ye Jaargang
DINSDAG 3 DECEMBER 1929
No. 21387
MUZIEK.
SCHEEPSVERBINDINGEN.
Het voornaamste nieuws
van heden.
BINNENLAND.
LEIDSCH
LAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiën 35 Cts per regel Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts bij een
maximum aantal woorden van 30
Incasso volgens postrecht Voor eventneele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2 35 per week
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 -f portokosten.
ƒ0 15
„0 18
nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
:raardebestelling van
T STOFFELIJK OVERSCHOT
'AN DEN HEER K. SIJTSMA.
Een indrukwekkende plechtigheid.
ader zeer groote deelnemende belang
ing is hedenmiddag te 12 uur op de
aalplaats ..Rhijnhof"- het stoffelijk over-
it Ier aarde besteld van den heer K.
ma, in leven lid van den raad der ge
ste Leiden en medewerker aan ons
1
Ier de zeer talrijke aanwezigen op den
knakker merkten wij o.m. op het vol
le college van Burgemeester en Wet-
pers benevens den gemeente-secretaris
dr. Van Strijen, vele raadsleden, den
ndaris ter secretarie, den heer Rosier,
irzitter en secretaris van den Armen-
pastoor Smit en mr. van Toorenburg,
idikanten GToot Enzerink en dr. Boer-
de heeren Verbruggen, Zandvoort cn
als bestuursleden van het Genootschap
nis is Macht", prof. mr. R. Kranen-
voorzitter van de afdeeling Leiden
den Vrijzinnig Democratischen Bond,
van I tal lievan Embden, lid der
Kamer der Staten-Generaal, afge-
ligden van het bestuur der Ver. van
^burgeressen, tal van collega's, verte-
'oordigers van het administratief en
liscn personeel van ons Blad en voorts
veel vrienden en kennissen van den
leden c'.
lat de kist, gedekt met een enkel
istuk der familie in de groeve was
.'laten, trad als eerste spreker naar
dr. K. H. Boersema, predikant der
innig-'iïervormde Gemeente alhier, die
ten sterfhuize een korten rouwdienst
feleid.
[.Boersema zeide, dat hij ook hier een
*oord ten afscheid wilde spreker, om-
|de overledene behoorden tot een groo
ving dan enkel de huisgenooten De
Sijtsma toch wa9 bekend bij oud en
m de stad en er waren maai weinig
(en. welke hij kon passeeren zonder te
ïo groeten.
f wij in gedachten, aldu9 spr. den heer
p nog voor ons oog halen, dan krijgen
reer dien indruk van groote welwillende
deiijk. die zijn geheele persoon karak-
erde.
straalde een kinderlijke vriendelijkheid
tem uit en dat hi^zoo lang jong geble-
-1. komt door zijn eigen kinderlijk ge
il Altoos bereid om anderen te helpen
*oord en daad, gold hij daarnevens als
pn van zeldzame trouw. In dit ver-
citeerde spr. het tekstwoord tot den
en dienstknecht: „In het kleine zijt gij
w geweest, over vele en groote dingen
u zeilen". Trouw was de heer S. aan
wat hij eenmaal begonnen was; aan
pijkgebouw Geloof, Hoop en Liefde,
te! ..Leidsch Dagblad", waarin hij zoo-
teeft mogen schrijven en aan den raad
f ?emeente. waaraan hij bijna 30 jaar
zijn beste krachten heeft gegeven
bovenal ziet spr. hem als een
kd der kerkelijke gemeente en als
sioovig men9ch Zijn geloof hing even-
«jfiPn met den aard van zijn persoon-
1 Hij was. om het aldus uit te druk-
r3lionalistisch diesseitig geioo-
Waarbij zijn verstand aldus verwierp.
J'in geloof niet kon bevatten.
cansche politieke belangstelling was
Md van wat hij zijn christelijk geloof
H'j was een verstandelijk, sociaal
H en geloovend mensch, die wist.
de vervulling van zijn plichten de
s!em van God schuilde. Met een
woord zou spr. willen zeggen, dat
-.van den Wede. welke alle ver-
F boven gaat."
P fr-ersema eindigde met te zeggen, dat
M'-'ooedig mensch is heengegaan en
L God zijn ziel die rust moge
Samaar ieder mensehenhart uit
rende spreker was de heer .T. W
-j.. mrecteur-hoofdredacteur van ons
mede namens commissarissen der
Ly^naP liet geheele personeel den
huldigde om zijn groote werk-
^hetste hoe hij altoos klaar stond
I/Jrolle persoon te geven, wanneer
L heqi nep.
loen, twee jaar geleden, commissa-
^nden. dat nu voor den heer
C tijd van meerdere rust
■ü3n ie breken en hem pensioen
ptM eeQ^' kon hij zjjn oude vak niet
w?gen, omdat hij zich te jong
Spr. besloot met woorden van dank voor
alles, wat de overledene voor het „L. D."
gedaan heeft en namens het personeel van
hoog tot laag voor den hartelijken omgang.
