FORMAMINT
<c-
Drie Avonturen
70ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Donderdag 17 October 1929
Derde Blad No. 2134 i
UIT HET PARLEMENT.
GEMENGD NIEUWS.
">E VLUCHT UIT DE P OPPENKAST VAN JAN KLAASEN EN TRIJNTJE.
Voorkom besmetting
FEUILLETON.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
DM HAAG, 16 October 1929.
De algemeane beschouwingen over de
Ambienarenwet ten einde - Woordenstrijd
tusschen de heeren Marchant
en De Visser.
De algemeene beschouwingen over het
ortwerp-ambtenarenwet zijn heden in de
Tweede Kamer ten einde gebracht, maar zij
hebben toch nog den gcheelen middag in be
slag genomen. Alvorens de Minister van
Justitie aan het woord kwam. hebben we
nog twee sprekers gehoordden heer mr. Van
den Bergh (S. D. A. P.), die er den nadruk
op legde, dat de minister de zaak verkeerd
bad aangepakt en dat deze in plaats van
met een regeling van 'het formeele recht, de
regeling van de procedure, voor den dag te
lomen, goed had gedaan met te beginnen
met een behoorlijke regeling van het mate
riele recht. Daarnevens drong hij aan, even
als zijn partijgenoot J. ter Laan, op uitbrei
ding van het beroep tot het ongeschreven
recht en tot opneming van de arbeidscon
tractanten in de voorgedragen regeling.
eengezet. dat hij het materieele ambtenaars-
recht niet over het hoofd heeft gezien, maar
dat dit in het onderhavige ontwerp niet ter
sprake kon komen. Zooals hij nu de zaak
had aangepakt, meende hij in ieder geval
positief werk te verrichten. Later komt dan
wel het materieele recht aan de orde. Dat
de op arbeidscontract werkenden door deze
regeling rechteloos worden, ontkende hij;
zij hebben altijd nog het Burgerlijk Wet
boek achter zich. IntusschenHvas hij bereid
le overwegen of hij met een paar sloltbepa-
lingen aan hun grieven zou kunnen tege
moet komen Het disciplinaire recht der
militairen hoorde in geenen deele in het
ontwerp thuis en hen wilde hij dan ook bui
ten de regeling houden. Ten slotte verdedigde
hij de aanwijzing der rechterlijke colleges
door Ged. Stalen.
Daarop zijn de replieken gevolgd Behalve
het gekijf tusschen de heeren Marc'hant en
De Visser valt daarvan te vermelden, dat
de heer Beumer (A.-R.) verklaarde misschien
tegen het ontwerp te zullen stemmen, omdat
het den prikkel om lot een behoorlijke rege
ling van de administratieve rechtspraak te
komen, zou wegnemen.
De minister deelde bij zijn dupliek mede,
dat hij bereid was om alsnog een nota van
wijziging in te dienen bij de slotbepaling
ten einde tegemoet te komen aan de grieven
der op arbeidscontract werkenden, doch toen
achtte de Kamer het wensc'h el ijker de be
raadslagingen te sdhorsen tot morgen, len
einde in de gelegenheid te zijn, alvorens de
besprekingen voort te zetten, kennis le
nemen van de door den minister toegezegde
nota.
NA DEN MOORD
TE ROTTERDAM.
Minister Donner.
De volgende spreker, de heer mr. Marchant
CV. D was zeer slecht over het wetsvoorstel
te spreken, omdat er geen regeling van het
materieële recht in was opgenomen en
bovendien omdat de arbeidscontractanten
1 buiten het ontwerp waren gelaten. Maar dat
I alles betoogde 'hij aan het einde van zijn
I rede. het begin werd in beslag genomen door
een ongewoon heiligen aanval tegen den
lieer L. de Visser en zijn communistische be-
weringen.
