Bij Scheren 8544
PUROL
EEN BEZOEK AAN HET
OORLOGS-MUSEUM
liet bf sfeer? beproefde
inwijfniiddei tegen
UIT RUSLANB.
BRIEVEN UIT AMERIKA.
ook den invloed ondergaan van den wel
verbreiden indruk dat alle taxi-oèautteurs
een zekere ruwe zelfbewustheid bezitten,
waartegen argument van den gemiddelden,
vredelievenden en herrie-hatendeo burger
iriei is opgewassen.
Maar een lid van het Brifscbe Dierkundig
Genootschap een persoon dus die wal
tegenover woester exemplaren zal hebben
gestaan dan dezu.ken die boven vier meer
ot minder wit gekalkte taxi-wieien door
de Londensche straten zwerven heelt zich
dezer dagen met sucoes tegen de hier ge
er hotste regeling verzet. Hy kwam uit den
Dierentuin by Regent's Park en liep de ry
taxi's af, die daar een vaste standplaats
hebben. Het derde voertuig in de „rank"
leek hom veel schooner dan de voorgangers
en by beproefde dus dat derde voertuig te
buren. De bestuurder weigerde hem te ver
voer en... ei* den volgenden d3g werd deze
weigeraar voor den poatierechter van het
district mot een pond sterjng beboet. Zyn
weigering was een overtreding geweest van
dc wetten, die het taxi-bedrijf moet in acht
nemen. De chauffeur werd verdedigd
door eqn advocaat van zijn vakbond. Maar
de magistraat weigerde te luisteren naar de
voorstelling dat de chauffeur aan het hoofd
van d® taxi-rij recht kon doen gelden op
den eersten passagier of „fare", die zich
aanmeldde. Hij erkende dat het gebruik
hem bekend was maar het bestond niet
lang genoeg oms het wetskracht te geven.
De invloed van deze rechterlijke uit
spraak zal misschien zijn dat de raenschen
voortaan zullen zoeken naar d® taxi rne%
het aantrekkelijkst uiterlijk. Dat kan dan
weer tot heilzaam gevolg hebben, dat de
taxichauffeurs om strijd zullen gaan poet-
een boenen en stoffen en dat Londen straks
een keur van openbare taxi's zal hebben,
die elkaar in zindelijkheid en glans niets
toegeven en waarin de keurigst gekleede
hertogin, markiezin of film-ster kaupxaais-
nemen zonder gevaar voor haar jurk. zon
der gevaar voor haar waardigheid. km
wanneer het zoo ver is, kunnen de chaui.
feurs ook weer terugkeeren tot don regel
van den voorsten wagey.
De plichten en de rechten van den Lon-
denschen taXi-chauffeur zijn velerlei en in
gewikkeld. Een deel er van is ontbeend aan
oude wetgeving. Een taxi behoeft b.v. een
passagier nimmer verder te vervoeren dan
een afstand van zes mijl of ten naaste bij
40 K.M.
De chauffeur kan dit recht ontJeenen
aan een vijftig jaar o*de wetgeving op het
bedrijf van huurrijtuigen in Londen, uit
een tijd due toen ©r nog geen motorvoer
tuigen waren en de hansom" het um
beproefde op te knappen dat nu door de
taxi's wordt verricht. Hansoms" zijn nu
museumstukken geworden, die zidh nog wel
eens schuw en altijd in het holle van den
nacht op straat vertoonen. Maar de oude
verordening betreffende het maximum vao
den te vervoeren afstand, gemaakt met
het oog op den niet steeds levenskrachti
ger! „bavermotor" bestaat nog en is nog
van kracht in dezen tijd van door benzine
verkregen paardenkrachten. En men heeft
er we] een* last mee, wanneer men met
een osdienstwilligen chauffeur te doen
heeft. Wanneer men b.v. aan een der boot-
trein-statioDB ten Zuiden van de Theems
aankomt, vaak met veel bagage en in deü
laten avond, en een woonhuis in het hooge
Jïoorden van Londen de bestemming is,
dan kan een onwillig taxi-bestuurder ern
stige moeilijkheden scheppen. Hij kan of
bot weigeren het vervoeT te ondernemen,
door uit te maken dat do afstand meer
dan zes mijl is, of sjacheren om een bui
tensporige fooi in ruil voor zijn bereidwil
ligheid. Jk moet er echter terstond op
laten volgen, dat men zulke onmenschelijke
kerels slechte bij uitzondering ontmoet.