Namens de afdeeling Leiden van den
Vrijz. Dem. Bond voerde de voorzitter, prof.
Kranenburg het woord, die zeide. dat een
trouwe en beminde vriend aan de partij is
ontvallen. Gedurende tal van jaren was de
heer S lid van deze staatkundige organisa
tie'. welker beginselen voor hem leefden.
Met zijn blijmoedig karakter, soms echter
ook met een strijdorsnatuur. met zijn sterk
ontwikkeld rechtsgevoel en groote plaatse
lijke bekendheid, heeft hij 28 jaar lang in
den Leidschen gemeenteraad op voortreffe
lijke wijze de belangen behartigd van dfe
stad. die hem lie'f was.
Wij zijn u aldus spr.. dankbaar voor
het zeer vele, wat gij voor de afdeeling ge
daan hebt; do leege plaats, welke hij ach
terlaat zal heel moeilijk te vervullen zijn.
Prof. Kranenburg besloot met nogmaals
zijn dankbaarheid uit te spreken voor den
toegewijden arbeid aan de beginselen, die
hem en ons dierbaar waren.
De heer Van Sermondt dankte uit naam
van de afdeeling Leiden van den Ned. Pro
testantenbond voor alles, wat de heer
Sijtsma als voorzitter, bestuurslid en be
langstellend lid heeft tot stand gebracht.
De laatste spreker was de heer Roos,
die in de Frie9che taal uiting gaf aan de
smartelijke gevoelens, welke bestuur en le
den van het Selskip FryslAn bekruipen bij
het overlijden van zijn oud-oprichter. Hij
schetste vervolgens de vele moeilijkheden
welke de heer S. tijdens zijn lang leven
heeft moeten overwinnen en dankte hem
voor den grooten steun, welke hij steed9 aan
de vereeniging van Leidsche Friezen heeft
verleend.
'De heer Sijtsma was iemand, die bij zijn
zoeken naar Vrede uitging van het beginsel,
dat liefde alles overwint en stelde hem als
voorbeeld van ware verdraagzaamheid en
echte Friesche trouw en eenvoud.
Met een „tot ziens in een beier vader
land" besloot de heer Roos zijn warm ge
voelde toespraak.
Nadat alle aanwezigen vcrsche bloemen
in de groeve hadden gestrooid, dankte de
schoonzoon van den overledene, de heer A.
van Leeuwen, mede namens de familie voor
de betoonde belangstelling.
Dc kist was gedekt met een groot aantal
kransen, w.o. van de raadsleden, de V. D. B.
afdeeling Leiden, Kennis is Macht. Ver. van
Staatsburgeressen, commissarissen en direc
tie, redactie' en technisch personeel „L. D."
en overige Leidsche collega's.
LEIDSCHE VER. TOT BEV. VAN
DE KENNIS IN DE GRAFISCHE
VAKKEN.
Lezing van den heer Van der Starre.
Ter afwisseling met het gebruikelijke
menu van grafische kost had gisteravond
het actieve bestuur van bovengenoemde
vereeniging in de collegezaal van het Na
tuurkundig Laboratorium een lezing met
lichtbeelden georganiseerd, waarin de heer
II van der Starre, technicus aan dat labo
ratorium het onderwerp „Lage temperatu
ren" behandelde
De spreker werd ingeleid door den voor
zitter. den heer N. de Bink. die begon met
zijn dank uit tc spreken aan de heeren prof.
de Haas, prof Keesom en dr. Crommelin
voor hun bereidwilligheid om deze zaal be
schikbaar te stellen. Na nog zijn teleur
stelling te hebben uitgesproken over de
slechte opkomst, kreeg de heer van der
Starre het woord, die op zeer bevattelijke
wijze, de beteekenis van het bereiken van
het absolute nulpunt 273 graden Celsius
beneden nul) uileenzette en een verklaring
gaf van de verschillende methoden om gas
sen tot vloeistoffen te verdichten.
