70!te Jaargang
DINSDAG 30 JULI 1929
No. 21280
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Het voornaamste nieuws
van heden.
AUTO DOOR TRAM VERMORZELD.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel voor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen van ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiën 35 Cts. per regel. Kleine idvertentiën uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ2.35, per week Ï0.18
Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week „0.18
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
EEN LEIDSCH OF EEN
NATIONAAL INSTITUUT VOOR
PRAEVENTIEVE
GENEESKUNDE?
De arts Heyermans voorstander van een
meer algemeen plan.
Enkele maanden geleden werd in dit blad
de aandacht gevestigd op de oprichting van
een particulier instituut voor praeventieve
geneeskunde te Leiden, waarvan prof. Gor
ter de geestelijke vader was en beoogt in
nauwe samenwerking met de universiteit
aldaar de studie en de toepassing der prae
ventieve geneeskunde te bevorderen en de
opleiding Ier hand te nemen van verpleeg
sters, vroedvrouwen, enz. op het gebied der
praeventieve geneeskunde. Bovendien staat
op het programma het onderwijs aan ge
neeskundigen.
In het jongste nummer van het Neder-
landsch Tijdschrift voor Geneeskunde stelt
de directeur van den Amsterdamschen ge
meentelijken geneeskundigen- en gezond
heidsdienst, de heer L. Heyermans, de vraag:
is deze opzet juist en hij voegt er aan toe:
„Het tot stand komen van een Instituut
voor praeventieve geneeskunde zouden wij
ten zeerste toejuichen en wij kunnen hun
die het initiatief daartoe namen niet genoeg
dankbaar zijn. Doch heeft het dan niet de
voorkeur, of is het misschien niet de eenige
juiste weg om van dat instituut te maken
een landelijke Nationale Vereeniging, welke,
wat mij betreft, heel goed haar hoofdzetel te
Leiden zou kunnen hebben? Immers, nu
draagt dit instituut een specifiek Leidsch
karakter; ten hoogste kunnen wat persoon
lijkheden, doch niet q.q., van andere Uni
versiteiten en andere steden, ^n en alge-
meenen raad zitting hebben, of m een raad
van advies, en dit advies wordt alleen dan
gevraagd, indien het door het bestuur te Lei
den noodig wordt geacht. Zouden wij dezen
weg blijven opgaan, dan moet het gevolg
zijn, dat er ook een Amsterdamsch, een
Groningsch en een Ulrechtsch instituut
voor praeventieve geneeskunde wordt opge
richt, teneinde studenten, vroedvrouwen en
zusters theoretisch en practisch in staat te
stellen zich te bekwamen in de toepassing
van de praeventieve geneeskunde. Het zou
toch wel een jammerlijke versnippering van
krachten zijn en daarom richten wij hier bij
wijze van open brief, een schrijven tot de
initiatiefnemers te LeidenT of het niet juister
is een algemeen instituut te maken, waarin
als bestuur vertegenwoordigd zijn de ver
schillende Universiteiten, zoodat het zou
krijgen een interacademiaal, zoo niet lan
delijk karakter Naast de faculteiten zouden
de geneeskundige diensten der Universi
teitssteden daarin vertegenwoordigd kunnen
zijn Feit is, dat degenen, die de opleiding
voor hygiënisten te Amsterdam ter hand
hebben genomen, reeds getracht hebben voe
ling te krijgen met de nndere Universiteiten
om het daarheen te leiden, dat elk jaar in
een der andere Universiteitssteden k tour
de róle deze cursus voor hygiënisten zou
worden gegeven. Als de opzet zooals deze
gedacht is, te Leiden wordt gehandhaafd,
zal vrees ik, niettegenstaande de wijdsche
gedachte, die eraan ten grondslag ligt. met
een algemeer.en raad en een groote advies-
1 commissie, het geheel toch een plaatselijk
karakter blijven dragen, terwijl dan de ge
legenheid om nu eens een flinke landelijke
organisatie te maken, waar alle Universi
teiten en andere lichamen, die daarmede
in nauw verband samen komen voor lan
gen tijd verloren gaat
Ik acht deze zaak van buitengemeen
groolc betcekcnis en ik zou daarom degenen
die de hand aan den ploeg geslagen hebben
te Leiden, dringend in overweging willen
geven het veld ruimer te kiezen en buiten
de grenzen van Leiden te komen. Daarmede
zullen zij een belangrijken stap gedaan
hebben in de juiste richting en op de juiste
wijze om de medische wetenschap en de
volksgezondheid beide te dienen."
is met ingang van 11 Maart 1929 ontbonden.
