de Centrale
AGENDA.
MUSEA.
De ongeschreven
wet!
SCHEEPSVERBINDINGEN.
VOORJAARSSTEMMING.
SPATS» GTim
Tevredenheid
HET GROOTE VERLANGEN
NAAR DEN VREDE.
Dinsdag.
Cciicordia: 16de uitvoering Chr. Reciteer-
club Ü.V.K.; S unr nam.
Den Burcht: Ledenvergadering der ver-
eeniging „Koninginnedag": halfnegen nam.
Jeruêl' (Groenesteeg 16): Bijbeibeepteking
8 uur nam.
Leidscbe Schouwburg: Schomvlooneel, Op
Hoop van Zegen; 8 uur nam.
Stadsevangelisatie (Morsehweg 59)
Bijbellezing 8 uur nam.
Woensdag.
Den, Burcht: Lezing met lichtbeelden
voor de Leidscbe Kunstvereeniging: hatf-
negen nram..
Nutsgebouw Alg vergadering van aan
deelhouders der VLeidscbe Bouwver-
eeniging 4 uur.
Prediker fJanvossensteeg): Ned. Corel.
Evapg.. spreker de. K. P. de Groot, uit Delft
8 uur nam.
Volkshuis: Tentoonstelling van speelgoed;
2>/a4% uur nam.
Vrijp F.vr.ng Gemeenschap (Middelste-
gracht 3): Spreker ris. Tbeeuwisscn, een der
leiders van de Belgische Evang. Zendins;
8 uur nam.
Stedelijk Unseam de Lakenhal, Lange
Scheistraat 2 Geopend in November. De
cember. Januari en Februari van 103 uur.
Zondags vanal haltéén Entrée Zondags kos
teloos. Maandags (0 25. overige dagen f0 10
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg
28. Geopend van 10—i uur. Zondags van
14 uur Entrée Maandags f 0.25, andere
dagen f. 0.10.
Geologisch Mineralogisch Museum, Garen-
markt lederen dag van 912 en van
1.30i uur Zondagen gestoten Kosteloos.
Ethnographisch Museum, Rapenburg 67
69 en Breestraat 18 Op werkdagen, van
104 uur. Enlrée's Maandags f. 0 25;
overige dagen f. 0.10
Rijksmuseum t. Nai. Historie, v. d. Werif-
park Werkdagen 8 3012; 1.305. Zater
dags 830—12 Kostloos.
Prentenkabinet, Rapenburg 71. Werk
dagen 14 uur Kosteloos.
Herbarium, Nonnensteeg. Dagelijks van
912 30 en 26, uur Kosleloos.
Hortus Botanicus, Rapenburg 73. Mie
werkdagen van 1 April30 Sept 96 uur:
1 October31 Maart 94 uur Op Zon
dagen alleen van 1 April30 Sept. 10i
uur. Kosteloos.
Dagelijks.
„Casino-bioscoop". Hoogewoerd: Voorstel
lingen te 8 uur.
Woensdag- en Zaterdagmiddag van 2 tot
t uur kinder- en lamilie-matinêe.
„Luxor-theater". Stationsweg: Bioscoop-
en Variété-voorstellingen. Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en 's Zaterdags matinée te
2 uuf.
„Trianon-Theater", Breestraat: Bioscoop-
en Variété,voorstellingen Dagelijks te 8 uur.
's Woensdags en Zaterdags familiematinée.
„City theater". Haarlemmerstr.: Bioscoop
voorstellingen Dagelijks te 8 uur. 's Wocn-
dags en 's Zaterdags matinée te 2 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag In April a.s.
tot en met Zondag 21 April waargenomen
door de apotheek van den heer:
W. Pelle. Kort Rapenburg 12, Telef. 594.
RECLAME.
Geen enkele geschreven wet
eischt van U een levensver
zekering. maar zijt Gc met
moreel verplicht Uw gezin
veilig te stellen De cancven
van De Centrale maken het
ook bij een klein inkomen
mogelijk, dezen moreelen
plicht te vervullen.
RUNSTRAAT. DEN HAAG
8778
De volgende passagiersschepen zijn Woens
dag 17 April in radio-telegralische verbin
ding met dr daarnaast vermelde kusistations
en via die stations rechtstreeks te bereiken.