Aan de hand van een aantal lantaarn
plaatjes gaf spr daarbij den aanwezigen
een overzicht van de verschillende bewer
kingen welke de gassen moetpn ondergaan
alvorens zij vloeibaar geworden zijn om
tenslotfe in een reek? interessante en wel
geslaagde proeven zijn dankbaar audito
rium een duidelijk beeld le geven van het
wezen van vloeibare lucht
Een hartelijk applaus dankte den heer
van der Starre voor zijn leerzaam betoog
hetgeen de heer de Bink in zijn slotwoord
onder aanbieding van een boekwerk al? be
wijs van erkentelijkheid nog nader onder
streepte.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Wijziging:
Leidsche Fabriek van Lampepit en Brei
garen, v.h. firma van 't Hooft en Co.. Oude
Rijn 29, Leiden.
Overl dir. J. C. Spiecker Sr., Leiden dd.
I 26 November 1929.
CENTR. NED. AMBTENAARS-
BOND, AFD. LEIDEN.
Het afdeelingsbestuur van bovengenoem-
den bond kwam dezer dagen bijeen, naar
aanleiding van het heuglijk feit, dat het
ledental in de afgeloopen maanden van dit
jaar met 93 was toegenomen en onlangs
het 300ste lid d=r afdeeling was ingeschre
ven.
Nadat de voorzitter deze toename, waar
toe elke vakgroep heeft bijgedragen, met
cijfers had toegehch! en aan de ijverige pro
pagandisten voor dit mooie resultaat van
hun werk woorden van dank had ge
bracht. werd besloten, om ter herdenking
van dit feit. op 10 December a.s. voor de
leden met hun huisgenooten en genoodig-
den een gezellige avond to houden, waarop
door den heer F S. Nonrdhoff, van Den
Haag, voorzitter van den Bond een herden
kingsrede zal worden gehouden.
De te alhier tot semi-arts bevorderde
studenten T. Engel, G. van Genderen Stort,
L A van Hoeke en S. van Nooten zijn be
stemd tot reserve-officier van gezondheid
bij den geneeskundigen dienst der land
macht.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
door een fout in het seizoen-programma van
de L. T. V. ..Jacob Cats" abusievelijk is ver
meld. dat de Dnmes-gymnastiekvereeniging
„Nieuw Brunhilde" haar medewerking zou
verleenen op het door eerstgenoemde ver
eeniging te organiseeren bal-ma?qué.
Gisteravond tegen halfnegen is dc
54-jarige banketbakker J. K., toen hij de
Plantage wilde oversteken, aangereden
door een personenauto bestuurd door N. J.
V., wonende aan de Heerengracht. K kwam
te vallen1, werd met een beenbreuk binnen
gedragen bij dr. de Graaff en vandaar ver
voerd naar het Academisch Ziekenhuis.
De politie heeft een rijwiel in bewa
ring genomen, dat onbeheerd op het Rapen
burg werd aangetroffen.
RESIDENTIE-ORKEST.
Dr. Van Anrooy is op de uitmuntende ge
dachte gekomen de symphonietta van
JanAcek in te studeeren en hij heeft Leiden
de eer waard gekeurd van een eerste uit
voering. Dat weten wij op prijs- te stellen.
Het werk is in Nederland nooit en buiten
's componisten geboorteland hoogst zelden
gespeeld. Voor zoover ons bekend, is hier
te lande zijn strijkkwartet eens uitgevoerd
en, dezer dagen, zijn mis te Rotterdam.
Leos Jandcek is het vorige jaar. 74 jaar
oud. in het Boheemsche stadje Brünn, waar
hij leefde en werkte, overleden. Merkwaar
dig is. dat deze man niet slechts tot de jon
geren behoorde, maar zelfs in de rij der
modernen een vooraanstaande plaat? innam.
Deze laatste algemeene waardeering genoot
hij ook nog maar een luttel aantal jaren.
Want men kende hem niet behalve in zijn
vaderland, waar hii vereerd werd. Den nas
naar het buitenland had hij zich zelf vrijwel
afgesneden ornaat zijn werk zich tot de
vocale compositie beperkte. En dat zou op
zich zelf nog geen beletsel zijn geweest
tegen het passeeren der landgrenzen, ware
het niet dat de Czechische teksten zijner
operas (zes in getal), koorwerken en liede
ren, zooals hij ze gecomponeerd heeft, on
vertaalbaar zijn. Want met een vertaling
gaat Jan&ceks rhvthme verloren, dat onmid
dellijk ontleend is aan den toonval der
woorden, die ontelbare karakteristieke mo
tiefjes helpen vormen, die los gemaakt van
de beweging van den Czechischen volzin,
van hun uitdrukkingskracht te veel zouden
verliezen. Met de vertaling is men tegen
woordig bezig zich het hoofd le breken.
