70^ Jaargang
VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1929
No. 21289
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
KERK- EN SCH00LNIEUWS.
UITENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
LEID
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
I Cis. per regel roor advertentiën uil Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
alvertentiën 35 Cis. per regel. Kleine idvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts.
Bureau Noordcindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:]
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week ƒ0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn. per week „0.18
Franco per post 2.35 portokosten.
Oil nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
ïr-aarde-bestelling van
et stoffelijk overschot
ün den heer t. h. ritman.
Wheel overeenkomstig het karakter van
overledene is hedenmiddag op de be-
lafplaats aan de Groenesteeg in allen
voud ter aarde besteld het stoffelijk
irschot van den heer T. IT. Rit.man.
)nder degenen, die gekomen waren om
heer Ritman de laatste eer te bewijzen
rkten wij verschillende notabelen van de
thersche Gemeente en het Luthersche
leshms op.
)p uitdrukkelijk verzoek van den over-
;ne werd aan de groeve alleen gesproken
r de beide Lul'hersche predikanten, van
ds. J. Ph. Ma'kkink het eerst het woord
rde.
leze zeide geen oogenblik tc hebben ge-
zeld om gevolg te geven aan de uitnoo-
ng der familie om den heer Ritman de
ste eer te bewijzen, toen hem in zijn
buitenverblijf op de Veluwe de tijding
diens verscheiden bereikte. liet is spr.
alleen een weemoedige plicht, doch een
oefte des harten, een daad van piëteit en
kbaarheid voor den groolcn steun en
ndschap, welke spr. in zijn werkkring
ds van den heer Ritman heeft mogen
ervinden.
aast zakenman en huisvader heeft spr.
i vooral leeren kennen als een man van
sdienst en kerk, als een degelijk en
mvoelend mensch, waarvan warmte en
iof uitging en die bezield was met de
de behoudszucht, zooals wij in dezen lijd
onrustig zoeken en onevenwichtigheid
nigen aantreffen. Naast dank aan God,
ir het vele wat Hij in dezen man aan
Luthersche Gemeente geschonken heeft,
itte ds. Makkink ten slotte woorden van
st tot de nabestaanden, wien hij toebad,
iets van den geest van den overledene
len zou overgaan, opdat hun de kracht
worden geschonken zijn arbeid voort te
p.
iema voerde ds. C. de Meyere het woord,
eveneens wees op de groote gave van
overledene om ondanks het vele zelf-
leefde leed anderen op te wekken en te
;len met nieuwen levensmoed.
[ij hebt, aldus spr., den goeden levens-
jekozen, anderen ten voorbeeld, moge
nagedachtenis dan ook een lichtend
|>r zijn op dien weg.
idat bloemen in het graf waren gestrooid
te een zoon van den overledene voor de
ste eer en belangstelling zijn vader be-
ïn
o
jcaal rijkstelefoonnet
leiden.
j>?aat van nieuwe aansluitingen in de
(me] Juli 19*29:
p.' 2817W. F. Devilée, Haagweg 15 A.
519: J. Glasbergen Cz Nachtegaal-
l 18.
lo. 2810. II. E. van der Heide, Prins Hen-
liaan *22, Oegstgeest.
2815: K. Hiddink, Haarlemmerstr 83.
■o. 1086: J. J. Macdaniêl, Dorpstraat 68.
jstgeest.
■o 2820: W NoordhoekHegt, Naehte-
Jaan 12.
|o. 2710: N.V. N. L. Courant, Breestr. 123.
2805: Postgebouw, Station H.IJ.S.M.
Id. 2819* E. G. Schaapman, Terwee weg
Ipegslgeest
f 2813: Prof. dr. H. W. Siemens, Oegsl-
|terlaan 10.
2807: H. H. Tieleman, Breeslraal '151a.
Io 2816: Mevr. Wed. Schmidtborn v. Al-
Lijsterstraat 29.
2808: A. Verbeek, Terweeweg 82,
Klgeest.
stremming v. h. verkeer.
De hoofdingenieur-directeur van den
rijkswaterstaat in de directie Zuid-Holland
en Utrecht maakt bekend, dat ten behoevo
van de vernieuwing van de Schenk- en de
Wibebrug in den rijksweg van het Haag-
sche Schouw naar Leiden bij K.M 11090
en K.M. 1-1808 de vaaTt door genoemde
bruggen van 1 September af voor den tijd
van ongeveer tien maanden, of zooveel lan
ger of korter dan de werkzaamheden zullen
duren, gestremd zal zijn.
