70®te Jaarpane
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1929
No. 21328
Officieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
(OP DEN DAG VAN HEDEN...
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertenliên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine idvertentiSn uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden f 2.35, per week
Builen Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
ƒ0.18
„0.18
Oit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat door hen
vergunning is verleend aan L. J. Castelein
en rechtverkrijgenden tot het uitbreiden van
de bakkerij in het perceel Lage Rijndijk
No. 9 .kadastraal bekend gemeente Leiden.
Sectie K No. 3716. 3202
AUG. L. REIMERINGER,
Weth. lo.-Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 24 September 1929.
AFSLUITING
PASSAGE HEERENPOORTSBRUG.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de
Heerenpoortsbrug in verband met de uit
voering van rioleringswerken vanaf
Woensdag 25 September as. tot en met
Dinsdag 2 October d.a.v. voor het rijverkeer
zal zijn afgesleten.
AUG. L. REIMERINGER,
Welh. Lo.-Burgemeesler.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 2-4 September 1929, 3203
KOSTELOOZE INENTING TEGEN
POKKEN.
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Overwegende dat steeds meer gebruik
wordt gemaakt van de gelegenheid tot
kostelooze inenting;
Hebben besloten het aantal vaceinatie-
bureaux tijdelijk uit te breiden.
Te beginnen met Woensdag a.s. zal el-
ken Woensdag en Zaterdag telkens van
twee uur tot half vier des namiddags tot
nadere aankondiging op drie plaatsen wor
den gevaccineerd.
1. Voor nog niet ingeente kinderen en
hunne begeleiders in het Instituut
voor Praeventieve Geneeskunde (vroegere
Kinderkliniek) Boerhaavestraat 21;
trouwboekjes medebrengen.
2 Voor reeds ingeente kinderen beneden
de li jaar en hunne begeleiders in
het Elisabetshof aan de Oude Vest.
3. Voor alle overige personen in de Stads
gehoorzaal. ingang Aalmarkt.
AUG. L REIMERINGER,
Weth. Loco-Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden. 24 September 1929 3201
INENTING.
Wij verwijzen naar de officieele kennisge
ving in dit Blad betreffende uitbreiding van
bet aantal vaccinatie-bureaux hier ter stede.
SCHOENMAKERSCURSUS.
Gisteravond opende de Schotnn.akors-Pa-
troens-Vereeniging „Nieuw Leven", onder-
afdeeling van den Ned. Bond van Schoen
makerspatroons, haar derden wintercursus
in een der lokalen van de voormalige Gem.-
school aan de Mare, onder Rpstoézicht.
Deze cursus beoogt de opleiding tot diplo
ma A. gediplomeerd Schoenherste'iler.
De leiding van dezen cursus is opgedra
gen aan den heer I. de Moed. maatschoenma
ker alhier. Deze opende den cursus met een
overzicht van de practische en theoretische
lessen. Het diploma is niet gemakkelijk te
verkrijgen. Een eerste vereisohte is dus de
lessen getrouw en met ijver te volgen.
Hierna werd met de lessen een aanvang
gemaakt.
INSTITUUT VOOR
ARBEIDERS-ONTWIKKELING.
Gisteravond hield bovengenoemde ver-
eeniging een druk bezochte ledenvergade
ring in het Volksgebouw. De tweede voor
zitter, de heer G. Eikerbout. opende deze
vergadering met een betuiging van leed
wezen over het feit, dat de heer Tjalsma,
die vier jaar lang voorzitter is geweest van
het Instituut, zich genoodzaakt zag om ge
zondheidsredenen zijn functie neer te leg
gen. Hij sprak woorden van dank en waar
deering voor zijn werk en wenschte hem
ben spoedig herstel toe. Verder richtte hij
een woord van welkom tot de leden van de
N. A. R. V. (Ned.-Arb.-Reis-Ver.), welke
vereeniging nu een deel is geworden van
het I. v. A. O., van welke samenvoeging
verwacht wordt, dat ze voor de geestelijke
ontwikkeling van de Leidsche arbeiders
van groot nut zal zijn.