(Medegedeeld door de N. T. M „Dadio-Hol-
land)", Alcyone, Junccao radio Aldabi,
Rugby radio Aludra, Rio de Janeiro radio
Chr. Huygens, Karachi radio Comme-
wijnc. Rugby radio Crynssen Rugby radio
Flandria, Amaralina radio Gelria. Cer-
rilo radio Indrapoera. Scheveningen
Haven r„ Insulinde, .Scheveningen Haven
radio Jan Tieiersz. Coen. Weltevreden
radio J. de Witt, Scheveningen radio
Zosma. Colombo radio K d. Nederl. Port
Sudan radio Leerdam. Rugby radio
Nipuw Amsterdam, Louisburg Nova
Scotia No. 2 radio Orania Scheveningen
Haven radio Oranje Nassau. Rugby radio
Patria. Scheveningen Haven radio P-
C Hooft. ScheveningeD Haven radio Van
Rensselaer. Rugby radio Rijndam. Sche
veningen HaveD radio Slamat, Scheve
ningen Haven radio Statendam, Scheve
ningen H. radio Tjerimai, Scheveningen
H radio Zeelandia, Scheveningen Haven
radio.
Dikke jassen, hooge kragen,
Rood en natlig reukorgaan.
Heelt de bibberende menschheid
Die men over straat ziel gaan.
Modderstraten, waterplassen,
Zielig omgehakte boom,
't Is 't aspect van ons oud stadje,
't Lijkt een bang' en naren droom
Nergens nog een klein groen sprietje.
Of een trisch ontloken knop,
Alles is nog kaal en dorrig.
'I Is een „vorsfelijkcn strop.
L Voorjaar is nu wel gekomen..
Volgens do kalender hoor!)
Maar de kachel snort nog harder.'
Dan toen het zoo hevig vroor.
Kouelégolven1 golven golvend.
Rond den koudon aardplaneet.
Want die koudegolven maken
Zich om voorjaar warm noch heel.
Mag men weerprofeten g'loovcn.
(Wie het zijn, ik weet hel niet,)
Duurt die koude lot den zomer,
Mel den winter in 'l verschief-
Met dit ijzig koud vooruitzicht.
En een snorrend kolenvuur,
.Of een dikke jas of das aan.
Met die gril van de natuur.
Hoopt men toch dat die voorspelling
Die ijskoude koudepil,
Wordt een heotr hittegolf.
Want.April doet wat hii wil.
LEON.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Ontwapening en Herstel.
In den (oop der zitting der voorbereidende
ontwapenings-commis^ie van gisteren deed
de voorzitter, jhr. Loudon, nog voorlezing
van een schrijven van den Amerikaan Clif
ford Harmon, voorzitter van het Internatio
nale Verbond van oud-combattantëh, waar
in werd voorgesteld den luchtoorlog te ver
bieden en een internationaal vliegercorps te
vormen, dat in geval van conflicten als een
soort internationale luchtpolitie voor den-
Volkenbond zou kunnen optreden.
Hel kwam naar aanleiding hiervan tot
een kort incident, tóen lord Cushendun, de
Engelsche vertegenwoordiger, met groote
klem hiertegen protesteerde. Hij verklaarde,
dat hij er ernstige bezwaren tegen had, dat
brieven werden voorgelezen van personen,
die hij niet kende en die geen enkele betee-
kenis hadden. Loudon verdedigde de voor
lezing.
Gistermiddag heeft jhr. Loudon een dele
gatie ontvangen tiit de twee socialistische
internationale?. Tot de delegaties behoorde
ook de heer Albarda (Nederland'.
De Brouckèro (België) was de woordvoer
der. Hij gaf een uiteenzetting van het doel
der beweging om uit alle landen petitionne
menten naar Gènêve te zenden, opdat spoed
werd gemaakt met het werk der commissie
voor de ontwapening. Het was een poging
om de volkenbondsvergadering te brengen
tol beslissingen in werkelijke overeenstem
ming met den wil der volken.
Loudon antwoordde vol waardcering voor
cjeze bemoeiingen om de regeoringen aan te
sporen tot een krachtiger ontwapeningspo-
ging. Zonder den wil tot handelen dor vol
ken zijn de regeeringen niet in sfaa', om
datgene te doen wat de menschheid van
haar het recht, heeft te ei se hen.
Er zijn h cal as ook in de openbare mee-
ning nog te veel tegenwerkende'elementen.
