70*te Jaargang DONDERDAG 27 JUNI 1929 No. 21251 QFFICIEELE KENNISGEVING STADSNIEUWS. Het voornaamste nieuws van heden. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN PRIJS DER ADVERTENTIEN: 30 Cts. per regel Toor advertentiën uit Leiden en plaatsen waar agentschappen ran ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere advertentiên 35 Cts. per regel Kleine \dvertentiën uitsluitend bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 60 Cts. bij een maximum aantal woorden van 30. Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven 10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 6 Cts. Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor Directie en Administratie 2500 Redactie 1507. Postcheque- en Girodienst No. 57055 Postbus No. 54 PRIJS DEZER COURANT:] Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week Buiten Leiden, waar agenten gevestigd zijn, per week Franco per post 2.35 portokosten. 70.18 „0.18 Dit nummer bestaat uit VIER Bladen EERSTE BLAD. UITOEFENING KIESRECHT door personen, die in dienstbetrekking xijn. De Burgemeester van Leiden herinnert I personen bij wie, en bestuurders van bij- I zondere ondernemingen en instellingen I iraarbij. personen die den leeftijd van vijf I en twintig jaren hebben bereikt, in dienst- betrekking zijn: dat zij, volgens art. 55 der Kieswet, ver- I plicht zijn te zorgen, voor zoover niet bij I algemeenen maatregel van bestuur vrijstel- I ling is verleend, dat ieder van dezen, die I bevoegd is tot een te houden stemming I mede te werken, gedurende ten minste twee I achtereenvolgende uren, tusschen acht I men des voormiddags en vijf uren des na- middags, daartoe gelegenheid vinde dat zij, volgens art. 56 van genoemde I wet, voor zoover arbeid wordt verricht in [fabrieken of werkplaatsen, verplicht zijn te I zorgen dat in het arbeidslokaal en, zoo er I meerdere arbeidslokalen zijn, in het groot- I ste of wel in meer dan één arbeidslokaal, I gedurende twee werkdagen vóór, en op den I tot stemming bepaalden tijd op een zicht- Ibare wijze is opgehangen een door hen of Ivan hunnentwege onderteekende lijst, de 1 twee achtereenvolgende uren, bovenbe doeld, vermeldende, voor elk afzonderlijk of poepsgewijze of voor allen gezamenlijk; dat, volgens art. 151 der Kieswet, over- I trading van bovenstaande voorschriften I wordt gestraft met hechtenis van ten hoog- veertien dagen of geldboete van ten |bogste vijf en zeventig gulden. De algemeene maatregel van bestuur, I bovengenoemd, is gegeven bij Koninklijk besluit van 24 Mei 1901 (Staatsblad no. en luidt als volgt: Artikel 1. Vrijstelling wordt verleend aan de in ar- llikel 57 (thans 54der Kieswet bedoelde I personen en bestuurders van bijzondere I instellingen en ondernemingen ten aanzien lun bij hen in dienstbetrekking zijnde l^rsonen, welke uit hoofde van diedienst- Iratrekking op den dag der stemming tus- lichen de in vermeld artikel genoemde tijd- |:1ippen niet gedurende twee achtereenvol gende uren vertoeven in de gemeente, op |welker kiezerslijst zij voorkomen. Artikel 2. Vrijstelling als omschreven in het voor- IfJand artikel wordt voorts verleend aan Igeneeskundigen en apothekers ten aanzien |Tin bij hen in dienstbetrekking zijnde per- |»nen, alsmede aan personen en bestuur- van bijzondere instellingen en onder- I nemingen ten aanzien van bij hen in dienstbetrekking zijnde ziekenverplegers. De Burgemeester voornoemd, A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN. Leiden, 27 Juni 1929. 