Het winterprogramma werd door de aan
wezige leden met instemming begroet.
Enkele wenschen werden nog geuit, zooals
een herhaling van de film over dierenbe
scherming, die den vorigen winter door
allerlei ongunstige omstandigheden te wei
nig belangstelling had en een lezing van
den heer Tolsma uil Den Haag over onze
stadsvogcls in den winter. Behalve cursus
sen en lezingen zullen ook in overleg met
de N. A R V. vele excursies optouw worden
gezet.
Bij de verkiezing van een voorzitter werd
de heer P. L. Hessing bij acclamatie lol het
vervullen van die functie geroepen. In en
kele welgekozen woorden, waarin hij een
beroep deed op de medewerking der leden,
aanvaardde hij zijn benoeming. Tot gedele
geerde in het bestuur van de N. A. R. V.
werd de heer H. van I.ienen aangewezen.
Na de rondvraag sloot de voorzitter met
woorden van dank voor de belangstelling
getuigende gedachlenwisseling de verga
dering.
De leden van de N. A. R V. vertoonden
daarna cenige lantaarnplaatjes, die hel be
wijs leverden, dat deze veTeeniging voor
weinig geld mooie reizen weet te organi-
seeren. Vooral die uit de Ardennen, het
Eifelgebied en Berner-Oberland gaven
menig schoon landschap te bewonderen.
AANBESTEDING
B. en W. dezer gemeente hebben heden
morgen in bet openbaar aanbesteed het ver-
breeden van de Rpsburgerbrug en het uit
voeren van daafbti behoorende werken.
Er waren élf biljetten ingeleverd, waarop
als volgt was ingeschreven
J. Maten, Voorburg f. 24.950; J. T. Zuin
en Co., Rotterdam 117.300; C. van der Lelie
en A. J. Kantebeen f. 16.963; T. de Win
ter en C. J. van Weeren f. 15.900M. Hoo-
gerverst. Alkmaar f15 800J. Vv:arnaar en
W. Hoogenstraaten f. 14.800; N.V. T. Smeul-
ders' Aannemersbedrijf, Rotterdam f. 14.750
A. J. de Later en Th. Mevers f. 14.300; G.
W. van Hoek, Delft f. 13.787; Th. L. .T.
Zitman f. 13.100: Fa. Marcelis en Heems
kerk f. 11.639. Waar geen woonplaats is
vermeld, is deze Leiden.
De gunning werd aangehouden.
HERHALINGSOFENINGEN
4de REGIMENT INFANTERIE.
Ontspanningsavonden.
De in de Morsohpoortkazerne gehuisveste
militairen waren gisteravond weder in de
ontspanningszaal van die kazerne samenge
komen voor een uitvoering, bestaande uit
voordrachten, zang, muziek en declamatie.
Ditmaal nas het wel iets bijzonders, want
het gezelschap wat op de planken verscheen,
bestond uitsluitend uit eigen krachten. Een
zestal militairen had zich vereenigd om zelf
een ontspanningsavond te organiseeren en,
waarlijk, de heeren hebben met hun arbeid
succes gehad. Dat de overige militairen
waaronder ook eenige officieren en oudere
onderofficieren dit werk van hun mak
kers op hoogen prijs stelden, bleek wel uit
de zeer goede opkomst, de gulle schater
lach. gevolgd doo~ dankhaar applaus, hij de
meestal luimige voordrachten en de aan
dacht waarmede een enkel meer ernstig
nummer werd gevolgd.