Het bedrijf wordt voortgezet door den ven
noot J. Blom als eenig eigenaar onder den
zelfden naam Eigenaar: J. Blom. Alphen a.
d Rijn. Filiaal- Bodegraven. N Markt,
onder den naam Fa A. Blom Aarlander-
veen.
Firma J. van der Kolk. Prins Hendrik
straat 29. Alphen a d. Rijn Hande! in kolo
niale Waren, tabak, sigaren, sigaretten enz.
Uittredende Vpnnool: C J van der Kolk te
Alphen a. d Rijn treedt uit als vennoot per
1 Juli 1929. De overblijvende vennoot J. J.
van der Kolk zet als eenig eigenaar de zaak
voort onder den ouden naam
DE NIEUWE
TWEEDE KAMERLEDEN.
Tot dusver hebben 95 der nieuw gekozen
Tweede Kamerleden hun benoeming aan
genomen
Het Centraal Stembureau heeft nog geen
bericht ontvangen van mej. Westerman en
de heeren Colijn, Drop, Van der Heide en
Schouten
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL
Wijzigingen:
Hotel ..du Commerce". Stationsweg 35 a,
Leiden. Nieuwe Eigenaar: D. Lub. Leiden.
Firma V Blom, Dorpsstraat 119. Alphen
aan den Rijn. Fabriek van hout- en ijzer-
bewerking ten dienste der Zuivelbereiding.
De vennootschap onder firma onder den
naam Fa. A. Blom te Alphen aan den Rijn
Foto Bleuzé.
aut V°nc* om3^ree^9 is nabij de Zandsteenfabriek te Hillegom een ernstig
H ongeluk gebeurd. Terwijl de chauffeur van de Renaultauto van de A. B. C.-garage,
vand ^G'D -^m9^erC^am' zÜn lichteil repareerde, en daartoe zijn auto aan den kant
de* ft We^ Plaa^e« in de trambaan, is de wagen door de aankomende stoomtram
doch J®' aanSere^en- De chauffeur wist zich nog in veiligheid te stellen,',
K auto is zoo goed als geheel vernield, zooals bovenstaande foto toont. De firma
«liburg te) Oegstgeest kreeg opdracht de wagen per kraanwagen derwaarts te
vervoeren*
De minister van onderwijs, kunsten i
en wetenschappen heeft benoemd tot leden
van de commissie, belast met het afnemen
van de dit iaar Ic houden akte-examens in
de Fransche. Ilaliaansche en Spaansche
talen en letterkunde, mej ur C Serrurier.
privaat-docente en dr C de Boer lector aan
de Universiteit alhier
Reserve-majoor fi A van Son van
het 6de R V. A. alhier komt van 19 tot en
met 24 Augustus voor herhalingsoefeningen
onder de wapenen te 's-Gravenhage
Onze stadgenoot de heer P Hoogstra
ten. slaagde te Utrecht voor het examen
..Meester Bankwerkerafgenomen door de
Vereeniging tot veredeling van het ambacht
Geslaagd voor het examen boekhou
den. handelsrekenen en handelsrecht, af
genomen door de Vereeniging van Leeraren
in de Handelswetenschappen, de heer D. v.
Egmond. alhier.
Naar wij vernemen is de toestand van
prof. dr. H M van Nes Ihans van dien
aard. dat hij binnen enkele dager, het
Diaconessenhuis zal mogen verlaten.
