m Jaargang
WOENSDAG 5 JUNI 1929
No. 21232
STADSNIEUWS.
25-JARIG JUBILEUM VAN ZUSTER ANNA ZAMBEEK
TE KATWIJK AAN ZEE.
cr:.
Het voornaamste nieuws
van heden.
WETENSCHAPPEN.
VACANTIE-ADRES
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
30 Cts. per regel Toor advertentiên uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen Tan ons Blad gevestigd zijn. Voor alle andere
advertentiên 35 Cts. per regel. Kleine Advertentiên uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht Voor eventueele opzending van brieven
10 Cis. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenter gevestigd zijn, per week
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
y 0.18
.0.18
H nummer bestaat uit DRIE Bladen
EERSTE BLAD.
|het leidsche stadhuis.
tegen den Senaat der Universiteit.
„Architectura" keert de heer J. P.
feras, de secretaris-redacteur, zich tegen
tstandpunt van den Leidschen Senaat in-
t de quaestie van den herbouw van het
tische stadhuis:
Jlel B.N.A.-adres zegt de heer Mieras
»ft de uitsluitende strekking gehaa,
te behoeden voor een gebouw in
lirumaak. De Leidsche Senaat drijft met
|Kht de openbare meening juist in die
[ale richting (het voorbehoud, dat de
then der practijk niet veronachtzaamd
feen worden, ia hier heelemaal geen
trbehoud!) En het is een bittere en be
terende ervaring dat de gedurende 20
I jaren met zooveel moeite, zorg en toe-
tiiDs volgehouden pogingen om het pu-
ji inzicht en begrip te geven van het
tnlieele van de bouwkunst, gefaald
f>en te hebben daar, waar als centrum
ontwikkeling en beschaving, mede-
ten en begrijpen het eerst mocht worden
wacht. Erger ia echter de manier, waar-
e Senaat de Leidsche burgerij voor zijn
hitting tracht te winnen. Immers waar
ISenaat de vrees tracht weg te nemen
slechten namaak, misleidt hij het pu-
dat niet weet, dat slechten namaak
de architctuur een pleonasme ia. Da
brengt het publiek in den waan,
ibij bouwkunstnamaak nog een qualitelt-
1 zou bestaan, maar hij had, naar mijn
Eiing, in deze motie niet van termen
mik mogen maken, waarvoor het gfoote
Öek het critisch onderscheidingsver-
i miat. De universeele kennis, waar-
hij beschikt, had hem moeten weer
middelen ie gebruiken, die alleen
'het doel worden geheiligd, dat hij
£teoogt."
tekst van de motie van den Leid-
Senaat noemt de schrijver in
khitectura" een treurig staal van de
^'jen van onwaarachtige en ook over
ga gevoelens van piëteit: ..Die piëteit
|agt hij wordt na&r sentimenteel, als
- als maar dat ontzettende ontzet wordt
l^leept, waar alleen maar een ander
|>ibui9 mee te maken heeft gehad, maar
Jdoor onze voorvaderen uit piëteit achter
Imuren van het nieuwe werd weggeatopt.
die piëteit begint zelfs vermakelijk te
pten, ala zij de waarschuwing brengt:
wt datgene wat Leiden eer en genegen-
1 in de wereld heeft bezorgd, niet ver
gaan", terwijl men door de gaten
schamele resten een chaotischen puin
hoop ziet, dien men helaas niet meer
éênig kan noemen, door dat ongelukkige
Paleis voor Volksvlijt."
„Waneer Leiden het nageslacht een stad
huis zal kunnen toonen van nieuwe con
ceptie waarin de enkele resten van het oude
op aesthetische wijze zouden zijn opgeno
men. zou dit geen droevig teeken zijn van
wat verging, maar een voorbeeld van den
ernst en de bekwaamheid van de architecten
van 1929, die ongehoord moeilijke opgaven
tot bevredigend resultaat wisten te brengen.