7410 PILGRIM FATHERS- GENOOTSCHAP. Voet het Genootschap de restauratie van het Leidsch Stadhuis steunen. De jaarvergadering van het Pilgrim I lathers Genootschap alhier zal worden ge- I''Widen op Zaterdag 6 Juli a.s. In den na- laiddag te 2 uur zal voor de leden van het («nootschap prof. dr. A. Eekhof een voor- ("acht met lichtbeelden houden in Maison (wiins, Rapenburg 8 over ..Het Leidsche iMidhviis en de Pilgrim Fathers", waarna (■«proken zal worden de vraag in hoeverre lp np den weg van het Genootschap kan ("Uen de pogingen tot restauratie van het («dsche Stadhuis te steunen,. Aan enkele I Wangstellenden kan op aanvrage bij den Ijpetaris van het Genootschap, prol. dr. D. I-°y te Leiderdorp, toegang worden ver red lot deze voordracht. Des namiddags 1 uur wordt een eenvoudige gedachtenis- ;'>nkomst gehouden in het Jan Pesyns- waar als spreker hoopt op te treden dr. Arthur F. Mahon uit New-York s bij deze samenkomst zijn belangstel ler plaat. -ri welkom zoover de plaatsruimte zulks EINDEXAMEN GYMNASIUM. Eindexamen Gymnasium afd. A. Ge- -agd- p Huibregtse. Voorschoten, J. Ijryïaaf, w. F. Jongbloed, W. B. Jongsma, I. L Kranenburg, G. P. H. Locher, A v. l;'eQ. S. Riemens, Ernmy Roëll, Lies Stey- Kj» P. D. Walbeehm, Marijtje Wilbrinken 1 Zaayer. allen te Leiden. gewezen geen. VOLKSBIJEENKOMSTEN. Jubileum-cabaretavond. Wanneer de Commissie voor de Volks bijeenkomsten afwijkt van de 9inds onheug lijke tijden gevolgde gewoonte om per win terseizoen acht avonden te geven en plot seling met een negende voor den dag komt, dan wijst dat op een bijzonderheid. En dat bijzondere is gelegen in het feit, dat dezer dagen de Commissie haar 75-jarig bestaan viert. Zoo stond dan de bijeen komst van gisteravond geheel en al in het teeken van dit heuglijke feest. De groote Stadszaal was kleurig versierd met vlagge tjes en lampen; de bezoekers waren in record-aantal opgekomen en ook de jubi- leerende commissie zelve had voor deze feestelijke gelegenheid haar gelederen danig versterkt. Wij zagen onder de talrijke hooge hoeden heel wat bekende gezichten van oud-Commissieleden en voorts waren er nog onze burgemeester, mr. Van de Sande Bak- huyzen, benevens de voorzitters en secre tarissen van het departement Leiden der Mij. tot Nut van 't Algemeen en van de 3-Oetobervereeniging Toen de heeren de zaal binnentraden werden ze door het publiek verwelkomd met hartelijk applaus en een spontaan „Lang zal ze leven". Onmiddellijk hierop betrad de voorzitter, de heer R. van Eccke, het podium om in een kort en geestig speech je iets van den levensloop der jubileerende commissie te verhalen. De Commissie werd opgericht 30 Juni 1854 uit de Mij. tot Nut van 't Algemeen, op initiatief van de heeren Eigeman, Reyst en Elberls. Aanvankelijk was haar hoofddoel het organiseeren van wetenschappelijke voordrachten, welke gehouden werden in de zgn. Armenkerk aan de Korte Langegracht. Er waren hier 276 plaatsen beschikbaar, welke tegen den kapitalen prijs van 2 cent verkocht werden. Thans zijn jaarlijks 1300 kaarten dispo nibel, die voor den prijs van f. 1.50 grif weg gaan. Spr. is ervan overtuigd, dat wanneer de ruimte het zou toelaten, nog veel meer kaarten verkocht zouden kunnen worden en concludeert daaruit, dat heden ten dage de Commissie, ondanks haar 75 jaren, nog lang niet aftandsch is. In 1886 schonk zij het leven aan een dochter, de 3-Octobervereeniging en met vreugde constateerde spr., dat grootmoeder, moeder en dochter en kleinkind zich in blakenden welstand mogen verheugen. Deze vergelijking doortrekkende, sprak de heer Van Eecke aandoenlijke woorden over groot moederlijken trots, moederlijke liefde en kinderlijke aanhankelijkheid, om zich ver volgens te richten tot de procuratiehouders van de grootmoeder (de Mij. tot Nut