Tegenover dit taxi-drama aan een sta
tion staat een ander van ganseh tegenover
gestelde strekking, waarin dezer dagen een
kennis van mij de rol van het slachtoffer
speelde. Hij arriveerde aan het bekenou
Victoria-station met een zwaren koffer en
VToeg een taxi-chauffeur hem naar een
hotel dichtbij te brengen. De man had
er geen zin in, waarschijnlijk omdat hij
op een naar zijn oordeel voordeeliger rit
kon rekenen en verklaarde botweg dat
mijnheer het wel 1-oopende af kon. Mijn
heer liet zich echter zoo niet afschepen.
Hoewel hij een vreemdeling in Londen
was, wist hij wel dat een taxi-chauffeur
verplicht is ,,een vrachtje" aan te ne
men. Hij riep een politie-agent... die ech
ter ip dit geval niets kon doen daar de
chauffeur niet op openbaar gebied maar
Op het particulier terrein vaD de spoor
weg-onderneming stond, waar geen politie
verordeningen konden gelden. Maar de lü-
heusche man kreeg toch zijn straf. Want
ije politie-agent waarschuwde den stations
chef. die den chauffeur gelastte zich ter
stond van het terrein te verwijderen.
J3et is echter duidelijk dat taxi-ohauffeurs.
jpdien zij slecht gehumeurd zijn, het wat
bedeesde deel van het publiek naar har
telust kunnen plagen.
In het algemeen wordt echter het publiek
goed door de taxi's bediend. De chauffeurs
nemen weliswaar in den regel een houding
aan van verveeldheid en van superioriteit,
die zich verlaagt om u in opperste goed
heid een ooschatbaren dienst te bewijzen
en zij verwaardigen zich ook zelden
,,dank u" te zeggen voor 'n fooi al was
ze nog zoo vorstelijk maar ze brengen
u toch thuis of waar ge heen wilt. Er
is zelfs een recent geval vaD een sieraad
van dit gilde in den peTSOon van een taxi
man, die zich liet engageeren, niet voor
een rit van ten hoogste zes mijlen maar
van onbeperkten afstand. In dit geval ging
de Londensche taxi over de wegen naar
Schotland en langs een grooten omweg
terne naar Londen. Toen deze taxi weer
baar plaat© achteraan in een Londen6ohe
taxi rank innam, had ze meer dan 1600
mijl afgelegd met een passagier, die op
deze ongewone wiize de schoonheid van
het Briische laud bad willen bewonderen.
Wie op een Zondag tegen den avond
door de Parijsche straten wandelt, en
vooral over de Parijsche boulevards, en daar
de kwieke, vrooÜjke menschen-menigten
ziet voortstroomen, waarin het vrouwelijk
element domineert en waarvan enkele
mannen slechts, en in elk geval dan nog
op zeer bescheiden wijze, een gekleurd
lintje op de revers van hun jas dragen, die
kan zich nauwelijks voorstellen, dat nog
niet lang, nog maar een 11-tal jaren ge
leden, diezelfde boulevards verlaten lagen,
dat veel van diezelfde mannen geparkeerd
waren in loopgraven vol modder, waar van
oogenblik tot oogenblik de dood op hen
loerde, een vreeselijke. vernielende dood.
En diezelfde zoo coquette, zorgelooze,
mooi aangekleede geschminkte en gepoe
derde vrouwen, die in dien tijd nog zooveel
jonger waren, die kenden toen slechts dagen
vol onrust, en nachten, waarin de sirene
plotseling alarm-gillen begon uit te huilen,
en zf in een vreeselijke paniek vol van
zóó'n ontzetting, dat menig harl er niet
tegen bestand bleek, met nauwelijks ee'nige
kleedingstukken aan radeloos wegvluchtten
naar diepe' kelders toe of naar de gastvrije
tunnels van de „métro".