Hij was zóó fel, dat de heer De Visser hem
fcij interruptie uitmaakte voor leugenaar en
bedrieger. Natuurlijk kwam de Voorzitter
tusschenbeiden, maar legen het daverend
stemgeluid van een De Visser toonde hij zich
nog niet opgewassen, zoodat zich een tame
lijk onverkwikkelijk debat ontwikkelde. La
ter, bij de replieken, is de heer De Visser
op de zaak terug gekomen en hebben wij
een herhaling van een weinig parlementair
twistgesprek meegemaakt, dat de voorzitter
ten slotte wist te beëindigen door den heer
Marchant te verzoeken niet verder te inter-
nimpeeren en den heer De Visser te ver
manen nu liever de ontworpen ambtenaars-
wet te bespreken in plaats van Rusland als
een soort van aardsch paradijs voor te
stellen.
Nadat de heer Marchant in eerste instan
tie het woord had gevoerd, was de Minister
van Justitie, de heer mr. Donner, aan het
woord gekomen om zijn voorstel nader toe
te lichten en tegenover de aanvallen te ver- i
dedigen. Hij heeft dat met zijn gewone rap
heid van spreken gedaan, zoodat hij op de
perstribune haast onverstaanbaar was. Wij
mogen dat den bewindsman niet euvel dui
den: hij spreekt nu eenmaal voor de Kamer
en niet voor de tribune, maar het is en
blijft voor den tribunemensch altijd een
verdrietige geschiedenis gedurende een half
mir meer klanken dan woorden te verne-
I De Minister heeft in hoofdzaak uit
De gang van zaken gereconstrueerd.
Gisteravond hebben te Rotterdam de in-
specteurs Beekman, Grevelink en Kalkman,
die het onderzoek in de zaak betreffende
den moord in den polder BHjdorp leiden,
met een rechercheur op de fiets den gang
van zaken van hef misdrijf, dat zich juist
een week geleden heeft afgespeeld, gere
construeerd en wel op dezelfde tijd9tippn
ten einde te controleeren in hoeverre de
verklaringen van de getuigen juist kunnen
zijn. Er werd gevraagd waar de man had
gestaan, waar het meisje had gespeeld en
waar de overige getuigen, voor het mee-
rendeel kinderen, zich hadden bevonden.
Er zijn verschillende opmetingen gedaan,
de afstanden zijn gecontroleerd benevens
de straatverlichting, ten einde te kunnen
nagaan wat de getuigen kunnen hebben
gezien. Door de verklaringen, welke nu
zijn afgelegd en die nagenoeg alle zijn ge
schift, heeft me.n een duidelijk beeld ge
kregen van wat er op dien noodlottigen
Woensdagavond moet zijn gebeurd. Uit
de resultaten, welke tnen gisteravond met
de reconstructie heeft bereikt, is gebleken
dat de verklaringen van de getuigen wel
degelijk waarde hebben. Het gaat immers
in dergelijke zaken vaak zóó, dat de getui
genverklaringen vaak zeer uiteenloopend
zijn, indien zij zelfs niet tegenstrijdig zijn,
maar in deze zaak blijken de verklaringen
geheel in elkaar te grijpen. Er is in ieder
geval aangetoond, dat zij in hoofdzaken
overeenkomen.
Men heeft deze proef niet eerder geno
men om de verklaringen bij de getuigen
te laten bezinken. In de eerste da?en was
men te veel onder den indruk en bij ve'e
getuigen zat te zeer de wensch voor om
verklaringen te willen afleggen. Nu kon
men alles rustig overdenken en de politie
kon de indertijd door haar opgenomen ge
gevens met de thans verstrekte verklarin
gen controleeren, waarbij bleek dat geen
van deze verklaringen afwijkend was van
de vroeger afgelegde.
Er bestond voor deze proefnemingen een
geweldige belangstelling. Deze belangstel
ling was zelfs zóó groot, dat men bij de
laatste proeven ruim baan heeft moeten
maken om niet te worden belemmerd in de
waarnemingen.
