insecten
doodt
70ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 2 October 1929
Vierde Blad
No. 21335
BEZOEK AAN POLEN.
INGEZONDEN.
VIIIRGIINIIA
C II C» A IR. IE T T IE S
Gdynia zeehaven De Poolsche „corridor"
Verloren land en herwonnen zee
Angsten en ontroeringen.
Door Dr. FELIX RUTTEN.
V.
En als ge nu alles gezien hebt, bergen
en bosschen, musea en steden, zwarte mijn
schachten en kleurige volksdrachten, het
landvolk en de milüoenenstad, de Weich-
sel-oevers en de zoutmijn van Wieliczka
bij Rrakaw, dan is er Gdynia nog,^ Gdy
nia en de zee, Gdynia dat de eigen bewo
ners van het vrije Polen evenzeer in ver-
stomming brengt als de tentoonstelling van
Poznan. waarin de republiek zich zelf wel
bewonderen moest. Gdynia, pas geleden
een visschersdorp met eenige honderden
bewoners, is als bij tooverslag tot een stad
omgevormd van 30.000 inwoners; en waar
tot" dan toe een schilderachtig strand zien
uitbreidde, met alleen maar zandbeuve a
en wat verkreupeld bosch, blinkt nu een
badhotel tusschen een krans van villa's en
bloeit een haven nog eer die is afgebouwo.
Poznan's tentoonstelling klonk op als een
symphonic uit de stilte» van het land, ea
lag er plotseling kleurrijk in de zon te
branden als een mozaïk, een mooie droom,
een tooverspiegel, die geheimzinnig de
woorden aprak uit het sprookje; Polen,
Polen, wat ben je rijk, wat ben je levens
krachtig, wat ben je mooi... Maar Gdynia
is het wonder, het wonder zonder meer,
het wonder waarvoor allen sprakeloos
staan, dat niet werd gedroomd, maar een
voudig vervuld, dat opklonk en bloeide en
er mi is, zonder zich den tijd gegund te
hebben om te wórden. Het werd gedacht,
en was er.
Nog wordt de haven uitgebreid eerst in
1931 zal zij klaar zijn; maar nu reeds wim
pelen er al de kleuren der vreemde mo
gendheden. Een buiten-bassin en een bin-
nendok, kaaien met kranen en stapel
plaatsen voor 20 schepen, zijn er al. Het
moet alles nog verdubbeld worden, en uit
gelegd. Een krijgshaven hoort er nog toe,
en een. visschershavenMaar nu al, eer het
opgezette plan geheel is uitgevoerd, be
hoort Gdynia, na Stockholm en Kopen
hagen, met Danzig, tot de grootste havens
der BaJthische zee. Na den totalen afbouw
zal de ha ven 450 hectaren wateroppervlak
beslaan met 13500 meter kaai, waar 15
millioen ton per jaar kunnen verscheept
worden.
En een goed uur verder, zichtbaar van
Gdynia uit, ligt de haven van de vrije stad
Danzig.
Is dit waaghalzerij, is dit waanzin 1 Het
was als een hersenschim van den minister,
die het plan doordreef. De mogendheden
maakten van Danzig een vrije stad, om
Polen aan een haven te helpen. Maar Po
len zelf bouwt, binnen de eerste tien jaren
van zijn bestaan, een nieuwe haven daar
naast.
Dit zou allee anders geweest, zijn. als de
eindelijke vrede na den groeten oorlog ook
verzoening en rust gebracht had. Maar dit
was niet zoo. De vrije handelsstad maakte
het Polen op allerlei wijzen lastig. Litbauen
bleef onverzoend. Oost-Pruisen door dep
Poolsohen „corridor" van Duitschland ge
scheiden, bleef onwillig; en Duitschland
zelf nam geen vrede met de regeling on
danks de verdragen. Hoe zou dit land het
oude thema kunnen opgeven, dat luidde
Polen van de zee verdringen Een ver
nieuwd Polen was het schrikbeeld van Bis
marck. die wel begreep dat dit Danzig in
onmiddellijk gevaar ging brengen.
De zee veroverd, en de zee behouden,
is daarentegen de groote stelling van de
Poolsche republiek. En daarom heeft de/.?,
zich vastgezogen aan het strand, dat de
samenstellers deT nieuwe wereldkaart haar
hebben toebedeeld. Op dit strand laat
Polen recht-en gelden van historischen en
van ethnographischen aard. Daartegenover
is het Duitschland te doen om zijn pres
tige en om krijgskundige gronden.