Spr.'s hoop is dan ook gevestigd op het ver
trouwen der jongere generatie in de moge
lijkheid om internationale geschillen door
vergelijk en arbitrage te regelen.
Loudon eindigde met het uitspreken van
do hoop, dat de Brouckère en de zijnen zou
den voortgaan, de regeeringen in bedoelde
richting aan te sporen. De voorbereidende
ontwapeningscommissie zag in ben mach
tige hulptroepen.
Gisteren is te Parijs weer een plenaire zit
ting der deskundigen gehouden, die beden
zal worden voortgezet.
Het schijnt dat de geallieerden rekenden
op een vastbesloten neen van dr Schacht,
en dat men voor de consequentie daarvan
toch wel ccnigszins bang was, met het ge
volg. dat bij het in behandeling brengen
van hun memorandum werd medegedeeld,
dat de plenaire zitting kon beginnen met
bet onderzoek naar het karakter en de be
teeken is van het memorandum, dat geens
zins bedoeld was als een basis voor verdere
bespreking van de Duitsche betalingen maar
als een belangwekkende bijdrage van mate
riaal voor de conferentie. Door het memo
randum een dergelijke beleekenis te geven
werd het de conferentie mogelijk gemaakt,
haar arbeid voort te zetten. In do zitting
werden voornamelijk van Duitsche zijde
vragen gesteld omtrent de samenstelling der
door de geallieerden voorgestelde getallen.
Heden zal op deze vragen geantwoord wor
den Het plan. om het memorandum te pu-
bliceeren, zooals de Franschen Zaterdag van
plan waren, is thans waarschijnlijk van de
baan. aangezien het memorandum daar
door een te groolo beleekenis zou krijgen.
Omtrent do Zaterdag j.l. gehouden confe
rentie in het Witte Huis Ic Washington
wordt nog steeds het strengste stilzwijgen
in acht genomen.
De bladen zijn echter eenstemmig van
opinie, dat daar de Herstelkwestie besproken
is. naar aanleiding van een telegram van
Owen Young aan president Hoover, waarin
gevraagd werd. of,een vermindering van het
Amerikaansche aandeel in de herstelbetalin
gen mogelijk was
Volgens dc ..Baltimore Sun" moet het re
sultaat dier beraadslaging negatief zijn ge
weest Wel zou Washington voorstander zijn
van een vermindering der totale herstel-som,
waardoor dan natuurlijk procentsgewijs ook
Amerika'» aandeel automatisch zou ver
minderen.
DUITSCHLAND.
Oplossing in Mecklenbtzrg-Streliiz.
De bemoeiingen van den naar Neu-Stre-
Iitz gezonden rijksgedclegeerde dr. Hanz-
sc.bel hebben tot gevolg gehad, dat de soc.-
democratische partij, de democratische
partij, de Duitsche volkspartij, de boeren
bond. de volksrechtpartij en de partij voor
den middenstand een coalitie gevormd heb
ben, welke met uitzondering van de Duitsch-
nationalen, volkschen en communisten, alle
partijen van den Landdag omvat De soc.-
democratische fractie zal den staatsminister
aanwijzen, de overigen zullen naast den
minister twefc „minislerialdirektoren" aan
wijzen.
ENGELAND.
Churchill's millioensnrede.
Onder buitengewoon groote belangstelling
heeft minister Churchill gisteren zfjn begroo-
tinzerede gehouden. Talrijke leden van het
diplomatieke corps gn van de fir.anei&ele we
reld ,o.a. de gouverneur van de Bank van
Engeland, woonden de zitting bij. Churchill
w&es op de verbetering, welke er de laatste
jaren in den economischer) toestand en in dc
financieel® positie van Engeland is ingetre
den. Ondanks de gevolgen van de staking in
1926, heeft de financieel© toestand zich goed
ontwikkeld. Ook de welvaart is de laatste-
jaren gestadig toegenomen en het door de
lagere klassen der bevolking besj/aarde be
drag is in den tgd, dat dit kabinet aan het
bewind is. met 170 millioeo p, st. toegenomen.
Het aantal personen, dat in den handel werk
zaam is, is thans bijna 600.000 honger dan
5 jaar geleden. De looneti zijn vrrjwel op hei
peil van 5 jaar geleden gehandhaafd geble
ven, terwijl de kosten voor levensonderhoud
gedaald ztjn. Het alcoholverbruik is aanmerke
lijk verminderd, daarentegen is het verbruik
van thee en suiker grooter dan vóór den oor
log. De uitvoer van kapitaal is belangrijk,
tcogenomen en in het land "elf is 100 mill,
p. st. meer bele-gd dan 5 jaar geleden. Do
openbare en de industrieel© ondernemingen
hebben in het afgeloopen jaar meer aan lerv
ui? gen kunnen opnemen dan in den crisistqd.