De Senaat wil een herinneringsbeeld aan
het oude. Juist! Subliem kan dit zijn, als
het materie-loos blijft, en ons 9lechts een
bescheiden rest. als een bijou, nagelaten
wordt. Maar het herinneringsbeeld kan niet
anders dan grof zijn, als, zooals in een
Panopticum, de herinnering omgezet wondt
in materie en in een vorm, die geen leven
ademen en geen ziel weerspiegelen kan."
EXAMEN voor VERPLEEGSTER
EN VERPLEGERS.
Dezer dagen is in de inrichtingen ..Ende
geest", „Voorgeest" en „Rhijngeest" te Oegst-
geest het examen afgenomen ter verkrijging
van het wettelijk beschermd diploma voor
de verpleging van zenuwzieken en krank
zinnigen.
Geslaagd zijn: Zr. J. C. Amersfoort, Zr.
Chr. .T. van den Burg, Zr. X. J. Dekker, Zr.
W. Dekker. Zr. G. A. Duyn. Zr. X. M. de
Jong. Zr. L. H. de Kleyn, Zr. H G Kloppen
burg, Zr C. D. Oord. Zr. J. M. S. Rieden,
Zr. H. Steringa, Zr 1. W. Stieding, Zr. K.
F. van Venetiën. Zr. A Vonk. Zr. P. War-
menhoven, Zr. G M. Wiebeld Br. Th. Bazel,
Br. F. Xeuteboom, Br. A Vermeulen.
Afgewezen werden 6 candidaten.
HANDELSREGISTER VAN DE
KAMER VAN KOOPHANDEL
EN FABRIEKEN VOOR
RITNLAND TE LEIDEN.
Wijzigingen: Leidsche Uitgeversmaat
schappij, Hooglandsche Kerkgracht 23, Lei.
den. Uittredend gedelegeerd commissaris, J.
G. Destrée, Den Haag.
Onderlinge Vereeniging voor Ziekenhuis-
verpleging, De Ruyterstraat 2, Leiden.
Nieuwe administrateur: H. C. Smit te Leiden
PROTESTANTSCH BUREAU
VOOR SOCIALE ADVIEZEN.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND
TE LEIDEN.
Vergadering der Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rijnland op Maandag 10
Juni, des namiddags 2.30 uur in de verga
derzaal der Kamer van Koophandel. Sta
tionsweg 43, Leiden.
De agenda luidt:
1. Opening.
2. Notulen.
3. Ingekomen stukken.
4. Mededeelingen.
5. Verslag vergadering wolconferentie.
6. Automaliseering van het telefoonnet
in Zoeterwoude.
7. Bespreking districtsbelangen.
8. Rondvraag.
9. Huishoudelijke vergadering.
10. Sluiting.
mkm
s e m
fleren was het den dag waarop Zuster
^Zambeek het feit mocht herdenken dat
jaar geleden als pleegzuster werd aan-
F-W.
bestuur der Katwijksche Ziekenver
meende deze gebeurtenis niet on-
r voorbij te mogen laten gaan.
11 U uur was in het Ziekenhuis aan-
;^het Bestuur der Katwijksche Zieken-
jcing met het Damescomité om de ju-
!Dde zuster te huldigen. Mede tegen-
'2 waren de Directeur van het Haar-
i e Diaconessenhuis en enkele fami-
'en van de jubilaresse. Bij monde van
tigers, voorzitter der vereeniging, werd
Anna hartelijk toegesproken. Hij
Het grooie voorrecht, dat zij 25
Jn >1en dienst der Christelijke barm-
-d als zuster had mogen werkzaam
daarvan een aantal jaren in onze ge-
Hij herinnerde aan de liefde en
jwaarmee zij het lichamelijk en
"ik welzijn der kranken had verzorgd
en wenschle haar toe, dat dezelfde genade
des Heeren, die haar tot hiertoe bekrachtigd
had. haar verder mocht sterken en zij nog
menig jaar als zuster voor velen ten zegen
mocht zijn. Namens de vereen, en het bestuur
overhandigde hij haar een fraaie schrijfmap,
met zilver gemonteerd, een zilveren vouw
been en het dagboek van Ds. Knap: ..De
lendenen omgord."