27. ..Sta," riep de Lange, heel dapper en hoog rekte
hij zijn leden uit. zijn adem uit zijn mond vloog met een
knetterend geluid. „Sta. leelijkert", riep hij. woest keek hij
den wachter aan, die vol schrik achteruitging en toen
plotseling bleef staan.
2S. Dat was goed voor d'anderen. want hun voorsprong
werd vergroot, hier was ook weer de vogel hun een redder
in den nood. ..Kom," schreeuwde hij. „volg me. jullie red
ding is nabij." Jan, Trijn,' Tiero volgden met hun drieën
in één rij.
Omtrent de wijze waarop men te reik is
gegaan nog het volgende: Eerst zijn de ge
tuigen gezet op de plaats, waarop zij vo
rige week hebben gestaan. Voor misdadiger
fungeerde de rechercheur met zijn fiets;
staande op hun plaatsen is nagegaan wat
de getuigen gezegd hebben, dat zij hebben
waargenomen en daarna zijn de inspec
teurs op de plaats van de getuigen gaan
staan ten einde zoo goed als mogelijk is te
controleeren of men deze waarnemingen
inderdaad heeft kunnen doen, omdat al
zoo vaak gebleken is. dat getuigen zeggen
iets te hebben gezien wat men in geen ge
val gezien kan hebben. Voorts mag niet
uit het oog worden verloren, dat vele ver
klaringen door kinderen werden gegeven
en dat men in het algemeen met deze ver
klaringen zeer voorzichtig dient te zijn.
KINDERVERLAMMING.
Twee gevallen te Schiedam.
In de gemeente Schiedam hebben zich
een tweetal gevallen van kinderverlamming
voorgedaan, een bij een zoontje van den
heer Br. in de Mathenesserstraat en een
bij een 6-jarig dochtertje van den agent
van politie J. J- v. A .uit de Oosterstraat.
Het eerste is in het gemeenteziekenhuis,
het tweede in de Dr. Noletstichting opge
nomen.
Te Stramproy (Limburg) is het 8-jarig
zoontje van den landbouwer J. B.. aan kin
derverlamming overleden.
VERPLEEGDE ONTSNAPT.
Onder een goederentrein van Rotterdam
naar Amsterdam.
Gisteravond werd aan den uitgang van
het Centraal Station te Amsterdam efen man
aangehouden, die poogde zonder kaartje het
station te verlaten Hij vertelde, dat hij
maar even doorgeloopen was om iemand
te zoeken en dat hij nu weer naar buiten
wilde. Daar de man echter eeningszins
vreemd deed, en bovendien zijn kleeren
er bijzonder vuil uitzagen, hield men hem
vast en bracht hem over naar het politie
posthuis Centraalstation Daar bleek, dat hl]
een verpleegde was van het gesticht Maas-
oord op Portugal in Rotterdam, die gister
avond ontvlucht was en kans had gezien
onder den laatsten wagen van een goede
rentrein geklemd de reis van Rotterdam
naar Amsterdam mede te maken.
ERNSTIGE
STAKINGSRELLETTES TE
MAASTRICHT.
Eenige personen zwaar gewend.
Gisteravond hebben op verschillende
plaatsen in Maastricht ernstige relletjes
plaats gehad, die vooral in de Stalensingei
tot hevige botsingen leidden. Er waren daar
veel menschen op de been. toen werkwil
ligen van de zinkwitfabriek kwamen. Plot
seling werd uit het publiek herhaalde ma
len gescholen. Een agent werd in do buik
gewond, de marechaussee Henders kreeg
een schot in de knie. Hij werd naar het
politiebureau vervoerd Verder werd de bur
ger Schepers door 3 schoten in buik en
borst gewond, terwijl de burger Dear een
schot in het dijbeen kreeg. De agent en de
twee burgers moesten per auto van den
G. G. D. naar het hospitaal vervoerd wor
den.
