De Moord te Giessen-Nieuwkerk
AGENDA.
BUITENLAND.
INGE?9N*EN.
SPREEKCEL.
Alsjeblieft
veeleischende
rookers - echte
mannenkost en
bovendien de
beste sigaret
voor Uw
gezondheid!
VIRGINIA
Ook met kurk en goud
LONDON
Derde dag.
Zaterdag.
Kutezaal: 8 uur; Lezing Weet Hill me
thode van den heer Elderkamp.
Zondag.
Jeruël: Samenkomsten te 10 uur voorm.
en 6i2 uur nam.
Ned Leger des Hcils: Samenkomsten te
10 uur voorm. en 31/? en 8 uur nam.
Stadsevangelisatie (Morsohwej 59): 8a-
menkoinst te 8 uur nam.
Vrfle Evang. Gem.: Samenkomsten tè 10
uur voorm. en 7 uur nam.
Maandag.
Leidsche Schouwburg: „Overschotje",
door het Hofstadtooneelkwart over acht
nam.
Ned. Leger des Heils: Samenkomst te 8
uur nam.
Dinsdag.
„De Harmonie".: SY* uur, Ledenvergade
ring Ver. M.S.G.
Jeruël: Bijbel bespre king te 8 uur nam..
Pieterskerk: 3de Zomerconcert van mevr.
Repelaar van Driel en de liesTen Feltkamp en
Mens; 8l/i ^ur uam.
Stadsevangelisatie (M orach weg 50): Samm»
komst te S uur nam.
Dagelijks.
„Casino-bioscoop", Iloogewoerd: Voorslel-
lipgen te 8 uur.
Woensdag- on Zaterdagmiddag van 2 tot
4 uur kinder- en tamilie-matinée
„Luxor-lhealer", Stationsweg: Bioscoop-
en Variétévoorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags malinée te
2 uur.
„Trianon-Theater", Breestraal: Bioscoop-
en Variété voorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en Zaterdags tamiliematinêe.
„City-theater", Itaarlemmerslr.: Bioscoop
voorstellingen Dagelijks te 8 uur 's Woen-
dags en 's Zaterdags rnalinée te 2 uur.
De avond, nacht en Zondagdienst der
apotheken wordt van Maandag 9 lol en
met Zondag 15 Sept. waargenomen door de
apotheken van de heeren 0. V. Ueijst,
Steenslraat 35. teletoon 136 cn A. J Donk,
Doezastraal 31, telefoon 1313.
De geneeskundige Zondagsdienst te Lei
den wordt van Zaterdagavond 8 uur tot
Maandagomrgen 8 uur waargenomen door
de doctoren Bruining, Niemer, Schreuder en
Slarck.
Te Oegslgcesl wordl deze dienst dan
waargenomen door dr. Timmermans, tel.
300.
De Oegslgeeslsche apotheek, de Kempe-
naerslraat tel. 271 is dag en nacht ge
opend.
LISSE.
Ned. Herv. Kerk Voorm 10 en nam 5
uur, ds. van Dijk.
Gerei. Kerk: Voorm. hal/tien en nam.
1 uur, dr. Ruys.
Chr. Gerei. Kerk: Voorm. 10 en nam.
uur, ds. vau der Molen.
Gerei. Gem.: Voorm. halftien en nam.
1 uur, ds. Mindertnan
Ned. Prot. Bond WagendwarsstraaD:
Voorm kwart over lien, prot. dr. B D.
Ferdmans van Leiden
NOORDWIJK-BINNEN.
Ncd Ilerv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
\an Haatten
Gerei. Kerk. Voorm. 10 en nam. 5 uur,
de heer Tcringa, cand Ie Ulrecht.
NCORDWIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 en nam 5
uur, ds. Cupedo.
Geref. Kerk- Voorin 10 en nam. 5 uur
Bed. 11. A), ds Koers.
SASSENHEIM.
Ned. Hon. Kerk (Verhel, opgave:Voorm.
10 uur, ds. Krijkanip. nam 5 uur, ds.