Dezen Zondag, nu talrijke van een vroo-
lijk vacantie-verblijf terugkeerende Parij-
zenaars weer door hun stad wandelen, en
met welbehagen de lucht van hun
„Paname" weer inademen, samengedrongen
zitten op de café-terrassen, en hun dorst
lesschen in een genoegelijke stemming, die
door geen enkele maatschappelijke of poli
tieke zore verstoord wordt, nu geen enkél
evenement de gemoederen in beroering
brengt behalve e'en paar min of meer ge
heimzinnige moordgeschiedenissen, waar
over de kranten, bij gebrek aan andere ge
beurtenissen. in den breede uitweiden
wat dunkt u van het, hoe zal ik zc-'ggen, van
het filosofische plan, om eens een uit
stapje te maken tot op een kilometer builen
de porte de Vincennes, en daar een bezoek
te brengen aan het gewoonlijk weinig be
zoekers trekkende museum van den grooten
oorlog, waar een enorm aantal documenten,
bibelots, kunstwerken en foto's zijn tesamen
gebracht, die vertellen van, doen terugden
ken aan. doen terug-leven in den afschu-
welijksten tijd die de menschheid gekend
heeft en die vier jaar lang ieder denkend
wezen in één onafgebroken spanning van
angst, smart en medelijden heeft gehouden.
Het is verwonderlijk, hoe dezelfde men
schen, die op de ontzettendste wijze geleden
hebben in dien tijd. die er een actief aan
deel aan hebben genomen, die er zelfs tot
nu toe een onuitwischbare lichamelijke her
innering aan hebben overgehouden, nu
weinig of niet meer aan dat toch nog zoo
dichtbij gelegen afschuwelijk verleden den
ken, en een vroolijk zorgeloos gezicht ver-
toonen, verlangend slechts naar leven, ge
nieten, zich amuseeren.
Van de groote boulevards tot aan de
porte de Vincennes zijn we zeker toch wel
duizenden van die vroegere helden tegen
gekomen. die toentertijd hun lc-ven ten offer
6telden voor hun vaderland, en die jaren
lang, dag-in dag-uit op de ongeloofelijksle
wijze geleden hebben.... en toch, slechts
heel zelden meTkten we een norsch of som
ber gezicht op, en nog minder een oorlogs
verminkte, onneindig droevige levende
herinnering aan dien gruwel-tijd.
We komen door zeer drukke, levendige
wijken, die steeds meer het karakter van
echte volks-wijken aannemen, tot aan die
van den faubourg St. Antoine. de place de
la Nation en de avenue du Tróne, die de
wijken zijn, waar misschien het grootste
aantal arbeiders, kleine handswerklieden
en arme luiitjes van Parijs samen wonen.
Wie weet niet. welke rol de bewoners van
die wijken gespeeld hebben bij al de Pa
rijsche revoluties, opstanden en oproeren!
Toch ontmoeten we ook in deze wijken
slechts vroolijke, opgewekte, in hun Zon-
dagsche pakje uitgedoste menschen. Hier
en daar een troepje vrouwen om de kar van
een groenteboer heen, die zich verlaat heeft
in zijn vaste kroegje, en die1 om nu gauw
naar huis te kunnen gaan. en op zijn beurt
Zondag te kunnen gaan vieren, haastig al
zijn appels of tomaten tegen een laag prijsje
van de hand doet, en levendig de grappen
beantwoordt van zijn jonge, montere clien
tèle, die door het plezier van dc Zondags
rust vandaag al i*n een bizonder oolijke,
plaagachlige stemming is
Ongevoer een kilometer verder, nog weer
door een dergelijke volks-menigte heen,
langs een boulevard, waar in de week druk
alle mogelijke soorten van kleine handel
tjes gedreven worden, daar bevinden we
ons plotseling voor een enorm, indrukwek
kend gebouw, van een strenge, imponee-
rende stijl.