Men verzoekt ons mede te deelen, dat
het uitgestelde concert voor de Commissie
voor de Volksbijeenkomsten a s. Donderdag
in den tuin van ..Zomerzorg" zal worden
gegeven
Voor het Mulo-examen zijn geslaagd
A. de Jong, alhier, J Schoneveld Ie Rijns-
burg en C. B Tol te Wassenaar
In aansluiting op een bericht van gis
teren kunnen wij nog mededeelen, dat de
vierdaagsche afstandsmarschen Dog met goed
gevolg zjjn afgelegd door de volgende stad-
genooten
H. Duindam en R. van Noort; 55 K.M.
P. Verhoef, R. Molkenboer en J. Fisser.
40 K.M. A. Kneiffer, 30 K.M., allen leden
van de R.K. Athletiek en Sportver. „Rood-
Wit" en voorts door Van der Steen, 55 K.M.
Ten nadeele 'van V. is gisteravond een
rijwiel ontvreemd dat hij eenige oogenblik-
ken onbeheerd voor een perceel in de
Molensleeg had achtergelaten. De politie
doet onderzoek
Wij verwijzen naar de heden in ons
blad voorkomende advertentie betreffende de
wijziging in het programma der „Casino"-
bioscoop. Vertoont wordt heden- en morgen
avond de film „Passie der Jeugd" die, waar
zij vertoond weid. een groot succes ver
werven kon.
IJMUIDEN, 30 Juli 1929.
VISCHPRITZEN.
Tarbot per kilo f. 1.351.20; Griet per
kist van 50 kilo f. 3230, Tongen per kilo
f. 3.052.40. Groote Schol per kist van 50
kilo f 42—34. Middelschol f 38—35 Zet-
schol f.4532, Kleine Schol f.236.50,
Schar f. f22. Tongschar f. 80. Vleeten per
stuk f. 3.50, Pieterman en Poontjes per kist
van 50 kilo f. 162, Groote Schelvisch
f.38—35. Middel Schelv. f. 30—28, Klein-
middel Schelvisch f. 2015, Kleine Schelv.
f. 13.508, Kabeljauw per kist van 125 kilo
f. 6044, Gullen per kist van 50 kilo f. 19
4.50, Lengen per stuk f. 10 65, Heilbot p.
kilo f. 1.601.50. Wijting per kist van 50
kilo f 74.90. Koolvisch per stuk f. 0.95
0.60, Makreel per kist van 50 kilo f. 169.
Aangekomen 13 stoomtrawlers- IJM 108
met f.2472. IJM 327 met f 1652, IJM 101
met f 3262 IJM 384 met f. 3403. IJM 65
met f. 1984. IJM 122 met f. 1676, IJM 26
met f.2187 IJM 3G met f.2698. IJM 135
met f 2276, IJM 52 met f. 2115, IJM 97 met
f.2699. IJM 323 met f 1820. IJM 15 met
f. 2945.
Praairapport Hr. Ms. „Triton".
26 Juli. Tusschen 56 gr. 7' Nbr. en 0 gr.
10' Wl. en tusschen 56 gr. 45' Nbr. en 0 gr.
13' Wl. MA 5, 20 last; SCH 45, verkend
$CH 361, 20 last.
DE ZEEVISSCHERIT in TUNI IQ2Q
Naar de aid. Visseherijen van het Depar
tement van BinuenJandsche Zaken en
Landbouw ons mededeelt namen in Juni
1929 in tot-aal 608 vaartuigen aan de zec-
visscherij deel. tegen 615 vaartuigen in
Juni 1928.
Hoeveelheid en waarde der door Neder-
landsche en vreemde visschersvaartuigen
hier te lande aangevoerde zeevisch bedroe
gen volgens voorloopigÊ opgave res.'.
7.138.100 K.G. en f. 1.896.975 (6.072.250 K.G.
en f. 1.518.050 in Juni 1928).
Door onze stoomtreilers werd in totaal
in 376 reizen (waaronder 4 IJsiandveizen)
2.462.450 K.G. visch aangevoerd, opbren
gende f. 791.900 tegen 2.778.450 K.G. met
een opbrengt van f. 792.150 in 347 reizen
(waaronder eveneens 4 IJslandreizen) in
Juni 1928.