Ook in de Capucyner.straat en op Hoog-
Frankrijk was er veel volk op de been,
terwijl ook hier de opwinding groot wxs.
Uit de ramen werd met allerlei voorwerpen
geworpen naar de politie, die genoodzaakt
was verschillende charges uit te voeren en
de samenscholingen uiteen te drijven. Hier
vielen echter geen gewonden.
Hoewel de toestand op het oogenblik in
de geheele stad weer rustig is, ziet men
dezen toch als critiek De geheele politie
macht werd dan ook op de been gehouden.
ENCEPHALITIS.
Te Delft is een geval van encephalitis
geconstateerd bij een driejarig knaapje.
ONVEILIG STRAND.
i
Het strand te Scheveningen is wegens
het schieten met geschut onveilig tot Kat
wijk op 22 en 23 Oct. a.s. telkens van 11
uur t-ot 14.30 uur. en tot Wassenaarsche
Slag op 24 en 25 October a.s., telkens van
negen tot 14.30 uur, wegens het schieten
met mitrailleurs.
JONGETJE OVERREDEN
EN GEDOOD.
Gisterochtend is de vijfjarige C. van 1
Meggelen, uit de Rubensst-raat te Rotter- i
dam op den Oostzeedijk door een auto over
reden. Het kind is met een schedelbreuk
naar het ziekenhuis aan den Coolsingei
gebracht, waar het kort na aankomst is
overleden.
BRAND.
Gisteren brak een hevigen brand uit i:i
het fouragepakhuis van den heer F.
Wittmakers, aan de Bijert te Naarden. De
vlammen sloegen zoo snel om zich heen,
dat binnen een kwartier het geheele pak
huis in lichtelaaie stond. Een hoeveelheid
hooi, stroo, graan en meel ging verloren,
benevens een vrachtauto. De brandweer
wist de belendende perceclen te behouden.
Verzekering dekt. gedeeltelijk de schade.
ONDER EEN ZANDKAR.
Eergisteren reed de zestienjarige Ad. van
Zwam in de Emmastraat te Velp op de
fiets met een ladder op den schouder. Bij
het passeeren van een kar met zand ver
loor hij het-evenwicht. Hij greep zich vast
aan een wagenwiel, zoodat hij kwam te
vallen en dit \viel over zijn hoofd kreeg.
In levensgevaarlijken toestand is hij naar
het ziekenhuis vervoerd.
RECLAME.
Formamint vernietigt de ziekte
kiemen. die uit de lucht worden
ingeademd. Het ontsmet mond
en keel en beschermt U zoo
doende tegen keelpijn en andere
infectieziekten (griep, influenza,
enz.).
Neem steeds Formamint, wan
neer direct besmettingsgevaar
dreigt (in trams, autobussen,kan
toor, enz.).
De keelontsmettendc tabletten
In alle Apoth. en'Drog. fl. I,- p. flacon.
4868
van den Franschen Meester-Detective
MARC MICHEL.
8)
Laat er dan tusschen haakjes bijvoegen
tat de transcriptie van de dubbele klinkers
tal zwakste punt in dit geheimschrift is en
°P zichzelf een gemakkelijk uitgangspunt
voor ontcijfering zou zijn geweest. De letter
combinatie V V S achter de drie zou dus
Jur beteekenen. Bij eenig nadenken had ik
[het systeem te pakken. Ziet u het nog nic'?
Ik weet niet of het gebrek aan scherp
zinnigheid is of dat ik te opgewonden ben,
rnaar ik snap het systeem, eerlijk gezegd
niet. monsieur Michel.