Bijna een gevoel van terreur grijpt u aan
voor dit historische bouwwerk, dat vroeger
tot woning gediend heeft aan koningen en
aan almachtige staatslieden, en waarin nu
talrijke leger-diensten zijn ondergebracht,
dat een belangrijke bibliotheek bevat aan
den oorlog gewijd, en het Oorlogs-museum.
Dat gevoel van terreur verklaart zich
voldoende, wanneer men zich herinnert
welke rol een bepaald terrein achteT het
kasteel, het z.g. Polygone. tijdens den oor
log gespeeld heeft, toen daar talrijke levens,
wier aantal men misschien nooit kennen
zal. daar hun onherroepelijk einde vonden,
en boelen moesten voor hun fout tegenover
het vaderland of het land. dat hun vrien
delijk een woonplaats geboden had. Denk
maar eens aan de namen van Bolo-Pacha,
van een zekere zeer talentvolle journalist
Duval, en van dien van de bekoorlijke dan
seres Mata Hari.
Na een lange allee te zijn doorgegaan,
tusschen twee rijen allemaal even druk-
kend-gewichtige gehouwen, zijn wc einde
lijk bij de kapel aaggekomen en bij den
ingang van het museum
De binnen-versiering van het gebouw
schijnt vaak wonderlijk te vloeken met de
ontelbare voorwerpen, die er in onderge
bracht zijn. En inderdaad, wat kunnen
mythologische voorstellingen, uitgevoerd op
dn 18de eeuwsche manier, gemeen hebben
met de talrijke aan de wanden opgehangen
schilderijen en leekeningen, waarop men
niets dan oorlogs-tooneelen. kanonnades en
granaat-uitbarstingen ziet.
De zalen volgen elkaar op in een perfekte
klasseering. Bijna al de naties, die aan den
oorlog deelgenomen hebben zijn er meer of
minder rijk vertegenwoordigd door aan
plakbiljetten, medailles, bibelots, die de
soldaten in de loopgraven vervaardigden,
schilderijen, teekeningen. foto's, of cera-
miek-werk.
En zelfs enkele neutrale landen.
Zoo heeft Nederhand er dc eer van bijna
een heelen wand met een groot aantal voor
werpen van aardewerk, die allemaal be
trekking hebben op den oorlog en de eco
nomische weerkaatsing daarvan in ons land
den fameusen „distributie-tijd" bij voor
beeld.
Wat de schilderijen en teekeningen be
treft. een groot deel daarvan is geleekend
met den naam van nu beroemde kunste
naars, «die persoonlijk den oorlog meege
maakt hebben, die met hun eigen oogen
aanschouwd hebben, die doorléden heb
ben, en die al hun talent eraan gewijd heb
ben om hem in beeld te brengen, in zijn
meest verscheiden aspecten en evenemen
ten.
We willen den lezeT niet door alle zalen
heenvoeren, noch een opsomming geven van
al de tentoongestelde voorwerpen. Er zijn
cr meer dan 170.000. van de grootst moge
lijke verscheidenheid, die allemaal van
dichtbij of van verder op den oorlog be
trekking hebben.
Ze ziin een bezoek volop waard, en niet
alléén door hun historische waarde cn de
oneindig-lragische herinneringen, die ze
opwekken, maar heel vaak ook door' hun
onvergelijkelijk artistieke ktvaliteilen.
Maar toch, méér nog dan door de schil
derijen ep teekeningen. hoe talentvol ook,
méér nog dan door de bibelots, hoe roerend
van kinderlijken eenvoud vaak,'krijgt men
een Iragisch-suggestieven indruk van dien
afschuwelijken tijd door de foto's, die tal
rijke bij de ramen opgestelde „veroscopes"
te zien geven. Bij het aanschouwen van die
stukjes directe oorlogs-waarheid, voelt men
zijn hart -breken van afschuw en mede
lijden En enkel de herinnering aan som
mige' foto's doen u de tranen in de oogen
komen
En hcclemaal achter aan de reek9 van
zalen, daar wacht den bezoeker een zuiver
artistieken toon. Naast een reek9 diep-tragi-
sche beelden, is daar een collectie van was
sen poppetjes te zien, die voorstellen de
verschillende beroepen en bezigheden, die
tijdens den oorlog, toen de mannen aan het
front waren, door de vrouwen uitgeoefend
werden.