Tonnon van Hooginade.
VOORSCHOTEN.
Ned Herv. Kerk: Voorm. 10 en nam. 5
uur ds. Fortgens
Gerei Kerk: Voorin, 10 en nam 5 uui,
ds. Koines van Den Haag.
WARMOND.
N'ed. Herv. Kerk (Verbet, opgave): Voorin.
10 uur, bevestiging van ds .1 G. J. de Bel
door ds. de Bel van Schiedam: nam. hall
drie. intrede van ds. J. G. J. du Bel.
WOUBRUGOE
Ned Hen. Kerk Voorin 10 en nam. 7
uur. ds Lijsen
Gerei. Kerk Voorm 10 eri nam 7 uur,
ds Navila.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Katwijk aan den Bijn Ds
F Warinolts te Solirrpensee! Geld loez I
Viertel: Tc Middelburgivj< dr. .1 P.
Gannogieler) dr. 11 W Ohbink te Gelder-
matsen, .1. W. Swaan te Domburg. .1. 11.
C Kamsteeg 1c 's Heer Hendrikskinderen
en .1. 11. Buinink te Hhedun.
Aangenomen: Naar Poortvliet O. J.
Huotselaar, !p Blauwkapel.
Bedankt: Vonr Woulorswoude ds A
Oosterhuis. te Ernst
CEREF KERKEN.
Beroepen: Te Harkcnu-Oireinds. L. Tie-
singa. cand. te Appelscha
Bedankt: Voor Puttershoek: G. van
Heyningen te ter Aar (Z.-H.)
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Uit de Volkenbondsstad De ontwapening
ter ree De ontruiming van Rijnland.
Te Geneve zijn de Yolk^nboudscommis-
sies druk in actie. De commissie vpor de
agenda besloot, nadat zij opnieuw het Chi
neesdie voorstel onderzocht had. waarbij
art. 19 van het V. B.-pact zou worden aan
gewend voor de herziening van builen wer
king getreden verdragen, dit voorste) onder
aanbeveling aan de vergadering voor te
leggen en de gansclie kwestie door de juri
dische commissie te laten behandelen.
Hierdoor wordt de geheele kwestie van de
herziening van alle verdragen, waaronder
de vredesverdragen, weer op hel lapijl ge
bracht. hetgeen uitdrukkelijk legen den
wen9cli van de gedelegeerden van Polen,
frankrijk en andere staten der Kleine En
tente is
Hoewel het hier voorloopig uitsluitend
een theoretische behandeling der kwestie
betreft, hecht men in politieke kringen aan
dp/e zaak groole waarde.
De I'ranschc delegatie heeft m de ontwa
peningscommissie nauwkeurig omschreven
voorstellen ingediend ten aanzien van de
verleening van financieels Wip aan staten,
die liet slaehtoffer zijn van een aanval. Hel
voorstel neemt de bepalingen van hel pro
tocol van 1921 over wal betreft dc om
schrijving van den aanvaller. Na een leven
dige discussie heeft de commissie de Fran-
schfi voorstellen als basis van besprekin
gen aanvaard De Commissie zal den dofiui
tleven tekst opmaken.
De juridische commissie van den Vol
kenbond heeft met algcmcene s'.emmen he'.
protocol inzake dc herziening van liet sta
tuut van liet Internationaal Gerechtshof in
Den Haag aangenomen. Dit protocol maakt,
naar bekend is. den we? vrij voor liet toe
treden van dc Yercenigde Staten lot hel In
ternationaal Gerechtshof in Den Haag
Heden kom! deze kwestie in plenaire zil-
ting in behandeling
In de finmlieelc commissie i«> onze land
genoot Colijn aan he' woord geweest. Hij
is een voorstander van een ernstige beslu-
deering Van bel denkbeeld eener Europc*-
sclte. itilunie en van het denkbeeld van een
cvcrccnkomsl lot collectieve tariofsvr-min-
dering
Doch legen deze denkbeelden bestaan
ernstige bezwaren en hef staal vast. dal de
besLudeering daarvan langer, tijd zal vor
deren.