Kijkt u dan nog maar eens. V V S is
dus uur; daaruit kon ik het volgende af
leiden:
U is gelijk V
R is gelijk S
Met andere woorden, het systeem van
,schpijver was om iedere letter van het
alphabeth te vervangen door zijn opvolger;
üe Z natuurlijk door de A. Dit systeem ;s
°nze praktijk niet onbekend, maar heeft,
ralsik u a' zeide. een zwakken kant in de
nobele klinkers, die door „geoefende ge-
eimschrijvers" overigens gecorrigeerd
ooor een stelsel van cijfers voor den
VJ ,ei) klinker van elk tweetal. Onze man
de kun't'kbao.r nog niet ver gebracht in
J'ifv?01™3 dit papiertje le bepalen;
j dit allemaal wist kon ik dit papiertje
gemakkelijk ontcijferen en vond de volgen
de ..vertaling":
xddt idf.obd 3 vvs pq ef qmb..
hfme mjhu lbdi
Wees hed.nac.3 uur op de pla.
geld ligt kach.
Er was niet veel fantasie voor noodig om
met behulp van de uitgewischte letters nu
hel geheele briefje te reconslrueeren: „Wees
hedennacht drie uur op de plaats; geld ligt
kachel.
Ik stel me nu den gang van zaken,
vervolgde Marc Michel, die er altijd grooten
schik in had om zijn cliënten een "gedetail
leerde uiteenzetting te geven van het ver
loop van een misdrijf, zooals zijn on-
geênaard vernuft dat uit sems vage gege
vens had opgebouwd ik stel me de gang
van zaken aldus voor:
Uw „vriend" Lanpon. die een paar dagen
geleden bij u was geweest, moest aanzien
dat zijn sluwe truc met de kachel mislukte.
Tot het uiterste gedreven en weinig lust
gevoelend om door al te lang wachtpn de
kans le loopen dat zijn buit hem ontgaat,
neemt hij hel besluit zich dan maar door
inbraak van het geld meester te maken Hij
veelt er intüsschen weinig voor om dat kar
weitje zelf op te knappen; in de eerste
plaats is hij niet zeker van zijn handigheid
in de edele kunst van inbreken, in de twee
de plaats blijft er altijd het risico van op
heeterdaad betrapt te worden Hij rekent
ook op de kans dat als de vakman' die hij
er voor iri den arm neemt gesnapt wordt,
deze hem als de opdrachtgever zal aanwij
zen. Daar.egen moet hij zich ook dekken;
de tereepsinbreker die de kastanjes voor
hem uil het vuur haalt mag hem niet ken
nen noch zijn naam weten. Hij stelt zich
dus in verbinding met een van die „bemid
delaars", die in de Parijsche misdadigers-
wereld en in die van andere groote steden
een zeer groote rol spelen en die een apache
voor hen aanwerft. Hel is merkwaardig dat
beide groepen van vaklieden: de bemidde
laars en de vak-inbrekers in deze soort van
tiansacties bij een goede belooning. die na
tuurlijk bij vooruitbetaling moet worden
voldaan, over het algemeen hoogst betrouw
baar zijn. Dat is een kwestie van beroeps
eer! De apache- is nu door den bemiddelaar
op de hoogte gebracht van wat er van hem
verlangd wordt; hij wacht alleen nog op het
laatste bericht; „het mobilisatiebevel" wan
neer hij moet toehappen. U begrijpt natuur
lijk dat hierbij zoo min mogelijk schriftelijke
mededeelingen wordt gebruikt gemaakt; we
kunnen dus aannemen dat het „bemidde
lingsbureau" geen kans zag zijn afgezant
dien dag op een andere manier te pakken te
krijgen en het bevel in het geldende geheim
schrift. in de „code" van het kantoor ver
zond! De toevoeging „geld ligt in de kachel"
zal hebben moeten dienen om het geheugen
van den apache nog eens op te frisschen.
Onderteekening van het briefje ontbreekt
natuurlijk.
Dus de inbreker was 's nachts om 3 uur
ter plaalse. Nu moest u eei'9l uit uw huis
gelokt worden en tusschen haakjes, het is
gelukkig dat u u hebt laten lokken, want
er heeft zeker kans beslaan dat uw leven
gevaar had geloopen als de apache verzet
van uw kant had ontmoet.