Zelden zagen we zóó'n gracieuse collectie
van wassen beeldjes. Bijna al de klassen
van de Parijsche maatschappij zijn er ver
tegenwoordigd Men moet werkelijk Fransch-
man zijn om zooveel gratie te kunnen ver-
leenen aan een vrouwelijk Iramconduc-
leurtje of aan een robusle Amerikaansche
van de Y. M. C. A.
Buiten woelt de vrooliike, kwieke Zon-
dagsmenigte; op de café-terrassen zitten
dicht op elkaar gedrongen de van hun rust
dag genietende gasten, waaronder eenige
oorlogs-gedecoreerden. Maar de oorlog zelf
o, wat is die ver weg!.
M. DE ROVANNO.
RECLAME.
Cfilossuig,
Bij apothekers «n drogisten werkrijgbaar.
3504
Gesprekken in een trein in Rusland.
(Nadruk verboden).
Het werd den Iaatsten lijd mode een reis
naar Rusland te ondernemen en later
een boek over deze reis te schrijven. De
reizigers zijn bijna steeds (zeker 99 pet
menschen, die geen woord Russisch ken
nen. die niet het minste begrip van de
Russische toestanden, opvattingen en zeden
hebben. Zij worden zeer vriendelijk ont
vangen door het beruchte WOKS (de ver-
eeniging, welker hoofddoel is de buiten
landers te bewerken en in hel buiten
land vereen i gin gen, zooals er ook een in
Nederland beslaat, die bewust of onbe
wust in den regel doen de leiders en
organisators van die vereenigingen het
bewust en worden zij daarvoor door de
bolsjewiki betaald te organiseeren en
te steunen). De vriendelijkheid dezer or
ganisatie gaat zoo ver, dat zij den vreem
deling volkomen „onbaatzuchtig" alle mo
gelijke (in den regel zeer gefantaseerde)
inlichtingen verschaft en hem een gids
geeft. De laak van dezen gids is. den bui
tenlander datgene te laten zien, wat de
sovjet-overheid wenschelijk acht, zijn vra
gen te beantwoorden (daarbij, zooals het
nog kort geleden weer is gebleken, op
schaamtelooze wijze liegend en de feiten
verdraaiend) en als tolk te fungeeren; de
tolk vertaalt de antwoorden natuurlijk zóó
als hij hel zelf noodig vindt. De buitenlan
der. die daarna op grond van deze gegevens
zijn boekje schrijft, is in dc meeste geval
len te goeder trouw en weet zelf niet, dat
hij een slachtoffer van een kunstig in
elkaar gezette machinerie is geworden en
de leugens van zijn „vriendelijke en on
baatzuchtige" informateurs herhaalt en door
onwetendheid aanvult.
Voor iemand, die het Russisch machtig
is en die de toestanden in Rusland kent,
is het zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk,
in Rusland te komen (tenzij hij bekend
slaat als overtuigd voorstander van het
sovjet-regime of in dienst van de tegen
woordige heerschers van Rusland staat;
het aantal dezer buitenlandsche betaalde
agenten van het sovjet-regime is veel groo-
ter dan de meeste Westerlingen vermoe
den). Nog moeilijker is het voor een Rus.
die in het buitenland woont naar Rusland
te gaan; alleen zij, die bekend staan als
communisten, krijgen een visum voor een
reis naaT hun eigen land en dat ook slechts
na een grondig onderzoek door de G. P. OE.
Hoe volmaakt de sovjet-organisatie ook is,
hier en daar zijn er toch lacunes. Er zijn
tegenwoordig veel Russen, die burger van
een vreemde mogendheid zijn geworden.