van 'fc Algemeen) en de zaakwaarnemers van 't kleinkind (de 3-Oclobervereeniging) met den wen9ch, dat de verstandhouding steeds goed moge blijven. Ook den burgemeester heel spr. hartelijk welkom en hij hoopt, dat een beroep op zijn moreelen en daadwerkelijken steun nooit tevergeefs zal worden gedaan, (applaus). Ten slotte richt hij zich tot de trouwe be zoekers der bijeenkomsten en hij merkt op. dat in den loop der jaren tusschen hen en de Commissie een hechte band is ontstaan van wederzijdsche sympathie. Naar spr. bij geruchte vernomen heeft, zullen de bezoekers morgenavond aan die sympathie uiting geven in den vorm van een serenade. Hij geeft de verzekering, dat de Commissie dit blijk van hun goede ge zindheid op hoogen prijs stelt en dat de Commissie ook in de komende jaren haar beste krachten zal inspannen om het insti tuut der Volksbijeenkomsten tot nog grooter groei en bloei te brengen, daverend ap plaus). Nadat door alle aanwezigen staande het eerste couplet van het „Wien Neerland's bloed" was gezongen, was het woord aan het variétégezelschap onder leiding van Max van Gelder, dat gedurende den ganschen langen avond de stampvolle zaal kostelijk heeft bezig gehouden. Alexander de Haas en Jeanne Horsten zongen met uitbundig succes liedjes aan de piano; 'n zekere meneer Crossetty imiteerde op z'n eentje heele orkesten en deed daar mede het publiek onbedaarlijk lachen; een danspaar, zich noemende de Karamis, legde met verwonderlijke virtuositeit hun beenen in de knoop om ze onder stijgende verbazing met nog grooter behendigheid te ontwarren; Barandini „sprak buik" (vergeving, o Cha- rivarius) alsof het de meest natuurlijke zaak van de wereld is, dat 's menschen stemban den in de buikholte zetelen en last not least goochelde de hier welbekende Larette erop los, dat het een eerlijk mensch groen en geel voor de oogen werd. Willy Derby, even min in Leiden een onbekende, zou volgens het programma, het laatst optreden, doch was en bleef afwezig. In zijn plaats heeft toen Alexander de Haas nog eenige liedjes ten beste gegeven en met alle respect voor den afwezige de ruil is niet slecht geweest. Zijn liedjes sloegen hoe langer hoe meer in en aan het applaus wilde schier geen einde meer komen. Het middernachtelijk uur was niet verre meer, toen deze bijzonder geanimeerde avond een. einde nam. Het is een waardig besluit van het seizoen 1928'29 geweest en een prachtige jubileum-avond van een instituut, dat zich in de driekwart eeuw van haar bestaan in breede kringen van de Leidsche burgerij populair heeft weten te maken. De heer H. W. Nelck was stellig de ver tolker van de gevoelens van vele honderden stadgenooten, toen hij de Commissie met een kort toespraakje huldigde met een fraaie krans. Vanavond dus .wordt de Commissie ge huldigd middels een serenade. In den langen stoet, welke te 8 uur van de Kaasmarkt ver trekt, loopen afgevaardigden van 17 vereeni- gingen mee, terwijl drie muziekcorpsen het geheel zullen opluisteren. De route is als volgt: Hooglandsche Kerk- gracht, Haarlemmerstraat, Vrouwensteeg, Apothekersdijk. Kort Rapenburg. Breestraat, Koornbrugsteeg. Botermarkt. Gangetje, Ko- revaarstraat, Plantsoen. Hooge Rijndijk De serenade wordt gebracht voor het Kon. Militair Invalidenhuis. Na afloop keert de stoet, waarin vele hon derden zullen rneeloopen, langs Hooge- woerd, Kraaierstraal, Nieuwe Rijn en Hooigracht naar de Kaasmarkt terug. 