Het was van den leider van het gezelschap
goed gezien, dat hij de voorstelling niet
51 te laat liet eindigen, want voor heden
wachtte zijn toehoorders een tamelijk ver
moeiende oefening in de duinen. Een behoor
lijke nachtrust, vóór de reveille van den
volgenden dag, was daarom alleszins ge-
wenscht.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
W 5 zig in gen:
Electriciteit Gas Mij. v.h. De Vries
Stevens, Breestraat 24, Leiden. Vestiging
filiaal te Hillegom, Hoofdstraat 196.
L. van Esch Wzn., Nassaulaan 13, Oegst-
geest. Handel in leder en schoenen. Vesti
ging filiaal: te 's-Gravenhage, Zuiderpark-
ïaan 275.
Dezer dagen is in het perceel Hooge-
woerd 97 een filiaal geopend van den visch-
handel S. Teljeur in de Kaiserstraat 33. De
winkel, waarin vroeger de heer van der
Kaay een soortgelijk bedrijf uitoefende,
heeft een algeheele verjongingskuur onder
gaan en ziet er nu weer netjes en helder uit.
In de etalagekasten liggen de gerookte pa
lingen en gebakken scholleljes smakelijk
uitgestald en wie z'n eetlust niet langer
bedwingen kan, vindt binnenkort in de ach
ter den winkel gelegen eelsalon een mooie
gelegenheid een vischje op te peuzelen.
Gisternamiddag circa 3 uur, reed een
kermiswagen van den carrousselhouder Siuy
uit Sliedrecht, die hier op 3 October op het
Schuttersveld zal staan, langs de Langegraclil
De wagen werd voortgetrokken door eon
vrachtauto.
De 25-jarige H., in dienst bij den car-
rousselhouder, liep langs den wagen. Toon
doze de brug over de Oostdwarsgracht zou
passeeren, wilde H. een draad, die langs
den wagen hing, grijpen en bewoog zich
tusschen den wagen en de brugleuning. Door
dat de wagen een weinig na3r rechts week,
raakte de man bekneld tusschen het voer
tuig en de leuning. Toen hij daarop een
gil gaf, liet de motorbestuurder den wa
gen iets achteruitgaan, waardoor H. uit zp
benarde positie werd bevrijd. De inmiddels
ontboden geneesheer constateerde, dat des
mans rechterdijbeen was gebroken.
Hij werd per ziekenauto naar het Eliza
beth Ziekenhuis vervoerd en 3ldaar ter ver
pleging opgenomen.
Den autobestuurder treft geen schuld.
Kapitein N. Gerlach, van het 4de reg.
infanterie en landstormverbands-comman-
dant te 's Gravonhage wordt 1 November
a.s. bevorderd tot majoor.
ROTTERDAMSCH OPERETTE-
GEZELSCHAP.
Op het Hoekje van de Kaiserallee,
operette in 3 bedrijven van Hans
H. Zerlett, muziek van Jean
Gilbert.
Voor het eerst heeft Leiden gisteravond
kennis gemaakt met het Rotterdamsch Ope
rette-Gezelschap, staande onder directie van
Oct. van Aerschot en Joh. Boskamp, en deze
kennismaking was niet onverdeeld gunstig.
Bewonderd hebben we het entrain, waarmee
de diverse executanten voor een slechts
matig bezetten schouwburg een klucht met
zang over het voetlicht brachten, doch deze
klucht zelf hebben wij niet kunnen waar-
deeren.
Leeg, hopeloos leeg van inhoud is toch
„Op het hoekje van de Kaiserallee" en alleen
het dol-kluchbige spel, in goede vaart ge
geven, vermag nog te bereiken, dat ten
minste de voorstelling tot het einde toe kan
worden bijgewoond.
Nu is ongetwijfeld juist, dat aan een
klucht, wat inhoud betreft, over 't algemeen
geen hooge eischen mogen worden gesteld,
doch de dubbele Kadelburgsche persoons
verwisseling, die aan dit zangspel ten grond
slag ligt, is voor drie bedrijven wat al te
mager en het is geen wonder, dat de
spelers er zonder uitzondering feitelijk een
schepje te veel opwerpen, om aldus er van
te maken, wat er van te maken is: een oer-
kluchtig amusementsspel, zooals dat in
groote plaatsen als Rotterdam en Amster
dam door groote massa's wordt gewaardeerd.