Met vreemdelingen, vooral met Amerikanen,
is de sovjet-regeering steed9 menschelijker
en zoo gebeurt het een enkelen keer, dat een
vroegere Rus in slaat wordt gesteld een reis
naar zijn vroeger vaderland te ondernemen.
Een dergelijke reiziger, de Amerikaansche
burger Chanin, heeft zeer interessante er
varingen in Rusland opgedaan. Chanin is
een oud-Russisch revolutionnair, die voor
zijn revolutionnaire en socialistische over
tuigingen door het czaristische regime naar
Siberië was verbannen. Hij vluchtte uit het
barre Noorden, sloop over de grens en loog
naar Amerika, waar hij spoedig een voor
aanstaande positie in de arbeidersbeweging
heeft ingenomen. Als oude revolutionnair en
socialist sympathiseerde Chanin met de
bolsjewiki. Toen hij naar Rusland ging, was
hij overtuigd, er zoo geen paradijs, dan toch
in elk geval een poging te zien om een
nieuwe maatschappij op de basis van recht
vaardigheid en socialisme op te bouwen. De
werkelijkheid bleek echter zoo ontzettend,
dat deze oud socialist een overtuigd revo
lutionnair tegenstander van het sovjet
regime werd. Zijn ongekunstelde brieven
over hetgeen hij in Rusland gezien heeft,
zijn het beste wat op dit gebied verschenen
is. Wij willen hier een paar episoden ver
tellen van hetgeen hij op zijn terugreis heeft
ondervonden.
Chanin kwam 's nachts in een wagon
binnen, die zeer schaars verlicht werd door
een stompje kaars. In den hoek zat een
jonge man met een pet van een technicus
op het hoofd (in Rusland bestaan nog uni
form-petten voor verschillende groepen men
schen). De jonge man was letterlijk in lom
pen gehuld en zijn gezicht zag er bleek en
j vermagerd uit. Chanin knoopte met den
jongeling een gesprek aan. Het bleek een
zoon van een revolutionnair socialist te zijn,
dien de bolsjewiki naar Siberië hebben ver
bannen. De zoon weigerde communist te
worden en werd daarom niet lang op een
plaats geduld. De communistische cel van
elke fabriek, waar hij werk vindt, weet na
een paar maanden de administratie te
dwingen den jongen man te ontslaan en dan
moet hij verder reizen, op zoek naar arbeid.
Tijdens het gesprek vroeg de jongeling:
„Waar hebben de arbeiders het beter: in
Sovjet-Rusland of in Amerika?
Chanin antwoordde hem, dat de vraag
dwaas was. dat de positie van den arbeider
in Amerika zoozeer in alle opzichten beter
is, dan die vam de arbeiders in Rusland, dat
het belachelijk was zelfs een vergelijking
te willen maken.
De jongeling werd nog bleeker en zei:
„Ja, ik dacht ook, dat de arbeiders het daar
veel beter moeten hebben dan hier. Maar
onze kranten schrijven eiken dag zulke
vreeselijke dingen over het leven der ar
beiders in Amerika, dat ook ik, die weinig
vertrouwen in hun geschrijf stel, het begon
te gelooven."
Te Sjepetowka moesten beiden eenige
uren op de aansluiting wachten en zij wan
delden op het station. Plotseling werden zij
aangehouden door een agent van de G. P.
OE. De agent vroeg den jongen man. wit?
hij was, waarheen en waarvoor hij ging en
eischte zijn pas. De jongeling antwoordde
gedwee Toen de tsjekist dezelfde vragen
aan Chanin stelde, ontving hij slechts
eenige spottende antwoorden. De tsjekist
werd beleedigd en beriep zich op zijn waar
digheid, maar Chanin weigerde op zijn vn»*
gen te antwoorden Toen liet de tsjekist
Chanin met rust enarresteerde den
jongeling. De jongeling protesteerde niet;
de overige passagiers bemoeiden zich
met met het geval: de Russen zijn aan der
gelijke tafereelen gewend geraakt. Maar
Chanin was in de 20 jaar, die hij in Ame
rika heeft doorgebracht, gewend geraak!
aan andere toestanden en het geval maakte
een deprimeerenden indruk op hem. En
plotseling werd hij aangestoken door het al-
gemeene onderlinge wantrouwen, dat in
Sovjet-Rusland heer9cht Is die jongeling
g°en agent-provocateur? Heeft hij hem,
Chanin, niet opzettelijk uitgevraagd om nu
alles aan de G. P OE te rapporteeren? Het
bleek echter, dat zijn wantrouwen vol
komen ongegrond was. De jongeling werd
na een streng verhoor vrijgelaten.
