70*te Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 11 November 1929
Derde Blad
No. 21368
BINNENLAND.
DE STRIJD IN DEN AETHER.
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE.
KERK- EN SDHOOLNIEUWS.
FAILLISSEMENTEN.
KUNST EN LETTEREN,
Bullrich-Zout
UIT DE RIJNSTREEK.
FEUILLETON.
e geheimzinnige voetstappen
pa*-**-
De N. C. R. V. en de K. R. O. willen
plaatselijke zenders bouwen.
r de N.C.R.V. en den K.R.O. geza-
-nJijk is den minister van Water-
t een request gericht waarin gewezen
§ordt op het feit, dat de programma's van
den Huizer zender in sommige veraf ge-
Degen deelen van het land en ook in som-
ge groots steden in de laatste door
trische storingen niet met voldoend©
-gie en helderheid worden ontvangen,
rom genoemde organisaties na ingewon-
technisch advies de bedoeling hebben
evat, haar programma's in die steden
streken door middel van een plaatse-
__i zender, werkende volgens het Gleioh-
densysteem tegelijkertijd uit te zenden,
oor de plaatsing van een dergelijken
komen in aanmerking bet Zuiden
n Limburg, Vlissingen, Buitenpost (voor
'esland en Groningen) Halfweg (voor
arlem en Amsterdam) en het Westland
Rotterdam, Schiedam, Delft en Den
:g). Adressanten hebben aan den mims-
gevraagd haar zoo spoedig mogelijk
stemming voor den bouw dezer plaatse-
je zenders te willen verleenen en tevens
bepalen op welke der ondes communes
Gleichwellen-omroep zal geschieden,
t voornemen bestaat in een aan te vra-
audiëntie dit verzoek nog verder toe
lichten en de noodzakelijkheid daarvan
j bepleit-en.
et Gleiohwellen-systeem maanden
eden door de A.V.R.O. in het geding
-acht heeft dus het pleit gewonnen,
ook de N.C.R.V. en de K.R.O. het idee
laan is er reden om aan te nemen
de minister, hetzij dan aan de A.V.R.O.
zij aan de Christelijke organisaties, ver-
zal geven tot den bouw van plaatse-
e zenders op eenige der z.g. ondes corn
's, die zich ongeveer tusschen 200 en
M. bevinden. En in.dat geval loopt de
io-strijd op zijn eind, omdat dan o-
zendtijd vrij komt op den Hilversum-
of Huizer-zender dat een accoord
moeilijk meer te vinden zal zijn. Wij
'gen er overigens de aandacht op, dat
ook nog steeds een verzoek van de
R.A. bestaat tot den bouw van een
ti zender, zij het niet volgens het
Lwellensysteem
Ir. L. A. FRUYTIER.
Spoedig eervol ontslag.
,nr het Corr.-Bureau verneemt, is bin-
Ueer korten tijd te verwachten het Kon.
"hit, waarbij aan ir. L. A. Fruijtier op zijn
"k eervol ontslag wordt verleend uit
ahbt van gouverneur van Curasao.
DE NEDERLANDSCHE
SPOORWEGEN.
itbreiding werkplaatsen te Amersfoort
en Blerick.
aar het „Hbld." verneemt, zullen de
blaatsen der Nederlandsche Spoorwegen
'Amersfoort en Blerick, voor een andere
ling van werkzaamheden, binnenkort
"ge uitbreiding ondergaan
,oo zullen te Amersfoort van Januari as.
in de wagenwerkplaats in hoofdzaak ge-
goederenwagens en veewagens in tier
ing en contröle genomen worden, ter-
1 in de wagenwerkplaats te Blerick meer
'iaal de open goederenwagens zullen
en hersteld. Onder deze wagens zijn
k de kolenwagens te rangschikken, waar-
r het mogelijk wordt deze in de toekomst
£er naar de mijnstreek te kunnen diri-
n.
o verband met de uitbreiding van de
saamheden te Blerick zullen daar
~e tientallen bankwerkers op arbeids
rad worden in dienst genomen.
DE POSTVLUCHTEN.
Bij de K. L. M. is bericht ontvangen dat
de P.HA..E.Z. Zaterdag te 12.55 uur uit
Allahabad vertrokken en te 14.45 uut in
Akyab aangekomen is.