2S-TARIG TUBILEUM VAN DEN ie KLASSE HALTECHEF BIT DE N. Z. H. T. M. P. HAGAART. Dezer dagen was het 25 jaar geleden dat onze. uit den aard zijner betrekking bij velen bekende stadgenoot, den heer P. Hagaart in dienst kwam bij de Noord-Zuid- Holl. Tramwegmaatschappij en achtereen volgens te Rotterdam, Leiden, Katwijk en ten slotte weder in Leiden werkzaam was. In Leiden was hij geruimen tijd, toen we nog ons paardentrammetje hadden, stalbaas in de remise aan den Hooge Rijndijk bij de Hoogewoerd en de rechterhand van den toenmaligen directeur, die ook in dit ge bouw woonde. Toen de elcctrische tractie werd inge voerd werd Hagaart bevorderd tot haltechef 2de klasse te Katwijk waar hij 13 jaar en 6 maanden als zoodanig zeer ten genoege van de directie werkzaam was en ook bij het reizend publiek door zijn bijzondere wel willendheid in den gunst stond. En toen er gelegenheid voor hem kwam om in Leiden geplaatst te worden greep de directie die gelegenheid aan om den heer II. naar Lei den over te plaatsen en hem tegelijk te be vorderen tot haltechef le klasse. In die functie is de heer H. thans nog werkzaam en als zoodanig is hij dan ook gehuldigd geworden. De directeur, de heer Ir. Burgersdijk, kwam daarvoör expresselijk uit Haarlem over en in tegenwoordigheid van andere chefs en van het personeel, voor zoover den dienst het toeliet, heeft deze met een hoogst waardeerende toespraak den jubilaris een enveloppe met inhoud aangeboden. Ir. Mod derman sloot zich daarbij aan en had ook niets anders dan lof voor den heer H over. Kort voor dezen herinneringsdag is on der het personeel opgericht een z.g. jubi leumfonds. bestemd om jubilarissen te hul digen met een cadeau, echter aan het eind van het jaar. Namens de leden van het fonds richtte de voorzitter, de heer De Vij ver lot den heer H. een vriendelijk schrij ven, terwijl de niet bij het Fonds aangeslo ten leden van het personeel bij monde van den heer Ober hun collega, chef en vriend een keurige ruststoel aanboden. Op al deze huldebetuigingen antwoordde de jubilaris met hartelijke woorden van dank. 's Avonds werd door de muziekvereni ging van de X.Z.H.T.M. aan huis in de re mise aan den H. Rijndijk een serenade aan geboden. Namens de Leidsche en een deel der Kat- wijksche burgerij, die nog al eens van de tram gebruik maken en den heer H. in zijn dienst hebben leeren kennen en waardeeren, sluiten wij ons gaarne bij de hem gebrachte hulde aan. o LANDDAG TE WADDINXVEEN. Men schrijft ons: Op Zaterdagmiddag 29 Juni zal te Wad- cinxveen een landdag gehouden worden, die georganiseerd i9 door de Provinciale Afd. „Zuid-Holland" van den Bond van Ned. Herv. Jong. Vereen, op G. G. De bijeenkomst, die gehouden wordt op 't terrein van den heer N. Krabbendam (bij de brug), wordt om 3 uur geopend do-# Gen heer Z. H. de Groot van Rotterdam. Als sprekers hopen D.V. op te treden ds. H. A. de Geus, ds. H. A. Leenraans, ds. M. Ottevanger en ds. G. J. Koolhaas. Bergplaats voor rijwielen en consumptie cp 't terrein. Diegenen uit Leiden, die per fiets dezen Landdag willen bezoeken, moeten om halftwea aan de Wilhelminabrug (Hooge Rijndijk) aan wezig zgn. BOND VAN IN NEDERLAND GEVESTIGDE HONGAREN. Een Leidsche afdeeling. Zooals wij voor enkele dagen in dit blad gemeld hebben, was deze Bond van plan Gok in Leiden een afdeeling te Vormen. Gisteravond was de eerste bijeenkomst in de bovenzaal van de „Harmonie". Aanwezig waren pLm. 30 Hongaarsche dames en heeren, grcctendeels uit Leiden, waaronder meer dere kinderen uit den tijd der kinder-actia hier gebleven. De heer Barény uit R'dam heeft den Consul-Generaal van Hongarije, mr. Hanegraaff vertegenwoordigd. Aanwezig was ook dr. Damianus Vargha, O. P., prof. van de Universiteit te Pécs, die nu de zesds keer in Holland vertoeft; hij werd op heit station door den heer Commandeur en dr. C. L. Fdbri ontvangen. De