Intusschen pleiten de statistieken voor
de getroffen regeling. Alleen omdat Duitsch
land geen handelsverdrag met Polen wil
aangaan, gaat 't niet nog beter! Zelfs
Danzig, dat koppig bleef, won er bij. En
overigens snakt een bevolking van 30 mil
lioen naaT een vrijen uitvoer over zee. Dat
Duitschland bij dit alles onwillig bleef, k*n
beschouwd worden als een gevolg van het
feit, dat het Germanendom. bij de grond
vesting der Poolsche republiek als bij de
wording van Tcechoslavokije, een zoo ge
voelig en knak kreeg.
Bij de geweldige economische uitbrei
ding van het nieuwe Polen, werd de haven
van Danzig te klein. Men kan zich ook
voorstellen, dat de Poolsche staatslieden
zich met bezorgdheid de vraag gesteld
hebbenwat beginnen, in geval van oor
log, wanneer wij geen vrij spel hebben te
Danzig, en de eerste buren kwade vrien
den zijn 1 En daarmee was het ontstaan
van Gdynia-zeehaven, als mogelijkheid
voorzien, al reeds in uitvoering, nog eer
de Poolsche kamer het plan had goedge
keurd. Tegeaover alle kritiek en beden
kingen van cijferende hoofden, tegenover
weifelingen eener voorzichtige i bedacht
zaamheid, zal de Pool dit eene woord zet
ten als afdoend argument levensnoodzaak.
De kolenproductie van Polen steeg van
¥*24 tot 1928 van 28 tot- 40 millioen ton.
de buitenlandsohe handelsomzet van 18 tot
28 millioen. De groote leveranciers zi.in, na
Duitschland, de Vereenigde Staten. Enge
land en Frankrijk. Tegen de 13 pCt. van
den in- en uitvoer van Polen over zee in
1924 staan 40 pCt. in 1928. Daarom dus:
levensnoodzaak. En in 1926 begon de
scheepvaartmaatschappij Zegluga Polski
met den aanbouw eener handelsvloot.
Maar wij hebben achter de masten en
schoorsteenen der koopvaardijschepen in
de haven van Gdynia ook de grijze rom
pen gezien^ der twee kanonneerbooten en
de zes kleine torpedobooten der oorlogs
vloot.
Oók levensnoodzaak.
RECLAME.
Alweer begrijpelijk, wanneer men met
de oogen der Polen de toenadering tus
schen Frankrijk en Duitschland gadeslaat.
Want als het dit laatste land inderdaad
ernst is met zijn revanche-gedachten in het
Oosten en het opblazen van den Poolschen
„corridor", dan komt het de Polen voor
dat Duitschland door dit koketteeren met
Marianne tracht in het Oosten de handen
vrij te krijgetn, eenmaal verzekerd van de
vriendschap van Frankrijk, dat zich nu nog
altijd de bondgenoot van Polen heet. In
dat geval zou men hier immers niets meer
hebben aan de mooiste woorden der Fran-
sche vriendschap, door een Lafayette en
Colbert ooit uitgesproken, en zijn eenig
heil en toevlucht moeten zoeken in een
goed uitgerust leger met vloot.
Zoo zou Duitschland met alle zorg er mee
bemoeid zijn, van nu af aan 't conflict mti i
Polen te „localiseeren", om te zijner tiid I
te Warschau aan te kloppen met bepaald^
voorstellen tot grenswijziging, waarbij geen
verre vrienden het dan lastig vallen Po
len is er maar te vast van overtuigd dat
de Duitschers altijd weer vercreten, dat zij
niet de eenigen in Europa zijn.