Ook al wordt het z.g. oerkomische gezocht
in zeer grof genre en wordt het soms ver
kregen door een teveel aan flauwiteit.
Maar stel hier nu eens naast de Hirsch-
operetteWe zullen er niet verder op
ingaan. Deze veronderstelling uiten is reeds
voldoende!
Zooals gezegd, hebben we respect voor
de wijze waarop de vertolkers en vertolk
sters zich hebben gegeven aan deze groote
niemendal, een betere zaak waardig.
Oct. van Aerschot en Emmv Arbous, die
zich uitgeven voor schilder en film-diva,
terwijl zij slechts huisknecht en dienstmeisje
zijn, hebben het leeuwenaandeel in de
dwaze verwikkelingen en acteeren los en
lenig. Ook hun zang is voldoende.
Naast hen dient genoemd het goed volge
houden type van den hofraad-moralist, die
natuurlijk het tegende'el had van een moreel
leven volgt, door Joh. Boskamp gecreëerd,
terwijl Louis Morrisson met zijn krachtig
geluid de primus van het gezelschap is op
het gebied der zang, die ai een zeer onder
geschikte plaats inneemt in deze z.g.
operette. Van de overigen, die zich wel aan
passen, willen we alleen nog prijzen de
eehtgenoote van den hofraad, van Alida van
Geytenbeek.
Het ..orkest", ten minste wanneer we deze
naam mogen gebruiken voor de drie musici,
was wel erg beknopt.
De aanwezigen hebben,-af te gaan op het
applaus, zich nog wel geamuseerd.
Wij zouden het gezelschap wel eens wil-
len terugzien in beter genre! I
is.het 25 jaar geleden, dat de groote Deen-
sche geneeskundige Prof. Niels Nyberg
Finsen, de grondlegger van de moderne
lichttherapie, overleed.
Prof. Finsen stelde voor 't eerst den gun-
stigen invloed van het zonnelicht op de
pokken vast. Daarna wijdde hij zich aan
de studie van de lupus. Finsen ontdekte, dat
het er hier juist op aankwam de scheikun
dige stralen van het zonlicht te gebruiken.
Dit was het beginsel voor de lichttherapie.
In 1895 werd deze geneeskundige in staat
gesteld het Lichtinstituut in Rosenvaengi te
Kopenhagen te bouwen. Dit instituut is
later de glorie van Denemarken geworden
en heeft tot voorbeeld gediend voor derge
lijke inrichtingen over de geheele wereld.
Geen enkele andere geneesmethode voor
lupus had zulke prachtige resultaten als de
methode van Finsen. In 1903 kreeg hij dan
ook den Nobelprijs
Den 24sten September 1904 overleed prof.
Niels Nyberg Finsen te Kopenhagen. Door
zijn vereerders werden gelden verzameld
om een standbeeld voor hem op te richten.
HET RIJK EN DE GEMEENTEN
De financieele verhouding.
De adviesclub voor de gemeente-finan-
ciën, instelling van den Nederl. Bond van
Gemeente-ambtenaren hield te Utrecht een
drukbezochte vergadering, waar aan de
orde kwam het ontwerp van den algemeenen
maatregel van bestuur ter uitvoering van
de wet tot herziening van de financieele
verhouding tusschen Rijk en de gemeenten.
De heer J. van Wijk te Den Haag leidde
de bijeenkomst, terwijl de heer J. M 't Sas,
chef van de afdeeling financiën der ge
meente-secretarie te Maastricht, een uiteen
zetting gaf van dezen algemeenen maatregel
van bestuur, waarvan hij de voornaamste
onderdeelen de revue liet passeeren.