Do winsten zijn, vergeleken bij 5 jaar geleden,
verdnbbeld. De vooruitgang van Engeland
wordt nog overtroffen door dien van de Ver-
eenigde Staten, die reeds tjjdens den oorlog
groote o rdc-e ei hebbei genoten. Vervo'ge f»
besprak Churchill hetgeen de regeering heeft
verricht. In tegenstelling met de verkiezings
leuzen van de oppositie beeft de regeering
een politiek van bezuiniging gevolgd. Rei
kabinet heeft groote bezuinigingen op het
gebied der bewapening tot stand gebracht. Dc
drie ministeries voor de verdediging hebben,
terwjjl dit kabinet onder bewind was. hun be-
grootingen met 7J/s miUioen p. st. per jaar
verminderd.
Of nog vórder bp dp militaire bewape
ning bezuinigd zal kunnen worden, hangt
af van het tot ©tand komen van nieuwe
internationale overeenkomsten. Deze zijn
echter niet zoo gemakkelijk tot stand te
brongen als .men dit wensoht. Op de vloot
kan Engeland niet verder bezuiniger, zon
der het beginsel prijs te geven, dat het
een even sterkp vloot als do Vereonigdc
Staten moet hebben. Ook de ontwikkeling
van de luchtvaart kan niet ingetoomd wor
den. zonder dat Engeland zich aan Frank
rijk zou uitleveren. Terwijl op de bewape
ning bezuinigd is, werd voor sociale doel
einden meer uitgegeven dan oorspronkelijk
geraamd was. Wat do wereldpositie van
Engeland betreft verklaarde Churchill, dat
Londen nog steeds het groote internatio
nale centrum van den geldhandel is. waar
de rentevoet lager is dan te New-York.
Londen heeft de laatste jaren zijn histo
rische positie als geldmarkt weder geheel
veroverd. De regeeringspolitiek, die op de
handhaving van gezond geld ie gericht en
ook de betaling dor schulden als een be
langrijken factor beschouwt-, maakt hoo
ge belastingen onvermijdelijk. De gouden
standaard is echter san de produotie van
(Ja industrie en aan den tussohenhandel
in hooge mate ten èoede gekomen. De to
tale schuld van Engeland is in dc 4 jaren,
dat het kabinet aan het bewind is, 321
millioen p.st. verminderd. Verder besprak
OhurohiM verschillende onderdeden van de
begrooting.
Hij noemde voor die gewone uitgaven
over 1029 een bedrag vaD plm. 742 millioen
pond. terwijl de gewone inkomsten plm.
754 millioen pond beloopen, zoodat er een
overschot van 12 millioen te boeken valt.
De belasting op het wedden is echter een
fiasco gebleken. De detailprijzen van bier
en spiritualiën zullen met lDgang van 1
October met ongeveer 25 pCt. verlaagd
worden. Ook de havenbelasting zal een ver
mindering ondergaan. De ve'rscbilJcpde-
faciliteiten en tegemoetkomingen voor deu
landbouw zullen in plaats van 1 October,
reeds van begin April in werking treden.
Nadat Churchill zijn begroolingsrede had
gehouden, hebben de sprekers der oppositie
het woord gevoerd. Snovvden, van dc ar
beiderspartij, merkte op, dat men niet zoo
zeer een begrootingsrede dan wel een ver
kiezingsmanifest heeft gehoord. Dc begroo
ting moet eigenlijk een omkoopingsbegroo-
ling worden genoemd. Van de aangekon
digde belastingverlichtingen zouden er
slechts enkele, of in 't geheel geen tot stand
zijn gekomen, indien de verkiezingen niet
voor de deur stonden.
Lloyd George zeide, dat hij er geen aan
stoot aannam, dat Churchill een verkio-
zingsrede heeft gehouden. Een dergelijke
verleiding te weerstaan, zou boven men-
schelijkc kracht zijn gegaan. De begrooting
is echter van ernstige teleurstelling gewor
den wat de behandeling van den noodtoe
stand in Engeland betreft.