Maar tevens bepleiten de ^olen met hard i
nekkigheid do noodzaak van het bestaan
van den Poolschen „corridor" voor Europa
Zou de Republiek haar samenhang met tie.
zee moeten opgeven, dan werd de verbin
ding met heel het binnenland van Europa
wat den handel van Engeland. Frankrijk,
Scandinavië en Amerika betreft, een mo
nopolie van Duitschlpnd. TchechoslovaKi
en Hongariie, zouden aan de willekeur ven
Berlijn zijn overgeleverdzoo ook
groot gedeelte van den Russ^schen handel,
die zich altijd weer zal orienteeren na
de Balthische zee. Daarom is de toestand,
als nu bevestigd, voor den wereldhandel
noodzakelijk, en een ommekeer der din een
in Duitschen zin niet meer best aan ba ar
Zoo heeft de republiek van Polen met dt;t
havenbou r van Gdynia voorgoed bezit ge
nomen van de zee en voor heel wereld
de verklaring afgelegd, dat zelfs het voor
stel van eer. wijziging hiervan don wereld
vrede in ervaar zal brengen en den oorlog
onvermijdelijk maken.
Niet alleen dat dertig millioen Polen
recht hebben op een Poolsche haven, maar
ook heeft Polen recht op den „corridor",
op Pommeren. oud-Pcolsrh gebied, dat on
danks alle germaniseering. ziin PooPrh
sprekende bevolking bewaard heeft. Het
was de onvoorzichtigheid van een middel-
eeuwschen vorst, Koenraad, hertog van
Mazovië. die dit gebied in gevaar bracht,
toen hij de ridders der Duitsche orde ver
zocht. om Pruisen te bekeeren en zijn
hertogdom onder hun bescherming te <5
men. De orde nam Pruisen in bezit en
in 1303 ook Pommeren. de huidige „corri
dor", met Danzig. Wat Poolsch sprak,
werd er over de kling gejaagd. Tn 1525 ging
de orde tot het Lutheranisme ovei\ en uit
haar staten ontstond een erfeliik koning
schap. De kouing van Polen vond alles
goed, daar de nieuwe staat zijn souvereini-
teit erkende. Hij nam genoegen met een
eed. in plaats van met het zwaard zijn
positie te versterken. Ofschoon Danzig
toen tot 1772 aan Polen bleef, ging
Pommeren aan de Duitschers verloren.
Maar het Duitsche Danzig, vast aan Polen
verbonden werd groot en welvarend en
bleef tot 1863 ook trouw, eerst bij de defi
nitieve oplossing van het Poolsche rijk bij
Duitschland te worden ingelijfd.
Pommeren daarentegen, hoe lang ook
opgeslokt door Duitschland, bleef Poolsch
in hart en nieren. In geen enkel zijner
districten waren de Duitschers in de meer
derheid en altijd stuurde dit landsdeel weer
telkens Polen naar den Duitschen rijks
dag als afgevaardigden.
Of de Duit-sohers de bevolking nu al Kas-
zuhep noemden, a^of dat iets anders dan
Polen was. zii sprak een Poolsch dialer*
en wis geheel iets anders dan Duitsch.
Zonder de Ansiedelimgs-kommission" zou
het Duitsche import het er benauwd gehad
hebben.
Met de „corridor" is oud Poolsch land
aldus tot het uieuwe Polen teruggekeerd,
en Gdynia, de nieuwe zeehaven, is de
kroon op dit werk, op de hereeniging der
gescheiden volkeren en versoheuide gebie
den. Gdynia is de symbolische „geste" der
inbezitneming van de weergevonden zee.
Er is voor de nieuwe Polen iets mystieks in
dezen naam, die brandt aan den eina^r
van het land als een vlam. De plotseling-
heid waarmee die naam zelf aan de kim
der historie gerezen is, zet het woord al
in een gloed en een licht, dat fantastisch
aandoet. Voor wie dit strand van vroegc-r
kenden, lijkt het een betooverd oord. Zoo
als alleen de Amerikanen nog maar nieuwe
steden te bouwen wisten, is er hier ae
nieuwe stad ontstaan. En haar strand lokt
de zomergasten in him kleurige wemeling,
evenals de havenarmen de 6chepen trekken
der verre kusten. Een zee zonder eb en
vloed, blauw als die van het Zuiden, binnen
een krans van bosehjes en heuvels, ec\\
haven vol schepen, masten er^ schoorstee
nen, waai de Europeesehe vlaggen het
Poolsche dundoek hun groet brengen. En
in de blauwe diepte van den hemel, boven
de breede blauwte der wateren, de wijd-
ontploken wieken van den witten adelaar,
die klimt naar de zon...