DRAADLOOZE TELEGRAFIE
VOOR 25 JAAR.
Zaterdag, 9 November, was het «en
kwarteeuw geleden dat het eerste met
draadlocze telegrafie uitgeruste Nederland,
sche oorlogsschip, Hr. Ms. pantserschip
„Hertog Hendrik", onder bevel van den
kapitein ter zee A. H. Hoekwater, naar
NedeTlandsch-lndië vertrok. Aan boord be
vond zich een radio-installatie, geleverd
door de Maatschappij Telefunken; de lui
tenant ter zee 2e kl. Van Iterson en do
adelborst le kl. Holtzappel waren met de
leiding der proefnemingen met dit eerste
marine-scheepsstation belast.
Op den avond van den 9den November
1904, werd. van uit het Engelsche Kanaal,
waar zwaar stormweer 't schip heftig deed
te keer gaan en de teere ontvangtoestellen
herhaaldelijk onklaar maakte, de draad-
looze verbinding tusschen een Nederlandsch
schip en een Nederlandsch station aan den
wal, beide onder beheer van onze Marine,
officieel geopend door een aanbiedingstele-
gram van hulde van den commandant van
Hr. Ms. „Hertog Hendrik" aan de Konin
gin, welk telegram, via een aan de stengen
van Hr. Ms. „Wassenaar" te Amsterdam
opgehangen antenne, van uit Het Loo werci
beantwoord. De origineele papierstrook
waarop dit eerste officieele telegram werd
opgenomen berust in bet Historisch Scheep
vaart Museum te Amsterdam.
Ook tal van andere telegrammen tus
schen de passagiers en de familie in ons
land werden gewisseld.
De draadlooze telegrafie had, hoewel
slechts in beperkten kring, haar intrede
gedaan in het Nederlandsche volksleven.
Nog geen maand later, op St. Nicolaas-
dag 1904, onderteekende de minister v«n
Marine, vice-admiraal Ellis, een besluit,
waarbij de kapitein-luitenant ter zee Hoven
benoemd werd tot chef van den Dienst der
Draadlooze Telegrafie bij de Marine.
De oudste draadlooze dienst in Neder
land werd hiermede in het leven geroepen.
Naar gemeld wordt zal den 9en Dec-em
ber a.s., op het Marine-Etablissement te
Amsterdam, dit feit worden herdacht.
MILITAIRE MUZIEKKORPSEN.
Naar gemeld wordt, is een regeling bi
overweging, waarbij aan de leden der mi
litaire muziekkorpsen voortaan niet meer
de muziekinstrumenten van Rijkswege in
bruikleen worden verstrekt. Aan die leden
zal alsdan een toelage worden gegeven,
waaruit de aanschaffing van muziekinstru
menten onder zekere controle door hen zelt
moet worden bekostigd.
o
„MEUWSENFONDS".
Te 's-Gravenhage is de elfde jaarvergade
ring gehouden van het „Meuwsenfonds",
hetwelk een stichting i9 van den Kon.
Nederl. Middenstandsbond, en zich ten doel
stelt de bevordering der middenstandsbe-
langen.
Het ledental liep in 1928 van 389 terug tot
367. Ontvangen werd aan contributie
f. 1.284.70; aan giften f. 344.25 en aan rente
f. 915.04. De rekening sloot in ontvangsten
en uitgaven op f. 3459 36. Het kapitaal van
het fonds bedroeg op 't einde van het boek
jaar f. 23 159.71 (v. j. f. 21.305.12).
VERSPREIDE BERICHTEN
H.M de Koningin-Moeder is Zaterdag
te 's-Gravenhage teruggekeerd.
Te' Den Haag is op 55-jarigen leeftijd
overleden ir. W. M. de Braun, hoofdinge
nieur der Telegrafie en Telefonie.
Naar de „Haagsche Courant" verneemt,
wenscht dr Berlage met in aanmerking te
komen om als bouwmeester van het nieuwe
Haagsche stadhuis op te treden, daar dit
werk te langen tijd in beslag neemt om
door hem op zijn leeftijd te worden onder
nomen.