De heer II. Kriek alhier, is geslaagd
voor het examen hoofdakte.
Aan de Openbare Lagere School te
Nieuwkoop is benoemd tot onderwijzeres
mej. IT. A. W. v. Sermondt, alhier.
De Synode der Ned Ilerv. Kerk heelt
aan de Kerkelijke gemeente alhier een toe
lage van f. 300 verleend ten behoeve van
het godsdienstonderwijs.
de vacatures van voor
zitters der eerste en
tweede kamer
Nu jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beeren-
brouck als Minister-president is toegetreden
tot het nieuwe ministerie, ontstaat er een
vacature vóór het voorzitterschap van de
Tweede Kamer, terwijl in de vacature van
voorzitter der Eerste Kamer, ontstaan door
het bedanken van J. J G. baron van. Voorst
tot Voorst nog niet voorzien is.
Naar de „N. Haarl. Ct." van bevoegde
zijde verneemt, komt voor het voorzitter
schap der Eerste Kamer zeer ernstig in aan
merking mr. W. L. baron de Vos van Steen-
wijk (C.-H.), terwijl voor het voorzitterschap
van dc Tweede Kamer de katholieken als
no. 1 op de nominatie zullen voorstellen mr.
J. R. H. van Schaik.
de rijksbegrooting-1930.
De Riiksbegrooting voor het jaar 1930
heelt het departement van Financiën ver
laten en is naar den Raad van State ver
zonden.
winkelsluiting
|op 15 augustus e. k.
bestuur van de arde9ling Leiden
Ben Xederl. R. K. Bond van Handels-,
for- en Winkelbedienden „St. Fran-
van Assisie", heelt aan de II.H.
|?evers in het Winkelbedrijf een op
gezonden. waarin zij worden ver-
J 9*n op 15 Augustus, den feestdag an
"r. ten Hemelopneming, hun winkels
njhen en/of het R. K. personeel vrijaf te
handelsregister
rter van koophandel,
letting:
L E. Keuls en Co., Hooigracht 30,
wijnhandel.
gezantschap van z.-afrika
Wij hebben dezer dagen een Reuter-lele-
gram opgenomen, waarin uit de in den
Volksraad van Zuid-Afrika ingediende ge
wijzigde begrooting werd gelicht de mede-
deeling van de aanstelling van een gevol
machtigd minister voor die republiek te
Washington. Rome en 's-Gravenhage.
Thans blijkt, dat generaal Smuls de aan
stelling van deze vertegenwoordigers der
republiek entiseerde als een ónnoodige uit
gaaf. Hij vroeg, of de regeering zich ver
staan had met de drie landen om eveneens
diplomaten van denzelfden rang naar Zuid-
Afrika te zenden.
Generaal Hertzog antwoordde daarop, dat
alleen Amerika en Italic erin hadden toege
stemd, en dat Nederland geantwoord had,
dit niet van plan tc zijn.
dreigende
arbeidsconflicten.
Gistermiddag had de Rijksbemiddelaar, de
heer van IJsselsleijn, een bespreking met de
besturen der arbeiders-organisaties, met den
directeur der Twentsche Boniweverij en den
secretaris der Fabrikanten-vereeniging mr.
v. Eek. inzake het conflict in de Twentsche
Bont weverij.
Deze besprekingen hadden echter geen re
sultaat, zoodat de Rijksbemiddelaar ten
slotte voorstelde om, hetgeen gebeurd was,
ongedaan te maken en hel ultimatum II da
gen op te schorten, terwijl hij de directie
verzocht, gedurende dezen lijd de loonsver
laging van 30 pet. niet toe te passen
Hedenavond vergaderen de arbeiders.
Naar gemeld wordt hebben de personec-
len der twee steenfabrieken te Westervoort
van de N V Kleefsche Waard v.h. Fa. H.
Kooij te Arnhem besloten den hoofdbesturen
opdracht te geven tot het stellen van een ul
timatum.
