708te Jaargang
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1929
No. 21318
STADSNIEUWS.
)3
KERK- EN SCHOOLNIEUWS.
OP DEN DAG VAN HEDEN...
BUITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel Toor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per weet 550.18
Buiten Leiden, waar agentep gevestigd zijn, per weet 018
Franco per post 2.35 portokosten.
Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
CURSUS VOOR
POLITIE-AGENTEN.
meerdere kennis van den anto.
Gisteravond werd aan de Ambachtsschool
diner een cursus aangevangen, welke ten
loei heeft een aantal politie-agenten der
Gemeente Leiden eenigszins bekend te
maken met de werking van den motor van
automobielen en motorrijwielen, van de
rerking van remmen, koppeling, de bena
ming van de voornaamste onderdeelen enz.
vaardoor deze menschen bij de beoordeeling
tan ongevallen en overtredingen van deze
{I mechanische vervoermiddelen op den opem-
baren weg, dit met meer kennis van zaken
i^Jbinnen doen.
De Directeur der school opende met een
•elkomstwoord dezen cursus, wees de deel-
üdners er op dat de leeraren hier voor een
lieuwe taak gesteld worden en sprak den
ensch uit hen op het gebied van auto's en
motoren het noodige te kunnen bijbrengen,
lij verzocht hen om steeds gevallen, waar-
Mde zij bij bun dagelijkschen arbeid moei-
jïheden mochten ondervinden, naar voren
brengen en vragen te stellen, waardoor
cursus meer aan zijn doel kan beant-
roorden.
Naast den leeraar Heydeman der Am-
«chtsscbool, treedt één keer per we'ek de
er Devilé, chef der werkplaatsen van het
olorhuis, als leeraar op, teneinde naast
aige theoretische kennis van de automo-
d et motorrijwiel, de praktische moei-
ikheden te bespreken.
Door de Directie van het Motoifhuis de
teren Gebr. Boon, is haar medewerking
x>r den cursus toegezegd. Een Ford-motor
in bruikleen afgestaan, terwijl den eer-
fen avond een Fordwagen van het nieuw-
!e type aanwezig was. teneinde een alge-
sene bespreking over bet mechanisme to
raden.
Wij zien in dezen cursus een nuttig werk
»r net algemeen belang.
die
„HENDRIK" VAN „NJORD"
GAAT JUBILEEREN.
Den 15en Juni l.L was het 25 jaar geleden
si Henri de la Bije Jr., bekend en popu-
iir onder den naam „Hendrik van Njord",
5 jaar bij de Leidsche Sludentenvereeni-
ng „Njord" werkzaam was als loods-
lecht. Gedurende deze 25 jaren is hij bij
1 Njord-leden en daar buiten een populair
rsoon geworden maar tevens een factotum
Aan zijn zorg is de volle regeling van
rds materiaal opgedragen en deze faalt
>oit. Men kan zich Njord niet denken
nder Hendrik.
Door omstandigheden moest de feesl-
huldigingsdag worden uitgesteld tot
Sept. a.s.
Alsdan zal hij door het Njord-bestuur,
len en oud-leden des namiddags te 3 uur
het Clubgebouw worden gehuldigd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Nieuwe inschrijvingen:
Naamlooze Vennootschap Algemeen Tech
nisch Handels- Ingenieursbureau „A. T.
I. B. U.", Johan de Wittslraat 48. Leiden;
Directeur: ir. E. H. van den Bosch Jr.,
Leiden Commissaris- K. Wernert, Mühl-
heim. Maatschappelijk kapitaal f. 75.000,
waarvan geplaatst en gestort f. 15.000.
N.V. Texlielgoederen Handel Mij. „De
Katoenbaai" v./h. N. Kloots, Haarlemmer
straat 45. Leiden. Directeur: Th. J. Genet,
Leiden. Commissarissen: P. A. de Gooyer,
Wassenaar en C. C. Aalders, Leiden. Maat
schappelijk kapitaal f. 100.000, geheel ge
plaatst en gestort.
Opheffing:
Zee- en Riviervischhandel „Nooit Ge
dacht", Noordeinde 10. Leiden.
Wijzigingen:
Naamlooze Vennootschap Hollanösche
Construe tiewerkplaatsen, Zoeterwoudsche
weg 1. Leiden. De statuten zijn gewijzigd.