Daarom moet men zoeken naar een
snelle methode van vooruitgang Als zoo
danig is Ie beschouwen lie! Fransch Brit-
sche voorstel voor cpd c-onomiselicn wa
penstilstand gedurende 2 jaren
Men kan niet hoppn op lariefsvcrminde-
ring, wanneer telkens weder reniee landen
hun tarieven verhoogen.
Doch voor verscheidene landen, als Ne
derland riVef Inge invoerrechten, is het een
offer 0111 toe te stemmen in een wapenstil
stand, die ben verbinder!, hiln tarieven Ie
verhoogen. terwijl de andere stalen hun
hooge tarieven handhaven.
Daarom kan Colijn een wapenstilstand
slechts aanvaarden, gedurende een korten
termijn van ten hoogste 2 jaren.
Inlussclieii is hij beieid tol een verlen
ging van den termijn, indien nan hot einde
ervan mochl gebleken zijn. dat men rrns'.ir
hopen mag op een definitiever! econnmi-
schon vrede, na het einlp der onderbande
lingen.
Naar de A m eri kaan se lie regecripg thans,
officieel mededeelt, is er tusschen de Ycr-
eenigde Stalen en Engeland overeenstem
ming bereikt op bel gebied van de ontwa
pening Ier zee
Deze verklaring werd door minister Slini-
son afgelegd, waarbij hij zeide gereed te zijn
voor de erootp conferenlie der mogendhe
den In alle kringen Ie Washington hecht
men aan deze verklaringen groole waard-
In dc overeenkomst is opgenomen, dat de
beperking der bewapening zal dienen te ge
schieden volgens scbeepsklassen Hei ac
eoord heeft dus niet alleen betrekking ou
het kruisenrraagatlik.
Hoewel enkele ondergeschikte punten
van verschil nog op een oplossing wachten,
kan men de overeenstemming als volkomen
beschouwen, nu het probleem dor kruisers
lot oplossing is gekomen
Wel laai Stimson doorschemeren, dal de
bestaande kleine geschilpunten toch een
zekere rol spelen.
De laatste berichten uit Washington la
ten overigens duidelijk uitkomen dat de
..big navv" (die een groole Amerikaansclie
vlooi voorstaan) bun zin doorvoeren. Ame
rika schijnt vast besloten te zijn zijn krui
sers te bouwen, hetgeen in de offinieele
verklaring wordl medegedeeld.
De Engelselien zijn de terugtrekking van
hun troepen uit Rijnland begonnen.
De minister van oorlog Shaw heeft anti
de opperbevelhebber van het Brilsche Rijn-
leger pph schrijven gericht, waarin hij aan
de diensldoenden van allen rang zijn
diepstgevoelden dank betuigt voor dc- wijze,
waarop zij gezamenlijk den Britschen naam
van ridderlijkheid, hoffelijkheid en fair play
tijdens den ganschen lijd gehandhaafd heb
ben. waarin het Rijnland door Britsch*5
troepen is bezet. Vorder geeft de brief groole
tevredenheid te kennen dal het aan de
Britsche troepen vergund is van den Rijn
terug te keeren. vergezeld van de achting
van hel volk in welks midden zij zoo lang
ingekwartierd zijn geweest.
FRANKRIJK.
Uit den kabinetsraad.
Van den te Rambouillel gehouden minis
terraad wordt nog bekend dat de regee
ring van meening bleek, dat de ter confe
rentie van Den Haag goedgekeurde maat
regelen afhankelijk waren van de nauwkeu
rige vervulling door Duitschland van zijn
financieele verplichtingen en dat de ontrui
ming van de derde zone van het Rijnland
afhankelijk zou zijn van de instelling van
de Bank vooi internationale schikkingen
zoowel als van de mobilisatie van de beta
lingen van den eersten onvoorwaardelijken
jaar-termijn
liet is voor hel eerst, dat deze opvatting
officieel als de opvatting van de regeering
wordt wereldkundig gemaakt
ENGELAND.