Ds. Postma, pred. dir. van het Haarlem-
sche Diaconessenhuis bracht de gelukwen-
schen over van het Bestuur van dit huis
en overhandigde haar een enveloppe met
inhoud. Zuster Dina Aafje9, die ook voor
dit feest was overgekomen, gaf haar namens
de zusters van het Diaconessenhuis even
eens een enveloppe met inhoud
In de zaal waren een groot aantal prach
tige bloemstukken geplaatst, die zuster Anna
van verschillende corporaties en bekenden
had ontvangen, welke aan een en ander
I een recht feestelijk aanzien gaven. Voor het
Ziekenhuis wapperde de driekleur.
Samenwerking gezocht met Protestantsche
Kerkgenootschappen.
In het gebouw „Pniël" alhier werd gister
avond een vergadering van 't Protestantsch
Bureau voor Sociale Adviezen gehouden,
welke door zijn voorzitter, den heer J. F.
de Ren, geleid werd.
Onder de aanwezigen bemerkten wij dr.
P. H. v. Thiel, pastoor Smit. mr. v. d. Tas,
den heer Wijkmans, afgevaardigden van
verschillende Protestantsche Kerkeraden en
bestuursleden van den Armenraad te Lei
den. de commissie tot bestrijding van den
woeker; ..Pro Juventute", Chr. Bestuurders-
bond, van verscheidene instellingen, welke
maatschappelijk werk verrichten. De wet
houder voor sociale zaken had bericht ge
zonden, tot zijn leedwezen verhinderd te
zijn deze bijeenkomst bij (e wonen.
De voorzitter opende te ongeveer half-
negen de vergadering, heette allen namens
het Bureau hartelijk welkom en zette de
redenen uiteen, welke tol de oprichting van
het Bureau hadden geleid. Hij betoogde, dat
er sedert geruimen tijd. naast de reeds be
staande min- of meer politiek gekleurde zus
terinstellingen, behoefte werd gevoeld aan
een bureau ,met ruime Protestantsche op
vattingen. dat zich in het bijzonder tot taak
stelde individueele belangen, in den uitgc-
breidsten zin des woords, te behartigen en
maatschappelijk werk te verrichten en toon
de aan, dat het Bureau, dank zij zijn staf
adviseurs en medewerkers, die het bestuur
steeds geheel belangloos trouw ter zijde
staan, tot heden getoond heeft voor die taak
te zijn berekend.
Het steeds toenemend aantal personen,
behoorende tot de meest uileenloopende
richtingen, dat den bijstand van het Bureau
inroept, noopt het bestuur echter ernstig de
mogelijkheid onder de oogen te zien om het
Bureau, door een samenwerking in federa
tief verband met alle Protestantsche Kerk
genootschappen. op hechten grondslag te
vestigen, waartoe deze vergadering is bijeen
geroepen.
Geestelijke- en maatschappelijke belangen
loopen veelal parallel. Verwaarloost men de
maatschappelijke belangen, dan zal de be
langstelling in de geestelijke zeker vermin
deren. Vooral in dezen tijd, welke zich ken
merkt door allerlei materieele moeilijkheden,
dienen onze Kerkgenootschappen ook de
sociale belangen van hun leden zooveel
mogelijk te behartigen. Het Protestantisme
heeft, naast het schoone. dat in de vrijheid
van haar geweten te vinden is, een groot
gebrek, n.l. haar zucht naar verdeeldheid,
welke helaas veel afbreuk aan maatschap
pelijk- en sociaal werk doet.
Hij hoopte, dat alle aanwezigen de opvat
tingen. welke iedere richting verdeeld houdt,
hedenavond zoudefi ter zijde stellen en het
zou hem verheugen indien alle Protestant
sche Kerkgenootschappen in federatief ver
band aan den arbeid van het Bureau en
aan een uitbreiding daarvan zouden willen
medewerken.
Verschillende heeren stelden vragen over
den arbeid van het Bureau, welke door den
voorzitter en derf secretaris, den heer v. d.