Er is, zeide hij, ingesteld een fonds, waar
in de belastingplichtigen storten de gemeen
tefondsbelasting, waarbij komt de opbrengst
van 50 opcenten op de vermogensbelasting
en hetgeen door het Rijk zal worden bijge
stort als de middelen van het fonds ontoe
reikend mochten blijken. Bij de indiening
werden de inkomsten van het fonds geraamd
op f. 80.000.000, later op f. 92.000.000. Thans
is het wel zeker, dat het onder de 90 mil-
lioen zal blijven. Aan de gemeente is over
gelaten bij plaatselijke verordening te be
palen in welke klasse zij voor de heffing
van de gemeentefondsbelasting zal worden
gerangschikt. Als uitkeering uit het gemeen
tefonds wordt in plaats van 50 pCt. van de
opbrengst der gemeentelijke inkomstenbelas
ting aan de gemeente gegarandeerd 60 pCt.
van die opbrengst. Voorts wordt aan de ge
meente ook gegarandeerd 60 pCt. der op
brengst van de gemeentelijke opcenten op
de vermogensbelasting.
Toegevoegd zijn ook nog bepalingen ten
behoeve van noodlijdende gemeenten, die
buitengewone hulp van het Rijk ontvangen.
Behouden is gebleven de bepaling, dat de
garantie van 60 pCt. met 2V» pCt. wordt
verhoogd, voor iedere 50 pCt., waarmede het
bedrag der gemeentelijke inkomstenbelas
ting dat der Rijksinkomstenbelasting over
treft. De bepalingen betreffende garantie en
limiet zullen alleen gelden voor de eerste
vijf jaren. In de gemeentefondsbelasting
worden ook betrokken de zoogenaamde bui-
tenlandsche belastingplichtigen, voor zoover
zij niet in Ned.-Indië. Suriname of Curacao
wonen of gevestigd zijn.
Aan de gemeenten is alsnog toegekend
de bevoegdheid een directe belasting te hef
fen van de zoogenaamde woonforensen.
Het getal opcenten op de gemeentefonds
belasting kan als regel niet hooger gaan dan
80. Het Rijk keert uit aan de gemeenten
3/4 der hoofdsom van de grondbelasting ter
plaatse geheven.
Hierna ging spr. na den inhoud van den
voorgestelden maatregel van bestuur. Er
zullen er, meende spr., nog verscheidene
moeten verschijnen, doch men zal ze wel
vertragen om den gang van zaken niet te
vertragen.
Inmiddels is het zeer gewenscht, dat de
gemeenten spoedig weten waar zij aan toe
zijn. In artikel 3 letter o der wet wordt
gesproken van volgens de regeling, geldende
op 1 Jan. 1931 Dit is niet hetzelfde alsof er
stond naar het salaris op 1 Januari 1931
genoten wordende. Toch wil de commissie
hiervoor hetzelfde lezen, dus ze wil geen
rekening houden met in den loop des jaars
toe te kennen verhoogingen.
Verder wordt b.v. door de commissie de
vergoeding aan den secretaris toe te kennen
voor bijzondere werkzaamheden overgelaten
aan de jurisprudentie, wat een gevaarlijk
standpunt wordt geacht.
Dan wil de commissie voor de bepaling
van het, belastbare inkomen en van het
aantal aangeslagenen alleen rekening hou
den met de aanslagen, die binnen 3 maan
den na afloop van het belastingjaar zijn
BINNENLAND.
Eb financieele verhouding tusschen hef
Rijk en de gemeenten. (Binnenland, le B10
Vragen aan den minister over de oorzaak
van de ramp van de „Vimeira". (Binnen
land, 1ste Blad.)
Ee directeur van den Geneesknndigen
dienst te Amsterdam verklaart dal alastrlm
te Rotterdam een ernstiger karakter gaat
aannemen. '.Gemengd, 2e Blad.)
Ritmeester Colonbrander in het Diaco-
neoreuhuis te Arnhem overleden, (Laatste
Berichten, lste Blad.)