Het verlangen der arbeiders is het aangaan
door de directie, van een C. A. O. met de
drie samenwerkende arbeidersorganisaties,
gelijk aan de Arbeidsovereenkomst in de
Waalsteen-industrie.
Het ultimatum werd Woensdag telegra
fisch gesteld, zoodat reeds Donderdag Ier
volgende week een staking op beide fabrie
ken mogelijk is.
verspreide berichten.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen heeft de aanbesteding aangekondigd
van het afbreken van het baanwachters
huisje bij den beruchten overweg te Ril-
land-Balh. welk huisje een der oorzaken is
van gebrek aan voldoende uitzicht op de
spoorbaan.
predikbeurten.
VOOR ZONDAG 11 AUGUSTUS.
B0DEGRA7EN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. Pott.
Geref. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. T. Ferwerda van Amsterdam
Geref. Gem.: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. ITouting van Den Haag.
Evang. Luth. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Ph. Steenbeek van Zaandam.
BOSKOOP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds.
Kars van Onder den Dam.
Evangelisatie Dwars- Nieuwstraat* V.m.
halftien en nam. 6 uur, ds. van Lokhorst
van Hilversum.
Salvatori: Voorm. halftien en nam. 6 uur
ds. Siddre van Zevenbergen.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur
ds. Streefkerk van Wormer.
Chr. Geref. Kerk: Voorm. halftien en
nam. 6 uur, ds. Jansen van Leiden.
DE KAAG.
Ncd. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. G.
Hennemann van Oegstgeest.
HOOGMADE.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. halfelf, ds. J.
Roodenburg van Katwijk aan Zee.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Ned .ITerv. Kerk; Voorm. halftien, ds. W.
van Limburg van Amsterdam; nam. 6 uur
de heer de Witt van Noordwijk aan Zee.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 6
uur, ds. Fonkens van Epe.
KOUDEKERK.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, de heer
Schoneveld, cand. te Warmond; nam. half
zeven, ds. Odé.
Geref. Kerk: Voorin. 10 en nam. 7 uur
(II.A. en Dankz.), ds< Hampers.
LEIDERDORP.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur en nam.
halfzeven, ds. Mondt.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam.
halfzeven, ds. Dijk.
OEGSTGEEST.
Ned. Herv. Gem. (Irene): Voorm. 10 uur,
ds. II. C. Touw van Kage.
RIJNSBURG.
Ned. Hen*. Kerk: Voorm. halftien-en nam.
5 uur, ds. Allena.
SASSENHEIH.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur, ds. Ja
mes van Rotterdam-, nam. 5 uur, ds. Bon
ders van Sneek.
Geref. Kerk: Voorm. halftien en nam. 5
uur, ds. Boeijenga van Haarlem.
valkenburg.
Ned. Herv. Kerk: Voorm 10 uur (H.D.)
en nam. halfzeven, ds. Hermanides.
WADDINXVEEN.
Ned. Herv. Kerk: Voorm. 10 uur (Bed.
H. D.) en nam. halfzeven, ds. H. A. de
Geus van Huizen.
Geref. Kerk: Voorm. 10 en nam. 6 uur,
ds. van der Berg van Vreeswijk.
Chr. Afg. Gef.: Voorm. 10 en nam. 6 uur
ds. Grisnigt.
ZOETERWOUDE.
Ned. ITerv. Kerk: Voorm. halfelf, ds, A.
J. Eijkman.
o
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Harmtlen, N. Warmolts te
Wezep.
Aangenomen: Naar Perius, J. C. Neele-
man tc Krabbendijke.
algemeene synode
der ned. herv. kerk
XX (Slot.)
In de zitting van gisteren is ten slotte
nog gehandeld over den staat van de Ne
derlandsche Hervormde kerk en over het
verslag betreftende de Waldenzen, inge
diend door het Waalsch comité, tot onder
steuning van den arbeid der Waldenzische
gemeenten.
In deze laatste zitting wordt kennis ge
nomen van de vele en belangrijke verrich
tingen der commissie voor diaconale armen
zorg. Deze commissie heeft in de provin
ciale ressorten samenkomsten belegd met
afgevaardigden der classikale besturen. Zij
constateert dat ook bij de besturen der kerk
het groote belang van eene goede admini
stratie in toenemende mate wordt gevoeld.