De Palestina-cominissie benoemd.
Hongerstaking in Britsch-Indië.
De Engeische minister van koloniën heeft
de volgende parlementsleden aangewezen
als lid van de commissie van onderzoek
naar de jongste onlusten in Palestina, onder
voorzitterschap van Sir Waller Shaw, oud-
raadsheer in de Straits Settlements; Sir
Henry l'ellerlon cons.}. Hopkin Mortis
(lib.) cn Henry Snell (arbj. Als secretaris
van de commissie treedt op de lieer Lloyd
van het departement van koloniën.
De opdracht aan de commissie is qm een
onderzoek in le stellen naar de onmiddel
lijke oorzaken van de onlusten en de mid
delen aan le geven om herhaling te voor
komen.
Men verwacht, dal de commissie aan liet
eind dezer maand of begin October zal ver
trekken.
Een van de beschuldigden, die in ver
band met de revolutionnairc samenspan
ning te ]>ahorc (Britsch Indic) gevangen
zitten, is in de gevangenis bezweken, na-
dal hij ül dagen niet gegeten had. Vijf
andere hongerstakers hebben het besluit
kenbaar gemaakl om dc staking te eindigen.
Twee houden echter nog vol.
SPANJE.
Manifest van Primo de Rivera.
Bij gelegenheid van zijn verjaardag heeft
Primo de Rivera een manifest lot liet land
gericht, waarin hij de noodzakelijkheid ver
kondigt vari oen nieuwe Kamer, die geleid
zou kunnen worden door den Koning in
zijn hoedanigheid van temperende macht
Een dictator en een dictatuur, zelfs wan
neer zij gunstige resultaten verkregen heb
ben. kunnen niet eeuwig zijn. De regeering
heeft de instellingen der burgers georgani
seerd ten einde elke evenlueele ordeversto
ring te voorkomen. Nu is de Palriotische
Unie een waarborg voor Spanje Een nieuw
tijdperk van orde inet een werkelijke ver
tegenwoordiging van bet land. is aangebro
ken. Enkel de Koning en liet parlement sa
men zullen de regeering kunnen afzetten.
HONGARIJE.
Ee Tsjech Pecha veroordeeld.
Men herinnert zich ongetwijfeld, de ge
ruchtmakende aanhouding te Hidasnémety
van den Tsje-horiowakrs dien spoorwegamb
tenaar Pecha. die zich aan spiotmage zou
hebben s?hu'dig gennakt. De Tsjech?n acht
ten die aanhouding onrechtmatig ei hzbben
als repre&tilh ejnige dagen hot spoorwegver
keer eve de betrokken lijn gestaakt. Ten
Zotte hemt mei van dien kant min of meer
i de zaak berust en nu meldt men uit
Pc-'dapeüi, Jat Pecha tot vijf jaar gevangenis-
st af is veroordeeld, en Toth, een boer,
zrjn medebek'aagcle, tot drie jaar.
Hel vonnis heeft vooral ook met het oog
op den inhoud van de nota's, die over het
incident gewisseld zijn. to Praag een oïigun-
stigen indruk gemaakt, te meer daar het
proces geheel mei gesloten deuren is ge
voerd. Zelfs de Tsjechische gedelegeerden
en de advocaat wedden buitengesloten.
RUSLAND.
De verhouding tot Engeland.
De sovjetregecring heeft e n antwo.»rd ge
zonden waarbfl zij de jongste uitnoodigmg
om een vertegenwoordiger naar Londen te
zenden, aanvaardt, doch er opnieuw op aan
dringt. dat alleen procedure-kwesties be
treffende de toekomstige onderhandelingen
ter sprake zullen komen.
Opnieuw zal de Russische gerant te Pa
rijs Dovgalcwski naar Londen gaan.
(Builen verantwoordelijkheid der Redactie).
Copie van al of niet geplaatste stukken
wordt niet teruggegeven
GIROVERKEER.
Zaterdagmorgen halftien.
Vóór hel giro loket aan liet postkantoor
staan tien klanten, er achter doet de be
ambte zijn plichter naast staan twee lo
ketten ongebruikt.
De eerste gedachte is: wegloopendc
volgende afwachten en zien* hoe de post
het geldverkeei dient.
Precies na een kwartier ben ik geholpen,
de rij is inmiddels aangegroeid tot tnvaéll
of vijftien cn dc reserveloketten zijn non
steeds gesloten.
Vraag- Is de girodienst er voor het pu
bliek, ot is het publiek er voor dien
dienst 1
M. H. de Reede.
EEN KLACHT.
Een abonné klaagt, dat bij de kostelooze
vaccinatie sleclils één dokter de velen die
ricli aanmeldden, behandelt zoodal schon
delijk lans getv.vht moet tvorden. Ën bo
vendien in zeer benauwde lokaliteiten.
RECLAME.
2416
FF WHIP
ARDATH
De verdediging ziet af van het hooren van getuigen, die zouden kunnen
bewijzen, dat een ander den moord heeft gepleegd.
De tierde dag van de revisie-behande
ling Oer moordzaak GiescebXieuwkerk
vangt bij onverflauwde belangstelling in
de zaal eu op de publieke tribune aan met
de aueikdceling van mr, RooboJ, ecu der
verdcdigeit van Klunder en Teuiiissön
Mijnheer de president, aldus mr. Uoodo>,
de verdediging ziet af van het hooren van
alle dour ham opgeroepen getuigen die
zouden kunnen bow ij een, dat een ander
den moord heeft gepleegd.
Dun wordt reeherclieul' De Jong nog
e\eii voor het hekje geroepen.
Pres.: Houdt u vol, dat u na de zitting
vuil hei Haags die Hof niet tegen Kroon
gezegd hebt: doe die roode en groene
glaasjes uit je lantaarn, want dat klopt
met juet de witte glaasjes.
Get. De Jong: Dat houd ik vol; die lan
taarn had voor mij geen waarde.
Pres.Die lantaarn paste wel degelijk
in uw systeem, want er is gebleken, dat
de lantaarn, die Klunder cn Tennissen van
Kroon gekend zouden hebben, roode cn
groene lichtjes had.
Hierna wordt gehoord de gewezen agent
van politie te BliedrecJit, J. Meintjes,
thans caféhouder. Getuige was begin Aug.
1923 politieagent te Sliedrec'ht. In 1928 is
hij wegens- slechte longen afgekeurd. Hot
onderzoek in de nioordikweafcie was opge
dragen aan de agenten Büchner en Bas-
tiaanse. Wat zij véroamen moesten zij di
rect aan inspecteur Snijders mededeelen.
Ook getuiire interesseerde zich voor het
onderzoek Dit Icichle hem naar juffrouw
Grootenboer.
„Heb je wel eens een ijzeren hamer bij
Kroon gezien' vroeg getuige haar.
Vrouw GrootenboCr antwoordde hier ne-
vOstigcnd op. Toen de hamer haar getoond
werd. herkende zij hem. Op 30 Augustus
1923 is getuige door Bastiaanse en Büch
ner gehooid ovèi het feit, dat hij vrouw
Kroon en Klundei wel eens samen op den
dijk had gezien
Pres.Ev dat bracht u in verband inct
den moord
Get.Jawel
Pres.V hebt zoodanig in die zaak ge
wroet. da! Klunder gezegd heeft Als ik
je riu een* alleen zie. maak ik jc kapot.
(9et Dat is zoo.
Pres.Latei is; u giekomen met een be
zwarend proces-verbaal, dat u Klunder e-o
Tennissen in den moordmadht op den dijk
gezien hebt.
Get. Ja ik had toen dienst.
Pres Hoe weet je precies, dat het de
mnordnacht was?
(let Omdat het vlak voor een vrijen
dag was.
Pres. Eli die belangrijke mededcelins
houdt u een maand onder u. Dat vertelt
u pas op Augustus aan inspecteur Snij-
ders. beweert, u. En een jaar en 8 maan
den later komt u pas mot een ambtseedig
proces-verba al daaromtrent.
