worden ge
noemd. doch in werkelijkheid hoogst on
zeker is. Teruggekeerd van een bezoek aan
onze Oost zeide Albert Thomas, de voor-
ziler van het Int. Arbeidsbureau te Pari
in Februari, dat Indië hem het visioen van
een grootsch werk van kolonisatie had-ge
geven on wij Nederlanders voelen ons
gestreeld door een dergelijke hulde
zonder er nochtans veel mee op te schieten.
De zaak is thans zóó dal de communistische
actie van het vorige jaar zich nergens
wec-r op een dergelijke schaal heeft her
haald. maar dat toch het dreigende ge
vaar niet overmand kon worden. De tal
rijke gevallen van sabotage en moordaansla
gen wijzen erop dat een nieuwe methode
wordt toegepast, die niettemin ter onder
drukking een ijzeren vuist hoodig heeft En
helaas is die vuist pas sinds korten tijd ge
toond. Eindelijk is men nu ook gaan optre
den tegen de Partij National Indonesia die
in vele gevallen als de bron van het kwaad
moet worden beschouwd. Eindelijk ook is
men gaan inzien dat niet mocht worden
geduld dat politie-agenten en andere rijks-
of gemeente-beambten, belast met de hand
having van het gezag deel uitmaakten van
een dergeijke organisatie
In de samenstelling van den Volksraad is
door het Nederlandsche parlement een zoo
danige wijziging gebracht dal thans een
anlandsche meerderheid mogelijk is.
De band tusschen Indië en het Moeder
land werd door radio en vliegtuig weer
nauwer aangehaald, terwijl ook in Indië
zelf het luchtverkeer ongelooflijk snel toe
nam.
Rampen van groolen omvang hebben in
1929 onze Oost gelukkig niet geteisterd. Na
tuurlijk woedden er verschillende branden
en liet zoo nu en dan de Krakatau haar aan
wezigheid merken.
Alvorens hier thans de gebruikelijke lijst
te geven van jubilea moge nog melding
worden gemaakt van de Zeppelin-vlucht
over Nederland op Zondag 13 October, de
eere-promotie op 13 Maart te Delft van de
heeren Stork en Deterding, het in dc-' vaart
brengen van de Statendam, ons grootste
stoomschip, dat op 16 Maart z'n eersten of-
ficieelen proeftocht maakte, het afscheid van
ir. Wortman als directeur der Zuiderzee
werken, van generaal-majoor van Everdin-
gen als gouverneur der K. M. A. en van ir.
Kalff, als directeur der Ned. Spoorwegen.
Ziehier thans de voornaamste jubilea pn
verjaardagen: 1 Jan.: Handelsver. Amster
dam, 50 jaar; 7 Jan.: Firma Wilton, te Rri-
terdam, 75 jaar; 10 Jan.: Koningin-Moe: r
vijftig jaar Nederlandsche, ter gelegenheid
waarvan Zij op grootsche wijze is gehuldigd.
15 Jan.: J. v. d. Meulen, te HazeTswoude.
25 jaar burgemeester; 23 Jan.: herdenking
350 jaar geleden dat de Unie v. Utrecht tot
stand kwam; id. Unie „School m. d. Bijbel"
50 jaar; 28 Jan.; K. Kistemaker, te Haarl.-
meer, bestuurslid Holl. Mij. v. Landbouw en
Ghr. Tuindersbond, 70 jaar; 4 Febr. tien
oudste afdeelingen van „Bloembollencul
tuur" 50 jaar; 8 Febr. Joh. H. Been. te Bon
Brie!, 70 jaar. 15 Febr.: prof. H. Visscher.
25 jaar aan de Universiteit te Utrecht; 19
Febr.: Frank van der Goes, tel Amsterdam,
de bekende 9ociaal-democraat, 70 jaar, 8
Maart: dr. Aletta Jacobs voor 50 jaar gepro
moveerd tot doctor in de medicijnen; idem:
prof. Brugmans, te Amsterdam, 25 jaar hoog
leeraar; 25 Maart: moj. Joh. Naber. Den
Haag, 70 jaar; 12 April: 25-jarig bestaan
Residentie-Orkest; 19 April: baron van
Wijnbergen, 25 jaar lid der 2e Kamer. :1
Mei: Willem Kloos, Den Haag. 70 jaan
idem: 25-jarig dokters-jubileum dr. Hcrma-
nides, te Noordwijk aan Zee; 8 Md: ds. Rut
gers, te Katwijk aan Zee, 25 jaar Ned. Hen.
Dredikant; 5 Juni: 100-jarig bestaan M'J-
tot bevordering der Toonkunst; 20 Juni: S
v. Houten voor 70 j. gepromoveerd lot dor-
tor; 23 Juni: dr. F. M. Wibaut, 70 jaar; s
Juli: 100-jarig bestaan regimenten Grena
diers en Jagers; 12 Juli: prof. J. H. Gun
ning, te Amsterdam, 70 jaar; 1 Septds
Welter. Den Haag, 70 jaar; 12 Sept.: nu
Lodcr, Den Haag, 70 jaar; 20 Sept zo-
jarig bestaan Marine-instituut te Willems
oord; 18 Nov.: prof. Diepenhorst Ie Am
sterdam, 25 jaar hoogleeranr; 1 Deo.: baron
van Geen, 25 jaar particulier secretaris^"
HM. de Koningin; 8 Dec.: Nederland*"'
Voetbalbond, -10 jaar.
Tot besluit van dit binnenlandsch
zicht een lijst van belangrijke personen,
van cms heen gingen: 1 Jan.: ds. Van 0-e-
Gildemeester, 73 jaar, Den Haag: 3 JaTV
ds, A. de Geus, em. Pred. Geref. Kerken. L
Zaandam, 73 jaar; 21 Jan.: J. G. Nijk, ou'
directeur rijkskweekschool voor onderwu
zers, te Haarlem, 66 jaar, 22 Jan.: ir.
Lelv, Den Haag. 74 jaar; 23 Jan.: pro*-
Gee'sink, Amsterdam, 74 jaar; 24 Jan.:
W. Rooyaards. 62 jaar, te Menton m
Frankrijk; 3 Febr. luit. gen. b. d. Verspit
te Soest, 91 jaar; 4 Febr.: baron Micn»t
van Verduynen, 73 jaar; 17 Maarlt: P
Huvbers, Nijmegen; 25 Maart: J. u
56 jaar. Middelburg; 29 Maart: André bpoor,
61 jaar. Den Haag; 7 April: gep. vice-adm
raai van Bleyswijk Ris, Voorscholen.
April- W. F. Tulen, Bergen op Zoom;
April: Abr. de la Mar, directeur 1
bureau. Amsterdam, 70 jaar; idem-
Telt. prop. Bijz. Vrijw. Landstorm,
graven, 52 jaar; 2 Mei: jhr. Verheye
lste Kamer, Den Bo9ch. 77 Jaar,_v,,_
Marius Spree, theater-directeur te - vin
Hingen. 52 jaar; 15 Mei: jhr 5f!
Pannuvs, burgemeester van N"°' hjjder.
jaar; 23 Mei- Willem Mans. kunsten
Den Haag, 56 jaar; 26 Mei: k;rtl
Deventer, bisschop der oud-Katho
