Flanellen Nachthemden
Flanellen Pyama's
LAND- EN TUINBOUW.
Groote Keuze
VERGEET NIET: 4807
In October één dag alles gratis
WETENSCHAPPEN.
SCHEEPSTIJDINGEN.
RADIQ-NIEUWS.
RADIO-PROGRAMMA.
RECLAME.
4262
LEEUWARDER COMMISSIE-
NOTEERING VOOR NEDER-
LANDSCHE BOTER.
Door overleg tusschen de besturen van
den Algemeenen Nederlandschen Zuivelbond
(F. N. Z.), de Vereeniging voor Zuivel
industrie en Melkhygiëne (V. V Z. M j en
den Bond van Coöp. Zuivelfabrieken in
Friesland de laatste in verband met de
buitenwerkingstelling der bestaande Bonds-
noteering is er door beide eerstgenoemde
vereenigingen een commissie van zeven per
sonen gevormd, die eiken Vrijdagmorgen te
Leeuwarden bijeen zal komen tot het vast
stellen eener noteering, welke aangeeft den
prijs die eerste kwaliteit fabrieksboter op
dien morgen in Nederland, af eerste station
van verlading, voor den handel per K.G.
waard is.
Deze noteering zal genoemd worden:
„Leeuwarder Commissienoteering voor Ne-
derlandsche boter, en direct na het vaststel
len officieel worden bekend gemaakt in de
Waag te Leeuwarden.
De commissie zal in functie treden op
Vrijdag 11 October a.s., waardoor de beide
tot nog toe bestaan hebbende noteeringen
kunnen beschouwd worden als te zijn ver
vallen, terwijl de op Vrijdag 11 October a.s.
verschijnende noteering zal zijn: de Leeu
warden Commissienoteering voor Nederland-
sche boter, aangevende den boterprijs zooals
die boven is omschreven.
EEN GROOTSCHE
TUINBOUWTENTOONSTELLING.
Een prestatie van de stad Essen,
die genoemd mag worden - Een
schitterend terrein - Een belang
rijke aanwinst voor de bevolking
van Essen.
Onze eeuw is een eeuw van tentoonstel
lingen en afkortingenEn die beide heb
ben met elkaar gemeen dat ze er te veel
zijn, veel te veel. Tentoonstellingen trek
ken daardoor niet meer zoo de aandacht en
zijn een korte vormelding in een dagblad
vaak niet of nauwelijks waard. En wat de
afkortingen betreft, daaruit kan men soms
moeilijk meer wijs worden, of weet iemand
misschien te zeggen wat N.C.R.V. betec-
kent 1 Is dat een Nederlandsche Christe
lijke roei-, reis-, radio-vereeniging f
Maar met de bovenbedoelde tuinbouw
tentoonstelling is het tooh anders gesteld.
We hebben namelijk de „Gruga" op hei
oog of wel de ,,Grosso Ruhflandische Gar-
tenbau-Ausstellung" te Essen. Is het niet
alleszins begrijpelijk, dat men liever dau
dezen mondvol, de afkorting gebruikt I
Nu, deze ,,Gruga" mag er zijn, want zij
onderscheidt zioh zeer gunstig van tal van
andere demonstraties op dit gebied. Zij is
een geweldige prestatie van Duitsche on
dernemingsgeest en Duitsch kunnen, waa?w
bij de stad Essen veel meer op het oog
had dan aan het Duitsche volk te toonen
wat zijn tuinbouwers in den laatsten ti^d
hebben bereikt, al of niet met behulp van
ovorheidscredieten of van financieelen
6teuD in anderen vorm. De opzet is n.l.
dermate grootsdh, dat de verschillend*
fraai aangelegde tuinen na afloop der ten
toonstelling niet verdwijnen, maar in een
volkspark in grooten stijl zullen worden
veranderd
Het Ruhrgebied is, zooals bekend, een
der meest geïndustrialiseerde en dichtst
bevolkte gedeelten van de wereld, waar dr
talloozo gTauwe huizen-complexen afwisse
len met smokende fabrieksschoorstenen en
stuivende „Bergwerken".