Heijden, werden beantwoord. Het bestuur
toonde met enkele voorbeelden aan. dat het
Bureau tol heden veel maatschappelijk werk
hoeft verricht en dat nog een groot arbeids
veld voor het Bureau open ligt.
Hierop volgde een geanimeerde bespre
king. waarbij verschillende sprekers hun
sympathie met den arbeid van het Bureau
betuigden. Zij zouden gaarne zien. dat het
Bureau op vasten grondslag komt te staan
en ziin doel en bestuur reglementair wordt
omschreven.
Het deed den voorzitter genoegen de mee
ningen van verschillende zijden thans te
hebben gehoord. Het bestuur kent nu de
grondslagen, waarop de gewenschte samen
werking zou kunnen worden gebaseerd. De
gedachtenwisseling maakt het mogelijk in
een volgende vergadering een eenigszins
omlijnd plan voor te leggen.
Hij hoopte, dat ook op die vergadering de
verschillende richtingen vertegenwoordigd
zullen zijn en sloot, na de aanwezigen voor
hun belangstelling te hebben bedankt, de
bijeenkomst.
HET TYPISCHE EN HET
INDIVIDUEELE BIJ DE
EGYPTENAREN.
Voordracht van dr. A. de Bnck.
Dr. A de Buck, benoemd tot lector in de
Egyptologie aan onze Universiteit, als op
volger van dr. P. A. A. Boeser, heeft heden
middag in het auditorium zijn lessen ge
opend met het houden van een rede over:
Het typische en individueele bij de Egypte-
naren.
Toen. aldus spr. Herodotus Egypte bezocht,
werd zelfs hij, de bereisde, overstelpt door
al het ongewone, waarmede hij daar kennis
maakte op elk gebied stuitte hij op iets
vreemds. Zooals klimaat en rivier zich in
Egypte anders gedragen dan overal elders,
zegt hij zoo zijn de Egyptenaren ook
in zeden, gebruiken en wetten geheel ver
schillend van alle andere volken. Zulk een
indruk van te staan tegenover iets geheel
vreemds, zal zich nog wel meester maken
van iemand, die voor het eerst met het oude
Egypte in aanraking komt. Onze waardee
ring voor dit vreemdsoortige valt daarbij
echter meestal anders uit, dan die van den
Grickschen reiziger. Terwijl deze, evenals al
zijn tijd- en landgenooten, met den grootsten
eerbied tegen Egypte's overoude beschaving
en Iwijsheid opzag, is de hedendaagsche be
schouwer dikwijls geneigd tot een minder
eerbiedige houding. Nemen wij een voor
beeld: de toevallige bezoeker van een
museum zal, tegenover een Oud-Egyptisch
relief staande, daarin allerlei opmerken, dat
hem vreemd aandoet, Vooral het ontbreken
van perspectief in de teekening belet hem,
om ongestoord van de kunst te genielen en
zijn oordeel zal waarschijnlijk luiden: Jam
mer dat deze kunstenaars, ondanks de groote
hoogte, die zij in vele opzichten bereikt heb
ben, op een bepaald punt zijn blijven slaan,
dat het perspectief voor hen nog te moeilijk
is geweest. Het vreemd-aandoende schijnt
te hchooren tot een overwonnen stadium,
het staat een onvoorwaardelijke bewonde
ring in den weg. Doch ook van andere zijde
hoort men klachten, die bewijzen, dat in
Egypte's vreemdheid een belemmering voor
onze waardeering ligt. Geërgerd schuift de
geschiedschrijver het grootste gedeelte van
de Egyptische inschriften ter zijde: Hoewel
de kwantiteit van het materiaal zeer groot
is, is het door zijn aard voor den historicus
grootendeels waardeloos.
Al deze klachten hangen klaarblijkelijk
samen. Zij ontspringen alle aan de teleur
stelling. dat onze verwachtingen niet ver
vuld worden.
Spr. betoogt dan, dat de vreemdheid der
verschijnselen voortkomt uit een verschil in
geaardheid tusschen den Egyptischen geest
en den onzen, hetgeen hij in het verder ver
loop van zijn rede uitvoerig met tal van
voorbeelden uiteenzette, ontleend aan de
Egyptische beeldende kunst enz.