Wijziging handelsnaam, thans: N.V. Hol-
landsche constructiewerkplaatsen.
Aardewerkfabriek „de Rijn" voorheen
H. Zaalberg. Jaagpad 22, Leiden. Wijziging
zaakadres, thans: Hooge Rijndijk F. 158.
Zoeterwoude.
LOCAAL RITKSTELEFOONNET
Opgaaf van nieuwe aansluitingen in de
maand Augustus 1929.
No.
2822 J. Blok vh. A. Ph. Cohen, Breestr. 143 a
2836 P. Chaudron, Heerenstraat 38.
2829 G. Crevecoeur, Leeuwerikstraat 8.
2809 G. Crommlin, Rijnsb.weg 142.
2841 fa van DijkTonis. Botermarkt 13.
2824 G. M. Friedhoff, Koppenhinksteeg 7.
2828 fa. M. Goddijn, Breestraat 47.
2818 G. A. Hoorn. W. Singel 97.
2804 Dr. S. Hoogerwerf. Z.W. Singel 59.
2839 A. Huisman, Breestraat 3.
2834 Lab. Dr. R. de Bruine Groeneveldt,
Boerhavestraat 20.
2838 N.V. de Rijn, kunstaardewerkfabriek,
Jh. H. Zaalberg, H. Rijndijk 97 F b.
Ldd.
2821 Mevr. E. van der Plas Schaffer, Prins
Hendriklaan 30, Ogt.
2830 G. Rijnders, Duivenvoordestraat 37.
2826 A. J. Stallinga, Wielmakerssieeg 23.
2831 S. E. Slokmans, Terweeweg 37, Ogt.
2843 J. W. H. Teding van Beekhout, Ter
weeweg 4ö, Ogt.
2825 J. Vlasveld, Doezastraat 22.
2833 W. F. de Wolff, Lage Rijndijk 126-12S.
2832 J. P. H. Wolfman, Oude Vest 179.
Gisteren slaagden te Amsterdam voor
het examen LandmachinistMotordrijver,
voorloopig diploma de heeren A. A. v. Eg-
mond te Aarlanderveen en P. A. Tanis te
Alphen, beiden leerlingen van de Land-
machmistencursus verbonden aan de
Ambachtsschool alhier.
Onder bevel van kapitein A. G. van der
Hout, van het 6e reg. veld.-art. alhier, zal
een detachement van dit korps, sterk 7 offi
cieren, 15 onderofficieren en 65 korporaals
en soldaten, met een afdeeling van 7 veld.
van 16 tot 20 dc-'zer deelnemen aan de her
halingsoefeningen der lichtingen 1924 en
1926 van het 15e reg. inf., in de omstreken
van Nijmegen.
Foto BLEUZé.
ci.
cl. I
cl. f
cl.
.10
.18
i cl
100
cl.
iaat
age
len,
eel-
slijk I
ïeer I
dan
192
eg!
aantal deelnemers aan het inter nationaal oogheelkundig congres bezocht
onze stad en poseert op het terrein van het nieuw Academisch Zieken
huis toot onzen fotograaf.
Door de Jongh'sWoningbureau te Oegst-
geest is in opdracht van den heer J. B. de
Minjer aangekocht het perceel Breestraat 53,
ihotel „De Toelast" voorheen „Victoria"
waarin een winkel zal worden gevestigd.
Ter aanvulling van ons verslag van
gisteren betreffende het bezoek van sen
aantal deelnemers aan het oogheelkundig
congres aan onze stad, zij nog medegedeeld,
dat de toespraak van prof. dr. van Itallie
namens den Academischen Senaat werd
beantwoord door prof. mr. M. van Duyse uit
Gent en die van den heer Reimeringer
namens den emeenteraad door prof. dr. F,
Terrien van Parijs.
Beiden dankten in korle, doch hartelijke
bewoordingen voor de vriendelijke ont
vangst. Nadat de verschillende museum
zalen waren bezichtigd en ververschingen
waren genuttigd, vertrok het gezelschap per
extra tram naar Scheveninge'n.
De bekende kruideniers- en comesli-
bleszaak van de firma Gebr. Rotteveel,
voorheen C. Roodenburg Jzn., Haarlemmer
straat 20. heeft inwendig een verbouwing
ondergaan, waardoor het interieur in over
eenstemming is gebracht met de eischen,
welke de tegenwoordige tijd daaraan stelt.
Alle kruidenierswaren zijn in laden
keurig achter glas opgeborgen, evenals ae
fijne vleeschwaren, bonbons en andere
lekkernijen Het ontwerp voor de verbou
wing werd geleverd door den heer Kraan:
aannemer was de heer Groenewegen, ter
wijl het keurige schilderwerk werd ver
zorgd door de heeren van der Linden en
Verlindt.
Op 11 September '29 stonden 228
werkzoekenden bij de Arbeidsbeurs inge
schreven tegen 449 op 11 Sept. '28.
NED. HERT. KERK.
Eeroepen: Te St. Michielsgestel, P. v. d.
Linde, te Nieuwerkerk (Z.) Te Oudemir-
dum, A. v d. Kooy, te Kampen Te Ouwer-
kerk (Z.), J. N. Drost,gep. O.-I. predikant te
's-Gravenhage Te' Willige Langerak, H.
Bont, cand. te Huizen.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Kampen, B. Oosthoek, te
Dokkum.
GEREF. GEMEENTEN.
Beroepen: Te Meliskerke, J. D. Barth, te
Vlaardingen.
CHRISTELIJK NATIONAAL
SCHOOLONDERWIJS.
67ste Algemeene Vergadering.
Gisteren is te Utrecht de 67ste algemeene
vergadering der Vereeniging voor Christel.
Nationaal Schoolonderwijs gehouden.
Na de gebruikelijke opening heelt de voor
zitter ,ds. M. van Grieken te Rotterdam, een
openingsrede gehouden, waarin hij er op
wees, dat de Vereeniging veel nuttig werk
verricht, niet alleen financieel helpt, doch
ook geestelijken steun biedt. Spr. noemde
in dit verband de eigen inspectie voor eigen
soortig escholen. Tal van scholen en be
sturen zijn dan ook hoogst dankbaar voor
wat de inspecteurs der Vereeniging doen.
Spr. betuigde den inspecteurs dank voor
den arbeid in het afgeloopen jaar verricht
en hij wenschte den heer Gras geluk met
de hem verleende Koninklijke onderschei- I
ding.
Wat de vereeniging teleurstelt, zeide spr.
is, dat de vacature-ds. B. van Schelven nog j
niet is vervuld. Prof. Waterink, door wiens
verkiezing men een band wenschte te leg
gen tusschen de Vereeniging voor Christe
lijk Nationaal Schoolonderwijs en het Ge
reformeerd Schoolverband bedankte voor
zijn benoeming, zoodat de vacature voort
duurt.
De aftredende leden der hoofdcommissie
de heeren ds. C. Heemskerk te Dordrecht,
Tijs H. van Eeghen en mr. D. W. A. Schut,
beiden te Amsterdam, werden herkozen.
De heer J. Janse te Biggekerke heeft ver
der een inleiding gehouden over „De hu
manistische wetsidee in het lager onder
wijs", waarover eenige gedachtenwisseling
volgde.
Ten slotte brachten de inspecteurs de ge
bruikelijke verslagen uit.
is het 200 j geleden, dat de beroemde predi
ker der methodisten: Joh. William Fletscher
werd geboren. In Genève studeerde hij
godgeleerdheid en werd daarna onderwijzer
in Engeland, waar hij in aanraking kwam
met de Methodisten. Vervolgens werd hij
prediker le Madeley en Ialer leider van
een Methodistencollege. In 1771 sloot hij
zich nauw bij Wesley aan, wiens denk
beelden hij ook verdedigde. Den 14den
Aug. 1785 overleed deze beroemde prediker
te Madeley.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Uit de Volkenbondsstad.
In den Volkenbondsvergadering van gis
teren zijn de algemeene beschouwingen
voortgezet Verschillende gedelegeerden be
handelden wederom de facultatieve clau
sule. De gedelegeerde van Australië ver
klaarde gehoopt te hebben, dat hij een toe
zegging met betrekking tot de onderteeke-
ning der facultatieve clausule zou kunnen
afleggen, doch Maandag is plotseling de
Australische regeering omver geworpen,
zoodat hij met het oog op deze nieuwe om
standigheid van een verklaring moest ju-
zien.
De minister van buitenlandsche zaken
van Roemenië Mironesco gaf de toezegging,
dat Roemenië binuenkort dc facultatieve
clausule zal onderl&ekenen, d.w.z. dat de
Roemeensche regeering nog niet voornemens
is reeds tijdens deze Volkenbondsvergade
ring daartoe over te gaan, tenzij het op
tantengeschil met Hongarije nog in de
loopende zitting zou worden bijgelegd. Zoo
als men weet heeft Hongarije de faculta
tieve clausule reeds onderteekend. Zou
Roemenië dat ook doen,, dan zou dit dus
tengevolge hebben, dat Roemenië verplicht
zou zijn het geschil over de optanten aan
de uitspraak van het Haagsche internatio
nale gerechtshof voor te leggen.
De minister van buitenlandsche zaken
van Ierland heeft daarentegen de verklaring
afgelegd, dat hij nog tijdens deze Volken-
bondsvergadering tot onderteekening der
facultatieve clausule zal overgaan en dat
hij bovendien bereid is aan het Iersche
parlement voor te stellen de toetreding van
Ierland tot de algemeene acte voor de
vreedzame beslechting van internationale
geschillen in haar vollen omvang, dus ook
met betrekking tot de verplichte arbitrage
in niet-juridische geschillen. De minister
van buitenlandsche zaken van Ierland was
de laatste spreker bij deze algemeene be
schouwingen.
Verder heeft gisteren de gedelegeerde van
Columbië een motie ingediend waarbij de
Volkenbondsvergadering zou besluiten dat
de Volkenbondscommissie voor de geleide
lijke ontwikkeling van de codificatie van
het internationale recht onder voorzitter
schap van den Zweed Mammerskjöld haar
werk zal moeten voortzetten. De motie
spreekt den wensch uit. dat de commissie
Hammerskjöld, waarin Nederland door mr.
Loder is vertegenwoordigd, na de Haagsche
codificatie-conferentie van Maart van het
volgend jaar, weder zal bijeenkomen.
De voorzitter van de Volkenbondsverga
dering had nog gehoopt aan de Volken-
bondsvergadering te kunnen voorstellen
wat gebeuren moet met de door China in
gediende motie over de toepassing van ar
tikel 19 van het Volkenbondsverdrag be
treffende de herziening van verouderde
verdragen, doch zooals wel te voorzien
was .heeft deze motie levendige beroering
in Volkenbondskringen gewekt en was het
de agendacommissie ondanks een zitting
van twee uren nog niet mogelijk om een
voorstel aan de Volkenbondsvergadering te
doen hoe en door welke commissie deze
Chiueesche motie zal moeten worden be-
handeld.
Voorts hebben drie commissies vergaderd
die voor de ontwapening, die voor het bud
get en die voor de sociale kwesties.
De eerste behandelde de stichting van
een draadloos sta/tion van den Volkenbond,
opdat ook in crisistijden Genève ongestoord
met de Volkenbondsstaten in verbinding
zou blijven en daardoor het veiligheidsge
voel der stateD vermeerderd zou worden.
Tenslotte sprak de commissie zich uit
voor 't volgende voorst el dDe Volkenbond
zal eigenaar van het 6tation zijn, doch in
normale tijden zal het station ook commer
cieel geëxploiteerd worden door middel van
de mRadio Suisse". Voor de uitbreiding
van het reeds bestaande station der ..Radio
Suisse", dat in handen van den Volken-
bond zou overgaan zal ongeveer 1.500.000
goudfranken noodis: zijn. terwijl het tekort
per jaar geschat wordt op 200.000 goudfran
ken, die dan ten laste van den Volken
bond zouden komen.
De tweedf keurde de begrooting van het
Haagsohe Hof goed, waarna de algeipeene
begrooting van den Volkenbond in behan-
BINNENLAND.
De geregelde postvliegdienst tusschen
Nederland en Indië is hedenmorgen geopend.
(Binnenland, 3e Blad en Laatste Berichten,
lste Blad).
De jaarvergadering der Christelijke Werk
gevers. (Binnenland, 3e Blad).
Nadere bijzonderheden omtrent de scheeps
ramp op de Schelde. (Gemengd, 2e Blad).
Bij Soest is een onde man op een onbe-
waakten overweg door een sneltrein ge
dood. (Gemengd, 2e Blad).
De moord te GiessenNienwkerk; be
handeling der zaak door het Amsterdamsch
Gerechtshof, (lste Blad).
De uitspraak van het Hoog Mil. Gerechts
hof inzake de malversaties bij het land-
stormverband te Leiden. (Laatste Berich
ten, lste Blad)
BUITENLAND.
Rcndom de zitting van den Volkenbond.
(Buitenlle Blad).
Nieuwe arrestaties in verband met de
bomaanslagen in Dnitschland. (Buitenl. ett
Tel. le Blad).
De Graf^eppelin toeri boven Dnitschland.
(Buitenl. Gem. 2e Blad en Tel. le Blad).
deling werd genomen, die 200.000 goudfranc
hoog er is dan vorig jaar.
De derde besprak speciaal de kwestie der
kin der welvaart.
Stresemann heeft intusschen thans ook
Genève verlaten, en gaat met vacantia.
Voor zijn vertrek had hij nog een uitvoe
rig onderhoud met den Oostenrijkschen
bondskanselier, waarbij verschillende tus
schen beide landen hangende vraagstuk
ken behandeld werden.
De internationale bank volgens het plurt-
Young zal georganiseerd worden door een
commissie, bestaande uit leden, die be
noemd worden door de staatsbanken van
Engeland, Frankrijk, Duitschland, Italië.
België, Ver, Staten en Japan.
Men hoopt de eerste bijeenkomst in Brus
sel te houden op 23 September.
DUITSCHLAND.
Ee arrestaties in verband mei de
bomaanslagen.
Over .de arrestaties in verband met de
jongste bomaanslagen nog het volgende:
Na de eerste drie bomaanslagen te Ham
burg, richtte zich de verdenking tegen een
zekeren kring van personen, die ook bij den
moord op Rathenau en den aanslag op Se
vering de hand in het spel hadden. Zij werden
nauwkeurig nagegaan, terwijl ook de straten
en wegen werden bewaakt, vooral die naar
Altona. Dit geschiedde eerst in het geheim,
waarbij de ambtenaren de nummers der auto's
opschreven, doch vele wagens reden zoo snel,
dat de nummers niet zichtbaar waren. Men
zette daarop wegwerkers aan den arbeid,
die voor de leus de straat moesten herstel
len, doch waardoor de auto's werden gedwon
gen langzaam te rijden, zoodat de nummers
konden worden genoteerd. Zoo bemerkte
men, dat steeds weer dezelfde wagens voor
bijreden, als ergens een aanslag was ge
pleegd. Vooral één anto, de I. P. 35083, trok
sterk de aandacht en er werd geconstateerd,
dat deze na den jongsten aanslag te Lüneburg
met een verdacht voorwerp naar Heideck
reed. Een ambtenaar achtervolgde per mo
torfiets de auto. doch moest door een defect
aan zijn machine de vervolging staken.
Dinsdag kreeg de politie bericht, dat de
wagen te Krempe stond. Bij onderzoek ble k
dat de thans aangehouden Nickel de auto
daar had laten staan en zelf naar Hamburg
was vertrokken, alsmede, dat hij het ge
heimzinnige voorwerp mee naar Hamburg
had genomen en bij den bankemployé Piinjer
had afgegeven. De politie deed een inval bij
Piinjer en vond in een boekenkast een ge
heel gereedgemaakte bom, van dezelfde o rt
als bjj de jongste aanslagen was gebruikt.
Zjj nam daarop Piinjer in hechtenis.
Bij zjjn terugkeer nnar Krempe werd Nickel
gearresteerd. Hri bekende het bewuste pak
ket bü Piinjer te hebben bezorgd.
Nickel, een ca. 40 jarig man. was surnu
merair t» Kiel. of hri kapitein bij de politie
is geweest, wordt onderzocht. Hij hezocht
vaak het redartiebureau van het blad „Das
Landvolk" te Itzehoe.
Thans werd ook hier het onderzoek voort
gezet, dat leidde tot de arrestatie van den
hoofdredacteur Bruno von Salomon, den se-