69. Piero en Trijn, geleid door een zwarte, bracht men
in de troonzaal van den vorst, het was verschrikkelijk wat
ze zagen, Trijn van angst haast niet kijken dorst.
Menschenhoofden aan de haren hingen, aan den ingang
van de groote zaal, „die menschen. dacht Piero, moesten
dienen, voor een schotel van een koningsmaal."
70. De koning grijnsde toen hij hen zag komen, hij keek
ze eerst bewonderend aan. ..Kom hier," zeide hij tot hen
beiden, „komen jullie heel dicht bij me slaan. Wie zijn jul
lie toch, zoo eigenaardig, wie kunnen jullie toch wel zijn?"
„Die daar, zei Trijn „is Piero, koning, en mij noemen ze
eenvoudig Trijn."
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Menaldum: G. Groeneboer
te Doetinchem.
Te Wagenborgen (toezj: T. G. A. van
Dijk te Garslhuizen
Te Molkwerum (toez.): D. Bouman, cand.
te Veenendaal.
Aangenomen naar IJseimonde ds. H. W.
A. Nelck te Nes en Wierum.
Bedankt- Voor Giessendam-Hardinxveld:
G van Montfrans te Barneveld.
Voor Marssum: A. Landstra te Haas
trecht.
Voor Boxmeer (toez.) ds. J. OssewaaTde
te Vlijmen.
GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Eindhoven- (2e pred. pl.):
A. J. Fanoy, te Ferwerd.
DOOPSGEZINDE GEMEENTEN.
Beroepen: Te Borne (O.): B. v. d. Goot,
em. pred. te Apeldoorn.
PROF. Dr. T. CANNEGIETER
ONGESTELD.
Zijn toestand zorgelijk.
Prof. dr. T. Cannegieter, oud-kerkelijk
höogleeraar aan- de universiteit te Utrecht,
is, naar „De Standaard" meldt, sinds enkele
weken ernstig ziek. Zijn toestand is zor
gelijk.
HERV. PROV. BESTUUR
ZUID-HOLLAND.
Het Provinciaal Kerkbestuur van Zuid-
Holland benoemde tot secundus-kerkvisita-
tor in de plaats van d9. G. v. d. Zee, te
Den Bommel, die bedankte wegens vertrek
uit de provincie en wegens het optreden
als primus-kerkvi9italor van den heer F.
A. Groen te Hellevoetsluis: ds. J. J. van
der Grient. Herv. pred. te Brielle.
In de week van 49 November 1929 zijn
in Nederland uitgesproken 73 faillissemen
ten.
Opgeheven wegens gebrek aan actief
E. G. Couperus. Katwijk aan Zee.
LEIDSCHE
KUNSTVEREENIGING.
1899—1923.
In 1899 werd opgericht de „Leidsche
Kunstvereeniging Die Laeckenhalle". sinds
dien in 1904 herdoopt in „Leidsche Kunst
vereeniging". Tot de oprichters behoorden
de heeren dr. A. C. Harteveld, dr. N. Mar
tin, A. H. Dros, A. W. Sijthoff, Mr. Leem-
brugge1, F. F. W. Heintz en Breuning. Men
hield lezingen over beeldende kunèt en orga
niseerde tentoonstellingen, waarvoor in 1903
een zaal in het Nulsgebouw werd gehuurd.
Na eenige jaren moest men dezei zaal op
geven, daar de belangstelling voor de ten
toonstellingen niet groot genoeg was. Een
korten tijd werd nog geëxposeerd in een
bovenzaal van het Leidsch Dagblad; daarna
kwam het Ned. Museum De1 Lakenhal ter
beschikking, alwaar de tentoonstellingen tot
dusvar zifn gebleven.
De vereeniging bestaat nu 30 jaren en
mag zich den laatsten tijd verheugen in een
groeiende belangstelling, weshalve het Be
stuur heeft besloten dit feit op buitengewone
wijze te vieren op Zaterdag 16 November
aanstaande.