Zeer veel hebben de steden in dit go-
bied echter gedaan om het gemis aan na
tuur te vergoeden en wel door den aanleg
van parken, plantsoenen, zwem-inrichtin-
•gen, sportvelden en deTgeliike. Dat de
stad Essen, liggende aan de grens van
het industriegebied^ naast reeds bestaande
prachtige bosechen en plantsoenen in de
omgeving, ook nog een mooi park laat aan
leggen, verdient zeker de aandacht. Te
zamen met het tentoonstellingsterrein, zal
de stad nu op slechts 2Va K.M. afstand
van het centrum, over ongeveer 225 H.A.
park en bosch beschikken in óén com
plex, een oppervlakte voor ontspanning,
waarop menige Nederlandsche stad met
recht jaloersch kan zijn. 1). De helft van
het stadsgebied bestaat tbans uit aan
Essen toebehoorend park, bosch etc.
Wat den omvang van de ..Gruga" be
treft. daarover willen we ook gaarne iets
meedeelen. Het is waar dat het noemen
van veel cijfers voor denjozer niet aange
naam is, maar dikwijls kan het vermelden
van oen enkel getal een beteren indruk
geven van de grootte en beteekenis dan
omschrijvingen of lange redeneeringen.
Zoo ook hier.
Met den aanleg van de „Gruga" is be
gonnen den 2don October 1027. waarna tot
de opening op 29 Juni j.l. is doorgewerkt
met ten minste 400 en met een maximum
van 1200 man. alle werkloozen, zoodat da
stad ook in dit opzicht eon nuttig werk
heeft verricht.
Het terrein, dat de stad reeds toebe
hoorde. is 23 H.A. eroot en voor het doel
buitengewoon geschikt, daar het sterk is
•geaccidenteerd Het leende zich dienten
gevolge uitnemend voor het aanlegeen van
terrassen, waardoor men prachtige, ja hier
en daar zelfs zoer schilderachtige effecten
heeft verkregen. Tntusschen moesten bii
dit werk niet minder Jan M.000 M3. grond
worden verplaatst en 960 trantreden aan-
gelcedVoorts heeft men 130.000 zomer
bloemen. 70.000 roren. omvattende 150
soorten (waaronder «0 nieuwe} en 12.000
dahlia's aan^eolant De sfrentre vorst heeft
het werk in den afveloonen winter eenitrei
tüd stil cel evtt en deed het oreste voor d r
ro'cn vre°7en. deze hebben de koude
grlnkkïg doorstaan.
Een gelukkige omstandigheid was boven-
1} Het Vond^lnnrk te Amsterdam zal
slechts een 45 H.A. groot zijn.
dien dat op het terrtin een 20.0CO M2. aan
overdekte hallen aanwezig zijn. In de^e
gebouwen heeft men natuurlijk het meer
„theoretische" gedeelte van de tentoon
stelling ondergebracht, terwijl het terrein
de praktische zijde van den tuinbouw in
al zijn vormen en uitingen te zien geeft.
Door een en ander verkrijgt men een goed
overzicht van den huidigen stand van den
Duitschen tuinbouw, met name van hetgeen
in het Rijn-Westfaalsche industrie-gebied
op den voorgrond treedt.
In het geheel zijn een achttal groepen
te onderscheiden. Do eerste omvat de
teelt van planten, bloemen, groenten en
fruit. De tweede geeft te zien op welke
wijze de vroege groenten gekweekt wor
den, waarbij uit den aard der zaak koude
en warme kassen een belangrijke rol spe
len. De derde groep heeft betrekking op
de tuin-architectuur, waarbij voorbeelden
zijn gegeven uit den ouden en van den
nieuwen tijd, Een vierde afdeeling tourtt
aan hoe men bloemen en planten kan ge
bruiken ter versiering van woningen en
welke beteekenis sommige kruiden voor
voeding en genezing van den mensch heb
ben. Drie groepen hebben betrekking op
den tuinbouw in verband met de weten
schap, op bescherming van vogels en op de
teelt van kleinvee., zooals gevolgelte en
bijen. In deze afdeeling valt een kippen-
boerderij te bewonderen. De laatste groep
ten slotte is gewijd aan de techniek en de
nijverheid, voorzoover die betrekking heo-
beD op den tuinbouw en wat daarmede
verband houdt.