In bedrijf waren 151 stoomtreilers, waar
van er één gedeeltelijk in Engeland marker
Gemiddeld per reisdag vingen en besom-
den onze hier te lande aanvoerende stoom
treilers in zooverre zij de Noordzee be-
visehten, resp. 748 K.G. en f. 243 956 K.G.
en 276 in Juni 1928).
De vangsten der stoomtreilers waren ge
middeld aanmerkelijk kleiner dan in de
maand Juni van het vorige jaar doov de
mindere vangst van kleine schol De ge
middelde vischprijzen waren echter hooger
dan in Juni 1928. zoodat de besommingen
van de stoomtreilers in Juni j.l. over het
algemeen nog bevredigend waren.
Van de zeilloggers namen nog slechts 4
vaartuigen van de. Katwijksche vloot aan
de treilvissoherij deel.
Aan de trawlvissoherij met kleine vaar
tuigen langs de Noordzeekust nam in Juni
j.l. bijna de gebeele vloot vrij geregeld
deel.
De visschersstaking te Scheveningen ein
digde op 10 Juni. Van dien datum af ver
trok toen ook de Scheveningsche vloot ge
leidelijk ter haringvisscherij. Echter
bracht in Juni j.l. nog slechts één motor-
logger van de Scheveningsche vloot haring
aan den wai.
Het overgroote deel van den haringaan-
voer in Juni j.l. was afkomstig van de
Vlaardingsche schepen.
De totale haringaanvoer in Juni j.l. was
ruim tweemaal zoo groot als in Juni 1929.
De schepen maakten over het algemeen
korte reizen en kwamen met zeer ruime
vangsten binnen De kwaliteit der haring
was zeer goed en de haringprijzen konden
zich vrijwel de geheele maand door op een
goed loonend peil handhaven. De finan-
eieele uitkomsten van de Noordzeeiharing-
visscherij in Juni j.l. kunnen dan ook zeer
bevredigend worden genoemd.
De gemiddelde 'vangst per reisdag van
de stoom- en motorloggers bedroeg resp.
2.818 K.G. en 2.097 K.G. (1.585 K.G. en 997
K.G. in Juni 1928) De gemiddelde waarde
hiervan was resp. f. 527 en f. 387 (f340 en
f. 233 in Juni 1928).
De totale hoeveelheid en waarde dér
door Nederlandsohe vaartuigen aangevoer
de drijfnetvisch bedroeg 3.372.750 K.G.
(waarvan 35.494 kantjes haring) en f 627.075
in 44 reiizen der stooraloggers en 37 reizen
der motorloggers, tegen in Juni 1928:
1.640.100 K.G. (waarvan 17.248 kantjes ha
ring) en f. 368.900 in 19 reizen der stoom-
loggers. 26 reizen der motorloggers en 4
reizen der zeillogeers.
HET LANDARBEIDERS-
CONFLICT IN GRONINGEN
In den Johannes Kerkhovenpolder is gis
teren het werk hervat op de voorwaarden,
door den heer J. Bruiskool. burgemeester
van Delfzijl, als bemiddelaar, gesteld.
De landarbeiders, ongeveer driehonderd
mannen en vrouwen in de dorpen Heveskes,
Weiwerd en Osterdum, gemeente Delfzijl
hebben gistereD het werk neergelegd. Te
Noordbroek staakten ongeveer 250 mannen
en vTouwen. Gistermiddag zijn in het sta-
kingsgebied ongeveer honderd landarbeiders
uit het Noordoostelijk deel van Friesland
aangekomen. Den werknemers is een loon
toegezegd van 6 gulden per dag plus kost
en inwoning, alsmede vier weken vast werk
De arbeiders van de sladsboerderijen staak
ten nog, maaf zijn door het hoofdbestuur
van den landarbeidersbond opnieuw in ver
gadering bijeen geroepen. (N.R.Ct.)
BINNENLAND.
Steun van H. M. de Koningin aan knn-
stenaar3 (Binnenland, le Blad).
Wal de zeevisscherij in Juni 1929 op
bracht (Binnenland, le Blad).
Eenige ernstige verkeersongevallen (Ge
mengd. 2de Blad).