Op enkele wonde plekken in de diaconale
armenzorg kon worden gewezen. Zij stelde
ook een „Diaconale Gids" samen en zij
waarschuwde de kerkeraden om voorzich
tig te zijn met het verlesnen van steun
voor doeleinden, welke niet den officieelen
steun der kerk mogen ontvangen. Voor de
diaconale zorg in de Veenstreken bracht zij
pl.m. f. 5000 bijeen en zij stelde een onder
zoek in bij de diaconieën in het randgebied
der' Zuiderzee.
Aan de genoemde commissie wordt dank
betuigd voor al haren arbeid
Na behandeling van eenige andere aan
gelegenheden die nog op de agenda 9taan,
en na te hebben besloten dat het beheer
over eenige fondsen weder aan de syno
dale commissie wordt opgedragen, herinnert
do president in zijn slotwoorden aan liet
woord van den wijsgeer Seneca: „plus
homines oculis quam auribus audiunt".
Van de synode geldt dit in bijzondcrcn zin,
want zij heeft in deze zittingen heel wat
stemmen uit de kerk onder de oogen gehad
en daarover hare stem moeten doen hoe
ren. Dezelfde stroomingen welke in de
kerk gevonden worden, en die van haar
leven getuigen, vindt men in de synode te
rug. Dit verhinderde niet, dat er zeer veel
gezegende en nuttige arbeid kon worden
verricht, waaraan door ieder lid is bijge
dragen.
Daarna wordt de 114de vergadering van
de Algemeene Synode der Nederlandscho
Hervormde kerk met dankzegging gesloten.
onderwijs
aan schipperskinderen.
Het Onderwijsfonds voor de Binnenvaart
heeft besloten voorloopig geen actie meer te
voeren voor het lager onderwijs aan schip
perskinderen in verband met het feit, dat er
een ministcrieele commissie is benoemd
voor het ontwerpen van een regeling van
het lager onderwijs aan schipperskinderen.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Een impasse te Den Haag op financieel
gebied.
Iedere conferentie had tot dusver bij
haar ,,ups and downs", haar momenten,
dat een mislukking bijkans onvermijdelijk
scheen. Zoover is het thans gelukkig nog
niet gekomen, maar al zeer spoedig is niet
temin een gevaarlijk oogenblik aangebro
ken, dat tot een crisis zou kunnen leiden.
Het is de taai-vasthoudende Engelsche mi
nister van financiën Snowden, die daar
voor heeft gezorgd. In de financieele com
missie, die gisteren voor het eerst verga
derde, heeft hij zijn standpunt, ingenomen
ter eerste conferentie-zitting, nog eens her
haald niet alleen maar nog nader geac
centueerd. Hij verklaarde dat het Engel
sche parlement het Young-plan in den hui-
digen vorm nooit zou aanvaarden, al deed
de regecring het, en hij stelde daarom voor
een subcommissie in te stellen om een an
dere verdeeling, in overeenstemming met
de percentages van Spa voor te bereiden.
Dat beteekende derhalve niet meer of min
der dan formeele wijziging van bot Young-
plan
Oogcnblikkelijk werd van Fransche zijde
een on aanvaardbaar" gesproken. Het
Young-plan is voor de Franschen een en
ondeelbaar en herzieningen kunnen niet
onder de oogen worden gezienhoogstens
kan er iets aan het plan gepolijst worden,
maar daarmee is alles dan ook gezegd. De
overige leden der commissie namen het
standpunt in, ook reeds bekend.
Pirelli en Jaspar vielen den Franschen
woordvoerder Chéron volledig bij, terwijl
de woordvoerders der kleintjes slechts een
zwak geluid deden hooremSnowden stond
vrijwel geïsoleerd.
Door zijn voorstel was men echter leclijk
vastgeloopen. Een uitweg uit de impasse,
die ingetreden was, werd niet direct ge
zien, was er trouwers ook niet, en toen
is maar besloten om de zitting te verda
gen tot morgenvroeg 11 uur. Den heeler
dag heeft men nu vandaag tijd, om te
trachten de impasse uit den weg te ruimiy.