laatste opende de vergadering, en sprak eerst in 't Hon- gaarsch, dan in 't Hollandsch de aanwezigen toe. De Bond heeft zich tot doel gesteld, aldus oe heer Fébri, de hier te lande gevestigde Hongaren te vereenigen; er zijn meer dan 2000 Hongaren in Nederland, waarvan in twee maanden niet minder dan 400 tot den Bond toetraden. De bedoeling is plaatselijke groepen te vormen, ook in Leiden, waar o.a. gelegenheid zal worden geboden den kinderen, die hun Hongaarsche moedertaal vergeten hebben weder Hongaarsch te leeren; de nationale feesten van Hongarije te viereu, bij de feesten van Nederland de Hongaren gezamenlijk te vertegenwoordigen, de vriendschappelijke relaties tusschen Ne derland en Hongarije te verdiepen, en den Hongaarschen landgenooten met raad en daad in nood bij1 te staan. Er we"rd besloten hier een plaatselijke groep te vormen en maandelijks tenminste één keer bijeen' te komenf Na een toespraak van professor Vargha speelde mej. Irénke Hradek het Hongaarsche volkslied en bet gezelschap bleef nog langen tijd in de beste stemming bijeen. VOORSTELLING IN DE LEIDSCHE MANEGE. In 'de Leidsche manege aan de Kaiserstr. is gisteravond onder leiding vian den h'eer Ebbink door een aanbal leden dier manege een voorstelling gegeven, waarvoor uitsluitend toegang was verleend aan genoodigden, zulk3 mei het oog op de beperkte plaatsruimte. Doel van dezen avond was propaganda te maken voor het paardrijden in het alge meen en voor deze manege in het bijzonder, in verband waarmede eigenlijk ook geen gewone voorstelling werd gegeven, zooals men die kent van andere ruiterfeesten, doch veel meer een soort openbare las, waarbü het gesproken woord door voorbeelden werd verduidelijkt. In de feestelijk met groen esn oraperiën aangekleede manege is deze „les", die helaas wat al te lang heeft geduurd, ever het algemeen met groote interesse ge- vc-igo en ongetwijfeld zijn de uitvoerenden, zoowel dames als heeren, er daarbij in ge slaagd de belangstelling voor het paardrijden op te wekken of te vergrooten. Want wat hier in meerdere nummers is geboden, was oikwrjls van zeer goede kwaliteit, vooral wanneer men daarbij wil bedenken dat het onderwijs hier niet strekt tot het aanleeren van hoog opgevoerde sportieve verrichtin gen en bijzondere prestati&s, doch uitsluitend tot het kennis maken met de ware kunst van het paardrijden: het beheerschen van net paard in alle omstandigheden Vcor den aanvang heeft de directeur z'n menmg dienaangaande in den breede uiteen gezet en ook gedurende de uitvoering werd het vertoonde telkens door hem op duide lijke en vlotte wijze toegelicht. Met gesloten oefeningen te paard door 6 dames en 6 heeren werd het programma geopend en beëindigd, terwijl wij verder hebben gezien: paardrijden in woord en beeld (theorie en practijk), dressuuroefeningen door dames en heeren, een manoeuvre a la Flêche, een uit stekend gereden caroussel-nummer, en ten slotte een iets minder geslaagde springoefe ning. Samengevat: een goede voorstelling, die aan den opzet heeft beantwoord. Aan den. directeur, benevens aan de deelnemen de dames, werden bloemen aangeboden. UITBREIDING MOTORTRACTIE BIT DE NED. SPOORWEGEN. De motortractie, reeds langen tijd in ge bruik op de lijnen ZwolleKampenNij- krek enz. der Ned. Spoorwegen zal thans een belangrijke uitbreiding ondergaan. Door de directie zijn een groot aantal nieuwe motorwagens bij de firma Beijnes besteld, welke op de baanvakken Haarlem- Uitgeest-Alkmaar-Enkhuizen zullen loopen. Het voornemen bestaat, wanneer althans de nieuwe proefnemingen goed uitvallen, het baanvak LeidenAlphenWoerden ook in de motortractie