Na de visitatie aan de Russisch-Pool-
sehe grens slappen de passagiers in een
Poolschen wagon over, maar lot het vol
gende station blijven de Russische con
ducteurs en de Russische grensbewakers
in den trein zitten. Aan de grens werd
Chanin opnieuw aan een zorgvuldig en ver
nederend onderzoek onderworpen, werden
zijn boeken en brieven opnieuw gecensu
reerd en ontnam de overheid hem eenige
foto's. Dat verbitterde hem zoo, dat hij in
den wagon, zonder op de aanwezigheid van
de sovjet-ambtenaren te letten zijn meening
over het sovjet-regime uitte. In het begin
zwegen de overige passagiers. Maar na een
poos vond een hunner, een arbeider uit
Tsjecho-Slowakije, het noodig Chanin van
repliek te dienen en de sovjet-regeering te
verdedigen. Intusschen bemerkte Chanin,
hoe de passagiers de een na den ander den
wagon verlieten; ook de arbeider uit
Tsjecho-Slowakije liet Chanin in den steek
en verdween. Chanin bleef alleen in de
coupé en kon in eenzaamheid over de Rus
sische toestanden peinzen.
Zijn eenzaamheid duurde echter niet
lang. Zoodra de Russische ambtenaren den
trein hadden verlaten en hun plaats door
Poolsche werd ingenomen, verscheen in de
coupé de verdediger van het sovjet-regime.
I Toen de Tsjecho-Slowaak Chanin zag, was
hij verbaasd. Hij zei toen: „Nu moet ik u
om vergiffenis vragen. Toen wij hoorden,
hoe vrij tl de sovjet-overheid veroordeelde,"
dachten wij allen ,dat u een sovjet-spion
bent; er gaan vaak spionnen met den trein
mede om de stemming onder de vertrekken-
den te weten te komen. Daarom hebben
wij besloten de coupé te verlaten."
Intusschen kwamen ook de overige pas
sagiers binnen en vertelden, hoe ook zij
geschrokken waren door de vrije taal van
Chanin. De Tsjech vertelde Chanin .dat bij
alleen dA&rom de sovjet-toestanden ver
heerlijkte, omdat hij er zeker van wilde zijn
dat de sovjet-ambtenaren hem de grens
zouden laten passeeren. „Nu de sovjet-
ambtenaren verdwenen zijn en ik niets te
vreezen heb, kan ik u zeggen, dat hetgeen
u gezien hebt slechts een druppel is in de
zee van ellende, waarin de Russische be
volking stikt." Hij vertelde over zijn eigen
ellendig bestaan, over zijn vrouw (hij was
met een Russin getrouwd), die een tijd lang
tegen het vertrekken uit Rusland gekant
was, omdat zij zoo aan haar land gehecht
was, maar die ten slotte door de ellende
en ontberingen er toe gebracht, werd in
het vertrek naar het land van haar man
toe te stemmen.
Bij het afscheid nemen excuseerden zich
alle passagiers nog eens en zeiden: „Wij
leefden in een land, waar de een steeds
den ander wantrouwt. U begrijpt dus. hoe
uwe woorden in de coupé ons moesten
doen schrikken."
Dat waren de laatste indrukken van den
ouden Russischen socialist en revolution
nair Chanin op zijn reis door Rusland. Hij
voelde zich als een gevangene, die de ge
vangenis verlaten heeft en plotseling op
nieuw een vrij mensch is geworden. Cha
nin beperkt zich tot het mededeelen van
feiten en laat het den lezer over om con
clusies te trekken.