Maar wie veronderstelt u dat aan de te
lefoon is geweest?
Monsieur Lancon zelf. Dat deel van het
werk kon hij met minder risico op zich ne
men omdat hij uit zijn directeurstijd heusch
wel een sleutel van de toegangsdeur zal
hebben overgehouden.
Een nagemaakte dan toch, want zijn
eigen sleutel heeft hij moeten inleveren,
merkte monsieur Sabin, die heelemaal op
ging in het verhaal van den detective.
Daar zal hij geen gewetensbezwaren te
gen hebben gehad, lachte Marc Michel.
Trouwens de bediening van het schakel
bord van de telefoon achtte hij het be9t
aan zichzelf toevertrouwd en de eigenlijke
inbreker hoeft hem heelemaal niet gezien
te hebben; die was bij uw huis besteld en
niet aan de fabriek
En nu de vraag hoe het komt dat de
verborgen sohat ten slotte in de kachel is
blijven liggen! Dat schrijf ik toe aan het j
feit. dat uw terugkomst, eerder dan hij ge
dacht had en terwijl u een revolver in aan
slag gereed hield den inbreker heeft
doen besluiten niet te riskeeren dat het
eerste schot aan u was. H'j heeft uw olie-
lampje dal hij het was immers ver
plaatst al in de hand had. ijlings weer
neergezet en is onhoorbaar weg geslopen.
Het briefje dat hij dom genoeg niet
vernietigd had i9 bij hei te voorschijn
halen van het een of ander zeker uit zijn
zak gevallen en bij den overhaasten aftocht
onopgemerkt gebleven.
Ja, als die kerels niet af en toe wal stom»
deden.zuchtte de detective tevreden
en hij ging voort:
Dat er verschillende letters op hel pa
piertje uitgewischt waren is natuurlijk een
gevolg van den regen van gisteren, waar
aan het document een poosje schijnt bloot
gesteld geweest te zijn. Hoe. daarin hoe
ven we ons niet te verdiepen
En als ik u een raad mag geven, besloot
monsieur Marcel; gaat u vannacht dan
in een hotel logeeren. De heeren zetten na
tuurlijk spoed achter het werk, nu ze weten
dat ze zich in de kaart hebben laten kijken
en ze zullen waarschijnlijk door den moed
der wanhoop zijn bezield. „Nu of nooit",
zal hun leuze zijn.
Gelukkig dat het „nooit" is, lachte mon
sieur Sabin.
Dus wij gaan genoegelijk hier of daar
een whiskey-soda drinken, daarna gaat u
naar een goed holel en ondertusschen zor
gen de mannetjes die ik hier in de buurt
achterlaat, dat den heeren een aangename
ontvangst wordt bereid. En morgen maakt
u uw commissarissen blij met de 35 000 fr..
die uit den hemel zijn komen vallen! Mijn
declaratie voor het loon van den eerlijken
vinder, zend ik u onder couvert.
III.
DE PALADIJN.
(Oslo)
De ijskoude stortzeeën van het Skager-
rak hadden de kleine stoomboot ..Telemar-
marken" hevig geteisterd. Hier. bij de noord
punt van Denemarken, stortten de opge
zweepte golven van de Voord- en Oostzee
als in een hevige worsteling zich op elkaar
en de woeste voorjaarsstorm joeg ze bijeen
tot hooge bergen van water
Maar de kleine stoomboot had het ergsle
a! achter den rug Wel hadden de hooge
rollers een deel van de reeling over boord
geslagen en droeg het dek op verschillends
plaatsen de sporen van den strijd tegen
9torm en golven-geweld maar het slingeren
en rollen werd toch langzamerhand minder
en alleen maar een enkele maal spoelde nog
een stortzee over het dek.
(Wordt vervolgd).