Het moet voor een Poolsche ziel, voor
dit volk der knechtschap en der dwinge
landij, iets van zoo wonderlijk bekoren
zijn, dit gezioht der Poolsche zee, dit be
wustzijn deT bevrrding en expansie naar
alle windstreken uit, over de blauwe banen
der vrije wateren, dat zij met een uitbar-
sting van jubel „Gdynia" zeggen, zooals
X-eïiophons' soldaten „thalassa, thalassa"
(de zee, de zee!) juichten voor het rui-
schend zeestrand.
Bij de eerste tien jaar van haar bestaan
ziet de jonge republiek, haar schoot vol
rozen, als de koningsdochter der legende.
De wonderen zijn er opgebloeid als de
bloemen in een zomertuin.
RECLAME.
6815
RABIO-PFOPPAMMA.
VOOR DONDERDAG 3 OCTOBER.
Huizen, 1875 M. 10.0010.15: Morgen
wijding 12.151.45: Concert door het
Tuschinski-Orkest 1 452.30- Gramo
foonmuziek 2.304.00: Solisten-concert.
Annie Lieman, zang, Willem Schansman,
tenor, F. Pfeiffer, piano 4.005.00: Zie-
kenuurtje 5.005.30: Sporlpraatje door
H Hollander 6.017.45: Concert door
de Hongaarsche Tzigane! Kapel van de Gebr.
Elmer en Bela Ruha. m. m. v. Van Dijk's
origineele Volendammers 8.019.15:
Kamermuziek door het Hollandsch Strijk
kwartet 9.159.30: Praatje door Fred.
Fry over: Taallessen 19291930 9.30
11.10 Conceit door het Omroeporkest
10.10: Persber 10.20: Voortzetting con
cert. Daarna: Gramofoonmuziek 12.00:
Sluiting.
Hilversum, 298 M. Na 6 uur: 1071 M. Uit
sluitend NCR\ -Uitz. 10.3011.00: Zie1-
kendienst 12 302.00: Concert. Zang,
viool, cello en piano 2.002.35' Uitzen
ding voor scholen 4.005.00: Zieken-
uurïje 5 006.30: Concert. Sopraan,
viool en piano 6.307 30: Orgelconcert
7.30—8.00 Lezing over: „Catharine
Booth als predikster" 8.009.00: Orkest-
concert 9.009.20: Praatje door den
NCRV.-Voorzitter 9 20—10.10: Voortzet
ting concert. Daarna: Persberichten.
Daventry, 1554.4 M. 10.35: Morgen
wijding 11.05: Lezing 11.2011.50:
Proefuitzending Televisie 11.50: Gramo
foonmuziek 12.20: Concert. J. Muirella,
alt, B. Jellett, viool, O. Tomlinson, piano
1.20: Concert. Cinema-orgel 2.20: Beeld
uitzending 2.45: Berichten 2.50: Uit-
zending voor scholen 3.20: Vesper
4.20: Concert. A. Gregory, sopraan, H. de
Leon, bariton, het Georgian Trio 5.35:
Kinderuurtje 6.35: Nieuwsber. 6.50:
Marktberichten 7 05: Pianorecital door
L. England 7 20: Lezing 7.45: Lezing
8.05: Viool-recital door R Chemet
8.50: Optreden van de Co-Oplimists 10.00
Nieuwsber. 10.20: Lezing 10.35: Ver
rassing 10.5012.20: Dansmuziek. Vo
caal sextet.
Parijs „Radio Paris", 1725 M. 12.50
2.20: Gramofoonmuziek 4.05: Klassiek
uurtje 6.55: Gramofoonmuziek 8.20:
Tooneeluitzending en kamermuziek.
Langenberg, 473 M. 10.35—11.35: Gpa-
mofoonmuzitk 114012.10: Phonola-
concert 12.30: Gramofoonmuziek 1.25
2.50: Orkestconcert 5.556.50: Gra
mofoonmuziek 8.20: lm Wiener Wurstel-
prater. Een vroolijke Hoorbeelden-Reeks.
Daarna tot 12.20 Dansmuziek.
Brussel, 508.5 M. 5.20: Gramofoon
muziek 6.55: Gramofoonmuziek 8.35:
Concert. Orkest en vocale solisten.
Kaiundborg, 1153 M. 12.20—2.20: Or
kestconcert 3.505.50: Dansmuziek
8.3510.35: Orkestconcert en zang 10.50
1.20: Dansmuziek.