BUITENLAND.
Het werk te Genève loopt ten einde.
(Buitenland, lste Blad.)
Crisis in Tsjecho-Slowakije. (Buitenland,
lste Blad.)
In Lithanen een kabinet zonder Wolde-
mnras. (Buitenland, lste Blad.)
Te Parijs i9 overleden kardinaal Dubois.
(Buitenland, lste Blad.)
vastgesteld. De commissie ziet voorloopig
practisch geen mogelijkheid tot een meer be
vredigende oplossing le komen. Zij stelt zich
voor om na eenigen tijd naar de werking
dezer bepaling opnieuw een onderzoek in te
stellen.
Spr. gelooft, dat dit inderdaad noodig zal
zijn, daar het met de aanslagregeling aller
treurigst is gesteld. Willen de gemeenten
niet de dupe worden van deze regeling, dan
zal het dringend noodzakelijk zijn, dat de
belastingadministratie Hink de duimschroe
ven worden aangezet.
Algemeen was men van meening, dat bij
de gemeentelijke inkomstenbelasting ook de
forensenbelasting moet worden meegeteld.
De commissie wil de vaststelling van den
uitgavenlactor opdragen aan Ged. Staten,
maar de gemeente geeft dan weer een stukje
van haar taak uit handen.
Aan het eind der bijeenkomst bracht de
voorzitter den heer 't Sas dank.
DERTIENDE INTERNAT.
ARBEIDSCONFERENTIE.
De Nederlandzche delegatje.
Tot leden van de afvaardiging van Ne
derland naar de 13e Intern. Arbeidsconfe-
rentie (Zeeliedenconferentie), welke op 10
Oct. a.s. te Genève is bijeengeroepen, zjjn
benoemd:
tot afgevaardigde der Nederlandsche re.
geering, tevens voorzitter der delegatie, dr.
W. H. Nolens, minister van Staat, voorz.
van den Hoogen Raad van Arbeid en voorz.
van den Mijnraad;
tot afgevaardigde van de Ned. regeering
C. P. J. Zaalberg, directeur-generaal van
den Arbeid
tót afgevaardigde van de Nederl. werk
gevers S. M. D. Valstar, plaatsv. voorz.
van den Bond van Werkgevers in de Koop
vaardij to Rotterdam;
tot afgevaardigde der Nederl. Arbeiders
W. Strpos Pzn. te Rotterdam, lid van
het alg. bestuur van het Chr. Nat. Vakver
bond en voorz. van den Ned. Bond van
Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders;
tot technische raadslieden van de regee-
ringsatgevaardigden: C. Fock, hoofd-inspec.
teur van de scheepvaart, mej. mr. G. J,
Stemberg, referendaris bij het departement
van Arbeid, H. en N., tevens secretaris
der afvaardiging
tot technische raadsleden van den afge
vaardigde voor de werkgevers W. F. Piek,
directeur der Holland-Amerika lp te Rot
terdam; G. L .Heeris, secretaris der Ned.
Reedersvereeniging te Den Haag; J. Sta
kenburg, secretaris van don Bond van Werk
gevers in de Koopvaardij to Rotterdam;
tot technischo raadslieden van den alge-
vaardigde voor de arbeiders: J. Brautigam,
voorzitter van den Centr. Bond van Trans
portarbeiders te Rotterdam, S. J. van Lim
burg Stirum, secretaris van de Ver. van
Nederl. Gezagvoerders en Stuurlieden der
koopvaardijJ. Zwaga, te Amsterdam, secr.
van den R.K .Bond van Transportarbei
ders „Sint Bonifacius".
DE POSTVLUCHTEN
NAAR INDIE.
Het tweede postvliegtuig is gistermorgen
te 5.01 te Bagdad opgestegen en om 17.07
le Jack aangekomen. Aan boord is alles wel,
Vandaag wordt de reis voortgezet
