Jaargang
VRIJDAG 24 MEI 1929
No. 21222
Kicieele Kennisgevingen.
STADSNIEUWS.
eereprijs der
fhorbecke-stichting.
^demische examens.
Finland te leiden.
na den brand
van het stadhuis.
verkeersverbetering
nabit den
rijnsburgersingel.
een 16-tarige looptongen
aangehouden.
woningbouwvereeniging
„ons doel".
herv. (geref) staatspartij
„De Siameesche tweeling".
academische
studiebeurzen.
feestavond r.-k. commissie
lichamelitke opvoeding.
BINNENLAND.
prins hendrik
in het noorden
staking in drente.
Het voornaamste nieuws
van heden.
binnenland.
buitenland.
bond van n. s. f.-agenten.
een oesterkweekerii
te oostmahorn.
de a.v. r. o.
op de korte golf?
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PRIJS DER ADVERTENTIEN
30 Cts. per regel voor advertentiSn uit Leiden en plaatsen waar
agentschappen ran ons Blad gevestigd zijn Voor alle andere
ajfertentiSn 35 Cts. per regel. Kleine AdvertentiSn uitsluitend
bij vooruitbetaling Woensdags en Zaterdags 50 Cts. bij een
maximum aantal woorden van 30.
Incasso volgens postrecht. Voor eventueele opzending van brieven
10 Cts. porto te betalen Bewijsnummer 5 Cts.
Bureau Noordeindsplein Telefoonnummers voor
Directie en Administratie 2500 Redactie 1507.
Postcheque- en Girodienst No. 57055 - Postbus No. 54
PRIJS DEZER COURANT
Voor Leiden per 3 maanden 2.35, per week
Buiten Leiden, waar agenter gevestigjj zijn, per week
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
7018
„0.18
nummer bestaat uit VIER Bladen
EERSTE BLAD.
DRANKWET.
pgemeester en Wethouders van Leiden
jgen ter openbare kennis, dat Wed. G.
■erberg—De Graaf, te Leiden, een ver-
I beeft ingediend ter bekoming van ver-
|TOor den verkoop van alcoholvrijen
voor gebruik ter plaatse van ver-
[in het perceel Levendaal 119, alhier.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
iden, 24 Mei 1929. 5161
HINDERWET.
bgemeester en Wethouders van Leiden
ken ter algemeen© kennis dat door hen
er J. J. Gij zen ij en Co. gevraagde
ning tot uitbreiding van de bewaar-
voor lompen in de perceelen Koe-
t Nis. 1, 3, 5 en 7, kadastraal bekend
snte Leiden, Sectie H. Nis. 763, 7g<i,
i 3354, is geweigerd.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
[den, 24 Mei 1929 5162
HINDERWET.
pgemeester en Wethouders van Aeiden
(gen ter algemeen© kennis, dat door
de beslissing op het verzoek van
de firma B. Th. Smit om vergunning
iet oprichten van een in struinen ten f a-
in het perceel Hooge-Rijndijk No. 42,
tiaal bekend gemeente Leiden, Seo-
No. 3702, b. H. Bosman om vergun-
I tot het oprichten van een bewaar-
Y voor benzine in het perceel Dolhuis-
I No. 8, kadastraal bekend gemeente
in, Sectie H. No. 3112, c. de firma
man en Van Ulden om vergunning
Kt oprichten van een koek- en banket-
Vij in het perceel Oude-Vest No. 179,
praal bekend gemeente Leiden, Sec-
No. 3456, d. J. Mechelse om vergun-
t het oprichten van een banketbak-
i het perceel Lage-Rijndijk No. 74,
traal bekend gemeente Leiden, Sectie
3964 en 3965, is verdaagd.
A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris,
fen, 24 Mei 1929. 5163
Curatorium der Thorbecke-stichiing
!<ien eereprijs der stichting toegekend
mr. E. M. Meyers, ais schrijver
Ce droit ligurien de succession",
luitreiking zal waarschijnlijk plaats
1 in een openbare vergadering van
plenum op Dinsdag 4 Juni a.s., den
van mr. J. R. Thorbccke.
'al de vijlde maal zijn, sedert de
bestaat (die in 1878 werd opge-
it deze eereprijs is toegekend. Dit
We voor het eerst in 1882 aan prof.
Veth, daarna in 1891 aan mr. N. J.
vervolgens in 1903 aan prof. mr.
Fockema Andreae en laatstelijk in
p Prol. mr. C. van Vollenhoven.
pderd is tot doctor in de Letteren
j^sbegeerte op proefschrift getiteld
p s Arcadia A Comparison Between
r Versions", de heer It. W. Zand-
jgeboren te Avenhorn.
voor het doctoraal-examen in
natuurkunde met hoofdvak phar-
5 de heer H. P. Stam (Leiden).
[DELSREGISTER VAN DE
R VAN KOOPHANDEL
FABRIEKEN VOOR
Putobus Onderneming „Dc Sleulel-
perrit Doustraat 33, Leiden. Wijzi-
tooradres thans: Hotel „De Zwaan",
.lejwe commissaris: M. C. van der
|A*nsterdam. Nieuwe directeur: J
|,r!e- Bennebroek.
j ar?annefabriek en Vetsmelterij
van Dam in liq., Lindenhove-
|f™ a- d. Rijn. N. M. Liq.: K. P.
Rn' Amsterdam.
Motie van den Senaat der Universiteit.
In zijn 22 dezer gehouden vergadering
heeft de Senaat der Leidsche Universiteit de
volgende motie aangenomen:
Nu het tijdstip nadert, dat liet groote
vraagstuk van Leiden's stadhuisbouw moet
worden opgelost, meent de Senaat der Uni
versiteit zich van het uitspreken van een
gevoelen niet langer te mogen onthouden.
Het onderzoek naar de mogelijkheid van
een wederopbouw van gevel en toren, waar
bij noch aan de eischen van een modern
stadsbestuur, noch aan behoeften van
aesthetischen aard te kort zou worden ge
daan, is in de beste handen. Mocht de Rijks
commissie voor Monumentenzorg tot de con
clusie komen, dat zij wederopbouw zou aan
durven en bereid ware, daartoe leiding of
advies te geven, dan kan een ieder gerust
zijn, dat hier geen vrees voor slechte na
maak of veronachtzaming van de eischen
der practijk behoeft te bestaan.
In dat geval, maar ook dan alleen, mag
en moet men volle recht laten weervaren
aan het groot gewicht van Leiden's histo
rische traditie, de onschatbare waarde, die
Leiden in zijn stadhuis bezat. De Universi
teit, zelf het kind van 1574, gelijk het Stad-v
huis dat was, mag zich geroepen achten, om
thans te waarschuwen. Laat datgene wat
Leiden eer en genegenheid in de wereld
heeft bezorgd, niet verloren gaan.
En wie mocht zeggen: een herbouw cl
stadhuis wordt immers toch nooit weer het
echte, hij bedenke, dat zelfs al werd zulk
een herstel niet meer dan een herinnerings
beeld aan het oude, met zorg en piëteit uit
gevoerd. zulk een werk toch nog altijd in de
wereld luider van Leiden's stadsbewustzijn
zou getuigen, dan een nieuwe bouw kan
doen, die, hoe goed ook, slechls enkele res
ten van het oude als een droevig teeken van
wat verging, zou kunnen bewaren.
Aan velen van het rijdend publiek te dezer
stede, zal de gevaarlijke bocht bekend zijn,
die „genomen" moest worden, indien men,
komende van den Rjjnsburgersingel over de
ronde Trekvaartbrug de Warmoaderbrug naar
de Mare moest opdraaien.
Thans is door de Afdeelmg Bruggen van
Gemeentewerken een verbindingsvleugel Lus-
se her. de beide bovengenoemde bruggen ge
maakt. De vroegere scherpe hoek is nu
afgeschuind, hetwelk voor het verkeer eene
belangrijke verbetering beteekent.
L.l. Dinsdagmorgen zond de cuisinier E.
in de Wagenstraat te 's-Gravenhage zijn 16-
jarigen loopjongen uit om eenige kwitanties
te innen. De jongen keerde nic-t weer terug.
Bij onderzoek bleek dat door hem eenige
kwitsnties tot een totaal bedrag van f.25
ruim waren geïnd.
Gisteravond is het jongmeiisch in een
vclkslogement aan de Lammermarkt alhier
door de politie aangehouden en hedenmor
gen op transport naar Den Haag gesteld.
Het geld was zoo goed als geheel ver
bruikt.
Gisteravond hield bovengenoemde vereeni
ging in hel Nutsgebouw haar jaarvergade
ring, welke geleid werd door den voorzitter
de heer K. West, die bij zijn openingswoord
verschillende vereenigingszaken uit het
afgeloopen jaar de revue liet passeeren. De
notulen, die daarna door den secretaris
werden gelezen, verkrijgen de goedkeuring
der aanwezigen, evenals de beide jaarver
slagen over 1928 Ook werden de voorstel
len van het bestuur aanneming van
91 nieuwe leden en royeering van 5 leden
wegens wanbetaling of slechte bewoning
met algemeene stemmen aangenomen.
Verder aanvaardde men ook het bestuurs
voorstel tot herziening der vergoedingen
van het bestuur en den boekhouder met
op één na algemeene stemmen.
De aftredende bestuursleden, de heeren
P J. van Leeuwen. J. Hartkamp, J. Keere-
weer en H. Larrewijn, werden bij accla
matie herkozen; eveneens de heer St. Ver
beek, aftredend commissaris.
Aan het slot van deze goedgeslaagde vei
gadering hield de heer C. Ponsen, architect
der vereeniging. een causerie over bouw
plan V. waarvan de stichting binnen
eenigen tijd tegemoet wordt gezien.
De heer West sloot met een hartelijk
afscheidswoord.
Voor een slechts gering aantal belang
stellenden heeft gisteravond in een der za
len van het gebouw „Prediker" de heer K.
Eelderink, hoofd eener christelijke school te
Den Burg (Texel) op uitnoodiging van het
Leidsche afdeelingsbestuur der Herv. (Ger.)
Staatspartij een politieke rede gehouden
over „De Siameesche tweeling". De bijeen
komst werd geopend met het zingen van
Psalm 84 1 en 6 en het lezen van Psalm
67, waarna de voorzitter, de heer C. Bloot
voorging in gebed en den spreker met een
enkel woord inleidde.
De heer Eelderink begon met een verkla
ring van de titel van zijn rede en verge
leek deze bij de twee slroomingen in de
Chr. Hist. Unie t.w. de Friesch-christelijke
strooming (van Hocdemaker) en de vrij
anti-revolutionaire strooming (Lohman).
Volgens spr. noemen de anti-revolutionai
ren zich ten onrechte nationaal-Gerefor-
meerden, want zij verwerpen de roeping
van de overheid op geestelijk terrein. In
1908 kwam de Unie tot stand, maar één is
zij nog heden ten dage niet.
Spr. trachtte dit aan te toonen door op
verschillend gebied op de beiderlei tegenge
stelde slroomingen in de Unie de aandacht
te vestigen. Achtereenvolgens behandelde
hij in dit verband de taak der overheid,
waarbij de eene groep een neutrale en de
andere een christelijke overheid begeert: de
samenwerking met Rome, welke tegen den
zin der Friesch-chr.-historischen is ge
weest; de plaats van de historische Her
vormde Kerk in ons volkswezende school
kwestie, waarbij de eene richting (dr. de
Visser c.s.) de openbare school wil loslaten
cn de andere haar wil verchristelijken (de
Friesch-chr.-historischen onder leiding van
dr. Kromsigt); de financieele gelijkstelling
van christelijk en openbaar onderwijsper
soneel, waardoor een deel van de belasting
penningen van Proteslant Nederland terecht
komt in de kas Van Rome, dat niets liever
zou willen dan het Protestantisme te ver
drijven en ten slotte artikel 36 van het
C.H.-programma.
Tot slot betoogde spr. in een krachtige
peroratie, dat de Fricsch chr.-historischen
meer kans hebben hun wenschen in vervul
ling te zien gaan door toedoen van de II.
G. S. clan door de C. II. Unie.
Nadat gezongen was Psalm 189 4, werd
de bijeenkomst met dankgebed door den heer
Eelderink gesloten.
Curatoren der rijksuniversiteit alhier heb.
ben bekend gemaakt, dat zij de volgende
studiebeurzen voor den cursus 1928-1929
te vergeven hebben: a. beurzen van ten
hoogste f. 25 uit W. G van der Boor's
Lcidsch Studie fonds; b. beurzen van ten
hoogste f. 200 uit het Fonds van de Vrijwil
lige Jagers van 1830-1831; c. beurzen van
ten hoogste f. 200 uit ht Fonds Gevers van
Endegeest; d. beurzen van ten hoogste f 1000
uit het Fonds Godefroi; e. beurzen van ten
hoogste f.350 uit het Fonds Verbrugge; f.
beurzen van ten hoogste f. 600 voor vrouwe
lijke studenten in de geneeskunde; g. beur
zen van ten hoogste f. 400 uit het Fonds
Dolk. h. beurzen van ten hoogste f. 1000 uit
het Fonds voor studenten in de letteren en
wijsbegeerte.
Voor verdere bijzonderheden wordt ver
wezen naar het Jaarboekje der Universiteit
over 1928.
Aanvragen voor bovengenoemde beurzen
moeten vóór 8 Juni aan het college'van cu
ratoren worden ingezonden.
Zeshonderd kinderen waren gisterenavond
te zamen gestroomd naar het „Luxor-theater,
waar de R.K. Commissie voor Lichamelijke
Opvoeding ter gelegenheid van het drie-jarig
bestaan der commissie den leden een film
avond aanbood. Het was ondanks den druk-
kend-warmeo avond een bljj gewoel van jeug
dige sportliefhebbers, die zich in deze zaal,
waar kookpunttemperatuur heerschte, even
frisck gevoelden als op 't ruime sportveld.
Zii genoten van een aardig filmprogramma,
waarin de droog-komische Amerikaansche hu
mor de hoofdschotel vormde. Telkens ^ing
er een luid gejuich op en vooral tijdens de
film „Circus", waarin Charley Chaplin zijn
menscheljjkbeid in clownerie uitspeelt, ver
keerde de jeugdige, enthousiaste menigte in
„hoera" stemming.
Verschillende R.K. autoriteiten gaven bljjk
van belangstelling, o.a. rector Groot van
Duinzicht, in zijn kwaliteit van sportadvisear
der vereeniging, voorts pastoor Meyer uit Lei
derdorp en kapelaan Gudde van het St. Jo-
sephsgeslicht. De heer Tobé sprak woorden
van welkom en gaf raad aan de verschillen
de aanwezige sportvereenigingen als „Jean
ne d' Are", voetbalvereec. „Leiden", „Klim
op" en „Rood-Wit". Verschillende spreuken
op het witte doek, tusschen de filmnummers
in, propageerden de R.K. sport, terwijl tevens
de drie coupletten van het nieuwe clublied
werden afgedraaid: vol animo werden deze
op de wjjze van „de Gilde viert" medegezoo-
gen. Er heerschte een warmgestemde eens
gezindheid, die door de hitte-temperatuur
slechts kon aangewakkerd worden!
Benoemd is tot lid der commissie, aam
welke in 1929 het afnemen van het examen,
bedoeld in art 12 der Hooger Onderwijswet
is opgedragen, de heer A. L. van Beeck,
alhier.
Naar gemeld wordt is de heer F. W.
Grüter, sedert 1 April 1.1. optredend als
waarnemend directeur der N.V. v/h. L. van
Nitterik Hzn., alhier, thans officieel lot
directeur aangesteld.
Gisteravond is een' rjjwiel, dat onbe
heerd op straat werd aangetroffen, naar het
politiebureau gebracht en aldaar gedeponeerd
Rechthebbenden kunnen het daar terug
bekomen.
Op 23 Mei 1929 stonden 289 werkzoe
kenden aan de Arbeidsbeurs ingeschreven
tegen 499 op 23 Mei 1928.
Gisteren heeft Z. K. H. Prins Hendrik
het voorgenomen bezoek aan Veendam ge
bracht.
Om 11 uur kwam hij per auto in Veen-
dam en werd door den burgemeester J. F.
de Zee aan de grens der gemeente ver
welkomd. De prins werd vergezeld door
den commissaris der koningin in do pro
vincie Groningen, jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Starckhouwer en
den adjudant-majoor jhr. Laman Trip.
Men reed eerst naar de fabrieken der
firma Duintier, Wilkens, Meihuizen Co.,
waar do fabricatie van aardappelmeel,
glucose en druivensuiker met belangstel
ling werd nagegaan.
Daarna werd gereden naar de nieuwe
papierfabriek „Phoenix", in welko fabriek
men een vol uur vertoefde, en vandaar naar
het Raadhuis waar het dejeuner werd ge
bruikt.
Do directies der bovengenoemde fabrieken
de voorzitter en secretaris van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Veendam,
de voorzitter en secretaris van den Veen-
kolonialen Boerenbond en de Rijksland-
bouwconsulent, de heer J. Kok, zaten
mede aan.
In de burgemeesterskamer werd een ten
toonstelling van uitsluitend in Veendam
gpmaakte producten bezichtigd en daarna
reed men door bet nieuwe gedeelte van
Veendam naar de Rijkslandbouw-wintcr-
school, waar de directeur, de heer J. Kok,
een kleine expositie had opgesteld van
bodemprofielen, kaarten,- platen, modellen
en monsters, met behulp waarvan hij de
bezoekers inlichtte over de geschiedenis,
den aard en de beleekenis van de veen
koloniale landbouw.
Na het bezoek aan de R. L. W. S. werd
de prins door B. en W. der gemeente Veen
dam uitgeleide gedaan tot de grens der
gemeente Muntendam, vanwaar via Sloch-
teren do terugreis naar Groningen word
aanvaard.
Tijdens het hooge bezoek werd in de stad
druk gevlagd.
Te Stochleren is op den burcht Traeylems-
borg van mr. v. de Hoop van Stochleren de
thee gebruikt. Daarna vertrok Z. K. H.
naar Groningen, vanwaar hij, na gedineerd
te hebben ten Gouvernementshuize, om
7.30 uur naar do Residentie terugkeerde.
..Hel Volk" van gisteravond meldt:
Zoo juist vernemen wij, dat twee ploegen
(150 man) Rotterdamsche werkloozen, ge
plaatst bij de Oude Vaart in Drente, sinds
gisteren het werk hebben neergelegd. Zij
weigerden op de bestaande tarieven het
werk te hervatten. Men deelt ons mede, dat
de Haagsche en Utrechtsche arbeiders bij
de tegenwoordige tarieven zonder bijslag
respectievelijk 40 on -18 cent per uur heb
ben verdiend en de Rotterdammers 32 en
33 cent.
Toen gisteren aan de Rotterdamsche ar
beiders was gezegd, dat zij naar Rotterdam
terug moesten, werd dit geweigerd. Ook van
morgen. toen hun werd aangezegd ót het
werk te hervatten óf wel terug te gaan,
werd dit eveneens geweigerd Hierna is van
wege Den Haag last gegeven, dat de arbei
ders hun woningen hebben te verlaten, aan
gezien deze anders worden ontruimd.
Het onderzoek naar de prijsvorming in het
kinideniersbedrijf. (3e Blad).
De Alg. Vereeniging „Radio-Omroep" heelt
haar verzoekschriit om op de korte golf
(250 M.) te mogen uitzenden, ingediend,
(Binnenland, le Blad).
Gisteren hebben in ons land meerdere
branden gewoed. (Gemengd, 2e Blad).
Hei tennistonrnooi te Parijs; mej. Bonman
en Senorita d'Alvarez staan de dames Wills
en Cross. (Sport, 3e Blad).
De besprekingen der financieele deskun
digen te Parijs. (Buiten!, en Tel., le Blad).
Besluiten van den Franschen minister
raad. (Builenl., le Blad).
De Graf Zeppelin is te Friedrichshaien
teruggekeerd. (Builenl. Gem., 2e Blad).
I Amanoeltah heeft met vronw en broeder
Afghanistan verlaten. (Buitenl. en Tel., 1ste
Blad).
In het Kurhaus te Scheveningen heelt do
oprichtingsvergadering plaats gevonden van
den Bond van N. S. F.-agenten, welke ten
doel heelt in samenwerking en overleg met
de N(ederland9che) S(eintoeslellen) F(abriek)
de belangen der N. S. F. en haar agenten in
den ruimsten zin des woords to bevorderen.
Als voorzitter is gekozen de heer P. Geer-i
vliet Jr. to Amsterdam, terwijl het bestuur
verder is samengesteld uit de heeren: Ir. A.
v. d. Stok te Leiden; Ir. H. P. Caminada te
's-Gravenhage; E. Riemersma te Hilversum:
S. J. Wiersma (e Leeuwarden; J. Boer te
Almelo en J. N. Polderman te Goes.
Naar do „Leeuw. Crt." verneemt, zal,
wanneer de proeven slagen to Ooatmahorn
een geheet nieuw bedrijf worden gevestigd.
Door een oeaterkweeker uit Zeeland ia
eenigen tijd geleden geconstateerd, dat de
zeebodem langs den dijk bijzonder geschikt
is voor het kwe«ken van oesters, geschikter
zelfs nog dan in Zeeland zelf.
De firma Van der Wal te Zwolle heeft
nu do vorige week over een kleine uitge
strektheid ten zuiden van den landings
steiger te Ooslmahorn vijf ton oesters laten
uitzaaien. In September zal een onderzoek
worden ingesteld naar den groei dezer
weekdieren Valt dit onderzoek gunatig uit
en hieraan kan bijna niet worden getwij
feld dan ligt het in het voornemen, een
kwart millioen oesters uit te zaaien.
Is het blad goed ingelicht, dan moet zich
reeds een concern hebben gevormd, dat zal
trachten, een nieuw Noord-Nederlandsch
oesterkweekerijbedrijf in het leven te roe-
pei^.
Het desbetreffende verzoekschriit ingediend.
De „Telegraaf" meldt:
Naar wi) vernemen, heeft de Algemeene
Vereeniging „Radio Omroep" (A. V. R. O.)
zich gewend tot den minister van Water
staat met het volgende verzoekschrift:
Geeft met verschuldigden eerbied te ken.
nen, de ondergeteekende, de Algemeene Ver
eeniging „Radio Omroep", te Amsterdam:
dal zij heelt kennis genomen van de velo
moeilijkheden, die zich voordoen bij het ver
krijgen van de door de wet geëischle billijke
verdeel ing van den zendtijd over de omroep,
vereenigingen en met name van die, welke
worden ondervonden bij het vaststellen van
een grondslag waarvan bij die verdeeling
kan worden uitgegaan;
dat deze moeilijkheden nog worden ver
groot door de pertinente verklaring van
twee omroppvereenigingen, nl. de K R. O.
en de N. C. R. V., dat zij onder geen enkele