Zessen, 1635 M. 6.1011.05: Lezingen
12.201.15: Gramofoonmuziek 1.15
1.50: Lezingen 2.202.50: Gramofoon
muziek 2.504.50Lezingen 4.50
5.50: Concert uit Berlijn 5.508.20: Le
zingen 8.20: Concert uit Leipzig 9.50:
Voorlezing. Daarna tot 12.50; Dansmuziek.
VOOR VRIJDAG 4 OCTOBER.
Huizen, 1875 M. 10.0010.15: Morgen
wijding 12.152.00: Concert door het
AV'RO-Kvvartet 2 052.45: Uitzending
voor scholen 2.454.30: Gramofoonmu
ziek 5.005.30- Orgelrecital door H.
Boesnaeh op het Tuschinski-orgel 5.30
7.00: Diner- en Dansmuziek uit café „Mo
derne" Amsterdam 6.056.35: Louis Da
vids in zijn repertoire 6.35: Voortzettng
Diner- en Dansmuziek 7.007.15: Gra
mofoonmuziek 7.157.45: Radiocursus
vanwege het Onderwijsfonds voor de Bin
nenvaart. Sprekers: G. C. Nuy en G. de
Jong 8.01820: Praatje door dr. E. .T.
Abrahams over: „Trein 8 28" 8.2011 00
Vroolijke avond m.m.v. Fienlje de la Mar,
Louis Noiret en de Hongaarsche Tzigane-
Kapel van de Gebr. Elmer en Bela Ruha
10.00: Persber. Na afloop: Dansmuziek uit
cabaret „La Gaite" te Amsterdam 12.00:
Sluiting.
Hilversum, 298 M. Na 6 uur: 1071 M.
10.30—11.00: NGRV. Ziekendienst 11.30
12.00: KRO. Godsdienstig halfuurtje
12.151.15. Concert door het KRO-Trio
1.152.00: KRO. Gramofoonmuziek 4.00
5.00: NCRV. Gramofoonmuziek 5.00
6.35: NCRV. Concert. Sopraan, viool en or
gel 6.-407.00: KRO. Lezing over „Het
sorteeren en verpakken van fruit" 7.00
7.25: KRO. Cursus schriftverbetering
7.35: VPRO. Persberichten 7.40: VPRO.
Lezing over: „Wonderverhalen" 8.15:
VPRO. Concert. Gemengd koor, mannen en
knapenkoor 8.50: VPRO. Lezing over:
„De mensch en zijn plaats'' 9.30: VPRO.
Voortzetting concert 10.00: VPRO. Voor
dracht uit eigen werk door Jan Eigenhuis
10.20: VPRO. Voortzetting concert.
Daventry, 155-4.4 M. 10.35: Morgen
wijding 11.05: Lezing 11.2011.50:
Proefuitzending Televisie 11.50: Gpamo-
foonmuziek 12.20: Concert. H.Egerton,
viool, M. Bramwell, piano 12.50: Orgel
concert 1.202 20: Gramofoonmuziek
2 45: Berichten 2.50: Uitzending voor
scholen 3.20: Lezing 3.45: Lezing
4.05: Muziekuitzending voor scholen. Strijk
kwartet 4.50: Orkestconcert 5.35: Kin
deruurtje 6.20: Lezing 6.35: Nieuws
berichten 6.50: Lezing 7.05; Piano
recital door L. England 7.20: Lezing
7 45: Lezing 8.05: Concert Octet 8.45
Concert Symphonie-Orkest en Koor 10.00
Nieuwsb. 10.20: Lezing 10.35: „The
World We Listen In", revue van Holt Mar
veil 11.20: Dansmuziek 12.2012.35:
Beelduitzending.
Parijs „Radio Paris", 1725 M. 12.50—
'2.20.Gramofoonmuziek 4.05: Concert Or
kest en soli 6.55: Gramofoonmuziek
8.55: Oikestconcert.
Langenberg, 473 M. 10.3512.10: Gra
mofoonmuziek 12.30: Gramofcjpnmuziek
1.252.50: Orkestconcert 5.556.50:
Concert. Hoorn-kwartet en Koor 8.20:
Ueberall in Westdeutschland. Rondgang
door het West-Duitsche Arbeidsland. Daar
na tot 12.20: Dansmuziek.