Nadat de moties in verband met de be
grooting, o.a. die betreffende de opheffing
der belasting op thee en op de wedden
schappen waren aangenomen, ging het Huis
uiteen.
ZUID-AFRIKA.
Giaüe geweigerd.
De waarnemende minister van justitie
beefl bet kabinet meegedeeld, dat hij na
ampele overweging niet m staat is den gou
verneur-generaal aan te bevelen van zijn.
recht van gratie gebruik te' maken in het
geval van den boer. die veroordeeld, is tol
tien geeselslagen en zeven jaar dwangarbeid
wegens moord. De boer had een inboorling
doodgeranseld, omdat deze 'n blank® Vrouw
bedreigd had. De geeselstraf zal du? toege
past worden.
AFGHANISTAN.
Aman Oellah marcheert op
Uit Moskou wordt gemeld, dat Aman
Oellah's troepen eenige overwinningen heb
ben behaald. Dc cavalerie heofl de stad
Ghasui bezet en van hier uit rukken de
troepen in hvee richtingen 'naar EaJvoel op-
Do Oostelijk oprukkende' afroep zou de s!ad
Sjechabad en de \\*cs:elijk nprukkohde troep
Autsja-Khan hebbegi bezel Aman Oellah
zelf i© ie Ghasui aangekomen,1
VEREENIGDE STATEN.
Voer den landbouw.
Volgens den wenscb >vaii-j Hoover is het
nieuwe Congres gj^tererV in huiiéngewone
zitting bijeengeroepen om de kwestie te
1 overwegen van de hulpverJeening aan land-
j bouwers en de herziening dep .douanetarie-
ven. Het voorbereidende werk werd afge-
j handeld en het-, congres werd verdaagd tol
j heden, wanneer do voorstellen van Hoover
zullen worden ingediend.
450?(c STAATSLOTERIJ.
Trekking van DniStlaz 16 April
3c Klasse, 2c Lijst.
ffoÓRc prijzen:
8455 25.00(.'. -
12128 5000.—.
17370 f 15GC.
1054 6728 13268 1000.—.
1625 7734 f 400.—
14890 f 2C*l
4842 10346 IP79S 100.—
Prijzm van f 45.—.
140 144 1S1
OI
353
726
956
1237
1598
193-1
2310
2576
2S14
3399
3641
4037
4455
47ft9
5012
5543
5843
6123
6614
7128
7374
76S5
8069
8465
8744
8958
9198
945!
9715
122
508
741
1014
1315
1624
1976
2350
2618
3031
3413
3703
4038
4465
1802
5033
•5610
5852
6225
6705
7136
7383
7565
8089
8471
,5740
8959
9218
0470
07 h
602
7 87
1022
4350
1647
2027
2396
2620
3047
3416
3723
4141
4193
4863
-094
5613
S*M
6326
6737
7163
7393
7717
RÏ06
8560
STi-7
9002
9240
C50P
9917
'12
79 2
1064
13S6
1716
2031
2453
2702
3132
3444
3750
4164
4516
4881
=>2 on
5636
5896
6328
6824
7201
,431
77 ?0
8205
8573
8827
9021
0267
9,54"
637
830
li:9
1395
1744
2053
2503
2708
3168
3525
3786
4169
4610
489?
5225
5668
504?
6445
6880
7207
7503
7915
8228
8575
8869
9025
02S1
9554
235
660
909
1124
f.397
IMV
2161.
2750
3174
3566
3920
4339
4641
49.13
$23*-
5690
-'970
6482
6891
7213
7558
79J7
,W.'