Des middag 3 uur wordt er in de Laken
hal een tentoonstelling geopend van mo
derne Hollandsche schilderkunst en plastiek,
ingc-'zonden dor de Kunstzaal Van Lier te
Amsterdam. Daarbij zullen met werk oa.
vertegenwoordigd zijn o.a. de schilders van
Herwijnen, Raoul, Hynckes, Jan Sluyters,
W. Schuhmacher, Charley Toorop, V. E. van
Uytvanck, enz. en de beeldhouwers John en
Willem Rüdeker, Johan Polet en Jules Ver-
meire.
Op den avond van dienzelfdtn dag wordt
in de Kleine Zaal der Stadsgehoorzaal een
vroolijke Kunstavond gehouden met mede
werking van Frans ter Gast. die zijn veel
geprezen schimmenspelen zal vertoonen met
muzikale begeleiding van Fran9 Daum, voor
drachtskunstenaar, die bovendien in zijn
repertoire zal optreden. Verder wordt een
vertooning gegeven van de „Kletsprent" van
Corne'lis Veth, voorstellende de Geschie
denis Aller Kunsten, waarbij in woord en
beeld beide zeer geestig de Kunst van
alle tijden de revue passeert.
Voor het verdere seizoen der vereeniging
staat op het programma o.a. een lezing over
modernei Hollandsche bouwkunst door den
architect Gralama, nog een of twpe ten
toonstellingen en eenige rondleidingen door
Haagsche musea en particuliere verzame
lingen.
Mej. C. Coebergh, Rijnsburgerweg 146, is
secretaresse.
RECLAME.
zorg voor een goede
spijsvertering door
Sinds 100 janr onovertroffen bij moeilijke spijsver
tering, manjmijnen enz 250 pr fl 0,60 Tobletten fl.
0,25 en (1. 1,20. Slechts echt in blauwe verpakking
met het portret van den uitvinder. Monsters
grails en (rnnco van den hoofdvertegenwoordiger
RtaBniin. Amstertfom Oost llnnoeosparkwe® 16
5724
ALKEMADE.
Bnrgerlijke Stand.
Geboren: Gerardus Cornells, zoon van A.
J. van der Zwet en G. Huigsloot. Marti-
nus, zoon van A. Verboon en A. van Soest.
Johannes Cornells, zoon van K. B. Boeker
en A. M. Koot.
Overleden: Johannes Antonius Petrus van
den Broek, 3 maanden.
Gehuwd: Leonardus Jacobus Otyerhoek
jm. 26 jaar en Petronella Jacoba Maria De
ters jd. 20 jaar. Engelbertus Adrianus
Pennings jm. 21 jaar en Anna Elisabeth
Bisschop jd. 21 jaar. Dirk Vreeken jm. 22
jaar en Mensje Cardol jd. 22 jaar.
BOSKOOP.
Burgerlijke Stand.
Geboren Hann, z. van A. Ramp en G.
W. Wester Agnes Maria, d. van A. Brand
en A. M. Vermeulen Cornelia, d. van J.
v. Drielen en C. J de Rooij Aart, z. van
P. de Wit en C. S. J. Frissel Josina Jo
hanna, d. van H. H. Verbij en M. J. Kerk
vliet Agalha Maria Johanna, d. van J.
Ramp en A J. v. d. Vlist Klara Louise
Geertrui'da Maria, d. van Th. de Wit en
J Klaverveld.
OUD-ADE.
Electrificatie van het Lageland.
Door Ged. Staten is goedkeuring verleend
tot aankoop van een strook grond van het
R.-K. Oud Armenkantoor uit Amsterdam, ten
einde dezen grond ter beschikking te stellen
van de Stedelijke Lichtfabrieken te Leiden
voor den bouw van een translormatoren-
station. Het zal dus niet lang meer duren
of Leiden zal met kabellegging een aanvang
maken, zoodat de ingezelenen van genoemd
buurtschap voorzien zullen worden van
licht en kracht. Dit besluit zal door belang
hebbenden met vreugde worden vernomen,
daar hiermede in een lang gevoelde be
hoefte wordt voorzien.
ktoriieerde vertaling uit het Engelsch
van Mevrouw Belloc Lownde9,
door Oswaldi.
f»
I «11 moest vandaag bij mijn moeder zijn
«en heb ik haar dit kostbare document
b\llen' 's er n'e' weinig van ge-
otten 26 js een ouderwetsche dame
ze was eenvoudig sprakeloos over som-
"9 hier!"11 ^'6 '1'er0P voorkwamen. Kijk
P'aalste hij den vinger op een regel
I Vim' ?e'vPlB bladzijden.
n a, i p.°n<^ voor een dansjaponnetjel
•rwif er niet meer dan drie el slof
Dj l^pon van tegenwoordig zit
"n ni. waarmede de huishoudster
nws aanhoorde, maakte hem razend.
on -ÜVe' ze ?een stom woord, jandorie!