Merkwaardig is het voorts, dat deze man
op een leeftijd, waarop anderen al lang de
lier aan de wilgen zouden hebben gehangen,
overgaat naar de instrumentale compositie,
die hem gemakkelijker den toegang kon
verleenen tot de Europeesche concertzalen.
Toen was hij om en bij de vijf en zestig En
het allermerkwaardigste is wel. dat wat
hij in de jaren 1925 en 1926 schreef werk is
van een jong man. Men zou eer gelooven
dat de Symphonietta een compositie is van
een vurig toondichter van 22 jaar in plaats
van iemand van 72 Maar toch ook weer
niet. in zoover de zekerheid der voorstelling
en de vastheid van schrijfwijze gemeenlijk-
de jeugd in die mate nog niet eigen is. Want
dit moet van de Symphonietta gezegd wor
den. dat haar componist wist wat hij wilde
en iemand was, die over de periode van
den twijfel heen was. Men zal nader tot het
werk komen als men het als een specifiek
na-oorlogsch beschouwt Het is. meenen we
te verstaan als een militaire symphonie De
bezetting wijst daar ook np. Ze vereischl
veel koper: o.a. \2 trompetten en 2 bas-
trompetten. Men schrikke niet; Van Anrooy
Majuor Slobbe, die dezer dagen benoemd zal
worden tot gouverneur van Curacao. Voor
nadere bijzonderheden zie men onder
„Binnenland".
heeft het met minder gedaan. Ook in gere-
duceerden vorm is het werk goed uitvoer
baar.
De tijd voor een esthetiek van dit opus
is nog niet gekomen. Het is veel te belang
rijk om met een nietszeggend „mooi" of
„leelijk" te worden afgemaakt. Want dat is
zeker, dat het stuk onze aandacht steeds
heeft gespannen gehouden. Het is sterke
muziek; muziek van iemand, die wat te zeg
gen heeft en. er de juiste uitdrukking voor
weet te vinden. Modern, origineel maar eer
lijk. overtuigend, respeclafdwingend. Ook al
ontmoet men wrijvingen waarmee men
aanstonds geen weg weet, ook al vraagt men
zich af wat die eindeloos herhaalde secun-
deval door de trompetten tegen het slot van
I eigenlijk beduidt en waarom in het Alle
gretto van V de aardige trompetrifelodie van
acht maten acht of tien keer herhaald moet
worden. Maar overigens wat pracht aan
melodie en rhythme valt er niet voortdurend
te bewonderen (bijv. de inzet van III door
violen en colli).
Van Anrooy heeft het zeer moeilijke stuk
zoo prachtig gespeeld, dat van uit de zaal
alles zeer eenvoudig leek. De heeren van
't orkest hebben getoond virtuose musici te
zijn; de koperblazers kunnen niet genoeg
worden geroemd. En van de heeren van het
slagwerk, het hout en het strijkkwartet geldt
hetzelfde. Van Anrooy. de ziel van alles,
onze hulde voor deze grootsche prestatie.
Het werk had een doorslaand succes.
Willem Andriesseir heeft het pianoconcert
van Schumann gespeeld, chef d'oeuvre van
's meesters pianocompositie in grooten stijl
Dit is Schumann op zijn allermooist. Nobel
naar inhoud en verschijning, vol dichterlijk
gevoel en van oneindige gratie, is het een
klassiek werk gewordei^ van de. nog altijd
bloeiende romantiek. Andriessen met» zijn
gevoelig toueheT en zijn fijnen smaak heeft
de solopartij innig en met dichterlijken gloed
gespeeld en Van Anrooy heeft even stijlvol
de importante orkestpartituur verklankt. Dat
was een toonbeeld van geacheveerd en be
zield musiceeren k deux De meesterpianist.
I die op een Bechsteinvleugel öpeelde uit het
magazijn Mens. werd enthousiast toege-
I juicht door de geheel gevulde zaal en de
dirigent kreeg zijn competente aandeel in
hel applaus.
Een episode uit ..Romeó et Juliette" van
Berlioz en Wagners Tannhauser-ouverture
completeerden het programma van dezen
schconen en belangrijken muziekavond.
De vo'.gende passagiersschepen ?.ijfi Woens
dag 4 December in radio-teieg an che ver
binding met de daarnaa-t verme.de ku t sta
tions en via die stations rechtstreeks te be
reiken. Medegedeeld door de N.T.M. Radio-
Holland.
Chr. Huygens, Colombo Radio Cryns-
S9a, Rugby Radio Grotius, Vittoria Rad.