mo
976
9036
>296
9560
9931 10012 H(05.1
Ï020S 1CC13 10300 10303 10425 IÖ46J
10552 10572 10600 10612 10631 IC632
10687 1ÖS26 10805 10901 10952 1
IllfcO 1119= 11238 11246 1137! Il.ftS
11499 11605 11613 '1708. 11712 117 f
I1732 '1789 11700 f1792 11858 1-046
12130 12147 13192 12209 12247 12X0
12384 12401 >2500 12572 J2606 l20J0
12500 12836 12849' 72872 13046 1=054
13107 T3122 13239 13255 13289 13292
13460 15477 13502 1.3509 ,5562 15588
13&S2
13702 137'2 13739 '3792 13609 .13924
11033 14148 14242 14272 142S2 14302
14351 14377 14458 14499 14516 14599
14705 14826 14327 14901 14907 14960
15092 15111 15148 1'1S7 1"242 15374
15414 15470 15484 15193 15535 15627
15714 15716 15748 15838 15871 1S910
16050 1606I 16107 16201 16244 16267
16450 16-150 '6486 ,16547 16634 J6671
16697 16756 IC39 17054 17060*17099
17210
17373 173S9 17400 17451 17506 17571-
17717 17722 17749 17776 :777S 17791
17967 17991 IS020 18040 I81l7 1SI74
18324 18466 18656 .3743 1S744 18750
19101 19106 19141 19151 .92S7 19346
19520 19C2G 19625 19651 19672- 19686
1975S 19772 19807 I9S72 19883 19953
20087 20094 20102 20159 2018$ 20228
20336 20754 20375 20380 20427 20441
20641 20C05 207)2 208!3 20859 20892
266
689
928
1153
1526
1895
2187
2531
7761
3192
3619
3931
4340
4729
',4926
J53Q5
5743
5980
652S
7050
72IS
7574
80-19
S362
8710
S878
9108
9382
956-1
10061
1047O
i064S
11161
11400
11734
12049
12291
12666
3072
13290
13646
13925
14304
14612
14970
15375
15686
15970
16335
16679
17186
175SR
17S03
18233
18889
19425
19717
19995
20276
20597
20916
295
711
94 2
1221
1565
1897
2268
2535
2794
3248
3969
4437
4751
4929
5465
5760
6071
6532
7109
7329'
7629
8066
S390
8723
8926
9197
8425
9625
10152
10546
10674
11168
11495
11774
12093
12377
12721
13091
13362
13679
13927
14313
14615
15023
15383
15687
159S4
16355
16695
17213
17610
17815
18270
I897I
19437
19750
20045
20301
20626
20957
RECLAME.
1786
is een zalig rustig innerlijk leven, en bel
einddoel van ieder s streven. Daarvóór 2|jr
in de eerste plaats een lichamelijk welzijn
en gezonde zenuwen noodig.
Een heerlijk behagdijk gevoel krijgt U
door op de elastische Berson gummi hakken
te loopen. De dragers van Berson hakken
kermen eenvoudig geen last van zenuwen,
maar voelen
zich altijd ge
zond en opge
ruimd, vol
jeugdige veer-
kracht en te
vredenheid.
Draagt Berson hakken 750 extra.
door NICHOLAS MURRAY BUTLER
President van de Columbia Universiteit
New-York.
Wij leven thans lusschen een grook
herinnering en een groot verlangen. D*
groote herinnering is die van een onver
saagde»moed, van een onzelfzuchtige Qp.
offering en van een bovenmatige toewijding
aan een idéaal. Wie ook den grooten oorlof
hebben voorbereid of wie daarin ook fouter
hebben begaan, tientallen millioenen men-
schelijke wezens hébben in ieder geval vlugi
en dapper datgene verricht, wat zij meen
den dat hun plicht/ was. Tientallen mil-
lioenen gezinnen werden gedrukt door zor-
gen en verdriet, en tientallen millioenen
vrouwen en kinderen moesten maar zoo
goed zij konden hun verderen weg ïn liet
leven zoeken.
Nu is veler hoop gevestigd op een wereld,
welke de groote les heeft leeren kennen die
de beschaving ons aanwijst, de les n.l. dat
macht geen recht kan en zal vormen; dal
redelijkheid én niet wöeste kracht het eind
doel van dé rechtvaardigheid kan bereiken,
dat ooriog tusSchen twee naties thans even
zeer uit den' tijd is als de gruwelkamer en
het scaipeermes.
De wereld verlangt naar een leider, die
haar voert naar hel licht. Het menschdom
staart telkens naar den horizon en- het be
groet met gretigheid eiken nieuwen vorm,
waarin 'het de ster van een heerlijk ideaal
aanschouwt. Wilson, Masaryk. Stresemanu
en Chamberlain hebben elk op zichzelf o(
gezamenlijk de gedaante van den wereld-
staatsman aangenomen. „Mijn opvatting van
een staatsman" heeft Disraeli in een be-
roemdq rede getuigd, „is die van een man,
die een groot idee vertegenwoordigt, een idee
dat hem lot macht moge brengen, een idee
dat hij met zich moge vereenzelvigen, een
idee dat hij mag en kan inprenten io Óen
geest en liet geweten van een volk". Of dat
idee'nu'al dan niet snel lot macht zal lei
den is van veel minder beleekenis dan dat
het idee eenmaal inderdaad tot macht zal
kunnen voeren. Het idee, dat zij trachten
vast te houden en te verwezenlijken is dat
een volk een moreel persoon is met verant
woordelijkheid voor zijn gedrag tegenover
anderen, en met plichten, die altijd en
overal zijn rechten vergezellen. Er bestaan
geen soüvereine naties, behalve dan in de
ledige frazen van de wet, Souverein is slechts
de zedelijke orde; een beschaafde natie kan
niet souverein wezen.