Op enkele wetenswaardigheden zullen we
in een tweede artikel nog terugkomen,
waarbij wij tevens de gelegenheid zullen
hebben op de beteekenis van de waarlijk
grootsche demonstratie van dien Duitschen
tuinbouw, zooals de „Gruga" is, te wijzen,
mede in verband met onze eigen teelt van
groenten en fruit.
RECLAME.
DE DERDE KARAKARUM-
EXPEDITIE.
Reuter seint ons uit Bombay, dat blijkens
berichten uit Leh, de expeditie van Visser
midden September reeds groot succes had ge
had. Zij maakte een zeer moeilijken tocht
van 57 dagen door de bergwoestijn. Zij ex
ploreerde het laatste daar in die streken nog
onverkende gebied. De expeditie was een
volledig succes. Zij bracht 55 dagen door
boven de 5000 M., bracht nog onverkende
bergruggen in kaart, ontdekte de voor
naamste bron van de Shyok, voorts ver
scheidene meren en onverwachte gletsjers.
Zij slaagde er in den hoogsten top te be
klimmen van de centrale berggroep op den
verjaardag van Koningin Wilhelmina (de
hoogte bleek 6500 M.).
De expeditie had een feilen sneeuwstorm
te doorstaan, bij een koude van 20 graden
onder nul, met te weinig water en voedsel
voor de 54 leden. Maar er was nog juist vol
doende om Karoel te bereiken.
Men hoopt over den Kiliana-pas (5500 M.)
noordwaarts verder te kunnen gaan.
STOOMVAART-MIJ. „NEDERLAND".
CHR. HUYGENS, 8 Oct. v. Amst. te Ba
tavia.
POELAU ROEBIAH, uitar., 8 Oct. te Port
Said.
RADJA, thuisr., 7 Oct. v. Marseille.
RIOUW, uitr., pass. 6 Oct. Perim.
SEMBILAN, uitreis, 7 Oct. te Sabang.
JAN Pz. COEN, uitr., 8 Oct. te Sabang.
P. C. HOOFT, thuisreis, 10 Oct. te Colombo
verwacht.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
TOSARI, uitr., pass. 7 Oct. Dover.
MED AN, uitr., 7 Oct. te Sabang.
SLAMAT, wordt Donderdagavond 8 u. v.
Batavia te R'dam verwacht.
BUITENZORG, 7 Oct. v. Hamburg n.
R'dam.
GORONTALO, thuisr., 7 Oct. v. Padang.
KERTOSONO, thuisr., pass. 8 Oct. Point
de Galle.
KOT A GEDE, uitr., 8 Oct. te Belawan.
BANDOENG, thuisr., pass. 7 Oct. Perim.
MARKEN, 8 Oct. van R'dam te Batavia.
SOEKABOEMI, thuisr., 8 Oct. te Liverpool.
(V 7'
HOLLAND—AUSTRALIË-LIJN.
ABBEKERK, 8 Oct. v. R'dam n. Australië
ARENDSKERK, thuisr., pass. 7 Oct. Kaap
Guardefui.
KON. HOLL. LLOYD.
ORANIA, uitr., zou 7 Oct. 12 u. 'b naebcs
van Corunna vertrekken.
MONTFERLAND, thuisr., 7 Oct. v. L^s
Palmas.
AMSTELLAND, thuisr., 7 Oct. te Monte
video.
JAVA—PACIPIC-LIJN.
BENTANG, 8 Oot. v. Pacific Kust te Sin
gapore.