Insulinde, Scheveuingen Radio Kon.
d. Ned., id. Maasdam, Rugby Radio
Maa^kerk, Cabo Pinisler e Radio Nicke-
rie, Rugby Radio Nw. Am terdam, Louisb.
Radio Vas Fatria, Weltevreden Radio
P. C. Hoofl. Scheveuingen Radio Fr. d.
Ned., id. Pr. Fr. Hendr., Rugby Radio
Fr. Juliana, S-heveningen Radio v, Rens
selaer, Rugby Radio Sibajak, Scbevenin-
gen Radio Tambora, Karachi Radio
Tjerimai, Scheveningen Radio Voleitdam.
Marion Radio Zeelandia, Amaralina Rad.
BINNENLAND.
De stadhuisbouw in den Leidschen Ge
meenteraad. (3e Blad).
De Wethonderscrids te Den Haag is opga-
lost. (Binnenland, le Blad).
Te Rotterdam is gisteravond een roeiboot
overvaren; de twee inzittenden zijn verdron
ken. (Gemengd, 2e Blad).
Te Castricum is een kind onder zand be
dolven geraakt en gestikt. (Gemengd. 2e
Blad).
De voorwaarden der Belgische liberalen.
(Buitenl. le Blad).
De behandeling der strafzaak-Liebermann
tot 14 Januari uitgesteld. (Rechtzaken, le
Blad).
BUITENLAND.
Amerika en Engeland wijzen China en
sovjet-Rusland op hnn onderteekening van
het Kellogg-paci (Buitenl. le Blad).
Verzoeningsactie na den oorlog. (Buitenl.
en Tel. le Blad).
DE HAAGSCHE WETHOUDERS
CRISIS OPGELOST.
In de gisteren gehouden gemeenteraads
vergadering heeft de heer Marchant (V.D.)
een motie ingediend, die als volgt luidde:
„De raad, overwegende dat het belang
der gemeente eischt, dat de raad een politie
seheppê, waarin het mogelijk is. dat de vier
wethouders op hun besluit tot altreden terug
komen, zonder dat één van de partijen iets
van het standpunt of beginsel prijs geeft;
„overwegende, dat deze positie zal zijn ge
schapen, wanneer het voorstel van B en W.
met betrekking tot het voorshands volgende
beleid in zake het grondbedrijf door den
raad zal zijn aanvaard;
„besluit van bedoeld voorstel den zake-
lijken inhoud te aanvaarden en gaat over
tot de orde van den dag".
Nadat de heer Marchant deze motie aldus
had gewijzigd:
„De raad, overwegende, dat het belang
der gemeente eischt, dat den raad een posi
tie worde geschapen." enz., heeft de raad
haar, na heftige discussie, aangenomen met
29 tegen 16 stemmen
De wethouderscrisis is daarna opgelost.
GOUVERNEUR VAN CURAcAO.
Majoor Van Slobbe, die tot gouverneur
van Curacao zal worden benoemd, werd 31
Oct 1882 te Schiedam geboren en trad 6 Dec.
1899 als vrijwillig 9oldaat bij het leger in
dienst. Hij werd ingedeeld bij het 6e reg int.
Bij Kon. Besluit van 17 Sept. 1906 werd
hij benoemd tot 2e luitenant bij dit corps
en vier jaar later kwam zijn benoeming af
tot le luitenant, in welken rang de heer
Van Slobbe werd overgeplaatst naar den staf
der Vie Infanteriebrigade
P-worderd tot kapitein, op 16 Juli 1919,
ging hij over naar het 13e reg infanterie;
in 1921 keerde hij weer terug naar het 6e
regiment om per 1 Oct. 1923 in rang en
ouderdom van rang te worden overgeplaatst
naar den generalen staf
Op 1 Oct jl. volgde zijn benoeming lot
majoor De heer Van Slobbe, die leeraar is
aan dc hoogere Krijgsschool en aldaar de
vakken van strategie krijgsgeschiedenis en
miiil. aardrijkskunde doceert, is ridder in de
orde van Oranje Nassau en officier in de
orde van den Eikekroon van Luxemburg Hij
is voorts bestuurslid van de Alg Roomseh
Katholieke Officieren Vereeniging en lid van
de commissie voor georganiseerd overleg
voor de landmacht.
NIEUW TWEEDE-KAMERLID.
De voorzitter van het Centr Stembureau
h. eft gisteren in de vacature ontstaan door
het bedanken van den heer A B de Zeeuw,
die als opvolger van den heer J ter Laan
benoemd was verklaard, benoemd tot lid van
de Tweede Kamer den heer G. van der Hou-
ven te Amsterdam.