op te nemen. Deze motorwagens komen ongeveer over een met eenmanswagens aan de tram wegen. BINNENLAND. Dc aanstaande verkiezingen; 37 partijen met 644 candidaten. (Binnenland, 3e Blad). De onderhandelingen in de mijnindustrie. (Binnenland, 3e Blad). Algemeene vergaderingen van de Maat schappij vcor Nijverheid en Handel, den Aannemersbond, den Broederschap van No tarissen en den Slagershond. (Binnenland, 3e Blad). De Rotterdam8che moordzaak (Gemengd, 3e Blad). Het tennistonrnooi te Wimbledon; Timmer wint opnienw. (Sport, 2e Blad). BUITENLAND. Poolsche ex-minister van financiën voor het Staatsgerechtshof. (Buitenl., le Blad). De Japansche Geheime Raad kenrt het Kellogg-pact goed. (Buitenl., le Blad). De mijnramp in Japan eischt nog meer slachtoffers. (Buitenl. Gem., 3e Blad). Ernstige ontploffing in een rubberfabriek te Pressbnrg. (Tel., le Blad). LIBERALE STAATSPARTIT „DE VRIJHEIDSBOND." Theemiddag in „Den Burcht." Ter afwisseling van de onafzienbare reeks politieke verkiezings-vergaderingen had de Leidsche afdeeling van de Liberale Staats partij ,,De Vrijheidsbond" gistermiddag in „Den Burcht" een theemiddag georgani seerd. En gezien de groote belangstelling welke hiervoor, vooral van de zijde der dames, bestond, mag geconstateerd worden, dat deze afwisseling op prijs werd gesteld. Trouwens het afdelingsbestuur had aan het attractieve gedeelte alle aandacht be steed. Behalve dat thee werd rondgediend, werden de aanwezigen onthaald op eenige liederen van onze groote zangeres, mevr. Maartje Offers, die zich hiertoe welwillend bereid had verklaard. Als spreeksters traden op mevr. W. Wijnaendts FranckenDij- serinck en mevr. P. gravin van Heerdt tot Eversberg, die beiden de ontwapeningskwestie behandelden. De bijeenkomst werd gepresideerd door mevr. Verwer, die een kort welkomstwoord sprak, waarna mevr. Offers haar auditorium allereerst vergastte op een aria uit „Don Carlos". Mevr. Wijnaendts Francken die hierna het woord verkreeg, begon met op te merken, dat de Vrijheidsbond staat op het stand punt van internationale ontwapening. Van zelfsprekend zal deze tot 9tand komen langs den weg der geleidelijkheid en zal men verstandig doen voorloopig te ageeren voor stopzetting der bewapening. Thans over te gaan tot eenzijdige natio nale ontwapening ware de grenzen open zetten voor andere volken. Uitvoerig be sprak mevr. Wijnaendts Francken vervol gens den gifgas-oorlog en toonde aan do hand van uitspraken van verschillende des kundigen en statistische cijfers aan. dat het aantal in den oorlog tengevolge van che mische wapenen gevallenen veel en veel kleiner is dan het aantal door mechanische wapenen getroffenen. Spreekster wil aller minst den gifgas-oorlog verdedigen, doch de gruwelen ontkennen van den modernen oorlog, doch enkel en alleen stelling nemen tegen het standpunt van vele vrouwen, die zich door haar sentiment laten overheer- schen. in den gifgas-oorlog hi. ten on rechte het summum van krijgsgruwel zien en daardoor overloopen naar de rijen der eenzijdige ontwapening. Een ontwapend land kan zijn volk niet de minste waarborgen bieden voor hand* having zijner neutraliteit. Door te ontwa penen schenden wij onze belofte aan den Volkenbond, het eenige hoewel onvolmaak te instrument, dat tot een wereldvrede zal kunnen leiden. Spreekster noemt de leuze: nationale ontwapening" een angstcampagne welke onvermijdelijk leidt tot défaitisme. Terloops behandelde de spreekster dan <n Nederlandsche politiek ten opzichte van onze koloniën, inzonderheid de Oost en schetste aan de hand van tal van voor-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1929 | | pagina 1