Brussel, 508,5 M. 5.20: Orkestconcert
6.55: Gramofoonmuziek 8.35: Concert.
Orkest, zang en piano.
Kalnntlborg, 1153 M. 12.20—2.20: Or-
ksetconcert 3.205.20: Concert. Instru
mentaal Ensemble en zangeres 8.20
8.35: Orkestconcert 8.359.35: Coneert.
Koor en piano 9.3510.05: „Alliancon".
Zangspel in 1 bedrijf van Valdemar Korfit-
sen 10.2011.20: Oricestcor^ert.
Zeesen, 1635 M. 6.1010.50: Lezingen
12.201.15: Gramofoonmij^iek 1.15
1.50: Lezingen 2.202.50: Gramofoon
muziek 2.504.50: Lezingen 4.50
5.50: Concert uit Leipzig 5.508.15: Le
zingen 8.15: Her-uitzending van Langen-
herg. Daarna tot 12.50: Dansmuziek.
(Buiten veran '.woordelijkheid der Redaetie).
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven.
VOGELBESCHERMING.
M. de Redacteur.
Mag ik u reeds nu een plaatsje verzoeken
voor bovenstaand onderwerp, omdat de
herfst met zijn dikwijls gure en natte dagen
reeds haar intrede beeft gedaan, en er voor
onze vogels wederom een zware tijd aan
vangt. En als of voor onze in 't wild levende
vogels den strijd legen het gure jaargetijde
noe niet genoeg is, maken zich jaarlijks vele
menschen op, om onze heerlijke naluur-
zangerljes, die des winters warmere streken
opzoeken, bij honderden te vangen en ,1e
dooden. Dit kwaad heeft zelfs zöo'n omvang
aangenomen dat onlangs een ohzèr Eerste-
Kamerleden dit nog eens den Minister onder
't oog bracht, waarop deze bewindsman een
cireulaire richtte tot den Commissaris der
Koningin in Noord-Babant, alwaar dit
kwaad veelvuldig voorkomt om maat
regelen te nemen tegen de vangst van voor
den landbouw nuttige vogeb. Ook van ver
schillende andere zijden wordt aangedron
gen om de vogelvangst zooveel mogelijk
tegeh te gaan, wil men niet alleen een
stuk levende natuur behouden, doch tevens,
b.v. aanplantingen voor ondergang behoe
den. In sommige gemeenten wordt geklaagd
over de schade welke bosehaanplantingen
door insecten geleden hebben, omdat er zoo
goed als geen vogels meer waren. In dit ver
band denk ik aan onze „Leidsche Hout" en
de overige plantsoenen en parken en richt
een aansporing tot onze Leidsche bevolking
om meer dan tot nog toe, onze vogels tel be
schermen, opdat ons natuurschoon door
schadelijke insecten niet worde beroofd van
haar pracht. En ten slotte wil ik U ook
wijzen op de a s. wintermaanden.
Ieder mensch neemt thans reeds zijn
maatregelen om het gure en koude jaarge
tijde zoo goed mogetijk door te komen. Ver
geet hierbij vooral ook niet onze lieve wild-
zangertjes. die op menige zomeravoridwan-
deling Uw gehoor met hun heerlijk lied
streelden. Neem ook voor hen maatregelen
opdat ook zij, die niet naar warmere stre
ken afreizen, doch in ons midden blijven het
gure en koude jaargetijde zoo goed mogelijk
doormaken. Plaatst nu reeds in Uw tuintje
of aan den achtermuur van uw huis een
rustige en droge schuilplaats voor de vogels.
Voor een luttel bedrag zijn deze vogelkooljes
in den handel verkrijgbaar met een klein
beetje goede wil, maakt men er een van een
oud kistje. Helpt allen mede onzen vogelstand
te beschermen. De vogels zullen er U des
zomers met hun heerlijk gezang rijkelijk
voor beloonen.
Namens de Eerste Leidsche Ver. van
Kanarieliethebbers en Vogelbescher
mers „De Zanger".
J. W. VAN HEES,
Secretaris.
Bristol is de naam. die reeds
var geslacht op geslacht een
reputatie geniet door de meest
volmaakte fabrikatie van
sigaretten.
In doosjes van
10 en 20 stuks
v, V/* ClS
rl eb Coupons
WD 4 H O. WILLS
BRISTOL LPN DON
STRAIGHT CUT
AND COOU