Bij Philips zijn fabrieksgeheimen gestolen
(Laatste Berichten. Ie Blad).
BUITENLAND.
Het nieuwe kabinet Briand gelijk aan
het oude kabinet Poincaré (Buitenland, 1ste
Blad).
Engeland en de sovjets in onderhandeling
(Buitenland, 1ste Blad).
Ernstig mijnongeval in Silezië. Vela
dooden en gewonden. (Tel. 1ste Blad).
Dreigend conflict in Znid-Amerika. (Tel.,
lste Blad).
WEDERZIJDSCHE VRIJSTEL
LING VAN WEGENBELASTING
Met vreugde is in de kringen der auto
toeristen vernomen, dat een regeling is ver
kregen, waardoor Nederlandsche en Deen-
sche automobilisten over en weer vrijstel
ling van belasting genieten voor een tijd
vak van drie achtereenvolgende maanden.
In verband hiermede heeft de A. N. W. B.,
Toeristenbond voor Nederland, andermaal
een request gericht lot den Minister van
Financiën, met verzoek om ook aan auto
mobilisten uit Engeland, Zwitserland en
Italië vrijstelling van wegenbelasting te ver-
leenen voor de periode gedurende welke Ne
derlanders in die landen zijn vrijgesteld.
De A. N. W. B. herinnert aan de reeds
eerder hieromtrent tot den Minister gerichte
verzoekschriften en wijst er op, dat de ge
vraagde vrijstelling in 't bijzonder geldt voor
Engelsche automobilisten, aangezien in
Engeland aan Nederlanders vrijstelling van
belasting wordt gegeven voor den lijd van
vier maanden, terwijl de Belgische regeering
reeds lang een dergelijke vrijstelling ver
leent, hetgeen ongetwijfeld Engelsche auto
mobilisten aanleiding zal geven eerder naar
België dan naar Nederland over te steken
op hun tochten naar het vasteland.
Bovendien wordt er aan herinnerd, dat
Italië aan Nederlanders gedurende drie
maanden vrijstelling geeft en dat Zwitser
land in 't geheel geen belasting heft van
builenlandsche automobilisten.
Om deze redenen heeft de A. N. W B.
zich opnieuw tot den Minister van Finan
ciën gewend, met het verzoek een algemee-
nen maatregel van bestuur te willen uitlok
ken, waarbij aan automobilisten uit Enge
land. Zwitserland en Italië vrijstelling van
wegenbelasting wordt verleend voor den
zelfden tijd als waarvoor Nederlanders in
die landen vrijgesteld zijn.
Het Internationaal automobielverkeer zou
door een dergelijken billijken maatregel
zeer zijn gebaat en het internationaal loe
risten-bezoek aan ons land zou er stellig
door bevorderd worden.
HORLOGEMAKERS.
Jaarlijksche Bondsdag.
In Den Haag i9 gisteren do jaarlijksche
Bondsdag gehouden van den Ned. Bond
van Horlogemakers, onder voorzitterschap
van den heer H. W. Berends, uit Utrecht.
De voorzitter sprak een openingswoord,
wijzende daarin op den gestadigen groei
van den Bond, die ook financieel er goed
voorstaat, zoodat hij met vertrouwen de
toekomst tegemoet kan gaan.
De hser J. Deggeller. voorzitter der Haag-
sche afdeeling, sprak een begroetingswoord.
Besloten werd, dat de volgende Bonds
dag, waarschijnlijk zal worden gehouden le
Rotterdam. De bepaling van de plaats van
vergadering werd echter aan het bestuur
overgelaten.
De heer Links (Den Haag) lichtte een
voorstel toe om voor den Bond een goed
reclamebiljet te doen vervaardigen door
een bekwaam teekenaar Hel hoofdbestuur
nam dit voorstel over.
De afd. „Chr Huygens' (Amsterdam)
lichtte een voorstel toe om bij eventueelen
aanmaak van nieuw distinctiefs deze aan
de eenmaal gediplomeerde horlogemakers
gratis uit te reiken, terwijl dan het oude
diploma ongeldig wordt verklaard. Van b&-