HOLLAND—APRIKA-LIJN.
AMSTELKERK, thuisr., 6 Oct. v. Tako-
radi.
RANDFONTEIN, 6 Oct. v. Mozambique tjs
Beira.
SUMATRA, 8 Oct. v. LoTenzo Marques n.
Beira.
XIJKERK. S Oct. v. O.-Afrika te R'dam.
EEMSTROOM, 7 Oct. v. Amst. n. Hamb.
HEEMSKERK, uitreis, 11 Oct. te Kaapstad
verwacht.
KON. NÉD. STOOMBOOT MIJ.
ERATO en FAUNA, arr. 8 Oct. te Amst.
THESEUS, 7 Oct. v. Amst. n. Kopenha
gen.
ALMELO. 4 Oct. v. Tocopilla te Pisagua.
BACCHUS, 4 Oct. v. New-York n. W.-
Indië.
AMAZONE, arr. 6 Oct te New York.
AMSTERDAM, am 7 Oct. te Hamburg.
CERES, 7 Oct. van Charleston n. Londen.
CLIO, arr. 5 Oct. te Corpus Christi.
ILOS. 7 Oct. van Oran n. Palermo.
MINERVA, arr. 7 Oct. te Smyrna.
XEPTUXUS, arr. 7 Oct te Cadix.
OBERON. 7 Oct. v. Algiers n. Malta.
PRINS FREDERIK HENDRIK. 7 Oct. van
Curacao n. Puerto Cabello.
PROTEU.S. 7 Oct. van Bremen n. Stettin.
SATURNUS. 7 Oct. van Catania n. Messina.
TELLUS Middl. Zee n. Amst.. pass. 7 Oct.
Gibraltar.
STUYVESANT, W Tndië n. Amst., 8 Oct te
Plymouth.
VECHTDIJK. 7 Oct. van La Guaira naai
Puerto Cabello.
EOS. arr. 8 Oct te Barcelona.
VESTA. R'dam n. Middl. Zee, pass. 8 Oct.
Gibraltar.
ORPHEUS, arr. S Oct. te Kopenhagen.
STRABO. arr. 8 Oct. te Aalborg.
STELLA, arr. 8 Oct. te BoiiTgas.
NERO, arr 8 Oct. te Danzig.
BAARN. 5 Oct. van Talcahuano n. Corral.
HOLLAND—BRITSCH-INDIË-LIJN.
STADSDTJK. thuisr.. pass. 8 Oct. Sagres.
STREEFKERK, uitr.. 8 Oct. van Suez.
MEERKERK, thuisr. 8 Oct. van Port Said.
HOLLAND—AMERIKALÏJN.
SPAARNDAM, R'dam n. New-Orleans,
pass. 7 Oct. de Azoren.
MOERDIJK. Pacific Kust n. R'dam. 7 Oct.
te Los Angelos.
EEMDIJK, 6 Oct van R'dam te Cristobal.
EDAM, New Orleans n. R'dam, 11 Oct to
Vigo verwacht.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LIJN.
ALGORAB, thuisr., 7 Oct. van Victoria.
o
DIVERSE STOOMVAARTBERICHTEN.
WOLSUM, Zaandam n. Moermanskust, pass.
7 October Kopervick.
J. B. AUG. KESSLER, pass. 5 Oct. Gibraltar.
NAALDWIJK, Bilbao n. Newport, pass. 7
October Ouessant
ROSSUM, 7 Oct. v. Archangel te Middelburg.
ALBLASSERDAM, 6 Oct. v. R'dam te Riga.
DUIVENDRECHT, 5 Oot v. N.-Orleans n.
T Vl O ro&C VlQTTQTl
ELLEWOUTSDIJK, B. Aires n. Engeland,
pass. 5 October Finisterre.
MAASDIJK, 6 Oct. v. Rosario to St. Vincent.
SASSENHEIM, 5 Oct v. R'd»m te Archangel.