011 ze hem in v... o
J hem
?el<ugen
ttlin Eva
in ieder geval haar leedwezen
en toestemmen dat haar
meer dan dwaas had gehan-
i n- 'jan uwaas nau geuaii-
ka ifljj eerschle zich en vervolgde op
.„Och.
ueuuei ia er me mei zoo
"hen IV .Wln(kn. Ik heb er niets mee te
"ka nm j n'e' van p'an Veiling
et tflia e eenvoudige reden, dat ik er
spraï Adelaide Strain:
„Natuurlijk zou Eva die rekening uit haar
toelage moeten betalen, maar ik geloof dat
zij dat niet kan, mijnheer Raydon"
„Ze moet het betalen." snauwde hij. „Ze
moet naar dien antieken notaris van haar
vroegere deftige familie gaan en hem het
geld laten verschaffen. Dal zal een dure
geschiedenis zijn, want ze heeft niet meer
dan een jaargeld en het gevolg zal zijn, dat
ze zich met een kleinere toelage tevreden
moet stellen. Maar dat is nog zoo kwaad
niet!
Zij keek hem aan en begreep dat dit na
tuurlijk hel idee was van zijn moeder, en
geen slecht idee. Zoo'n harde les kon Eva
mogelijk tot rede brengen, zelfs nu.
Birtley Raydon was ook in de tuinkamer
gekomen met het voornemen om de oude
vriendin zijner vrouw te zeggen, dat hij
niet langer gebruik van haar diensten
wenschte te maken Maar waarom kon
hij niet zeggen zijn moed zonk hem in de
9choenen. Dat had geen haast Voor het
oogenblik moest hij zijn hoofd bij elkaar
houden voor het onderhoud, dat hij straks
met die stoute, verkwistende Eva zou heb
ben En dan, waarom zou hij zijn vrouw
mevrouw Strain den dienst niet laten op
zeggen? Die sooTt minder prettige cor-
véetjes worden immers altijd aan de vrouw
des huizes overgelaten.
„Eva zal nu wel zoowal zijn uitgerust;
ik ga even naar haaT toe".
„Eva is niet thuis", antwoordde Adelaide
Strain kalm .„Ze is gaan lunchen, ik ver
onderstel bij de familie Scarrow".
„Is ze in den wagen gegaan?"
,,Ik geloof het niet. Maar dat weel ik niet
zeker".
„Ik zal 'ns gaan zien. Als de wagen thuis
is ga ik Eva halen".
Hij opende de glazen deur. Daar hooTdo
hij het geplas van water in den tuin.
„Wie kan er nu in het boolhuis zijn?"
riep hij kwaad uit.
Toen kreeg het bleeke gelaat van me
vrouw Strain een andere kleur. Het wend
rood. Maar zij zei terstond: „Gilly is in het
boothuis".
„Uw zoontje?"
„Natuurlijk, mijn zoontje. Welke andere
Gilly zou er zijn?"
Zij keek hem recht in de oogen. Maar hoe
wel zij een cordale vrouw was, speet het
haar toch erg. dat dit juist vandaag gebeur
de. nu Birtley Raydon alle reden had om,
zooals zijn vrouw het noemde, „een van
zijn buien" te hebben.
Niettemin besloot mevrouw Strain niets te
zeggen van Eva's uitnoodiging voor Gilly
en dus zei ze: „Ik kreeg gisleren een be
langrijken brief van zijn onderwijzer en
daar wilde ik hem over spreken. Vanmorgen
heb ik hem telefonisch gevraagd cm even
hier te komen".
„Jawel" bromde Raydon, met een nij
diger» achlerdochtigen blik. De gedachte aan
die mooie rekening van Madame Domino
drong zich weer aan hem op.