Dr. BORIS RAPTSCHINSKY.
RECLAME.
geen stukgaan en pijn meer en ook geen na-
schrijncn der huid, als men vóór het inzeepen
de huid even in wrijft met slechts een weinig
Doos 30, 60, Tube 80 ct.
Menigerlei vorm van verspilling.
New-York, 6 Aug. 1929.
De onnoodige en vermijdbare verspilling
in Amerika bedraagt ongeveer tien millioen
dollar per jaar, zeggen deskundigen en men
is geneigd dit direct voor onzin te verklaren.
Er zijn drie soorten verspilling: aan arbeids
kracht door werkloosheid of aan arbeid van
nuttelooze producten, het niet-gebruiken
van natuurlijke hulpbronnen en verspilling
in het gebruik.
Zelfs in den aJlerbesten tijd loopen - er
over alle V. S. nog een millioen mannen
naar werk te zoeken en in minder goede
perioden, zooals in 1921, bedroeg hun aan
tal tusschen de vijf en zes millioen. Stuart
Chase, die van het verspillingsprobleera een
aparte studie heeft gemaakt en aan wiens
mededeelingen ik een cn ander ontleen,
gaat zoover, dat hij zelfs de verloren ener
gie van een *man, die op een kouden win
terdag naar werk loopt te zoeken, in aan
merking neemt. Ook dat een man, die twee
maal te lang doet over het lappen van
een paar schoenen en een houthakker, die
op ondeskundige anier een bosch omhakt,
zoowel arbeidskracht als natuurlijke hulp
bronnen verspilt.Verder haalt hij als ver
spilde energie aan het militaire element,
zij. die zich bezighouden met vervaardi
gen en verspreiden van narcotische midde
len en alcohol, misdadigers, kwakzalvers,
vervalschers, arbeiders in super mode- en
weelde-arlikelen. Op die manier wordt het
groote bedrag wat begrijpelijk. „Toen de Pel
grims landden in 1620 waren er 8 milliard
acres oerwoud, nu zijn er geen anderhalf
meer over. Onze beste kolenmijnen zullen
in eenige tientallen jaren leeg zijn, de helft
van onze petroleum is al op en meer dan
de helft van natuurlijk gas." Timmerhout.,
paardenkrachten door waterbeweging opge
wekt, petroleum, metalen, dierlijk leven, dat
alles en veel meer wordt met cijfers van zes
tot twaalf nullen per jaar verspild.
De Mode is een groote zondares, al zou
men geneigd zijn de nieuwe ruglooze vogue
in verband met de korte rokjes op haar cre
dit te zetten. De bijna met het uur veran
derende mode der damesschoenljes, de Ox-
ford-pantalon van den Don Juan van gis
teren heeft alweer plaats gemaakt voor een
met plooien om het middel, de duizenden
verschillende soorten toilet-artikelen, de
snel veranderende modes in juweelen,
lekkernijen, haardracht laten minstens zes
millioen arbeiders koortsachtig en nutteloos
werken. Vijflien percent van het nationa'e
inkomen wordt omgezet in wat Stuart
Chase noemt: super-luxe en daaronder ver
staat hij ook het amusementsbedrijf. Men
zal moeten toegeven dat deze onderzoek°r
al zeer grondig ie werk ging en met ver
spilling betitelt wat menigeen onder de
noodzakelijke levensbehoeften rekent.
Een groot aandeel in het totaal heeft de
verbazingwekkende zorgeloosheid van het
publiek. Dat is met e?n typisch voorbee'd
duidelijk te maken Een Amerikaan toog
naar Londen om daar een middel aan de
markt te brengen, dat vet aan het straat-
vuil onttrok Hij beweerde, dat per jaar in
New-York City aldus 2ö millioen pond vet
teruggewonnen werden De Engelschen wa
ren ecnigszins sceptisch gestemd ten op
zichte van het Londensche vetgehalte cn
bij een proefneming bleek het een volkomen
fiasco. Men zegt wel eens. dat het ver
knoeide voedsel in New-York genoeg zon
2-3