WASSENAAR, 6 Oct v. Londen to Shields.
BR UNS WLJK, Newcastle n. Bouceau ,pass.
7 October Yarmouth.
ROZENBURG, arr. 4 Oct. te Barry Dock.
EIBERGEN, 6 Oct. van Baltimore naar
FreepoTt.
MAASHAVEN, Aberdeen n. Archangel, was
6 Oct 120 mijlen Z.O. van Wick.
TWEED, 7 Oct. van Almeria n. R'dam.
JOBSHAVEN. 7 Oct. van Kirkenaes le Gent
KERKPLEIN. 7 Oct van Narvik n. R'dam.
BARENDRECHT, Bordeaux n. Novorossisk,
pass. 4 Oct. Konslantinopel.
EMMAPLEIN. R'dam n. Narvik, pass. 8 Oct
Kopervick.
BELLATRIX. 5 Oct. v. Puerto te Grondona.
ZAAN, Hernosand n. R'dam, pass. 8 Oct
Holtenau.
MAAS, Keni n. R'dam, pass. 8 October
Holtenau.
DE RADIO-TENTOONSTELLING
TE LONDEN.
Het aantal bezoekers aan de Radio-Ten
toonstelling te Londen, heeft dat van alle
vorige „shows" verre overtroffen. Gedu
rende de eerste drie dagen bezochten ruim
40.000 personen deze tentoonstelling terwijl
het aantal bezoekers per dag bijna 3000
booger was dan in 1928.
Hieruit bljjkt dus wel duidelijk dat de
belangstelling voor radio nog immer blijft
toenemen.
NIEUWE ZENDERS
VOOR POLEN.
De Engelsche Marconi Maatschappij is
door de Poolsohe Radio-Omroep de leveran
tie opgedragen van een 120 Kilowatt-zendeT,
welke nabjj Warschau gebouwd zal worden
en worden gebruikt tezamen met den 12
k.w. Maroonizender die sinds 1927 door het
station Warschau wordt geëxploiteerd.
Verder zullen er nog 2 stations met een
antenne-energie van 12 K.W. worden ge
bouwd en 3 z.g.n. „relay"-stations voor de
her-nitzending van de programma's van
Warfw hau.
Het ligt in de bedoeling om, naar En-
gelsch voorbeeld, via deze zenders program
ma's van verschillenden inhoud uit te zenden.
AFSTAND-BEPALING DOOR
MIDDEL VAN MISTSIGNALEN.
Teneinde te kunnen vaststellen hoever een
sohip van een mist-sirene verwijderd is,
zullen door de Clyde Lighthouses Trustees in
Engeland, vermoedelijk vanaf den vuurto
ren te Cumbrae, interessante proeven geno
men worden. Bij mist zeilden deze sirenes
met regelmatige tussehenpoo'.en .-ignalen uit
(het z.g.0. loeien). Hoe verder nu een schip
ach van zulk een sirene bevindt, hoe lan
ger het geluid noodig zal hebben om het
schip te bereiken.
Om nu te kunnen bepalen hoe groot de
afstand tusschen schip en sirene is, z3l men
tegelijkertijd met bet sirene-signaal, door
middel van radio-telefonie, dit signaal aan
kondigen.
Aan de hand van het tijdsverschil tusschen
het ontvangen van het mist-signaal en het
radio-telefonisch bericht, kan men op het
schip dan met vrij groote nauwkeurigheid
berekenen, hoeveel de afstand tusschen schip
en mist-sirene bedraagt.
MOEILIJKHEDEN BIJ DEN
OMROEPZENDER IN OSLO.
De 60 K.W. zender van Oslo welke werkt
op een golflengte van 498 Meter, blijkt niet
te voldoen. De oorzaak van dit minder goed
functioneeren op" deze golflengte moet wor
den gezocht in de ongunstige terrein-gesteld
heid van de omgeving, waar de zender
staat.
Men zal proefnemingen doen ten einde
vast te stellen op welke golflengten het groot
ste zendbereik kan worden verkregen.