Met do gebruikelijke toespraken besloot
spreker
Mr. V van de Sande Bakhuyzen alhier
is benoemd lot lid van het Provinciaal
Utrechtsch Genootschap van Kunsten en
Wetenschappen, sectie rechtsgeleerdheid en
staatswetenschappen; tot leden van do
sectie voor natuur- en geneeskundige weten
schappen zijn benoemd dr. W. A. Goddijn,
conservator aan 's rijks herbarium, dr. L.
van der Vlerk, idem aan het geologisch
museum en dr. H. R. Woltjer, idem aan het
natuurkundig laboratorium, allen alhier.
Zaterdag 8 Juni herdenkt mej. Maria
Serdijn den dag, dat zij voor 25 jaar bij
Tieleman en Dros' Conservenfabrieken in
dienst trad. Gedurende al deze jaren was
de ijubilaresse in de keuken behulpzaam bij
het con serveeren der groenten.
BINNENLAND.
Memoiio van Antwoord aan de Eerste
Kamer over de Ziektewet. (Binnenland,
3e Blad).
Een moordaanslag te Amsterdam. (Ge
mengd, 2e Blad).
Nederland verliest den voetbalwedstrijd
tegen Schotland met 20. (Sport, 2e Blad),
Aanvang van het proces Liebermann.
(3e Blad).
BUITENLAND.
Overeenstemming ter Parijsche deskun
digen-commissie. (Buitenl., Ie Blad).
Overwinning van Poincaré in het Fransche
parlement. (Buitenl., Ie Blad).
De werking der Vesuvine. (Buitenl. Gem.,
2e Blad, en Tel., Ie Blad).
Naar men ons mededeelt zal de Geref.
Kerk in H. V., die haar samenkomsten houdt
in het gebouw ..Prediker" (J&nvossensteeg)
vanaf Zondag 1G Juni e.k. haar diensten
houden in een lokaal van het Wijkgebouw
„Rehoboth" aan het Rapenburg 10.
Aan het in druk verschenen jaarver
slag over 1928 van do Leidsche Vereeniging
van Industrieelen ontleenen wij. dat de ont
vangsten de uitgaven overschreden met
f 373.30. zoodat het bezit der Vereeniging,
hetwelk op 1 Januari 1928 f. 3180.79 be
droeg. op 31 December 1928 groot was
f. 3554.09.
De kas der afdeeling ziekte- en ongeval
lencontrole sluit met een batig saldo van
f. 764 25.
Wij verwijzen naar een aankondiging
in ons Blad van gisteren van een propa-
ganda-vergadering der A.-R. Partij morgen
avond in de groote Stadszaal, waarin als
sprekers zullen optreden de heeren mrs. De
Wilde en Briëfc.
VERDUBBELING VAN
GESLACHTSKERNEN.
Ontdekking van dr. W. E. de Hol.
Naar het Hbld. verneemt, is het dezer
dagen aan dr. W. E. de Mol, den erfelijk
heid: onderzoeker, gebleken, dat het door
experimenteel ingrijpen mogelijk i3, bij Hya-
cinthus romanus en Hyacinthus Webbianus
(resp. Bellevallia romaoa en B. Webbiaoa)
stuifmeelkorrels te doen ontstaan, die twee-
en viermaal zoo groot zjjn, als de gewone.
Daarmee worden dan tevens de bevruchtings-
kenien dubbel of vier maal zoo groot, hetgeen
berust op het feit, dat de aantallen chromo
somen verdubbeld, resp. verviervoudigd wor
den. Dit feit is daarom van zooveel betee-
ketiis, omdat hier geëxperimenteerd is met
onverdacht wilde planten. Dr. de Mol heeft
deze plzoten reeds jaren zélf in cultuur.
Vergeel niet gedurende Uw vacantie onderstaand biljet aan ons toe te zenden I
Onder ffeteekende
No.
wonende -T'straat
wenschl het „LEIDSCH DAGBLAD" vanaf
tlm.-opgezonden te hebben aan onderstaand adres:
