MANTELS
DE 001JJKE OESTERFAMILIE.
oodemans rots
BEEKMAN
70ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 24 April 1929
Derde Blad
No. 21198
BINNENLAND.
ONZE COLLECTIE
BRENGEN EEN IEDER
IETS GOEDS VOOR
LAAGSTEN PRIJS
KOREV AARSTRAAT
UIT HET PARLEMENT.
WETENSCHAPPEN.
FEUILLETON.
pE NEDERLANDSCHE
THEEHANDEL.
pe afschaffing der invoerrechten op thee
in Engeland.
Hel Tweede Kamerlid de heer Van Sasse
ac Yssell heeft den minister van financiën
e volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekehd. dat met in-
«ng van 22 April jl. in Groot-Brillanniê zijn
[geschaft de aldaar bestaan hebbende in-
rrcchten op thee?
Is de minister niet van oordeel, dat wan-
;r daar te lande thee vrij van invoer-
hten kan worden ingevoerd, de hier be-
-ande handel in thee zich zal verplaatsen
aar de Lnndensche markt, althans zoolang
Ier Ie lande zal blijven bestaan het hnoge
-voerrecht op thee van f. 75 per 100 K.G.?
Is de minister niet van oordeel, dat dit
rr zou zijn in het nadeel van den Neder-
ar.dachen theehandel en is hij niet bereid
jdig maatregelen voor te stellen, waardoor
'il nadeel van ons land kan worden afge-
end?
DE KAMERVERKIEZINGEN.
De candidaten
ra de Staatkundig Gereformeerde Partij.
Voor de Staatkundig Gereformeerde Partij
"Jen voor de Tweede Kamer de volgende
"idaten worden gesteld:
1. Ds. G. H. Kersten. Rotterdam, 2. ds.
Zandt. Delft; 3. ir. C. N. van Dis, Rot-
-idam; i. E. Kuvk, Amsterdam; 5. A. J.
ersten, Rotterdam; 6. J. W. van Houdt,
rkingen; 7. D. Kodde, Zoulelande; 8. ds.
van der Kooy, Kampen; 9. D. van
uwen. Alphen aan den Rijn; 10. C. B.
an Woerden, Akkrum; 11. A. Hoogendijk.
ist; 12. B. J. van Putlen, Kampen; 13.
van der Vate, Rhenen. (Rott.)
T CONTRACT
IN DE BOUWVAKKEN
De onderhandelingen mcl den Alg. Pa-
-nsbond in het bouwbedrijf zijn vast-
loopen meldt* Het Volk. Zooals men weet,
bben de organisaties met den christelijken
R.R. patroonsbond een contract afgeslo-
n en daarna gingen zij met den Alg. Pa-
nsbond een compromis aan onder voor-
aaide. dat de confessioneele werkgevers
nee ook accoord gingen. Aan deze laat-
e voorwaarde is niet voldaan, de R.-K.
erkgevers handhaafden het afgesloten
nlracl.
Daardoor is het voor de arheidersorgani-
ües onmogelijk geworden, verder te gaan
p hei compromis. Zij hebben dan ook den
'erkgevers medegedeeld, dat zij het com-
romis tiians niet meer aan hun leden leun
en voorleggen.
RECLAME.
DR. RITTER TEGEN PROF.
VAN EMBDEN.
In het ..U. D." schrijft dr. Ritter o.m.:
Uit Uw elders in dit blad opgenomen
schrijven, kome vast te staan, dat gij niet
durft: dat niet elke senator een man en een
gentleman is.
Dat gij weigert mij in de gelegenheid te
stellen een gerechterlijk onderzoek naar de
waarheid uwer eerroovendc beschuldigingen
Dat instede van moedig den strijd aan te
binden gij U lafhartig verschuilt.
Waart gij nu maar eerlijk, maar recht
door zee, dan ware dit tot daar aan toe-
Moed is geen allemans eigenschap. En ik
begrijp uitermate goed, dat U de moed in
de schoenen zakt.
Want wanneer gij mij oen aanklacht mo
gelijk maakt, dat weet gij, als jurist uitne
mend wel, dat al spoedig een vonnis in de
couranten zou worden gepubliceerd, waar
bij zekere U welbekende beschuldigingen
als ..lasterlijk" zouden worden veroordeeld.
Maar gij durft er zélfs niet eerlijk voor
uitkomen, dat gij niet durft. Gij tracht, U
aan de verantwoordelijkheid onttrekkend,
bij de goegemeente den schijn te wekken,
alsof gij aan mijn sommatie voldoet, en als
of gij de civiel- en strafrechterlijke verant
woordelijkheid aandurft.
Het middel daartoe is de volgende val-
sehe voorstelling van mijn brief.
Gij beweert, dat ik U den eisch stel, ,de
beschuldigingen, die ik aan uw adres in de
Eerste Kamer geuit heb. buiten de parle
mentaire onschendbaarheid te herhalen."
Maar, gij laat dat deel van mijn eisch,
waar het op aan komt weg. Ik vroeg U,
uwe beschuldigingen buiten de parlemen
taire onschendbaarheid te herhalen, „in een
verro die geiechterlijfee vervolping mogelijk
maakt", en om het U gemakkelijk te maken
hc-b ik in mijn schrijven uwe beschuldiging
in dien vorm geformuleerd.
Wat was nu simpeler nietwaar, dan mijn
uitnoodiging precies in te willigen?
Maar dat durft gij niet! In plaats daar
van herhaalt gij uwe beschuldigingen op
zettelijk in een vorm waarvan U als jurist
natuurlijk volmaakt bekend is, (wat trou
wens door mijn rechtskundigen raadsman
volkomen bevestigd wordt), die een tot eene
veroordecling leidende aanklacht onmogelijk
maakt
Na nader op dit laatste le zijn ingegaan
eindigt dr. Ritter aldus:
Gij hebt mij toegezegd, mijn uitnoodiging
te zullen inwilligen. Vervul nu die belofte,
strikt en precies en herhaal, publiekelijk,
uwe beschuldiging in den door mij aange
geven vorm, die alleen U de kans kan geven
uw woorden voor den rechter waar te maken
en mij de kans, uwe beschuldigingen als
lasterlijk gevonnist te krijgen.
Ik herhaal dus mijn uitdaging.kom uit
uw schuilhoek!
Het is noodig, geloof mij, om uw eer als
man en gentleman aan -te- toonen.
NIEUWE UITBREIDING DER
N. S. F.
Dezen zomer zal de Nederlandse he Sein-
tuestellen Fabriek (Radio N. S. F. te Hilver
sum weer een nieuwe groote uitbreiding
ondergaan: de werkoppervlakte, welke thans
ongeveer 12.000 M2. bedraagt, zal op onge
veer 20.000 M2. worden gebracht.
Vooreerst zal de nieuwe fa&rieksruimlp
worden gebouwd, welke ongev. 3200 M2.
zal beslaan, en rondom gaanderijen voor
kantoorlokalen enz. zal bevatten.
Aan de overzijde van de J v. d. Heijden-
straat. achter het kanlinegebouw, zal een
modern ingericht en stijlvol ontworpen la
boratorium verrijzen, 55 M. lang en mjt
twee verdiepingen.
Voor de afdeeling houtbewerking zal ook
een nieuwe werkruimte, waarbij tevens een
groote houtloods, beschikbaar worden ge
steld.
Verder zullen worden, gebouwd een z.g.
hoogspanningsruimte, een werkplaats voor
het onderhoudspersoneel, een opslagberg-
plaals voor materiaal, emballage enz. en
een nieuwe garage.
^,/fA wM\
265. Maar voor de derde goede daad willen »ie Oester-
kinderen toch zelf zorgen! Met behulp van Pietje Puk maken
ze een heele massa paaltjes met bordjes in den tuin, waarop
staat „Verboden te visschen" en als die paaltjes klaar zijn,
gaan ze er mee aan den wandel!
266. Ze piKjten ze overal neer en vooral op de plekken waar
het meeste visschurs komen' „Ze zullen raar opkijken als zr
opeens ontdekken dat ze hier niet meer hengelen kunnen."
lachen Oscar en Otto tegen elkaar, en ze zorgen dat de
paaltjes stevig in den grond komen te staan en niet bij het
eerste beste windzuchtje omver gaan!
NEDERLANDSCHE
HANDELSREIZIGERS-VEREEN.
Te Rotterdam zijn de algemecnc vergade
ringen gehouden van de Nederl. Handels
reizigers Ver. en haar Fondsen Ver., waarin
de voorzitter, de heer H. I. Privé Jr. er op
wees, dat er een weinig verbetering in den
economischen toestand merkbaar is, maar
men nog steeds de klacht hoort ui'en, dal
het zakendoen met groote moeilijkheden ge
paard gaat en dat veel meer moet worden
gepresteerd om met den verkoop succes te
hebben.
De Vereenigingen hebben in het afgelon-
pen jaar eene winst gemaakt van f. 36.904,
waarvan f. 17.133 is gevoegd bij de reserve-
uitkeering bij overlijden en het restant is
overgeschreven op de Fondsen Vereeniging.
Het totaal kapitaal dor Vereenigingen, in
clusief dat van het Vrijwillig Ondersteu
ningsfonds, bedroeg op 1 Januari j.!.
f. 747.821; het aantal leden bedroeg 1683.
Uitgekeerd werd in 1928 f. 1 f.000 voor over
lijden, f. 3311.50 voor verlies van betrek-
king, f.2185 voor ongeval, f 4732 50 voir
ziekte en f. 5653.79 uit het Vrijwillig Onder
steuningsfonds.
De heer M. v. d. Kaay, Rotterdam, weri
tot lid van het dag. bestuur en de heer P.
W Dunselman. Den Haag, tot lid van het
hoofdbestuur, buiten Rotterdam woonach
tig. gekozen
Op voorstel van het hoofdbestuur werd
besloten van de winst f. 600 uit te trekken
voor propaganda en f.12 000 te storten in
do reserve-uitkeeriïig bij verlies van betrek
king f. 7000 te 9fr>ri.en in de reserve-uitkee-
ring bij ziekte, f.419155 te storten in de
reservc-uilkecring bij ongeval.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Naar „de Msb." meldt, is de heer G.
Bulten, lid van de Tweede Kamer, aange
zocht zich beschikbaar te willen stellen
voor de candidatuur van voorzitter der
Hoofdafdeeling Zoetwatervisschcrij der Ncd.
Heide Maatschappij, vacature dr. Lovink.
I
RECLAME.
Uw schoeisel dient bij reparatie in een mini*
mum van tijd weder tot Uwe beschikking
te zijn. - Wij leveren binnen EEN dag af.
Lederh. en Schoenm. 2778
„DE CENTRALE", Haarl.str. 74.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
Het rijk en de gemeenten Geen
principieele critiek.
De algemeen beschouwingen der Tweede
Kamer over het ontwerp op de gemeente-
financiën zijn nog in vollen gang. Heden
hebben zich een half dozijn sprekers doen
hooren en het moet voor minister De Geer
een verheugend feit geweest zijn te mogen
conslateeren, dat al deze sprekers tenslotte
voor het voorstel zullen stemmen.
Natuurlijk hebben zij hun bezwaren. Zoo
wilden de heeren Oud (V.D.), De Wilde
(A.Ren Smeenk (A RA liever niet een
regeling van opcenten, door de gemeenten
lot ee.n maximum van 80 van de toekom
stige Fondsbelasting te heffen, in de wet
opgenomen zien. Zij gaven de voorkeur aan
het toelaten van een gom Inkomstenbelas
ting met een limiet. Zoo waren de hoeren
Ebels (V.D.), Bakker (C.H.) en Van Vuren
(R.K.) zeer geporteerd voor een classificatie
van de Fondsbelasling ter wille van het
platteland, en zoo had ieder spreker nog
wel meer speciale verlangens. Maar op één
punt waren zij eenstemmig: wat het ont
werp geeft is heel wat beter dan wat we
nu hebben op het punt van de financieele
verhouding van'de gemeenten tot het rijk
en een toestand als we nu kennen moot
veranderen, ook al mocht dc autonomie van
een gemeente er door beknot worden. De
heer van Yuuren heeft vermoedelijk wel
uitgesproken wat er in veler hart schuilt:
autonomie eener gemeente is heel mooi,
maar wat heb je er aan. wanneer je geen
geld hebt?
De Eerste Kamer heeft behalve een aan-
I tal kleinere ontwerpen afgehandeld de wij
ziging van de Invaliditeitswet en de Post-
begrooting. Bij deze laatste heeft mevrouw
PosthuisSmit fS.D A P.) een bittere klacht
doen hooren over de achterstelling van do
V.A.R.A. bij andere radio-rondzendvoreeni-
gingen.
Minister Van der Vegte heeft medegedeeld
dat de distributie der zenduren wacht op
het advies van den Radioraad en dat hij
dezen niet wil voorbijgaan. Aan den heer
Hormans (S D.A.P.), die nogal den draak
stak met de nieuwe werkkring van de Post
om ongeadresseerde stukken tegen een be
paald bedrag huis aan huis te bezorgen,
maar inlusschen nog censuur wil uitoefenen
op- den inhoud dier stukken, heeft de min.
geantwoord, dat de Postraad hem nog moet
adviseeren omtrent het behoud van die
nieuwe regeling. Uit de wijze, waarop hij
zich over de zaak uitliet, meenden wc
echter te kunnen opmaken, dat hij er niet
op logen zou zijn. indien die nieuwe dienst
tak maar weer verdween. Ook de Post
cheque- en Girodienst is even ter. sprake
gekomen.
De heer Moltmaker (S P A P. had de iet
wat kapitalistische aandoende klacht ge
uit, dal dc dienst geen rente aan de in
leggers gaf De klacht is niet nieuw, maar
zoolang de heer Van der Vegte aan het be
wind is, 7,al daar wel geen verandering in
komen Hij poeierde ten minste den spreker
af mul dc ovprigens juiste opmerking, dat
de Postcheque- en Girodienst geen beleg
gingsinstituut is en niemand hij do ge
bruikmaking er van denkt aan rente ver
lies of rentederving.-
Aan h» l slot der vergadering is de be
groot mg der mijnen behandeld en hébben
we een debat gehoord ttisschen den heer
Lindeyer (S.D.A.P.) en minister Van 'der
Vegte over het veelbesproken mijnongeluk
in de mijn Hendrik.
De minister heeft zich daarbij mol kracht
verzet tegen het streven van den heer
Lindeyer 0111 dc directie en den hoofd
inspecteur der mijnen als verantwoordelijk
voor het ongeluk te stellen. Morgen wordt
hol debat voortgezet
VAST HELIUM.
Zoouls algemeen bekend, is het prof.
Keesom te Leiden eenige jaren gpleden voor
het ^erst gelukt, helium te laten bevriezen
en het smeltpunt van dit element bij ver
schillende drukken te bepalen. Thans wordt
door prof Simon van het psvsisch chemisch
laboratorium der universiteit te Ber'ijn
medegedeeld dat hij door het helium onder
nog hoogeren druk te brengen het ook bij
hoogere temperatuur heeft kunnen laten
vast worden, terwijl hij bovendien de smeit-
warmte heeft bepaald: Uierdoor is het nu
volkomen zeker dat men gekristalliseerd
helium gehad heeft. Keesom was gegaan tot
131 atmosferen en een smeltpunt van 269
gr.. Simon brengt het tot een druk van 3690
atmosferen en een smeltpunt van 241 gr.
Hij komt dus een aanmerkelijk eind boven
de knti.sche temperatuur van helium 268
gr.' en hij berekent, dat het smeltpunt bij
15000 atmosferen bij 193 gr. (temperatuur
van vloeibare lucht' zou liggen en bij
100.000 alm. ongelukkig voor proeven
volkomen onbereikbaar bij kamertempe
ratuur. („Hbld.")
Naai het Engelsch van
A T. QUILLER—COUCH.
rots wordt steeds door de zee
•spoelrj, behalve bij laag water gedurende
n tijd der springvloeden maar het water
nil nooit zoover als Pedn Glas. De kleur
5ver algemeen kipzwart, maar met
vlekken, die akelig veel op bloedvlek-
n ?e!ijken; en ofschoon men er wel tegen
kan klimmen ik zelf heb bet menig-
?edaan om eieren te zoeken is er
-en gppQ,. van p[anten^roei behalve daar
aar r,P den top de meeuwen hun nesten
'1Wen °P een klein plekje gras of wild?
paragus.
Toen ik de baai langs was geloopen, schit-
p de lucht in het westen van den we#r-
'in van de opkomende zon. Boven de
Ppen waren de donkere wolken met een
erend gouden rand omzoomd, terwijl
ht? r°? onder hel flauwe, geei-
a 1?e ';cht zooal9 een kind soms nasnikt
j6n tx>oze hui wanneer zijn woede be-
Ttttuf was e^e en frïssohe wind
cvlr i *oen 'k onder den Deadmans
asirand °n ^nor^ee^ naar ^ct ^0'^irr*-
'tzesiSiP?? 9terv*Hng te zien. De lange
'chtbaar - Wa8 D°S n,"e*
maar begon tooh reeds te glinste
ren in hef licht van de opkomende zon en
ik klauterde naar de Zuidzijde van de rois
om naar de zee te kijken, of misschien een
9tuk drijvend hout. het overblijfsel van een
schip, het geheim van dien nacht zou komen
ophelderen Maar ik kon niets ontdekken.
Wacht' wat was dat op den rand beneden
mij? Er lag iets vlak boven de terugloopende
golf. De muts van een zeeman 1 Ik werd
haast flauw van den schrik. Het duurde
zeker wel een minuut voordat ik mijn oogen
durfde opendoen en weer opkijken Ja, het
was zool De kreet, dien ik dien nacht ge
hoord had. klonk weer in mijn ooren, even
doodsangstig als vannacht, toen ik daar
stond tegenover de stilzwijgende getuigenis
van den doode dit kleedingstuk, dat zu:k
een verschrikkelijke geschiedenis vermeldde.
Hoewel ik nog een kind was, voelde ik
mij flauw en duizelig bij het zien van die
muts Ik deed mijn oogen weer dicht en
leunde bevende tegen den rand. Voor niets
ter wereld zou ik naar beneden gegaan zijn
en dal verschrikkelijke ding hebben aange
raakt. maar zoodra deze eerste aanval van
schrik over was. klauterde ik in mijn wan
hoop terug naar het strand alsof alle zielen
der verdronken menschen mij achtervolg
den.
Toen ik eenmaal veilig en wel op het
strand was aangeland, kwam ik een beetje
bij. Ik begreep dat ik die vreeselijke rois
niet weer voorbij kon loopen en daarom be
sloot ik om dwars door het zand naar Pol-
kimbra te gaan en zoo naar huis Nog steeds
keek ik naar de zee of ik er mijn oogen niet
kon afhouden en liep zoo 'angs het strand.
De storm had groote massa's zeegras en
andere planten op den oever geworpen, die^
hier en daar groote hoopen vormden; ik konv
er mijn oogen niet afhouden, wamt steeds j
verwachtte ik weer het een of ander afschu
welijk voorwerp te zien liggen.
Ik was halverwege den oever toen ik
eensklaps een man zag aankomen, mij te
gemoet langs het water.
Hij was ongeveer twee honderd meter van
mij vandaan toen ik hem voor het eerst zag.
In mijn blijdschap, na mijn schrik, een le
vend wezen te aanschouwen liep ik haastig
naar hem toe in de hoop een van mijn
vrienden uit de visschersbevolking te her
kennen. Toen ik wat nader kwam echter
zonder zijn aandacht te trekken want
het mulle zand dempte het geluid van mijn
voetslappen troffen mij twee dingen. Het
eerste was dat ik nooit een visscher gezien
had. gekleed zooal9 deze manhet tweede
was dat hij met aandacht en verlangen naar
de zee tuurde, atsof hij iets trachtte te zoe
ken tusschen de golven Eindelijk was ik
zoo dicht bij hem dat ik zijn gezicht kon
onderscheiden en ik zag dat het een vreem
deling was
Hij had een hoed op en droeg een Tood
hemd en een broek die in flarden lot aan
de knieën reikte. Daarbij bloote voeten *=n
kleederen die druipnat kleefden tegen zijn
lichaam aan. Hij was niet lang, maar breed
in de schouders en zijn heele voorkomen,
hoe koud cn uitgeput hij er ook uitzag, gaf
den indruk van groote kracht Zijn verwar
de haren hingen over een eenigszins uitge
put gezicht, maar wat het meest bij den
man opviel was die blik van zenuwachtige
spanning en het was niet alleen zijn ge
zicht. maar iedere beweging van zijr.
lichaam die van zenuwachtigheid getuigde
In gewone omstandigheden zou dit alles mij
afgeschrikt hebben, maar de angst had mij
wanhopig gemaakt Op een afstand van on
geveer 15 M. bleef ik staan en riep hem.
Ik was eenigszins von terzijde achter hem
aan komen loopen, zoodat hij zich bij het
hooren van mijn stem eensklaps omkeerde
en mij aanzag, het leek wel of hij vreesel ijk
schrikte, waarvoor toch niet veel reden was.
Maar toen hij een kind zag aankomen, ver
dween de aarzelende blik uit zijn oogen en
hij kwam naar mij toe Toen hij naderbij
kwam, zag ik dat hij huiverde van kou
en honger.
„Jongen." zei hij met een stem vol span
ning en verwachting. ...wat doe je hier zoo
vroeg op het strand?"
„O, mijnheer!" antwoordde ik. „het heeft
vannacht zoo vreesel ijk gestormd en wij
dat wil zeggen moeder en ik hoorden
een gil dachten wij. en O. ik heb iets
gezien
„Wat heb je gezien?" en hij greep mij
krachtig bij den arm.
„Alleen een muts. mijnheer." ze. ik hui
verend. „alleen een muts. maar ik klom de
Deadmans Rock op daareven dat is die
rots aan het eind van den oever en toen
zag ik een muls liggen en het was alsof
„Ga met4mij mee cn wijs mij waar d e
muts lag!" en hij begon hard V loopen naar
de rots en sleepte mij achte- zioh aan.
Plotseling bleef hij staan
„En zag je niets ander-?" vroeg bij rond
kijkende.
Daarna keek hij mij strak aan
„Neen mijnheer."
„En niemand?"
„Niemand, mijnheer
„Weet je zeker, dal je niemand and s
zag dan mij? Heb je soms een langt man
met zwart haar gezien en ringetjes in rie
ooren?"
,,0 neen. mijnheer."
„Zou je er een eed op kunnen doen, dat je
niet zulk een man gezien hebt? Doe er een
eed op. Zeg: „Zoo helpe mij God almachtig,
ik heb niemand op het strand gezien, ba-
halve u."
Ik zei het.
..Zee: Sla mij met blindheid als het wel
zoo is."
Ik herhaald© de woorden en met een
haastigen blik om zich heen zette hij het
opnieuw op een loopen naar de rots rk had
een heelen toer om niet te struikelen en
zelfs om niet te gillen van pijn. zoo stijf
hield hij mij vast. Hoe hard wij ook liepen,
de man klappertandde en zijn lichaam tril
de. zijn natte kleeren klapperden in den
kouden morgenwind, zijn gezicht was ver
trokken van de insrenning maar hij ver
traagde zijn gang geen oog^nblik totdat wij
eindelijk aan de Deadmans Rock waren
aangekomen. Hier bleef hij staan ke?k
om zich heen
..Kan men zich hier ercens verbergen?"
vroeg hij plotseling
Die zonderlinge vraag ontstelde en ver
baasde mij Trouwens, het geheele gedrag
van -ien man was zoo vreemd dat ik be
paald bang was r?n heel veel lust had om
weg te loopen Daar was echter niet ve°l
kan? op. daarom haastte ik mij te antwoor
den
..Er is een aardig holletje in dc Ready-
Mnnev-Cove. dat is de baai naast deze,
mijnheer De smokkelaars hebben die vaak
gebruikt omdat hij zoo goed verborgen was,
maar
(Wordt vervolg<T