Is het wonder, dat gisteravond reeds een
norveuse stemming onder de persmenschen
eD congressisten -merkbaar werd 1 Vooral
geldt dit voor de Duitsehers, die in dc
financieele commissie tot dusver een vol
komen lijdelijke houding aannemen en ooi:
niet anders doen kunnen. Waar het om
gaat, daar staan zij buiten. Algemeen wil
men toch genoegen nemen met dc
fers door het Young-plan vastgesteld, en
wat komt het er nu voor Duitschland op
aan, hoe de door hem opgebrachte sommen
door de ontvangers worden verdeeld Dat
moeten zii onder elkaar maar uitvechten.
Alleen is er voor Duitschland deze gevaar
lijke zijde aan het gevecht, dat, als c.it
niet eindigt met een compromis, het
Duitschland in de eerste plaats is, die het
binnenland.
Niet prof. Woltjer maar mr. Terpstra
wordt minister van Onderwijs. (1ste Blad).
Het voorzitterschap der Eerste en Tweede
Kamer; wie er vermoedelijk in aanmerking
komen. (Binnenland, 1ste Blad).
De melkprijs in Znid-Holland (Land- en
Tuinbouw, 2de Blad).
Te Scheveningen zijn drie personen bfj
het baden in zee verdronken. (Gemengd,
2de Blad).
buitenland.
Moeilijkheden in de financieele commissie
der Haagsche conferentie. (Buitenland, lsto
Blad).
Verdere mededeelingen rondom de Haag
sche conferentie. (2de en 1ste Blad).
De onderhandelingen tnsschen China en
Rusland geheel afgebroken. (Buitenland,
lste Blad).
gelag heeft te betalen! Bij niet doorgaan
van 'b Young-plan blijft immers 't Dawes-
plaü automatisch in werking met hoogere
betalingen etc.
En dat is zelfs niet eens het eenige ge
vaar voor de Duitschers, Er is nog eevt
ander, dat minstens even groot is, zoo
niet erger. Wanneer op financieel gebied
geen vergelijk kan worden getroffen, hoe
moet het dan op politiek gebied Dani
staat als vanzelf op dat gebied ook alles
stil. Dan is er geen sprake van ontruiming
van het Rijnland om van het Saargebied
niet eens te praten.
Zoo ziet men, dat voor Duitschland, &l
gaat dc strijd langs hem heen, de uitslag
van zeer veel gewicht is; feitelijk iets van:
re op of er onder! De bedruktheid in Duit-
sche kringen, die zich tot het uiterste in
spannen, om de conferentie te doen slagen,
is tengevolge van een en ander alleszins
verklaarbaar.
Ter politieke conferentie ging het giste
ren bovendien heel aardig. Zelfs zoo, dat
er reeds besloten werd tot een commissie
tot onderzoek der maatregelen tot eei\
eventueele ontruiming, hetgeen er althans
op wijset, dat aan ontruiming wordt ge
dacht
Bij een mislukken van het plan-Young
zou alles in duigen liggen
Men mag derhalve voor heden de uiter
ste pogingen verwachten om in onderlin
ge besprekingen te streven naar eon voor
allen te accepteeren uitweg uit de finan
cieele impasse, die misschien als ruil-oh-
ject- kan dienst doen. Wellicht is Engeland
to bewegen tegen ruime concessies op po
litiek terrein, financieel toch nog toe ta
geven.
Anders ziet het er inderdaad gevaarlijk
uit, want Briand zal moeilijk kunnen torug-
lceeren met geen enkel voordeel. Concessies
doen financieel en politiek, dat is te veel
vaji den Franschen premier gevraagd.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
Gistermiddag 4 uur zijn zoowel de finan
cieele als politieke commissie der Haag
sche conferentie bijeengekomen. Het offi-
ciecle bulletin der
Financieele commissie
luidt:
Na de procedure-aangelegenheden afge
handeld te hebben, ving de commissie do
algemeene beraadslagingen over het plan-
Young aan. ten vervolge op de discussies,
die in de voltallige vergadering der Con
ferentie hadden plaats gevonden.
Ulrich (Portugal) stelde voor, dat do
financieele commiisie zoo overgaan tot net
bestudeereri van de algemeene punten van
belang voor de verschillende landen, aan
gezien het bovenal noodzakelijk was over
eenstemming tc bereiken.
Deze punten betroffende bank, de ver
deeling van de annuïteiten in voorwaar
delijke en onvoorwaardelijke annuïteiten,-
en de kwesties van. de wijziging van do