VOOR DONDERDAG 10 OCTOBER.
Hilversum, 1071 M. (voor 6 uur 298 M.)
10.0010.15: Morgenwijding 12.15
145Concert door het Tuschinski-orkest
1.452.00: Gramofoonmuziek 2.00
3.00: Maak het zelf! Cursus 3.004.00:
Gramofoonmuziek 4.005.00: Zieken-
uurtje, o. 1. v. Mevr. Ant v. Dijk 5.00
5.30: Gramofoonmuziek 6.007.15: Con
cert door de Tziganekapel Bela Ruha 7.15
7.45: Fransche les 8.008.15: Gramo
foonmuziek 8.15: Aansl. van het Con
certgebouw te Amsterdam, o. 1. v. Dr. Wil
lem Mengelberg. Cecilia Hansen, viool.
Daarna persber. Vervolgens gramofoonmu
ziek tot 12.00: (Lustige Weiber Windsor)..
Huizen, 1875 M. Uitsl. NQRV.-uitz.
10.3011.00: Korte Ziekendienst 12.30
2.00: Concert. Fluit, viool, piano en orgel
2.002.35: Uitzending voor scholen
4.005.00: Zie'kenuurtje 5.006.30: Con
cert. Alt en orgel 6.307.00: Muziek*
praatje voor de jeugd 7.008.00: Orgel
concert 8.00: Orkestconcert en toespra
ken I Na afloop: Persberichten.
Daventry, 1554.4 M. 10.35: Morgen
wijding 11.05 Lezing 11.2011.60:
Proefuitz. Televisie 11.50: Gramofoon
muziek 12.20: Concert. H. Crossley tenor.
P. Nash, viool. D. Mackenzie, piano
1.20: Concert. Cinema-orgel 2.20: Beeld-
uitzending 2.45: Berichten 2.50: Uit
zending voor scholen 3,20: Vesper uit
de Westminster Abbey 4.05: Lezing
4.20: Concert. V. Browne, sopraan. Sextet
5.35: Kinderuurtje 6.35: Nieuwsber.
6.50: Berichten 7.05: Trioconcert
7.20: Lezing 7.45: Lezing 8.05: T.
Handley, komiek 8.20: Concert Orkest
A. Welch, sopraan. H. Kimberley, bariton
9.20: Nieuwsber. 9.35: Lezing
9.50: Berichten 9.55: Vioolrecital door
0. Pernel 10.20: „The First Second".
Hoorspel van P. Godfrey 10.5012.20
Dansmuziek.
Parijs ..Radio Paris". 1725 M. 12.50
Gramofoonmuziek 4.05: Dansmuziek
6.55: Gramofoonmuziek 8.20: Concert.
Langenberg, 473 M. 9.3511.15: Gra
mofoonmuziek 11.30: Gramofoonmuziek
12.251.50: Orkestconcert 4.55
5.50: Concert Hoorn-kwartet en koor
8 00: Derde bedrijf van „Siegfried", van
Rich Wagner. Daarna tot 11.20: Dans
muziek.
Brussel, 508.5 M. 5.20: Orkestconcert
8.20: Concert. Her-uitzending van Hil
versum. Concertgebouworkest.
Kalundborg, 1153 M. 11.201.20:
Orkestconcert 2.504.50: Dansmuziek.
In de pauze: Zang 7.359.35: Concert
Orkest, vocaal kwartet en viool 9.50—
J2.20: Dansmuziek.
Zeesen, 1635 M. 5.1010.05: Lezin
gen 11.2012.15: Gramofoonmuziek
12.1512.50: Lezingen 1 201.50: Gra
mofoonmuziek 1.503 50: Lezingen
3 504.50: Concert uit Berlijn 4.50—
5.20: Lezing en zang 5 207.20: Lezin
gen 7.20: Concert door Militair Orkest
8.20: „Wasser" 9.50: Dansles. Daarna
tot 11.50: Dansmuziek.