De dag, waarop het Kellogg-pact werd ge-
teekend. 27 Augustus 1928, opent een nieuw
tijdperk in de wereldgeschiedenis, een tijd
perk even revolutionnair als dat op 12 Oct
1492 (de ontdekking van Amerika) werd ge
opend, en van nog grooter moreele gevolgen.
Dp dien 27en Augustus toch veroordeelde de
beschaafde wereld, door middel van haar
georganiseerde; Tegeeringen, formeel en
plechtig het voeren vaii oorlogen als eer.
middel ter beslissing van internationale ge
schillen en de verschillende regeeringen
zagen af van den oorlojg'als een instrument
van landspolitiek bij hun betrekkingen met
een ander land. Zij kwamen verder over
een dat de regeling of oplossing van alle
geschillen van welken aaiM of van welken
oorsprong ook, welke tusschen hen zouden
rijzen, nooit zouden worden uitgevochten
door andere dan vreedzame middelen.
Deze verklaring, van Pool tot Pool eni
door de heele wereld rondom toegejuicht
is van zoo overweldigend belang, dat zij
thans nog niet in alle opzichten wordt
verslaan. In zijn ongeduld zegt de Psalmist
ergens: „Alle menschen zijn leugenaars"
Tenzij alle menschen en alle regeeringen
leugenaars zijn, moet en zal de nationale
politiek zonder uitstel worden aangepast aan
liet nieuwe internationale leven, waarvan
de geboorte met zoo groote ingenomenheid
[is begroet.
Verbannen is de vrees voor de nationale
veiligheid; weg is het argument voor den
verplichten militairen dienst en voor
groote staande legers; weg is het pleidooi
voor de bescherming van den handel
overzee en voor een zeemacht zoo steii
als die van cenig land ter wereld; weg is
de haast om bombardeer-vliegtuigen te
bouwen en om gifgassen te vervaardigen
met het doel combattanten en non-com
battanten gelijkelijk te vernietigen; weg 1*5
het heele geloof aan de noodzaak om voor
bereid te wezen voor een oorlog, welke toch
nooit zal worden uitgevochten weg zijD
al deze dingen, tenzij alle menschen en alle
regeeringen leugenaars zijn!
Thans worden alle verbonden naties op
geroepen om hun oprechtheid en goedf
trouw te bewijzen. Dit ka.n niet geschiedeD
met woorden, maar door daden, welke
prompt worden nagekomen cn welke ge
dragen moeten worden door het verstand
en het geweten der volkeren. Wij zijn er
direct cn allereerst bij betrokken om door
het beleid van onze eigen regeering vol
ledig effect te geven aan het Pact van Pa
rijs, <lat niet -berust op de kunstmatig
overeenstemming van de regeeringen, maar
op de zedelijke overtuiging en de beslist
heid van zelf-regeerende volkeren, welke
hun regeering doen buigen voor hun wil.
Men kan het gewicht en de waarde daar
van niet te hoog aanslaan bij de vervul
ling van nationale idealen en irr.bet schep-
pen van een nationaal staatsbestuur.
Aan de openbaTe meening in ons eigen
land cm in andere landen bied ik met
grooten ornsl deze negen maatregelen ic* j
overweging aan:
1. Ter vervanging van departementen
ministeries van oorlog, marine of ministerie
van nationale defensie, met onder-afdeelln-
gen voor het leger, de zeemacht en de
luchtstrijdkrachten. De lersche Vrijstaat,
Canada en het Koninkrijk der Nederlanden
hebben reeds den weg gewezen door dc
instelling van een ministerie van defend
m de plaats van een ministerie van oorlof
en in Frankrijk heeft Painlevé, minister v&fl
Oorlog, eenzelfde verandering in uitzicht
gestelde De economische winst, door de#
2—1