„U wist zeker van die rekening af"
vroeg hij kregel.
„Ja, mijnheer Raydon".
En vergoelijkend voegde zij er aan tos:
„Dat Eva het geld van haar toelage zal moe
ten missen, zal een goede les voor haar
zijn".
„Ongetwijfeld, maar ook een dure les.
Het zal ons inkomen op een vermindering
te staan komen van ik vermoed wel over
twee honderd pond jaarlijks".
„Het zal het geld waard zijn, als het haar
werkelijk wat zuiniger maakt". Zij kwam
rond voor haar meening uit, wal in den re
gel heel gevaarlijk is.
Raydon wendde zich woedend tot haar.
O, 't was zoo gemakkelijk op die manier
over een andersmans geld te sprekenl
„Naar den invloed die u altijd op mijn
vrouw hebt uitgeoefend, had u haar moeien
beletten zoo idioot koopziek en verkwistend
te zijn".
Maar nu nam zij het legen hem op, zoo
als zij steeds deed. Dat was de reden, dat
hij zoo'n gruwelijken hekel aan haar had
gekTegen.
„Ik moet u zeggen, mijnheer Raydon, dat
u erg onredelijk bent. Hoe had ik Eva nu
kunnen beletten de kleeren te bestellen die
zij wilde hebben? U wil zelf altijd zoo
graag, dat zij zich chic en beter kleedt dan
haar kennissen".
„Dat is niet waarl" schreeuwde hij
ziedend.
Hierop gaf zij geen antwoord. Zij was
nieuwsgierig naar wat hij wel zou zeggen,
wat er zou gebeuren als hij 09R ontdekte
welke rekeningen zijn vrouw nog méér
had.
Zelfs wist zij niet, hoeveel Eva schuldig
was; het was haar bekend, dat er nog een
hooge rekening liep in de honderd ponden
van een der reusachtige zaken in levensmid
delen. die bijna uitsluitend voorname, rijke
dames tot klanten hadden en ook moes
ten nog kleinere nota's in het Westend van
Londen worden voldaan.
Gelukkig voor Eva. gencol Birtley Ray
don alom een zeer ruim crediet, en nu en
dan betaalde zij een erg lastigen schuld-
eischer wel eens met een klein bedrag „op
rekening".
Toen haar patroon was heengegaan, naar
de garage, ging de dame-huishoudster zitten.
Zij gevoelde zich als geslagen, als levens
moe en voorzag, zonder bepaalde reden,
een reeks van akelig, kleinzielig getwist
tusschen man en vrouw, gevolgd door een
„scène", waarbij Eva op haar sympathie en
bijval zou rekenen.
Eindelijk stond zij, in een stemming van
verslagenheid en zelfverwijt, op.
Hoe kon zij Gilly hebben vergeten Gilly
in het boothuisl Dat Raydon haar niet had
gelast terstond het kind le halen, was een
bewijs, hoe kwaad en builen zichzelf hij
moest zijn over die ongelukkige geschiede
nis van Madame Domino's rekening.
Vlug liep zij het pad af naar hel boothuis
en riep het jongetje, waarna zij hem terug
zond naar het paviljoen-ziekenhuis.
Gilly was nog niet lang weg, toen Ray
don terugkwam, kribbig en eigenlijk niet
geheel op zijn gemak.
„Eva heeft niet bij de familie Scarrow ge
luncht". viel hij met de deur in huis. „Zij
hebben haar zelfs niet gezien. Waar kan
ze zitten
„Ik heb enkel gezegd, dat ze mogelijk naar
de Scarrows kon zijn. Misschien heelt
iemand haar vanmorgen opgebeld en later
afgehaald. Ik ben tusschen elf en twaalf
druk bezig geweest met de linnenkast en in
dien tijd heeft Eva zelf op de telefoon gelet."
Na dien derden September overkwamen
Adelaide Strain nog vele vreemde en vree-
selijke dingen. Maar door alles heen vergat
zij nooit geheel de lange,, drukkende uren
in bijzijn van den slechlgeluimden. opge
wonden, ijsberenden Birtley Raydon.
(Wordt vervolgd).