Van alle kanten wordt naar hoofdgetui
gen gezocht en u houdt die verklaring
ondei u Als inspecteur Snijders die ver
klaring van n gehoord had zou hii die bij
de hoögstp atitorifrriten bekend hebben ge
maakt. Tk geloof dat u liegt of dat u uw
plirfht schandelijk hebt verwaarloosd.
Uit het feit. dat nooit gehoord is. kunt.
u concludeeren, dat er niets met uw ver
klaringen aan inspecteur Snijders gebeurd
is. Maar inspecteur Bnijders zelf zegt, dat
u gelogen hebt. met uw bewering, dat u
hem die verklaring van den dijk gedaan
heeft.
Door 2 jaren later mei een officieel pro
ces-verbaal le komen heeft U met menschen-
levens gespeeld. Dal heet geen getuigenissen
afleggen Dal heet getuigenissen maken. (Be
weging iri de zaal).
Pres.: Toen U voor de rechtbank te
Dordrechl moest verschijnen, was U in Hel-
lcndoorn?
Get.: Ja.
Pres En toen heeft dr. Vos van Hellen-
doorn aan den Officier gevraagd U niet weer
lastig te vallen over het te late indienen van
hel proces-verbaal?
Get.: 'Ja, ik had al eens een standje gehad,
maar later zeiden zij. dat dit ten onrechte
was geweest.
Pres.: Misschien zeg ik dat ook nog eens
van maar ik denk liet niet.
Gel. Meintjes beroept zich op zijn zwak
gestel.
Pres.: U beweert dus. dat inspecteur Snij
ders gelogen heeft.
Gel.: Ta, ik heb er ook getuigen voor. dat
hij een leugenaar is.
Pres Zulke getuigen kunnen wij tegen U
misschien ook wel vinden.
Vervolgens komt de wijze, waarop Mein
tjes' proces-verbaal tot stand is gekomen, ter
sprake.
Pres.: Waarom hebt U gezegd, dat de
verdachten in de richting van Giessen-
Nieuwkerk gingen? Waarom niet in de rich
ting Gorkutn?
Gel.: Dat moest ik zoo zetten.
Pres Is niet in April 1925 rechercheur
Dé Jong bij U gekomen en dat U toen opeens
alles wist?
Get. Mompelt wal voor zich heen
Uit hel verdere verhoor blijkt, dat getuige
zekeren Bus in hel vertrouwen had geno
men cn dezo heeft het weer aan De Jong
verteld.
Pres.: En op deze wijze is dat mooie pro
ces-verbaal in de wereld gekomen! Ik noem
dat een tendentieus proces-verbaal.
Als president mr Jolles dan rechercheur
de Jong naar voren roept en hem vraag! Op
welke wijze hij met Meinljes in relatie i?
gekomen, antwoordt de Jong dat hij zich uflt
niet meer herinneren kan
Raadsheer mr. Wiafda: Bus had zeker
weer opdracht van de Jong, ofschoon Bus
heelemaaj geen politieman was.
Pres.: De heelc zaak rammelt. Dat is nu
wel duidelijk gebleken. Wat is er eigenlijk
met dien berennacht?
Gel Er was iemand uil SÜedrechl bij mij
gekotnen oin te zeggen, dat er beren door de
slad trokken Ik zou er voor zorgen, dat èr
niets door de beesten vernield werd
Pres En wat weet je van Klunder en
Tennissen in verband met dien bereniiachl?
Gel.: Ik heb Klunder in dien nachl uit
de richting Giessendam zien komen
Pres. Die zoogenaamde berennacht was
de nacht van 31 Juli op 1 Augustus 1923,
nietwaar mr Den Hollander?
Mr den Hollander: Hel slaat niet in n"
proces-verbaal, maar het is wel zoo. He«
U niet beweerd, MeintjeÊ, dat U Klein dien
nacht ontmoet heeft?
GetWèlneen.
Mr. den Hollander: Ik zal U strakM»
